Sprawozdanie

z realizacji programu z zakresu edukacji ekologicznej

Proces kształtowania umiejętności, wiedzy i świadomości człowieka rozpoczyna się

z chwilą jego przyjścia na świat. Wiek przedszkolny, charakteryzujący się dużym skokiem

intelektualnym w rozwoju dziecka, jest najlepszym okresem do wprowadzenia elementów

edukacji ekologicznej, która powinna być kontynuowana w późniejszej nauce.

Wszyscy ci, którzy mają kontakt z dziećmi i młodzieżą, powinni zdać sobie sprawę z tego,

że są odpowiedzialni za kształtowanie właściwych postaw wobec przyrody. W konsekwencji

ponoszą więc odpowiedzialność za nasze środowisko w przyszłości. Szczególnie uważni

powinni być rodzice i nauczyciele dzieci w wieku przedszkolnym. To oni wprowadzają dzieci

w tajemniczy świat przyrody. To oni pierwsi budzą szacunek do różnorodnych form życia

oraz kształcą właściwe, aktywne podstawy wobec przyrody i jej ochrony.

Ekologia w przedszkolu nie jest czymś nowym. Poznawanie przyrody zawsze było obecne

w planach i pracy pedagogicznej.

Często słyszy się takie słowa jak: ekologia, ochrona środowiska czy przyrody, ale tak

naprawdę gdybyśmy chcieli zdefiniować znaczenie tych pojęć, określić różnice między nimi,

na pewno mielibyśmy trudności z ich wyjaśnieniem. Dlatego należy w naszym

społeczeństwie podnieść wiedzę i świadomość konieczności kształtowania tych pojęć już od

wieku przedszkolnego.

Edukacja ekologiczna w przedszkolu to świadoma i zamierzona działalność nauczycieli

względem dzieci, oczywiście przy ich aktywnym udziale. Wiek przedszkolny jest niezwykle

ważny dla podejmowania działań mających wpływ na przyszłe kształtowanie osobowości.

Wiek ten charakteryzuje szczególnie wielka podatność na wpływ nauczyciela, ogromna

plastyczność psychiczna, chłonność poznawcza, duża zdolność przyswajania nowych

wiadomości i umiejętności. Już od najmłodszych lat należy kształtować prawidłowy stosunek

dzieci do otaczającego świata. Ochrona środowiska nie jest czymś, czego można się nauczyć.

Nawyk ten trzeba w społeczeństwie wyrabiać. Zbyt późne przekonanie o konieczności

ochrony środowiska może okazać się nieskuteczne. Dlatego konieczne jest zwrócenie

większej uwagi na problemy ekologiczne już w wychowaniu przedszkolnym.

Należy również pamiętać o tym, że problemy Ziemi nie znikną bez naszej pomocy. Drzewa,

powietrze, woda, rośliny, owady, zwierzęta, a także ludzie wzajemnie od siebie zależą. Są

częściami jednego ekosystemu – ekosystemu Ziemi. W zatrutym powietrzu, z zatrutą wodą,

bez zwierząt i roślin ludzkość nie mogłaby przetrwać. Problemy ochrony środowiska są więc

w rezultacie problemami nas samych.

Organizacja sytuacji i zajęć edukacyjnych opierała się na:

stosowaniu metod twórczych, problemowych i praktycznych

realizacji zadań otwartych w małych grupach

realizacji projektów z całą grupą

udziale w ogólnopolskich akcjach organizowanych na rzecz ochrony środowiska

warsztatach terenowych wyrabiających aktywną postawę wobec zagrożeń

środowiskowych.

zajęciach terenowych dotyczących określonego tematu według przygotowanych

scenariuszy

hodowlach i doświadczeniach prowadzonych e celu bezpośredniego poznania

omawianej tematyki ze szczególnym uwzględnieniem prowadzenia kącików przyrody

w każdej grupie

Imprezy organizowane w ramach programu:

Sprzątanie świata

Konkurs plastyczny dla przedszkoli z dzielnicy

V Rajd Ekologiczny z Ekoskrzatem dla przedszkolaków

Święto Jabłoni – happening z udziałem rodziców

Konkursy rodzinne promujące zachowania proekologiczne

Wycieczka rodzinna na łono natury

Temat: „Biały sad”

Celami tego zajęcia było: rozpoznawanie i nazywanie drzew owocowych znajdujących się

w ogrodzie przedszkolnym; poznanie budowy kwiatu jabłoni; kształtowanie wrażliwości

estetycznej dzieci poprzez obserwacje przyrody, odczuwanie piękna jej barw, kształtów i

dźwięków.

Podczas zajęcia dzieci obserwowały kwitnące jabłonie w sadzie przedszkolnym,

wypowiadały się na temat kolorów i zapachu kwiatów jabłoni. Przy pomocy nauczyciela

poznały budowę kwiatu jabłoni: płatki, pręciki z pyłkiem kwiatowym. Miały możliwość

obserwacji kwiatów przez szkła powiększające i lupy. Starały się zapamiętać zapach sadu

z zamkniętymi oczami. Na zakończenie odzwierciedlały swoje wrażenia i spostrzeżenia w

pracy plastycznej.

Temat: „Zimowe obserwacje jabłoni”

Celem tego zajęcia była obserwacja sadu wraz ze zmianą pory roku; przybliżenie cyklu

całorocznego związanego z owocowaniem jabłoni, od kwiatu do owocu.

Podczas zajęcia dzieci obserwowały zimowy sad, wypowiadały się na temat swoich

spostrzeżeń. Przy pomocy nauczyciela przypomniały cykl owocowania jabłoni: od kwiatu

do owocu. Dyskutowały na temat przechowywania ich zimą oraz wykorzystania

w kuchni przedszkolnej.

Temat: „Jesień w sadzie”

Celami tego zajęcia było: obserwowanie zjawisk zachodzących w przyrodzie wraz ze

zmianą pór roku, rozpoznawanie i nazywanie rodzimych owoców, zapoznanie z budową

jabłka.

Podczas zajęcia dzieci podzieliły się spostrzeżeniami dotyczącymi zmian, jakie zaszły w

sadzie od wiosny. Zbierały opadłe owoce. Przy pomocy nauczyciela poznały budowę

jabłka: szypułka, miąższ, gniazdo nasienne, skórka. Próbowały owoców i określały ich

smak. Obierały i kroiły jabłka, z których pani kucharka ugotowała pyszny kompot.

Temat; „Jesienny spacer po lesie”

Celami tego zajęcia było: rozróżnianie i nazywanie warstw roślinności występujących w

lesie, rozpoznawanie i nazywanie niektórych gatunków drzew iglastych i ich owoców,

odkrywanie przyrody za pomocą zmysłów.

Podczas spaceru po lesie dzieci poznały roślinność warstwową:

Warstwa runa leśnego -Roślinność: mech, paproć, wrzos, borówki, jagody, grzyby, trawa.

Warstwa podszytu. - Roślinność: jałowiec, bez, leszczyna, jeżyny, maliny, młode drzewa.

Warstwa wysokich drzew. - Roślinność: sosna, świerk, jodła, modrzew, dąb, buk. olcha,

grab, brzoza.

Obserwowały liście drzew iglastych – igły przez szkła powiększające. Uczyły się

rozróżniać gatunki tych drzew po igłach i owocach – szyszkach.

Temat: „Dokarmiamy ptaki zimą”

Celem tego zajęcia było: uświadomienie konieczności dokarmiania ptaków w okresie

zimy; rozpoznawanie i nazywanie niektórych gatunków ptaków.

Do tego zajęcia dzieci zaczęły przygotowywać się dużo wcześniej. Wspólnie z rodzicami

w domu wykonywały karmniki dla ptaków. W dniu zajęcia nauczycielka pokazała

dzieciom ilustracje z wybranymi ptakami i opowiedziała ciekawostki dotyczące ich życia.

Po wyjściu do ogrodu przedszkolnego dzieci przy pomocy paka konserwatora

zamontowały karmniki, nasypały do nich nasion i w ciszy obserwowały przez lornetki

ptaki, które przyleciały do ptasiej stołówki.

Temat: „Ekoskrzat – strażnikiem przyrody”

Celem tego zajęcia było: nabywanie przeświadczenia, że człowiek jest częścią przyrody –

jednym z organizmów żyjących na Ziemi i podlegającym ogólnym prawom przyrody, i

jako istota rozumna powinien o nią dbać.

Podczas tego zajęcia dzieci wysłuchały wiersza pt. „Betonowy sad”, oglądały ilustracje

przedstawiające zanieczyszczoną Ziemię, rozmawiały na temat wiersza i ilustracji.

Układały w dwóch rzędach obrazki i podpisy do nich pasujące: te które nie niszczą

środowiska i te które niszczą środowisko. Podawały swoje propozycje dbania o

środowiska na naszej planecie i zapisywały na dużym arkuszu papieru.

Temat: „Jak oszczędzać wodę?”

Celami tego zajęcia było: zapoznanie ze sposobami racjonalnego korzystania z wody,

rozumienie współodpowiedzialności wszystkich mieszkańców okolicy za czystość wody,

wyrabianie nawyków dokładnego zakręcania kranów.

Podczas tego zajęcia dzieci rozmawiały na temat wykorzystania wody w gospodarstwie

domowym. Zastanawiały się, czy podczas tych czynności można zaoszczędzić wodę. W

łazience przedszkolnej samodzielnie demonstrowały regulację kurkiem strumienia wody.

Wykonały tabliczki przypominające o oszczędzaniu wody i umieściły je we wszystkich

łazienkach w przedszkolu.

Temat: „Detektywi energii”

Celami tego zajęcia było: zapoznanie dzieci z pojęciem energia i źródłami jej

otrzymywania, uświadomienie, ile rzeczy codziennego użytku wymaga energii

elektrycznej, przybliżenie sposobów oszczędzania energii.

Podczas tego zajęcia nauczycielka zapoznała dzieci z rodzajami energii: ciepło, światło,

dźwięk, żywność, paliwa, energia elektryczna. Dzieci wysłuchały wiersza L. J. Kerna

pt. „Pstryczek elektryczek”. Podczas wycieczki po budynku przedszkola sprawdzały, co

potrzebuje energii aby móc pracować lub poruszać się: oświetlenie, centralne ogrzewanie,

przygotowywanie posiłków, podgrzewanie wody. Zapoznały się z licznikami zużycia

energii elektrycznej oraz gazu. Snuły rozważania dotyczące oszczędzania energii.

Wykonały plakaty zachęcające do oszczędzania energii elektrycznej i w przedszkolu .

Temat: „Jak zbudowany jest las?”

Celami tego zajęcia było: rozróżnianie i nazywanie warstw roślinności występujących w lesie,

odkrywanie środowiska za pomocą zmysłów, nabywanie umiejętności identyfikowania

gatunków, uświadomienie znaczenia ochrony środowiska.

Podczas spaceru po lesie dzieci poznały roślinność warstwową:

Warstwa runa leśnego.

Roślinność: mech, paproć, wrzos, borówki, jagody, grzyby, trawa.

Zwierzęta: myszy, lisy, mrówki, koniki polne, żuki, muchy, komary, dziki.

Warstwa podszytu.

Roślinność: jałowiec, bez, leszczyna, jeżyny, maliny, młode drzewa.

Zwierzęta: sarna, jeleń.

Warstwa wysokich drzew.

Roślinność: sosna, świerk, jodła, modrzew, dąb, buk. olcha, grab, brzoza.

Zwierzęta: wiewiórka, dzięcioł, szczygieł, kukułka.

Obserwowały roślinność oraz zwierzęta mieszkające w lesie przez lornetki i szkła

powiększające. Odszukiwały w atlasach napotkane rośliny i zwierzęta. Zbierały ciekawe

okazy do kącika przyrody.

Temat: „Drzewo naszym przyjacielem”

Celami tego zajęcia było: rozpoznawanie i nazywanie niektórych gatunków drzew liściastych

iglastych po liściach, korze, owocach, formowanie postawy proekologicznej w stosunku do

drzew

Podczas spaceru po lesie dzieci rozglądały się, by stwierdzić, których drzew jest więcej.

Zatrzymywały się przy poszczególnych drzewach (sosna, świerk, jodła, dąb, buk, grab,

brzoza), omawiając je: zbieranie liści i owoców, dotykanie, omawianie ich kształtu,

wielkości, zbieranie igieł, omawianie ich długości. Określały wrażenia dotykowe kory:

gładka, chropowata, miękka, twarda, ciepła, zimna. Przytulały się do drzew i szukały wśród

nich swojego przyjaciela.

Pozytywny wpływ na narządy i układy ludzkiego organizmu mają poszczególne gatunki

drzew: dąb – przyspiesza krążenie krwi, brzoza i lipa – łagodzą dolegliwości sercowe i

przeziębienia, sosna i modrzew – łagodzą objawy przeziębienia oraz uwalniają od kaszlu,

świerk - leczy reumatyzm i stany zapalne, buk, akacja i klon – likwidują napięcia i stresy,

wspomagają leczenie nerwic, jarzębina – wzmacnia wolę działania, poprawia humor i

Temat: „ Z pokarmem do paśnika – spotkanie z leśniczym”.

Celami tego zajęcia było: uwrażliwienie na żywą przyrodę, umiejętność rozróżniania

gatunków zwierząt, rozumienie niesienia pomocy zwierzętom w okresie zimy

Podczas wycieczki do lasu dzieci spotkały się z leśniczym z leśniczówki w Lesie

Łagiewnickim. Rozmawiały na temat zwierząt i niesienia im pomocy w czasie zimy.

Pomagały leśniczemu w łatwych pracach związanych z karmieniem zwierząt. Wspólnie z

panem leśniczym szukały tropów zwierząt na śniegu (robiły zdjęcia).

Rozpoznawały na kartach pracy śladów zwierząt – dobierały zwierzęta do odpowiednich

śladów.

Temat: „Tajemnice mrówek”.

Celami tego zajęcia było rozwijanie i pogłębianie zainteresowań przyrodniczych,

kształtowanie umiejętności samodzielnego poznawania świata

W klasie dzieci wykonały ssawki do łapania owadów z przezroczystego pudełka, dwóch

rurek, plasteliny, gazy, gumki recepturki - ekshaustory.

Podczas wycieczki do lasu dzieci według planu – mapy szukały mrówek na wcześniej

sprawdzonym i ogrodzonym taśmą terenie, obserwowały mrowiska gołym okiem i przez lupy,

wyszukiwały robotnic i samców. Rozmawiały na temat kształtu mrowiska, jego otoczenia i

budowy. Zwabiały owady zwilżonym słodkim cukierkiem, zauważając, że mrówki lubią to co

słodkie, natomiast po podaniu liści mięty, uciekają, odstrasza je ten zapach. Wciągały mrówki

za pomocą ssawki do pudełka. Obserwacja przez szkła powiększające i lupy. Bawiły się w

„Mini – safari” – safari wyznaczonym terenie próbowały odnaleźć inne żywe stworzenia i

zaznaczyć na kartach pracy, jakie stworzenia udało im się odnaleźć. Po powrocie do

przedszkola starały się odzwierciedlić kształt mrówki za pomocą modeliny i zapałek.

Temat: „Zagubieni w lesie”

Celami tego zajęcia było: zaznajomienie przedszkolaków z zagrożeniami, z jakimi mogą się

spotkać podczas nieposłuszeństwa wobec rodziców w lesie; wyrabianie u dzieci właściwych

postaw i reakcji w sytuacjach nietypowych, takich jak zgubienie się w lesie; przypomnienie

swojego adresu zamieszkania oraz telefonów alarmowych.

Podczas tego zajęcia dzieci wysłuchały opowiadania pt. „Zgubek sam w lesie”. Po rozmowie

na jego temat próbowały odpowiedzieć na pytania: jak należy zachowywać się w lesie?

Dlaczego tak istotne jest, aby nie oddalać się od dorosłych? Jakie niebezpieczeństwa czyhają

na nas, gdy zostaniemy sami w lesie? Następnie podczas treningu zadaniowego dzieci

przypomniały swój adres zamieszkania oraz telefony alarmowe. Nauczycielka uzmysłowiła

dzieciom konieczność odpowiednich zachowań w lesie.

V Rajd Ekologiczny Przedszkolaków po hasłem „”

W rajdzie uczestniczyły dzieci w wieku 4 – 6 lat z Przedszkola Miejskiego nr 97 oraz

zaprzyjaźnionych przedszkoli –

Dzieci wraz z opiekunami otrzymały mapki z zaznaczonymi trasami według których

poruszały się po parku im. A. Mickiewicza. Każda grupa miała inna trasę oraz karty

patrolowe, na których zaznaczane były zdobyte punkty za wykonanie zadań. Zakończenie

rajdu odbyło się na terenie Przedszkola nr 97 wręczeniem nagród dla uczestników rajdu

oraz zdobywców wyróżnień w konkursie plastycznym.