Zagadnienia: Stany Zjednoczone

Zagadnienia: Stany ZjednoczoneStany Zjednoczone, Stany Zjednoczone Ameryki, (ang. United States, United States of America, w skrcie: US, USA) pastwo pooone w Ameryce Pnocnej. Graniczy z Kanad od pnocy i Meksykiem od poudnia; od wschodu granic kraju stanowi Ocean Atlantycki, od pnocnego-wschodu Ocean Arktyczny, a od zachodu Ocean Spokojny. Trzecie pastwo wiata pod wzgldem terytorium (po Rosji i Kanadzie) oraz trzecie pod wzgldem liczby ludnoci (po Chinach i Indiach).

Jzyk urzdowy: angielski Jzyk uywany: angielski, amerykaski Stolica: Waszyngton D.C. (District Columbia) Ustrj polityczny: republika federalna Gowa pastwa: prezydent Barrack Obama Szef rzdu: prezydent Barrack Obama Niepodlego od Wielkiej Brytanii: 4 lipca 1776 Jednostka monetarna: dolar amerykaski (USD, $) Hymn pastwowy: The Star-Spangled Banner (Gwiadzisty Sztandar) Najwaniejsze wydarzenia historyczne:

4 lipca 1776 II Kongres Kontynentalny ogosi Deklaracj Niepodlegoci Stanw Zjednoczonych. Oznaczao to formalne zerwanie zwizkw 13 angielskich kolonii w Ameryce Pnocnej z Wielk Brytani. Twrc deklaracji by Thomas Jefferson, a jej sygnatariuszy nazwano Ojcami-Zaoycelami. 1787 uchwalenie pierwszej w wiecie konstytucji. Powstae pastwo byo republik federaln z prezydentem jako gow pastwa i Kongresem jako wadz ustawodawcz. Pod wzgldem sposobu sprawowania wadzy USA stay si typowym przykadem pastwa, w ktrym wystpuje system prezydencki gowa pastwa staa jednoczenie na czele gabinetu Pierwszym prezydentem zosta Jerzy Waszyngton. 1860 1865 Civil War. Wojna Secesyjna pomidzy stanami pnocnymi i poudniowymi. Konflikt, ktrego przyczyn byo kwestia niewolnictwa doprowadzi do wybuchu wojny domowej. 6 kwietnia 1917 Stany Zjednoczone wczaj si do udziau w I Wojnie wiatowej USA wypowiedziay im wojn Niemcom, gdy Niemcy ogosiy nieograniczon wojn podwodn. 24 padziernika 1929, nazywanego potem "czarnym czwartkiem" nastpi krach na giedzie w Nowym Jorku. Pocztek Wielkiego Kryzysu. 7 grudnia 1941 Napad Japonii na Pearl Harbour. Stany Zjednoczone wczaj si do II Wojny wiatowej 9 sierpnia 1945 USA zrzucaj bomb jdrow na Hiroszim i Nagasaki 1963 zabjstwo Johna Kennedy 1972 Afera Watergate. Prezydent Richard Nixon podaje si do dymisji. 11 wrzenia 2001 zamach na World Trade CenterReligia: Stany Zjednoczone nie maj oficjalnej religii pastwowej.52% dorosych naley do rnych kociow protestanckich.

24% spoeczestwa to katolicy

Inne wane religie to: judaizm (1,4%), islam (0,5%), buddyzm (0,5%), hinduizm (0,4%) i unitarianizm (0,3%). 14,2% nie naley do adnej wsplnoty religijnej.

GEOGRAFIA:

Klimat: w wikszoci umiarkowany, ale tropikalny na Hawajach i Florydzie, arktyczny na Alasce, psuchy na Wielkich Wyynach na pnoc od Missisipi oraz suchy na poudniowym zachodzie.

Stany Zjednoczone, ktre zamieszkuje 5% ludnoci wiata s odpowiedzialne za 25% wiatowej emisji dwutlenku wgla wywoujcego efekt cieplarniany.

Uksztatowanie powierzchni: rwniny centralne, gry na zachodzie, wzgrza i niskie gry na wschodzie; krajobraz wulkaniczny na Hawajach.

najniszy punkt: Death Valley (Dolina mierci) 86 m p.p.m. najwyszy punkt: (Alaska) Mount McKinley 6194 m n.p.m.Naturalne zagroenia: tsunami, wulkany, trzsienia ziemi, huragany wzdu wybrzea Atlantyku i w Zatoce Meksykaskiej, tornada na obszarach centralnych i poudniowo-wschodnich, lawiny botne i poary w Kalifornii, powodzie.

Podzia terytorialny

(W nawiasach podano oryginaln pisowni, jeli rni si od polskiej)

50 stanw + 1 okrg (Okrg stoeczny - dystrykt Kolumbii (District of Columbia)). Wszystkie stany USA (z wyjtkiem Alaski i Luizjany) dziel si na hrabstwa - jest ich 3048. Uwaga: Niektre jurysdykcje nazywaj siebie "wsplnotami" (Commonwealth), a nie stanami (State).

Podstawy ustrojowe i podziau terytorialnego Stanw Zjednoczonych okrela Konstytucja Stanw Zjednoczonych z roku 1787 (ratyfikowana w 1789), w latach 1795-1992 uzupeniona o 27 poprawek. Wskutek przemian politycznych, jakie dokonyway si na obszarze dzisiejszego USA od XVIII do XX wieku, poszczeglne stany rni si dat wstpienia do unii.

W poowie XVIII wieku istniao tylko trzynacie kolonii amerykaskich, ktre utworzyy podwaliny dzisiejszego pastwa zwizkowego. Byy to: Connecticut, Delaware, Georgia, Karolina Poudniowa, Karolina Pnocna, Maryland, Massachusetts, New Hampshire, New Jersey, Nowy Jork, Pensylwania, Rhode Island i Wirginia. Liczyy one w sumie okoo ptora miliona mieszkacw.

Stany: Alabama, Alaska, Arizona, Arkansas, Connecticut, Dakota Poudniowa (South Dakota), Dakota Pnocna (North Dakota), Delaware, Floryda (Florida), Georgia, Hawaje (Hawaii), Idaho, Illinois, Indiana, Iowa, Kalifornia (California), Kansas, Karolina Poudniowa (South Carolina), Karolina Pnocna (North Carolina), Kentucky (wsplnota), Kolorado (Colorado), Luizjana (Louisiana), Maine, Maryland, Massachusetts (wsplnota), Michigan, Minnesota, Missisipi (Mississippi), Missouri, Montana, Nebraska, Nevada, New Hampshire, New Jersey, Nowy Jork (New York), Nowy Meksyk (New Mexico), Ohio, Oklahoma, Oregon, Pensylwania (Pennsylvania) (wsplnota), Rhode Island, Tennessee, Teksas (Texas), Utah, Vermont, Waszyngton (Washington), Wirginia (Virginia) (wsplnota), Wirginia Zachodnia (West Virginia), Wisconsin, WyomingKultura

Air Force One nazwa samolotu uywanego przez Prezydenta USA

Beverly Hills droga i modna dzielnica Los Angeles

Big Apple popularne okrelenie Nowego Yorku

Broadway ulica w Nowym Jorku. Pojcie to oznacza take dzielnic teatrw Nowego Jorku.

(Capitol) Kapitol wzgrze w stolicy USA; nazwa siedziby Kongresu USA

Cental Park najwikszy park w NYC, pooony w sercu Manhattanu

Chicago trzecie co do wielkoci miasto w USA zwane Wietrznym Miastem

CNN: Cable News Network Date: amerykanie podajc dat najpierw pisz miesic, potem dzie

Dime moneta warta 10 centw

Donkey (osio) Symbol Partii Demokratycznej

Ellis Island wyspa w Nowym Jorku, miejsce przybycia imigrantw do Ameryki FBI: Federal Bureau of Investigation

Fort Knox: fort militarny w Kentucky, w ktrym przechowywane s rezerwy zota USA

Golden Gate Bridge: synny most w San Francisco, California.

Grand Canyon: kanion w stanie Arizona

Great Lakes Wielkie Jeziora Grupa 5 jezior lecych na granicy USA i Kanady (Huron, Ontario, Michigan, Erie, Supreme = HOMES () Groundhog Day (Dzie wistaka) obchodzony 2 lutego. wistak wychodzi z nory i przewiduje pogod. Jeli zobaczy swj cie zima bdzie duga, jeli nie widzi cienia to znaczy, e wkrtce zacznie si wiosna. Harvard University najstarszy i najsynniejszy uniwersytet w USA (XVII wiek) Haloween obchodzony 31 padziernika

Hawaii: jeden ze stanw, kompleks wysp na Oceanie Spokojnym

Hollywood cz Los Angeles uchodzca za stolic przemysu filmowego

Independence Day (wito Niepodlegoci) obchodzone 4 lipca

Las Vegas miasto na pustyni w stanie Nevada synce z kasyn i przemysu rozrywkowego

Los Angeles drugie co do wielkoci miasto w USA, pooone w stanie Kalifornia

Manhattan- jedna z wysp i dzielnic NYC

Martin Luther King- czarnoskry obroca praw czowieka, otrzyma Pokojow Nagrod Nobla, zamordowany w 1968r

Mount Rushmore: Gra Rushmore skaa w ktrej s wykute gowy 4 prezydentw USA NASA (National Aeronautics and Space Administration) organizacja rzdowa, ktra kontroluje podre kosmiczne

NATO (the North Atlantic Treaty Organization) NBA National Basketball Association New York najwiksze miasto USA Niagara Falls (Wodospad Niagara) wodospad na granicy USA i Kanady Nickel moneta warta 5 centw

Pilgrim Fathers osadnicy brytyjscy, ktrzy przybyli do Ameryki w poszukiwaniu wolnoci religijnej w 1620 na statku Mayflower

Statue of Liberty- (Statua Wolnoci) statua kobiety podarowana Amerykanom przez Francj w XIX wieku. Kobieta trzymajca pochodni symbolizuje wolno.

Stars and Stripes - (znana take jako Old Glory lub Star-Spangled Banner) flaga USA.

Thanksgiving - (Thanksgiving Day) wito Dzikczynienia obchodzone w czwarty czwartek listopada; wito pastwowe. Kolacja dzikczynna skada si zazwyczaj z indyka, sodkich ziemniakw i ciasta dyniowego. Wall Street ulica w Nowym Yorku, centrum finansowe USA White House (Biay Dom) Oficjalna siedziba Prezydenta USA Yellowstone National Park pierwszy na wiecie park narodowy zaoony w XIX wieku w stanie Wyoming. YMCA - Young Men's Christian Association.