Janusz Żurek

Wynalazczość jednym z głównych elementów

innowacyjności gospodarki

Materiały opracowane w ramach projektu nr Z/2.06/II/2.6/27/06 Ochrona własności intelektualnej i eksploatacja wiedzy tradycyjnej szansą dla Lubelszczyzny

Podręcznik procedur

Wynalazczość jednym z głównych elementów

innowacyjności gospodarki

5

Spis treści

Wstęp1. Innowacyjność w przedsiębiorstwie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 72. Podmioty prawa własności przemysłowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 2.1. Zgłaszanie wynalazków i wzorów użytkowych na terenie Polski . . 12 2.2. Zgłaszanie wzorów przemysłowych do rejestracji w Polsce . . . . . . 17 2.3. Zgłaszanie znaków towarowych w Polsce . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19 2.4. Zgłaszanie oznaczeń geograficznych do ochrony. . . . . . . . . . . . . . 233. Projekty wynalazcze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 294. Ochrona za granicą. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37 4.1. Zgłaszanie wynalazków za granicą . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37 4.2. Zgłaszanie wzorów przemysłowych za granicą . . . . . . . . . . . . . . . 40 4.3. Zgłaszanie znaków towarowych za granicą . . . . . . . . . . . . . . . . . . 435. Umowy licencyjne. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 476. Umowy know-how . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 557. Dochodzenie roszczeń . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56

Załączniki:Nr 1 Przykład zgłoszenia wynalazku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61Nr 2 Przykład zgłoszenia wzoru użytkowego. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 66Nr 3 Podanie o udzielenie patentu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 71Nr 4 Podanie o zarejestrowanie wzoru przemysłowego . . . . . . . . . . . . . . . 74Nr 5 Podanie o udzielenie prawa ochronnego na znak towarowy . . . . . . . 77Nr 6 Podanie o udzielenie prawa z rejestracji na oznaczenie geograficzne . 81Nr 7 Wniosek o wpis na listę produktów tradycyjnych . . . . . . . . . . . . . . . 84Nr 8 Ramowy regulamin wynalazczości . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88Nr 9 Wzór umowy licencyjnej. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 111Nr 10 Wzór umowy know-how . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 119

6

Wstęp

Innowacyjna gospodarka – słowa te są powtarzane w Unii Europejskiej od Por-tugalii do Estonii. Jeżeli Europa chce w dalszym ciągu odgrywać decydującą rolę w świecie, powinna inwestować w postęp. Na postęp wpływa wiele czynników począwszy od zmiany mentalności mieszkańców, a skończywszy na produkcji naj-bardziej zaawansowanych technologicznie wyrobów. Polska jest znaczenie opóź-niona w porównaniu z innymi krajami starego kontynentu. Jeżeli nie będziemy rozwijać się szybciej niż Europa, wówczas zwiększy się dystans między Polską a pozostałymi krajami Unii Europejskiej.

Lubelszczyzna jest jednym z najbardziej zacofanych technologicznie regionów Europy. Unia Europejska dostrzega te problemy Lubelszczyzny i przeznacza coraz większe środki na rozwój Polski wschodniej. Uwzględniając nowe możliwości roz-woju powinniśmy położyć duży nacisk na zmianę sposobu myślenia oraz na nowe podejście do innowacji, czy też stosowania i wdrażania nowych technologii.

Problemy do rozwiązania pojawiają się na każdym kroku. Podejście do postę-pu oraz brak rąk do pracy w rolnictwie pośrednio wpływają pozytywnie na wdra-żanie nowych technologii. Przykładem tego może być zainteresowanie produ-centów bobu zakupem łuszczarki do nasion roślin strączkowych, którą wdrożył do produkcji Wojewódzki Klub Techniki i Racjonalizacji w Lublinie. Największe zainteresowanie zastosowaniem rozwiązania przejawiają jednak rolnicy z tere-nów Polski zachodniej.

Sposób produkcji gwarantujący systematyczny wzrost postępu zgodnie z zało-żeniami Unii Europejskiej winien zmieniać się co trzy lata. Aby to zjawisko na-stąpiło należy ułatwić społeczeństwu możliwości zgłaszania i wdrażania nowych projektów wynalazczych. WKTiR w Lublinie od lat prowadzi działania na szero-ką skalę, pomagając twórcom w uzyskaniu ochrony na: wynalazki, wzory użyt-kowe, znaki towarowe.

W ramach środków pozyskanych z Europejskiego Funduszu Społecznego oraz budżetu państwa WKTiR w Lublinie zorganizował warsztaty na temat „Ochrona własności intelektualnej i eksploatacja wiedzy tradycyjnej szansą dla Lubelszczy-zny”, których celem jest uświadomienie szerokim kręgom społeczeństwa w regio-nie znaczenie ochrony własności intelektualnej oraz umiejętności zabezpieczania własnych interesów przy podejmowaniu różnego rodzaju działalności gospodar-czej.

Kierownik projektu „Ochrona własności intelektualnej i eksploatacja wiedzy tradycyjnej szansą dla Lubelszczyzny”mgr inż. Eugeniusz Suski

7

1. Innowacyjność w przedsiębiorstwie

W krajach gospodarczo rozwiniętych innowacje stanowią główny czynnik roz-woju przedsiębiorstwa. Wiele firm powstaje na podstawie określonego pomysłu.

Podstawowym warunkiem dobrego funkcjonowania firmy jest sprawne zarzą-dzanie prowadzące do ciągłego podtrzymywania aktywności innowacyjnej przez dostosowanie parametrów produktów do oczekiwań i potrzeb klientów, wpro-wadzanie nowych metod zarządzania, doskonaleń organizacyjnych.

Przedsiębiorstwo w sposób naturalny dąży do stanu równowagi i jest zdolne do wykonywania długotrwałej działalności pozostając w stania ciągłej wymiany ze środowiskiem materiałów, energii i informacji. Prowadzi to zwykle do zastoju i odstawania od konkurencji, zwłaszcza gdy nie ma reakcji na zachodzące w śro-dowisku współczesnym szybkie zmiany, które zależą od wielu czynników, przy czy zmiany te są mało przewidywalne. Zmiana otoczenia zagraża przedsiębior-stwu, które zwykle ma charakter zachowawczy, ale stanowi szansę dla przedsię-biorstw działających rozwojowo.

Dlatego przedsiębiorstwa powinny reagować na zmiany i wykorzystywać je jako okazje do ;

– uruchomienia produkcji nowych wytworów(usług) lub produktów nowej jakości

– wprowadzenia nowych metod produkcji– zdobywania nowych rynków zbytu– osiąganie stabilnej pozycji na rynku– budowania struktury wyrobów wiążących przedsiębiorstwo z grupami

klienckimi– zdobywania nowych źródeł surowców lub półfabrykatów– przeprowadzenia nowej organizacji przedsiębiorstwa

Innowacja według definicji to zmiana polegająca na wprowadzeniu cze-goś jakościowo nowego w danej dziedzinie życia społecznego, a zwłaszcza w gospodarce, zaś w węższym znaczeniu innowacja naukowo- techniczna jest to wprowadzenie do praktyki produkcyjnej nowych rozwiązań, które umożliwiają, wprowadzanie nowych rozwiązań organizacyjnych, wzrost ilo-ści i jakości wytwarzanych dóbr, wzrost wydajności pracy oraz poziomu inwestycji, tworzeniu nowej technologii (na przykład przyjaznej środowi-sku).

Termin innowacja obejmuje szeroki obszar aktywności dotyczących skupienia, kosztów i ryzyka, a pod mianem innowacyjność rozumie się zdolność do two-

8

rzenia i wdrażania systemowych zmian we wszystkich sferach życia społeczno--gospodarczego.

Przygotowanie strategii innowacyjnej oraz inwestycyjnej przedsiębiorstwa wymaga wykorzystania wiedzy interdyscyplinarnej, a także znajomości rodzaju skutków będących następstwami wprowadzanych zmian.

Jednym z regulatorów funkcjonowania i rozwoju przedsiębiorstw jest rynek i związany z nim mechanizm konkurencji, które wpływają na decyzje innowacyj-ne o charakterze strategicznym i taktycznym powodując dostosowanie produkcji lub usług do potrzeb rynku zgodnie jego mechanizmem popytu i podaży.

Na decyzje innowacyjne mają wpływ informacje pochodzące z centrum gospo-darczego jak na przykład; ceny, kursy walut, stawki ceł, marże handlowe, stawki podatku . W dużym stopniu działania innowacyjne jest inspirowane jest rezulta-tami poszukiwań, nowych rozwiązań i kierunków rozwoju branży, w literaturze patentowej, naukowej lub technicznej.

Poza tym wpływ na kształt procesów innowacyjnych ma otoczenie, z którym przedsiębiorstwo znajduje się w ciągłym powiązaniu, które wyraża się wymiana środków pracy informacji, środków finansowych, kadry osobowej oraz usług.

Bariery utrudniające działalność innowacyjną powodującymi zahamowania polegające na nie podejmowaniu, przerwaniu lub opóźnieniu prac nad projekta-mi innowacyjnymi wynikają ;

– z przyczyn ekonomicznych, do których zaliczyć należy wysokie koszty inno-wacji, wysokie oprocentowanie kredytów, zbyt duże ryzyko inwestycyjne, brak środków finansowych własnych na zakup nowoczesnej technologii i moderniza-cję parku maszynowego zwłaszcza w małych i średnich przedsiębiorstwach

– z uzależnienia od czynników wewnętrznych takich jak; brak wykwalifiko-wanej kadry, brak współpracy z jednostkami naukowo-technicznymi, brak infor-macji technicznej, niedostateczne rozeznanie rynków.

– Z innych powodów, jak na przykład zbyt duża ilość regulacji prawnych, istnienie norm ograniczających,

Celem wsparcia przedsiębiorców i zmniejszenia utrudnień w działalności in-nowacyjnej powołana została Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości. Doko-nano także regulacji prawnych, które dostarczają nowe instrumenty dla wzmoc-nienia innowacyjności gospodarki.

Zasadniczym aktem, prawnym dającym polskim firmom wiele nowych moż-liwości finansowych i podatkowych jest ustawa z dn. 29 lipca 2005 r „O niektó-rych formach wspierania działalności innowacyjnej.

Ustawa jest ukierunkowana na powstrzymanie nasilających się od szeregu już lat negatywnych zjawisk takich jak: spadek udziału nakładów na działal-ność badawczo-rozwojową w PKB, niska innowacyjność przedsiębiorstw, brak

9

zachęt dla przedsiębiorstw do ponoszenia zwiększonych wydatków na inno-wacje.

Cel główny ustawy to wzrost konkurencyjności i innowacyjności gospodarki poprzez wzrost nakładów sektora prywatnego na badania i rozwój oraz poprawa efektywności gospodarowania środkami publicznymi przeznaczonymi na bada-nia i rozwój.

Cel ten jest zrealizowany poprzez 4 cele cząstkowe zdefiniowane jako:– rozwój prywatnego sektora badawczo – rozwojowego,– poprawa efektywności wdrażania polityki innowacyjnej na poziomie krajo-

wym i regionalnym,– wzrost efektywności wykorzystywania środków publicznych przeznaczo-

nych na działalność innowacyjną,– zwiększenie zainteresowania działalnością innowacyjną podmiotów sektora

prywatnego wyrażone wzrostem nakładów przedsiębiorstw na działalność ba-dawczo – rozwojową.

Narzędziami realizacji powyższych celów są:– nowy instrument finansowy w postaci kredytu technologicznego,– nadawanie przedsiębiorcom statusu centrów badawczo – rozwojowych,– zmiany w prawie podatkowym,– rozszerzenie zadań Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości.

Kredyt technologiczny przedsiębiorca może zaciągnąć w Banku Gospodarstwa Krajowego. Gdy udokumentuje sprzedaż produktów lub usług uruchomionych na podstawie zakupionej technologii, BGK umorzyć może mu do 50% wartości kredytu.

Wydatki na prowadzenie badań, niezależnie od ich rezultatów firmy mogą wpisywać w koszty w trakcie roku podatkowego.

Jeżeli przedsiębiorca kupi technologię (patent, licencję lub know-how) od jed-nostki naukowo-badawczej lub instytucji posiadającej status centrum badawczo--rozwojowego, to część kosztów tego zakupu można odliczać od podstawy opo-datkowania.

Ustawa rozszerza zakres zadań Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości, tak aby poprawić warunki i skuteczność wdrażania polityki innowacyjnej pań-stwa na poziomie krajowym i regionalnym. Prowadzi to również do zwiększenia zainteresowania działalnością innowacyjną ze strony przedsiębiorstw.

Do nowych zadań Agencji należy:1. Wspieranie i promocja przedsięwzięć, w tym programów, centralnych i re-

gionalnych w zakresie rozwoju innowacyjności;2. Wspomaganie organów administracji rządowej i samorządowej w zbieraniu i prze-

twarzaniu danych o potrzebach gospodarki narodowej w zakresie innowacyjności;

10

3. Wspieranie działalności instytucji otoczenia przedsiębiorstw działających na rzecz wzrostu innowacyjności przedsiębiorstw i gospodarki, takich jak: jed-nostki badawczo-rozwojowe, centra badawczo-rozwojowe, centra transferu tech-nologii, inkubatory przedsiębiorczości, parki technologiczne;

4. Nadzorowanie i koordynacja Krajowej Sieci Innowacji oraz wspieranie jej działań.

Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości kojarzona jest nie tylko z przedsię-biorczością. Aktualnie PARP wspiera projekty badawcze i celowe na rzecz przed-siębiorstw . Kolejny etap to wsparcie wdrożeń wyników prac badawczo-rozwojo-wych, w tym opracowanie dokumentacji technicznej, norm, wstępnego badania rynku, wdrożenie produkcji pilotażowej, inicjowanie działalności innowacyjnej, stymulowanie działalności badawczo-rozwojowej przedsiębiorstw, wspieranie nowych inwestycji o wysokim potencjale innowacyjnym oraz zarządzanie wła-snością intelektualną.

Realizacja tego ostatniego punktu nastąpiła w postaci nowelizacji rozporzą-dzenia Ministra Gospodarki z dnia 2 grudnia 2006 w sprawie udzielania przez PARP pomocy finansowej na ochronę własności przemysłowej, które weszło w życie we wrześniu 2007 i obejmowało; opłaty za zgłoszenie wynalazku w pro-cedurze międzynarodowej, opłaty za zgłoszenie znaku towarowego na podstawie rozporządzenia Rady Wspólnoty Europejskiej w sprawie wspólnotowego znaku towarowego i na podstawie Protokółu do Porozumienia Madryckiego, opłaty za zgłoszenie wzoru przemysłowego na podstawie rozporządzenia Rady Wspól-noty Europejskiej w sprawie wzorów wspólnotowych.

2. Podmioty Prawa własności przemysłowej

Strategia ochrony rozwiązań powinna być prowadzona w sposób zorganizo-wany, w ramach planowania strategicznego w przedsiębiorstwie. Sposób ochrony własnych rozwiązań jest decydujący dla prowadzonej polityki przedsiębiorstwa. Strategia w zakresie praw wyłącznych służy głównie zabezpieczaniu własnych produktów przed naśladownictwem. Ochrona wiedzy dotyczy zwykle wybra-nego wyrobu, produkowanego asortymentu, lub świadczonych usług. Strategia ta polega, z jednej strony na śledzeniu dorobku i trendów rozwojowych konku-rentów, a z drugiej strony wyprzedzającym działaniu w uzyskiwaniu własnych praw wyłącznych.

Prawa wyłączne obejmują ściśle określony zakres przedmiotowy uregulowany w Polsce ustawą Prawo własności przemysłowej (zwaną dalej p.w.p.) z dnia 30 czerwca 2000r, z późniejszymi zmianami. Prawa z wyłącznego korzystania lub używania udzielane na podstawie p.w.p. należą do dóbr niematerialnych i obej-

11

mują dwa rodzaje praw ; osobiste i majątkowe. Prawa osobiste związane z osobą twórcy są nieograniczone w czasie i nie podlegają zbyciu lub zrzeczeniu. Na-tomiast prawa niematerialne majątkowe – związane z właścicielem- podlegają ograniczeniom czasowym, mogą być przenoszone na inne osoby, dziedziczone i zbywane.

Według p.w.p. istnieją następujące rodzaje praw wyłącznych:– wyłączność na wynalazek określa patent– wyłączność na wzór użytkowy określa prawo ochronne– wyłączność na wzór przemysłowy określa prawo z rejestracji tego wzoru– wyłączność na znak towarowy określa prawo ochronne na ten znak– na oznaczenie geograficzne udzielane jest prawo z rejestracji, lecz nie należy

ono ściśle do praw wyłącznychNie omawiana będzie topografia układów scalonych, ponieważ ochrona ta

jest w kraju jest jednostkowa. Patentem określa się prawo do wyłącznego korzystania z danego wyna-

lazku. Prawo to jednak podlega ograniczeniom. Przede wszystkim patent jest ograniczony czasowo i w większości krajów trwa maksymalnie 20 lat. Poza tym prawo z patentu może być ograniczone, gdy właściciel je nadużywa, w szczególności przez uniemożliwienie z korzystania z wynalazku przez osoby trzecie, gdy jest to konieczne dla zaspokojenia potrzeb rynku krajowego, gdy wymaga tego interes publiczny, a przedmiot patentu jest dostępny w ogra-niczonej ilości. Także wtedy prawa do wyłączności mogą być ograniczone, gdy jest to konieczne do zapobieżenia lub usunięcia stanu bezpieczeństwa Państwa.

Nie narusza patentu, czyli korzystania z wynalazku bez zgody właściciela, korzystanie gdy jest konieczne do zapobieżenia lub usunięcia stanu zagrożenia ważnych interesów Państwa, stosowanie wynalazku do celów badawczych lub nauczania, korzystanie dla potrzeb osobistych (nie zarobkowo i nie zawodowo), wykonanie leku w aptece na podstawie indywidualnej recepty, korzystanie dla uzyskania rejestracji zwłaszcza leków, oraz ruch tranzytowy. Nie stanowi naru-szenia patentu import wyrobu według wynalazku, wprowadzonego uprzednio do obrotu na terytorium Europejskiego Obszaru Geograficznego przez upraw-nionego lub za jego zgodą.

Te same ograniczenia dotyczą wzoru użytkowego, za wyjątkiem ograniczenia czasowego, a mianowicie wzór użytkowy trwa 10 lat od daty zgłoszenia w Urzę-dzie Patentowym. Uprawniony z prawa ochronnego może zakazać wytwarzania, używania, sprzedaży lub importowania dla celów sprzedaży wyrobów zawierają-cych wzór użytkowy.

Jeśli chodzi o wzór przemysłowy, to prawo z rejestracji trwa 25 lat. Ogranicze-nia tego prawa w odniesieniu do korzystania z wzoru dotyczą użytku do celów osobistych (nie zarobkowych), prac doświadczalnych, naprawy na indywidualne

12

zamówienie, która jest związana z odtworzeniem części składowej wytworu zło-żonego w celu przywrócenia mu pierwotnego wyglądu,

2.1. Zgłaszanie wynalazków i wzorów użytkowych do ochrony na terenie Polski

W odniesieniu do wynalazków, wzorów użytkowych i wzorów przemysło-wych, brak w ustawie p.w.p zapisów ustalających tryb postępowania właściciela rozwiązania w fazie wstępnej, to jest na etapie podejmowania decyzji o zgłosze-niu go do ochrony w Urzędzie Patentowym RP.

Jeżeli w przedsiębiorstwie zostanie zgłoszony projekt wynalazczy, lub po-wstanie nowe rozwiązanie dotyczące wyrobu lub technologii na etapie oceny rozwiązania należy określić przewidywaną zdolność patentową i ochronną tego rozwiązania, zarówno w odniesieniu do kraju jak i zagranicy, oraz istnienie prze-słanek do uznania projektu jako wynalazku, wzoru użytkowego jako wewnętrz-nego, objętego tajemnicą służbową. Decyzja o nie zgłaszaniu do ochrony dotyczy zwykle rozwiązań, które bez ujawnienia istoty są trudne do wykorzystania przez obcego przedsiębiorcę, szczególnie projektów wynalazczych z dziedziny techno-logii. Ochrona nie zgłoszonego rozwiązania jest ograniczona do tej, jaką wiąże z tajemnicą przedsiębiorstwa ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Do-póki rozwiązanie nie zostanie opublikowane na zewnątrz w postaci na przykład eksponowania na wystawie lub artykułu, nie traci cech nowości nawet wtedy, gdy osoby z zewnątrz przedsiębiorstwa zostały zapoznane z jego istotą. Trzeba się liczyć z tym, że ktoś może ubiec i zgłosić wcześniej do Urzędu Patentowego roz-wiązanie, które jest w naszym posiadaniu . O prawie wyłącznym do określonego rozwiązania decyduje moment zgłoszenia, chyba że udowodni się osobie trzeciej przywłaszczenie pomysłu na drodze sądowej.

Aby we własnym zakresie stwierdzić, czy rozwiązanie nadaje się do ochrony na-leży ustalić stan techniki, czyli zapoznać się z opublikowanymi rozwiązaniami. Naj-łatwiej dokonać tego badając literaturę patentową polska i dostępną zagraniczną.

Dotarcie do części zbiorów opisów polskich umożliwia internet, gdzie jest możliwość przeprowadzenia poszukiwań w bazach Urzędu Patentowego RP. Na stronie głównej UP RP wybrać należy stronę główną bazy danych i po przej-ściu na stronę „wybór bazy danych” wybrać należy jeden z trzech sposobów wy-szukiwania widniejących na zakladkach. Jeżeli nie można określić właściwej klasy jaka dotyczy rozwiązania będącego przedmiotem badań, na stronie „wybór bazy danych” zaznaczyć należy na zakladce wybór bazy danych „wyszukiwanie proste” i zaznaczyć w grupie rekordów wyszukiwanych przedmiotów ochrony z jakich zbiorów będą przeprowadzane poszukiwania (na przykład wzory użytkowe), a następnie na podstronie „wyszukiwanie proste” należy wpisać hasło składają-ce się ze słowa lub dwóch słów, określających skrótowo przedmiot poszukiwań. Gdy liczba wybranych w ten sposób opisów jest zbyt duża lub zbiór jest pusty,

13

trzeba zmienić hasło. Gdy w trakcie przeglądania opisów natrafi się na zbliżone rozwiązanie, można kontynuować poszukiwanie zaznaczając na stronie „wybór bazy danych” zakładkę „kryterium zaawansowane”, a następnie wpisać we wła-ściwą rubrykę w wybranych bazach symbol klasy wg Międzynarodowej Klasy-fikacji Patentowej, występujący na opisie patentowym rozwiązania zbliżonego, uzyskanego z poprzedniej bazy „wyszukiwanie proste”. Klasyfikacja MKP według wersji internetowej jest dostępna pod adresem www.wipo.int/classifications/ipe/en. Bazy zawierają niekiedy skróty opisów lub tylko dane bibliograficzne, w ta-kim przypadku, gdy jest to niezbędne, kopię opisu zamawiać można w Urzędzie Patentowym.

Rozszerzone poszukiwania dobrze jest prowadzić w bazie Europejskiego Urzę-du Patentowego esp@cenet, (adres internetowywww.espacenet.com) tyle tylko, że poszukiwania są utrudnione, głównie ze względu na barierę językową. Baza zawiera dane bibliograficzne opisów zgłoszonych do EUP i zgłoszeń dokonywa-nych przez Biuro Międzynarodowe w systemie PCT, wraz ze skrótami i rysun-kami oraz opisem i zastrzeżeniami (z pewnymi wyjątkami). Opisy są zamieszczo-ne w bazie w językach narodowych (na przykład japońskim) i w przypadkach uzasadnionych zachodzi konieczność ich przetłumaczenia. Tłumaczenie tekstów z literatury patentowej nastręcza trudności nawet profesjonalnym tłumaczom. Poszukiwania w tej bazie dobrze jest prowadzić z udziałem specjalisty z danej dziedziny jak i z rzecznikiem patentowym, a jedna z tych osób powinna posługi-wać się językiem angielskim.

Szczegółowe poszukiwania w zbiorach urzędów patentowych, zwłaszcza przo-dujących krajów ma znaczenie dla ustalenia stanu techniki, a im dogłębniejsze badania tym mniejsza jest możliwość przeciwstawienia przez Urząd Patentowy wcześniejszych rozwiązań wybranych przez Urząd w toku badania merytorycz-nego zgłoszenia. Zgłoszenie wiąże się z określonymi kosztami, dlatego zgłasza-nie bez przeprowadzenia rozeznania stanu techniki jest ryzykowne, tym bardziej, że treść zastrzeżeń, w znakomitej ilości przypadków, pozostaje w określonej za-leżności od wcześniej ujawnionych rozwiązań.

Wyniki przeprowadzonych badań pozwalają na ocenę poziomu techniczne-go własnego rozwiązania w świetle innych rozwiązań w tej dziedzinie techniki. O przydatności dla przedsiębiorstwa nowego rozwiązania decyduje uzyskany lub przewidywany efekt ekonomiczny lub inny niewymierny.

Gdy okaże się, że nasze rozwiązanie posiada cechy wynalazku wzoru użyt-kowego lub wzoru przemysłowego, to jest gdy spełnia wymogi zdefiniowane w p.w.p. można przejść do następnego etapu, a mianowicie zgłaszania rozwiąza-nia do ochrony.

Zasady sporządzania zgłoszeń wynalazków i wzorów użytkowych są dokład-nie omówione w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 17 września 2001r w sprawie dokonywania i rozpatrywania zgłoszeń wynalazków i wzorów użyt-

14

kowych, Dz. U 102 poz. 1119, wraz ze zmianami zawartymi w rozporządzeniu RM z dn.14.05.2005, Dz.U. 109 poz. 910. Zgłaszający, nie posiadający specjalnej wiedzy i praktyki, nie jest w stanie dokonać. prawidłowego zgłoszenia wynalazku lub wzoru użytkowego bez pomocy rzecznika patentowego.

Jeżeli posiadamy więcej rozwiązań innowacyjnych, a zamierzamy wykorzysty-wać tylko jedno z nich, warto, zwłaszcza gdy dotyczą one istotnych zagadnień związanych z działalnością przedsiębiorstwa, rozpatrzyć możliwość zgłoszenia do ochrony pozostałych, a przede wszystkim równorzędnych, rozwiązań. Takie postępowanie może skutecznie zablokować konkurencję, dając nam przewagę na rynku.

Jako datę zgłoszenia przyjmuje się czas, w którym zgłoszenie wpłynie do Urzę-du Patentowego. Zgłoszenia można dokonać osobiście w UP RP, za pośrednic-twem Poczty, albo firmy kurierskiej, a także telefaksem. Po przesłaniu zgłoszenia telefaksem należy w terminie miesiąca przesłać do Urzędu oryginał . Gdyby się jednak okazało, że telefaks jest nieczytelny i na jego podstawie nie da się ustalić istoty i zakresu ochrony, za datę zgłoszenia Urząd uzna datę dostarczenia orygi-nału. W ciągu dalszego postępowania wystarczy odpowiadać terminowo i mery-torycznie (ewentualna korekta, lub uzupełnienie) na wezwania i postanowienia, oraz uiszczać opłaty urzędowe i okresowe, aż do czasu uzyskania patentu lub świadectwa ochronnego.

Procedura uzyskania patentu przed polskim Urzędem trwa długo i aktualnie prze-biega, jeżeli chodzi o wynalazki, w czasie ponad 5-ciu lat. Jednak ochrona tymcza-sowa rozwiązania trwa od chwili zgłoszenia w Urzędzie Patentowym, zatem można je ujawniać, bez obaw o nieuprawnione wykorzystanie go przez obce osoby.

Pierwszym etapem postępowania jest badanie formalno prawne, w ramach którego Urząd sprawdza, czy złożona dokumentacja odpowiada przepisom art. 31 ust.1-3, a także 29 p.w.p., oraz przeprowadza poszukiwania wstępne i przy-syła zgłaszającemu sprawozdanie o stanie techniki. W przypadku pozytywnego badania formalnego, po 18-tu miesiącach UP od daty zgłoszenia publikuje skrót tego zgłoszenia wraz z rysunkiem w Biuletynie Urzędu Patentowego, udostępnia-jąc jednocześnie do powszechnej wiadomości dokumentację zgłoszeniową roz-wiązania. Od dnia ogłoszenia osoby trzecie mogą zapoznawać się z rozwiązaniem i zgłaszać ewentualne sprzeciwy, na przykład odnośnie braku nowości lub legity-macji prawnej zgłaszającego do tego rozwiązania.

Kolejnym etapem postępowania przed Urzędem jest badanie merytoryczne, mające na celu ustalenie, czy zgłoszone rozwiązanie spełnia warunki ustawowe, to jest czy jest nowe i nieoczywiste dla znawcy tematu. W przypadku gdy badają-cy natrafi na zbliżone rozwiązanie wysyła zgłaszającemu zawiadomienie z prośbą o ustosunkowanie się do zarzutów.

Gdy UP stawia zarzut braku poziomu wynalazczego wymaganego dla wyna-lazku, a rozwiązanie dotyczy urządzenia lub produktu o trwałej postaci istnieje

15

możliwość transformacji zgłoszenia wynalazku na zgłoszenie wzoru użytkowego, po dokonaniu przeredagowania opisu i zastrzeżeń.

Jeśli Urząd nie stwierdzi braku ustawowych warunków wydaje decyzję wa-runkową o udzieleniu ochrony. Po zapłaceniu przez zgłaszającego za ochronę i druk opisu UP ogłasza w Wiadomościach Urzędu Patentowego, zaś każdy może wnieść udokumentowany sprzeciw w stosunku do decyzji. Wpłynięcie sprzeciwu rozpoczyna kolejny etap postępowanie przed Urzędem. O sprzeciwie powiado-miony zostaje zgłaszający i gdy on nie uzna sprzeciwu rozpoczyna się postępowa-nie sporne o unieważnienie prawa. W wyniku tego postępowania decyzja zostaje utrzymana, lub następuje jej zmiana odrzucająca zgłoszenie.

Zgłoszenie rozwiązania do ochrony musi być prawidłowe, gdyż niewłaściwe i niedopracowane zgłoszenie może spowodować odmowę udzielenia ochrony. Po-dejmowanie decyzji o ochronie rozwiązania należy poprzedzić oceną nowości, po-ziomu wynalazczego, jego kategorii (sposób, urządzenie, wytwór),oraz uwzględnić ustawowe wyłączenia i ograniczenia co do uznania rozwiązania za wynalazek bądź wzór użytkowy. Ocenę rozwiązania pozwalającą na określenie rodzaju rozwiąza-nia nadającego się do ochrony powinno ułatwić poniższe zestawienie

CECHY ROZWIĄZAŃ WYMAGANE DO UZYSKANIA OCHRONY

WYNALAZEK WZÓR UŻYTKOWY

NOWOŚĆ

Rozwiązanie nie jest częścią stanu tech-niki, czyli całą wiedzę, która zostanie udostępniona do wiadomości powszech-nej w formie opisu, przez stosowanie lub ujawnienie.

Jak przy wynalazku.

STOSOWALNOŚĆ

Wynalazek pozwala na uzyskanie wy-tworu lub wykorzystanie sposobu w ro-zumieniu technicznym w jakiejkolwiek działalności.

Jak przy wynalazku.

POZIOM WYNALAZCZY UŻYTECZNOŚĆ

Wynalazek nie wynika dla znawcy w sposób oczywisty ze stanu techniki.

Wyrób wg wzoru pozwala na osiągnię-cie celu mającego praktyczne znaczenie przy korzystaniu lub produkcji.

16

W części końcowej opracowania zmieszczono przykłady zgłoszenia wynalazku i wzoru użytkowego.

TRWAŁOŚĆ POSTACITrwałość postaci nie dotyczy wynalaz-ku. Przedmiotem wynalazku może być urządzenie, układ elektryczny, substan-cja, związek chemiczny mikroorganizm, sposób mieszania, powiązanie znanych elementów dające zaskakujący efekt, produkt – tzw. wynalazek selektywny

Ukształtowanie jednego przedmiotu,budowa części składowych przedmiotu, powiązanie części składowych nowych, nowe rozwiązania części znanych

CHARAKTER TECHNICZNY

Dotyczy cech technicznych określają-cych określone kategorie wynalazku.

Wzór dotyczy wytworu materialnego, ujawnionego za pomocą cech technicznych odnoszących się do samego wytworu.

ROZWIĄZANIE

Wynalazek nie jest ideą, pomysłem. Rozwiązanie musi być kompletne.

Wzór dotyczy jednego rozwiązania (ewentualnie jego odmiany).

WYŁĄCZENIAWynalazki sprzeczne z porządkiem publicz-nym lub dobrymi obyczajami, dotyczące odmian roślin i ras zwierząt oraz biologicz-nych sposobów hodowli roślin i zwierząt (z wyjątkiem mikrobiologii), sposobów lecze-nia ludzi i zwierząt metodami chirurgicznymi i terapeutycznymi, diagnostyka.Nie jest sprzeczne z porządkiem pu-blicznym korzystanie z wynalazku tylko dlatego, że jest zabronione przez prawo.

Jak przy wynalazku.

OGRANICZENIANie uznaje się za wynalazki odkrycia na-ukowe, wytworów jedynie o charakterze estetycznym, metod dotyczących działal-ności umysłowej i gier, wytworów, któ-rych niemożliwość zastosowania można wykazać opierając się na wzorach, zasa-dach nauki programów maszyn cyfro-wych, przedstawienie informacji.

Jak przy wynalazku.

17

2.2. Zgłaszanie wzorów przemysłowych do rejestracji w Polsce

Uregulowanie prawne wzoru przemysłowego w ustawie p.w.p. jest zasadniczo odmienne. Nie chodzi tu jedynie o definicję wzoru przemysłowego, lub ograni-czenie prawa, ale przede wszystkim o postępowanie przed Urzędem Patentowym w celu rejestracji.

Wzorem przemysłowym jest nowa i posiadająca indywidualny charakter postać wytworu, lub jego części, nadana mu w szczególności przez cechy linii, konturów, kształtów kolorystykę, strukturę lub materiał wytworu oraz przez jego ornamen-tację. Za wzór przemysłowy podlegający ochronie nie może być uznany przedmiot wyłącznie o cechach technicznych lub użytkowych, które dla tego wzoru są nie-istotne. Są jednak wyroby, które mogą być uznane jako wzory użytkowe albo wzory przemysłowe. Wytworem może być opakowanie, symbole graficzne, kroje pisma ty-pograficznego, przedmiot złożony z wielu wymienialnych części składowych, umoż-liwiających jego rozłożenie oraz część składowa,. Pojedyncza część składowa może być uznana za wytwór jeżeli jest samodzielnym towarem, natomiast część składowa po włączeniu jej do wytworu złożonego powinna być widoczna w trakcie zwykłego używania. Jeśli wzór przemysłowy jest zawarta w części składowej wytworu złożone-go ocena cech indywidualnych i nowości dotyczy tylko jego widocznych cech. (art. 102 pwp). Wzorem przemysłowym jest konkretny wyrób, przedmiot, który nie słu-ży wyłącznie do ozdabiania. Według Dyrektywy 98/71/WE indywidualny charakter wzoru występuje gdy ogólne wrażenie jakie wywołuje u rozeznanego użytkownika różni się od ogólnego wrażenia jakie u takiego użytkownika wywołuje jakikolwiek wzór, który był dostępny powszechnie przed datą pierwszeństwa. Ogólnie zatem można uznać, że o wzorze przemysłowym przesądza jego wygląd.

Wzór przemysłowy powinien nadawać się do przemysłowego lub rzemieślni-czego wykorzystania, zatem wymagana jest cecha stosowalności

Wzór przemysłowy uznaje się za nowy, jeśli przed datą zgłoszenia identycz-ny wzór nie został udostępniony publicznie przez stosowanie, wystawienie lub ujawnienie w inny sposób. Wzór identyczny to taki, który różni się jedynie nie-istotnymi szczegółami, czyli dla osoby zorientowanej (korzystającej ciągle z takie-go wytworu) wywołuje wrażenie, że nie ma różnic między tymi wzorami. Wzór przemysłowy nie traci cechy nowości jeśli został ujawniony przez twórcę, jego następcę prawnego lub osobę trzecią (za zgodą twórcy) nie wcześniej niż w cią-gu 12 miesięcy przed datą zgłoszenia celem uzyskania prawa z rejestracji (ściślej przed data według której oznacza się pierwszeństwo).

Zgłoszenie wzoru przemysłowego powinno zawierać ilustracje, a w szczegól-ności rysunki lub fotografie, a także opis wyjaśniający ilustracje. Zgłoszenie może zawierać także próbki materiału włókienniczego. Jedno zgłoszenie może doty-czyć do dziesięciu odmian wzoru przemysłowego, przy czym te odmiany powin-ny mieć wspólne cechy istotne lub stanowić komplet wytworów.

18

Prawo wyłączności jest udzielane przez Urząd Patentowy w trybie rejestracyj-nym, co oznacza, że zakres badania zgłoszenia ogranicza się do czynności for-malno-prawnych. Sprawdza się prawidłowość dokonania zgłoszenia, czyli oceny czy zgłoszenie zawiera wszystkie części, o których mowa w p.w.p to jest podanie, ilustrację i opis wzoru. Poza tym Urząd Patentowy sprawdza czy;

– wykorzystywanie wzoru nie będzie sprzeczne z porządkiem publicznym i dobrymi obyczajami,

– zgłaszany wzór przemysłowy nie zawiera oznaczenia, co do którego jest wy-magane zezwolenie organu państwa albo organizacji jak; nazwę lub symbole Pań-stwa, herby miejscowości, znaki sił zbrojnych,

– zgłaszany wzór nie zawiera oznaczenia, co do którego jest wymagane ze-zwolenia właściwego organu jak na przykład; skróty nazw bądź symbole obcych państw, organizacji międzynarodowych,

– zawiera elementy o znaczeniu religijnym, patriotycznym lub kulturowym w zakresie, w jakim obrażałyby one uczucia religijne, patriotyczne lub tradycję.

Brak oryginalności i nowości i innych cech wyróżniających wytwór może być stwierdzone dopiero w trakcie postępowania o unieważnienie prawa z rejestracji w trybie spornym. Postępowanie wszczyna się wówczas gdy do Urzędu Patento-wego wpłynie sprzeciw osoby, która ma interes prawny i wykaże, że nie zostały spełnione warunki do rejestracji wytworu.

Ograniczenia prawa z rejestracji wzoru przemysłowego są nieco odmienne niż ograniczenia w stosunku do wzoru użytkowego.

Prawo z rejestracji wzoru przemysłowego trwa 25 lat i oznacza wyłączność na korzystanie z wytworu według wzoru w sposób zarobkowy lub zawodowy na terenie Polski.

Można korzystać z zarejestrowanego wzoru przemysłowego w celach osobi-stych nie zarobkowych, doświadczalnych i naukowych. Można korzystać ze wzo-ru przemysłowego jeśli występuje w urządzeniach znajdujących się na środkach transportu lądowego i statkach morskich należących do innych bander, które to środki znajdują się czasowo na obszarze Polski.

Także w przy wykonywaniu napraw na indywidualne zamówienie można od-tworzyć część składową wytworu stanowiącego przedmiot wzoru przemysłowego.

Nie zgłoszony do rejestracji wzór przemysłowy korzysta z ochrony przewi-dzianej przez prawo autorskie.

Zgodnie z art. 116 p.w.p. ochrona prawa autorskiego nie ma zastosowania do wytworów wytworzonych według wzoru przemysłowego i wprowadzone-go do obrotu po wygaśnięciu prawa z rejestracji, czyli ustawodawca wyklucza ochronę praw majątkowych z prawa autorskiego utworu, który staje się zareje-strowanym wzorem przemysłowym.

Wzór podania o zarejestrowanie znaku przemysłowego stanowi załącznik nr.4

19

2.3. Zgłaszanie znaków towarowych

W Polsce powstają tysiące nowych podmiotów gospodarczych prowadzących różnorodną działalność produkcyjną lub usługową. Każde przedsiębiorstwo przyjmuje nazwę wyróżniającą jego działalność. Coraz częściej występują kolizje z zakresie nazw przedsiębiorstw. Wynika to z tego, że nowa jednostka, często nieświadomie przyjmuje nazwę zawierająca określenie słowne identyczne albo podobne co do nazwy wcześniej powstałego znanego przedsiębiorstwa lub przed-siębiorstwa, które zarejestrowało na swoją rzecz nazwę swojej firmy lub towarów przez nią wytwarzanych .

W aktualnym stanie prawnym nazwę przedsiębiorstwa chronią przepisy prawa cywilnego, kodeksu handlowego, ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji oraz ustawy Prawo własności przemysłowej.

Działające w Polsce przedsiębiorstwo przeciętnie kilkakrotnie ma do czynie-nia z przepisami dotyczącymi znaków towarowych, a w szczególności z ustawą p.w.p. oraz ustawą o nieuczciwej konkurencji.

Już w momencie rejestracji firmy osoba podejmująca działalność gospodarczą w podaniu określa nazwę firmy. Zazwyczaj nazwa firmy składa się ze słowa, kilku słów lub znaków literowych. Niewłaściwie przyjęta nazwa może spowodować, że przedsiębiorca taki naruszy prawo do znaku towarowego zarejestrowanego na rzecz innej osoby.

Zatem przed wybraniem nazwy firmy, oryginalność należy sprawdzić w bazie Urzędu Patentowego RP.

Aby wejść do bazy znaków towarowych polskich należy otworzyć stronę główną UPRP, a następnie bazy danych. Na stronie „wybór bazy danych” należy zaznaczyć w rekordach jako wyszukiwany przedmiot ochrony własności przemysłowej – „zna-ki towarowe”, a następnie jako wybór bazy danych zaznaczyć zakładkę „wyszuki-wanie proste”. Gdy pojawi się podstrona „wyszukiwanie proste” należy w pisać wybrane oznaczenie i kliknąć „szukaj”. Gdy otworzy się kolejna podstrona „wynik wyszukiwania”, to jest gdy ukażą się rekordy zawierające podobne znaki towarowe zgłoszone wcześniej lub znaki, na które zostało udzielone prawo wyłączne nale-ży sprawdzić w polu rekordu „klasyfikacja nicejska” klasę lub klasy towarów lub usług, na które zostało udzielone (lub będzie udzielone) prawo ochronne.

W tym miejscu należy zapoznać się z klasyfikacją towarów i usług i określić do jakiej klasy (bądź klas) będą przyporządkowane nasze towary lub usługi.

Towary i usługi są zgrupowane w klasach Międzynarodowej Klasyfikacji To-warów i Usług (klasyfikacja nicejska). Klasyfikacja ta jest dostępna w czytelni Urzędu Patentowego w Warszawie, Ośrodkach Informacji Patentowej, a także pod adresem internetowym na stronach Urzędu Patentowego.

Jeżeli towary jakie wytwarzamy, albo usługi jakie świadczymy, są zaklasyfi-kowane w innej klasie niż towary występujące w kolumnie „klasyfikacja” (na

20

podstronie bazy „wynik wyszukiwania) możemy bez obaw rejestrować nazwę przedsiębiorstwa.

Gdy jednak okaże się, że jakiś podmiot wytwarza towary w tej samej klasie, należy sprawdzić dokładnie rodzaj towarów.

Klikając na wiersz interesującego nas przedsiębiorcy mamy możliwość za-poznania się z wykazem towarów objętych ochroną. Może się bowiem okazać, że ochroną objęte są inne towary – występujące w interesującej nas klasie – niż produkowane lub przewidziane do wytwarzania przez naszą firmę. W takim przypadku nie zachodziłaby obawa o naruszenie prawa wyłącznego.

Informacje o zgłoszonych do ochrony znakach towarowych dokonanych w Polsce można uzyskać w Biuletynie Urzędu Patentowego.

W przypadku gdy oznaczenie jakie zamierzamy wybrać jest podobne lub iden-tyczne ze znakiem chronionym, a towary jakich dotyczy ten znak są takie same lub zbliżone (np. wyroby z mąki lub z mięsa, gdzie występuje szeroki asortyment) należy odstąpić od wybranego oznaczenia i zarejestrować inne.

Podobnie jak to miało miejsce w odniesieniu do znaków towarowych zgłoszo-nych do rejestracji lub zarejestrowanych w Polsce, należy sprawdzić bazę Wspól-notowych Znaków Towarowych. Baza jest dostępna pod adresem http://oami.europa.eu w językach urzędowych OHIM.

Z chwilą przystąpienia Polski do Unii Europejskiej ochrona wspólnotowych znaków towarowych rozciąga się na Polskę.

Wybierając oznaczenie towarów lub nazwę firmy trzeba mieć na uwadze inne ograniczenia jakie przewiduje p.w.p., zwłaszcza w sytuacji gdy zamierzamy uzy-skać ochronę na używany przez nas znak towarowy.

Nie udziela się bowiem ochrony na oznaczenia, które nie mają dostatecznych znamion odróżniających, składających się wyłącznie z elementów służących w ob-rocie do wskazania rodzaju towaru (np. makaron), jego pochodzenia, jakości, ilości, wartości, przeznaczenia, sposobu wytwarzania, składu, funkcji przydatno-ści albo weszły do języka potocznego lub są zwyczajowo używane w uczciwych praktykach handlowych.

Poza tym zgodnie z art. 131 p.w.p. nie udziela się praw ochronnych na ozna-czenia:

– naruszające prawa osób trzecich,– sprzeczne z porządkiem publicznym lub dobrymi obyczajami,– wprowadzające w błąd odbiorców co do charakteru właściwości, pochodze-

nia geograficznego towaru,– zgłoszone w złej wierze do Urzędu Patentowego,– zawierające symbole godła, barwy, hymnu, nazwy lub herby miejscowości,

znaki organizacji, odznaki honorowe chyba, że zgłaszający otrzyma zezwolenie właściwego organu Państwa albo organizacji,

21

– zawierające skróty nazw, symbole obcych państw albo organizacji między-narodowych lub innych, gdy zakaz ich używania wynika z umów międzynarodo-wych,

– zawierające uznane oznaczenia, w szczególności znaki bezpieczeństwa, jako-ści, chyba że zgłaszający ma prawo do ich używania,

– zawierające symbole religijne, patriotyczne i kulturalne, których używanie obrażałoby uczucia religijne, patriotyczne lub tradycję narodową,

– stanowiące formę (kształt) towaru lub opakowanie, które jest uwarunkowa-ne jego naturą,

– stanowiące inną właściwość towaru lub opakowania, które jest niezbędne do uzyskania efektu technicznego lub zwiększa wartość towaru,

– zawierające elementy geograficzne prawdziwe co do terytorium, z którego towar pochodzi, a które mogłyby wprowadzić odbiorców w błąd, że towar po-chodzi z innego, słynącego z tych wyrobów terenu.

Wedle przepisów art. 132 p.w.p. nie udziela się prawa ochronnego na znak to-warowy dla towarów identycznych lub podobnych, jeśli ten znak jest identyczny lub podobny do:

– zarejestrowanego oznaczenia geograficznego (np. oscypek),– znaku powszechnie znanego,– znaku towarowego, od którego daty wygaśnięcia nie upłynęły 2 lata.

W celu dokonania zgłoszenia znaku lub kilku znaków towarowych (służących do oznaczenia określonego rodzaju towarów), po sprawdzeniu możliwości zareje-strowania nazwy, rysunku, a nawet całego zdania, należy wypełnić formularz poda-nia o udzielenie prawa ochronnego na znak towarowy. Każdy znak należy zgłaszać oddzielnie. Formularze można uzyskać w Urzędzie Patentowym RP, w ośrodkach informacji patentowej lub na internetowych stronach Urzędu Patentowego.

Przy wypełnianiu podania wystarczy korzystać z pouczeń zamieszczonych na końcu podania. Najwięcej trudności nastręcza rubryka wykaz towarów i/lub usług.

W tym punkcie należy wskazać towary zgodnie z nazewnictwem zawartym w kla-syfikacji znaków towarowych i usług. W przypadkach wątpliwych należy zwrócić się o pomoc do ośrodka informacji patentowej lub rzecznika patentowego.

W punkcie 3 opis znaku towarowego, w przypadku gdy zgłaszany znak ma jednoznaczną postać wynikającą z rysunku wystarczy napisać „według załączo-nego rysunku”.

W kwadracie pkt. 4 należy nakleić odbitkę znaku (kolorową).W wykazie towarów nie należy umieszczać wielu towarów należących do róż-

nych klas. Po pierwsze wiąże się to z dodatkowymi opłatami przy zgłoszeniu i za ochronę.

22

Po drugie zaś zgodnie z art. 169 p.w.p. znak towarowy wygasa na skutek rze-czywistego nieużywania znaku dla towarów objętych prawem ochronnym przez okres kolejnych pięciu lat. Umieszczanie zatem całej gamy towarów lub usług, które zamieszcza się we wniosku o zarejestrowanie działalności gospodarczej jest niewłaściwe. Urząd Patentowy nie sprawdza czy zarejestrowany znak jest uży-wany, ale przedsiębiorstwa konkurencyjne mogą wystąpić o wydanie przez ten Urząd decyzji stwierdzającej wygaśnięcie prawa ochronnego.

Opłatę za zgłoszenie można wnieść po uzyskaniu z Urzędu Patentowego po-twierdzenia dokonania zgłoszenia i nadaniu mu kolejnego numeru.

Za datę dokonania zgłoszenia uznaje się datę, w której zgłoszenie zostanie dostarczone do kancelarii Urzędu Patentowego.

Zgłoszenia można dokonać za pomocą telefaksu lub pocztą elektroniczną.W przypadku wysłania zgłoszenia faksem w ciągu 30 dni do Urzędu Patentowe-

go musi wpłynąć oryginał zgłoszenia, pod groźbą utraty pierwszeństwa z terminu nadesłania zgłoszenia telefaksem lub pocztą elektroniczną. Jeżeli znak towarowy graficzny jest opracowany przez plastyka w ramach umowy zlecający – przedsię-biorca powinien w tej umowie określić komu przysługuje prawo do znaku.

Po wpłynięciu zgłoszenia Urząd Patentowy sprawdza, czy zostały spełnione ustawo-we warunki wymagane do udzielenia prawa i ogłasza o zgłoszeniu znaku towarowego. W razie stwierdzenia przeszkód do udzielenia prawa ochronnego Urząd Patentowy wyznacza zgłaszającemu termin do zajęcia stanowiska co do zebranych dowodów.

Gdy zgłaszający znak nie ma przekonania, czy zgłoszony przez niego znak ma wymaga-ne przepisami cechy do wydania prawa ochronnego i gdy znak ten nie został przez szeroki krąg odbiorców towarów lub usług wiązany z jego przedsiębiorstwem, lepiej zaniechać obrony znaku i zgłosić nowy. Sprawy sporne dotyczące znaków są długotrwałe i kosztowne.W sytuacjach wątpliwych należy korzystać z pomocy Kancelarii rzecznika patento-wego.

Używanie przez przedsiębiorstwo oznaczenia towarów, które następnie zostaje zarejestrowane na rzecz innej osoby jako znak towarowy, nie może być przez uprawnionego zakazane w przypadku, gdy prowadzona działalność tego przed-siębiorstwa ma charakter lokalny.

Prawo ochronne na znak towarowy udzielane jest na okres 10 lat od daty zgłoszenia ale na wniosek (pisemny) może być przedłużone na kolejne okresy dziesięcioletnie pod warunkiem wniesienia należnej opłaty za ochronę.

Wniosek o przedłużenie prawa ochronnego może być złożony najpóźniej w ciągu sześciu miesięcy po upływie okresu ochrony (lecz z dodatkową opłatą) lecz nie później niż jeden rok przed jego upływem.

Prawo ochronne na znak towarowy może być przeniesione na inną osobę, także w stosunku do niektórych tylko towarów.

Uprawniony z prawa ochronnego na znak towarowy może udzielić innej oso-bie licencji do używania znaku.

23

2.4 Zgłaszanie oznaczeń geograficznych do rejestracji.Zgłaszanie do rejestracji w UPRP

Rejestracji w Urzędzie Patentowym RP jako oznaczenia geograficzne pod-legają oznaczenia słowne odnoszące się bezpośrednio lub pośrednio do nazwy miejsca, miejscowości, regionu lub kraju, które identyfikują towar jako po-chodną z tego miejsca, jeśli pewna jakość, dobre opinie lub inne cechy towa-ru są przypisane w głównej mierze pochodzeniu geograficznemu tego towaru (art. 174 pwp).

Pojęcie „towar” wg pwp nie obejmuje usług i produktów rolnych wymie-nionych w załączniku nr I do Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską oraz produktów rolnych i artykułów spożywczych wymienionych w załączniku do rozporządzenia Rady EWG nr 510/2006 z dnia 20 marca 2006 r.

Nie może być udzielone prawo rejestracji na oznaczenie, które w następstwie jego powszechnego użycia stało się nazwą rodzajową.

Za oznaczenie geograficzne uznaje się:1. nazwy regionalne, jako oznaczenia służące do wyróżnienia towarów pocho-

dzących z takiego terenu i posiadają szczególne właściwości, które są wynikiem oddziaływania środowisk;

2. oznaczenia pochodzenia jako oznaczenia służące do wyróżnienia towarów pochodzących z takiego terenu i posiadających szczególne właściwości przypisy-wane pochodzeniu geograficznemu;

3. oznaczenia stosowane dla towarów, które są wytwarzane z surowców lub półfabrykatów pochodzących z określonego terenu, większego niż teren wytwo-rzenia, jeśli są przeprowadzane w szczególnych warunkach.

Wg przepisów rozporządzenia nr 2081/92 Rady Europy ochroną objęte są kwalifikowane oznaczenia geograficzne, tzn. takie, gdy istnieje związek pomiędzy jakością i dobrą opinią lub inną cechą towaru a jego pochodzeniem.

Osobie lub osobom, których towary spełniają kryteria korzystania z oznaczenia geograficznego przysługuje prawo jego używania w obrocie gospodarczym, czyli podobnie jak w odniesieniu do znaków towarowych (art. 187 pwp):

1. umieszczania tego oznaczenia na towarach objętych rejestracją lub na ich opakowaniach;

2. umieszczania tego oznaczenia na dokumentach związanych z wprowadze-niem towaru do obrotu;

24

3. posługiwaniu się nim w celach reklamy (art. 154 pwp).

Prawo z rejestracji oznaczenia geograficznego oznacza zakaz jego używania przez wytwórców, których wyroby nie spełniają warunków będących podstawą udzielenia tego prawa (art. 185 pwp).

Zakaz używania oznaczenia geograficznego obowiązuje nawet wtedy, gdy uży-wanie takie nie ma na celu wskazywania pochodzenia geograficznego towarów oraz gdy rzeczywiste miejsce wytworzenia towaru jest wskazane, albo jest uży-wane z uzupełnieniem wskazującym rodzaj wyrobu („naśladownictwo”, sposób wytworzenia: „tak jak w …”, „imitacja”) (art. 185 pwp). Zakaz nieuprawnionego używania oznaczenia obowiązuje nawet wtedy, gdy występuje jako tłumaczenie lub inna forma pochodzenia (art. 185 ust. 4 pwp).

Ochrona oznaczenia geograficznego jest udzielana bezterminowo (art. 184 pwp).

Producent lub przedsiębiorca wskazany w zgłoszeniu oznaczenia geograficz-nego staje się uprawnionym do używania oznaczenia geograficznego pod warun-kiem, że przestrzega technologii, zachowuje cechy szczególne lub właściwości towarów a także inne przesłanki w tym sposób kontroli spełniania wymogów.

Osoba nie wpisana do rejestru oznaczeń geograficznych, której towary speł-niają warunki korzystania z oznaczenia geograficznego, może wystąpić do Urzędu patentowego RP z wnioskiem o dopisanie jej w rejestrze, jako osoby uprawnionej do używania tego oznaczenia, po uzyskaniu potwierdzenia przez uprawnionego lub orzeczenia sądu (art. 187 pwp).

Art.. 176 ust. 1 pwp informuje, co powinno zawierać zgłoszenie oznaczenia geograficznego, zaś szczegółowe zasady dokonywania zgłoszeń oznaczeń geogra-ficznych są uregulowane w rozporządzeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 25 kwietnia 2002 r. (Dz. U. Nr 63, poz. 570).

Zgłoszenie powinno zawierać:1. podanie określające:a) nazwę oraz adres zgłaszającego, REGON, NIP lub PESEL;b) nazwisko i adres ewentualnego pełnomocnika;c) wniosek o udzielenie prawa z rejestracji na oznaczenie geograficzne;d) wskazanie towaru, dla którego oznaczenie geograficzne jest przeznaczone;e) dokładne określenie zgłaszanego oznaczenia geograficznego, ze wskazaniem

sposobu używania tego oznaczenia w obrocie, w szczególności na etykietach, opakowaniach lub towarach;

25

f) wskazanie przedsiębiorców, którzy używają lub będą używać oznaczenia geograficznego;

g) dowód, o którym mowa w art. 176 ust. 5 pwp, dotyczący zgłoszeń zagra-nicznych;

h) spis dokumentów załączonych do podania;2. opis określający szczególne cechy – powinien obejmować wskazanie tych

cech lub właściwości towarów, które mają charakteryzować towary, obejmujący cechy głównie fizyczne, chemiczne lub organoleptyczne oraz określenie szczegó-łów, z których wynika związek tych cech ze środowiskiem geograficznym, warun-ki korzystania z oznaczenie geograficznego obejmującego sposób wytwarzania i inne przesłanki, które muszą być spełnione przez osoby chcące używać takiego oznaczenia oraz ewentualnie metody kontroli (opis jako załącznik).

3. dokładne określenie granic terenu, do którego się ono odnosi, przez opis tych granic oraz załączenie mapy terenu, które powinno zawierać oznaczenie skali w jakiej została sporządzona i być przedłożona w formie umożliwiającej reprodukcję. Nie powinna zawierać oznaczeń odnoszących się do pionowego ukształtowania terenu.

4. dokument potwierdzający legitymację organizacji zgłaszającej do ubiegania się o uzyskanie ochrony w imieniu producentów.

Zgłoszenie do rejestracji oznaczenie geograficznego dokonuje organizacja upoważniona do reprezentowania producentów na danym terenie (art. 176 ust. 2). Zatem zgłoszenia do rejestracji nie dokonuje sam producent bądź grupa producentów, mogą jedynie oni inicjować proces rejestracji. Reprezentujący pro-ducentów: stowarzyszenie, związek, organ administracji rządowej lub samorządu terytorialnego właściwy ze względu na teren do którego odnosi się oznaczenie geograficzne. Wskazanie przedsiębiorców powinno zawierać co najmniej opiso-wo określenie aktualnej lub przewidywanej liczby przedsiębiorców, z podaniem ich rozmieszczenia na terenie.

Wzór podania o rejestrację oznaczenia geograficznego umieszczono na końcu publikacji Załącznik nr.6.

Zgłaszanie do rejestracji ochrony nazw i oznaczeń produktów rolnych

Równolegle z ochroną oznaczeń geograficznych w ramach przepisów prawa własności przemysłowej działa ustawa z dnia 17 grudnia 2004 r. o rejestracji i ochronie nazw i oznaczeń produktów rolnych i środków spożywczych oraz o produktach tradycyjnych. Dz.U. nr 10 17.01.2005r. Ustawa ta dotyczy okre-ślonej grupy towarów.

26

Zgodnie z przepisami tej ustawy zgłaszający może ubiegać się o rejestrację:1. nazwy pochodzenia;2. nazwy specyficznego charakteru produktu rolnego lub środka spożywczego;3. oznaczenia geograficznego;

Oznaczeniem pochodzenia (nazwa regionu, szczególnego miejsca) można oznaczać takie towary, których jakość lub właściwości są w sposób zasadniczy i wyłączny rezultatem nierozerwalnie związanych ze środowiskiem geograficz-nym czynników naturalnych i ludzkich oraz takie towary, których wytwarzanie i przygotowanie przebiega na określonym obszarze geograficznym.

Przez definicję „nazwa pochodzenia” należy rozumieć nazwę regionu lub okre-ślonego miejsca, które służy do oznaczenia produktu rolnego lub środka spożyw-czego pochodzącego z tego regionu, którego jakość lub cechy charakterystycz-ne są w znaczącej lub wyłącznej mierze zasługą środowiska geograficznego lub którego produkcja, przetwarzanie i przygotowanie mają miejsce na określonym obszarze geograficznym.

Ustawa reguluje zadania i właściwości organów w zakresie wniosków o reje-strację oznaczeń geograficznych, produktów rolnych i środków żywnościowych wymienionych w załącznikach nr I i II do rozporządzenia Rady EWG nr 2081/92 z dnia 14 lipca 1992 r. oraz w załączniku nr I do Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską, Rozporządzeniu rady 2082/92, Rozporządzeniu Komisji EWG nr 1848/93 z dnia 9 lipca 1993 r. (dotyczy produktów przeznaczonych do spożycia przez ludzi).

Według tej procedury można rejestrować np. takie środki spożywcze, jak: chleb, sery, produkty mięsne, wyroby cukiernicze, napoje z ekstraktów roślin-nych, nazwy owoców i warzyw, piwo, miody pitne.

Poza tym ustawa reguluje:1. warunki tymczasowej ochrony na terytorium Polski nazw pochodzenia

i oznaczeń geograficznych produktów rolnych i środków spożywczych;2. zadania i właściwości organów i jednostek organizacyjnych w zakresie kontro-

li i certyfikacji produktów rolnych posiadających chronioną nazwę pochodzenia, chronione oznaczenie geograficzne albo świadectwo specyficznego charakteru.

3. zasady i tryb kontroli produktów rolnych i środków spożywczych posiada-jących chronioną nazwę pochodzenia, chronione oznaczenie geograficzne albo świadectwo specyficznego charakteru.

4. warunki prowadzenia listy produktów tradycyjnych.Nowe zasady funkcjonowania tego systemu określa rozporządzenie Rady WE

nr 510/2006 z dnia 30 marca 2006 r. w sprawie ochrony oznaczeń geograficz-

27

nych i nazw pochodzenia produktów rolnych w środków spożywczych. Zgodnie z tym rozporządzeniem nazwy, które stały się nazwami rodzajowymi nie mogą być rejestrowane.

Za „nazwę rodzajową” uważa się nazwę produktu lub środka spożywcze-go, która stała się powszechna nazwą tego produktu lub środka spożywczego we Wspólnocie.

Nieco odmienna jest definicja „oznaczenia geograficznego” niż określenie zawarte w pwp. Zgodnie z rozporządzeniem 510/2006 Rady WE oznaczenie geograficzne oznacza nazwę regionu, określonego miejsca lub w wyjątkowych przypadkach kraju, która służy do oznaczenia produktu lub środka spożywczego pochodzącego z tego regionu, miejsca lub kraju i którego określona jakość, re-noma lub inna cecha charakterystyczna może być przypisana temu pochodzeniu geograficznemu, oraz którego produkcja, przetwarzanie lub przygotowanie mają miejsce na określonym obszarze geograficznym.

Postępowanie rejestracyjne jest dwufazowe. Pierwszy etap przebiega przed or-ganami krajowymi, natomiast drugi etap przebiega przed Komisją Europejską. Organem właściwym w sprawie oceny wniosków o rejestrację jest minister, któ-remu podlegają sprawy rynków rolnych. Wnioski mogą składać osoby fizycz-ne lub prawne albo grupa osób w rozumieniu przepisów rozporządzenia Rady 2081/92.

Istnieje podobieństwo pomiędzy wnioskiem a podaniem do Urzędu Patento-wego RP.

Po sprawdzeniu wniosku pod względem formalnym, minister wpisuje go do re-jestru i publikuje. Następnie powołana przez ministra Rada wydaje opinię o speł-nieniu bądź nie wymagań rozporządzenia 2081/92 i rozporządzenia 2082/92. Po pozytywnej opinii rady minister:

1. wydaje decyzję o stwierdzeniu spełniania wymagań określonych w przepi-sach;

2. przekazuje wniosek o rejestrację do Komisji Europejskiej;3. wpisuje nazwę na listę produktów rolnych i środków spożywczych podlega-

jących krajowej ochronie tymczasowej, jeżeli wniosek dotyczy rejestracji nazwy pochodzenia lub oznaczenia geograficznego. Ochrona tymczasowa trwa od dnia podjęcia decyzji przez ministra, a kończy się z dniem wpisania nazwy do rejestru chronionych nazw pochodzenia oraz chronionych oznaczeń geograficznych.

Druga procedura rejestracyjna prowadzona jest przez Komisję Europejską, która bada wniosek pod względem formalnym, publikuje w Dzienniku Urzędo-

28

wym a następnie rozpatruje ewentualne sprzeciwy osób mających uzasadniony interes i dokonuje rejestracji nazwy i ogłasza w Dzienniku Urzędowym Unii.

Ponadto ustawa wyróżnia pojęcie „produktu tradycyjnego”. Produkty rolne, środki spożywcze oraz napoje spirytusowe opisane we wspomnianych wyżej przepisach uważa się za tradycyjne, gdy ich jakość lub wyjątkowe cechy i wła-ściwości wynikają z tradycyjnych metod produkcji, za które uważa się metody wykorzystywane przez co najmniej 25 lat.

Produkty takie mogą być wpisywane na listę produktów tradycyjnych, któ-ra umieszczona jest na stronach internetowych urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw rynków rolnych. Nazwa produktu umieszczona na liście nie podlega ochronie w ramach tej ustawy, a nazwa nie stanowi uznania pocho-dzenia tego produktu z obszaru, do którego nawiązuje nazwa.

Wniosek o wpis na listę składany jest do właściwego marszałka województwa. Marszałek bada wniosek pod względem formalnym i sprawdza spełnienie przez wyrób wymagań i po uzyskaniu opinii izby gospodarczej zrzeszającej podmioty. jeśli produkt spełnia wymagania, marszałek województwa przesyła ministrowi potwierdzona przez siebie kopię wniosku o wpis na listę wraz z kopią opinii izby gospodarczej, a minister dokonuje wpisu produktu tradycyjnego na listę produk-tów tradycyjnych i ogłasza w dzienniku urzędowym ministra.

Oznaczenie geograficzne spełnia podobną funkcję jak znak towarowy. Jeżeli przedsiębiorca uzyskał ochronę na jeden z tych przedmiotów prawa mogą powstać wątpliwości, że rejestracja drugiego przedmiotu prawa może wprowadzić klien-tów w błąd co do rzeczywistego pochodzenia marki lub właściwości towaru.

W przypadku istnienia prawa ochronnego na znak towarowy, udzielenie prawa z rejestracji na oznaczenie geograficzne może nastąpić jeżeli uprawniony z prawa ochronnego zrzeknie się swojego prawa. Przy ocenie, czy ochrona znaku towaro-wego nie ograniczy nadmiernie możliwości używania oznaczenia geograficznego przez innych uprawnionych bierze się w szczególności pod uwagę możliwości używania tego oznaczenia w innych formach niż to przedstawia znak towarowy.

Rejestracja przez Komisję Europejską oznaczenia geograficznego chroni ozna-czenie przed:

1. bezpośrednim lub pośrednim używaniem, w celach handlowych, dla pro-duktów nie objętych rejestracją;

2. niewłaściwym używaniem, naśladownictwem lub powoływaniem się, na-wet jeżeli wskazane jest prawdziwe pochodzenie produktu lub chroniona nazwa

29

jest przetłumaczona bądź uzupełniona takimi dodatkowymi wyrażeniami, jak: „styl”, „typ”, „melodia”, „wytworzony tak, jak”, „imitacja”, itp.;

3. zamieszczeniem jakiegokolwiek innego fałszywego lub prowadzącego w błąd oznaczenia co do pochodzenia, źródła, charakteru czy istotnych właściwości pro-duktu, na wewnętrznym lub zewnętrznym opakowaniu, materiale reklamowym czy innych dokumentach dotyczących danego produktu;

4. podejmowania innych działań, które mogłyby wprowadzić klientów w błąd co do rzeczywistego pochodzenia towarów.

Wzór wniosku o wpis na listę produktów tradycyjnych umieszczono w części końcowej publikacji, załącznik nr.7

Jedynym punktem wymagającym pewnych umiejętności jest rubryka „Ozna-czenia geograficzne i sposoby jego używania”. W tym punkcie podania należy do-kładnie określić oznaczenie geograficzne, czyli podać jego nazwę. W dalszej czę-ści należy wskazać towar albo wyrób, do którego odnosi się to oznaczenie oraz dokładnie określić granice terenu, do którego oznaczenie się odnosi. Następnie należy określić szczególne cechy lub właściwości towaru, a w szczególności obej-mujący cechy fizyczne (kształt, wygląd), chemiczne lub organoleptyczne (smak, zapach, konsystencja, kolory), a także określić szczegóły, z których wynika zwią-zek tych cech ze środowiskiem lub pochodzeniem geograficznym. Poza tym na-leży opisać warunki korzystania z oznaczenia geograficznego obejmujące: sposób wytwarzania, inne przesłanki, które muszą być zachowane przez osoby chcące używać takiego oznaczenia, metody kontroli tych cech, warunków i technologii.

Do podania należy załączyć mapę (z zaznaczeniem skali) na formacie A-4, ze wskazaniem granic terenu.

3. Projekty wynalazcze

Ustawa Prawo własności przemysłowej (pwp) reguluje sprawy związane z ra-cjonalizacją w sposób ogólny, pozostawiając podmiotom gospodarczym organi-zowanie działalności racjonalizatorskiej według własnego uznania.

Na podstawie obserwacji, sondaży i rozmów można stwierdzić, że wynalaz-czość, w tym racjonalizacja, odgrywa w przedsiębiorstwach trzeciorzędną rolę. Świadczy o tym brak uregulowań prawnych na terenie przedsiębiorstw, mała licz-ba projektów racjonalizatorskich wdrażanych oraz wyraźny spadek liczby zgło-szeń rozwiązań do Urzędu Patentowego.

Jeśli racjonalizacja ma spełnić oczekiwania przedsiębiorcy, to ta działalność musi być zorganizowana w ten sposób, aby pomiędzy zyskiem przedsiębiorstwa a korzyściami twórców projektów wynalazczych zachodziła korelacja.

Pojęcie wynagrodzenia twórcy występuje wtedy, gdy twórca nie jest uprawniony do tego rozwiązania. Ma to miejsce szczególnie w przypadku projektów racjonalizator-

30

skich. Twórca będący właścicielem rozwiązania (tak zwane wolne projekty) może odstąpić w drodze umowy i za zapłatą, lub udostępnić w drodze licencji dowolnemu podmiotowi gospodarczemu, w tym przedsiębiorstwu, z którym pozostaje w stosunku służbowym.

Ustawodawca wskazuje na możliwość przyjmowania projektów racjonalizator-skich na warunkach określonych w ustalonym przez przedsiębiorcę regulaminie racjonalizacji. Dalsze dyspozycje, które powinny określać regulaminy zakładowe dotyczą kwestii oceny, wdrożenia, zapłaty wynagrodzenia twórców.

W zasadzie projekt wynalazczy jest własnością przedsiębiorstwa, w którym został zgłoszony. W przypadkach spornych w sprawie prawa do projektu wyna-lazczego, w tym zakresie powinny obowiązywać uregulowania wewnętrzne.

Własność przedsiębiorstwa stanowią projekty wynalazcze zwane „projektami pracowniczymi”, które zostały:

– dokonane przez twórcę w wyniku wykonywania obowiązków ze stosunku pracy, przez co należy rozumieć, że został dokonany w wyniku polecenia prze-łożonego lub gdy obowiązek powstał w związku z czynnościami w ramach obo-wiązków zawartych w umowie o pracę,

– dokonane w ramach realizacji umowy zawartej przez przedsiębiorstwo z in-nymi osobami, chyba że umowa stanowi inaczej,

– dokonane przy pomocy przedsiębiorstwa, jeśli umowa o udzielenie pomocy tak ustala,

– opracowane w okolicznościach złożonych, gdzie sprawy prawa do projektu rozstrzygane są zwykle przez sądy powszechne, w razie zaistnienia sporu.

Przedsiębiorca może uznać za projekt racjonalizatorski każde rozwiązanie na-dające się do wykorzystania w przedsiębiorstwie, nie będące wynalazkiem, wzo-rem użytkowym, wzorem przemysłowym lub topografią układu scalonego (art. 7 ust. 2 pwp). Aby zakwalifikować zgłoszenie projektu wynalazczego, jako co naj-mniej projekt racjonalizatorski należy brać pod uwagę:

– że projekt racjonalizatorski ma ujawniać rozwiązanie, które jest wynikiem wkładu twórczej myśli, nie wystarczy przedstawić idei bez wskazania środków i sposobów jej realizacji.

– powinien mieć charakter techniczny lub techniczno-organizacyjny, nie po-winien dotyczyć sfery administracji.

– musi nadawać się do zastosowania, czyli spełniać warunek celowości i opłacalności.– musi być nowy na terenie przedsiębiorstwa, czyli nie być stosowany w przed-

siębiorstwie i nie być zgłoszony przez inną osobę i nie występować w zakładowej dokumentacji.

Jeżeli przedsiębiorca zamierza ukierunkować inwencję pracowników, może to uczynić poprzez zawarcie:

– umowy o dokonanie projektu wynalazczego,– umowy o prace nad projektem wynalazczym,– umowy o dokonanie i realizację projektu wynalazczego,

31

– umowy o udzielenie pomocy przy dokonaniu projektu.W celu stworzenia warunków dobrego funkcjonowania wynalazczości należy

zorganizować służbę, stanowisko ds. wynalazczości i określić zadania takiej ko-mórki. Do podstawowych zadań służby wynalazczości należy:

– organizowanie i koordynacja prac związanych z oceną i wdrożeniem pro-jektów wynalazczych,

– prowadzenie dokumentacji projektów wynalazczych.Przedsiębiorstwo powinno uregulować i określić tryb postępowania z projek-

tami wynalazczymi, zasady ustalania korzyści i wynagrodzeń, sprawy ochrony prawnej wynalazków, wzorów użytkowych i wzorów przemysłowych. Organiza-cja postępowania z projektami wynalazczymi obejmować powinna sprawy doty-czące opracowania i przyjęcia projektu, jego zaopiniowania i oceny, podejmowa-nia decyzji dotyczących projektu, realizacji, wdrożenia i wykorzystania projektu oraz ustalenia korzyści i wynagrodzeń.

Poniżej w schematycznym ujęciu przedstawiono główne czynności organiza-cyjno-techniczne jakie mogą być podejmowane od momentu podjęcia prac nad rozwiązaniem istotnego problemu aż do czynności marketingowych wyrobu.

Dokonanie projektu

Ustalenie problemu, sporządzenie planu rozwiązania

Poszukiwanie znanych rozwiązań w literaturze patentowej i naukowo - technicznej

Prace nad rozwiązaniem zagadnienia. Twórcze myślenie

Opracowanie zgłoszenia projektu, opis, rysunki, szkice

32

Ocena projektu

Zebranie opinii specjalistów

Wykonanie modeli, prób, prototypu. Ocena wyników techniczno - ekonomiczna

Wykonanie poprawek. Wykonanie serii informacyjnej

Test eksploatacyjny lub rynkowy

Decyzje o przyjęciu projektu

Badanie zdolności patentowej

Ochrona prawna rozwiązania (Zgłoszenie do Urzędu Patentowego)

33

Wdrożenie

Pozyskanie środków finansowych

Prace modernizacyjne

Prace inwestycyjne

Sporządzenie dokumentacji technicznej

Sprawdzenie czystości patentowej

Uzyskanie dopuszczenia do produkcji

Uzyskanie znaku towarowego na wyrób

34

Zgłoszony projekt wynalazczy podlega ocenie prawnej, technicznej i ekonomicz-nej. Do zaopiniowania projektu należy wyznaczyć te osoby spośród pracowników przedsiębiorstwa, które posiadają wiedzę niezbędną do uznania projektu za przydat-ny lub nie nadający się do wykorzystania. Jeżeli w przedsiębiorstwie nie ma odpo-wiednich specjalistów, a projekt jest istotny dla przedsiębiorstwa, należy zlecić wyda-nie opinii na zewnątrz właściwej ze względu na przedmiot zgłoszenia osobie praw-nej bądź fizycznej, zobowiązując ją do zachowania tajemnicy, gdyż może się okazać, że rozwiązanie według projektu wynalazczego ma cechy, które wymagają ochrony.

W ramach procedury opiniodawczej, gdy zdania opiniujących są rozbieżne, lub gdy ocena projektu pod względem realizacji i skutków jest złożona, przedsię-biorstwo powinno korzystać ze zdania zespołu zwanego komisją ds. wynalazczo-ści. W pracach komisji powołanej przez organ przedsiębiorstwa powinni uczest-niczyć: upoważniona osoba, zwykle zastępca organu, pracownicy działów: tech-nicznego, produkcyjnego, ekonomicznego, radca prawny, przedstawiciel załogi oraz inni pracownicy, przedstawiciele działów właściwych ze względu na przed-miot projektu wynalazczego (np. inspektor bhp, ppoż). W przypadkach ważnych, udział w pracach komisji mogą brać osoby z zewnątrz przedsiębiorstwa. Twórca ma prawo uczestniczyć w pracach komisji oceniającej jego rozwiązanie.

Ocena prawna powinna dotyczyć ustalenia czy zgłoszony projekt wynalazczy nie zawiera rozwiązania, które może być przedmiotem praw wyłącznych, a więc wynalazkiem, wzorem użytkowym lub przemysłowym. Wynika to z definicji pro-jektu racjonalizatorskiego.

Zbyt

Badania marketingowe

Kampania reklamowa

Ochrona projektu za granicą

35

Jeżeli przedsiębiorstwo uzna, że zgłoszone rozwiązanie ma cechy np. wzoru użytkowego, powinno dokonać zgłoszenia tego projektu do Urzędu Patentowe-go. Jeżeli przedsiębiorstwo nie dokonuje zgłoszenia z powodu przeciwdziałania ujawnienia jego istoty, powinno powiadomić o tym twórcę i po zastosowaniu projektu wypłacić twórcy odpowiednio wyższe wynagrodzenie.

Jeżeli przedsiębiorstwo nie dokonuje zgłoszenia do ochrony z innych przyczyn, twórca może dokonać takiego zgłoszenia na własną rzecz, informując o tym or-gan przedsiębiorstwa. Po udzieleniu praw wyłącznych ze świadectwa ochronnego twórca ma prawo żądać zawarcia umowy licencyjnej, zakazać korzystania z tego wzoru użytkowego, lub dochodzić prawa do wynagrodzenia przed sądem.

Po uzyskaniu niezbędnych opinii komórka wynalazczości przygotowuje wnio-sek ułatwiający podjęcie decyzji o przyjęciu bądź odrzuceniu zgłoszenia projektu. Decyzje organu przedsiębiorstwa w sprawie zgłoszonego projektu wynalazczego są ostateczne i nie podlegają zaskarżeniu. Decyzja o odrzuceniu projektu może być warunkowa, z powodu tymczasowego braku warunków do zastosowania projektu (rozwiązanie przyszłościowe).

Po pozytywnym zakwalifikowaniu projektu następuje etap wdrożenia. Jeże-li wdrożenie realizują służby własne przedsiębiorstwa, to może się to odbywać na podstawie harmonogramu, a w przypadkach nieskomplikowanych w drodze polecenia służbowego.

Twórca projektu wynalazczego ma prawo do informowania go o stanie załat-wiania jego zgłoszenia w każdym stadium postępowania i może żądać informacji w formie pisemnej. Ma on również prawo do uczestniczenia w pracach nad pro-jektem, a gdy jego uczestnictwo ma miejsce poza normalnym czasem pracy, organ przedsiębiorstwa powinien zawrzeć stosowną umowę.

Ustawodawstwo zakłada zasadę swobody kontraktowej przy ustalaniu wyna-grodzenia twórcy. Ustawa pwp stanowi, że twórca ma prawo do wynagrodzenia pod warunkiem, że projekt został przyjęty. Wynagrodzenie to powinno być okre-ślone w regulaminie racjonalizacji (art. 8 ust. 2). Aby określić to wynagrodzenie, należy ustalić uprzednio korzyści jakie powoduje projekt.

Ocena ekonomicznych skutków korzystania z projektu powinna być wstępnie sporządzona jeszcze przed podjęciem decyzji o przyjęciu lub odrzuceniu projek-tu, chyba że korzyści są oczywiste.

Korzyści z zastosowania projektu oblicza się porównując stan przed i po wdro-żeniu rozwiązania. Korzyści wyliczalne zwane wymiernymi, oparte są na danych ścisłych. Gdy brak jest stanu odniesienia lub brak danych liczbowych, określa się efekty metodą szacunkową, przybliżoną, posiłkując się opracowanymi sys-temami pomocniczymi. Gdy chodzi o efekty z dziedziny bhp, ppoż, poprawy ochrony naturalnego środowiska, bądź estetyki, to znane metody umożliwiają ustalenie bezpośrednio wysokości wynagrodzenia. Ostatnie uregulowania usta-

36

wowe, które dotyczyły wysokości wynagrodzeń, wyrażonych liczbowo określa-ły, że wynagrodzenie twórcy projektu wynalazczego nie powinno być niższe niż 5% efektów. Ustalanie wynagrodzenia twórcy w oparciu o korzyści obliczone na podstawie danych ścisłych lub przybliżonych albo według metod szacunko-wych pozwala na utworzenie jednolitego i sprawiedliwego systemu wynagradza-nia twórców.

Stosunek wynagrodzenia twórców do uzyskanych korzyści jest wyjątkowo ko-rzystny dla przedsiębiorstwa i jest kilkakrotnie wyższy niż stosunek wysokości opłat licencyjnych do zysku, jaki uzyskuje przedsiębiorstwo z korzystania z roz-wiązania będącego przedmiotem umowy licencyjnej.

Istotne znaczenie dla lepszej motywacji twórców ma wypłata wynagrodzenia w odpowiednich terminach.

Zaliczkowo powinno się wypłacać bezpośrednio po zastosowaniu rozwiązania wg projektu. Należy przestrzegać terminowej wypłaty wynagrodzenia po zakończeniu każ-dego okresu obliczeniowego obejmującego kolejne 12 miesięcy od daty wdrożenia.

Zwyczajowo za projekt racjonalizatorski wypłaca się wynagrodzenie za dwa okresy stosowania, za wzór użytkowy lub przemysłowy za 3 okresy, a za wynala-zek płaci się twórcy za 5 kolejnych okresów korzystania.

Warto nagradzać osoby, które wdrażały rozwiązanie, a zwłaszcza te, które przyczyniły się do przyspieszenia wdrożenia.

Jeżeli twórca dostarczył samorzutnie dokumentację techniczną (zwykle w po-staci rysunków), która jest przydatna przy wdrożeniu rozwiązania według pro-jektu, przysługuje mu wynagrodzenie. Można zastosować normy godzinowe, np. opis techniczny, schematy do 6 godz. za A4, za rysunki i obliczenia do 8 godzin za A4, za rysunki wykonawcze do 3 godz. za A4, uwzględniając współ-czynnik trudności dokumentacji i stopień wypełnienia arkuszy (A4). Stawkę go-dzinową można określić według stawek godzinowych występujących w przedsię-biorstwie przy wynagradzaniu kadry technicznej.

Efekty brutto powstają jako:– oszczędność w kosztach produkcji,– poprawa jakości (ograniczenie braków, dopłat do reklamacji),– poprawa jakości (zwiększenie trwałości, poprawa estetyki), która skutkuje

podwyższeniem ceny wyrobu,– uniknięcie występujących strat lub opłat (np. za przekroczenie emisji zanie-

czyszczeń),– uruchomienie nowej produkcji – liczone jako przyrost zysku ze sprzedaży.Od efektu brutto należy odliczyć nakłady związane z wdrożeniem rozwiązania,

w tym koszty dokumentacji, wykonania oprzyrządowania lub innych prac, szko-lenie pracowników, zakup urządzeń (liczone jako koszt amortyzacji od środków trwałych lub rozliczone na okres jednego roku) rozliczone w okresie korzystania z projektu, nie dłużej niż na 5 lat.

37

Do niniejszej publikacji dołącza się przykładowy projekt regulaminu racjona-lizacji . załącznik nr. 8

4. Ochrona patentowa za granicą

4.1 Zgłaszanie wynalazków za granicą

Polski podmiot podejmujący decyzję o chronieniu wynalazku za granicą po-siada trzy drogi:

– zgłoszenie narodowe, a następnie zgłaszanie w określonych krajach,– zgłoszenie europejskie – patent europejski,– zgłoszenie międzynarodowe.

Jeżeli zgłaszający zdecyduje się na ochronę własnych wynalazków w in-nych krajach, które podpisały Konwencję paryską o ochronie własności prze-mysłowej, może w ciągu 12 miesięcy od daty dokonania zgłoszenia krajowe-go dokonać zgłoszenia tego samego wynalazku gdzie indziej z zastrzeżeniem korzystania z daty wniesienia pierwszego zgłoszenia „zastrzeżenie pierwszeń-stwa”.

Zgłoszenia trzeba dokonywać do każdego kraju oddzielnie, przy czym trzeba korzystać z obowiązkowego pełnomocnika w każdym kraju.

4.1.1. Zgłoszenie europejskie

Uzyskanie praw wyłącznych jest celowe w kraju, w którym oczekuje się, że za-stosowane rozwiązanie chronione patentem przyniesie korzyści ekonomiczne zgłaszającemu.

Ubieganie się o patent europejski zaczyna mieć sens wówczas, gdy zaintereso-wany ubiega się o ochronę w trzech lub więcej krajach europejskich.

Każde przedsiębiorstwo oceniając celowość uzyskania ochrony patento-wej powinno uwzględniać bilans kosztów i zysków jakie wynikną z takiej ochrony.

Europejska Konwencja Patentowa (EPC) umożliwia uzyskanie ochrony paten-towej w 27 krajach europejskich w wyniku dokonania jednego zgłoszenia.

Ubiegający się o patent decyduje, w których krajach należących do Konwencji o patencie europejskim będzie obowiązywał dany patent europejski.

Patenty europejskie udzielane są przez Europejski Urząd Patentowy (EPO) przy zastosowaniu jednolitej i scentralizowanej procedury prowadzonej w jed-nym z trzech oficjalnych języków, tj. angielskim, francuskim lub niemieckim. Pa-tenty europejskie w każdym kraju w którym zostały udzielone wywołują te same skutki prawne jak patenty krajowe.

38

Patent europejski daje następujące korzyści:– optymalne koszty uzyskania ochrony w wielu krajach europejskich w sto-

sunkowo krótkim czasie,– we wszystkich krajach, w których dotychczas obowiązywał system rejestra-

cyjny, obowiązuje w nich już jako „mocny” patent po przeprowadzeniu badania,– w każdym kraju członkowskim uzyskuje się jednakowe efekty z tytułu

ochrony,– jedno zgłoszenie podlega jednej procedurze,– tryb postępowania etapowy, a koszty rozłożone są w czasie,– zgłaszający nie ponosi kosztów badań w urzędach krajowych, które zostały

wyznaczone.Patent europejski może być udzielony na podstawie bezpośredniego zgłoszenia

do Europejskiego Urzędu Patentowego, które może być pierwszym zgłoszeniem wynalazku, lub co jest bardziej powszechne zgłoszeniem wynalazku z zastrzeże-niem pierwszeństwa w ciągu 12 miesięcy od daty dokonania zgłoszenia w urzę-dzie krajowym.

Zgłoszenia o patent europejski można również dokonać ze zgłoszenia między-narodowego wniesionego w ramach Układu o Współpracy Patentowej (zgłosze-nie Euro PCT”) z zastrzeżeniem o pierwszeństwie w kraju zgłoszenia lub bez tego zastrzeżenia.

O patent europejski mogą ubiegać się podmioty z dowolnego kraju (nie tylko z krajów nie będących członkami Europejskiej Organizacji Patentowej –EPO.

Decyzja EPO jest wiążące dla krajowych urzędów patentowych wyznaczonych w zgłoszeniu.

Zasady dokonywania europejskich zgłoszeń patentowych oraz skutki patentu europejskiego w Polsce reguluje ustawa z 14 marca 2003 r. (Dz. U. z 2003 r. Nr 65 poz. 598).

Zgłoszenie wnosi się do Europejskiego Urzędu Patentowego (Monachium) przez urzędy regionalne (Berlin, Praga) lub w urzędzie krajowym.

Zgłoszenie powinno być sporządzone w jednym z trzech języków konwencji, a także narodowym (ale w terminie 3 miesięcy od daty dokonania zgłoszenia dostarczyć należy tłumaczenie).

W podaniu trzeba wskazać przynajmniej jedno państwo, w którym ma obo-wiązywać patent europejski.

Zgłoszenie europejskie może być rozszerzone na pozaeuropejskie kraje będące członkami PCT w ciągu 12 miesięcy od daty pierwszeństwa, czyli daty w której zostało dokonane pierwsze zgłoszenie wynalazku.

Otwarcie procedury krajowej w tych krajach przed upływem 30 miesięcy od daty pierwszeństwa.

Ocenia się, że zgłoszenie europejskie jest uzasadnione ekonomicznie w przy-padku gdy ma obejmować co najmniej 3 kraje wybrane. Przybliżony koszt zgło-

39

szenia europejskiego z wyznaczeniem 3 krajów wynosi 20.000 EUR (łącznie z kosztami ewentualnej obrony zgłoszenia opłatami urzędowymi, honorarium rzecznika patentowego, utrzymaniem ochrony przez 5 lat).

Skrótowy opis procedury uzyskania patentu europejskiego1. Zgłoszenie patentowe w dowolnym języku, na formularzu EPO 1001, w tym

wyznaczenie krajów. W określonym terminie należy złożyć tłumaczenie na jeden z języków urzędowych Europejskiego Urzędu Patentowego. Za datę zgłoszenia uznaje Urząd datę nadania u narodowego operatora pocztowego.

Opłaty – za zgłoszenie– za poszukiwania

(opłaty aktualne można sprawdzić na stronie www,european-patent-office.org)2.Badanie zgłoszenia zgodnie z wymogami formalnymi (badanie prowadzi Eu-

ropejski Urząd Patentowy w Monachium)3. Poszukiwanie w aktualnym stanie techniki i raport z poszukiwań (badanie

i raport wykonuje Europejski Urząd)4.Udzielenie patentu lub odrzucenie zgłoszenia.5, Publikacja zgłoszenia patentowego po upływie 18 miesięcy od daty zgłosze-

nia, gdy zgłaszający złoży tłumaczenie zastrzeżeń w języku danego kraju i wniesie opłatę.(publikują wyznaczone urzędy patentowe)

6. Złożenie przez zgłaszającego do wyznaczonych krajów wniosku o tymcza-sowa ochronę zgłoszenia europejskiego.

7.Wniosek zgłaszającego o badanie merytoryczne.opłaty – za badanie

– za publikację – za tłumaczenie

8. Badania merytoryczne zgłoszenia zakończone stosownym sprawozdaniem (badania wykonuje Europejski Urząd)

9, Ewentualne zmiany zgłoszenia przez zgłaszającego na podstawie wyników badań

opłaty – za udzielenie patentu– za ochronę płatność od 3-go roku ochrony

10.Decyzja Europejskiego Urzędu o odrzuceniu zgłoszenia lub udzieleniu pa-tentu, publikacja opisu patentowego.

(Zgłaszający ma obowiązek tłumaczyć opis patentowy na języki wyznaczonych krajów).

11. Złożenie wniosku przez zgłaszającego do wyznaczonych krajów o uprawo-mocnienie udzielonego patentu europejskiego.

12. Rejestracja patentu w wyznaczonych krajowych urzędach patentowych.7. Złożenie przez zgłaszającego wniosku do wyznaczonych krajów wniosku

o uprawomocnienie udzielonego patentu europejskiego.Opłaty – za badanie, za wyznaczenie, za ochronę w poszczególnych krajach

40

4.1.2. Uproszczona procedura zgłaszania wynalazku systemie międzynarodo-wym – PCT

1. Zgłoszenie polskie w Urzędzie Patentowym RP (zwanym urzędem przyjmu-jącym) wniesienie opłaty urzędowej.

2. Przekazanie zgłoszenia międzynarodowego do Międzynarodowego Biura w Genewie i do Międzynarodowego Organu Poszukiwań.

Wniesienie opłaty za zgłoszenie międzynarodowe.Wniesienie opłaty za wyznaczone kraje.3. Międzynarodowe badanie wstępne na wniosek zgłaszającego przez Między-

narodowy Organ Badań Wstępnych.3a. Sprawozdanie z międzynarodowych badań wstępnych.4. Poszukiwania międzynarodowe przez Międzynarodowy Organ Poszuki-

wań.5. Sprawozdanie z międzynarodowych poszukiwań.6. Publikacja międzynarodowa zgłoszenia.7. Dostarczenie do wyznaczonych urzędów (przed upływem trzydziestu mie-

sięcy od daty pierwszeństwa) przez zgłaszającego kopii zgłoszenia międzynarodo-wego i jego tłumaczenia.

Wniesienie opłaty.8. Postępowanie przed urzędami patentowymi wybranych krajów.9. Udzielenie patentu (lub odmowa) w poszczególnych krajach.

4.2. Zgłaszanie wzorów przemysłowych za granicą

Decyzję o ochronie wzoru przemysłowego za granicą podejmuje się na pod-stawie oceny, czy celowa jest ochrona w krajach, do których eksportuje się lub zamierza eksportować towary zawierające wzór przemysłowy, aby zabezpieczyć się przed wykorzystaniem wzoru przez konkurencję.

Rejestrację wzoru przemysłowego za granicą można dokonać korzystając z trzech systemów prawnych:

– krajowego,– regionalnego,– międzynarodowego.

Rejestracja wzory przemysłowego w systemie narodowymZgłoszenia wzoru przemysłowego w systemie krajowym można dokonać

w urzędzie patentowym tego kraju, po uprzednim zgłoszeniu wzoru w Polsce. Zgłoszenia dokonuje się w języku tego kraju, korzystając z usług lokalnego pełnomocnika uprawnionego do występowania przed takim urzędem. Opłaty urzędowe i za zastępstwo należy dokonać odrębnie w kraju, w którym zamierza

41

uzyskać ochronę. Ponieważ w większości krajów europejskich rejestracja wzoru przemysłowego następuje po badaniach formalno-prawnych, istnieje prawdo-podobieństwo skutecznych sprzeciwów osób trzecich mających interes prawny w unieważnieniu rejestracji, bowiem prawo z rejestracji jest stosunkowo łatwo podważalne, gdyż udziela się go bez badań merytorycznych.

System ten może być stosowany, gdy zamierzamy rozszerzyć ochronę wzoru na jeden lub dwa kraje.

Rejestracja wzory przemysłowego w systemie regionalnymMożna wystąpić o zastrzeżenie wzoru przemysłowego w państwach należą-

cych do jednego z porozumień o charakterze regionalnym, przez wniesienie jed-nego zgłoszenia w urzędzie regionalnym. Do regionalnego systemu należy system obowiązujący w Unii Europejskiej, zwany wspólnotowym wzorem przemysło-wym, zaś urzędem regionalnym jest Urząd Harmonijnego Rynku Wewnętrznego (OHIM) w Alicante.

Rejestracja wspólnotowego wzoru przemysłowegoZgodnie z Dyrektywą 98/71/WE Parlamentu Europejskiego i Rozporządze-

niem Rady nr 6 w sprawie prawnej ochrony wzorów oraz Rozporządzeniem 6/2002 Rady w sprawie wzorów wspólnotowych, istnieją dwa modele ochrony prawnej wspólnotowego wzoru przemysłowego; jeden dotyczy wzorów nie za-rejestrowanych, to jest udostępnionych publicznie w sposób wskazany w rozpo-rządzeniu, natomiast drugi dotyczy wzorów zarejestrowanych według procedury przewidzianej w tym Rozporządzeniu.

W odniesieniu do wzorów nie zarejestrowanych, za datę ujawnienia wzoru przyjmuje się datę publicznego ujawnienia. Na ochronę ograniczoną jaka przy-znawana jest dla wzoru niechronionego decydujemy się, gdy ochrona ma doty-czyć produktów ulegających szybkiej dezaktualizacji (np.: produkty okoliczno-ściowe, dotyczące mody).

Wzory spełniające kryteria rejestracyjne wg Rozporządzenia, są automatycznie chronione przez okres trzech lat, od dnia udostępnienia do wiadomości publicznej. Zagrożeniem dla tego typu ochrony są trudności z udowodnieniem istnienia praw do wzoru. Zgłaszający może zakazać osobom trzecim używania wzoru nie zareje-strowanego jedynie wówczas, gdy używanie wynika z kopiowania tego wzoru.

Tryb procedury związanej z udzieleniem prawa wyłącznego na wzór wspólno-towy jest taki sam, jak w systemie krajowym, czyli jest to tryb rejestracyjny.

Definicja wzoru wspólnotowego jest podobna jak w ustawie pwp, wg której wzorem użytkowym jest postać całości lub części produktu, czyli jego wygląd zewnętrzny, tworzą takie elementy, jak kształt, układ linii, kontury, kolory, fak-turę. Produktem jest opakowanie, kroje pisma drukowanego, symbole graficzne. Przedmioty uznane za wzór przemysłowy należą do szerokiego wachlarza wyro-

42

bów, jak np. konfekcja, biżuteria, zastawy stołowe, okucia budowlane, narzędzia, meble, odzież, przedmioty codziennego użytku, kształty maszyn, pojazdów, a li-sta nie wyczerpuje oczywiście wielu innych przedmiotów.

Kryterium nowości (nie sprawdzane przez OHIM) związane jest z momentem ujawnienia wzoru, który jest opisany w sposób zbliżony do polskich uregulowań ustawowych. Wzory są rejestrowane dla wskazanych kategorii wytworów, które są określone we wniosku zgłoszeniowym wg międzynarodowej klasyfikacji z Lo-carno. Możliwa jest rejestracja wniosku dla kilku kategorii wytworów.

Podobnie jak w ustawie pwp, uregulowane są w przepisach wspólnotowych kwestie ograniczenia prawa do wzoru. Także z datą wprowadzenia produktu we-dług wzoru, prawo to nie będzie rozciągać się na osoby, które będą importować produkty na ten rynek, uprzednio już wprowadzone.

Przepisy o wzorze wspólnotowym nie operują pojęciem „odmiana wzoru” oraz „kompletu”. Jedno zgłoszenie może dotyczyć w zasadzie dowolnej ilości wzorów pod warunkiem, że należą do tej samej klasy. Nie dotyczy to elementów o charakterze wyłącznie zdobniczym.

Dokumentacja zgłoszeniowa wzoru przemysłowego wspólnotowego zawierać powinna wniosek o rejestrację, dane i adres zgłaszającego, graficzne przedsta-wienie wzoru przemysłowego w postaci rysunku lub fotografii, wskazanie klas produktów, których wzór dotyczy, wskazanie projektanta wzoru. Dodatkowo do wniosku można załączyć opis lub próbki materiału włókienniczego. Zgło-szenie można dokonać w języku polskim, jednak należy jednocześnie wskazać jeden z języków, w jakim będzie prowadzona korespondencja z Urzędem (język angielski, niemiecki, francuski, hiszpański, włoski).

Osobami uprawnionymi do ubiegania się o ochronę wzoru jest autor wzoru oraz jego spadkobiercy, a także osoby prawne lub fizyczne, które zatrudniają twór-ców wzorów, a wzór został wykonany w ramach obowiązków służbowych. Jeżeli wzór przemysłowy został wykonany w ramach umowy cywilnoprawnej, prawo do wzoru przysługuje zwykle zamawiającym, chyba że ustalenia umowne są inne.

Zgłoszenia można dokonać bezpośrednio za pośrednictwem Urzędu patento-wego RP lub bezpośrednio w OHIM.

Po otrzymaniu zgłoszenia i sprawdzeniu formalno- prawnym, wzór jest pu-blikowany w Biuletynie OHIM. Jeżeli wzór nie spełnia warunków określonych w Dyrektywie 98/71/WE, OHIM może odmówić rejestracji. Urząd nie prowadzi poszukiwań w zakresie nowości wzoru, ale osoby trzecie mogą przesyłać wnioski o unieważnienie tego wzoru.

Wnioski o rejestracje można składać pocztą, telefaksem lub pocztą elektro-niczną. Procedura jest uproszczona i niedroga. Jedno zgłoszenie może obejmo-wać więcej wzorów.

Ochrona wzoru wspólnotowego trwa 5 lat i może być przedłużona na okresy 5-letnie, aż przez 25 lat.

43

4.3. Zgłaszanie znaków towarowych za granicą

W celu zarejestrowania znaku towarowego za granicą możemy wybrać jeden z trzech obowiązujących systemów prawnych:

– zgłoszenie bezpośrednie do kraju, w którym zamierzamy zarejestrować znak towarowy,

– zgłoszenie znaku towarowego w systemie regionalnym, a w szczególności w OHIM – wspólnotowy znak towarowy,

– zgłoszenie międzynarodowe w państwach będących stronami Porozumienia Madryckiego.

Pierwszy przypadek nie zostanie omówiony, gdyż wystąpienia o rejestrację na-leży dokonywać odrębnie w każdym kraju za pośrednictwem pełnomocników.

Zgłoszenie bezpośrednie ma uzasadnienie, gdy dotyczy jednego państwa.

4.3.1. Zgłoszenie wspólnotowego znaku towarowego do rejestracji

W 2004 roku Polska została włączona do wspólnotowego systemu ochrony znaków towarowych.

Z dniem przystąpienia naszego kraju do Unii Europejskiej zaczął obowiązywać wspólnotowy system prawny z mocy Rozporządzenia Rady Nr 40/94. Nastąpiła harmonizacja czyli ujednolicenie prawa krajowego i prawa Wspólnoty.

Podstawowe przepisy ustawy p.w.p. nie różnią się w sposób zasadniczy od przepisów unijnych, a niewielkie różnice mogą stać się istotnymi w szczegól-nych przypadkach, zwłaszcza w trakcie postępowania spornego.

Rejestracji znaku towarowego Wspólnoty dokonuje się w Urzędzie Harmoni-zacji Rynku Wewnętrznego (OHIM) w Alicante (Hiszpania).

Rejestrację uzyskuje się poprzez dokonanie zgłoszenia znaku towarowego bezpo-średnio w OHIM lub za pośrednictwem krajowego urzędu patentowego państw bę-dących członkiem Unii Europejskiej. Uzyskane prawo wyłączne z tytułu rejestracji zna-ku towarowego Wspólnoty daje właścicielowi prawo posługiwania się tym znakiem w handlu i wywołuje jednakowe skutki prawne na terytorium całej Unii Europejskiej. Znak towarowy wspólnotowy może być zbyty i być przedmiotem zrzeczenia się.

Zgodnie z art. 4 wspomnianego Rozporządzenia Rady Nr 40/94 wspólnoto-wy znak towarowy może się składać z jakiegokolwiek oznaczenia, które można przedstawić w formie graficznej, w szczególności z wyrazów (łącznie z nazwiska-mi), rysunków, liter, cyfr, kształtu towarów lub ich opakowań, pod warunkiem, że oznaczenia te umożliwiają odróżnienie towarów lub usług jednego przedsię-biorstwa od towarów lub usług innych przedsiębiorstw.

Rozporządzenie Nr 40/94 zakazuje rejestrowania znaków nie spełniających wskazanych powyżej warunków ogólnych, znaków pozbawionych charakteru

44

odróżniającego je od innych znaków, znaków składających się wyłącznie z sym-boli lub wskazań mogących służyć w handlu do określenia gatunku, jakości, ilo-ści, wartości, generalnie pochodzenia geograficznego, świadczenia usług.

Nie dopuszcza się między innymi rejestracji znaków towarowych, które skła-dają się wyłącznie ze znaków lub symboli powszechnie używanych w języku potocznym lub w zwyczajach handlowych, znaków składających się wyłącznie z kształtu wynikającego z samej natury produktu, kształtu produktu niezbędnego do uzyskania rezultatów technicznych, znaków naruszających zasady porządku publicznego lub dobrych manier, znaków, które przez swoją naturę mogą wpro-wadzać w błąd.

Zgodnie z Rozporządzeniem Nr 40/94 rejestracja wspólnotowego znaku to-warowego może być załatwiona w sposób odmowny, gdy znak jest identyczny z wcześniejszym znakiem lub ze względu na swą identyczność lub podobieństwo może wprowadzić w błąd. Za znak wcześniejszy Rozporządzenie Nr 40/94 uznaje znak, o rejestrację którego wcześniej został złożony wniosek, znak wspólnotowy, znak zarejestrowany w innym Państwie Członkowskim.

Postępowanie może być prowadzone w jednym z 5 oficjalnych języków OHIM – angielskim, francuskim, niemieckim, hiszpańskim i włoskim.

Zgłoszenia znaku wspólnotowego można dokonać w języku polskim ale do dal-szej korespondencji pomiędzy zgłaszającym a Urzędem trzeba wybrać jeden z ję-zyków urzędowych wspólnoty.

Jeżeli dokonamy zgłoszenia wspólnotowego znaku towarowego w Urzędzie Patentowym RP, to jego obowiązkiem jest przyjęcie wymaganych dokumentów, sprawdzenie ich pod względem formalnym oraz przekazanie kompletu doku-mentacji w ciągu dwóch miesięcy do OHIM. Prawidłowo dokonane zgłoszenie na specjalnych formularzach, ujednoliconych na terenie całej Unii – zostaje zare-jestrowane z datą nadaną przez Urząd Patentowy RP.

Bezpośredni wniosek po wpłynięciu do OHIM jest analizowany pod wzglę-dem formalnym oraz w zakresie spełniania wymogów podanych wyżej, a następ-nie urząd prowadzi poszukiwanie w celu znalezienia znaków podobnych.

Po zbadaniu formalno-prawnym wniosek o zrejestrowanie znaku towarowego jest publikowany w celu umożliwienia osobom trzecim złożenia ewentualnych sprzeciwów. Sprzeciw musi być wniesiony w ciągu 3. miesięcy od daty publikacji. Sprzeciw jest uzasadniony gdy wnoszący ma wcześniejsze prawo do znaku towa-rowego wspólnotowego, przy czym to prawo istnieje wtedy, gdy:

– był zgłoszony wcześniej znak wspólnotowy,– był zgłoszony wcześniej znak towarowy w państwie członkowskim,– zastał zarejestrowany znak towarowy na podstawie porozumienia między-

narodowego wiążącego jedno z państw członkowskich lub wspólnotę– znak był powszechnie znany,

45

– istniał niezarejestrowany znak towarowy używany w działalności handlowej o znaczeniu większym niż lokalne.

Oznacza to, że istnienie wcześniejszego prawa do znaku towarowego w jednym państwie wspólnoty skutkuje odmową rejestracji znaku towarowego na wszystkie państwa Unii.

Sprzeciw sporządzony na piśmie powinien określać podstawy na jakich jest on oparty. Sprzeciw uznaje się dopiero po wniesieniu opłaty.

W wyniku sprzeciwu właściciela wcześniejszego znaku towarowego, zgłoszo-nego znaku towarowego nie rejestruje się, jeżeli:

a) jest on identyczny z wcześniejszym znakiem towarowym, a towary lub usłu-gi, dla których wnioskuje się o rejestrację są identyczne z towarami lub usługami, dla których wcześniejszy znak towarowy jest chroniony;

b) z powodu identyczności lub podobieństwa do wcześniejszego znaku towa-rowego, identyczności lub podobieństwa towarów lub usług istnieje prawdopo-dobieństwo wprowadzenia w błąd opinii publicznej na terytorium, na którym wcześniejszy znak towarowy jest chroniony; prawdopodobieństwo wprowadze-nia w błąd obejmuje również prawdopodobieństwo skojarzenia z wcześniejszym znakiem towarowym.

Wspólnotowy znak towarowy daje jego posiadaczowi prawo wyłączne i po-zwala mu na zakazanie wykorzystywania bez jego zgody, między innymi znaku identycznego dla towarów i usług identycznych z tymi, dla których znak został zarejestrowany, znaku co do którego z powodu jego identyczności lub podobień-stwa istnieje ryzyko wprowadzenia w błąd uczestników obrotu handlowego.

Posiadacz wspólnotowego znaku może również zakazać jego wykorzystywania na produktach lub ich opakowaniach, importu lub eksportu towarów posiadają-cych ten znak, wykorzystywania tego znaku w reklamach.

Wspólnotowy znak przynosi zgłaszającemu, który jest zainteresowany ochroną za granicą szereg korzyści:

1. Do znaków towarowych wspólnotowych stosuje się jeden system prawny, co oznacza, że jest skuteczny na terytorium Unii i zapewnia jego właścicielowi wyłączne prawo korzystania z chronionego oznaczenia.

2. Znaczne uproszczenie procedury i wymogów formalnych bowiem dokonu-je się jednego zgłoszenia w jednym języku, do jednego Urzędu.

3. Zgłaszający przywołuje jednego pełnomocnika.4. Możliwość dokonania zgłoszenia w języku narodowym.5. Możliwość rozszerzenia rejestracji Wspólnoty na rejestrację międzynarodową.6. Niskie koszty postępowania.7. Możliwość zastrzeżenia prawa ze wcześniejszej krajowej rejestracji znaku

towarowego (takiego samego i przeznaczonego do oznaczenia takich samych to-warów).

46

8. Data zgłoszenia wspólnotowego znaku jest zachowana w razie konwersji zgłoszenia wspólnotowego na zgłoszenie krajowe (na przykład, gdy zgłoszenie o znak wspólnotowy zostanie odrzucone przez OHIM ze względów formal-nych).

9. Krótki czas procedury rejestracyjnej.10. Postępowanie o naruszenie wspólnotowego znaku towarowego mogą być

wszczynane przed sądami krajowymi. W Polsce I instancją jest Sąd Okręgowy w Warszawie, a II instancją Sąd Apelacyjny w Warszawie.

11. Istnieje możliwość udzielania licencji na wspólnotowy znak towarowy.

4.3.2. Zgłoszenie międzynarodowe znaku towarowego

Zgodnie z Porozumieniem Madryckim o międzynarodowej rejestracji znaków – najstarszą umową wielostronną w zakresie znaków towarowych o rejestrację międzynarodową – mogą ubiegać się osoby każdego z państw stron Porozumienia – Związku Madryckiego.

Porozumienie i Regulamin wskazują różne rodzaje znaków towarowych mogą-cych być przedmiotem rejestracji, co nie oznacza, że państwa – strony zobowiązane są do uwzględnienia w swoim ustawodawstwie wszystkich tych znaków. O przyzna-niu ochrony decyduje treść poszczególnych ustaw państw – stron Porozumienia.

System Madrycki umożliwia podmiotom uzyskanie rejestracji znaków towa-rowych w państwach stronach Związku Madryckiego przez dokonanie jednego zgłoszenia w krajowym lub regionalnym (np. w OHIM) prowadzącym rejestrację znaków towarowych.

Przedmiotem rejestracji międzynarodowej mogą być znaki uprzednio zareje-strowane w państwie pochodzenia, przy czym aby być uznanym za państwo po-chodzenia muszą być spełnione warunki Porozumienia.

Międzynarodowego zgłoszenia należy dokonać w Międzynarodowym Biurze Własności Intelektualnej – OMPI za pośrednictwem Urzędu Patentowego RP. Zgłoszenie należy dokonać na formularzu określonym w Regulaminie, do którego należy dołączyć załączniki. Zgłoszenie – wniosek sporządza się w języku francu-skim, wskazując państwa, na które ma się rozciągać rejestracja międzynarodowa.

Urząd Patentowy bada wniosek na zgodność z Porozumieniem i Regulaminem (badanie formalne) i po stwierdzeniu zgodności przesyła wniosek do Biura Mię-dzynarodowego, które bada ponownie jego zgodność z Porozumieniem i Regu-laminem zwłaszcza w zakresie wykazu towarów i usług. Jeśli wniosek jest prawi-dłowy dokonuje rejestracji znaku do rejestru międzynarodowego oraz publikuje zarejestrowany znak w swoim czasopiśmie.

Rejestracja międzynarodowa zastępuje zgłoszenie krajowe, ale każdy kraj członkowski może odmówić rejestracji zgodnie z wewnętrznym ustawodaw-stwem.

47

Urzędy wyznaczone otrzymują notyfikację rejestracji, która uruchamia ewen-tualne postępowanie odmowne.

Począwszy od rejestracji w Biurze, ochrona w każdym z zainteresowanych państw będzie taka sama jak gdyby znak ten został tam bezpośrednio zgłoszony. Oznacza to, że badania, czy znak nadaje się do rejestracji oraz czy podobne znaki są już zarejestrowane lub zgłoszone ze wcześniejszym pierwszeństwem, przepro-wadzają urzędy patentowe krajów, które zostały wyznaczone przez zgłaszającego.

W razie odmowy zarejestrowania znaku w poszczególnym kraju, zgłaszający ma możliwość obrony znaku, jednak postępowanie przed każdym z krajowych urzędów trzeba prowadzić przez miejscowych pełnomocników uprawnionych do występowania przed tymi urzędami.

Po dokonaniu rejestracji międzynarodowej istnieje możliwość wyznaczenia kolejnych krajów, na terytorium których zgłaszający chciałby rozszerzyć ochronę znaku.

Ochrona znaku towarowego, który został zarejestrowany jako międzynarodo-wy trwa 10 lat z możliwością przedłużenia na dalsze okresy.

5. Umowy licencyjne

Przedmiotami innowacji są:– utwory określone w art.1 prawa autorskiego,– projekty wynalazcze – to jest wynalazki, wzory użytkowe, wzory przemysło-

we, projekty racjonalizatorskie,– oznaczenia – w tym znaki towarowe, oznaczenia geograficzne, nazwy po-

chodzenia.Wymienione rodzaje innowacji stanowią przedmiot własności intelektualnej,

której istotną dziedzinę stanowi własność przemysłowa.Własność przemysłową stanowią prawa wyłączności, do których należą patent

na wynalazek, prawo ochronne na wzór użytkowy, prawo z rejestracji na wzór przemysłowy, prawo ochronne na znak towarowy.

Pominięto w opracowaniu podmiot prawa własności przemysłowej – topogra-fia układów scalonych – ponieważ podmiot ten stanowi mało znaczący fragment działalności innowacyjnej.

Przedmioty prawa własności intelektualnej stanowią dobra niematerialne. Po-siadanie wyłączności na korzystanie z dóbr niematerialnych pomaga wygrywać z konkurencją, a poza tym prawa te mogą stanowić podstawę do czerpania korzy-ści z udostępnienia innym podmiotom gospodarczym wiedzy chronionej.

Istnienie prawa wyłączności oznacza prawo do korzystania z dobra niemate-rialnego i dysponowanie nim w szerokim zakresie.

Dysponowanie prawem oznacza również obrót tymi prawami. Wszelkie umo-wy dotyczące obrotu dobrami niematerialnymi oparte są na swobodzie zawie-

48

rania umów. Ustalanie warunków umownych odbywa się w drodze oferty lub rokowań przed umownych. Umowy, których przedmiotem jest udostępnienie lub upoważnienie na korzystanie z cudzego prawa wyłącznego nazywane są umowa-mi licencyjnymi.

Kodeks cywilny zawiera tylko ogólne przepisy dotyczące umów.Treścią umów licencyjnych są majątkowe prawa autorskie, prawa pokrewne

oraz prawo z patentu, prawo ochronne z wzoru użytkowego prawo z rejestracji wzoru przemysłowego i znaku towarowego.

Prawo własności przemysłowej omawia licencje w rozdziale 6 i 7, natomiast prawo autorskie poświęca licencjom przepisy zawarte w artykułach 27- 35 oraz 65-68.

Przedmiotem licencji w ramach prawa autorskiego mogą być utwory oraz bazy danych. Utworem wg. art. 1 prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci. Bazy danych wedle art. 3 prawa autorskiego stanowią zbiory, antologie, jeśli przyjęty w nich dobór, układ lub zestawienie ma twórczy charakter.

Umowa licencyjna wg. prawa autorskiego zawiera upoważnienie twórcy do ko-rzystania z utworu na wymienionych w umowie polach eksploatacji, czyli sposo-bów w jakie utwór jest wykorzystywany (utrwalenie, zwielokrotnienie, nadanie za pomocą fonii lub wizji, najmie, dzierżawie, wystawieniu, wyświetleniu.

Poza tym przedmiotem umowy licencyjnej wg. prawa autorskiego może być:– artystyczne wykonanie utworu przez osobę, która przyczyniła się do jego

powstania,– program komputerowy.Według prawa autorskiego uprawnienie do korzystania z utworu trwa przez

5 lat.Przepisy prawa autorskiego przewidują licencje ustawowe dotyczące korzysta-

nia z utworów w celach edukacyjnych i naukowych lub udostępnionych przez bi-blioteki, archiwa i szkoły, a także fragmenty utworów w ograniczonym zakresie.

Poza tym przepisy prawa autorskiego zezwalają na korzystanie z utworów:– dla dobra osób niepełnosprawnych, gdy to korzystanie nie ma charakteru

zarobkowego,– dla celów bezpieczeństwa publicznego w celu sprawnego przebiegu postę-

powań administracyjnych, sądowych i prawodawczych,– w celu reklamy wystawy publicznej lub publicznej sprzedaży utworów,– w związku z naprawą lub prezentacją sprzętu,– w celu odbudowy lub remontu obiektu budowlanego.Na przedmioty, które objęte są ustawą p.w.p. można zawierać następujące

umowy licencyjne:– umowa na korzystanie z rozwiązania chronionego patentem, prawem

ochronnym lub prawem z rejestracji,

49

– umowa na korzystanie ze znaku towarowego.Inny podział umów licencyjnych wynika z przepisów rozdziału 6 p.w.p., a mia-

nowicie:– licencja ograniczona,– licencja pełna,– licencja wyłączna,– sublicencja,– licencja otwarta,– licencja dorozumiana.Z licencją ograniczoną mamy do czynienia gdy prawa licencjobiorcy w stosun-

ku do praw licencjodawcy są ograniczone w jakimkolwiek zakresie. Np. licencjo-biorca ma uprawnienia tylko do produkcji wyrobów wg. rozwiązania objętego licencją, bez prawa obrotu tymi wyrobami, albo licencjobiorca może produkować jeden typ wyrobów wg. tego rozwiązania i w ograniczonym ilościowo zakresie.

Natomiast licencja pełna jest wówczas gdy licencjobiorca może korzystać z przedmiotu licencji w takim samym zakresie jak licencjodawca, z wyjątkiem prawa do rozporządzania tym przedmiotem licencji.

Jeżeli licencjodawca zachowuje możliwość udzielania licencji wielu podmio-tom gospodarczym, mamy do czynienia z licencją niewyłączną. Gdy w umowie brak jest klauzuli odnośnie wyłączności, to zawsze taka licencja będzie traktowa-na jako niewyłączna.

Licencjobiorca zawierający umowę licencyjną z zastrzeżeniem wyłączności ko-rzystania ma pozycję uprzywilejowaną, nie tylko pod względem ekonomicznym, ale także prawnym, bowiem licencjobiorca takiej umowy ma prawo do ścigania naruszeń wyłączności, pod warunkiem, że licencja została wpisana do rejestru praw wyłącznych, który prowadzi Urząd Patentowy.

Licencjobiorca może, gdy uzyskał takie zezwolenie od osoby uprawnionej do prawa wyłącznego (np. w formie zapisu umownego), udzielić dalszego upo-ważnienia osobie trzeciej do korzystania z prawa wyłącznego. Takie upoważnie-nie nazwano umową sublicencyjną, do której także mają zastosowanie przepisy odnoszące się do umów licencyjnych. Sublicencja udzielana jest w ramach upraw-nień udzielonych licencjobiorcy.

Umowa licencyjna otwarta należy do grupy umów specjalnych. Umowa taka jest zawierana jeśli uprawniony z prawa wyłącznego złożył w Urzędzie Patento-wym oświadczenie o gotowości udzielenia licencji. Informacja o takim oświad-czeniu podlega wpisowi do odpowiedniego rejestru prowadzonego przez Urząd. Ustawa p.w.p. określa niektóre ramy tej licencji, a mianowicie umowa licencyjna otwarta jest licencją pełną i niewyłączną.

Dojście do skutku licencji otwartej osiągalne jest przez zawarcie umowy licen-cyjnej lub przystąpienie do korzystania z wynalazku bez podjęcia rokowań lub przed ich zakończeniem.

50

O rozpoczęciu korzystania z wynalazku, licencjobiorca obowiązany jest za-wiadomić o tym na piśmie licencjodawcę. Gdy umowa licencyjna na licencję otwartą nie stanowi inaczej, to opłata maksymalna uiszczana przez licencjobiorcę nie może przekraczać 10% uzyskanych korzyści.

Licencja dorozumiana ma związek z umowami na wykonanie prac badaw-czych lub podobnych prac, które nie zawierają zapisów w zakresie upoważnienia zamawiającego do korzystania z rozwiązań chronionych zawartych w przekaza-nych wynikach prac. W takim przypadku domniemywa się, że wykonawca prac udzielił zamawiającemu licencji na korzystanie z tych rozwiązań.

Licencją specjalną, o której mowa w Rozdziale 7 p.w.p., jest licencja przy-musowa, udzielana przez Urząd Patentowy osobie zainteresowanej w przypadku nadużywania prawa wyłącznego, polegającego na uniemożliwieniu korzystania z chronionego rozwiązania osobie trzeciej, jeśli jest ono konieczne do zaspoko-jenia potrzeb rynku krajowego, a zwłaszcza gdy wymaga tego interes publiczny. W takim przypadku licencja przymusowa nie może być udzielona przed upływem trzech lat od dnia udzielenia ochrony. Licencji przymusowej udziela się też, gdy jest to konieczne do usunięcia stanu zagrożenia bezpieczeństwa Państwa, porząd-ku publicznego, ochrony życia i zdrowia ludzkiego.

Informacji o możliwości ubiegania się o licencję przymusową Urząd Patentowy umieszcza w „Wiadomościach Urzędu Patentowego”.

Licencja przymusowa jest licencją niewyłączną, a korzystający z chronionego rozwiązania jest obowiązany uiszczać opłatę licencyjną, której wysokość określa Urząd Patentowy.

Według innego podziału rozróżnia się licencję negatywną i pozytywną.Licencja negatywna ogranicza się do zwykłego upoważnienia. Tak więc licen-

cjodawca nie bierze na siebie żadnych zobowiązań, ani też nie udostępnia żadnych doświadczeń technicznych. Całkowite ryzyko jest po stronie licencjobiorcy.

Natomiast licencja pozytywna, oprócz podstawowych elementów licencji ne-gatywnej, obejmuje postanowienia dotyczące:

– udostępnienia doświadczeń,– sprawowania nadzoru autorskiego,– dostarczenia licencjobiorcy określonych materiałów, surowców,– gwarancji i rękojmi za wady fizyczne i prawne,– przeszkolenia personelu licencjobiorcy,– sprawności technicznej przedmiotu licencji,– prawa licencjobiorcy do udzielania sublicencji,– świadczenia pomocy udzielanej licencjobiorcy,– współdziałanie stron w zakresie wytwarzania i zbytu,– współpracy w zakresie udoskonalania rozwiązania stanowiącego przedmiot

umowy,– prawa do dochodzenia roszczeń z tytułu naruszenia patentu,

51

– zobowiązania do przeniesienia jednej ze stron własności określonych rze-czy.

Każda umowa licencyjna musi być sporządzona na piśmie pod rygorem nie-ważności.

Szczegółową wiedzę można nabyć zapoznając się z literaturą na temat licencji. Obszerne omówienie umów licencyjnych i innych umów zawiera na przykład pu-blikacja „Umowy jako prawne narzędzie transferu innowacji” A. Szewca i innych, wydana przez P.A.R.P.

Umowa licencyjna jest sposobem udzielania upoważnienia nie naruszającym niczyich interesów i praw, wolnym od różnych ograniczeń poza ograniczeniami stawianymi czynnościom prawnym w zakresie zgodności treści umowy z prawem i zasadami współżycia społecznego.

Umowa licencyjna upoważnia licencjobiorcę do korzystania z chronionego roz-wiązania, natomiast prawo do tego rozwiązania pozostaje przy licencjodawcy.

O ile do negatywnej (czystej) umowy licencyjnej mają zastosowanie przepisy p.w.p. oraz ogólne przepisy kodeksu cywilnego, to do umów mieszanych zawie-rających dodatkowe postanowienia umowne, o których było wspomniane wyżej, należy stosować postanowienie części szczególnej prawa dotyczące umowy sprze-daży, zamiany, dostawy, umowy o dzieło lub umowy zlecenia. Stwarza to wiele trudności, a przede wszystkim wymaga dokonania analizy prawnej, stąd ze wzglę-du na specyfikę tematu przy sporządzaniu takiej umowy nieodzowny jest udział prawnika (radcy prawnego, rzecznika patentowego).

Wspomnieć trzeba o licencji wzajemnej (tzn. krzyżowej, cross – licence), o której piszą A. Szewc i G. Jyż w publikacji Prawo własności przemysłowej Warszawa 2003.

Umowa taka zawierana jest w sytuacji udzielania sobie przez strony umowy licencyjnej nawzajem licencji, a mianowicie gdy uprawniony z patentu udziela licencji na rzecz uprawnionego z patentu zależnego, to jest takiego, z którego korzystanie wkracza w zakres patentu z wcześniejszym pierwszeństwem. Każ-da ze stron nie ma możliwości uzyskania korzyści ze swojego rozwiązania jeśli nie otrzyma upoważnienia od drugiej.

Podstawowym warunkiem dobrze skonstruowanej umowy jest właściwe na-zwanie przedmiotu umowy, umieszczenie oświadczenia stron oraz klauzule mery-toryczne. Poza tym umowa zawierać powinna formułę wstępną i postanowienia końcowe.

Oświadczenia stron powinny odnosić się do faktycznego i prawnego stanu przedmiotu umowy, sytuacji stron, przysługującego prawa wyłącznego, udzielo-nych wcześniej licencji, nazwisk autorów.

Klauzule merytoryczne umowy określać powinny:– upoważnienie licencjobiorcy do korzystania z rozwiązania, zakres (pełne lub

niepełne), charakter (wyłączna lub niewyłączna) tego upoważnienia, czas na jaki go udzielono oraz inne klauzule, o których wspomniano wyżej,

52

– postanowienia dotyczące świadczeń stron.Świadczenia stron są istotnym elementem umowy licencyjnej i występują zwy-

kle w formie pieniężnej, rzadziej w postaci rzeczowej. Świadczenia pieniężne mają przeważnie charakter umowny, który dotyczy wysokości i terminów opłat licencyjnych.

Wysokość opłaty licencyjnej ustala się w zależności od rodzaju licencji. Jeżeli umowa licencyjna nie określa wynagrodzenia twórcy, to prawo do wynagrodze-nia przysługuje mu na zasadach ogólnych, z uwzględnieniem zakresu udzielonego prawa, a zwłaszcza korzyści wynikających z korzystania z utworu bądź chronio-nego rozwiązania.

Zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 31 lipca 2007 r. Dz.U. Nr 137 poz. 963, w związku z ustawą z dn. 16.02.2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów nie podlegają wyłączeniu spod zakazu niektóre klauzule stosowa-ne w umowach związanych z transferem technologii ograniczające konkurencję.

W umowach licencyjnych, a także innych umowach np. know-how lub poro-zumieniach dotyczących transferu technologii nie mogą być stosowane klauzule wywołujące skutki w postaci:

1. ograniczenia swobody ustalania przez którąkolwiek ze stron cen, składni-ków cenowych lub rabatowych na towary objęte umową lub porozumieniem,

2. ograniczenia wielkości produkcji lub sprzedaży towarów objętych poro-zumieniem lub liczby transakcji z wykorzystaniem licencjonowanej technologii, z wyjątkiem ograniczeń nałożonych na licencjobiorcę w porozumieniu o jedno-stronnym transferze technologii lub nałożonych jedynie na jednego z licencjo-biorców w porozumieniu o dwustronnym transferze technologii,

3. podziału rynków z wyjątkiem zobowiązania stron do wytwarzania towarów z wykorzystaniem licencjonowanej technologii tylko w określonych obszarach eksploatacji lub na rynkach właściwych dla tych towarów

• zobowiązania licencjodawcy lub licencjobiorcy w umowie o jednostronnym transferze technologii, do nieoferowania towarów wytworzonych z wykorzysta-niem licencjonowanej technologii na jednym lub więcej terytoriach wyłącznych zastrzeżonych dla drugiej strony, o ile licencjobiorca nie był konkurentem licen-cjodawcy w czasie zawarcia umowy,

• zobowiązania licencjobiorcy do nieudzielania licencji na korzystanie z techno-logii innemu licencjobiorcy (sublicencji) na terytorium przyznanym licencjobiorcy,

• zobowiązania licencjobiorcy do wytwarzania towarów objętych umową jedy-nie w celu ich użycia jako części składowych do wytworzenia własnego towaru, pod warunkiem, że umowa nie ogranicza licencjobiorcy w zakresie sprzedaży towarów objętych umową jako części zamiennych dla własnych towarów licencjobiorcy.

4. ograniczenie zdolności, którejkolwiek ze stron umowy do prowadzenia działań w zakresie badań i rozwoju, chyba że jest to niezbędne do nieujawniania licencjonowanego know-how osobom trzecim.

53

Nie dopuszcza się także stosowania w umowach zawieranych pomiędzy przed-siębiorcami niebędącymi konkurentami klauzul, które wywołują skutek w posta-ci:

1. ograniczenia zdolności licencjobiorcy do ustalania cen sprzedaży towarów wytworzonych przy użyciu licencjonowanej technologii, przy zachowaniu moż-liwości wyznaczania maksymalnej ceny sprzedaży lub rekomendowanej ceny sprzedaży, pod warunkiem, że nie jest to równoznaczne ze stosowaniem stałej lub minimalnej ceny sprzedaży w wyniku nacisku lub zachęt którejkolwiek ze stron,

2. ograniczenia terytorium lub klientów, na którym lub którym licencjobior-ca może sprzedawać towary wytworzone z użyciem licencjonowanej technologii objętej umową z wyjątkiem:

– ograniczenia sprzedaży pasywnej na wyłącznym terytorium lub wyłącznej grupie klientów, które są zastrzeżone dla licencjodawcy,

– ograniczenia sprzedaży pasywnej na wyłącznym terytorium lub wyłącznej grupie klientów, które zostały przydzielone przez licencjodawcę innemu licen-cjobiorcy w ciągu pierwszych czterech lat od zawarcia porozumienia z innym licencjobiorcą,

– zobowiązania do wytwarzania towarów objętych umową jedynie w celu ich użycia jako części składowych do wytworzenia własnego towaru, pod warun-kiem, że nie ogranicza się licencjobiorcy w zakresie sprzedaży towarów objętych umową jako części zamiennych dla jego własnych towarów,

– zobowiązania do wytwarzania towarów objętych umową jedynie dla wska-zanego w porozumieniu odbiorcy, gdy porozumienie o transferze technologii za-warto w celu utworzenia alternatywnego źródła dostaw dla tego klienta.

3. ograniczenia sprzedaży odbiorcom końcowym przez licencjobiorcę działa-jącego na poziomie sprzedaży hurtowej.

Do niedopuszczalnych klauzul w umowach rozporządzenia RM zalicza się również takie, które powodują:

1. zobowiązania licencjobiorcy do udzielania wyłącznej licencji licencjodaw-cy lub innej osobie wskazanej przez licencjodawcę na korzystanie z własnych uprawnień licencjonowanej technologii, które dają się wydzielić z licencjonowa-nej technologii lub z nowych zastosowań tej technologii opracowanych przez licencjobiorcę,

2. zobowiązania licencjobiorcy do przeniesienia, w całości lub w części, na li-cencjodawcę lub na osobę trzecią wskazaną przez licencjodawcę, praw do wła-snych uprawnień dających się wydzielić z licencjonowanej technologii lub do wła-snych nowych zastosowań tej technologii, opracowanych przez licencjobiorcę;

3. zobowiązania licencjobiorcy do niekwestionowania ważności praw własno-ści intelektualnej przysługujących licencjodawcy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, bez uszczerbku dla prawa do wypowiedzenia umowy o transferze tech-

54

nologii w przypadku kwestionowania przez licencjobiorcę ważności jednego lub więcej licencjonowanych praw własności intelektualnej;

4. zobowiązania ograniczającego swobodę licencjobiorcy do używania jego własnej technologii;

5. zobowiązania ograniczającego zdolność którejkolwiek ze stron umowy do prowadzenia prac badawczo-rozwojowych, chyba że jest to niezbędne w celu zapobieżenia ujawnieniu licencjonowanego know-how osobom trzecim.

Zakaz umów ograniczających konkurencję obowiązuje między przedsiębiorcami należącymi do organizacji mającej wspólną eksploatację know-how lub praw wła-sności intelektualnej oraz tworzącymi wspólnego przedsiębiorcę, o ile prowadzą ci przedsiębiorcy działalność konkurencyjną, a także między przedsiębiorcami konkuru-jącymi na rynku towarów objętych licencją, na podstawie której jedna strona udziela drugiej stronie licencji na know-how lub prawa własności intelektualnej w zamian za co druga strona ustanawia ją wyłącznym dystrybutorem towarów objętych licencją.

Zakaz obowiązuje również w stosunku do umów zawierających postanowienia dotyczące innych praw, chyba że postanowienia te mają charakter dodatkowy oraz do umów zawieranych wyłącznie w celu przeniesienia prawa do praw własności intelektualnej lub know-how, z wyjątkiem umów dotyczących przeniesienia praw, w których na przenoszącym spoczywa ryzyko związane z eksploatacją, w szcze-gólności gdy wysokość wynagrodzenia jest uzależniona od obrotu osiągniętego przez przejmującego prawa, ilości towarów wytworzonych przy wykorzystaniu przenoszonego prawa lub liczby operacji z wykorzystaniem tego prawa.

W części wstępnej umowy określa się datę, miejsce zawarcia umowy, strony umowy i ewentualnie podstawę prawną, osoby reprezentujące strony (upoważ-nione do reprezentacji).

W części końcowej ustala się:– sankcje grożące w przypadku niewykonania lub nienależytego wykonania

postanowień umownych,– osoby reprezentujące strony w sprawach związanych z realizacją umowy,– przepisy mające zastosowanie w sprawach nie uregulowanych w umowie,– organ właściwy do rozstrzygania sporów powstałych w związku z wykony-

waniem umowy,– liczbę egzemplarzy, w których sporządzono umowę,– zasady zmian, uzupełnień lub rozwiązaniem umowy.Licencjodawca jest stroną uprzywilejowaną i może wykorzystywać swoją po-

zycję przy zawieraniu umowy tak, aby czerpać maksymalne korzyści. Przy za-wieraniu umowy licencjobiorca musi zwracać uwagę na niekorzystne dla niego zapisy dotyczące:

– obowiązku przenoszenia na licencjobiorcę wszelkich rozwiązań udoskona-lających rozwiązanie według umowy,

55

– ograniczeń dotyczących sprzedaży towarów licencyjnych,– uiszczanie opłat za wyroby nie objęte sposobem wytwarzania według licencji,– ograniczeń działalności licencjobiorcy nieobjętej licencjonowanym rozwią-

zaniem,– ustalanie ceny wyrobu wytworzonego na podstawie licencji.Przy sporządzaniu umowy licencyjnej uwzględniać należy przepisy ustawy

z dn. 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów Dz.U. Nr 50 poz. 331. W ogólności ustawa zakazuje porozumień ograniczających albo elimi-nujących konkurencję lub powodujących naruszenie w inny sposób konkurencji. Na przykład zakazane jest stosowanie w umowach z osobami trzecimi uciążli-wych lub niejednolitych warunków umów stwarzających tym osobom zróżnico-wane warunki konkurencji oraz uzależniania zawarcia umowy od przyjęcia lub spełnienia przez drugą stronę innego świadczenia niemającego rzeczowego ani zwyczajowego związku z przedmiotem umowy.

Ustawa ta przeciwdziała nadużywaniu pozycji dominującej przez jednego przedsiębiorcę zwłaszcza licencjodawcę.

Wzór ramowy umowy licencyjnej umieszczono na końcu publikacji. Załącznik nr 9

6. Umowa Know – how

Pozyskanie nowych technologii jest ważnym czynnikiem rozwoju przedsię-biorstwa. W wielu przypadkach nie zgłasza się do ochrony sposobów wytwa-rzania lub postępowania, bowiem publikacja opisu wynalazku ujawnia istotę rozwiązania i stanowi wskazówkę lub wprost przepis na uruchomienie procesu. Nie zawsze udaje się dokonać takiego zgłoszenia wynalazku dotyczącego tech-nologii lub składu fizyczno – chemicznego produktu, aby nie ujawnić istotnych elementów, bez których nie można zrealizować wynalazku.

Transfer technologii nieujawnionej może nastąpić w postaci przekazania wiedzy umożliwiającej prowadzenie z pozytywnym rezultatem działalności przemysłowej.

Umowy tego rodzaju określa się mianem „know – how” czyli „wiedzieć jak”. Polskie prawo nie podaje definicji pojęcia „Know – how”. Wg przepisów podat-kowych „know – how” jest to wartość stanowiąca równowartość uzyskanych informacji związanych z wiedzą w dziedzinie technicznej, techniczno-organiza-cyjnej lub organizacyjnej (art. 22 b, ust. 1).

Pojęcie know – how musi mieć element tajemnicy, która zwykle nie jest chro-niona prawami wyłącznymi, takimi jak np. patent. Tajemnica ta sprawia, że dana wiedza posiada wartość ekonomiczną jak towar, przy czym ta wartość wyraża się w najlepszym procesie, najlepszym produkcie wykorzystywanym w tej technologii.

Do pozytywnych aspektów nieujawnieni wiedzy technologicznej należy zaliczyć okoliczności, że w tym zakresie nie obowiązują żadne ograniczenia czasowe. Ta-

56

jemnica przedsiębiorstwa jest chroniona z mocy przepisów ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, wg której przez tajemnice przedsiębiorstwa rozumie się nieujawnione do wiadomości technicznej informacje techniczne, technologiczne, or-ganizacyjne przedsiębiorstwa lub inne informacje stanowiące wartość gospodarczą, co do których przedsiębiorca podjął działanie w celu zachowania ich poufności.

Czynem nieuczciwej konkurencji jest przekazanie, ujawnienie lub wykorzysta-nie cudzych informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa. Za naruszenie tajemnicy grożą sankcje cywilne i karne, o których szerzej omówiono w innym rozdziale.

Wedle rozporządzenia Komisji Europejskiej nr 772/2004 z 7 kwietnia 2004 r. informacje składające się na know – how powinny być utrwalone na jakimś nośniku. Umowa know – how powinna precyzyjnie określać przedmiot umowy oraz zawierać klauzule chroniące przekazywane know – how.

Do umów, których przedmiotem są trzymane w tajemnicy rozwiązania, stosuje się przepisy o umowach licencyjnych, a także przepisy ogólne, ponieważ Kodeks cy-wilny nie zawiera specjalnych postanowień odnoszących się do umów tego typu.

Umowy know – how polegają na tym, że jedna strona przekazuje drugiej pe-wien opis procesu technicznego lub organizacyjnego za wynagrodzeniem. Druga strona czyli odbiorca zobowiązuje się do zachowania w tajemnicy przekazanych informacji. W umowie powinny być jasno określone obowiązki stron w zakresie spraw dotyczących pomocy technicznej, współpracy, szkolenie personelu, udo-skonalenie lub przeprowadzenie audytu.

Umowy proste polegają na cesji chronionej własności intelektualnej know – how łącznie z licencją praw patentowych lub z użyciem znaku towarowego.

Umowy kombinowanie dotyczą nawet utworzenia nowej firmy stanowiącej wspólną własność. Taka umowa zawiera kontrakt finansowy z określeniem udzia-łów kapitałowych, kontrakt know – how oraz pomocy technicznej. Jest to najbar-dziej złożona forma transferu technologii.

W umowie know – how szczególne znaczenia mają podstawowe klauzule do-tyczące przedmiotu umowy, wynagrodzenia z tytułu prawa własności, poufności modernizacji i know – how w ramach wzajemności, bowiem w przypadku sporu pod uwagę brane są są przede wszystkim klauzule umowne.

Przykład ramowej umowy know – how podano w końcowej części publikacji.

7. Dochodzenie roszczeń w postępowaniu cywilnym

Uzyskanie ochrony dla własności niematerialnej na podstawie decyzji Urzędu Patentowego RP daje uprawnionemu prawo zakazania z korzystania z chronione-go rozwiązania bądź używania znaku towarowego lub oznaczenia geograficznego na terenie kraju, w którym obowiązuje ochrona.

57

Poza tym uprawniony z prawa wyłącznego może żądać od naruszającego prawo wła-sności do wydania bezpodstawnie uzyskanych korzyści, a w razie zawinionego naruszenia również do naprawienia szkody na zasadach ogólnych lub poprzez zapłatę sumy pieniężnej w wysokości odpowiadającej opłacie licencyjnej lub innego stosownego wynagrodzenia.

Sąd na wniosek uprawnionego może orzec o podanie do wiadomości orze-czenia lub nakazać naruszającemu prawo własności, w zamian za zaniechanie naruszenia, zapłatę na rzecz uprawnionego stosownej sumy pieniężnej.

Roszczenia z tytułu naruszenia prawa wyłączności ulegają przedawnieniu z upływem 3 lat. Bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym upraw-niony dowiedział się o naruszeniu swego prawa lub o osobie, która naruszyła patent. W innym przypadku roszczenie przedawnia się z upływem 5 lat od dnia, w którym nastąpiło naruszenie prawa.

Na wniosek uprawnionego sąd może orzec o wycofaniu z obrotu, przyznaniu uprawnionemu lub zniszczeniu bezprawnie wytworzonych lub oznaczonych wy-tworów oraz środków i materiałów.

Naruszenie prawa ochronnego na znak towarowy polega na bezprawnym uży-waniu w obrocie gospodarczym:

– znaku identycznego do zarejestrowanego znaku towarowego w odniesieniu do identycznych towarów,

– znaku identycznego lub podobnego do zarejestrowanego znaku towarowe-go w odniesieniu do towarów identycznych lub podobnych, jeśli zachodzi ryzyko wprowadzenia odbiorców w błąd w wyniku skojarzenia znaku ze znakiem towa-rowym zarejestrowanym,

– znaku identycznego lub znaku podobnego do renomowanego znaku towa-rowego zarejestrowanego w odniesieniu do jakichkolwiek towarów, jeśli takie używanie może przynieść używającemu należytą korzyść lub być szkodliwe dla odróżniającego charakteru bądź renomy znaku wcześniejszego.

Oznacza to, że nieuprawnione używanie znaku cieszącego się powszechnie dobrą opinią dotyczy wszystkich towarów.

Uprawniony do znaku towarowego powszechnie znanego na terytorium Pol-ski, nawet bez jego rejestracji może żądać zaprzestania używania znaku identycz-nego lub podobnego w odniesieniu do towarów identycznych lub podobnych. W przypadku znaku powszechnie znanego, a jednocześnie renomowanego, żą-danie zaprzestania używania znaku może dotyczyć towarów, które nie są tego samego rodzaju co towary uprawnionego do znaku powszechnie znanego.

W przypadku zarejestrowania znaku będącego w kolizji ze znakiem powszech-nie znanym uprawniony do znaku powszechnie znanego może żądać unieważ-nienia tego znaku przez Urząd Patentowy RP lecz w nieprzekraczalnym terminie 5 lat używania zarejestrowanego znaku towarowego, chyba, że zarejestrowanie znaku nastąpiło w wyniku działania w złej wierze (wówczas uprawniony do zna-ku znanego może żądać unieważnienia po upływie 5 lat).

58

Sprawy dotyczące naruszenia prawa wyłącznego (patentu, prawa ochronnego, prawa z rejestracji) nie są jedynymi sprawami jakie są rozstrzygane w trybie po-stępowania cywilnego.

W szczególności przed sądami rozpatrywane są sprawy o:– ustalenie autorstwa projektu wynalazczego (wynalazku, wzoru użytkowego,

wzoru przemysłowego, topografii układu scalonego i projektu racjonalizatorskie-go),

– ustalenie prawa do patentu, prawa ochronnego lub prawa z rejestracji,– wynagrodzenie za korzystanie z projektu wynalazczego,– wynagrodzenie za korzystanie z wynalazku, wzoru użytkowego lub topogra-

fii dla celów państwowych przysługujące twórcy takiego rozwiązania, gdy jest on jednocześnie właścicielem patentu, prawa ochronnego i prawa z rejestracji. Jeśli właścicielem jest przedsiębiorstwo ma prawo do wynagradzania ustalonego w za-leżności od wynagradzania za korzystanie z tych rozwiązań, które wypłaca się za środków budżetu Państwa,

– odszkodowanie za przejście na Skarb Państwa prawa do patentu lub prawa ochronnego odpowiednio na wynalazek tajny lub na wzór użytkowy tajny,

– stwierdzenie prawa korzystania z wynalazku, wzoru użytkowego albo wzo-ru przemysłowego w przypadku, gdy korzystano w dobrej wierze z rozwiązania na obszarze Polski, w chwili stanowiącej o pierwszeństwie do prawa wyłącznego lub przygotowano wszystkie istotne urządzenia potrzebne do korzystania z tego rozwiązania, lub gdy w dobrej wierze uzyskano, albo nabyto prawo wyłączne, przeniesione następnie na rzecz osoby uprawnionej, albo zawarto w dobrej wie-rze umowę licencyjną jako licencjobiorca, a korzystano z rozwiązania chronione-go co najmniej przez rok przed wszczęciem postępowania o przeniesienie prawa wyłącznego (lub w tym okresie przygotowano wszystkie istotne urządzenia po-trzebne do korzystania z tego rozwiązania),

– stwierdzenie prawa używania w ramach lokalnej działalności oznaczenia za-rejestrowanego jako znak towarowy na rzecz innej osoby,

– stwierdzenie prawa używania oznaczenia geograficznego,– stwierdzenie prawa utraty prawa używania oznaczenia geograficznego (w

przypadku nie spełniania przez producenta warunków na podstawie, których to oznaczenie geograficzne zostało zarejestrowane),

– przeniesienie patentu, prawa ochronnego na wzór użytkowy albo prawa z rejestracji wzoru przemysłowego lub topografii uzyskanego przez osobę nie-uprawnioną,

– przeniesienie prawa ochronnego na znak towarowy w przypadku zgłosze-nia na swoją rzecz znaku towarowego albo uzyskania na znak towarowy prawa ochronnego przez agenta lub przedstawiciela osoby uprawnionej do wyłącznego używania tego znaku w obcym państwie albo unieważnienia prawa ochronnego (jeśli agent lub przedstawiciel działał bez jej zezwolenia).

59

Kary za naruszanie cudzych prawPrawo własności przemysłowej przewiduje poza postępowaniem cywilnym

za naruszenie praw wyłącznych również postępowanie przed sądami, które koń-czyć się może sankcjami karnymi w postaci grzywny, ograniczenia lub pozbawie-nia wolności.

Przypisywanie sobie autorstwa cudzego projektu wynalazczego lub narusza-nie w inny sposób prawa twórcy projektu podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności. Takiej samej karze podlega kto wprowadza w błąd inną osobę co do autorstwa cudzego projektu wynalazczego.

W przypadku gdy działania, o których mowa wyżej podejmowane są w celu osiągnięcia korzyści majątkowej lub osobistej, to sprawcy grozi kara ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.

Jeżeli osoba nieuprawniona do uzyskania patentu, prawa ochronnego lub pra-wa z rejestracji, zgłasza cudzy wynalazek, wzór użytkowy, wzór przemysłowy lub cudzą topografię układu scalonego w celu uzyskania prawa wyłącznego podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności lub pozbawienia wolności do lat 2.

Ujawnienie informacji stanowiącej tajemnicę przedsiębiorstwa albo osoby fi-zycznej o wynalazku, wzorze przemysłowym, wzorze użytkowym albo topografii układu scalonego wyrządzające poważną szkodę, polegającą na przykład na unie-możliwieniu uzyskania prawa wyłącznego na takie rozwiązanie, podlega również grzywnie, ograniczeniu wolności lub pozbawieniu wolności do lat 2.

Jeżeli sąd stwierdzi, że sprawca ujawnienia uzyskanej informacji działał nie-umyślnie, podlega karze grzywny.

Oznaczenie w celu wprowadzenia do obrotu towarów z podrobionym zna-kiem towarowym lub zarejestrowanym cudzym znakiem towarowym (którego nie ma prawa używać) albo dokonywanie obrotu towarami oznaczonymi takimi znakami podlega grzywnie, karze ograniczenia lub pozbawienia wolności do lat 2.

Jeżeli działanie takie stanowi stałe źródło dochodu, lub gdy dotyczy to towa-rów o znacznej wartości sprawcy grozi kara pozbawienia wolności od 6 miesięcy do 5 lat, sąd w takim przypadku orzeka przepadek na rzecz Skarbu Państwa ma-teriałów i środków technicznych przeznaczonych do popełniania przestępstwa, nawet wtedy gdy materiały i środki techniczne nie były własnością sprawcy.

Oznaczenie przedmiotów nie chronionych prawem wyłącznym w sposób su-gerujący, że przedmioty te korzystają z ochrony podlega karze grzywny lub aresz-tu.

Podobnej karze podlega ten, kto wiedząc o mylnym oznaczeniu wprowadza do obrotu albo do celów obrotu przygotowuje lub magazynuje przedmioty.

Również rozpowszechnianie nieprawdziwych lub wprowadzających w błąd wiadomości o własnym lub obcym przedsiębiorstwie w celu przysporzenia ko-rzyści lub wyrządzenia szkody podlega karze aresztu. Podobna kara grozi za roz-

60

powszechnianie wiadomości mających wywołać mniemanie, że przedmioty nie-chronione korzystają z ochrony prawnej.

Pod karą grzywny zabrania się dodawać do wprowadzonych do obrotu towa-rów oznaczonych znakiem towarowym wyróżnika ® sugerującego, że towary te korzystają z takiej ochrony.

Niezależnie od uregulowań prawnych w ustawie p.w.p. dotyczących odpowie-dzialności cywilnej i karnej za naruszanie cudzych praw, także ustawa o zwalcza-niu nieuczciwej konkurencji przewiduje możliwość dochodzenia przed sądami odpowiedzialności za czyny niedozwolone, które naruszają interes przedsiębior-cy.

Za czyny nieuczciwej konkurencji, które mają związek z naruszaniem prawa własności intelektualnej uznaje się:

– oznaczenie przedsiębiorstwa wprowadzające w błąd co do jego tożsamości, na przykład przez używanie firmy, skrótu innego przedsiębiorstwa,

– wprowadzające klientów w błąd oznaczenie towarów i usług co do istot-nych cech tych towarów lub usług, takich jak: ich pochodzenie, jakość, skład-niki, sposoby wykonania, naprawy, przydatności, a także ryzyko jakie związane jest z korzystaniem z nich. Także oznaczanie towarów lub usług fałszywym ozna-czeniem geograficznym będzie czynem wprowadzającym w błąd. Ponadto czy-nem wprowadzającym w błąd jest oszukańcze używanie chronionych oznaczeń geograficznych i chronionych nazw pochodzenia,

– naruszenie tajemnicy przedsiębiorstwa, które stanowią nieujawnione do wiadomości publicznej informacje przedsiębiorstwa (techniczne lub organi-zacyjne, nie będące przedmiotem zgłoszenia do Urzędu Patentowego RP celem ochrony), przy czym to naruszenie polegać może na przekazaniu, ujawnieniu, wykorzystaniu i nabyciu cudzych tajemnic przedsiębiorstwa posiadających war-tość gospodarczą, a do których przedsiębiorca podjął niezbędne działania w celu zachowania poufności,

– naśladownictwo produktów przez kopiowanie zewnętrznej postaci jeżeli może to wprowadzić w błąd klientów co do tożsamości producenta lub produk-tu.

Jeżeli jednak naśladowanie jest niezbędne dla zapewnienia produktowi funk-cjonalności lub użyteczności, w szczególności jego budowy, konstrukcji i formy, to jest ono dozwolone.

61

Załączniki

Załącznik nr 1

Przykład zgłoszenia wynalazku Wymagania szczególne.Zgłoszenie powinno być sporządzone na arkuszach A4. Zalecane marginesy

opisu, zastrzeżeń i skrótu powinny wynosić góra i lewy 40 mm, dół i prawy 30 mm. Odstęp między wierszami powinien wynosić 6 mm. Arkusze powinny być ponumerowane. Każda część zgłoszenia powinna zaczynać się na oddzielnym ar-kuszu.

„TYTUŁ WYNALAZKU” Jeżeli przedmiotem wynalazku jest sposób postępo-wania (technologia wytwarzania), to tytuł wynalazku zawierać powinien sposób postępowania .

Sposób wytwarzania piwa

„OKREŚLENIE DZIEDZINY TECHNIKI”Ta część poza tytułem zawiera bliższe dane o przeznaczeniu wynalazku.

Przedmiotem wynalazku jest sposób wytwarzania piwa jasnego pełnego.

„OPIS STANU TECHNIKI”W tej części opisu należy zamieścić znane dotychczas z literatury technicz-

nej, a zwłaszcza literatury patentowej, rozwiązania, które są najbardziej zbliżone do zgłaszanego. Jeżeli znane ze stanu techniki rozwiązania nie są całkiem po-krewne z przedmiotem zgłoszenia można podać kilka rozwiązań, zwłaszcza gdy są tak samo zbliżone. Opis powinien być zwięzły i przedstawiać powinien te ce-chy techniczne, które umożliwią na tle stanu techniki istotne cechy zgłaszanego rozwiązania.

62

Znany jest na przykład z podręcznika „Browarnictwo” T. Pazery. Wydawnictwo Szkolno-Pedagog. W-wa 1998r sposób wytwarzania piwa, w którym słód zaciera się infuzyjnie podgrzaną wodą, którą miesza się ze słodem w stosunku 3 : 1, zakwaszając jednocześnie zacier. Po kolejnych etapach podgrzewania i stosowania przerw na rozkład białek, tworzenie się ekstraktu fermentującego i scukrzanie, otrzymaną poprzez filtrowanie brzeczkę gotuje się przez dwie godziny z granulatem chmielowym i cukrem, utrzymując odpowiednią kwasowość, a następnie ochładza i poddaje fermentacji, na przykład ciśnieniowej, przy użyciu drożdży piwowarskich. Fermentację burzliwą prowadzi się zwykle do uzyskaniu odpowiedniego stopnia odfermentowania, przy czym różnica między stopniem odfermentowania końcowego i stopniem odfermentowania piwa gotowego jest na ogół mniejsza niż 15 %, po czym młode piwo podlega fermentacji leżakowej w niskiej temperaturze, bliskiej 0°C. Po okresie dojrzewania piwa przeprowadza się jego filtrację, a następnie stabilizację. Podczas operacji zacierania słodu dodaje się preparaty hydrolizujące w celu usprawnienia procesu filtracji. Podczas filtracji młodego piwa dodaje się zwykle preparaty powodujące klarowanie leżakującego piwa w postaci naprzykład zolu krzemionkowego, lub karuku. Z polskiego opisu patentowego nr 137501 znany jest sposób wytwarzania piwa, zgodnie z którym do brzeczki dodaje się 30% cukru w stosunku do użytego słodu oraz enzymatyczny preparat słodowy, który dodaje się również podczas procesu fermentacji.

„UJAWNIENIE ISTOTY WYNALAZKU”W tej części należy podać środki techniczne charakteryzujące to rozwiąza-

nie, czyli te środki, które wyróżniają go od znanych rozwiązań. W tym przy-padku środkami będą czynności wykonywane w czasie (czyli ich kolejność, czas trwania), operacje, procesy i warunki w jakich przebiegają, stosowane parame-try (temperatura, ciśnienie, katalizatory i inne substancje pomocnicze, surowce, stosowane urządzenia, przebiegi informacji, połączenia. Czynności powinny być określone bezosobowo w stronie czynnej czasownika i w czasie teraźniejszym. Parametry mogą być wskazane w przedziałach, surowce i materiały mogą być wyszczególnione wielowariantowo. Ilości mogą być podane (jeśli to jest możliwe) ogólnikowo. Należy podawać tyle szczegółów ile wystarcza do określenia istoty.

63

Im bardziej ten fragment zgłoszenia jest opisany ogólnikowo tym szerszy zakres ochrony.

Sposób produkcji piwa według wynalazku polega na tym, że do zacierania stosuje się słód jasny pilzneński i słód ciemny karmelowy, gdzie stosunek słodu jasnego do ciemnego wynosi od 9 :1 do 20:1. Słód zaciera się wodą podgrzaną wstępnie do temperatury od 45°C do 58°C z dodatkiem preparatu hydrolizującego wagowo w ilości 0,5% w stosunku do zacieranego surowca. Po białkowaniu podgrzewa się zacier do temperatury powyżej 73°C z szybkością nie mniejszą niż 1,1°C/ min przy intensywnym mieszaniu. W końcowym etapie podgrzewania temperaturę zacieru podnosi się co najmniej do 77°C. Chmiel dodaje się do brzeczki w dwóch porcjach, a mianowicie na początku gotowania dodaje się 70 - 80 % granulatu chmielowego, goryczkowego w przeliczeniu na dawkę kwasów, natomiast pozostałą ilość chmielu w postaci granulatu aromatycznego

wprowadza się pod koniec gotowania, nie później niż na 10 minut przed jego zakończeniem. Po dodaniu pierwszej dawki chmielu do brzeczki dodaje się cukier w ilości 12-18% w stosunku do całkowitej masy słodu.Brzeczka poddawana jest fermentacji burzliwej częściowo do takiego stopnia, aby ekstrakt pozorny w gotowym piwie wynosił 4,8-5,2%.Otrzymany nowy gatunek piwa posiada ciemno-złocistą barwę, wykazuje dobre nasycenie dwutlenkiem węgla, a przede wszystkim odznacza się wysokimi walorami organoleptycznymi

„PRZYKŁADY REALIZACJI WYNALAZKU”W tej części opisu należy podać przynajmniej jeden przykład realizacji wyna-

lazku i opisać szczegółowo przedmiot zgłoszenia podając konkretne elementy takie jak; parametry, proporcje, ilości, urządzenia, elementy, połączenia, środ-ki techniczne, operacje. Jeśli sposób dotyczy środka spożywczego (leku, środka chemicznego) to przykład powinien zawierać ścisłe określenie składników tej substancji, ich zawartość oraz dane o sposobie wytwarzania, z opisem właściwo-ści. Liczba przykładów realizacji w opisie wynalazku zależy od ilości zastrzeżeń patentowych niezależnych. Jeśli wynalazek dotyczy sposobu postępowania okre-ślonego szerokim zakresem parametrów i różnych surowców, to kolejne przy-kłady mogą opisywać sposoby ze skrajnymi parametrami, lub z użyciem różnych składów substancji.

64

Przykład. Do kadzi zaciernej wlano 9 hl wody podgrzanej do temperatury 55°C i zakwaszonej kwasem mlekowym do wartości 5,6 pH. Dodano także 0,09 kg preparatu hydrolizującego polisacharydy niskoskrobiowe, oraz 300kg śrutowanego słodu jasnego pilzneńskiego i 3 kg słodu karmelowego, Zabieg zacierania prowadzono w temperaturze 52°C w ciągu 30 minut, przy uruchomionym mieszadle. Następnie wyłączono mieszanie, a po 20 minutach przerwy zacier podgrzano do temperatury 70°C z szybkością nie mniejszą niż 1,1°C/ min. przy intensywnym mieszaniu, po czym utrzymywano zacier w tej temperaturze w ciągu jednej godziny. W dalszej kolejności podgrzano zacier do temperatury 79°C, a następnie przetoczono do kadzi filtracyjnej. Po półgodzinnym odstaniu w kadzi filtracyjnej spowodowano spływ do kotła brzeczki przedniej w czasie 80 min. oraz pierwszej i drugiej wody wysłodkowej w ciągu 120 minut. Po podgrzaniu brzeczki do temperatury wrzenia dodano pierwszą dawkę granulatu chmielowego goryczkowego w ilości 75% całkowitej dawki kwasów, a po upływie 15 minut 50 kg cukru. Drugą dawkę kwasów w postaci granulatu aromatycznego dodano na 15 minut przed końcem gotowania, które zakończono po 120 minutach. Po wybiciu warki dodano zolu krzemionkowego w ilości 45 g/ hl i brzeczkę przelano do kadzi osadowej, a następnie ochłodzono o przekazano do fermentowania.Fermentacją burzliwą prowadzono metodą ciśnieniową w temperaturze 14°C i ciśnieniu 0,15 Mpa i użyciem drożdży piwowarskich w ilości 0,7 l gęstwy na 1 hl brzeczki. Ochładzanie rozpoczęto gdy zawartość ekstraktu spadła do poziomu, przy którym uzyskano gotowe piwo o zawartości 4,8 % ekstraktu pozornego. Następnie poddano młode piwo leżakowaniu w okresie 16 dni i temperaturze 0°C. Otrzymano piwo o zawartości alkoholu 5,6% objętości i barwie 23 jednostki EBC, odpowiadające polskiej normie piwa PN/A- 79098.

„ZASTRZEŻENIA PATENTOWE”Zastrzeżenia określają zakres żądanej ochrony wynalazku. To co nie ujęte

w zastrzeżeniach nie jest objęte ochroną. Zastrzeżenie stanowić musi jedno zda-nie rozwinięte.

65

Zastrzeżenia patentowe(niezależne)

„CZĘŚĆ NIEZNAMIENNA ZASTRZEŻENIA”W tej części zastrzeżenia patentowego niezależnego powinien być podane te środ-

ki techniczne, które określają przedmiot zgłoszenia i należą do stanu techniki (ele-menty, środki techniczne znane). Część tę należy rozpocząć od powtórzenia tytułu, a następnie podać tę część procesu wytwarzania, która wynika ze znanych opisów.

1. Sposób wytwarzania piwa polegający na tym, że słód zaciera się infuzyjnie wodą w stosunku 1 ; 3, zaś zacier zakwasza się i po kolejnych etapach podgrzewania oraz stosowania przerw na białkowanie i scukrzanie, otrzymaną brzeczkę gotuje się z chmielem, a następnie poddaje fermentacji ciśnieniowej przy użyciu drożdży piwowarskich, a także fermentacji leżakowej,

znamienny tym,„CZĘŚĆ ZNAMIENNA ZASTRZEŻEŃ PATENTOWYCH” Po słowach „znamienny tym”, podaje się zwięźle cechy techniczne zastrzega-

nego rozwiązania, to jest te które zostały wymienione w części opisu „ujawnienie istoty wynalazku”. Podane w tej części cechy (surowce, stosunek połączenia pa-rametry, operacje) nie mogą należeć do stanu techniki

że do zacierania stosuje się słód jasny i ciemny, karmelowy w stosunku od 9 ;1 do 20 ;1, który zaciera się wodą podgrzaną do temperatury początkowej 40°C - 58°C z dodatkiem preparatu hydrolizującego w ilości 0.5 % wagowo w stosunku do zacieranego surowca, przy czym po białkowaniu kolejne podgrzewanie zacieru do temperatury powyżej 70°C odbywa się z szybkością nie mniejszą niż 1,1°C/ min przy intensywnym mieszaniu, zaś podgrzewanie, w trakcie którego tworzą się dekstryny, prowadzi się do temperatury co najmniej 77°C, a następnie do tak otrzymanej brzeczki chmiel dodaje się w dwóch dawkach, z których pierwszą w ilości od 70 % do 80% granulatu chmielowego goryczkowego dodaje się na początku gotowania, a pozostałą ilość chmielu w postaci granulatu aromatycznego przy końcu operacji gotowania, nie później niż na 10 minut przed jej zakończeniem, przy czym po dodaniu pierwszej dawki chmielu do brzeczki dodaje się cukier w ilości od 12 do 18 % w stosunku wagowym do całkowitej masy słodu, a ponadto brzeczka poddawana jest fermentacji częściowej.

66

„ZASTRZEŻENIE PATENTOWE ZALEŻNE”W tym zastrzeżeniu określa się cechy techniczne bliżej określające rozwiąza-

nie, lub podające korzystny wariant rozwiązania, albo jego uzupełnienie o dodat-kowe cechy. Zastrzeżenia zależne obejmować mogą warianty rozwiązań szczegó-łowych. Zależność zastrzeżenia od innego zastrzeżenia oznacza, że zastrzeżenie zależne obejmuje obok cech podanych w tym zastrzeżeniu obejmuje także wszyst-kie cechy zastrzeżenia od którego jest zależne. Zastrzeżenie zależne zaczyna się od przytoczenia tytułu lub jego początku, następnie wpisuje się słowa „według zastrz.”, a dalej numer jednego z podanych wyżej zastrzeżeń, które zawiera ten element do którego nawiązuje zastrzeżenie zależne. Nie podaje się tytułu „Za-strzeżenie zależne” lecz tylko kolejny numer.

2.Sposób wytwarzania piwa, według zastrz. 1, znamienny tym, że fermentacja częściowa brzeczki jest prowadzona aż do osiągnięcia w piwie gotowym wartości pozornej ekstraktu od 4,8 do 5,2 %.

Skrót opisu

Przedmiotem wynalazku jest sposób wytwarzania piwa .Istota wynalazku po-lega na tym, że do zacierania stosuje się słód jasny i ciemny oraz cukier, a otrzy-many zacier po etapie białkowania podgrzewa się do temperatury co najmniej 70°C z prędkością 1,1 °C/ min. Chmiel w trakcie gotowania dodaje się w dwóch określonych porcjach na początku i na końcu gotowania, natomiast fermentację burzliwą prowadzi się do takiego momentu, aby zawartość pozorna ekstraktu w gotowym piwie wynosiła 4,8- 5,2 %.

1 zastrzeżenie

Załącznik nr 2

Przykład zgłoszenia wzoru użytkowego. Treść ujęta w ramki stanowi część zgłoszenia.„TYTUŁ „• Tytuł ma być jasnym i zwięzłym słownym oznaczeniem technicznym przed-

miotu wzoru użytkowego. Tytuł nie może ujawniać nowych cech wzoru użyt-kowego. Niedopuszczalny jest tytuł zawierający nazwy fantazyjne (np. Pralka Frania). Niedopuszczalny jest tytuł zawierający sformułowania dotyczące zalet (np. nowy wkrętak). Ponadto tytuł powinien określać dziedzinę techniki, której dotyczy wzór użytkowy.

67

Element konstrukcji wsporczej„OKREŚLENIE DZIEDZINY TECHNIKI”W tej części opisu należy podać dane o przeznaczeniu wzoru użytkowego.

Nie ujawnia się nowych cech różniących zgłaszane rozwiązanie od istniejących tego typu rozwiązań. Początek powinien być taki „Wzór użytkowy dotyczy….” lub „Przedmiotem wzoru użytkowego jest ….”

Przedmiotem wzoru użytkowego jest element konstrukcji wsporczej, zwłaszcza dźwigu.

„OPIS STANU DOTYCHCZASOWEGO”W tej części należy podać informacje dotyczące wyników poszukiwań w literaturze

technicznej, a szczególnie w literaturze patentowej. Należy wybrać jedno lub dwa naj-bliższe znane rozwiązania i je skrótowo opisać, uwzględniając szczególnie elementy, które występują w naszym rozwiązaniu. Opisywane cechy znanego rozwiązania, które wraz z innymi nowymi cechami zgłaszanego rozwiązania charakteryzują je najlepiej. Nie należy umieszczać negatywnej oceny przytaczanego znanego rozwiązania.

Znane są konstrukcje wsporcze zestawione z profili zamkniętych, które zapewniają dużą sztywność przy stosunkowo niskim ciężarze.Znana jest, na przykład z polskiego opisu wzoru użytkowego nr 54438, kolumna dźwignika, której słup składa się z giętek kolumny z zacięciami ceowymi zamkniętymi blachami tylnymi z płytami wzmacniającymi i płytkami zamykającymi oraz półkami połączonymi końcami blachy ceowej z blachami mocującymi.Znana jest także konstrukcja wsporcza dźwigu osobowego produkowanego przez szwedzką firmę Cibes, którą tworzą dwa kształtowniki zamknięte o przekroju prosto-kątnym, rozstawione względem siebie tak, że dłuższe ich boki umieszczone są w jednej płaszczyźnie, które są połączone dwoma równolegle usytuowanymi płaskownikami.

„UJAWNIENIE ISTOTY ROZWIĄZANIA”W tej części opisu należy przedstawić wszystkie istotne elementy potrzebne do zrealizo-

wania naszego rozwiązania. Wzór użytkowy powinien być tak opisany aby znawca z danej dziedziny techniki mógł sobie wyobrazić rozwiązanie. Wzór opisuje się przez wymienienie niezbędnych środków technicznych opisując budowę elementów rozwiązania ich występo-wanie i ewentualnie połączenie. Można wyjaśnić do czego poszczególne elementy służą.

68

Zgodnie z wzorem użytkowym element konstrukcji wsporczej tworzy nierównoramienny kątownik o zagiętych do wewnątrz końcówkach jego ramion, do których przylegają dłuższymi bokami kształtowniki o profilu zamkniętym. Kształtowniki te połączone są ponadto płaskownikiem, który wraz z kątownikiem tworzy zamknięty profil, o przekroju w kształcie zbliżonym do prostokąta.

„WSKAZANIE KORZYSTNYCH SKUTKÓW”Po opisaniu istoty należy wskazać na czym polega użyteczność wzoru użytko-

wego, unikając opisania efektów ekonomicznych.

Profil według wzoru użytkowego charakteryzuje się dużą sztywnością zarówno względem pionowej jak i poziomej osi bezwładności, a tym samym nie wymaga stosowania dodatkowych elementów wzmacniających konstrukcję względem każdej z tych osi.

„OBJAŚNIENIE FIGUR RYSUNKU”W tej części opisu należy wyjaśnić co przedstawiają poszczególne figury (zesta-

wienia rzuty, przekroje, fragmenty) rysunku.

Przedmiot wzoru użytkowego jest pokazany na rysunku, przedstawiającym przekrój poprzeczny

„PRZYKŁAD REALIZACJI WZORU UŻYTKOWEGO”W tym fragmencie opisu należy przedstawić w sposób opisowy przedmiot zgłoszenia

w oparciu o rysunek. Po wskazaniu elementu zaznaczonego cyfrą lub literą należy to ozna-czenie odsyłające wstawić w sposób wyróżniający podkreślając lub pogrubiając. Jeśli przed-miotem wzoru użytkowego jest urządzenie należy opisać jego działanie lub przeznaczenie.

Konstrukcja wsporcza składa się z nierównoramiennego kątownika 1 o zagiętych do wewnątrz końcówkach 2 i 3 ramion kątownika 1, do których przylegają dłuższymi bokami kształtowniki profilowe 4 i 5 o profilu zamkniętym i przekroju prostokątnym. Końcówka 2 ramienia kątownika 1 oraz krótszy bok kształtownika 5 są połączone płaskownikiem 6, który wraz z kątownikiem 1 i kształtownikiem 3 tworzy zamknięty profil o przekroju zbliżonym do prostokąta.

69

Zastrzeżenie ochronneZastrzeżenia określają zakres przedmiotowej ochrony na wzór użytkowy, któ-

ry został ujawniony w opisie w części „UJAWNIENIE ISTOTY”. Cechy lub ele-menty nie ujawnione nie są objęte ochroną. Zastrzeżenie buduje się w ten sposób, aby stanowiło jedno zdanie.

„CZĘŚĆ NIEZNAMIENNA”W części niezamiennej opisuje się zespół cech znanych lecz należących do na-

szego rozwiązania. Ta część zastrzeżeń powinna zaczynać się od powtórzenia tytułu wzoru użytkowego i ewentualnie zawierać cechy należące do stanu tech-niki. Powinna wskazywać istnienie elementów znanych podobnych lub opisy-wać ich budowę. Wymienia się te elementy, które wskazane zostały na wstępie. Nie wstawia się odsyłaczy.

Element konstrukcji wsporczej zestawiony z dwóch profili zamkniętych o przekroju prostokątnym,

znamienny tym,

„CZĘŚĆ ZNAMIENNA”Podaje się zwięźle cechy techniczne zastrzeganego wzoru użytkowego, które mają

go wyróżnić od innych rozwiązań. Żadna z wymienionych w tej części cech technicz-nych nie może należeć do stanu techniki. Oznaczenia odsyłające, które na rysunku jest przyporządkowane elementowi zastrzeganemu, należy wyróżnić przez pogru-bienie lub podkreślenie oraz umieścić w nawiasach. Oznaczenia odsyłające mają na celu lepsze zrozumienie zastrzeżeń. We wszystkich zastrzeżeniach nazewnictwo powinno być jednolite i takie samo jak w opisie wzoru użytkowego. Nazewnictwo powinno być zgodne z obowiązującymi przepisami, powszechnie przyjęta praktyka w dziedzinie techniki do której należy wzór użytkowy. Wskazane jest przy wyborze terminologii posługiwanie się na przykład leksykonem technicznym.

że kształtowniki profilowe /4/ i /5/ przylegają dłuższymi bokami do zagiętych do wewnątrz końcówek /2/ i /3/ ramion nierównoramiennego kątownika /1 /, a ponadto kształtowniki profilowe /4 i /5/ są połączone płaskownikiem /6 /, który wraz z kątownikiem / 1/ i kształtownikiem /3/ tworzy zamknięty profil

Mogą występować dalsze zastrzeżenia tak zwane zależne, w których ujmuje się cechy drugorzędne, które nie muszą występować w naszym rozwiązaniu. Za-strzeżenie zależne w tym przykładzie należałoby zaczynać następująco „Element konstrukcji wsporczej według zastrz.1, znamienny tym, że…..”

70

„RYSUNEK”Rysunki powinny przedstawiać przedmiot wzoru użytkowego (wynalazku) w tylu uję-

ciach, ile stosownie do jego złożoności jest potrzebne do zrozumienia rozwiązania w połą-czeniu z opisem. Przedstawione urządzenia powinny być odtworzone przy zastosowaniu rzutów prostokątnych, przekrojów, lub pokazane w widoku ogólnym. Linie nie powinny być cieńsze niż 0,15 mm. Nie można wykonać rysunków ołówkiem lub długopisem. Ry-sunek może się składać z kilku arkuszy. Rysunki nie powinny zawierać tekstu za wyjątkiem np. „przekrój A-A”. Nie można stosować cieniowania ani kolorów poza czarnym. Cyfry odsyłające nie powinny być mniejsze niz3,5 mm. Arkusze powinny mieć format A4. Ar-kusze nie mogą mieć ramki. Marginesy czyste, góra 25 mm, lewy 35 mm, prawy 15 mm, dół 10 mm. Arkusze należy wykorzystać w pozycji pionowej tzn. krótsze boki powinny być u góry i u dołu. Każda figura powinna być ponumerowana cyframi arabskimi. (za wy-jątkiem gdy jest tylko jedna). Przed numerem figury umieścić napis „Fig.”. Na rysunkach nie powinno być oznaczeń nie wymienionych w opisie i odwrotnie.

„SKRÓT OPISU”Skrót opisu powinien zawierać treściwą informację określającą cechy techniczne,

charakterystyczne dla rozwiązania. Nie powinien przekraczać 1/3 strony maszynopisu A4. Nie powinien zawierać stwierdzeń co do zalet i wartości rozwiązania, ani prze-widywań co do zastosowania. Po każdej z głównych cech zobrazowanej za pomocą wskazanej figury rysunku, oznaczenia odsyłające powinny być umieszczone w nawia-sach. Skrót służy do celów informacyjnych i jest pomocnicza częścią zgłoszenia. Jeżeli zgłoszenie zawiera kilka figur rysunku należy wybrać jedną z figur i należy ja podać przy lewym marginesie pod tekście skrótu. Przy prawym marginesie pod tekstem na-leży wymienić w nawiasie liczbę zastrzeżeń jakie ma zgłoszenie „(1 zastrzeżenie) „

Przedmiotem wzoru użytkowego jest profil konstrukcji wsporczej dźwigu. Zgodnie z wzorem użytkowym do zagiętych końcówek 2 i 3 ramion kątownika 1 przylegają dłuższymi bokami kształtowniki 4 i 5 o przekroju prostokątnym. Końcówka 2 oraz krótszy bok kształtownika 5 są połączone poprzeczkami 6.

(1 zastrzeżenie)

71

Załącznik nr 3

Miejsce na pieczątkę zgłaszającego

Nr . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Data zgł.

Znak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Int. Cl . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

podpis członka podpis przewod.Komisji Klasyfik. Komisji Klasyfik.

(wypełnia Urząd Patentowy) URZĄD PATENTOWY RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ 00-950 Warszawa, Al. Niepodległości 188/192 Skr. poczt. 203

P O D A N I EZGŁASZAJĄCY 1) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . (podać kolejno: nazwisko i imię lub nazwę oraz adres) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Numer identyfikacji podatkowej NIP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Numer ewidencyjny PESEL* . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Numer identyfikacyjny REGON* . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . PEŁNOMOCNIK 2) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . (nazwisko i imię oraz adres pełnomocnika) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Wnoszę (wnosimy) o udzielenie 3): patentu na wynalazek* prawa ochronnego na wzór użytkowy*. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .dodatkowego do* . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .pod tytułem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . (podać tytuł wynalazku lub wzoru użytkowego) Oświadczenie o korzystaniu z pierwszeństwa 4):

Data zgłoszenia(data wystawienia)

Kraj zgłoszenia(miejsce i kraj wystawy)

Numer zgłoszenia

(nazwa wystawy)

72

TWÓRCA(Y) WYNALAZKU (WZORU UŻYTKOWEGO)1. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

(nazwisko i imię oraz adres)2. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . *) niepotrzebne skreślićPODSTAWA PRAWA DO PATENTU (PRAWA OCHRONNEGO) 5) . . . . .

wypełnić jeżeli zgłaszający nie jest twórcą wynalazku (wzoru użytkowego). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Inne oświadczenia lub wnioski 6) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . SPIS ZAŁĄCZONYCH DOKUMENTÓW1. Opis wynalazku (wzoru) w trzech egzemplarzach po ........ arkuszy każ-

dy2. Zastrzeżenia w trzech egzemplarzach po ........ arkuszy każdy3. Skrót w dwóch egzemplarzach4. Rysunek w trzech egzemplarzach po ........ arkuszy każdy 7)5. Dowód wniesienia opłaty za zgłoszenie, jeżeli opłata została uiszczona; Uwaga: opłatę należy uiścić na konto Urzędu Patentowego RP:

NBP O/O Warszawa Nr 931010101000258322310000006. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Osoba upoważniona do odbioru korespondencji 8). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

(nazwisko i imię lub nazwa oraz adres)

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . , dnia,. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . (podpis zgłaszającego lub pełnomocnika ze wskazaniem nazwiska i imienia) 9)

Oświadczenie na podstawie art. 45 ust. 2 ustawy Prawo własności przemysło-wej:

Zgadzam(y) się na udostępnienie przez Urząd Patentowy osobom trzecim in-formacji o dokonaniu zgłoszenia z ujawnieniem numeru, daty zgłoszenia, tytułu zgłoszenia oraz zgłaszającego.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . (podpis zgłaszającego lub pełnomocnika)

73

POUCZENIEad. 1. Wskazując w podaniu zgłaszającego należy wymienić jego nazwę w przypadku, gdy

jest on osobą prawną. Jeżeli zgłaszającym jest podmiot gospodarczy nie posiadający osobowości prawnej w po-daniu należy wymienić nazwisko i imię osoby prowadzącej działalność gospodarczą.Jeżeli zgłaszającym jest państwowa jednostka organizacyjna nie posiadająca osobowości prawnej, występująca w imieniu Skarbu Państwa, w podaniu należy wymienić jej nazwę.

ad. 2. Jeżeli pełnomocnik występuje (art. 236 i 237 ustawy z dnia 30 czerwca 2000 r. - Prawo własności przemysłowej, Dz.U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1117 z późniejszymi zmianami). Dokument pełnomocnictwa podlega opłacie skarbowej.

ad. 3. Należy określić dokładnie rodzaj żądanej ochrony; w razie ubiegania się o patent dodatko-wy należy podać także numer patentu głównego lub numer zgłoszenia.

ad. 4. Jeżeli zgłaszający chce skorzystać z uprzedniego pierwszeństwa, powinien w podaniu zło-żyć stosowne oświadczenie (art. 35 ww. ustawy).

ad. 5. Zwraca się uwagę na przepisy art. 11, 20, 21, 59, 67 ustawy - Prawo własności przemy-słowej; jeżeli prawo do uzyskania patentu (prawa ochronnego) przysługuje zgłaszającemu jako następcy prawnemu, należy określić podstawę tego następstwa.

ad. 6. Mogą to być np. wnioski na podstawie art. 38, art. 43 ust. 1 ustawy - Prawo własności przemysłowej.

ad. 7. Rysunki należy dołączyć, jeżeli są niezbędne do zrozumienia wynalazku; w razie ubiegania się o prawo ochronne na wzór użytkowy zgłoszenie musi zawierać rysunek(ki) wzoru użytkowego (art. 97 ust. 2 ustawy - Prawo własności przemysłowej).

ad. 8. Jeżeli jest dwóch lub więcej zgłaszających i nie działają przez wspólnego pełnomocnika i w każdym przypadku, gdy adres do korespondencji jest inny niż adres pełnomocnika lub siedziby zgłaszającego.

ad. 9. Jeżeli jest dwóch lub więcej zgłaszających i nie działają przez wspólnego pełnomocnika, podanie powinno być podpisane przez wszystkich zgłaszających; tak samo należy podpi-sać opis oraz zastrzeżenia załączone do podania.

W zakresie wynalazków i wzorów użytkowych obowiązują w Polsce m.in. następujące akty normatywne:– ustawa z dnia 30 czerwca 2000 r. - Prawo własności przemysłowej (Dz.U. z 2003 r.

Nr 119, poz. 1117 z późniejszymi zmianami)– rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 17 września 2001 r. w sprawie dokonywa-nia i rozpatrywania zgłoszeń wynalazków i wzorów użytkowych (Dz.U. Nr 102, poz. 1119 oraz z 2005 r. Nr 109, poz. 910);– rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 sierpnia 2001 r. w sprawie postępowania spor-nego przed Urzędem Patentowym Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. Nr 92, poz. 1018);– rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 2 marca 2004 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie opłat związanych z ochroną wynalazków, wzorów użytkowych, wzorów przemysłowych, znaków to-warowych, oznaczeń geograficznych i topografii układów scalonych (Dz.U. Nr 35, poz. 309).UWAGA: Wszystkie części zgłoszenia (opis, zastrzeżenia, rysunki oraz skrót opisu) powinny być

przedstawione w takiej formie, aby mogły być bezpośrednio reprodukowane.

74

Załącznik nr 4

Miejsce na pieczątkę zgłaszającego

Nr . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Data zgł.Znak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

(wypełnia Urząd Patentowy)

URZĄD PATENTOWY RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ 00-950 Warszawa, Al. Niepodległości 188/192 Skr. poczt. 203

P O D A N I EZGŁASZAJĄCY 1) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

(podać kolejno: nazwisko i imię lub nazwę oraz adres). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Numer identyfikacji podatkowej NIP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Numer ewidencyjny PESEL* . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Numer identyfikacyjny REGON* . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . PEŁNOMOCNIK . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

(nazwisko i imię oraz adres pełnomocnika). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wnoszę (wnosimy) o udzielenie prawa z rejestracji na wzór przemysłowypod tytułem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Oświadczenie o korzystaniu z pierwszeństwa:Data zgłoszenia

(data wystawienia)Kraj zgłoszenia

(miejsce i kraj wystawy)Numer zgłoszenia(nazwa wystawy)

Dla odmiannumer

TWÓRCY WZORU PRZEMYSŁOWEGO:1. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

(nazwisko i imię oraz adres)2. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . *) niepotrzebne skreślić

75

PODSTAWA PRAWA DO PRAWA Z REJESTRACJI 3) wypełnić jeśli zgłaszają-cy nie jest twórcą wzoru przemysłowego

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Inne oświadczenia lub wnioski. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . SPIS ZAŁĄCZONYCH DOKUMENTÓW:1. Opis wzoru przemysłowego w trzech egzemplarzach po ........ arkuszy każdy2. Ilustracje 4) w trzech egzemplarzach po ........ arkuszy3. Ilustracja zbiorcza 5) w trzech egzemplarzach4. Fotografie 6) w trzech egzemplarzach po ........ arkuszy5. Dokument pełnomocnictwa 7)

6. Dowód wniesienia opłaty za zgłoszenie, jeżeli opłata została uiszczona;Uwaga: opłatę należy uiścić na konto Urzędu Patentowego RP:

NBP O/O Warszawa Nr 931010101000258322310000007. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Osoba upoważniona do odbioru korespondencji 8): . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

(nazwisko i imię lub nazwa oraz adres). . . . . . . . . . , dnia,. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . (podpis zgłaszającego lub pełnomocnika ze wskazaniem nazwiska i imienia)

POUCZENIE1) Wskazując w podaniu zgłaszającego należy wymienić nazwę w przypadku, gdy jest on

osobą prawną.2) Jeżeli pełnomocnik występuje (art. 236 ust. 1 ustawy z dnia 30 czerwca 2000 r. - Pra-

wo własności przemysłowej (Dz.U. z 2003 r.Nr 119, poz. 1117 z późniejszymi zmianami).3) Zwraca się uwagę na przepisy art. 11, 12 i 20 ustawy z dnia 30 czerwca 2000 r.

- Prawo własności przemysłowej; jeżeli prawo do uzyskania prawa z rejestracji przysługuje zgła-szającemu jako następcy prawnemu, należy określić podstawę tego następstwa.

4) Zgłoszenie wzoru przemysłowego zawiera ilustracje, a w szczególności rysunki lub fotografie. Zgłoszenie może również zawierać próbki materiału włókienniczego. Ilustracja po-glądowa wzoru przemysłowego będzie zamieszczona w ogłoszeniu o udzieleniu prawa z rejestra-cji.

5) Jeżeli zgłoszenie zawiera odmiany to wszystkie odmiany wzoru powinny być przed-stawione w figurach na jednym arkuszu A4.

76

6) Fotografie powinny być wykonane techniką umożliwiającą otrzymanie reprodukcji (pkt 18 załącznika nr 1 do rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 stycznia 2002 r. w sprawie dokonywania i rozpatrywania zgłoszeń wzorów przemysłowych (Dz.U. Nr 40 poz. 358 oraz z 2005 r. Nr 106, poz. 893). Nie mogą być mniejsze niż 5 cm x 5 cm i większe niż 13 cm x 18 cm (pkt 19załącznika nr 1 do ww. rozporządzenia).

7) Dokument pełnomocnictwa podlega opłacie skarbowej.8) Jeżeli jest dwóch lub więcej zgłaszających i nie działają przez wspólnego pełnomoc-

nika i w każdym przypadku, gdy adres do korespondencji jest inny niż adres pełnomocnika lub siedziby zgłaszającego.

W zakresie wzorów przemysłowych obowiązują w Polsce następujące akty normatywne:- ustawa z dnia 30 czerwca 2000 r. - Prawo własności przemysłowej (Dz.U. z 2003 r.

Nr 119, poz. 1117 z późniejszymi zmianami);- rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 stycznia 2002 r. w sprawie doko-

nywania i rozpatrywania zgłoszeń wzorów przemysłowych (Dz.U. Nr 40 poz. 358 oraz z 2005 r. Nr 106, poz. 893);

- rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 2 marca 2004 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie opłat związanych z ochroną wynalazków, wzorów użytkowych, wzorów przemysło-wych, znaków towarowych, oznaczeń geograficznych i topografii układów scalonych (Dz.U. Nr 35 poz. 309).

UP RP DW. Zam. 551/2005. N. 500 egz.

77

Załącznik nr 5

Miejsce na pieczątkę zgłaszającego

Nr

Data zgł. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

(wypełnia Urząd Patentowy) URZĄD PATENTOWY RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ 00-950 Warszawa, Al. Niepodległości 188/192 Skr. poczt. 203

PODANIEo udzielenie prawa ochronnego na znak towarowy *)prawa ochronnego na wspólny znak towarowy 1) *)

prawa ochronnego na wspólny znak towarowy gwarancyjny 2) *)wspólnego prawa ochronnego na znak towarowy 3) *)

1. ZGŁASZAJĄCY 4) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . (nazwisko i imię lub nazwa zgłaszającego – patrz uwagi)

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . siedziba (lub adres zgłaszającego)

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Numer identyfikacji podatkowej NIP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Numer ewidencyjny PESEL* . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Numer identyfikacyjny REGON* . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .2. Pełnomocnik 5) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

(nazwisko i imię oraz adres pełnomocnika – patrz uwagi). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Opis znaku: 6) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. Znak towarowy 7)

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .5. Kolorystyka znaku: 8) czarno – biały **) □ barwny **) □6. Oświadczenie o korzystaniu z pierwszeństwa: 9) . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

(data, kraj – patrz uwagi)

78

7. Wykaz towarów i/lub usług, do których oznaczania jest przeznaczony znak towarowy ze wskazaniem klas odnoszących się do określonych towarów - jeżeli zawiera nie więcej niż 15 wyrazów (patrz uwagi): 10)

Towary lub usługi: Klasa:. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . *) niepotrzebne skreślić**) właściwe zakreślić krzyżykiem

8. Adres do korespondencji 11) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

(nazwisko i imię lub nazwa, adres – patrz uwagi)9. Dodatkowy adres do korespondencji 12). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

(nazwisko i imię lub nazwa, adres – patrz uwagi)10. Inne oświadczenia lub wnioski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11. Załączniki: **)1. □ 5 identycznych fotografii lub odbitek znaku towarowego 13)

2. □ 2 fotografie lub odbitki w kolorze czarno – białym 14)

3. □ dokument pierwszeństwa wynikającego z wcześniejszego zgłoszenia 4. □ dokument pierwszeństwa wynikającego z wcześniejszego wystawienia to-

warów na wystawie5. □ dokument przeniesienia pierwszeństwa6. □ dokument pełnomocnictwa (jeżeli zgłaszający działa przez pełnomocni-

ka) 15)

7. □ regulamin znaku 16)

8. □ dowód wniesienia opłaty od podania, jeżeli opłata została uiszczona;Uwaga: opłatę w wysokości 500,- zł do trzech klas towarowych 10) oraz dodat-

kowo po 100,- zł od każdej klasy powyżej trzech klas towarowych , należy uiścić na konto Urzędu Patentowego RP: NBP O/O Warszawa Nr 93101010100025832231000000 podając na przekazie (przelewie) datę zgłoszenia i znak, bądź jego rodzaj)

9. □ inne 17)

. . . . . . . . . . , dnia,. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . (podpis zgłaszającego lub pełnomocnika ze wskazaniem imienia i nazwiska)

79

POUCZENIE 1) art. 136 ust. 1 ustawy z dnia 30 czerwca 2000 r. - Prawo własności przemysłowej, (Dz.U.

z 2003 r. Nr 119, poz. 1117 z późniejszymi zmianami). 2) art. 137 ust. 1 ww. ustawy. 3) art. 122 ust. 1 ww. ustawy. 4) Wskazując w podaniu nazwę zgłaszającego należy wymienić nazwę przedsiębiorstwa

w przypadku osób prawnych.Jeżeli zgłoszenie jest dokonywane w imieniu Skarbu Państwa przez organ administracji rządowej albo państwową jednostkę organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, jako zgłaszającego należy podać nazwę tego organu lub jednostki (§ 5 ust. 2 rozporządze-nia Prezesa Rady Ministrów z dnia 8 lipca 2002 r. w sprawie dokonywania i rozpatrywania zgłoszeń znaków towarowych, Dz.U. Nr 115 poz. 998 oraz z 2005 r. Nr 109, poz. 911).

5) Pełnomocnikiem strony w postępowaniu przed Urzędem Patentowym może być tylko rzecz-nik patentowy (art. 236 ust. 1 ww. ustawy). Pełnomocnikiem osoby fizycznej może być rów-nież współuprawniony, a także rodzice, małżonek, rodzeństwo lub zstępni strony oraz osoby pozostające ze stroną w stosunku przysposobienia (art. 236 ust. 2 ww. ustawy).

6) Jeżeli znak jest literą, cyfrą, napisem, rysunkiem lub kompozycją kolorystyczną należy zamie-ścić opis znaku, gdy samo przedstawienie nie jest wystarczające do jego pełnego zobrazowania (§ 6 ust. 4 ww. rozporządzenia). Jeżeli znak składa się z kilku odrębnych części przeznaczo-nych do łącznego używania lub ma formę przestrzenną należy zamieścić opis z wyjaśnieniem, co on przedstawia i w razie potrzeby, w jaki sposób ma być używany (§ 6 ust. 5 ww. rozpo-rządzenia). Znaki barwne przedstawia się w kolorach z podaniem wykazu użytych kolorów, wskazując, których elementów znaku dotyczą te kolory (§ 6 ust. 3 ww. rozporządzenia).

7) Każdy znak towarowy należy zgłosić oddzielnie. 8) Za jeden znak uważa się oznaczenie obejmujące jedno zestawienie kolorów (art. 138 ust. 2

ww. ustawy). 9) Art. 124 i 125 ww. ustawy oraz § 5 ust. 3 pkt. 1 ww. rozporządzenia.10) Jeżeli wykaz towarów obejmuje więcej niż 15 wyrazów należy sporządzić go na odrębnym

arkuszu (art. 141 ust. 1 ww. ustawy). Przy sporządzaniu wykazu należy jednocześnie wska-zać klasy odnoszące się do określonych towarów zgodnie z aktualną klasyfikacją przyjętą na podstawie Porozumienia nicejskiego (§ 7 ust. 2 ww. rozporządzenia). Tekst klasyfikacji jest dostępny na stronie internetowej Urzędu: www.uprp.pl

11) Należy wskazać jeżeli jest kilku zgłaszających i nie działają przez wspólnego pełnomocnika (§ 5 ust. 3 pkt. 2 ww. rozporządzenia).

12) Na wniosek strony Urząd przekazuje pisma także na dodatkowo wskazane przez stronę adresy; od wniosku za przekazywanie korespondencji na dodatkowy adres należy wnieść opłatę w wysokości 100,- zł za każdy dodatkowy adres (art. 241 ust. 2 ww. ustawy oraz załącznik nr 3 do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 2 marca 2004 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie opłat związanych z ochroną wynalazków, wzorów użytkowych, wzorów przemysłowych, znaków towarowych, oznaczeń geograficznych i topografii ukła-dów scalonych, Dz.U. Nr 35 poz. 309).

80

13) Fotografie lub odbitki nie mogą być mniejsze niż 3 cm x 3 cm i większe niż 5 cm x 5 cm; mu-szą być wykonane techniką umożliwiającą ich reprodukcję (§ 9 ust. 1 ww. rozporządzenia).

14) Należy je nadesłać w przypadku znaków towarowych barwnych (§ 4 ust. 1 pkt. 5 ww. roz-porządzenia).

15) Dokument pełnomocnictwa podlega opłacie skarbowej.16) Dołącza się go do zgłoszenia wspólnego znaku towarowego, wspólnego znaku towarowego

gwarancyjnego lub zgłoszenia znaku w celu uzyskania wspólnego prawa ochronnego (art. 138 ust. 3 ww. ustawy).

17) Wpisuje się inne załączniki, zwłaszcza wymienione w § 4 ust. 1 pkt. 6 i 7 ww. rozporządze-nia.

W zakresie znaków towarowych obowiązują w Polsce następujące akty normatywne:– ustawa z dnia 30 czerwca 2000 r. - Prawo własności przemysłowej (Dz.U. z 2003 r. Nr 119,

poz. 1117 z późniejszymi zmianami)– rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 8 lipca 2002 r. w sprawie dokonywania i roz-

patrywania zgłoszeń znaków towarowych (Dz.U. Nr 115 poz. 998 oraz z 2005 r. Nr 109, poz. 911).

– Nrozporządzenie Rady Ministrów z dnia 2 marca 2004 r. zmieniające rozporządzenie w spra-wie opłat związanych z ochroną wynalazków, wzorów użytkowych, wzorów przemysłowych, znaków towarowych, oznaczeń geograficznych i topografii układów scalonych (Dz.U. Nr 35 poz. 309).

UP RP. DW. Zam. 549/2005. N. 1000 egz.

81

Załącznik nr 6

Miejsce na pieczątkę zgłaszającego

Nr . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Data zgł. . . . . . . . . . . . . . . . .

Znak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . (wypełnia Urząd Patentowy) URZĄD PATENTOWY RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ 00-950 Warszawa, Al. Niepodległości 188/192 Skr. poczt. 203

P O D A N I Eo udzielenie prawa z rejestracji na oznaczenie geograficzne

1. ZGŁASZAJĄCY 1) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . (podać kolejno: nazwę oraz adres)

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Numer statystyczny zgłaszającego wg systemu REGON. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. PEŁNOMOCNIK . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

(nazwisko i imię oraz adres pełnomocnika). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Oznaczenie geograficzne i sposoby używania tego oznaczenia w obrocie2)

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .4. Wykaz towarów, dla których oznaczenie geograficzne jest przeznaczone:. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

82

5. Wykaz przedsiębiorców, którzy używają lub będą używać oznaczenia geo-graficznego – jeżeli zawiera nie więcej niż 5 pozycji: 3)

a) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . c) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . d) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . e) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6. Dowód ochrony oznaczenia w kraju pochodzenia: 4) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Inne oświadczenia lub wnioski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .SPIS ZAŁĄCZONYCH DOKUMENTÓW:1. Opis określający szczególne cechy lub właściwości towarów 5) w dwóch

egzemplarzach2. Dokładny opis granic terenu oraz mapa terenu wraz z objaśnieniami 6)

w dwóch egzemplarzach3. Dokument potwierdzający podstawę prawa 7)

4. Dokument pełnomocnictwa 8)

5. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .6. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Osoba upoważniona do odbioru korespondencji: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

(nazwisko i imię lub nazwa oraz adres)

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . , dnia,. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . (podpis osoby działającej w imieniu zgłaszającego z podaniem pełnionej funkcji lub podpis pełnomocnika)

83

POUCZENIE18) Zgłoszenia może dokonać organizacja upoważniona do reprezentowania interesów produ-

centów, działająca na danym terenie (art. 176 ust. 2 ustawy z dnia 30 czerwca 2000r. - Prawo własności przemysłowej, Dz.U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1117 oraz z 2004 r. Nr 33, poz. 286). Zgłoszenia może dokonać także organ administracji rządowej lub samorządu terytorialnego, właściwy ze względu na teren, do którego odnosi się oznaczenie geograficzne (art. 176 ust. 4 ww. ustawy).

19) Dokładne określenie zgłaszanego oznaczenia geograficznego, ze wskazaniem sposobów uży-wania tego oznaczenia w obrocie, w szczególności na etykietach, opakowaniach lub towarach (§ 4 ust. 1 pkt. 5 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 25 kwietnia 2002 r. w sprawie dokonywania i rozpatrywania zgłoszeń oznaczeń geograficznych, Dz.U. Nr 63 poz. 570).

20) Jeżeli wykaz zawiera więcej niż 5 pozycji, należy go sporządzić na odrębnym arkuszu (§ 4 ust. 3 ww. rozporządzenia). Wskazanie przedsiębiorców powinno zawierać co najmniej opisowe określenie aktualnej lub przewidywanej liczby przedsiębiorców, z podaniem ich rozmiesz-czenia w terenie; może być również sporządzone w formie wykazu zawierającego nazwiska i imiona lub nazwę z podaniem siedziby (§ 4 ust. 2 ww. rozporządzenia).

21) Powinny go wskazać lub dołączyć osoby dokonujące zgłoszeń zagranicznych oznaczeń geo-graficznych. Dowodem takim może być w szczególności każda umowa międzynarodowa, na podstawie której oznaczenie geograficzne podlega ochronie (art. 176 ust. 5 ww. ustawy).

22) Opis określający szczególne cechy lub właściwości towarów powinien obejmować wskazanie tych cech lub właściwości, które mają charakteryzować towary oznaczone danym oznacze-niem geograficznym (§ 5 ust. 1 ww. rozporządzenia).

23) Mapa powinna zawierać oznaczenie skali, w jakiej została sporządzona, i być przedstawiona w formie umożliwiającej bezpośrednią reprodukcję; nie powinna zawierać oznaczeń odnoszą-cych się do pionowego ukształtowania terenu, chyba że jest to konieczne do wskazania granic terenu. Powinna być sporządzona w formacie A4 (§ 6 ust. 2 i 3 ww. rozporządzenia).

24) Dokument potwierdzający legitymację organizacji reprezentującej producentów do ubiegania się o uzyskanie ochrony oznaczenia geograficznego (§ 3 ust. 2 pkt. 5 ww. rozporządzenia).

25) Dokument pełnomocnictwa podlega opłacie skarbowej.W zakresie oznaczeń geograficznych obowiązują w Polsce następujące akty normatywne:- ustawa z dnia 30 czerwca 2000 r. - Prawo własności przemysłowej (Dz.U. z 2003 r. Nr 119,

poz. 1117 z późniejszymi zmianami).- rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 25 kwietnia 2002 r. w sprawie dokonywania

i rozpatrywania zgłoszeń oznaczeń geograficznych (Dz.U. Nr 63 poz. 570).- rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 2 marca 2004 r. zmieniające rozporządzenie w spra-

wie opłat związanych z ochroną wynalazków, wzorów użytkowych, wzorów przemysłowych, znaków towarowych, oznaczeń geograficznych i topografii układów scalonych (Dz.U. Nr 35 poz. 309).

UP RP. DW. Zam. 225/2004. N. 20 egz.

84

ZAŁĄCZNIK nr 7WZÓR

WNIOSEK O WPIS NA LISTĘ PRODUKTÓW TRADYCYJNYCH

I. Dane wnioskodawcy1)

1. Nazwa lub imię i nazwisko:

2. Siedziba i adres lub miejsce zamieszkania i adres:

3. Adres do korespondencji:

Telefon: Faks: E-mail:

II. Opis produktu rolnego, środka spożywczego lub napoju spirytusowego1. Nazwa produktu rolnego, środka spożywczego lub napoju spirytusowego:

2. Rodzaj produktu rolnego, środka spożywczego lub napoju spirytusowego:

Należy zaznaczyć krzyżykiem rodzaj, do którego należy produkt rolny, środek spożywczy lub napój spirytusowy

1 Sery i inne produkty mleczne 2 Mięso świeże oraz produkty mięsne 3 Produkty rybołówstwa, w tym ryby

85

4 Orzechy, nasiona, zboża, warzywa i owoce (przetworzone i nie) 5 Wyroby piekarnicze i cukiernicze 6 Oleje i tłuszcze (masło, margaryna itp.) 7 Miody 8 Gotowe dania i potrawy 9 Napoje (alkoholowe i bezalkoholowe) 10 Inne produkty

3. Charakterystyka produktu rolnego, środka spożywczego lub napoju spiry-tusowego:

Wygląd(zewnętrzny i na przekroju)Kształt(zewnętrzny i na przekroju)Wielkość Barwa(zewnętrzna i na przekroju)Konsystencja,„wrażenie w dotyku” Smak i zapach Cechy mikrobiologiczne i fizykochemiczneDeklarowane poziomy np.: zawartość alkoholu (w %), współczynnik pH, aktywność wody, inne wskaźnikiInne dodatkowe informacje dotyczące charakterystyki produktu rolnego lub środka spożywczego

Jeżeli to konieczne, należy rozszerzyć pola.4. Surowce wykorzystywane do produkcji produktu rolnego, środka spożyw-

czego lub napoju spirytusowego:Informacje dotyczące surowców wykorzystywanych do produkcji

86

Jeżeli to konieczne, należy powiększyć tabelę.5. Metoda produkcji:

Etapy wytworzenia produktu rolnego, środka spożywczego lub napoju spi-rytusowego ze szczególnym uwzględnieniem tradycyjnych technik, umiejętności i narzędzi

Etap 1 -

Etap 2 -

Etap 3 -

Etap 4 -

Etap 5 -

Etap 6 -

Etap ...

Jeżeli to konieczne, należy rozszerzyć pola lub powiększyć tabelę o kolejne etapy produkcji.

Czy metoda produkcji produktu rolnego, środka spożywczego lub napoju al-koholowego ulegała zmianom w ciągu ostatnich lat?

TAK NIE

Należy napisać, czy zmiany miały wpływ na jakość lub wyjątkowe cechy i wła-ściwości produktu rolnego, środka spożywczego lub napoju spirytusowego wyni-kające ze stosowania tradycyjnej metody produkcji

Jeżeli to konieczne, należy powiększyć ramkę.

6. Tradycja, pochodzenie oraz historia produktu rolnego, środka spożywcze-go lub napoju spirytusowego:

Należy przedstawić informacje dotyczące tradycji, pochodzenia oraz historii wytwarzania produktu rolnego, środka spożywczego lub napoju spirytusowego,

87

w tym historyczne, spotykane w literaturze lub innych materiałach źródłowych, wzmianki dotyczące produktu rolnego, środka spożywczego lub napoju spirytu-sowego (np. stare przepisy, receptury, oznaczenia, w tym etykiety, cytaty z książek i z artykułów prasowych itp.) potwierdzające wykorzystywanie metody produk-cji co najmniej od 25 lat

Jeżeli to konieczne, należy powiększyć ramkę.

7. Informacje dodatkowe:

Jeżeli to konieczne, należy powiększyć ramkę.

8. Wykaz dokumentów dołączonych do wniosku:

Lp. Nazwa dokumentu

Jeżeli to konieczne, należy powiększyć tabelkę.

9. Data: 10. Podpis:

88

Załącznik nr 8

RAMOWY REGULAMIN WYNALAZCZOŚCI

w …………………….………………………………………..(podmiot gospodarczy)

Podstawa prawnaUstawa z dnia 30 czerwca 2000 r. – Prawo własności przemysłowej Dz.U.

z 2003 r. Nr 119, poz. 1117 z późn. zm., zwana dalej „pwp”.

Wprowadzenie:W celu ciągłego doskonalenia techniki i organizacji pracy w …………......…., (podmiot gospodarczy)

a w szczególności w celu zachęcenia pracowników ……………………………….. oraz innych osób do zgłoszenia projektów wynalazczych, zapewnienia należytej oceny tych projektów oraz godziwego wynagrodzenia, stanowi się co następuje:

Rozdział I§ 1

Postanowienia ogólne

Rozdział ten może zawierać definicję wynalazku, wzoru użytkowego, wzoru przemysłowego i projektu racjonalizatorskiego, okresu obliczeniowego.

Przykładowo podaje się definicję projektu racjonalizatorskiego.Za projekt racjonalizatorski uznaje się każde rozwiązanie techniczne lub tech-

niczno – organizacyjne zgłoszone przez twórcę(ów), nadające się do stosowania, nie zgłoszone wcześniej przez inną osobę, nie znane dotychczas w przedsiębior-stwie oraz nie będące wynalazkiem, wzorem użytkowym, wzorem przemysło-wym lub nową topografią układu scalonego.

§ 2Prawo do własności projektu wynalazczego

1. Projekt wynalazczy dokonany przez twórcę w wyniku wykonywania obowiązków ze stosunku pracy albo realizacji innej umowy stanowi własność ………………………………. (podmiot gospodarczy)

89

2. Projekt wynalazczy dokonany przy pomocy podmiotu gospodarczego sta-nowi własność ………………………………. .

(podmiot gospodarczy)3. W przypadkach określonych ogólnie obowiązującymi przepisami lub wy-

nikającymi z postanowień umów zawartych przez ………………………..……... projekt wynalazczy może (podmiot gospodarczy)być przedmiotem wspólności praw.

4. W pozostałych przypadkach projekty wynalazcze stanowią wła-sność twórców tych projektów, w tym także dokonane przez pracowników ………………………………. .

(podmiotu gospodarczego)5. Z chwilą zgłoszenia projektu wynalazczego w ………………………………..….

staje się właścicielem projektu. (podmiot gospodarczy)

§3

Prawo do zgłoszenia projektów wynalazczych mają wszyscy pracownicy ………………………………., praktykanci, osoby wykonujące prace zlecone,

(podmiot gospodarczy)w tym również osoby nie zatrudnione.

§ 4Twórcy są zobowiązani zgłosić projekt wynalazczy w ……………………….

w przypadkach, (podmiot gospodarczy)w których z mocy p.w.p. lub umowy zawartej przez ……………………. z inną osobą prawną (podmiot gospodarczy)i fizyczną, projekt wynalazczy stanowi własność …………………….. .

(podmiot gospodarczy)

§ 5Postanowienia regulaminu normują tryb zgłoszenia oceny, realizacji i wyna-

gradzania twórców projektów wynalazczych zgłoszonych przez pracowników …………………….. .

(podmiot gospodarczy)

90

Rozdział IISprawy organizacyjne

§ 6Prowadzeniem spraw wynalazczości zajmuje się np. dział techniczny, wytypo-

wane stanowisko pracy.

§ 7Do zadań powołanej komórki organizacyjnej należy:� rozwijanie inicjatywy wynalazczej pracowników,� udzielanie pomocy merytorycznej w zakresie zgłaszania projektów wyna-

lazczych,� zabezpieczanie ochrony prawnej rozwiązań technicznych zgłoszonych

w przedsiębiorstwie,� rejestrowanie projektów wynalazczych,� prowadzenie obiegu dokumentów dotyczących zgłaszanych projektów wyna-

lazczych związanych z uznaniem projektu za wynalazczy, oceny przydatności, sposobu realizacji, określeniu efektów ekonomicznych oraz ustaleniu wyna-grodzenia dla twórców, zgłaszaniem do ochrony w Urzędzie Patentowym,

� rozpowszechnianie projektów wynalazczych w przypadku podjęcia takiej decyzji, do innych przedsiębiorstw,

� zabezpieczanie praw autorskich� prowadzenie administracyjne pozyskiwanych z zewnątrz projektów wyna-

lazczych.

§ 81. Projekt wynalazczy powinien być poddany ocenie, po czym powinna być

podjęta decyzja co do charakteru projektu, co do przydatności.2. Decyzja, o której mowa w pkt. 1 może mieć charakter wstępny lub warun-

kowy.

§ 91. Do opiniowania projektów wynalazczych wymagających zespołowego

stanowiska powołuje się komisję d/s wynalazczości, której przewodniczącym jest …………………, a sekretarzem jest osoba prowadząca sprawy wynalazczo-ści.

2. W skład komisji d/s wynalazczości wchodzi: radca prawny, kierownik dz. finansowego lub ekonomicznego, kierownik dz. technicznego i kierownik działu produkcji, a w sprawach bhp – inspektor bhp oraz przedstawiciel załogi.

3. Z posiedzenia komisji d/s wynalazczości sporządza się protokół.

91

Rozdział IIIZgłaszanie projektów wynalazczych

§ 10Zgłoszenie projektu wynalazczego powinno zawierać:– dane twórcy(ców) z określeniem udziału procentowego,– opis stanu dotychczasowego,– opis rozwiązania, który umożliwi zrozumienie istoty projektu oraz wstępną

ocenę przydatności,– wskazanie przez zgłaszającego środków i sposobów realizacji projektu oraz

korzyści jakie osiągnie się z jego korzystania,– rysunki, szkice i modele,– sugestie odnośnie kategorii projektu (wynalazek, wzór użytkowy, wzór

przemysłowy, projekt racjonalizatorski).Wzór zgłoszenia projektu wynalazczego stanowi Załącznik Nr 1 do regula-

minu.

§ 11Zgłoszenie projektu wynalazczego osoba odpowiedzialna wpisuje do rejestru

i wydaje zgłaszającemu pokwitowanie.Wzór rubryk rejestru stanowi Załącznik Nr 2 do regulaminu.Pokwitowanie zgłoszenia stanowi Załącznik Nr 3 do regulaminu.

§ 12Pracownik, który dokonał projektu wynalazczego obowiązany jest zgłosić

go w komórce wynalazczości.

Rozdział IVZasady oceny projektów wynalazczych

§ 13Zgłoszony projekt wynalazczy jest oceniony pod względem jego przydatności

przez odpowiednie działy właściwe w zależności od rodzaju rozwiązania zawar-tego w zgłoszeniu.

§ 14Osoby opiniujące zgłoszenie wyznacza ……………………….. . (podmiot gospodarczy)

92

§ 15

W przypadku, gdy u …………………... brak jest specjalistów opracowanie opinii zleca się (podmiot gospodarczy)osobom z zewnątrz.

§ 16

1. Termin dokonywania oceny projektu ustala się na 1 m-c od daty zgłoszenia.2. Jeśli w toku dokonywania oceny wystąpi potrzeba sporządzenia dodatko-

wych dokumentów lub prób i badań, termin 1 miesiąca liczy się od daty skom-pletowania dokumentacji lub przeprowadzenia badań i prób.

Rozdział VProcedury związane z podejmowaniem decyzji w sprawie

zgłoszonych projektów wynalazczych

§ 17

Na podstawie zebranych opinii i wyników ewentualnych prób i badań …………………….. .(komórka wynalazczości)przygotowuje wniosek o podjęcie decyzji w sprawie:

– uznania lub nie zgłoszonego rozwiązania za projekt racjonalizatorski,– przyjęcie określonego projektu lub wykorzystanie w …………………….., (podmiot gospodarczy)– stwierdzenie celowości dokonania zgłoszenia dla uzyskania ochrony praw

wyłącznych,– uznanie rozwiązania za wynalazek/wzór użytkowy wewnętrzny, chroniony

tajemnicą służbową.Wzór wniosku stanowi Załącznik Nr 5.

§ 18Decyzja o oddaleniu projektu wynalazczego uznanego za nieprzydatny

jest przekazywana twórcy na piśmie.Wzór decyzji stanowi Załącznik Nr 5.

§ 19Na żądanie twórcy projektu wynalazczego ………………………………. spo-

rządza i doręcza (podmiot gospodarczy)

93

mu pisemną decyzję zawierającą stwierdzenia dotyczące przydatności uzyskanych efektów oraz przyznanego wynagrodzenia (Wzór decyzji zawiadomienia o podję-tej decyzji w sprawie wykorzystania projektu wynalazczego).

§ 20Decyzje ………………………….…. w sprawach projektów wynalazczych są

ostateczne i nie (stanowisko służbowe)

podlegają zaskarżeniu.

Rozdział VIRealizacja projektów wynalazczych

§ 21Realizację projektów wynalazczych przeprowadza się :– w …………………... przez wyznaczone działy na podstawie polecenia (podmiot gospodarczy)

realizacji projektu,– poza …………………….. na podstawie zlecenia lub umowy. (podmiot gospodarczy)

§ 22O wyborze sposobu realizacji projektu wynalazczego decyduje …………….... (określić właściwy organ)

§ 23Na wniosek twórcy może on uczestniczyć w pracach wdrożeniowych, przy

czym warunki tego uczestnictwa określa umowa o nadzór autorski nad realizacją projektu.

§ 24…………..………………………….. przekazuje wykonawcy wybranemu przez (komórka wynalazczości, wyznaczona osoba d/s wynalazczości).............………………….., dokumentację techniczną niezbędną do wdrożenia

wraz z określeniem terminu realizacji.

94

§ 25Celem sprawnego załatwienia przebiegu prac wdrożeniowych ważniejszych

projektów wynalazczych należy sporządzać harmonogramy – kosztorysy reali-zacyjne.

Rozdział VIIStosowanie projektów wynalazczych i ustalanie korzyści

§ 26Po zrealizowaniu (próby, wdrożenie) należy dokonać ustalenia przewidywa-

nych korzyści i odpowiadającego im wynagrodzenia.

§ 27Dane do obliczeń uzyskiwanych korzyści gromadzi ……………………….. . (komórka wynalazczości)

§ 28Kierownik działu, w którym projekt wynalazczy został zrealizowany sporzą-

dza dokument pt. „Stwierdzenie korzystania z projektu wynalazczego”.Wzór stanowi załącznik Nr 7.

§ 29Data zastosowania projektu w produkcji stanowi początek okresu obliczenio-

wego.

§ 30Zgromadzone dane obliczeniowe dotyczące efektów i nakładów z całością

dokumentacji projektu przekazuje się do ……………….………..…..….., który dokonuje obliczeń korzyści, (dział lub stanowisko służbowe)z tytułu korzystania jak i wykonywania prawa.

§ 31Korzyści niewymierne należy scharakteryzować co do ich rodzaju, obszaru

występowania, zakresu, skuteczności, a ocena tych korzyści powinna być połą-czona z kwotową propozycją wynagrodzenia.

Ocenę korzyści z zakresu bhp powinna dokonać osoba odpowiedzialna za tę dziedzinę.

§ 32W celu dokonania obliczeń efektów wymiernych należy wykorzystać istniejące

dane techniczne, ekonomiczne, produkcyjne i systemy ewidencji danych.

95

§ 33Obliczenia efektów mogą być przeprowadzone w oparciu o dane przybliżone

lub szacunkowe, gdy obliczenie w oparciu o dane ścisłe nie jest możliwe.

§ 34Efekt netto stanowiący podstawę do ustalania wynagrodzenia stanowi różnicę

pomiędzy:– efektami brutto a niezbędnymi nakładami poniesionymi na realizację,– wartością produkcji, a jej kosztem własnym,– kosztorysową wartością obiektu, a jego rzeczywistą wartością.

Rozdział VIIIZasady wynagradzania za projekty wynalazcze

§ 35Podstawę do ustalenia wynagrodzenia stanowią rzeczywiste, bezpośrednie ko-

rzyści wynikające z jego stosowania.

§ 36Wynagrodzenie wypłaca się za okres rzeczywistego stosowania z wyodrębnie-

niem kolejnych dwunastomiesięcznych okresów obliczeniowych:– za wynalazek – corocznie za okresy pierwszych pięciu lat stosowania,– za wzór użytkowy – corocznie za okresy pierwszych trzech lat stosowania,– za projekt racjonalizatorski – corocznie za okresy pierwszych dwóch lat sto-

sowania.§ 37

W szczególnych przypadkach może być wypłacone (za zgoda twórców) jedno-razowe wynagrodzenie ryczałtowe.

§ 38Najniższe wynagrodzenie roczne brutto wynosi:– za wynalazek: 100 PLN– za wzór użytkowy: 100 PLN– za projekt racjonalizatorski: 50 PLN

§ 39W razie występowania efektów wymiernych oblicza się efekt netto i na jego

podstawie ustala się wysokość wynagrodzenia zgodnie z tabelą wysokości wyna-grodzeń (Załącznik Nr 8 do regulaminu).

96

§ 40W razie występowania efektów niewymiernych wynagrodzenia twórców usta-

la się szacunkowo przy czym do projektów z dziedziny bhp i ochrony natural-nego środowiska przy ustalaniu wynagrodzenia należy wykorzystywać zasady wynagrodzeń szacunkowych. (Załącznik Nr 9 do regulaminu).

§ 41W razie występowania efektów wymiernych i niewymiernych twórcy ustala

się jako sumę wynagrodzeń.

§ 42Wynagrodzenie za dany okres obliczeniowy wypłaca się w terminie dwóch

miesięcy od daty zakończenia tego okresu.

§ 43Twórca projektu wynalazczego ma prawo do wynagrodzenia za dostarczoną

dokumentację techniczną przydatną do zastosowania projektu.

§ 44Wynagrodzenie za projekt racjonalizatorski złożony przez pracownika wyko-

nującego prace rozwojowe i jest zbieżny z planem prac przydzielonych takiemu pracownikowi, ulega obniżeniu do 30%.

§ 45Osobom, które współdziałały przy realizacji projektu lub przyczyniły się

do przyspieszenia wdrożenia mogą być przyznawane nagrody.

§ 46Szczegółowy tryb przyznawania nagród może być uregulowany odrębnie.

Rozdział IXPostanowienia porządkowe

W tym rozdziale można ująć, że przy załatwianiu spraw z zakresu wynalaz-czości obowiązuje tajemnica służbowa kto sprawuje kontrolę ustalenia w sprawie kosztów, opodatkowania, funduszy specjalnych na realizację.

Załączniki do Regulaminu wynalazczości:Załącznik Nr 1 – Zgłoszenie projektu wynalazczegoZałącznik Nr 2 – Rubryki rejestru projektów wynalazczychZałącznik Nr 3 – Potwierdzenia zgłoszenia

97

Załącznik Nr 4 – Wniosek o przyjęcie lub oddalenie projektuZałącznik Nr 5 – Decyzja o oddaleniu projektuZałącznik Nr 6 – Decyzja o przyjęciuZałącznik Nr 7 – Stwierdzenie korzystania projektu wynalazczegoZałącznik Nr 8 – Tabela wynagrodzeń za projekty wynalazcze z tytułu efektów

wymiernychZałącznik Nr 9 – Zasady ustalania wynagrodzeń za efekty niewymierne.

Załącznik Nr 1 do Regulaminu wynalazczościNr ewidencyjny projektuData zgłoszenia projektu

ZGŁOSZENIEprojektu wynalazczego w ……………………………………..

1. Dane osobowe zgłaszającego/zgłaszających* projekt wynalazczy:

Lp. Imię i nazwiskoAdres zamieszkania

Stanowiskokomórka organizacyjnanr telefonu

Procentowy podział wynagrodzenia

Podpis

1

2

3

4

2. Tytuł projektu: ……………………………………………………………………………………...……………………………………………………………………………………...……………………………………………………………………………………...

3. Opis projektu (podać krótki opis dotychczasowego, cel jaki zamierz się osiągnąć, szczegóły techniczne wyjaśniające istotę rozwiązania, rysunki (szkice, modele) przewidywane efekty)

98

……………………………………………………………………………………...……………………………………………………………………………………...……………………………………………………………………………………...……………………………………………………………………………………...……………………………………………………………………………………...* niepotrzebne skreślić

OŚWIADCZENIE

1. Moim/naszym zdaniem zgłoszony projekt ma cechy wynalazku/ wzoru użyt-kowego/ projektu racjonalizatorskiego/ wzoru przemysłowego*.

2. Zostało/ nie zostało* dokonane zgłoszenie do Urzędu Patentowego RP – je-śli tak, to podać dane:

• Tytuł: ……………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………• Numer zgłoszenia ……………………………………………………………………………• Data zgłoszenia ……………………………………………………………………………

3. Moim/ naszym* zdaniem projekt nie narusza cudzych praw wyłącznych.4. Oświadczam/y, że projekt został opracowany z własnej inicjatywy, przy po-

mocy ……………………………………………………………………………………………….

5. Wyrażam zgodę na korzystanie z rozwiązania przez …………………….......i ewentualnego zgłoszenia do ochrony na rzecz ..……………………….…..

6. Akceptuję ustalenia dotyczące regulaminu wynalazczości obowiązujących w ……………...…………….………………………………………………………...

Podpisy twórców

……………………………………………………………………………………...

Ilość stron zgłoszenia ………….Ilość załączników ……………..., w tym rysunków ………………….

* niepotrzebne skreślić

Nr e

wid

pr

ojek

tuD

ata

zgło

szen

ia

Imię

i n

azw

isko

tw

órcy

/tw

órcó

w

Tytu

ł pro

jekt

u w

ynal

azcz

ego

Dec

yzja

o

porz

yjęc

iu

i odr

zuce

niu

oraz

dat

a

Dat

a za

stos

owan

ia

w p

rodu

kcji

Efek

ty

rocz

neW

ynag

rodz

enie

w

ypła

cone

Inne

uw

agi.

Kom

u pr

zeka

zano

adn

otac

je

o zg

łosz

eniu

do

ochr

ony

Załącznik Nr 2 do Regulaminu o wynalazczości

100

Załącznik Nr 3 do Regulaminu wynalazczości

POTWIERDZENIE ZGŁOSZENIA W KOMÓRCE WYNALAZCZOŚCI

Projekt wynalazczy nr …………………… został zgłoszony w dniu ……….…………… przez …………………………………………………………………………………………….

Tytuł projektu: ……………………………………………………………………………………...

……………………………………………………………………………………...

……………………………………………………………………………………...

…………………………..……… ………………………………….. /pieczątka komórki organizacyjnej/ /stanowisko, podpis/

101

Załącznik Nr 4 do Regulaminu wynalazczości

WNIOSEK O ZAKWALIFIKOWANIE PROJEKTU WYNALAZCZEGO Nr ………....

TYTUŁ PROJEKTU:

……………………………………………………………………………………...

……………………………………………………………………………………...

AUTORZY PROJEKTU:

…………………………………………

…………………………………………

…………………………………………

ZAKWALIFIKOWANIE WSTĘPNE (DECYZJA WSTĘPNA)

Stwierdzam, że zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa wynalazczego i zebranymi opiniami powyższy projekt jest nowy/ nie jest nowy* i proponuję przyjąć do wykorzystania/ prób* jako projekt racjonalizatorski/ wzór użytkowy/ wzór przemysłowy/ wynalazek* - kwalifikuje się do rozpowszechnienia/ oddalić*, ponieważ:

……………………………………………………………………………………...……………………………………………………………………………………...……………………………………………………………………………………...……………………………………………………………………………………...……………………………………………………………………………………...

…………………………..……… ………………………………….. /miejscowość, data/ /Kierownik działu TW/Uwagi i zmiany:………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

102

…………………………… …………………………… ……………………………

/miejscowość, data/ /Kierownik działu TW/ /Gł. Inżynier/

* niepotrzebne skreślić

DECYZJA

Projekt wynalazczy Nr ……………………….. zatwierdzam do wykorzystania/ oddalam*.

Twórcy/om za dokonanie projektu przyznaję wynagrodzenie:

brutto zł ……… brutto zł ……… brutto zł ………pierwsza rata druga rata trzecia rata netto zł ………. netto zł ………. netto zł ……….

brutto zł ………Całość wynagrodzenia , które należy wypłacić zgodnie z obowiązu-

jącymi przepisami netto zł ……….

oraz: wynagrodzenie odrębne za dostarczoną dokumentację brutto zł …………………, netto zł ………………...

zwrot udokumentowanych kosztów brutto zł …………………, netto zł ………………... .

Uwagi: ……………………………………………………………………………………...

……………………………………………………………………………………...

……………………………………………………………………………………...

103

Załącznik Nr 5 do Regulaminu wynalazczości

Nr ewidencyjny projektuData zgłoszenia projektu

DECYZJA

W sprawie uznania za nieprzydatne i o odrzuceniu zgłoszenia z dnia ………………………… pod tytułem ……………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………...……………………………………………………………………………………………………………………………...

Na podstawie ustawy z dnia 30 czerwca 2000 r. – prawo własności przemy-słowej po dokonaniu oceny w/w zgłoszenia stwierdza się, że zostało ono uznane za nieprzydatne dla …………………………………………. w związku z tym w dniu …………………………... została podjęta decyzja o odrzuceniu zgłoszenia.

UZASADNIENIE……………………………………………………………………………………...

……………………………………………………………………………………...

……………………………………………………………………………………...

……………………………………………………………………………………...

……………………………………………………………………………………...

……………………………………………………………………………………...

……………………………………………………………………………………...

……………………………………………………………………………………...

……………………………………………………………………………………...

……………………………………………………………………………………...

Od decyzji niniejszej odwołanie nie przysługuje

…………………………..……… ………………………………….. /pieczątka komórki organizacyjnej/ / podpis osoby upoważnionej/

Otrzymują:

104

Załącznik Nr 6 do Regulaminu wynalazczości

Nr ewidencyjny projektuData zgłoszenia projektu

ZAWIADOMIENIEo podjętej decyzji w sprawie wykorzystania projektu wynalazczego

Na podstawie Ustawy z dnia 30 czerwca 2000 roku Prawo własności przemysłowej (Dz.U. Nr 49 poz. 508 z dnia 21.05.2001 r.) i Regulaminu wynalaz-czości wprowadzonego Zarządzeniem Nr …………. z dnia …………………….. po dokonaniu oceny przydatności projektu wynalazczego pod tytułem:

……………………………………………………………………………………...

……………………………………………………………………………………...

……………………………………………………………………………………...

zgłoszonego przez ……………………………………………………..………….postanowiono:– przyjąć projekt do wykorzystania w całości/częściowo* w zakresie

…………………….…– uznać projekt za: racjonalizatorski/ wynalazek/ wzór użytkowy/ wzór prze-

mysłowy*– zgłosić wynalazek/ wzór użytkowy/ wzór przemysłowy/ topografię ukła-

du scalonego* do Urzędu Patentowego RP w celu uzyskania ochrony na rzecz ..................................

Ustala się wynagrodzenie twórcy/twórców* z tytułu wykorzystania projektu jako:– wynagrodzenie ryczałtowe w wysokości ………………….… złotych(słownie ……………………………………………….………złotych),– wynagrodzenie w zależności od efektów ekonomicznych wyli-

czone według „Tabeli wysokości wynagrodzeń za projekty wynalazcze w …………………………………………. Stanowiącej Załącznik Nr .................... do Regulaminu wynalazczości,

– wynagrodzenie z tytułu efektów niewymiernych wyliczone na podstawie zasad stanowiących załącznik Nr 9 do Regulaminu wynalazczości*

* niepotrzebne skreślić

105

Załącznik Nr 7 do Regulaminu wynalazczości…………………………..……… /pieczątka komórki organizacyjnej/

Nr ewidencyjny projektuData zgłoszenia projektu

STWIERDZENIEkorzystania z projektu wynalazczego

1. Stwierdza się, że projekt wynalazczy pod tytułem:

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

zgłoszony przez ………………………………………………………………………………

został wykorzystany w …………..……..…………….. . począwszy od dnia ……………… (komórka organizacyjna)i przewiduje się jego dalsze wykorzystanie.

2. Wyżej wymieniony projekt został wykorzystany– bez dokonywania żadnych zmian w trakcie jego realizacji– zostały dokonane zmiany, które uwidocznione są w załączonej dokumen-

tacji*3. Zobowiązuję się do powiadomienia o każdym przypadku rozszerzenia,

ograniczenia względnie wstrzymania korzystania z projektu wynalazczego w po-równaniu ze stanem w dniu dzisiejszym.

…………………………..……… ………………………………….. /data/ /podpis i pieczątka kierown. komórki organizac./

Potwierdzenie po upływie 1. roku korzystania ………………………..……… /data, podpis i pieczątka kierown. komórki organizac./

Potwierdzenie po upływie 2. roku korzystania ………………………..……… /data, podpis i pieczątka kierown. komórki organizac./

* niepotrzebne skreślić

106

Załącznik Nr 8 do Regulaminu wynalazczości

Przykładowa tabela wynagrodzeń za projekty wynalazczepowodujące efekty wymierne

Efekty ekonomiczne w złotych Wynagrodzenie w złotych

Projekt racjonalizatorski do 1.000 12%

od 1.000 - 3.000 8% + 40 zł

od 3.000 - 8.000 6% + 100 zł

powyżej 8.000 5%

Wzór przemysłowy Wzór użytkowy Wynalazek do 1.000 15% (minimum 100)

od 1.000 - 3.000 8% + 70 zł

od 3.000 - 15.000 6% + 130

powyżej 15.000 5%

107

Załącznik Nr 9 do Regulaminu wynalazczości

Zasady oceny efektywności rozwiązań i ustalania wynagrodzeń szacunkowych za efek-ty niewymierne uzyskane z zastosowania projektów wynalazczych w zakresie poprawy warunków bezpieczeństwa i higieny pracy, ograniczenia lub eliminowania zanieczysz-czeń, zagrożeń pożarem i wybuchem oraz ochronę naturalnego środowiska.

1. Zastosowanie projektu wynalazczego w sferze poprawy warunków pracy, bezpieczeństwa i higieny, ochrony środowiska oraz ograniczenia zagrożeń pożarem i wybuchem w zależności od usprawnionego zagadnienia może przynieść pozytywne efekty społeczne, niewymierne korzyści materialne oraz wymierne lub trudno wymierne efekty ekonomiczne w postaci:

– obniżenia lub wyeliminowania płaconych przez …………………………….. odszkodowań za trwały lub długotrwały uszczerbek na zdrowiu spowodowa-ny wypadkami przy pracy lub chorobami zawodowymi,

– zmniejszenia wypłat zasiłku chorobowego z tytułu złego stanu zdrowia zało-gi spowodowanego szkodliwymi lub uciążliwymi warunkami w środowisku pracy,

– zmniejszenia opłat i kar za korzystanie i zmiany w środowisku naturalnym, – zmniejszenia zagrożenia wypadkowego i strat materialnych spowodowanych

pożarem lub wybuchem, – obniżenia kosztów ponoszonych w związku ze stosowaniem zabezpieczeń

ochronnych.

1.1. Podstawą do ustalenia wysokości wynagrodzenia w przypadku w/w efektów ekonomicznych winno być wyliczenie osiągniętych korzyści.

1.2. W przypadku, gdy wyliczenie wartości tych korzyści jest trudne lub wręcz niemożliwe, przyjmuje się, że ustalenie wynagrodzenia przysługującego twórcy za stosowanie projektu wynalazczego będzie określane szacunkowo w oparciu o umowne kryteria ogólne, właściwe dla zagadnień bhp, ochro-ny środowiska i zagrożenia pożarem, które w sposób przybliżony pozwolą na ujednolicenie oceny wartości użytkowej stosowanego rozwiązania i stop-nia poprawy istniejących warunków przez porównanie stanu po zastosowa-niu projektu do stanu przed zastosowaniem projektu.

2. Do określenia szacunkowego wynagrodzenia za stosowanie projektu wyna-lazczego można przyjąć metodę mnożnikową, w której wartość wyjściową kwoty wynagrodzenia mnoży się przez iloczyn punktów umownych uzyska-

108

nych z oceny poszczególnych walorów projektów w/g niżej podanego wzoru i zbioru kryteriów:

W = X ·R · S · Z · K · Ngdzie:W - kwotowa propozycja wysokości wynagrodzenia brutto przysługującego twórcy projektu wynalazczego za korzystanie z projektu.

Poniżej przedstawiono przykładowe tabele, określenie współczynników i warto-ści liczbowych.

2.1. X – kwota wyjściowa umowna określona w złotych stanowią-ca np. 1/40 (2,5%) aktualnego (obowiązującego w danej dacie) jed-norazowego odszkodowania wypłacanego poszkodowanemu przez …………………………………….………………. za każdy procent trwałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu, wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej, określanego w Obwieszczeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej i ogłaszanego w Monitorze Polskim.

2.2. R – współczynnik określający dziedzinę i rangę problemu w zakresie zna-czenia i przydatności stosowanego rozwiązania dla Przedsiębiorstwa.Jeżeli w zastosowanym projekcie wystąpi więcej niż jedna dziedzina to współczynnik „R” stanowi sumę punktów dwóch najbardziej korzystnych dla projeku dziedzin.

Tabela Nr 1

Dziedzina

Znaczenie i przydatność stosowanego rozwiązania dla Przedsiębiorstwa

nie dotyczy minimalne bardzo

małe małe średnie duże bardzo duże

Higiena pracy - R1 0 1 1,4 1,8 2,2 2,6 3Ochrona zdrowia - R2 0 1 1,8 2,6 3,4 4,2 5Ochrona życia - R3 0 1 2,2 3,4 4,6 5,8 7Ergonomia - R4 0 1 1,6 2,2 2,8 3,4 4Estetyka - R5 0 1 1,2 1,4 1,6 1,8 2Ochrona środowiska - R6 0 1 2 3 4 5, 6Zagrożenie pożarem - R7 0 1 1,8 2,6 3,4 4,2 5Zagrożenie wybuchem - R8 0 1 2 3 4 5 6

109

2.3. S – Współczynnik określający stopień poprawy istniejących warunków w stosunku do stanu przed zastosowaniem projektu.

Tabela Nr 2

Stopień poprawy

Niewielkie zmniejszenie zagrożeń wypadkowych i pożarowych oraz działania czynników szkodliwych ≤ 0,5 NSD

Zmniejszenie zagrożeń wypadkowych, pożarowych i działania innych czynników szkodliwych (0,5÷1,0) NDS

Zmniejszenie lub wyeliminowanie zagrożeń wypadkowych, pożarowych i działania innych czynników szkodliwych - likwidacja przekroczeń > NDS

minimalny bardzo mały mały średni duży bardzo

dużyIlość punktów - S 1 ÷ 3 4 ÷ 6 6 ÷8 9 ÷ 11 11 ÷ 13 14 ÷16

2.4. Z – współczynnik zakresu oddziaływania projektu określany przez su-mowanie punktów Z1 i Z2:Z1 – zależny od ilości osób objętych oddziaływaniem zastosowanego pro-jektu;Z2 – zależny od rzeczywistego czasu działania pozytywnych skutków projektu w okresie roku.

Z = Z1 + Z2Tabela Nr 3

Ilość osób - Z1 1 osoba do 3 osób

do 8 osób

do 15 osób

do 30 osób

do 70 osób

do 150 osób

do 300 osób

do 1000 osób

powyżej 1000 osób

Ilość punktów - Z1

0,75 1 1,5 2 2,5 3 3,5 4 4,5 5

Czas działania w ciągu roku Z2

do 8 godz.

do 20 godz.

do 42 godz.

do 90 godz.

do 200

godz.

do 500

godz.

do 1000 godz.

do 1500 godz.

do 2000 godz.

działania ciągłe

Ilość punktów - Z2

0,75 1 1,5 2 2,5 3 3,5 4 4,5 5

110

2.5. P – Współczynnik oceniający pomysłowość twórczą autora, stopień trud-ności technicznych w opracowaniu projektu oraz jego nowatorstwo.

Tabela Nr 4

Pomysłowość i nowatorstwo

Rozwiązanie łatwe - podobne już są stosowane

Rozwiązanie trudne - nowe w warunkach

naszego Przedsiębiorstwa

Rozwiązanie nowatorskie lub bardzo trudne

w opracowaniu

Ilość punktów - P 1 1.5 2

2.6. K – współczynnik określający kryterium częstotliwości występowania wy-padków przy pracy.

Częstotliwość wypadków

Dotychczas nie zdarzały się

wypadki

Zdarzały się wypadki rzadko

Często występowały

wypadki

Ilość punktów - K 1 1.5 2

2.7. N – współczynnik określający szacunkową wielkość poniesionych nakła-dów dla zastosowania projektu.

Tabela Nr 5

Wartość nakładów w stosunku

do uzyskanych korzyści

Nakłady minimalne

lub bez nakładów

Nakłady bardzo małe

Nakłady małe

Nakłady średnie

Nakłady duże

Nakłady bardzo duże

Ilość punktów - N 1 0,9 0,8 0,7 0,6 0,5

W przypadku zakwalifikowania projektu wynalazczego jako wzór użytkowy lub wynalazek, wynagrodzenie ulega zwiększeniu.

111

Załącznik nr 9UMOWA LICENCYJNA NR …/…

W SPRAWIE KORZYSTANIA Z PATENTU NA WYNALAZEK

CZĘŚĆ WSTĘPNA

Określenie stron

1. Licencjobiorca, uprawniony z licencji ……….....……………………………

2. Licencjodawca, uprawniony do udzielenia licencji ……………………....…

CZĘŚĆ MERYTORYCZNA§1

Oświadczenie licencjodawcy

Licencjodawca oświadcza, że:1. jest właścicielem praw wyłącznych do wymienionego w § 2 projektu wyna-

lazczego na podstawie …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………2. uiścił dotychczasowe opłaty ochronne przedłużające ochronę do dnia ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………3. terminowo wniesie na rzecz UPRP opłaty za kolejne okresy ochronne,4. projekt wynalazczy został po raz pierwszy zastosowany w dniu

…………………*, nie był dotychczas stosowany,5. projekt wynalazczy jest/ nie jest* obecnie przemysłowo stosowany przez …………………………………………… na podstawie ………………………………………………………………………………………………………….

§ 2Określenie przedmiotu umowy

1. Przedmiotem umowy jest wynalazek pt.: ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

112

dokonany przez: ……………………………………………………………………………………………………, zgłoszony do ochrony w dniu ……………………, na który Urząd Patentowy RP decyzją z dnia ………………… udzielił patent o numerze …………………………………………

2. Dokładny opis wynalazku wraz z zastrzeżeniami stanowi załącznik nr 1 do niniejszej umowy.

§ 3Cel umowy

Licencjodawca upoważnia Licencjobiorcę do korzystania z wynalazku wymie-nionego w § 2 niniejszej umowy, na warunkach określonych w dalszej części umowy a Licencjobiorca uiszcza cenę określona w dalszej części umowy.

§ 4Zakres licencji

1. Licencjodawca udziela Licencjobiorcy licencji wyłącznej/ niewyłącznej*, która upoważnia go do korzystania z wynalazku, o którym mowa w § 2 ust. 1 niniejszej umowy, na terytorium ………………………………………………….……………………….

2. Czas trwania licencji wynosi ………… lat od chwili zawarcia umowy.3. Licencjobiorca morze korzystać z wynalazku w zakresie pełnym/ niepeł-

nym* dotyczącym jedynie …………… zastrzeżenia patentowego.4. Licencjobiorca nie może/ może* upoważnić osoby trzecie do korzystania

z wynalazku w następującym zakresie …………………………………………………………………

5. Licencjobiorca nie może/ może* upoważnić podwykonawców do wyko-nywania dla niego całości lub części wynalazku poprzez zawarcie z nimi odpowiedniej umowy zlecenia.

§ 5Obowiązki i uprawnienia Licencjodawcy

Licencjodawca zobowiązuje się do: 1. przekazania w terminie ………… od zawarcia niniejszej umowy pełnej kopii

dokumentacji projektu, w której skład wchodzą: opis patentowy wraz z za-strzeżeniami i ewentualnymi rysunkami jak również instrukcja obsługi, wyniki badań i prób, receptury, obliczenia i schematy i inna dokumentacja techniczna, jak również odpis karty zgłoszenia zawierający datę i numer zgłoszenia oraz wykaz towarów wraz z ich procentowym wkładem w powstanie projektu.

113

2. dostarczenia na wskazany przez licencjobiorcę miejsce następnych maszyn i urządzeń: ………………………… w terminie ………………………… od zawarcia umowy,

3 przekazania doświadczeń technicznych i organizacyjnych polegają-cych na ………………………………………………………………………………………………………………………………… w terminie ………………………… od zawarcia umowy,

4. udzielenia pomocy Licencjobiorcy w następującym zakresie ……....………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… 5. niezwłocznego udzielenia – na żądanie Licencjobiorcy – wszelkiej pomocy

technicznej dotyczącej projektu – na warunkach każdorazowo uzgodnio-nych,

6. zorganizowania szkolenia w wymiarze ……… godzin roboczych, w ter-minie …………od daty zawarcia umowy dla maksymalnie ……………… pracowników wskazanych przez Licencjobiorcę. Tematykę szkolenia do-bierze Licencjodawca uwzględniając wcześniej zasygnalizowanie przez Li-cencjobiorcę potrzeby,

7. terminowego uiszczenia opłat ochronnych w celu utrzymania ochrony prawnej projektu,

8. niewykonywania jakichkolwiek działań, których skutkiem mogłoby być wygaśnięcie patentu,

9. oddelegowania minimum ………… własnych pracowników do pracy w zespole powołanym przez Licencjobiorcę w celu wdrożenia projektu,

10. Niezwłocznego powiadomienia Licencjobiorcy o udzieleniu na ten sam projekt licencji osobie trzeciej ze wskazaniem tej osoby, zakresu i czasu trwania tej licencji,

11. zachowania w okresie trwania umowy a także w okresie …………… od jej wygaśnięcia, w tajemnicy wszelkich informacji poufnych uzyskanych od Licencjobiorcy w związku z wykonywaniem niniejszej umowy.

§ 6Obowiązki i uprawnienia Licencjobiorcy

Licencjobiorca zobowiązuje się do: 1. zapłaty odsetek umownych w przypadku nieterminowego dokonywa-

nia opłat licencyjnych, o których mowa w ust. ………, w wysokości ………………… czasie ……………… od umownego terminu zapłaty,

2. zastosowania projektu w terminie ……… od daty zawarcia niniejszej umowy w następującym zakresie: ……………………………………………………………………………………

114

3. ustalenie wraz z Licencjodawcą harmonogramu realizacji projektu i wszel-kich jego zmian,

4. zachowania w tajemnicy – zarówno w okresie trwania umowy jaki i w okresie …………… po jej wygaśnięciu – wszelkich informacji o istocie wynalazku oraz innych informacji nabytych w związku z wykonywaniem niniejszej umowy,

5. dostarczania licencjodawcy raz na ……… miesięcy sprawozdania z pro-dukcji i sprzedaży projektu wynalazczego objętego licencją,

6. Licencjobiorca zobowiązuje się dołożyć wszelkich starań by wynalazek, produkowany na niniejszej licencji spełniał wszystkie wymienione w za-łączniku ……… parametry,

7. Licencjobiorca zobowiązuje się do niezwłocznego poprawienia parame-trów technicznych wynalazku w przypadku gdy Licencjodawca stwierdzi, że nie są one zgodne z wytycznymi zawartymi w załączniku ………

8. Licencjobiorca zobowiązuje się do zapłacenia w terminie ……… kary umownej w wysokości ………… na rzecz Licencjodawcy, w przypadku, gdy kolejna kontrola stwierdzi, że wynalazek nadal nie spełnia wymaga-nych kryteriów technicznych.

§ 7Gwarancje i odpowiedzialności Licencjodawcy

1. Licencjodawca daje ……… letnią gwarancję, że projekt objęty umową będzie posiadał wszelkie wymienione w załączniku ……… parametry techniczne, pod warunkiem, że Licencjobiorca będzie przestrzegał reżimu technologicznego, określonego w załączniku ……….

2. Licencjodawca uprawniony jest w każdym czasie do kontrolowania spo-sobu korzystania z przedmiotu licencji, w szczególności poprzez żądanie jego okazania, a w razie stwierdzenie, że licencjobiorca nie przestrzega reżimu technologicznego określonego w załączniku ………… może unie-ważnić gwarancję wymienioną w ust. 1

3. Licencjodawca nie odpowiada wobec Licencjobiorcy za wady rozwiąza-nia, które wystąpiły w trakcie trwania umowy w wyniku nienależytego z niego korzystania

§ 8Dalsze umowy dotyczące licencji

1. Licencjobiorca ma prawo udzielania sublicencji jedynie za pisemną zgodą Licencjodawcy.

115

2. Z każdej udzielonej sublicencji Licencjobiorca będzie odprowadzał kwar-talnie na rzecz Licencjodawcy ………% opłat sublicencyjnych.

3. Opłaty te będą uiszczane na konto o numerze ……………, w ciągu …………… dni po upływie każdego kwartału trwania subwencji.

4. Licencjobiorca ma prawo zawierania umów z podwykonawcami w celu wykonania dla niego całości lub części projektu objętego licencją.

5. Licencjobiorca jest uprawniony do dokonania przeniesienia własności praw wy-nikających z niniejszej umowy na inną osobę wyłącznie za zgodą Licencjodawcy.

§ 9Współpraca stron

1. Strony zobowiązują się do współpracy nad przemysłową realizacją pro-jektu na warunkach i w zakresie określonych w załączniku nr …… do ni-niejszej umowy.

2. Strony zobowiązują się do współpracy przy udoskonaleniu wynalazku na następujących zasadach:

a) strony w terminie ……… od zawarcia niniejszej umowy ustalą wspólnie regulamin i harmonogram współpracy nad udoskonaleniem projektu,

b) każda ze stron zobowiązuje się przeznaczyć nas badania nad udoskonale-niem projektu minimum ………… zł rocznie.

3. Prawa majątkowe do wyników współpracy określonej powyżej przysługu-ją stronom na następujących częściach: Licencjodawca ………% a Licen-cjobiorca ………%.

§ 10Wynagrodzenie twórców

1. Licencjodawca/ Licencjobiorca* zobowiązuje się do przekazania twórcom projektu objętego licencją wynagrodzenia za jego stworzenie w wysokości ……… zł dla każdego z nich, w terminie …………… od daty podpisania niniejszej umowy.

2. W przypadku dokonania ulepszenia projektu, twórcom tego ulepszenia wypłaty wynagrodzenia dokonuje strona, w której twórcy są zatrudnieni.

§ 11Opłaty licencyjne

1. Za udzielenie licencji Licencjobiorca wniesie na rzecz Licencjodawcy opłatę jednorazową w wysokości ……. zł, w terminie ……… od podpi-sania umowy.

116

2. Dodatkowo Licencjobiorca zobowiązuje się do wnoszenia na rzecz Licen-cjodawcy opłat licencyjnych określanych w następującej formie:

a. Licencjobiorca będzie uiszczał w terminie ………… dni po zakończeniu każdego kwartału opłaty stanowiącej ………% od kwartalnego obrotu pro-duktem licencyjnym, jednak nie mniej niż ……… zł za kwartał. Pierwszy ter-min płatności strony ustalają na dzień ……………………………………

3. Licencjobiorca jest zobowiązany do zapłaty odsetek umownych w wyso-kości ……… zł w przypadku opóźnienia w dokonywaniu opłat.

§ 12Ulepszenia dokonane prze obie strony

1. Każda strona zobowiązuje się dostarczyć drugiej stronie pełne dane doty-czące ulepszeń wynalazku dokonanych samodzielnie, na zasadzie darmo-wej licencji niewyłacznej.

2. Powiadomienia należy dokonać w formie pisemnej.

§ 13Wygaśnięcie i rozwiązanie umowy

1. Umowa wygasa wraz z wykonaniem zobowiązań Stron. 2. Umowa ulega rozwiązaniu w każdym czasie, jeżeli tak zgodnie postanowią

Strony. 3. każda ze Stron może odstąpić od umowy przed terminem wskazanym w §

4, jeśli wykluczone okaże się uzyskanie założonych parametrów technicz-nych rozwiązania. Na Stronie tej ciąży ciężar udowodnienia, iż przyczyna ta rzeczywiście istnieje.

4. W przypadki niewywiązania się jednej ze Stron z warunków umowy, dru-giej Stronie przysługuje prawo wcześniejszego wypowiedzenia umowy.

§ 14Postanowienia dodatkowe

W trakcie trwania niniejszej umowy Licencjobiorca jest uprawniany/ zobowią-zany* do oznaczenia produktów licencyjnych znakiem towarowym Licencjodaw-cy w następujący sposób: …………………………………

§ 15Stosowane prawo właściwe

W sprawach nieuregulowanych umową mają zastosowanie przepisy:

117

1. Ustawy z dnia 30 czerwca 2000 r. – Prawo własności przemysłowej (Dz. U. Z 2001 r. Nr 49, poz. 508)

2. Kodeks cywilny.

§ 16Dodatkowe postanowienia

Strony ustalają dodatkowo ………………………………………………………………………………………

§ 17Zmian umowy

Zmiany i uzupełnienia niniejszej umowy dla swej ważności muszą być doko-nywane na piśmie w formie aneksu, podpisanego przez obie strony pod rygorem nieważności.

§ 18Rozstrzyganie sporów

1. Wszelkie spory powstałe przy realizacji niniejszej umowy zostaną pod-dane pod rozstrzygnięcie arbitra powołanego przez strony.

2. W przypadku nie dojścia stron do porozumienia rozstrzygającym będzie Sąd ……………

§ 19Ustalenie przedstawicieliStrony ustalają następujących przedstawicieli upoważnionych do koordynacji

prac związanych z realizacją umowy:Wdrażający: ………………………………………………………………………………………Wykonawca ………………………………………………………………………………………

§ 20Zasięg umowy

Miejscem wykonania umowy jest ………………………………………………………………………………………

118

§ 21Załączniki

Załącznik nr 1 ………………………………………………………………………………………Załącznik nr 2 ………………………………………………………………………………………Załącznik nr 3 ………………………………………………………………………………………Załącznik nr 4 ………………………………………………………………………………………Załącznik nr 5 ………………………………………………………………………………………

§ 22Wejście w życie umowy

Umowa obowiązuje z dniem podpisania jej przez obie strony.

§ 23Egzemplarze umowy

Niniejszą umowę sporządzono w ………… jednobrzmiących egzemplarzach, po ………… dla każdej ze stron.

Umowa niniejsza sporządzona została w ……… egzemplarzach, z przeznacze-niem ……………………………………………………………………………………………………………………………………………

Podpisy ………………………………………………………………………………………………………………………………

(jedna strona) …………………………………………………………………………………………………………

(druga strona) …………………………………………………………………………………………………………

Wzór umowy na podstawie publikacji pt.: „Umowa jako prawne narzędzie transferu innowacji” A.Szewc, K. Ziało, M. Grzesiczak

119

Załącznik nr 10

Umowa know-how

Zawarta w dniu …………………. w ………..………………….. pomiędzy:

……………………………….............................………, zwanym dalej „Prze-kazującym” reprezentowanym przez:

………………………………………………………………………………………………………………………………,a………………………………………………………………, zwanym dalej „Od-

biorcą” reprezentowanym przez:

………………………………………………………………………………………………………………………………o następującej treści:

§ 1

1. Przedmiotem umowy jest nieujawniona wiedza techniczna umożliwiająca wdrożenie technologii, zwana dalej know-how.

2. Wiedza, o której mowa w ust. 1 stanowi tajemnicę Przekazującego i nie jest chroniona prawem wyłącznym.

3. dokładny opis know-how znajduje się w załączniku nr ………. do niniej-szej umowy.

§ 2

1. Przekazujący (nie)gwarantuje, że know-how będące przedmiotem niniej-szej umowy nadaje się do przemysłowego wykorzystania.

2. Odbiorca podejmuje jego zastosowanie na własne ryzyko i poniesie wszystkie wynikające z tego konsekwencje.

§ 3

1. Odbiorca jest uprawniony do wykorzystywania know-how wyłącznie w celu należytego wykonania niniejszej umowy.

2. Know-how, jako całość lub część informacji niejawnych nie może być zby-wana bez zgody Przekazującego, na rzecz innych osób.

120

§ 4

1. Przekazujący zobowiązuje się: a) udostępnić wszelkie informacje niezbędne do realizacji i stosowania know-how, b) uczestniczyć w pracach wdrożeniowych know-how w siedzibie Odbiorcy, c) udzielenia odpłatnej pomocy autorskiej przy uruchamianiu produkcji, d) przeprowadzić szkolenie pracowników Odbiorcy. 2. Szczegółowy zakres i terminarz pomocy autorskiej oraz szkolenia określa

załącznik nr …………. do niniejszej umowy.

§ 5

1. Strony umowy postanawiają, że będą informować się o udoskonaleniach poczynionych podczas wdrażania opisu przekazanego know-how.

2. Warunki przekazania udoskonaleń zostaną określone w oddzielnej umo-wie.

§ 6

Przejęcie dokumentacji przez Odbiorcę nastąpi na podstawie podpisanego przez Strony protokołu, stanowiącego załącznik nr …………. do niniejszej umo-wy w dniu podpisania niniejszej umowy.

§ 7

Przekazujący przyznaje prawo Odbiorcy do korzystania z know-how będące-go przedmiotem umowy w celu wytwarzania, wykorzystywania i/lub sprzedaży ………………………………. .

§ 8 1. Z tytułu prawa korzystania z know-how Odbiorca zobowiązuje się

uiścić: a) jednorazową opłatę za know-how w wysokości ……………….., w termi-

nie ………………………………., b) zapłatę z tytułu uruchomienia nowej produkcji w wysokości ………………..

% ceny sprzedaży w poszczególnych okresach obliczeniowych począwszy od dnia …………………………….,

c) zapłatę za przeszkolenie pracowników w wysokości ……………….., w terminie ………………………………. .

121

§ 9

1. Odbiorca zobowiązuje się do zachowania w tajemnicy informacji uzyska-nych o know-how od Przekazującego w ramach niniejszej umowy.

2. Odbiorca nie może bez zgody Przekazującego wykorzystywać przekaza-nych informacji do innych celów niż określone w umowie.

3. Obowiązek zachowania tajemnicy rozciąga się także na pracowników Od-biorcy.

4. Obowiązek zachowania tajemnicy rozciąga się także na wszelkie uspraw-nienia i modernizacje.

5. Niedochowanie zobowiązania zachowania tajemnicy określonego w ust. 1 spowoduje żądanie odszkodowania przez Przekazującego od Odbiorcy w wysokości …………….

§ 10

1. Umowa zostaje zawarta na czas …………………… licząc od dnia zawarcia umowy.

2. Po upływie czasu obowiązywania umowy Odbiorca może wystąpić o prze-dłużenie umowy.

§ 11

1. Umowa wygasa wraz z wykonaniem zobowiązań Stron. 2. Umowa ulega rozwiązaniu w każdym czasie, jeżeli tak zgodnie postanowią

Strony. 3. Każda ze stron może odstąpić od umowy przed terminem wskazanym

w § 10 ust. 1, jeśli wykluczone okaże się uzyskanie założonych parame-trów technicznych know-how. Na Stronie tej ciąży ciężar udowodnienia, iż przyczyna ta rzeczywiście istnieje.

4. W wypadku nie wywiązywania się Odbiorcy z płatności w okresie dłuż-szym niż ……………... Przekazującemu przysługuje prawo wcześniejszego wypowiedzenia umowy niezależnie od prawa do naprawienia szkody z ty-tułu poniesionych kosztów i utraconych korzyści.

5. W przypadku przejęcia w czasie trwania umowy przez konkurenta Prze-kazującego części firmy Odbiorcy, w której zastosowano know-how lub możliwe jest uzyskanie przez niego dostępu do know-how w jakikolwiek inny sposób, Przekazujący może wypowiedzieć umowę w ciągu ……… dni.

122

§ 12

1. W związku z wypowiedzeniem umowy: a) Przekazującemu należą się wszystkie należne za czas obowiązywania umo-

wy opłaty, b) Odbiorca winien zwrócić Przekazującemu wszelką dokumentację związa-

ną z know-how przekazaną mu na mocy niniejszej umowy, c) Odbiorca winien zaprzestać wykorzystywania know-how, d) Odbiorca winien zwrócić Przekazującemu zakupione maszyny i urządze-

nia zawierające jakiekolwiek elementy objęte know-how, Odbiorcy przy-sługuje w zamian rekompensata w kwocie ………………….... zł.

§ 13

W przypadku niewykonania lub nienależytego wykonania postanowień wynikają-cych z niniejszej umowy każdej ze stron przysługuje od drugiej strony kara umowna:

a) z tytułu zwłoki w wysokości ………………… zł, b) z tytułu odstąpienia od umowy bez wypowiedzenia w wysokości

……………. zł.

§ 14

W sprawach nieuregulowanych w niniejszej umowie mają zastosowanie: a) ustawa Prawo własności przemysłowej (Dz.U. z 2003 r. Nr 119 poz.

1117), b) Kodeks cywilny c) Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych.

§ 15

Zmiany i uzupełnienia niniejszej umowy mogą być dokonywane jedynie na pi-śmie podpisane przez wszystkie strony.

§ 16

Spory wynikłe w realizacji umowy, w razie nieosiągnięci przez Strony porozu-mienia zostaną poddane pod rozstrzygnięcie arbitra powołanego przez Strony.

§ 17

Strony ustalają przedstawicieli upoważnionych do koordynacji prac

123

…………………………………………………………………………………… .

§ 18

Umowę sporządzono w ……….. egzemplarzach po ……… dla każdej Strony.

Przekazujący Odbiorca

………………………… …………………………

Załączniki:1. …………………………………..2. …………………………………..

124