ZACZYNAMY NOWY DZIAŁ : TLENKI I WODOROTLENKI

CELE LEKCJI:

POZNANIE WZORÓW SUMARYCZNYCH TLENKÓW

POZNANIE SPOSOBÓW OTRZYMYWANIA TLENKÓW

POZNANIE WŁAŚCIWOŚCI I ZASTOSOWAŃ WYBRANYCH TLENKÓW

CO TO SĄ TLENKI ?Tlenki – to związki chemiczne zbudowane z

tlenu i innego pierwiastka chemicznego.

Pierwiastkiem tym może być metal, jak i

niemetal.

Tlenki mogą być związkami o

różnych rodzajach wiązań

chemicznych. Wynika to

między innymi z różnicy

elektroujemności

pierwiastków

Cząsteczka wody ,

która ma wiązanie

kowalencyjne

spolaryzowane

JAK ZBUDOWANE SĄ TLENKI?

Źródło – MAC Edukacja, podręcznika chemia

klasa 7

Źródło – podręcznik NOWA ERA

KLASA 7

JAK DZIELIMY TLENKI?

PODZIAŁ TLENKÓW Wzory sumaryczne tlenków i ich

nazwy systematyczne

TLENEK METALU MgO – tlenek magnezu

FeO - tlenek żelaza (II)

CaO – tlenek wapnia

TLENEK NIEMETALU CO – tlenek węgla (II)

NIEKTÓRE Z TLENKÓW SĄ BARDZO ROZPOWSZECHNIONE. PRZYKŁADY TYCH NAJCZĘŚCIEJ WYSTĘPUJĄCYCH W PRZYRODZIE PRZEDSTAWIA TABELA

Nazwa systematyczna Nazwa zwyczajowa

Tlenek wodoru Woda

Tlenek węgla (IV) Dwutlenek węgla

Tlenek węgla (II) Czad

Tlenek krzemu (IV) Krzemionka

Tlenek wapnia Wapno palone

Podstawową metodą otrzymywania

tlenków są reakcje łączenia się

pierwiastków z tlenem, które

zwyczajowo nazywa się utlenianiem.

Spalanie to reakcja chemiczna polegająca na

gwałtownym łączeniu się substancji z tlenem,

czemu często towarzyszą powstanie płomienia,

efekt cieplny, a nawet dźwiękowy.

Źródło – WSIP PODRĘCZNIK KLASA 7

W TRAKCIE DALSZEJ PRACY PRZEKONACIE SIĘ, ŻE ENERGETYKA PRZEBIEGU REAKCJI CHEMICZNYCH JEST

WAŻNYM KRYTERIUM ICH PODZIAŁU.

Poznaliście już niektóre reakcje chemiczne i mogliście zauważyć, że prawie każdej towarzyszy

uwalnianie lub pochłanianie energii.

Spalanie węgla lub drewna raz zapoczątkowane

przebiega dalej samoistnie, dostarczając ciepła i

światła jako formy energii – są to reakcje

egzoenergetyczne (egzotermiczne). Natomiast pieczenie ciasta czy

smażenie mięsa wymagają ciągłego

dostarczania energii (ogrzewania) – są

to reakcje endoenergetyczne

(endotermiczne).

STOSUJE S

W WIELU PROCESACH STOSUJE SIĘ SUBSTANCJE, KTÓRE

ZWIĘKSZAJA SZYBKOŚĆ REAKCJI CHEMICZNEJ. TAKIE ODCZYNNIKI

NAZWYWAMY KATALIZATORAMI.

W RÓWNANIU REAKCJI CHEMICZNEJ ZAZNACZA SIĘ JEGO UDZIAŁ

NAD STARZAŁKĄ ZAPISUJĄC WYRAZ „KATALIZATOR” LUB WZÓR

ZWIĄZKU CHEMICZNEGO ALBO SYMBOL PIERWIASTKA , KTÓRY

ZOSTAŁ UŻYTY JAKO KATALIZATOR

Tlenki metali: 1 – PbO; 2 – Al2O3;

3 – Fe2O3; 4 – Cr2O3; 5 – Na2O;

6 – HgO; 7 – ZnO

Tlenki metali są najczęściej ciałami stałymi o budowie

jonowej.

Wiele z nich ma charakterystyczną barwę, np.

tlenek żelaza(III) jest brunatny,

tlenek rtęci(II) – pomarańczowy, a

tlenek chromu(III) – oliwkowozielony

•ZASTOSOWANIE WYBRANYCH TLENKÓW

AMETYSTMORION

ODMIANY KWARCU

KONSERWANT (E220) – W

PRZESMYŚLE SPOZYWCZYM

I WINIARSKIM

WYBIELACZ W

PRZEMYŚLE

PAPIERNICZYM I

TEKSTYLNYM

SUBSTANCJA

DEZYNFEKUJĄCA

SUROWIEC W PRZESMYŚLE CHEMICZNYM

Tlenek glinu występuje w przyrodzie jako bardzo twardy minerał o

nazwie korund. Twardością ustępuje on tylko diamentowi. Domieszki

innych metali powodują, że korund może przybierać różne barwy.

Najbardziej znane szlachetne odmiany korundu to czerwony rubin i

niebieski szafir. Czysty tlenek glinu jest białym proszkiem.

Tlenek wapnia nie występuje w przyrodzie. Otrzymuje się go w

wyniku prażenia skał wapiennych, stosowanych już 4000 lat

p.n.e. w budownictwie.

Tlenek wapnia zwyczajowo jest nazywany wapnem palonym.

To biała substancja stała, która ma właściwości higroskopijne

(pochłania wodę z otoczenia, np. parę wodną z powietrza).

PRACA DOMOWA

• ZADANIE 1/201

• ZADANIE 2/201

• WYJAŚNIJ POJĘCIE KATALIZTOR

BIBLIOGRAFIA

• PODRECZNIK DLA KLASY 7 SZKOŁY PODSTAWOWEJ NOWA ERA

• PODRĘCZNIK DLA KLASY 7 SZKOŁY PODSTAWOWEJ MAC EDUKACJA

• PODRĘCZNIK - WSIP