1. ¯ÖÆü»Öê ¯ÖéÂü êú ú¯Ö¸ü ×ÖµÖÖ Ã£ÖÖÖ ¯Ö¸ü ¯ÖÖÖ ¸üÖê»Ö Ö´²Ö¸ü ×»Ö×Ö 2. ÃÖ ¯ÖÏ¿Ö-¯Ö¡Ö ´Öë ÃÖÖü (60) ²ÖÆãü×¾Öú»¯ÖßµÖ ¯ÖÏ¿Ö Æïü, ×ÖÖ´Öë ÃÖê ´´Öߤü¾ÖÖ¸ü úÖê

×úÃÖß ³Öß ̄ ÖÖÖÃÖ (50) ̄ ÖÏ¿Ö úÖ ¢Ö¸ü ¤êüÖÖ ÆüÖêÖÖ ´´Öߤü¾ÖÖ¸ü «üÖ¸üÖ ̄ ÖÖÖÃÖ ÃÖê׬Öú ¯ÖÏ¿ÖÖë úÖ ¢Ö¸ü ¤êüÖê ¯Ö¸ü ´´Öߤü¾ÖÖ¸ü «üÖ¸üÖ ×¤üµÖê ÖµÖê ¯ÖÏ£Ö´Ö ¯ÖÖÖÃÖ ¯ÖÏ¿ÖÖëúÖ ´Ö滵ÖÖÓúÖ ×úµÖÖ ÖÖµÖêÖÖ

3. ¯Ö¸üßÖÖ ¯ÖÏÖ¸ü´³Ö ÆüÖêÖê ¯Ö¸ü, ¯ÖÏ¿Ö-¯ÖãÛÃÖúÖ Ö¯ÖúÖê ¤êü ¤üß ÖÖµÖêÖß ¯ÖÆü»Öê ¯ÖÖÑÖ×´ÖÖü Ö¯ÖúÖê ¯ÖÏ¿Ö-¯ÖãÛÃÖúÖ ÖÖê»ÖÖê Ö£ÖÖ ÃÖúß ×Ö´Ö×»Ö×ÖÖ ÖÖÑÖ êú×»Ö ×¤üµÖê ÖÖµÖëÖê ×ÖÃÖúß ÖÖÑÖ Ö¯ÖúÖê ¾Ö¿µÖ ú¸üÖß Æîü :(i) ¯ÖÏ¿Ö-¯ÖãÛÃÖúÖ ÖÖê»ÖÖê êú ×»Ö ÃÖêú ú¾Ö¸ü ¯ÖêÖ ¯Ö¸ü »ÖÖß úÖÖÖ úß

ÃÖᯙ úÖê ±úÖÍü »Öë Öã»Öß ÆãüÔ µÖÖ ×²ÖÖÖ Ãüßú¸ü-ÃÖᯙ úß ¯ÖãÛÃÖúÖþÖßúÖ¸ü Ö ú¸ëü

(ii) ú¾Ö¸ü ̄ ÖéÂü ̄ Ö¸ü û¯Öê ×Ö¤ìü¿ÖÖÖãÃÖÖ¸ü ̄ ÖÏ¿Ö-¯ÖãÛÃÖúÖ êú ̄ ÖéÂü Ö£ÖÖ ̄ ÖÏ¿ÖÖëúß ÃÖÓµÖÖ úÖê ûß Ö¸üÆü Öîú ú¸ü »Öë ×ú µÖê ¯Öæ̧ êü Æïü ¤üÖêÂÖ¯ÖæÖÔ¯ÖãÛÃÖúÖ ×ÖÖ´Öë ̄ ÖéÂü/¯ÖÏ¿Ö ú´Ö ÆüÖë µÖÖ ¤ãü²ÖÖ ü̧Ö Ö ÖµÖê ÆüÖë µÖÖ ÃÖß× ü̧µÖ»Ö´Öë Ö ÆüÖë £ÖÖÔÖ ×úÃÖß ³Öß ¯ÖÏúÖ¸ü úß ¡Öã×ü¯ÖæÖÔ ¯ÖãÛÃÖúÖ Ã¾ÖßúÖ¸ü Öú ȩ̈ü Ö£ÖÖ ÃÖß ÃÖ´ÖµÖ ÃÖê »ÖÖîüÖú¸ü ÃÖêú ãÖÖÖ ¯Ö¸ü ¤æüÃÖ¸üß ÃÖÆü߯ÖÏ¿Ö-¯ÖãÛÃÖúÖ »Öê »Öë ÃÖêú ×»Ö Ö¯ÖúÖê ̄ ÖÖÑÖ ×´ÖÖü פüµÖê ÖÖµÖëÖê ÃÖêú ²ÖÖ¤ü Ö ÖÖê Ö¯Öúß ̄ ÖÏ¿Ö-¯ÖãÛÃÖúÖ ¾ÖÖ¯ÖÃÖ »Öß ÖÖµÖêÖß Öî̧ ü ÖÆüß Ö¯ÖúÖê ×Ö׸üÖ ÃÖ´ÖµÖ ×¤üµÖÖ ÖÖµÖêÖÖ

(iii) ÃÖ ÖÖÑÖ êú ²ÖÖ¤ü ¯ÖÏ¿Ö-¯ÖãÛÃÖúÖ úß Îú´Ö ÃÖÓµÖÖ OMR ¯Ö¡Öú ¯Ö¸üÓ×úÖ ú¸ëü Öî¸ü OMR ̄ Ö¡Öú úß Îú´Ö ÃÖÓµÖÖ ÃÖ ̄ ÖÏ¿Ö-¯ÖãÛÃÖúÖ ̄ Ö¸üÓ×úÖ ú¸ü ¤ëü

4. ¯ÖϵÖêú ̄ ÖÏ¿Ö êú ×»Ö ÖÖ¸ü ¢Ö¸ü ×¾Öú»¯Ö (A), (B), (C) Ö£ÖÖ (D) פüµÖê ÖµÖêÆïü Ö¯ÖúÖê ÃÖÆüß ¢Ö¸ü êú ¤üßÖÔ¾Öé¢Ö úÖê ¯ÖêÖ ÃÖê ³Ö¸üú¸ü úÖ»ÖÖ ú¸üÖÖ Æîü ÖîÃÖÖ×ú ÖßÖê פüÖÖµÖÖ ÖµÖÖ Æîü

¤üÖÆü¸üÖ :Ö²Ö×ú (C) ÃÖÆüß ¢Ö¸ü Æîü

5. ¯ÖÏ¿Ö-¯Ö¡Ö I Öî̧ ü ̄ ÖÏ¿Ö-¯Ö¡Ö II êú ×»Ö ú Æüß ¢Ö¸ü ̄ Ö¡Öú Æîü ÖÖê ÃÖ ̄ ÖÏ¿Ö¯ÖãÛÃÖúÖ êú ¤ü¸ü פüµÖÖ ÖµÖÖ Æîü ̄ ÖÏ¿ÖÖë êú ¢Ö¸ü êú¾Ö»Ö ¢Ö¸ü-¯Ö¡Öú ̄ Ö¸ü ÆüßÓ×úÖ ú¸üÖê Æïü µÖפü Ö¯Ö ¢Ö¸ü ¯Ö¡Öú ¯Ö¸ü פüµÖê ÖµÖê ¤üßÖÔ¾Öé¢Ö êú »ÖÖ¾ÖÖ×úÃÖß µÖ ãÖÖÖ ¯Ö¸ü ¢Ö¸ü ×ÖÅÖÖÓ×úÖ ú¸Öê Æïü, ÖÖê ÃÖúÖ ´Ö滵ÖÖÓúÖ ÖÆüàÆüÖêÖÖ

6. ¤ü¸ü פüµÖê ÖµÖê ×Ö¤ìü¿ÖÖë úÖê ¬µÖÖÖ¯Öæ¾ÖÔú ¯ÖÍëü 7. úÖÖ úÖ´Ö (Rough Work) ÃÖ ¯ÖãÛÃÖúÖ êú ÛÖ´Ö ¯ÖéÂü ¯Ö¸ü ú¸ëü 8. µÖפü Ö¯Ö ¢Ö¸ü-¯ÖãÛÃÖúÖ ¯Ö¸ü ¯ÖÖÖ ÖÖ´Ö µÖÖ êÃÖÖ úÖêÔ ³Öß ×Ö¿ÖÖÖ ×ÖÃÖÃÖê

Ö¯Öúß ¯ÖÆüÖÖÖ ÆüÖê ÃÖêú, ×úÃÖß ³Öß ³ÖÖÖ ¯Ö¸ü ¤ü¿ÖÖÔÖê µÖÖ Ó×úÖ ú¸üÖê Æïü ÖÖê¯Ö¸üßÖÖ êú ×»ÖµÖê µÖÖêµÖ ÖÖê×ÂÖÖ ú¸ü פüµÖê ÖÖµÖëÖê

9. Ö¯ÖúÖê ¯Ö¸üßÖÖ ÃÖ´ÖÖ¯Ö ÆüÖêÖê ¯Ö¸ü ¯ÖÏ¿Ö-¯ÖãÛÃÖúÖ ¾ÖÓ OMR ¢Ö¸ü-¯Ö¡Öú×Ö¸üßÖú ́ ÖÆüÖê¤üµÖ úÖê »ÖÖîüÖÖÖ Ö¾Ö¿µÖú Æîü Öî¸ü ̄ Ö¸üßÖÖ ÃÖ´ÖÖÛ¯Ö êú ²ÖÖ¤ü ÃÖê¯ÖÖê ÃÖÖ£Ö ¯Ö¸üßÖÖ ³Ö¾ÖÖ ÃÖê ²ÖÖÆü¸ü Ö »Öêú¸ü ÖÖµÖë

10. êú¾Ö»Ö Öß»Öê/úÖ»Öê ²ÖÖ»Ö ̄ ¾ÖÖÕü ̄ ÖîÖ úÖ Æüß ÃÖế ÖÖ»Ö ú ȩ̈ü 11. ×úÃÖß ³Öß ¯ÖÏúÖ¸ü úÖ ÃÖÓÖÖú (îú»Öãú»Öêü¸ü) µÖÖ »ÖÖÖ êü²Ö»Ö Öפü úÖ

¯ÖϵÖÖêÖ ¾ÖÙÖÖ Æîü 12. ÖêÖê×ü¾Ö Óú ̄ ÖÏÖÖ»Öß : ̄ ÖϵÖêú Ö»ÖÖ ¢Ö¸ü êú ×»Ö 0.5 Óú úÖêü

ÖÖÑÖê

1. Write your roll number in the space provided on the top ofthis page.

2. This paper consists of sixty (60) multiple-choice type ofquestions, out of which the candidate would be required toanswer any fifty (50) questions. In the event of the candidateattempting more than fifty questions, the first fifty questionsattempted by the Candidate would be evaluated.

3. At the commencement of examination, the question bookletwill be given to you. In the first 5 minutes, you are requestedto open the booklet and compulsorily examine it as below :

(i) To have access to the Question Booklet, tear off the paperseal on the edge of this cover page. Do not accept a bookletwithout sticker-seal and do not accept an open booklet.

(ii) Tally the number of pages and number of questionsin the booklet with the information printed on thecover page. Faulty booklets due to pages/questionsmissing or duplicate or not in serial order or anyother discrepancy should be got replaced immediatelyby a correct booklet from the invigilator within theperiod of 5 minutes. Afterwards, neither the QuestionBooklet will be replaced nor any extra time will begiven.

(iii) After this verification is over, the Test Booklet Numbershould be entered in the OMR Sheet and the OMR SheetNumber should be entered on this Test Booklet.

4. Each item has four alternative responses marked (A), (B), (C)and (D). You have to darken the oval as indicated below on thecorrect response against each item.

Example :

where (C) is the correct response.

5. Your responses to the items are to be indicated in the AnswerSheet given inside this Booklet, which is common forPaper I and Paper II. If you mark at any place other than inthe ovals in the Answer Sheet, it will not be evaluated.

6. Read instructions given inside carefully.

7. Rough Work is to be done in the end of this booklet.

8. If you write your name or put any mark on any part of theAnswer Sheet, except for the space allotted for the relevantentries, which may disclose your identity, you will renderyourself liable to disqualification.

9. You have to return the test question booklet and OMR Answersheet to the invigilators at the end of the examinationcompulsorily and must not carry it with you outside theExamination Hall.

10. Use only Blue/Black Ball point pen.

11. Use of any calculator or log table etc., is prohibited.

12. Negative Marking :- For each incorrect answer 0.5 marksshall be deducted.

W-00 P.T.O.

Signature and Name of Invigilator OMR Sheet No. : .........................................(To be filled by the Candidate)

Roll No.

(In words)

1. (Signature) __________________________

(Name) ____________________________

2. (Signature) __________________________

(Name) ____________________________Roll No.____________________________

D-0009

PAPER-I

Test Booklet No.

[Maximum Marks : 100Time : 1 1/4 hours]

Number of Pages in this Booklet : 24 Number of Questions in this Booklet : 60

Instructions for the Candidates ¯Ö ü̧ßÖÖÙ£ÖµÖÖë êú ×»Ö ×Ö¤ìü¿Ö

(In figures as per admission card)

A B C D

A B C D

W

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

27

28

29

30

31

32

33

34

35

36

37

38

39

40

41

42

43

44

45

46

47

48

49

50

51

52

53

54

55

56

57

58

59

60

Ques

tion

Num

ber

Ques

tion

Num

ber

Ques

tion

Num

ber

Mar

ks

Obta

ined

Mar

ks

Obta

ined

Mar

ks

Obta

ined

Marks Obtained

FOR OFFICE USE ONLY

Total Marks Obtained (in words) ...........................................

(in figures) ..........................................

Signature & Name of the Coordinator ...................................

(Evaluation) Date .........................

W-00 2

W-00 3 P.T.O.

Paper – I

¯ÖÏ¿−Ö-¯Ö¡Ö – I

Note : This paper contains Sixty (60) questions, each question carrying two (2) marks.

Candidate is expected to answer any Fifty (50) questions.

In case more than 50 questions are attempted, only the first 50 questions will be

evaluated.

−ÖÖê™ü : ‡ÃÖ ¯ÖÏ¿−Ö-¯Ö¡Ö ´Öë ÃÖÖšü (60) ²ÖÆãü×¾Ö�ú»¯ÖßµÖ ¯ÖÏ¿−Ö Æïü, ¯ÖÏŸµÖê�ú ¯ÖÏ¿−Ö �êú ¤üÖê (2) †Ó�ú Æïü … †³µÖ£Öá �úÖê ¯Ö“ÖÖÃÖ (50) ¯ÖÏ¿−ÖÖë �êú ˆ¢Ö¸ü ¤êü−Öê Æïü … µÖפü ¯Ö“ÖÖÃÖ (50) ÃÖê †×¬Ö�ú ¯ÖÏ¿−ÖÖë �êú ˆ¢Ö¸ü פüµÖê ŸÖÖê ¯ÖÏ£Ö´Ö ¯Ö“ÖÖÃÖ (50) ¯ÖÏ¿−Ö Æüß •ÖÖÑ“Öê •ÖÖµÖë*Öê …

1. The University which telecasts interaction educational programmes through its own

channel is

(A) Osmania University

(B) University of Pune

(C) Annamalai University

(D) Indira Gandhi National Open University (IGNOU)

2. Which of the following skills are needed for present day teacher to adjust effectively

with the classroom teaching ?

1. Knowledge of technology

2. Use of technology in teaching learning

3. Knowledge of students’ needs

4. Content mastery

(A) 1 & 3 (B) 2 & 3 (C) 2, 3 & 4 (D) 2 & 4

3. Who has signed an MOU for Accreditation of Teacher Education Institutions in India ?

(A) NAAC and UGC (B) NCTE and NAAC

(C) UGC and NCTE (D) NCTE and IGNOU

1. ×−Ö´−Ö×»Ö×+ÖŸÖ ´Öë ÃÖê �úÖî−Ö ÃÖÖ ×¾Ö¿¾Ö×¾ÖªÖ»ÖµÖ Æîü •ÖÖê †¯Ö−Öê ×−Ö•Öß “Öî−Ö»Ö ÃÖê †−ŸÖ¸ü ×�ÎúµÖÖ ÃÖ´²Ö−¬Öß ¿Öî×/Ö�ú �úÖµÖÔ�Îú´Ö ¤ü¿ÖÖÔŸÖÖ Æîü ?

(A) ˆÃ´ÖÖ×−ÖµÖÖ µÖæ×−Ö¾ÖÙÃÖ™üß (B) µÖæ×−Ö¾ÖÙÃÖ™üß †Öò±ú ¯Öæ7Öê (C) †−−ÖÖ´Ö»ÖÖ‡ µÖæ×−Ö¾ÖÙÃÖ™üß (D) ‡Óפü¸üÖ *ÖÖѬÖß −Öê¿Ö−Ö»Ö †Öê¯Ö−Ö µÖæ×−Ö¾ÖÙÃÖ™üß (‡*−ÖÖê)

2. ×−Ö´−Ö×»Ö×+ÖŸÖ ´Öë ÃÖê �úÖî−Ö ÃÖß �úÖµÖÔ�ãú¿Ö»ÖŸÖÖ Æîü •ÖÖê †Ö•Ö �êú †¬µÖÖ¯Ö�ú �êú ×»Ö‹ �ú/ÖÖ-†¬µÖÖ¯Ö−Ö ´Öë ÃÖ´ÖÖµÖÖê•Ö−Ö �ú¸ü−Öê ´Öë ¯ÖϳÖÖ¾Ö¿ÖÖ»Öß ×ÃÖ¨ü ÆüÖêŸÖß Æîü ?

1. ¯ÖÏÖîªÖê×*Ö�úß �úÖ –ÖÖ−Ö 2. †¬µÖÖ¯Ö−Ö †×¬Ö*Ö´Ö ´Öë ¯ÖÏÖîªÖê×*Ö�úß �úÖ ¯ÖϵÖÖê*Ö 3. ×¾ÖªÖÙ£ÖµÖÖë �úß †Ö¾Ö¿µÖ�úŸÖÖ†Öë �úÖ –ÖÖ−Ö 4. ×¾ÖÂÖµÖ ¯Ö¸ü †×¬Ö�úÖ¸ü (A) 1 †Öî̧ ü 3 (B) 2 †Öî̧ ü 3 (C) 2, 3 †Öî̧ ü 4 (D) 2 †Öî̧ ü 4

3. ×−Ö´−Ö×»Ö×+ÖŸÖ ´Öë ÃÖê ×�úÃÖ−Öê ³ÖÖ¸üŸÖ �úß †¬µÖÖ¯Ö�ú ׿Ö/ÖÖ ÃÖÓãÖÖ−ÖÖë ÃÖê †×¬ÖþÖß�éú×ŸÖ �êú ×»Ö‹ ÃÖ´Ö—ÖÖîŸÖÖ-¯Ö¡Ö ¯Ö¸ü ÆüßÖÖ/Ö¸ü ×�úµÖê Æïü ?

(A) ‹−Ö.‹.‹.ÃÖß. †Öî̧ ü µÖæ.•Öß.ÃÖß. (B) ‹−Ö.ÃÖß.™üß.‡Ô. †Öî̧ ü ‹−Ö.‹.‹.ÃÖß. (C) µÖæ.•Öß.ÃÖß. †Öî̧ ü ‹−Ö.ÃÖß.™üß.‡Ô. (D) ‹−Ö.ÃÖß.™üß.‡Ô. †Öî̧ ü †Ö‡Ô.•Öß.‹−Ö.†Öê.µÖæ. (‡*−ÖÖê)

W-00 4

4. The primary duty of the teacher is to

(A) raise the intellectual standard of the students

(B) improve the physical standard of the students

(C) help all round development of the students

(D) imbibe value system in the students

5. Micro teaching is more effective

(A) during the preparation for teaching-practice

(B) during the teaching-practice

(C) after the teaching-practice

(D) always

6. What quality the students like the most in a teacher ?

(A) Idealist philosophy (B) Compassion

(C) Discipline (D) Entertaining

7. A null hypothesis is

(A) when there is no difference between the variables

(B) the same as research hypothesis

(C) subjective in nature

(D) when there is difference between the variables

8. The research which is exploring new facts through the study of the past is called

(A) Philosophical research (B) Historical research

(C) Mythological research (D) Content analysis

9. Action research is

(A) An applied research

(B) A research carried out to solve immediate problems

(C) A longitudinal research

(D) Simulative research

10. The process not needed in Experimental Researches is

(A) Observation (B) Manipulation

(C) Controlling (D) Content Analysis

11. Manipulation is always a part of

(A) Historical research (B) Fundamental research

(C) Descriptive research (D) Experimental research

12. Which correlation co-efficient best explains the relationship between creativity and

intelligence ?

(A) 1.00 (B) 0.6

(C) 0.5 (D) 0.3

W-00 5 P.T.O.

4. †¬µÖÖ¯Ö�ú �úÖ ¯ÖÏÖ¸üÛ´³Ö�ú �úÖµÖÔ Æîü (A) ×¾ÖªÖÙ£ÖµÖÖë �êú ²ÖÖîרü�ú ßָü �úÖê ‰Ñú“ÖÖ �ú¸ü−ÖÖ (B) ×¾ÖªÖÙ£ÖµÖÖë �êú ¿ÖÖ¸üß׸ü�ú ßָü �úÖê ‰Ñú“ÖÖ �ú¸ü−ÖÖ (C) ×¾ÖªÖÙ£ÖµÖÖë �êú ÃÖ¾ÖÔ̄ Ö/ÖßµÖ ×¾Ö�úÖÃÖ ´Öë ÃÖÆüÖµÖŸÖÖ ¯ÖÆãÑü“ÖÖ−ÖÖ (D) ×¾ÖªÖÙ£ÖµÖÖë ´Öë ´Ö滵Ö-¯Ö¨ü×ŸÖ ³Ö¸ü−ÖÖ

5. ÃÖæ/´Ö (´ÖÖ‡�ÎúÖê) †¬µÖÖ¯Ö−Ö †×¬Ö�ú ¯ÖϳÖÖ¾Ö¿ÖÖ»Öß Æîü (A) †¬µÖÖ¯Ö−Ö-†³µÖÖÃÖ �úß ŸÖîµÖÖ¸üß �êú ¤üÖî̧ üÖ−Ö (B) †¬µÖÖ¯Ö−Ö-†³µÖÖÃÖ �êú ¤üÖî̧ üÖ−Ö (C) †¬µÖÖ¯Ö−Ö-†³µÖÖÃÖ �êú ²ÖÖ¤ü (D) ¯ÖÏŸµÖê�ú ÃÖ´ÖµÖ

6. ×¾ÖªÖ£Öá †¬µÖÖ¯Ö�ú ´Öë ×�úÃÖ *Öã7Ö �úÖê ÃÖ²ÖÃÖê †×¬Ö�ú ¯ÖÃÖ−¤ü �ú¸üŸÖê Æïü ? (A) †Ö¤ü¿ÖÔ¾ÖÖ¤üß ¤ü¿ÖÔ−Ö (B) �ú¹ý7ÖÖ (C) †−Öã¿ÖÖÃÖ−Ö (D) ´Ö−ÖÖȩ̂ Óü•Ö�ú

7. ‹�ú ¸ü§ü ¯Ö׸ü�ú»¯Ö−ÖÖ Æîü (A) •Ö²Ö “Ö»ÖÖë �êú ²Öß“Ö �úÖê‡Ô ׳Ö−−ÖŸÖÖ −Ö ÆüÖê … (B) ¿ÖÖê¬Ö-¯Ö׸ü�ú»¯Ö−ÖÖ �êú ÃÖ´ÖÖ−Ö (C) ¯ÖÏ�éú×ŸÖ ´Öë ¾µÖÛŒŸÖ ×−Öšü (D) •Ö²Ö “Ö»ÖÖë �êú ²Öß“Ö ×³Ö−−ÖŸÖÖ ÆüÖê …

8. ˆÃÖ ¿ÖÖê¬Ö �úÖê, •ÖÖê †ŸÖßŸÖ �êú †¬µÖµÖ−Ö «üÖ¸üÖ −Ö‹ ŸÖ£µÖÖë �úß +ÖÖê•Ö �ú¸üŸÖß Æîü, ŒµÖÖ �úÆëü*Öê ? (A) ¤üÖ¿ÖÔ×−Ö�ú ¿ÖÖê¬Ö (B) ‹êןÖÆüÖ×ÃÖ�ú ¿ÖÖê¬Ö (C) ×´Ö×£ÖÆüÖ×ÃÖ�ú ¿ÖÖê¬Ö (D) ×¾ÖÂÖµÖ ×¾Ö¿»ÖêÂÖ7Ö

9. ×�ÎúµÖÖ-×−Öšü ¿ÖÖê¬Ö Æîü (A) ‹�ú ¾µÖÖ¾ÖÆüÖ׸ü�ú ¿ÖÖê¬Ö (B) ¿ÖÖê¬Ö וÖÃÖê ŸÖÖŸ�úÖ×»Ö�ú ÃÖ´ÖõÖÖ†Öë �úÖê Æü»Ö �ú¸−Öê �êú ×»Ö‹ ×�úµÖÖ •ÖÖ‹ (C) †−Öã¤îü‘µÖÖÔŸ´Ö�ú ¿ÖÖê¬Ö (D) †−Öãºþ¯Ö-¿ÖÖê¬Ö

10. ¯ÖϵÖÖê*ÖÖŸ´Ö�ú ¿ÖÖê¬ÖÖë ´Öë ×�úÃÖ ¯ÖÏ×�ÎúµÖÖ �úß †Ö¾Ö¿µÖ�úŸÖÖ −ÖÆüà Æîü ? (A) †¾Ö»ÖÖê�ú−Ö (B) •ÖÖê›Íü-ŸÖÖê›Íü (C) ×−ÖµÖ−¡Ö7Ö (D) ×¾ÖÂÖµÖ ×¾Ö¿»ÖêÂÖ7Ö

11. •ÖÖê›Íü-ŸÖÖê›Íü ÃÖ¤îü¾Ö ×�úÃÖ�úÖ ³ÖÖ*Ö ÆüÖêŸÖÖ Æîü ? (A) ‹êןÖÆüÖ×ÃÖ�ú ¿ÖÖê¬Ö (B) ´Öæ»Ö³ÖæŸÖ ¿ÖÖê¬Ö (C) ×¾Ö¾Ö¸ü7ÖÖŸ´Ö�ú ¿ÖÖê¬Ö (D) ¯ÖϵÖÖê*ÖÖŸ´Ö�ú ¿ÖÖê¬Ö

12. ×−Ö´−Ö×»Ö×+ÖŸÖ ´Öë ÃÖê �úÖî−Ö ÃÖÖ ÃÖÆü-ÃÖ´²ÖÛ−¬ÖŸÖ *Öã7ÖÖÓ�ú ÃÖ¾ÖÖì¢Ö´ÖŸÖÖ ÃÖê ÃÖé•Ö−ÖÖŸ´Ö�úŸÖÖ †Öî̧ ü ²Öãרü´ÖŸÖÖ �êú †Ö¯ÖÃÖß ÃÖ´²Ö−¬Ö �úÖ Ã¯Ö™üß�ú¸ü7Ö Æîü ?

(A) 1.00 (B) 0.6

(C) 0.5 (D) 0.3

W-00 6

Read the following passage and answer the Question Nos. 13 to 18 :

The decisive shift in British Policy really came about under mass pressure in the autumn and winter of 1945 to 46 – the months which Perderel Moon while editing Wavell’s Journal has perceptively described as ‘The Edge of a Volcano’. Very foolishly, the British initially decided to hold public trials of several hundreds of the 20,000 I.N.A. prisoners (as well as dismissing from service and detaining without trial no less than 7,000). They compounded the folly by holding the first trial in the Red Fort, Delhi in November 1945, and putting on the dock together a Hindu, a Muslim and a Sikh (P.K. Sehgal, Shah Nawaz, Gurbaksh Singh Dhillon). Bhulabhai Desai, Tejbahadur Sapru and Nehru appeared for the defence (the latter putting on his barrister’s gown after 25 years), and the Muslim League also joined the countrywide protest. On 20 November, an Intelligence Bureau note admitted that “there has seldom been a matter which has attracted so much Indian public interest and, it is safe to say, sympathy … this particular brand of sympathy cuts across communal barriers.’ A journalist (B. Shiva Rao) visiting the Red Fort prisoners on the same day reported that ‘There is not the slightest feeling among them of Hindu and Muslim … A majority of the men now awaiting trial in the Red Fort is Muslim. Some of these men are bitter that Mr. Jinnah is keeping alive a controversy about Pakistan.’ The British became extremely nervous about the I.N.A. spirit spreading to the Indian Army, and in January the Punjab Governor reported that a Lahore reception for released I.N.A. prisoners had been attended by Indian soldiers in uniform.

13. Which heading is more appropriate to assign to the above passage ? (A) Wavell’s Journal (B) Role of Muslim League (C) I.N.A. Trials (D) Red Fort Prisoners

14. The trial of P.K. Sehgal, Shah Nawaz and Gurbaksh Singh Dhillon symbolises (A) communal harmony (B) threat to all religious persons (C) threat to persons fighting for the freedom (D) British reaction against the natives

15. I.N.A. stands for (A) Indian National Assembly (B) Indian National Association (C) Inter-national Association (D) Indian National Army

16. ‘There has seldom been a matter which has attracted so much Indian Public Interest and, it is safe to say, sympathy … this particular brand of sympathy cuts across communal barriers.’

Who sympathises to whom and against whom ? (A) Muslims sympathised with Shah Nawaz against the British (B) Hindus sympathised with P.K. Sehgal against the British (C) Sikhs sympathised with Gurbaksh Singh Dhillon against the British (D) Indians sympathised with the persons who were to be trialled

17. The majority of people waiting for trial outside the Red Fort and criticising Jinnah were the

(A) Hindus (B) Muslims (C) Sikhs (D) Hindus and Muslims both

18. The sympathy of Indian soldiers in uniform with the released I.N.A. prisoners at Lahore indicates

(A) Feeling of Nationalism and Fraternity (B) Rebellious nature of Indian soldiers (C) Simply to participate in the reception party (D) None of the above

W-00 7 P.T.O.

×−Ö´−Ö×»Ö×+ÖŸÖ *ÖªÖÓ¿Ö �úÖê ¯ÖלÍü‹ †Öî̧ ü ¯ÖÏ¿−Ö 13 ÃÖê 18 ŸÖ�ú �úÖ ˆ¢Ö¸ü ¤üßו֋ :

ײÖÎ×™ü¿Ö −Öß×ŸÖ ´Öë ×−Ö7ÖÔµÖÖŸ´Ö�ú ¯Ö׸ü¾ÖŸÖÔ−Ö ¾ÖÖÃŸÖ¾Ö ´Öë •Ö−Ö-ÃÖ´ÖæÆü �êú ¤ü²ÖÖ¾Ö �êú �úÖ¸ü7Ö 1945-46 �êú ¯ÖŸÖ—Ö›Íü ‹¾ÖÓ ¿ÖßŸÖ �êú ´ÖÆüß−ÖÖë ´Öë †ÖµÖÖ •Ö²Ö ¯Öî̧ ü›Òü»Ö ´Öæ−Ö ‘¾Öê¾Ö»Ö •Ö−ÖÔ»Ö’ �úÖ ÃÖ´¯ÖÖ¤ü−Ö �ú¸ü ¸üÆêü £Öê … ˆ−ÆüÖë−Öê ¯ÖÏŸµÖ/ÖŸÖµÖÖ ‡ÃÖ ÛãÖ×ŸÖ �úÖê ‘†ŸµÖ−ŸÖ ×¾ÖñúÖê™ü�ú’ ²ÖŸÖ»ÖÖµÖÖ £ÖÖ … ¯ÖÏÖ¸ü´³Ö ´Öë, †ŸµÖ−ŸÖ ´Öæ+ÖÔŸÖÖ ÃÖê, ײÖÎ×™ü¿Ö ÃÖ¸ü�úÖ¸ü −Öê 20,000 †Ö‡Ô.‹−Ö.‹. �îúפüµÖÖë ¯Ö¸ü +Öã»ÖÖ ´Öã�ú¤ü´ÖÖ “Ö»ÖÖ−Öê (�ú´Ö ÃÖê �ú´Ö 7000 �úÖê ÃÖê¾ÖÖ-´ÖãŒŸÖ �ú¸ü−Öê †Öî̧ ü ײÖ−ÖÖ ´Öã�ú¤ü´ÖÖ “Ö»ÖÖµÖê ²ÖÓ¤üß ²Ö−ÖÖ−Öê) �úÖ ×−Ö7ÖÔµÖ ×»ÖµÖÖ *ÖµÖÖ … ˆ−ÆüÖë−Öê ‡ÃÖ ´Öæ+ÖÔŸÖÖ ¯Ö¸ü †Öî̧ ü ´Öæ+ÖÔŸÖÖ ŸÖ²Ö �úß •Ö²Ö ˆ−ÆüÖë−Öê −Ö¾Ö´²Ö¸ü 1945 �úÖê פü»»Öß �êú »ÖÖ»Ö ×�ú»ÖÖ ´Öë ‡ÃÖ ´Öã�ú¤ü´Öê �úß ¯ÖÏ£Ö´Ö ÃÖã−ÖÖ‡Ô ¿Öãºþ �úß •Ö²Ö ‹�ú ØÆü¤æü, ‹�ú ´ÖãÛÃ»Ö´Ö †Öî̧ ü ‹�ú ×ÃÖ+Ö (¯Öß.�êú. ÃÖÆü*Ö»Ö, ¿ÖÖÆü−Ö¾ÖÖ•ÖÌ, *Öã̧ ü²Ö+¿Ö ØÃÖÆü לü»»ÖÖë) �úÖê �ú™ü‘Ö¸êü ´Öë +Ö›ÍüÖ ×�úµÖÖ *ÖµÖÖ … ³ÖÖê»ÖÖ³ÖÖ‡Ô ¤êüÃÖÖ‡Ô, ŸÖê•Ö²ÖÆüÖ¤ãü̧ ü ÃÖ¯ÖÏæ †Öî̧ ü −ÖêÆüºþ ²Ö“ÖÖ¾Ö-¯Ö/Ö �êú ¾Ö�úᯙ ²Ö−Öê … −ÖêÆüºþ −Öê ŸÖÖê ¾Ö�úß»ÖÖë �êú ¯Ö׸ü¬ÖÖ−Ö �úÖê 25 ¾ÖÂÖÔ �êú ¯Ö¿“ÖÖŸÖ ¯ÖÆü−ÖÖ £ÖÖ … ´ÖãÛÃ»Ö´Ö »Öß*Ö ³Öß ¤êü¿Ö ³Ö¸ü ´Öë Æãü‹ ¸üÖêÂÖ-¯ÖϤü¿ÖÔ−ÖÖë ´Öë ¿ÖÖ×´Ö»Ö Æãü‡Ô … 20 −Ö¾Ö´²Ö¸ü �úÖê *Ö㯟ָ֓ü ²µÖæ̧ üÖê �úß ‹�ú ×™ü¯¯Ö7Öß ´Öë µÖÆü þÖß�úÖ¸ü ×�úµÖÖ *ÖµÖÖ ×�ú ‡ÃÖÃÖê ¯Öæ¾ÖÔ ‹êÃÖÖ �úÖê‡Ô †−µÖ ´ÖÖ´Ö»ÖÖ −ÖÆüà Æãü†Ö וÖÃÖ−Öê ‡ŸÖ−Öß ×¤ü»Ö“ÖïÖß, µÖÆü �úÆü−ÖÖ ³Öß ˆ¯ÖµÖãŒŸÖ ÆüÖê*ÖÖ ×�ú ÃÖÆüÖ−Öã³ÖæןÖ, †Ö�úÙÂÖŸÖ �úß ÆüÖê … ×¾Ö¿ÖêÂÖ ¯ÖÏ�úÖ¸ü �úß ‹êÃÖß ÃÖÆüÖ−Öã³Öæ×ŸÖ ÃÖÖ´¯ÖϤüÖ×µÖ�ú †¾Ö¸üÖê¬ÖÖë �úÖê »ÖÖÓ‘Ö •ÖÖŸÖß Æîü … ‹�ú ¯Ö¡Ö�úÖ¸ü (²Öß. ׿־ÖÖ¸üÖ¾Ö) −Öê ˆÃÖß ×¤ü−Ö »ÖÖ»Ö ×�ú»Öê �êú ²ÖÛ−¤üµÖÖë ÃÖê ´Öã»ÖÖ�úÖŸÖ �êú ²ÖÖ¤ü µÖÆü ׸ü¯ÖÖê™Ôü ×�úµÖÖ – ‘ˆ−Ö´Öë ØÆü¤æü †£Ö¾ÖÖ ´ÖãÛÃ»Ö´Ö ÆüÖê−Öê �úÖ »Öê¿Ö ´ÖÖ¡Ö ³Öß ³ÖÖ¾Ö −ÖÆüà Æîü ..... »ÖÖ»Ö ×�ú»Öê ´Öë ´Öã�ú¤ü´Öê �úß ¯ÖÏŸÖß/ÖÖ �ú¸ü ¸üÆêü »ÖÖê*ÖÖë ´Öë ÃÖê ²ÖÆãüÃÖÓ+µÖÖ ´ÖãûִÖÖ−ÖÖë �úß £Öß †Öî̧ ü ˆ−Ö´Öë ÃÖê �ãú”û »ÖÖê*Ö ¾µÖ×£ÖŸÖ ÆüÖê ¸üÆêü £Öê ×�ú וÖ−−ÖÖ ¯ÖÖ×�úßÖÖ−Ö ÃÖ´²Ö−¬Öß «ü−«ü �úÖê •Öß×¾ÖŸÖ ¸ü+Öê Æãü‹ Æïü …’ ײÖÎ×™ü¿Ö ÃÖ¸ü�úÖ¸ü †ŸµÖ−ŸÖ †¬Ö߸ü ÆüÖê ˆšüß ×�ú �úÆüà †Ö‡Ô.‹−Ö.‹. �êú ³ÖÖ¾Ö ³ÖÖ¸üŸÖßµÖ ÃÖê−ÖÖ ´Öë −Ö ±îú»Ö •ÖÖ‹Ó … †Öî̧ ü •Ö−Ö¾Ö¸üß ´Öë ¯ÖÓ•ÖÖ²Ö �êú *Ö¾Ö−ÖÔ̧ ü −Öê ׸ü¯ÖÖê™Ôü ³Öê•Öß £Öß ×�ú †Ö‡Ô.‹−Ö.‹. �êú ´ÖãŒŸÖ ×�úµÖê *Ö‹ ÃÖî×−Ö�úÖë �êú þÖÖ*ÖŸÖ-ÃÖ´ÖÖ¸üÖêÆü ´Öë ¾Ö¤üá¬ÖÖ¸üß ³ÖÖ¸üŸÖßµÖ ÃÖî×−Ö�úÖë −Öê ³ÖÖ*Ö ×»ÖµÖÖ £ÖÖ …

13. ‡ÃÖ *ÖªÖÓ¿Ö �êú ×»Ö‹ ×−Ö´−Ö×»Ö×+ÖŸÖ ´Öë ÃÖê �úÖî−Ö ÃÖÖ ¿ÖßÂÖÔ�ú ˆ¯ÖµÖãŒŸÖ ÆüÖê*ÖÖ ? (A) ¾Öê¾Ö»Ö �úÖ •Ö−ÖÔ»Ö (B) ´ÖãÛÃ»Ö´Ö »Öß*Ö �úß ³Öæ×´Ö�úÖ (C) †Ö‡Ô.‹−Ö.‹. �êú ´Öã�ú¤ü´Öê �úß ÃÖã−Ö¾ÖÖ‡Ô (D) »ÖÖ»Ö ×�ú»Öê �êú ²ÖÓ¤üß

14. ¯Öß.�êú. ÃÖÆü*Ö»Ö, ¿ÖÖÆü−Ö¾ÖÖ•ÖÌ †Öî̧ ü *Öã¹ý²Ö+¿Ö ØÃÖÆü לü»»ÖÖë �úÖ ´Öã�ú¤ǘ ÖÖ ×�úÃÖ�úÖ ¯ÖÏŸÖß�ú ²Ö−ÖÖ ? (A) ÃÖÖ´¯ÖϤüÖ×µÖ�ú ÃÖ´Ö¸üÃÖŸÖÖ (B) ÃÖ³Öß ¬ÖÖÙ´Ö�ú ¾µÖÛŒŸÖµÖÖë �êú ×»Ö‹ ¬Ö´Ö�úß (C) þ֟Ö−¡ÖŸÖÖ �êú ×»Ö‹ •Öæ—Ö ¸üÆêü ¾µÖÛŒŸÖµÖÖë �êú ×»Ö‹ ¬Ö´Ö�úß (D) ¤êü¿Ö¾ÖÖ×ÃÖµÖÖë �êú ×¾Ö¹ý¨ü ײÖÎ×™ü¿Ö ¯ÖÏןÖ×�ÎúµÖÖ

15. †Ö‡Ô.‹−Ö.‹. ÃÖê ³ÖÖ¾Ö Æîü (A) ‡Û7›üµÖ−Ö −Öê¿Ö−Ö»Ö †ÃÖế ²Ö»Öß (B) ‡Û7›üµÖ−Ö −Öê¿Ö−Ö»Ö ‹ÃÖÖê×ÃÖ‹¿Ö−Ö (C) ‡7™ü¸ü-−Öê¿Ö−Ö»Ö ‹ÃÖÖê×ÃÖ‹¿Ö−Ö (D) ‡Û7›üµÖ−Ö −Öê¿Ö−Ö»Ö †Ö´Öá

16. ‡ÃÖÃÖê ¯Öæ¾ÖÔ ×�úÃÖß †−µÖ ´ÖÖ´Ö»Öê −Öê ‡ŸÖ−Öß ×¤ü»Ö“ÖïÖß, µÖÆü �úÆü−ÖÖ ³Öß ˆ¯ÖµÖãŒŸÖ ÆüÖê*ÖÖ ×�ú ÃÖÆüÖ−Öã³ÖæןÖ, †Ö�úÙÂÖŸÖ −ÖÆüà �úß £Öß … µÖÆü ÃÖÆüÖ−Öã³Öæ×ŸÖ ˆÃÖ �úÖê×™ü �úß £Öß •ÖÖê ÃÖÖ´¯ÖϤüÖ×µÖ�ú †¾Ö¸üÖê¬ÖÖë �úÖê »ÖÖÓ‘Ö •ÖÖŸÖß Æîü …

‡ÃÖ´Öë ×�úÃÖ�úß ÃÖÆüÖ−Öã³Öæ×ŸÖ ×�úÃÖÃÖê Æîü †Öî̧ ü µÖÆü ÃÖÆüÖ−Öã³Öæ×ŸÖ ×�úÃÖ�êú ×¾Ö¹ý¨ü Æîü ? (A) ´ÖãÃÖ»Ö´ÖÖ−ÖÖë −Öê ײÖÎ×™ü¿Ö ÃÖ¸ü�úÖ¸ü �êú ×¾Ö¹ý¨ü ¿ÖÖÆü−Ö¾ÖÖ•ÖÌ ÃÖê ÃÖÆüÖ−Öã³Öæ×ŸÖ •ÖŸÖ»ÖÖ‡Ô … (B) ×Æü−¤ãü†Öë −Öê ײÖÎ×™ü¿Ö ÃÖ¸ü�úÖ¸ü �êú ×¾Ö¹ý¨ü ¯Öß.�êú.ÃÖÆü*Ö»Ö ÃÖê ÃÖÆüÖ−Öã³Öæ×ŸÖ •ÖŸÖ»ÖÖ‡Ô … (C) ×ÃÖ+ÖÖë −Öê ײÖÎ×™ü¿Ö ÃÖ¸ü�úÖ¸ü �êú ×¾Ö¹ý¨ü *Öã̧ ü²Ö+¿Ö ØÃÖÆü לü»»ÖÖë ÃÖê ÃÖÆüÖ−Öã³Öæ×ŸÖ •ÖŸÖ»ÖÖ‡Ô … (D) ³ÖÖ¸üŸÖßµÖÖë −Öê ˆ−Ö ¾µÖÛŒŸÖµÖÖë ÃÖê ÃÖÆüÖ−Öã³Öæ×ŸÖ �úß ×•Ö−Ö ¯Ö¸ü ´Öã�ú¤ü´ÖÖ “Ö»Ö ¸üÆüÖ £ÖÖ …

17. »ÖÖ»Ö ×�ú»Öê �êú ²ÖÖÆü̧ ü +Ö›Íêü »ÖÖê*ÖÖë �úß ²ÖÆãüÃÖÓ+µÖÖ, •ÖÖê ´Öã�ú¤üǘ Öê �úß ÃÖã−Ö¾ÖÖ‡Ô �úß ¯ÖÏŸÖß/ÖÖ �ú¸ü ¸üÆüß £Öß, •ÖÖê וÖ−−ÖÖ �úß †Ö»ÖÖê“Ö−ÖÖ �ú¸ü ¸üÆüß £Öß ¾ÖÆü �úÖî−Ö £Öê ?

(A) ×Æü−¤æü (B) ´ÖãÛÃ»Ö´Ö (C) ×ÃÖ+Ö (D) ØÆü¤æü †Öî̧ ü ´ÖãÛÃ»Ö´Ö ¤üÖê−ÖÖë

18. †Ö‡Ô.‹−Ö.‹. �êú ´ÖãŒŸÖ ×�úµÖê *Ö‹ �îúפüµÖÖë �êú ÃÖÖ£Ö ³ÖÖ¸üŸÖßµÖ ¾Ö¤üá¬ÖÖ¸üß ÃÖî×−Ö�úÖë �úß ÃÖÆüÖ−Öã³Öæ×ŸÖ ×�úÃÖ ²ÖÖŸÖ �úÖ ÃÖÓ�êúŸÖ Æîü ? (A) ¸üÖ™Òü¾ÖÖ¤ü ‹¾ÖÓ ³ÖÏÖŸÖé³ÖÖ¾Ö �úß ³ÖÖ¾Ö−ÖÖ (B) ³ÖÖ¸üŸÖßµÖ ÃÖî×−Ö�úÖë �úß ×¾Ö¯»Ö¾Öß ¯ÖÏ�éú×ŸÖ (C) þÖÖ*ÖŸÖ-ÃÖ´ÖÖ¸üÖêÆü ´Öë ³ÖÖ*Ö »Öê−ÖÖ (D) ˆ¯Ö¸üÖêŒŸÖ ´Öë ÃÖê �úÖê‡Ô −ÖÆüà

W-00 8

19. The country which has the distinction of having the two largest circulated newspapers

in the world is

(A) Great Britain (B) The United States

(C) Japan (D) China

20. The chronological order of non-verbal communication is

(A) Signs, symbols, codes, colours

(B) Symbols, codes, signs, colours

(C) Colours, signs, codes, symbols

(D) Codes, colours, symbols, signs

21. Which of the following statements is not connected with communication ?

(A) Medium is the message.

(B) The world is an electronic cocoon.

(C) Information is power.

(D) Telepathy is technological.

22. Communication becomes circular when

(A) the decoder becomes an encoder

(B) the feedback is absent

(C) the source is credible

(D) the channel is clear

23. The site that played a major role during the terrorist attack on Mumbai (26/11) in 2008

was

(A) Orkut (B) Facebook

(C) Amazon.com (D) Twitter

24. Assertion (A) : For an effective classroom communication at times it is desirable to

use the projection technology.

Reason (R) : Using the projection technology facilitates extensive coverage of

course contents.

(A) Both (A) and (R) are true, and (R) is the correct explanation.

(B) Both (A) and (R) are true, but (R) is not the correct explanation.

(C) (A) is true, but (R) is false.

(D) (A) is false, but (R) is true.

25. January 1, 1995 was a Sunday. What day of the week lies on January 1, 1996 ?

(A) Sunday (B) Monday

(C) Wednesday (D) Saturday

W-00 9 P.T.O.

19. ×−Ö´−Ö×»Ö×+ÖŸÖ ´Öë ÃÖê ×�úÃÖ ¤êü¿Ö ÃÖê ÃÖ²ÖÃÖê †×¬Ö�ú ×¾ÖŸÖ¸ü7Ö ¾ÖÖ»Öê ¤üÖê ÃÖ´ÖÖ“ÖÖ¸ü ¯Ö¡Ö ¯ÖÏ�úÖ×¿ÖŸÖ ÆüÖêŸÖê Æïü ?

(A) *ÖÏê™ü ײÖΙêü−Ö (B) µÖæ−ÖÖ‡™êü›ü Ùêü™ËüÃÖ

(C) •ÖÖ¯ÖÖ−Ö (D) “Öß−Ö

20. †´ÖÖî×+Ö�ú ÃÖÓ“ÖÖ¸ü �úÖ �úÖ»ÖÖ−Öã�Îú´Ö ÆüÖêŸÖÖ Æîü

(A) ÃÖÓ�êúŸÖ, ¯ÖÏŸÖß�ú, �æú™ü, ¸Óü*Ö

(B) ¯ÖÏŸÖß�ú, �æú™ü, ÃÖÓ�êúŸÖ, ¸Óü*Ö

(C) ¸Óü*Ö, ÃÖÓ�êúŸÖ, �æú™ü, ¯ÖÏŸÖß�ú

(D) �æú™ü, ¸Óü*Ö, ¯ÖÏŸÖß�ú, ÃÖÓ�êúŸÖ

21. ÃÖÓ“ÖÖ¸ü �êú ÃÖÖ£Ö ×−Ö´−Ö×»Ö×+ÖŸÖ ´Öë ÃÖê �úÖî−Ö ÃÖÖ �ú£Ö−Ö ÃÖÓ²ÖÓ×¬ÖŸÖ −ÖÆüà Æîü ?

(A) ÃÖÓ¤êü¿Ö ´ÖÖ¬µÖ´Ö Æîü …

(B) ×¾Ö¿¾Ö ‹�ú ‡»ÖꌙÒüÖê×−Ö�ú �òú�æú−Ö Æîü …

(C) ÃÖæ“Ö−ÖÖ ¿ÖÛŒŸÖ Æîü …

(D) ™êü»Ö߯Öî£Öß ¯ÖÏÖîªÖê×*Ö�úß Æîü …

22. ÃÖÓ“ÖÖ¸ü ¾Öé¢ÖÖ�úÖ¸ü ÆüÖê •ÖÖŸÖÖ Æîü •Ö²Ö

(A) ×›ü�úÖê›ü¸ü ‹−Ö�úÖê›ü ü̧ ²Ö−Ö •ÖÖŸÖÖ Æîü …

(B) ¯ÖÏן֯ÖãÛ™ü �úÖ †³ÖÖ¾Ö ÆüÖêŸÖÖ Æîü …

(C) ÄÖÖêŸÖ ×¾Ö¿¾ÖÃÖ−ÖßµÖ ÆüÖêŸÖÖ Æîü …

(D) “Öî−Ö»Ö ×−Ö²ÖÖÔ¬Ö ÆüÖêŸÖÖ Æîü …

23. ×−Ö´−Ö×»Ö×+ÖŸÖ ´Öë ÃÖê ×�úÃÖ ÃÖÖ‡™ü −Öê 2008 ´Öë ´ÖãÓ²Ö‡Ô ´Öë Æãü‹ †ÖŸÖÓ�ú¾ÖÖ¤üß Æü´Ö»Öê (26/11) ´Öë ¯ÖḮ Öã+Ö ³Öæ×´Ö�úÖ ×−Ö³ÖÖ‡Ô £Öß ?

(A) †Öò�ãÔú™ü (B) ±êúÃÖ²Öã�ú

(C) †´Öê•Ö−Ö.�úÖò́ Ö (D) ×™Ëü¾Ö™ü¸ü

24. †×³Ö�ú£Ö−Ö (A) : �ú/ÖÖ ´Öë ¯ÖϳÖÖ¾Ö¿Öᯙ ÃÖÓ“ÖÖ¸ü �êú ×»Ö‹ �ú‡Ô ²ÖÖ¸ü ¯ÖÏÖê•ÖꌿÖ−Ö ¯ÖÏÖîªÖê×*Ö�úß �úÖ ˆ¯ÖµÖÖê*Ö �ú¸ü−ÖÖ ¾ÖÖÓ”û−ÖßµÖ ÆüÖêŸÖÖ Æîü …

�úÖ¸ü"Ö (R) : ¯ÖÏÖê•ÖꌿÖ−Ö ¯ÖÏÖîªÖê×*Ö�úß �êú ˆ¯ÖµÖÖê*Ö ÃÖê ¯ÖÖšËüµÖ�Îú´Ö �úß ×¾ÖÂÖµÖ-¾ÖßÖã �úÖ ¾µÖÖ¯Ö�ú ÃÖ´ÖÖ¾Öê¿Ö ÆüÖêŸÖÖ Æîü …

(A) (A) ŸÖ£ÖÖü (R) ¤üÖê−ÖÖë ÃÖÆüß Æïü ŸÖ£ÖÖ (R) ÃÖÆüß ¾µÖÖ+µÖÖ Æîü …

(B) (A) ŸÖ£ÖÖ (R) ¤üÖê−ÖÖë ÃÖÆüß Æïü, ¯Ö¸ÓüŸÖã (R) ÃÖÆüß ¾µÖÖ+µÖÖ −ÖÆüà Æîü …

(C) (A) ÃÖÆüß Æîü, ¯Ö¸ÓüŸÖã (R) *Ö»ÖŸÖ Æîü …

(D) (A) *Ö»ÖŸÖ Æîü, ¯Ö¸ÓüŸÖã (R) ÃÖÆüß Æîü …

25. 1 •Ö−Ö¾Ö¸üß, 1995 �úÖê ¸ü×¾Ö¾ÖÖ¸ü £ÖÖ … 1 •Ö−Ö¾Ö¸üß, 1996 �úÖê �úÖî−Ö ÃÖÖ ×¤ü−Ö £ÖÖ ?

(A) ¸ü×¾Ö¾ÖÖ¸ü (B) ÃÖÖế Ö¾ÖÖ¸ü

(C) ²Öã¬Ö¾ÖÖ¸ü (D) ¿Ö×−Ö¾ÖÖ¸ü

W-00 10

26. When an error of 1% is made in the length and breadth of a rectangle, the percentage

error (%) in the area of a rectangle will be

(A) 0 (B) 1

(C) 2 (D) 4

27. The next number in the series 2, 5, 9, 19, 37, ? will be

(A) 74 (B) 75

(C) 76 (D) None of the above

28. There are 10 true-false questions in an examination. Then these questions can be

answered in

(A) 20 ways (B) 100 ways

(C) 240 ways (D) 1024 ways

29. What will be the next term in the following ?

DCXW, FEVU, HGTS, ?

(A) AKPO (B) ABYZ

(C) JIRQ (D) LMRS

30. Three individuals X, Y, Z hired a car on a sharing basis and paid Rs. 1,040. They used

it for 7, 8, 11 hours, respectively. What are the charges paid by Y ?

(A) Rs. 290 (B) Rs. 320

(C) Rs. 360 (D) Rs. 440

31. Deductive argument involves

(A) sufficient evidence (B) critical thinking

(C) seeing logical relations (D) repeated observation

32. Inductive reasoning is based on or presupposes

(A) uniformity of nature (B) God created the world

(C) unity of nature (D) laws of nature

33. To be critical, thinking must be

(A) practical (B) socially relevant

(C) individually satisfying (D) analytical

34. Which of the following is an analogous statement ?

(A) Man is like God

(B) God is great

(C) Gandhiji is the Father of the Nation

(D) Man is a rational being.

W-00 11 P.T.O.

26. •Ö²Ö ‹�ú ÃÖ´Ö�úÖê7Ö �úß »Ö´²ÖÖ‡Ô †Öî̧ ü “ÖÖî›ÍüÖ‡Ô ´Öë ‹�ú ¯ÖÏ×ŸÖ¿ÖŸÖ �úß ³Öæ»Ö ÆüÖê ŸÖÖê ˆÃÖ ÃÖ´Ö�úÖê7Ö �êú /Öê¡Ö±ú»Ö ´Öë ³Öæ»Ö �úß ¯ÖÏןֿ֟֟ÖÖ ŒµÖÖ ÆüÖê*Öß ?

(A) 0 (B) 1

(C) 2 (D) 4

27. 2, 5, 9, 19, 37, ? �úß ÀÖéÓ+Ö»ÖÖ ´Öë †*Ö»Öß ÃÖÓ+µÖÖ �úÖî−Ö ÃÖß ÆüÖê*Öß ? (A) 74 (B) 75

(C) 76 (D) ˆ¯Ö¸üÖêŒŸÖ ´Öë ÃÖê �úÖê‡Ô −ÖÆüà

28. ‹�ú ¯Ö¸üß/ÖÖ ´Öë 10 ¯ÖÏ¿−Ö ÃÖÆüß-*Ö»ÖŸÖ �êú Æïü, ‡−Æëü ×�úŸÖ−Öê ŸÖ¸üß�úÖë ÃÖê Æü»Ö ×�úµÖÖ •ÖÖ ÃÖ�úŸÖÖ Æîü ? (A) 20 (B) 100

(C) 240 (D) 1024

29. ×−Ö´−Ö×»Ö×+ÖŸÖ ´Öë ÃÖê †*Ö»ÖÖ ¯Ö¤ü (™ü´ÖÔ) �úÖî−Ö ÃÖÖ ÆüÖê*ÖÖ ? ›üß ÃÖß ‹ŒÃÖ ›ü²»µÖæ, ‹±ú ‡Ô ¾Öß µÖæ, ‹“Ö •Öß ™üß ‹ÃÖ, ? (A) ‹ �êú ¯Öß †Öê (B) ‹ ²Öß ¾ÖÖ‡Ô •Öî› (C) •Öê †Ö‡Ô †Ö¸ü ŒµÖæ (D) ‹»Ö ‹´Ö †Ö¸ü ‹ÃÖ

30. ŸÖß−Ö ¾µÖÛŒŸÖµÖÖë X, Y, Z −Öê ‹�ú �úÖ¸ü ×´Ö»Ö �ú¸ü ×�ú¸üÖµÖê ¯Ö¸ü »Öß †Öî̧ ü �úÖ¸ü ¾ÖÖ»Öê �úÖê 1,040 ¹ý¯Ö‹ �úß †¤üÖµÖ*Öß �úß … ˆ−ÆüÖë−Öê �úÖ¸ü �úÖê �Îú´Ö¿Ö: 7, 8, 11 ‘Ö7™üÖë �êú ×»Ö‹ ¯ÖϵÖÖê*Ö ×�úµÖÖ … Y «üÖ¸üÖ ×�úŸÖ−ÖÖ ×�ú¸üÖµÖÖ †¤üÖ ×�úµÖÖ *ÖµÖÖ ?

(A) 290 ¹ý¯Ö‹ (B) 320 ¹ý¯Ö‹ (C) 360 ¹ý¯Ö‹ (D) 440 ¹ý¯Ö‹

31. ×−Ö*Ö´Ö−ÖÖŸ´Ö�ú ŸÖ�Ôú ´Öë ÃÖÛ´´Ö×»ÖŸÖ Æîü (A) ¯ÖµÖÖÔ¯ŸÖ ÃÖÖ/µÖ (B) †Ö»ÖÖê“Ö−ÖÖŸ´Ö�ú ×¾Ö“ÖÖ¸ü (C) ŸÖÖÙ�ú�ú ÃÖ´²Ö−¬Ö ¤êü+Ö−ÖÖ (D) ¯Öã−Ö: ¯Öã−Ö: †¾Ö»ÖÖê�ú−Ö

32. †Ö*Ö´Ö−ÖÖŸ´Ö�ú ²ÖÖîרü�úŸÖÖ †Ö¬ÖÖ׸üŸÖ Æîü µÖÖ ¯Öæ¾ÖÖÔ¯Öê/ÖÖ �ú ü̧ŸÖß Æîü (A) ¯ÖÏ�éú×ŸÖ �úß ‹�úºþ¯ÖŸÖÖ (B) ×¾Ö¿¾Ö �úÖê ‡Ô¿¾Ö¸ü −Öê ²Ö−ÖÖµÖÖ (C) ¯ÖÏ�éú×ŸÖ �úß ‹�úŸÖÖ (D) ¯ÖÏ�éú×ŸÖ �êú ×−ÖµÖ´Ö

33. ÃÖ´ÖÖ»ÖÖê“Ö−ÖÖŸ´Ö�ú דÖ−ŸÖ−Ö ÆüÖê−Öê �êú ×»Ö‹ ÆüÖê−ÖÖ “ÖÖ×Æü‹ (A) ¾µÖÖ¾ÖÆüÖ׸ü�ú (B) ÃÖÖ´ÖÖוÖ�ú ÃÖÓ*ÖŸÖŸÖÖ (C) ¾ÖîµÖÛŒŸÖ�ú ÃÖÓŸÖÖêÂÖ (D) ×¾Ö¿»ÖêÂÖ7ÖÖŸ´Ö�ú

34. ×−Ö´−Ö ´Öë ÃÖê �úÖî−Ö ÃÖÖ ÃÖ´ÖÖ−ÖÖ£ÖÔ�ú ¾ÖŒŸÖ¾µÖ Æîü ? (A) ´Ö−Öã嵅 ‡Ô¿¾Ö¸ü �úß ŸÖ¸üÆü Æîü … (B) ‡Ô¿¾Ö¸ü ´ÖÆüÖ−Ö Æîü … (C) *ÖÖѬÖß •Öß ¸üÖ™Òü �êú ׯÖüŸÖÖ Æïü … (D) ´Ö−Öã嵅 ‹�ú ²ÖÖîרü�ú ¯ÖÏÖ7Öß Æîü …

W-00 12

Questions from 35 - 36 are based on the following diagram in which there are three

intersecting circles. H representing The Hindu, I representing Indian Express and T

representing The Times of India. A total of 50 persons were surveyed and the number in the

Venn diagram indicates the number of persons reading the newspapers.

35. How many persons would be reading at least two newspapers ?

(A) 23 (B) 25

(C) 27 (D) 29

36. How many persons would be reading almost two newspapers ?

(A) 23 (B) 25

(C) 27 (D) 48

37. Which of the following graphs does not represent regular (periodic) behaviour of the

variable f(t) ?

1.

2.

3.

4.

(A) 1 (B) 2

(C) 3 (D) 4

W-00 13 P.T.O.

¯ÖÏ¿−Ö ÃÖÓ+µÖÖ 35 - 36 −Öß“Öê פüµÖê *ÖµÖê ›üÖµÖ*ÖÏÖ´Ö ¯Ö¸ü †Ö¬ÖÖ׸üŸÖ Æïü … ‡ÃÖ ›üÖµÖ*ÖÏÖ´Ö ´Öë ŸÖß−Ö ¯ÖÏן֓”êû¤üß ¾Öé¢Ö Æïü … H פü ×Æü−¤æü �úÖ ¯ÖÏןÖ×−Ö׬֟¾Ö �ú¸üŸÖÖ Æîü, I ‡Ó×›üµÖ−Ö ‹ŒÃÖ¯ÖÏêÃÖ �úÖ ¯ÖÏןÖ×−Ö׬֟¾Ö �ú¸üŸÖÖ Æîü ŸÖ£ÖÖ T פü ™üÖ‡´ÃÖ †Öò±ú ‡Ó×›üµÖÖ �úÖ ¯ÖÏןÖ×−Ö׬֟¾Ö �ú¸üŸÖÖ Æîü … �ãú»Ö ×´Ö»ÖÖ �ú¸ü 50 ¾µÖÛŒŸÖµÖÖë �úÖ ÃÖ¾Öì/Ö7Ö ×�úµÖÖ *ÖµÖÖ ŸÖ£ÖÖ ¾Öê−Ö ›üÖµÖ*ÖÏÖ´Ö ´Öë ¤üß *Ö‡Ô ÃÖÓ+µÖÖ ÃÖÓ²ÖÓ×¬ÖŸÖ ÃÖ´ÖÖ“ÖÖ¸ü-¯Ö¡Ö �úÖê ¯ÖœÍü−Öê ¾ÖÖ»Öê ¾µÖÛŒŸÖµÖÖë �úß ÃÖÓ+µÖÖ ‡Ó×*ÖŸÖ �ú¸üŸÖß Æîü …

35. ×�úŸÖ−Öê ¾µÖÛŒŸÖ �ú´Ö ÃÖê �ú´Ö ¤üÖê ÃÖ´ÖÖ“ÖÖ¸ü ¯Ö¡Ö ¯ÖœÍüŸÖê Æïü ?

(A) 23 (B) 25

(C) 27 (D) 29

36. ×�úŸÖ−Öê ¾µÖÛŒŸÖ †×¬Ö�ú ÃÖê †×¬Ö�ú ¤üÖê ÃÖ´ÖÖ“ÖÖ¸ü ¯Ö¡Ö ¯ÖœÍüŸÖê Æïü ?

(A) 23 (B) 25

(C) 27 (D) 48

37. ×−Ö´−Ö×»Ö×+ÖŸÖ *ÖÏÖ±úÖë ´Öë ÃÖê �úÖî−Ö ÃÖÖ ×−ÖµÖ×´ÖŸÖ (†Ö¾Ö׬Ö�ú) “Ö»Ö �êú ¾µÖ¾ÖÆüÖ¸ü f(t) �úÖ ¯ÖÏןÖ×−Ö׬֟¾Ö −ÖÆüà �ú¸üŸÖÖ ?

1.

2.

3.

4.

(A) 1 (B) 2

(C) 3 (D) 4

W-00 14

Study the following graph and answer the questions 38 to 40 :

38. In which year total number of patients registered in hospital X and hospital Y was the

maximum ?

(A) 2003 (B) 2004

(C) 2005 (D) 2006

39. What is the maximum dispersion in the registration of patients in the two hospitals in a

year ?

(A) 8000 (B) 6000

(C) 4000 (D) 2000

40. In which year there was maximum decrease in registration of patients in hospital X ?

(A) 2003 (B) 2004

(C) 2005 (D) 2006

No. of

Patients

Registered

W-00 15 P.T.O.

×−Ö´−Ö×»Ö×+ÖŸÖ *ÖÏÖ±ú �úÖ †¬µÖµÖ−Ö �úßו֋ †Öî̧ ü ¯ÖÏ¿−Ö 38 ÃÖê 40 ŸÖ�ú �úÖ ˆ¢Ö¸ü ¤üßו֋ :

38. ×�úÃÖ ¾ÖÂÖÔ ´Öë †Ã¯ÖŸÖÖ»Ö X †Öî̧ ü †Ã¯ÖŸÖÖ»Ö Y ´Öë ¯ÖÓ•Öß�éúŸÖ ¸üÖê×*ÖµÖÖë �úß ÃÖÓ+µÖÖ †×¬Ö�úŸÖ´Ö £Öß ?

(A) 2003 (B) 2004

(C) 2005 (D) 2006

39. ‹�ú ¾ÖÂÖÔ ´Öë ¤üÖê−ÖÖë †Ã¯ÖŸÖÖ»ÖÖë ´Öë ¯ÖÓ•Öß�éúŸÖ ¸üÖê×*ÖµÖÖë �úÖ †×¬Ö�úŸÖ´Ö ×¾ÖÃÖ•ÖÔ−Ö ŒµÖÖ Æîü ?

(A) 8000 (B) 6000

(C) 4000 (D) 2000

40. ×�úÃÖ ¾ÖÂÖÔ ´Öë †Ã¯ÖŸÖÖ»Ö X ´Öë ¸üÖê×*ÖµÖÖë �êú ¯ÖÓ•Öß�ú¸ü7Ö ´Öë †×¬Ö�úŸÖ´Ö �ú´Öß †Ö‡Ô ?

(A) 2003 (B) 2004

(C) 2005 (D) 2006

¯ÖÓ•Öß�éúŸÖ ¸üÖê×*ÖµÖÖë �úß

ÃÖÓ+µÖÖ

W-00 16

[For Blind Students Only]

Read the following passage carefully and answer the questions 35 to 40 :

London’s phenomenal growth was probably at its fastest in the sixteenth century,

a period when the population was growing everywhere. Many people were attracted to

the rapidly growing port, which handled upto 90% of total English foreign trade and

gave rise to a wide range of ancillary industries. Other sectors provided goods and

services for the court, which now settled permanently in the capital, and for the

growing numbers of the rich and ambitious who were attracted by court’s presence.

This concentration of the wealthy made London a great leisure centre and the main

purveyor of professional services, especially in medicine and law. Population growth

now tended to become cumulative. More people needed even more people to provide

them with goods and services that they required to survive in a large city. London was

always an unhealthy place and mortality rates were much higher than elsewhere in the

country, sometime rising to catastrophic heights, as in the terrible plagues of 1603,

1625 and 1665, the last of which killed 80,000 people, 1/6th

of the total population of

the city. Such high death rates coupled with rather low fertility, meant that London

could never grow by its own natural increase. In the century after 1650, when London

continued to grow but the English population remained fairly stable, immigration to the

city drained the countryside of people and gave London its highest-yet population. It

has probably then, in the early eighteenth century London of Defoe and Hogarth, that

the city also had its greatest significance as a school centre and a school of manners and

ideas for the rest of the country.

35. London’s rate of population increase was at its greatest in the seventeenth century

because

(A) Its death rate was the highest in Britain at that time

(B) It was a time when the population growth was declining everywhere

(C) Migrants were drawn to London because of the vast increase in trading

(D) Its high rate of mortality was offset by a low birthrate

36. In comparison to the rest of the country, the population decline in London in the

seventeenth century was as a result of

(A) frequent outbreaks of plague

(B) low rate of fertility

(C) immigration to other parts of the country

(D) movement of people to other countries

W-00 17 P.T.O.

[�êú¾Ö»Ö −Öê¡ÖÆüß−Ö †³µÖÙ£ÖµÖÖë ÆêüŸÖã]

×−Ö´−Ö×»Ö×+ÖŸÖ »Öê+ÖÖÓ¿Ö �úÖê ¬µÖÖ−Ö¯Öæ¾ÖÔ�ú ¯ÖœÍü�ú¸ü ¯ÖÏ¿−Ö-ÃÖÓ+µÖÖ 35 ÃÖê 40 �úÖ ˆ¢Ö¸ü ¤üßו֋ … ÃÖÖê»ÖÆü¾Öà ¿ÖŸÖÖ²¤üß – ‹�ú ‹êÃÖÖ ÃÖ´ÖµÖ •Ö²Ö Æü¸ü ãÖÖ−Ö �úß †Ö²ÖÖ¤üß ²ÖœÍü ¸üÆüß £Öß – ´Öë »ÖÓ¤ü−Ö �úÖ †³ÖæŸÖ¯Öæ¾ÖÔ ×¾Ö�úÖÃÖ

Æãü†Ö •ÖÖê µÖÆüÖÑ Æãü‹ ¯ÖÆü»Öê �êú ×¾Ö�úÖÃÖÖë ´Öë ŸÖß¾ÖÎŸÖ´Ö £ÖÖ … ŸÖê•Öß ÃÖê ×¾Ö�ú×ÃÖŸÖ ÆüÖêŸÖê ‡ÃÖ ²ÖÓ¤ü¸ü*ÖÖÆü – •ÖÆüÖÑ ÃÖê �ãú»Ö †Ó*Ö¸êü•Öß

×¾Ö¤êü¿Ö-¾µÖÖ¯ÖÖ¸ü �úÖ 90 ¯ÖÏ×ŸÖ¿ÖŸÖ ÃÖÓ“ÖÖ×»ÖŸÖ ÆüÖêŸÖÖ £ÖÖ ŸÖ£ÖÖ •ÖÆüÖÑ †−ÖãÂÖÓ*Öß ˆ¤ËüµÖÖê*ÖÖë �úß ¾µÖÖ¯Ö�ú ÀÖéÓ+Ö»ÖÖ ¯Ö−Ö¯Ö ¸üÆüß £Öß – �úß

ŸÖ¸ü±ú ²ÖÆãüŸÖ ÃÖÖ¸êü »ÖÖê*Ö †Ö�éú™ü Æãü‹ … ¸üÖ•Ö¤ü¸ü²ÖÖ¸ü (�úÖê™Ôü) – •ÖÖê †²Ö ãÖÖµÖß ºþ¯Ö ÃÖê ¸üÖ•Ö¬ÖÖ−Öß ´Öë ÛÃ£ÖŸÖ Æîü – ŸÖ£ÖÖ �úÖê™Ôü

�úß ˆ¯ÖÛãÖ×ŸÖ ÃÖê ²Ö›Íüß ÃÖÓ+µÖÖ ´Öë †Ö�éú™ü ÆüÖê−Öê ¾ÖÖ»Öê ¬Ö−Öß ŸÖ£ÖÖ ´ÖÆü¢¾ÖÖ�úÖÓ/Öß ¾µÖÛŒŸÖµÖÖë �êú ×»Ö‹ ÃÖÖ´Ö×*ÖϵÖÖÑ ŸÖ£ÖÖ ÃÖê¾ÖÖ‹Ñ

†−µÖ /Öê¡ÖÖë «üÖ¸üÖ ˆ¯Ö»Ö²¬Ö �ú¸üÖ‡Ô •ÖÖ ¸üÆüß £Öà … ¬Ö−Öß ¾µÖÛŒŸÖµÖÖë �êú ÃÖÓ�ëú¦ü7Ö �êú �úÖ¸ü7Ö »ÖÓ¤ü−Ö ±ãú¸üÃÖŸÖ �êú ÃÖ´ÖµÖ �úÖê ײ֟ÖÖ−Öê

�úÖ ‹�ú ²Ö›ÍüÖ �ëú¦ü ŸÖ£ÖÖ ¾Öé×¢Ö�ú ÃÖê¾ÖÖ†Öë – ×¾Ö¿ÖêÂÖ �ú¸ü דÖ×�úŸÃÖÖ ŸÖ£ÖÖ �úÖ−Öæ−Ö – �úÖ ¯ÖϬÖÖ−Ö †Ö¯ÖæÙŸÖ�úŸÖÖÔ ²Ö−Ö *ÖµÖÖ …

†Ö²ÖÖ¤üß �úß ¾Öéרü †²Ö ¯ÖãÓ•ÖÖŸ´Ö�ú ºþ¯Ö ¬ÖÖ¸ü7Ö �ú¸ü−Öê »Ö*Öß … ‹�ú ¾ÖéÆü¤Ëü ¿ÖÆü¸ ´Öë ²ÖÆãüŸÖ ²Ö›Íüß ÃÖÓ+µÖÖ ´Öë ²ÖÃÖê »ÖÖê*ÖÖë �êú

•Öß×¾ÖŸÖ ¸üÆü−Öê �êú ×»Ö‹ †Ö¾Ö¿µÖ�ú ÃÖÖ´Ö×*ÖϵÖÖë ŸÖ£ÖÖ ÃÖê¾ÖÖ†Öë �úÖê ˆ¯Ö»Ö²¬Ö �ú ü̧Ö−Öê �êú ×»Ö‹ ²ÖÆãüŸÖ ÃÖÖ¸êü ¾µÖÛŒŸÖµÖÖë �úß

†Ö¾Ö¿µÖ�úŸÖÖ £Öß … »ÖÓ¤ü−Ö ÃÖ¤üÖ ÃÖê Æüß Ã¾ÖÖãµÖ �êú ×»Ö‹ ‹�ú ÆüÖ×−Ö¯ÖϤü ãÖÖ−Ö ¸üÆüÖ Æîü ŸÖ£ÖÖ ¤êü¿Ö �êú †−µÖ ãÖÖ−ÖÖë �úß †¯Öê/ÖÖ

µÖÆüÖÑ ´Ö韵Öã-¤ü̧ ü ²ÖÆãüŸÖ †×¬Ö�ú £Öß •ÖÖê �ú³Öß-�ú³Öß ´ÖÆüÖ×¾Ö¯Ö×¢Ö �úÖ ºþ¯Ö ¬ÖÖ¸ü7Ö �ú¸ü »ÖêŸÖß £Öß, •ÖîÃÖê ÃÖ−ÖË 1603, 1625 ŸÖ£ÖÖ

1665 �êú ³ÖµÖÖ−Ö�ú ¯»Öê*Ö ×•Ö−Ö´Öë ÃÖê †Ö×+Ö¸üß ¯»Öê*Ö ´Öë ¿ÖÆü¸ü �úß †Ö²ÖÖ¤üß �úÖ 1/6 ³ÖÖ*Ö †£ÖÖÔŸÖË 80,000 »ÖÖê*ÖÖë �úÖê �úÖ»Ö

−Öê ×−Ö*Ö»Ö ×»ÖµÖÖ … ´Ö韵Öã �úß ‡ŸÖ−Öß ‰Ñú“Öß ¤ü¸ü ŸÖ£ÖÖ ‡ÃÖ�úß ŸÖã»Ö−ÖÖ ´Öë �ú´ÖŸÖ¸ü •Ö−´Ö-¤ü¸ü �êú �úÖ¸ü7Ö »ÖÓ¤ü−Ö �úß †Ö²ÖÖ¤üß �úÖ

þÖÖ³ÖÖ×¾Ö�ú ×¾Ö�úÖÃÖ �ú³Öß −ÖÆüà ÆüÖê ¯ÖÖµÖÖ … ÃÖ−ÖË 1650 �êú ²ÖÖ¤ü ‡ÃÖ ¿ÖŸÖÖ²¤üß ´Öë •Ö²Ö »ÖÓ¤ü−Ö �úÖ ×¾Ö�úÖÃÖ ÆüÖêŸÖÖ ¸üÆüÖ ¯Ö¸ÓüŸÖã

†Ó*Ö ȩ̂ü•Ö †Ö²ÖÖ¤üß »Ö*Ö³Ö*Ö Ûãָü ü̧Æüß, *ÖÏÖ´Öß7Ö /Öê¡ÖÖë ÃÖê ²Ö›Íüß ŸÖÖ¤üÖ¤ü ´Öë »ÖÖê*ÖÖë �úÖ ¿ÖÆü¸ü ´Öë †Ö¯ÖϾÖÖÃÖ−Ö Æãü†Ö וÖÃÖ�êú �úÖ¸ü7Ö

»ÖÓ¤ü−Ö �úß †Ö²ÖÖ¤üß †²Ö ŸÖ�ú �úß †×¬Ö�úŸÖ´Ö †Ö²ÖÖ¤üß ÆüÖê *Ö‡Ô … ÃÖÓ³Ö¾ÖŸÖ: ŸÖ²Ö †šüÖ¸üÆü¾Öà ¿ÖŸÖÖ²¤üß �êú †Ö¸Óü׳Ö�ú �úÖ»Ö ´Öë

›êü±úÖê ŸÖ£ÖÖ ÆüÖê*ÖÖ£ÖÔ �êú ÃÖ´ÖµÖ �êú ‡ÃÖ ¿ÖÆü¸ü �úÖê ¤êü¿Ö �êú †−µÖ ³ÖÖ*ÖÖë �êú ×»Ö‹ ¿Öî×/Ö�ú �ëú¦ü ŸÖ£ÖÖ ×¿Ö™üÖ“ÖÖ¸ü ‹¾ÖÓ ×¾Ö“ÖÖ¸üÖë �êú

�ëú¦ü �êú ºþ¯Ö ´Öë ´ÖÆü¢ÖÖ ×´Ö»Öß …

35. ÃÖ¡ÖÆü¾Öà ¿ÖŸÖÖ²¤üß ´Öë »Ö−¤ü−Ö �úß †Ö²ÖÖ¤üß �úß ¾Öéרü �úß ¤ü¸ü †×¬Ö�úŸÖ´Ö £Öß ŒµÖÖë×�ú

(A) ײÖΙêü−Ö ´Öë »Ö−¤ü−Ö ´Öë ´Ö韵Öã �úß ¤ü̧ ü ˆÃÖ ÃÖ´ÖµÖ ÃÖ²ÖÃÖê †×¬Öü�ú £Öß …

(B) µÖÆü ¾ÖÆü ÃÖ´ÖµÖ £ÖÖ •Ö²Ö Æü¸ü ãÖÖ−Ö ¯Ö¸ü •Ö−ÖÃÖÓ+µÖÖ �úß ¾Öéרü ´Öë ×*Ö¸üÖ¾Ö™ü †Ö ¸üÆüß £Öß …

(C) ¯ÖϾÖÖÃÖß »Ö−¤ü−Ö �úß †Öȩ̂ ü Ø+Ö“Öê †Ö ¸üÆêü £Öê ŒµÖÖë×�ú ¾ÖÆüÖÑ �êú ¾µÖÖ¯ÖÖ¸ü ´Öë ²ÖÆãüŸÖ ³ÖÖ¸üß ¾Öéרü ÆüÖê ¸üÆüß £Öß …

(D) ‡ÃÖ�úÖ ˆ““Ö ´Ö韵Öã ¤ü¸ü ‡ÃÖ�êú ×−Ö´−Ö •Ö−´Ö ¤ü¸ü ÃÖê ÃÖ−ŸÖã×»ÖŸÖ ÆüÖê *ÖµÖÖ …

36. ¤êü¿Ö �êú ¿ÖêÂÖ ³ÖÖ*ÖÖë �úß ŸÖã»Ö−ÖÖ ´Öë, »Ö−¤ü−Ö ´Öë ÃÖÖê»ÖÆü¾Öà ¿ÖŸÖß ´Öë †Ö²ÖÖ¤üß �êú �ú´Ö ÆüÖê−Öê �úÖ �úÖ¸ü7Ö ŒµÖÖ £ÖÖ ?

(A) ¯»Öê*Ö �úÖ ¯ÖÏÖµÖ: ±îú»Ö−ÖÖ

(B) •Ö−Ö−Ö /Ö´ÖŸÖÖ �úß ×−Ö´−Ö ¤ü̧ ü

(C) ¤êü¿Ö �êú †−µÖ ³ÖÖ*ÖÖë ´Öë •ÖÖ�ú¸ü ²ÖÃÖ−ÖÖ

(D) »ÖÖê*ÖÖë �úÖ †−µÖ ¤êü¿ÖÖë ´Öë •ÖÖ−ÖÖ

W-00 18

37. After 1600 A.D., the demography of London was characterised by

(A) high deathrates and birthrates

(B) three major outbreaks of disease, the last of which was responsible for the death

of over 80,000 people

(C) a rise in population through natural growth

(D) population stability

38. Examples of the economic hegemony of London in the seventeenth century include

(A) the movement of the Court permanently to the capital

(B) 9/10th

of England’s overseas trade passing through its docks

(C) a large variety of secondary industries growing up around the port of London.

(D) London becoming England’s major intellectual and cultural centre at the time of

Defoe and Hogarth.

39. Which one of the following was not the cause of high rate of death among the people of

London ?

(A) Increasing low fertility among people

(B) Absence of diseases

(C) Family planning regulations of the State

(D) Migration of population

40. What made London a great leisure centre ?

(A) Growth of ancillary industries.

(B) Concentration of wealth among people who were earlier poor.

(C) Increased rate of mortality.

(D) Due to increase in immigrant population.

41. Which of the following sources of data is not based on primary data collection ?

(A) Census of India (B) National Sample Survey

(C) Statistical Abstracts of India (D) National Family Health Survey

42. Which of the four data sets have more dispersion ?

(A) 88 91 90 92 89 91

(B) 0 1 1 0 –1 –2

(C) 3 5 2 4 1 5

(D) 0 5 8 10 –2 –8

43. Which of the following is not related to information security on the Internet ?

(A) Data Encryption (B) Water marking

(C) Data Hiding (D) Information Retrieval

44. Which is the largest unit of storage among the following ?

(A) Terabyte (B) Megabyte

(C) Kilobyte (D) Gigabyte

W-00 19 P.T.O.

37. 1600 ‡Ô. ´Öë »Ö−¤ü−Ö �úß •Ö−ÖÖÓ×�ú�úß �êú »Ö/Ö7Ö £Öê (A) ˆ““Ö ´Ö韵Öã ¤ü¸ëü †Öî̧ ü •Ö−´Ö ¤ü¸ëü (B) ¸üÖê*Ö �úÖ ŸÖß−Ö ²ÖÖ ü̧ ¯ÖÏ´Öã+Ö ºþ¯Ö ÃÖê ±îú»Ö−ÖÖ, †Ö×+Ö¸üß ²ÖÖ¸ü ‡ÃÖ ü̧Öê*Ö �êú ±îú»Ö−Öê ÃÖê 80,000 ¾µÖÛŒŸÖµÖÖë �úß ´Ö韵Öã Æãü‡Ô … (C) ¯ÖÏÖ�éúןÖ�ú ˆ−−Ö×ŸÖ �êú �úÖ¸ü7Ö •Ö−ÖÃÖÓ+µÖÖ ´Öë ¾Öéרü �úÖ ÆüÖê−ÖÖ (D) •Ö−ÖÃÖÓ+µÖÖ ´Öë ÛãָüŸÖÖ

38. ÃÖ¡ÖÆü¾Öà ¿ÖŸÖÖ²¤üß ´Öë »Ö−¤ü−Ö �úß †ÖÙ£Ö�ú ˆ““ÖŸÖÖ �êú ˆ¤üÖÆü̧ ü7ÖÖë ´Öë ¿ÖÖ×´Ö»Ö Æîü (A) ¸üÖ•Ö¤ü¸ü²ÖÖ¸ü �úÖ Ã£ÖÖµÖß ºþ¯Ö ÃÖê ¸üÖ•Ö¬ÖÖ−Öß ´Öë †Ö •ÖÖ−ÖÖ … (B) ‡Ó*»Öî7›ü �êú ×¾Ö¤êü¿Öß ¾µÖÖ¯ÖÖ¸ü �úÖ 9/10 ³ÖÖ*Ö ‡ÃÖ�êú ›üÖò�ú ÃÖê ÆüÖê�ú¸ü •ÖÖŸÖÖ £ÖÖ … (C) »Ö−¤ü−Ö �úß ²Ö−¤ü¸ü*ÖÖÆü �êú ‡¤Ôü-×*Ö¤Ôü †−Öê�ú ³ÖÖÓ×ŸÖ �êú ׫üŸÖßµÖ ˆªÖê*ÖÖë �úß ˆ−−Ö×ŸÖ … (D) ›êü±úÖê †Öî̧ ü ÆüÖê*ÖÖ£ÖÔ �êú ÃÖ´ÖµÖ ´Öë ‡Ó*»Öî7›ü ´Öë »Ö−¤ü−Ö �úÖ ¯ÖÏ´Öã+Ö ²ÖÖîרü�ú ‹¾ÖÓ ÃÖÖÓÃ�éúןÖ�ú �êú−¦ü ²Ö−Ö−ÖÖ …

39. »Ö−¤ü−Ö �êú »ÖÖê*ÖÖë ´Öë ˆ““Ö ´Ö韵Öã ¤ü¸ü �úÖ ÃÖ²ÖÃÖê ²Ö›ÍüÖ �úÖ¸ü7Ö �úÖî−Ö ÃÖÖ −ÖÆüà £ÖÖ ? (A) ×−Ö´−Ö •Ö−Ö−Ö /Ö´ÖŸÖÖ ´Öë ¾Öéרü (B) ¸üÖê*ÖÖë �úß †−Öã¯ÖÛãÖ×ŸÖ (C) ¸üÖ•µÖ �êú ¯Ö׸ü¾ÖÖ¸ü ×−ÖµÖÖê•Ö−Ö ×¾Ö×−ÖµÖ´Ö (D) •Ö−ÖÃÖÓ+µÖÖ �úÖ ¯ÖϾÖÃÖ−Ö

40. »Ö−¤ü−Ö �úÖê ±ãúÃÖÔŸÖ �úÖ �êú−¦ü ×−Ö´−Ö ´Öë ÃÖê ×�úÃÖ−Öê ²Ö−ÖÖµÖÖ ? (A) †−ÖãÂÖÓ*Öß ˆªÖê*ÖÖë �úß ˆ−−Ö×ŸÖ (B) ˆ−Ö »ÖÖê*ÖÖë, •ÖÖê ¯ÖÆü»Öê ×−Ö¬ÖÔ−Ö £Öê, �êú ÆüÖ£ÖÖë ´Öë ¤üÖî»ÖŸÖ �úÖ ‡�ú½üÖ ÆüÖê−ÖÖ (C) ´Ö韵Öã ¤ü̧ ü ´Öë ¾Öéרü (D) •Ö−ÖÃÖÓ+µÖÖ �êú ×¾Ö¤êü¿ÖÖë ´Öë •ÖÖ−Öê ´Öë Æãü‡Ô ¾Öéרü

41. ×−Ö´−Ö×»Ö×+ÖŸÖ †ÖÑ�ú›ÍüÖ-ÄÖÖêŸÖÖë ´Öë ÃÖê �úÖî−Ö ÃÖÖ ¯ÖÏÖ¸üÛ´³Ö�ú †ÖÑ�ú›ÍüÖ ÃÖÓ*ÖÏÆü7Ö ¯Ö¸ü †Ö¬ÖÖ׸üŸÖ −ÖÆüà Æîü ? (A) ³ÖÖ¸üŸÖ �úß •Ö−Ö*Ö7Ö−ÖÖ (B) ¸üÖ™ÒüßµÖ ÃÖï¯Ö»Ö ÃÖ¾Öì/Ö7Ö (C) ³ÖÖ¸üŸÖ �êú †ÖÑ�ú›ÍüÖ ÃÖÖ¸ü (D) ¸üÖ™ÒüßµÖ ¯Ö׸ü¾ÖÖ¸ü þÖÖãµÖ ÃÖ¾Öì/Ö7Ö

42. ×−Ö´−Ö×»Ö×+ÖŸÖ “ÖÖ¸ü †ÖÑ�ú›ÍüÖ-×¾Ö−µÖÖÃÖÖë ´Öë •µÖÖ¤üÖ ×¾ÖÃÖ•ÖÔ−Ö ×�úÃÖ´Öë Æîü ? (A) 88 91 90 92 89 91

(B) 0 1 1 0 –1 –2

(C) 3 5 2 4 1 5

(D) 0 5 8 10 –2 –8

43. ×−Ö´−Ö ´Öë ÃÖê �úÖî−Ö ÃÖÖ ‡−™ü¸ü−Öê™ü �úß ÃÖæ“Ö−ÖÖ ÃÖã̧ ü/ÖÖ ÃÖê ÃÖ´²ÖÛ−¬ÖŸÖ −ÖÆüà Æîü ? (A) ›êü™üÖ ‹Û−�Îú¯ÃÖ−Ö (B) ¾ÖÖ™ü̧ ü ´ÖÖÚ�ú*Ö (C) ›üÖ™üÖ Æüև؛ü*Ö (D) ‡Ó±úÖ´Öì¿Ö−Ö ×¸ü™ÒüÖ‡¾Ö»Ö

44. ×−Ö´−Ö ´Öë ÃÖê ³Ö7›üÖ¸ü7Ö �úß ÃÖ²ÖÃÖê ²Ö›üß ‡�úÖ‡Ô �úÖî−Ö ÃÖß Æîü ? (A) ™êü¸üÖ ²ÖÖ‡™ü (B) ´Öê*ÖÖ ²ÖÖ‡™ü (C) ×�ú»ÖÖê ²ÖÖ‡™ü (D) ×*Ö*ÖÖ ²ÖÖ‡™ü

W-00 20

45. bit stands for

(A) binary information term (B) binary digit

(C) binary tree (D) Bivariate Theory

46. Which one of the following is not a linear data structure ?

(A) Array (B) Binary Tree

(C) Queue (D) Stack

47. Which one of the following is not a network device ?

(A) Router (B) Switch

(C) Hub (D) CPU

48. A compiler is used to convert the following to object code which can be executed

(A) High-level language (B) Low-level language

(C) Assembly language (D) Natural language

49. The great Indian Bustard bird is found in

(A) Thar Desert of Rajasthan (B) Coastal regions of India

(C) Malabar Coast (D) Delta regions

50. The Sagarmanthan National Park has been established to preserve the eco-system of

which mountain peak ?

(A) Kanchenjunga (B) Mount Everest

(C) Annapurna (D) Dhaulavira

51. Maximum soot is released from

(A) Petrol vehicles (B) CNG vehicles

(C) Diesel vehicles (D) Thermal Power Plants

52. Surface Ozone is produced from

(A) Transport sector (B) Cement plants

(C) Textile industry (D) Chemical industry

53. Which one of the following non-conventional energy sources can be exploited most

economically ?

(A) Solar

(B) Wind

(C) Geo-thermal

(D) Ocean Thermal Energy Conversion (OTEC)

54. The most recurring natural hazard in India is

(A) Earthquakes (B) Floods

(C) Landslides (D) Volcanoes

W-00 21 P.T.O.

45. bit �úÖ ŸÖÖŸ¯ÖµÖÔ Æîü (A) ²ÖÖ‡−Ö¸üß ‡Ó±úÖ´Öì¿Ö−Ö ™ü´ÖÔ (B) ²ÖÖ‡−Ö¸üß ×›üו֙ü (C) ²ÖÖ‡−Ö¸üß ™Òüß (D) ²ÖÖµÖ¾Öê׸ü‹™ü £µÖÖȩ̂ üß

46. ×−Ö´−Ö×»Ö×+ÖŸÖ ´Öë ÃÖê �úÖî−Ö ÃÖß ¸îü×+Ö�ú ›êü™üÖ ÃÖÓ̧ ü“Ö−ÖÖ −ÖÆüà Æîü ? (A) ‹¸êü (B) ²ÖÖ‡−Ö¸üß ™Òüß (C) ŒµÖæ (D) Ùêü�ú

47. ×−Ö´−Ö×»Ö×+ÖŸÖ ´Öë ÃÖê �úÖî−Ö ÃÖß −Öê™ü¾Ö�Ôú ˆ¯Ö�ú¸ü7Ö −ÖÆüà Æîü ? (A) ¸üÖˆ™ü¸ü (B) ÛÃ¾Ö“Ö (C) Æü²Ö (D) ÃÖß.¯Öß.µÖæ

48. ‹�ú �ú´¯ÖÖ‡»Ö¸ü �úÖ ¯ÖϵÖÖê*Ö ×−Ö´−Ö �úÖê †Öò²Ö•Öü �úÖê› ´Öë ²Ö¤ü»Ö−Öê �êú ×»Ö‹ ×�úµÖÖ •ÖÖŸÖÖ Æîü ? (A) ˆ““Ö ÃŸÖ¸üßµÖ ³ÖÖÂÖÖ (B) ×−Ö´−Ö ÃŸÖ¸üßµÖ ³ÖÖÂÖÖ (C) †ÃÖî´²Ö»Öß ³ÖÖÂÖÖ (D) ¯ÖÏÖ�éúןÖ�ú ³ÖÖÂÖÖ

49. ´ÖÆüÖ−Ö ³ÖÖ¸üŸÖßµÖ ÃÖÖêÆü−Ö ×“Ö×›ÍüµÖÖ (*ÖÏê™ü ‡Ó×›üµÖ−Ö ²ÖÙü›Ôü דÖ×›ÍüµÖÖ) �úÆüÖÑ ¯ÖÖµÖß •ÖÖŸÖß Æîü ? (A) ¸üÖ•ÖãÖÖ−Ö �úÖ £ÖÖ¸ü ¸êü×*ÖßÖÖ−Ö (B) ³ÖÖ¸üŸÖ �êú ŸÖ™üßµÖ /Öê¡Ö (C) ´ÖÖ»ÖÖ²ÖÖ¸ü ŸÖ™ü (D) ›êü»™üÖ /Öê¡Ö

50. ×�úÃÖ ¯Ö¾ÖÔŸÖßµÖ ×¿Ö+Ö¸ü �êú ¯ÖÖ׸üÛãÖןÖ�úß ŸÖÓ¡Ö �êú ÃÖÓ̧ ü/Ö7Ö �êú ×»ÖµÖê ÃÖÖ*Ö¸ü´ÖÓ£Ö−Ö ¸üÖ™ÒüßµÖ ˆªÖ−Ö �úß Ã£ÖÖ¯Ö−ÖÖ Æãü‡Ô Æîü ? (A) �Óú“Ö−Ö•ÖÓ*ÖÖ (B) ‹ê¾Ö¸êüÙü ¯Ö¾ÖÔŸÖ (C) †−−Ö¯Öæ7ÖÖÔ (D) ¬ÖÖî»ÖÖ¾Ö߸üÖ

51. ÃÖ²ÖÃÖê †×¬Ö�ú �ú••Ö»Ö (�úÖ×»Ö+Ö) ×�úÃÖÃÖê ×−Ö�ú»ÖŸÖÖ Æîü ? (A) ¯Öê™ÒüÖê»Ö ¾ÖÖÆü−Ö (B) ÃÖß ‹−Ö •Öß ¾ÖÖÆü−Ö (C) ›üß•ÖÌ»Ö ¾ÖÖÆü−Ö (D) ŸÖÖ¯ÖßµÖ ¿ÖÛŒŸÖ ÃÖÓµÖ−¡Ö

52. ÃÖŸÖÆüß †Öê•ÖÖê−Ö ×�úÃÖÃÖê ˆŸ¯Ö−−Ö ÆüÖêŸÖß Æîü ? (A) ¯Ö׸ü¾ÖÆü−Ö /Öê¡Ö (B) ÃÖß´Öë™ü ÃÖÓµÖ−¡Ö (C) ¾ÖÃ¡Ö ˆªÖê*Ö (D) ¸ÖÃÖÖµÖ×−Ö�ú ˆªÖê*Ö

53. ×−Ö´−Ö×»Ö×+ÖŸÖ *Öî̧ ü ¯ÖÖ¸ǘ ¯Ö׸ü�ú ‰ú•ÖÖÔ ÄÖÖêŸÖÖë ´Öë ÃÖê ×�úÃÖ�úÖ †×ŸÖ ×´ÖŸÖ¾µÖ×µÖŸÖÖ �êú ÃÖÖ£Ö ¤üÖêÆü−Ö ×�úµÖÖ •ÖÖ ÃÖ�úŸÖÖ Æîü ? (A) ÃÖÖî̧ ü (B) ¯Ö¾Ö−Ö (C) ³Öæ-ŸÖÖ¯ÖßµÖ (D) ÃÖ´Öã¦üß ŸÖÖ¯ÖßµÖ ‰ú•ÖÖÔ ÃÖÓ¯Ö׸ü¾ÖŸÖÔ−Ö

54. ³ÖÖ¸üŸÖ ´Öë ÃÖ²ÖÃÖê †×¬Ö�ú ÆüÖê−Öê ¾ÖÖ»Öß ¯ÖÏÖ�éúןÖ�ú †Ö¯Ö¤üÖ �úÖî−Ö ÃÖß Æîü ? (A) ³Öæ�ú´¯Ö (B) ²ÖÖœÍü (C) ³ÖæÃ+Ö»Ö−Ö (D) •¾ÖÖ»ÖÖ´Öã+Öß

W-00 22

55. The recommendation of National Knowledge Commission for the establishment of

1500 Universities is to

(A) create more teaching jobs

(B) ensure increase in student enrolment in higher education

(C) replace or substitute the privately managed higher education institutions by public

institutions

(D) enable increased movement of students from rural areas to urban areas

56. According to Article 120 of the Constitution of India, the business in Parliament shall

be transacted in

(A) English only

(B) Hindi only

(C) English and Hindi both

(D) All the languages included in Eighth Schedule of the Constitution

57. Which of the following is more interactive and student centric ?

(A) Seminar (B) Workshop

(C) Lecture (D) Group Discussion

58. The Parliament in India is composed of

(A) Lok Sabha & Rajya Sabha

(B) Lok Sabha, Rajya Sabha & Vice President

(C) Lok Sabha, Rajya Sabha & President

(D) Lok Sabha, Rajya Sabha with their Secretariats

59. The enrolment in higher education in India is contributed both by Formal System of

Education and by System of Distance Education. Distance education contributes

(A) 50% of formal system

(B) 25% of formal system

(C) 10% of the formal system

(D) Distance education system’s contribution is not taken into account while

considering the figures of enrolment in higher education

60. Assertion (A) : The U.G.C. Academic Staff Colleges came into existence to improve

the quality of teachers.

Reason (R) : University and college teachers have to undergo both orientation and

refresher courses.

(A) Both (A) and (R) are true and (R) is the correct explanation.

(B) Both (A) and (R) are correct but (R) is not the correct explanation of (A).

(C) (A) is correct and (R) is false.

(D) (A) is false and (R) is correct.

W-00 23 P.T.O.

55. ¸üÖ™ÒüßµÖ –ÖÖ−Ö †ÖµÖÖê*Ö «üÖ¸üÖ 1500 ×¾Ö¿¾Ö×¾ÖªÖ»ÖµÖÖë �úÖê ãÖÖ×¯ÖŸÖ �ú¸ü−Öê �úß ×ÃÖ±úÖ׸ü¿ÖÖë �úÖ †Ö¿ÖµÖ ŒµÖÖ Æîü ? (A) •µÖÖ¤üÖ †¬µÖÖ¯Ö−Ö �êú ¯Ö¤üÖë �úÖê ²Ö−ÖÖ−ÖÖ … (B) ˆ““Ö ×¿Ö/ÖÖ ´Öë ×¾ÖªÖÙ£ÖµÖÖë �êú ¤üÖ×+Ö»Öê �úÖê µÖ�úß−Öß ²Ö−ÖÖ−ÖÖ … (C) ×−Ö•Öß ˆ““Ö ×¿Ö/ÖÖ ÃÖÓãÖÖ−ÖÖë �êú ãÖÖ−Ö ¯Ö¸ü ÃÖ¸ü�úÖ¸üß ÃÖÓãÖÖ−ÖÖë �úÖê ãÖÖ×¯ÖŸÖ �ú¸ü−ÖÖ … (D) *ÖÏÖ´Öß7Ö /Öê¡ÖÖë �êú ×¾ÖªÖÙ£ÖµÖÖë �úÖê ¿ÖÆü ü̧ß /Öê¡ÖÖë �êú ÃÖÓãÖÖ−ÖÖë ´Öë ŸÖß¾ÖÎ *Ö×ŸÖ ÃÖê »ÖÖ−ÖÖ …

56. ³ÖÖ¸üŸÖ �êú ÃÖÓ×¾Ö¬ÖÖ−Ö �êú †−Öã“”êû¤ü 120 �êú †−ÖãÃÖÖ¸ü ÃÖÓÃÖ¤ü �úß �úÖµÖÔ¾ÖÖÆüß �úÖ ÃÖÓ“ÖÖ»Ö−Ö ÆüÖêŸÖÖ Æîü ? (A) �êú¾Ö»Ö †Ó*ÖÏ•Öß ´Öë (B) �êú¾Ö»Ö ×Æü−¤üß ´Öë (C) ×Æü−¤üß ¾Ö †Ó*ÖÏê•Öß ¤üÖê−ÖÖë ´Öëê (D) ÃÖÓ×¾Ö¬ÖÖ−Ö �êú †Â™ü´Ö ¯Ö׸ü׿Ö™ü ´Öë ÃÖÛ´´Ö×»ÖŸÖ ÃÖ³Öß ³ÖÖÂÖÖ†Öë ´Öë

57. ×−Ö´−Ö ´Öë ÃÖê �úÖî−Ö ÃÖÖ †×¬Ö�ú †−ŸÖÙ�ÎúµÖÖŸ´Ö�ú †Öî̧ ü ×¾ÖªÖ£Öá-ˆ−´Öã+Ö (�êúÛ−¦ü�ú) Æî ? (A) ÃÖÓ*ÖÖêšüß (B) ¾Ö�Ôú¿ÖÖò¯Ö (C) ¾µÖÖ+µÖÖ−Ö (D) ÃÖ´ÖæÆü “Ö“ÖÖÔ

58. ³ÖÖ¸üŸÖ �úß ÃÖÓÃÖ¤ü *ÖךüŸÖ ÆüÖêŸÖß Æîü (A) »ÖÖê�ú ÃÖ³ÖÖ ¾Ö ¸üÖ•µÖÃÖ³ÖÖ ÃÖê (B) »ÖÖê�ú ÃÖ³ÖÖ, ¸üÖ•µÖ ÃÖ³ÖÖ ¾Ö ˆ¯Ö¸üÖ™Òü¯Ö×ŸÖ ÃÖê (C) »ÖÖê�ú ÃÖ³ÖÖ, ¸üÖ•µÖ ÃÖ³ÖÖ ¾Ö ¸üÖ™Òü¯Ö×ŸÖ ÃÖê (D) »ÖÖê�ú ÃÖ³ÖÖ, ¸üÖ•µÖ ÃÖ³ÖÖ ¾Ö ¤üÖê−ÖÖë �êú ÃÖד־ÖÖ»ÖµÖ ÃÖ×ÆüŸÖ

59. ³ÖÖ¸üŸÖ ´Öë ˆ““Ö ×¿Ö/ÖÖ ´Öë ¯ÖÓ•Öß�ú¸ü7Ö ´Öë ׿Ö/ÖÖ �úß ¤üÖê−ÖÖë ¯ÖÏ7ÖÖ×»ÖµÖÖë – †Öî¯Ö“ÖÖ׸ü�ú ¯ÖÏ7ÖÖ»Öß ¾Ö ¤æü̧ üÃ£Ö ×¿Ö/ÖÖ ¯ÖÏ7ÖÖ»Öß �úÖ µÖÖê*Ö¤üÖ−Ö ÆüÖêŸÖÖ Æîü …

¤æü¸üÃ£Ö ×¿Ö/ÖÖ ¯ÖÏ7ÖÖ»Öß µÖÖê*Ö¤üÖ−Ö �ú¸üŸÖß Æîü (A) †Öî¯Ö“ÖÖ׸ü�ú ¯ÖÏ7ÖÖ»Öß �úÖ 50 ¯ÖÏ×ŸÖ¿ÖŸÖ (B) †Öî¯Ö“ÖÖ׸ü�ú ¯ÖÏ7ÖÖ»Öß �úÖ 25 ¯ÖÏ×ŸÖ¿ÖŸÖ (C) †Öî¯Ö“ÖÖ׸ü�ú ¯ÖÏ7ÖÖ»Öß �úÖ 10 ¯ÖÏ×ŸÖ¿ÖŸÖ (D) ˆ““Ö ×¿Ö/ÖÖ ´Öë ¯ÖÓ•Öß�ú¸ü7Ö �êú †ÖÑ�ú›ÍüÖë ¯Ö¸ü ×¾Ö“ÖÖ¸ü �ú¸üŸÖê ÃÖ´ÖµÖ ¤æü¸üÃ£Ö ×¿Ö/ÖÖ �êú µÖÖê*Ö¤üÖ−Ö ¯Ö¸ü ×¾Ö“ÖÖ¸ü Æüß −ÖÆüà

×�úµÖÖ •ÖÖŸÖÖ

60. †×³Ö�ú£Ö−Ö (A) : ×¾Ö¿¾Ö×¾ÖªÖ»ÖµÖ †−Öã¤üÖ−Ö †ÖµÖÖê*Ö �êú †�úÖ¤ü×´Ö�ú ÙüÖ±ú �úÖò»Öê•Ö ׿Ö/Ö�úÖë �úß *Öã7Ö¾Ö¢ÖÖ �úÖê ÁÖêšü ²Ö−ÖÖ−Öê �êú ×»Ö‹ †Ûß֟¾Ö ´Öë †Ö‹ …

�úÖ¸ü"Ö (R) : ×¾Ö¿¾Ö×¾ÖªÖ»ÖµÖ †Öî̧ ü ´ÖÆüÖ×¾ÖªÖ»ÖµÖ ×¿Ö/Ö�úÖë �úÖê ׿Ö/Ö7Ö ¯ÖÏ׿Ö/Ö7Ö ¯ÖÏÖ¯ŸÖ �ú¸ü−ÖÖ ÆüÖêŸÖÖ Æîü … (A) (A) ¾Öü (R) ¤üÖê−ÖÖë ÃÖÆüß Æïü †Öî̧ ü (R) ˆÃÖ�úÖ ÃÖÆüß Ã¯Ö™üß�ú¸ü7Ö Æîü … (B) (A) ¾Ö (R) ¤üÖê−ÖÖë ÃÖÆüß Æïü ×�ú−ŸÖã (R), (A) �úÖ ÃÖÆüß Ã¯Ö™üß�ú¸ü7Ö −ÖÆüà Æîü … (C) (A) ÃÖÆüß Æîü, (R) *Ö»ÖŸÖ Æîü … (D) (A) *Ö»ÖŸÖ Æîü, (R) ÃÖÆüß Æîü …

___________

W-00 24

Space For Rough Work

InsPages_Paper-I_D-0009_SET-W.pdfPaper-I _D-0009_ SET-W.pdfInsPages_Paper-I_D-0009_SET-X.pdfPaper-I _D-0009_ SET-X.pdfInsPages_Paper-I_D-0009_SET-Y.pdfPaper-I _D-0009_ SET-Y.pdfInsPages_Paper-I_D-0009_SET-Z.pdfPaper-I _D-0009_ SET-Z.pdf