Załącznik nr 9do Zarządzenia Rektora ATH Nr 514/2011/2012z dnia 14 grudnia 2011 r.

.

Druk DNiSS nr PK_IIIF

OPIS MODUŁU KSZTAŁCENIANAZWA PRZEDMIOTU/MODUŁU KSZTAŁCENIA: Renaturyzacja rzek i potoków

Kod przedmiotu:……………………………………………………………………………….

Rodzaj przedmiotu: kierunkowy; obowiązkowy

Wydział: Wydział Nauk o Materiałach i Środowisku

Kierunek: Ochrona Środowiska.

Specjalność (specjalizacja): kierunki dyplomowania: ochrona powietrza, ochrona

hydrosfery, ochrona litosfery, ochrona przyrody i zrównoważony rozwój.

Poziom studiów: pierwszego stopnia

Profil studiów: ogólnoakademicki

Forma studiów: niestacjonarne

Rok: 4, Semestr: 8

Formy zajęć i liczba godzin: wykłady – 10; ćwiczenia projektowe – 10

Język, w którym realizowane są zajęcia: polski

Liczba punktów ECTS: 2

Osoby prowadzące:

wykład: dr inż. Marek Madzia

inne formy zajęć: dr inż. Marek Madzia

Założenia i cele przedmiotu: Głównym celem zajęć jest nabycie wiedzy z zakresu budownictwa wodnego z uwzględnieniem wymagań w zakresie ochrony środowiska. Studenci nabywają umiejętność praktycznego wykorzystania źródłowych materiałów hydrologicznych. Celem ćwiczeń jest poznanie podstawowych zasad projektowania w zakresie budownictwa i nabycie umiejętności czytania dokumentacji projektowej (mapy, plany sytuacyjne, profile podłużne, przekroje poprzeczne).

Określenie przedmiotów wprowadzających wraz z wymaganiami wstępnymi: Hydrologia (przekroje poprzeczne i podłużne przez koryto, krzywa przepływu, przepływy o określonym prawdopodobieństwie przewyższenia).

1. Opis form zajęć

a) Wykłady

Treści programowe (tematyka zajęć):

1

Zawartość tematyczna poszczególnych wykładów L. godz.1. Wprowadzenie do przedmiotu (renaturyzacja i rewitalizacja, cele renaturyzacji,

naturalność rzeki, przyczyny utraty naturalności, aspekty prawne przywracania naturalności rzek i dolin, przedsięwzięcia techniczne w procesie renaturyzacji, przykłady działań renaturyzacyjnych, schemat działania przy podjęciu inicjatywy renaturyzacji, stan przedsięwzięć z zakresu renaturyzacji rzek w Polsce)

2. Elementy doliny rzecznej, morfologia i elementy koryta, kształty biegu koryt, podział koryt ze względu na układ w pionie, ruch wody w korycie rzeki.

3. Umocnienia i budowle biotechniczne (faszyna, darnina, kołki i pale, kiszki, walce, płotki faszynowe, brzegosłony, maty wiklinowe).

4. Działania renaturyzacyjne (działania w układzie poziomym – progi, ostrogi, deflektory; w układzie podłużnym – przepławki, progi, bystrza, przebudowa stopni betonowych; zróżnicowanie struktur rzecznych, działania w strefie brzegowej, elementy habitatowe).

5. Hydrauliczne skutki renaturyzacji rzek.6. Przedsięwzięcia renaturyzacyjne – przykłady projektów i zrealizowanych

inwestycji w kraju oraz za granicą.7. Zaliczenie przedmiotu

2

1

2

2

1

11

Metody dydaktyczne: wykład problemowy z prezentacją multimedialną. Pytania, dyskusja.

Forma i warunki zaliczenia: zaliczenie na ocenę na podstawie pisemnej pracy

sprawdzającej.

Wykaz literatury podstawowej:

Żelazo J., Popek Z. Podstawy renaturyzacji rzek. Wydawnictwo SGGW, Warszawa 2002.Begemann W., Schiechtl H. M. Inżynieria ekologiczna w budownictwie wodnym i ziemnym.

Wydawnictwo Arkady, Warszawa 1999.Bojarski A. i in . Zasady dobrej praktyki w utrzymaniu rzek i potoków górskich. Ministerstwo

Środowiska. Departament Zasobów Wodnych, Warszawa 2005.Jędryka E. Proekologiczne budowle wodne. Poradnik. Wydawnictwo IMUZ 2006.

b) Ćwiczenia projektowe

Treści programowe:

Zawartość tematyczna projektu L. godz.Renaturyzacja odcinka potoku górskiego

1. Wyznaczenie lokalizacji przekroi poprzecznych na mapie. Narysowanie wybranego profilu poprzecznego koryta potoku.

2. Wyznaczenie krzywej natężenia przepływów dla wybranego przekroju poprzecznego. Naniesienie rzędnych napełnienia w przekroju poprzecznym dla podanych wartości przepływów o określonym prawdopodobieństwie przewyższenia.

3. Narysowanie profilu podłużnego analizowanego fragmentu potoku.4. Przyjęcie koncepcji renaturyzacji w układzie poziomym (na mapie) i naniesienie

wprowadzonych zmian w przekroju poprzecznym.5. Wyznaczenie spadków granicznych dla przepływów charakterystycznych i

porównanie ich ze spadkiem istniejącym.6. Dobór odpowiedniego ubezpieczenia koryta i brzegów potoku górskiego w

oparciu o obliczoną siłę poruszającą.7. Wykonanie rysunków ubezpieczeń.

1

2

1

2

1

12

2

Metody dydaktyczne: Zajęcie rozpoczynają się od omówienia tematu zajęć, metodyki

wykonywania obliczeń i sposobu wykonywania rysunków. Następnie studenci wykonują

samodzielnie obliczenia i rysunki. W trakcie wykonywania projektu studenci korzystają z

map, tablic oraz wspomagają swoją pracę aplikacją Excel,

Forma i warunki zaliczenia: zaliczenie na ocenę na podstawie oceny uzyskanej z oddanego

projektu. Na ocenę ma również wpływ systematyczna praca oraz aktywność na zajęciach.

Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej:

Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 20 kwietnia 2007 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać obiekty budowlane gospodarki wodnej i ich usytuowanie (Dz. U. 2007 Nr 86 poz. 579).

Wołoszyn J., Regulacja rzek i potoków. Państwowe Wydawnictwo Naukowe. 1974.Radomski J., Podstawy projektowania zabudowy potoków górskich. Wydawnictwo

Politechniki Krakowskiej. Kraków 2000.Mordziński S., Wicher M., Żelazo J., Ćwiczenia z regulacji rzek. Wydawnictwo SGGW.

Warszawa 1987.

3