Wsparcie lekturowe w przygotowaniach do GCSE

Konferencja PMS – Canterbury 2015

Kręgi tematyczne w Podstawie programowej a ‘topics’ w GCSE Specification – wsparcie lekturowe w przygotowaniach

do GCSE z języka polskiego.

Prowadząca: Renata Jarecka

Kogo i czego uczymy?

Charakterystyka ucznia

• Wiek 13-15 lat

• Klasa [8]-9-10

• Zróżnicowanie językowe i społeczne: zarówno dzieci z pokolenia starej emigracji, jak i z tej napływowej po r. 2004

• Niektórzy uczniowie po częściowej edukacji w szkołach krajowych


Wymogi z GCSE Specification a Podstawa programowa – porównanie

(wydruki)


Tematy z „Podstawy…” Ja i moi bliscy • dane osobowe (imię, nazwisko, wiek,

adres, data i miejsce urodzenia, wykształcenie);

• wygląd zewnętrzny, cechy charakteru, talenty i zdolności;

• zainteresowania, hobby, pasje; • uczucia, emocje, marzenia, świat

wyobraźni, plany; • zawody i umiejętności, praca i kariera; • rodzina, relacje rodzinne i stopnie

pokrewieństwa; • przyjaciele, koledzy, znajomi, życie

towarzyskie; • konflikty i problemy (w tym problemy

etyczne)

GCSE Specification • Lifestyle: Relationships and Choices

(Relationships with family and friends)

• Work and Education: School/College and Future Plans (What school/college is like)

• Work and Education: School/College and Future Plans (Pressures and problems)

• Work and Education: Current and Future Jobs (Looking for and getting a job)

• Work and Education: Current and Future Jobs (Advantages and disadvantages of different jobs)

• Lifestyle: Relationships and Choices (Future plans regarding: marriage/ partnership)

• Lifestyle: Relationships and Choices (Social issues and equality)


Tematy z „Podstawy…”

Dom i otoczenie

• dom (pomieszczenia, wyposażenie);

• otoczenie domu (ogród, ulica);

• miejsce zamieszkania i okolice;

• urzędy i instytucje;

• atrakcje w miejscu zamieszkania i okolicy.

GCSE Specification

• Home and Environment: Home and Local Area (Home, town, neighbourhood and region, where it is and what it is like)



Zdrowie i sport • części ciała, budowa człowieka;

• higiena osobista;

• choroby i leczenie, wypadki;

• uzależnienia;

• zdrowa żywność;

• zdrowy styl życia, dieta;

• dyscypliny i wydarzenia sportowe;

• sprzęt i obiekty sportowe.

GCSE Specification

• Lifestyle: Health (Healthy and unhealthy lifestyles and their consequences)



Podróże i turystyka

• wakacje, wypoczynek;

• planowanie wypoczynku i podróży;

• znane miejsca, obiekty i zabytki;

• informacja turystyczna;

• baza turystyczna;

• środki transportu.

GCSE Specification

• Leisure: Holidays (Plans, preferences, experiences)

• Leisure: Holidays (What to see and getting around)



Środowisko naturalne

• klimat, pogoda, pory roku;

• świat roślin i zwierząt;

• ochrona przyrody;

• krajobraz;

• ekologia;

• katastrofy naturalne;

• przestrzeń kosmiczna.

GCSE Specification

• Home and Environment: Environment (Current problems facing the planet)

• Home and Environment: Environment (Being environmentally friendly within the home and local area)



Technika, media

• odkrycia i wynalazki;

• urządzenia techniczne;

• rozwój techniki i informatyki;

• motoryzacja i telekomunikacja;

• radio, telewizja, prasa, internet.

GCSE Specification

• Leisure: Free time and the Media (Advantages and disadvantages of new technology)



Wiedza o Polsce

• twórcy kultury i ich dzieła;

• święta, tradycje i zwyczaje, rocznice;

• polonica w miejscu zamieszkania i okolicy.

GCSE Specification

• Home and Environment: Home and Local Area (Special occasions celebrated in the home)

Kogo i czego uczymy? WNIOSKI

• Wiedza i umiejętności wymagane do egzaminu to za mało dla wielu uczniów z polskich szkół sobotnich

• Da się połączyć „Podstawę programową dla uczniów polskich uczących się za granicą”, MEN, 2010) oraz GCSE Specification (AQA).

Kręgi tematyczne i ‘topics’ nakładają się, są zbieżne

Przygotowania do GCSE (realia)

Nauczyciele borykają się z brakiem podręcznika przygotowującego do GCSE. Mają stary podręcznik wydany przez PMS oraz testy z poprzednich lat, z których korzystają (zbyt często). Wówczas prowadzenie zajęć przygotowujących do GCSE jest często nudne i mało inspirujące.

Przygotowania do GCSE (złote rady)

• czego chcemy uniknąć? (nudy, rozwiązywania testów na większości zajęć)

• jak zainspirować uczniów, zaciekawić książkami, pobudzić do myślenia? (wybierać możliwie dużo najciekawszych książek współczesnych)

• jak budować więź z uczniami poprzez lekcje lekturowe? (nie bać sie głośnego czytania uczniom)

Przegląd listy lektur z Podstawy

(wydruk)

• Proszę z listy wykreślić te pozycje, które – Państwa zdaniem powinny zostać omówione wcześniej – w klasach młodszych (6-7-[8], czyli przed rozpoczęciem przygotowań do GCSE)


(wydruk)

• Mając na uwadze ‘topics’ w GCSE Specification, proszę zakreślić te pozycje lekturowe, które pasują do egzaminacyjnych kręgów tematycznych


Irena Jurgielewiczowa „Ten obcy” • Książka z 1961 r. • Pierwsza książka na liście IBBY (wpisana

w 1964 r.) • Klasyka, ale wciąż niestarzejąca się,

wśród powieści młodzieżowych • Polecam do omawiania w całości (ale da

się też wybrać fragmenty) • Tematy egzaminacyjne: STYL ŻYCIA

(rodzina, przyjaciele, zdrowie, wybory życiowe, zagadnienia społeczne - kradzież), WYPOCZYNEK (wolny czas, wakacje), DOM i ŚRODOWISKO (życie na wsi) , PRACA I EDUKACJA (praca w wakacje, relacje rówieśnicze)

• Tematy dodatkowe: zwierzęta (przyjaźń z psem)


Adam Bahdaj „Wakacje z duchami” • Pierwsze wydanie: 1962 r. • Proponowałabym fragmenty (można

uczniom polecić serial – też w Podstawie…)

• W podręczniku mamy fragment w rozdziale wakacyjnym, ale pasuje także do innych tematów egzaminacyjnych : STYL ŻYCIA (przyjaciele), DOM i ŚRODOWISKO (życie na wsi atrakcyjnej turystycznie) , PRACA I EDUKACJA (środowisko studenckie)

• Przykłady zadań z podręcznika

„Wakacje z duchami” - zadanie


Maria Krüger „Godzina pąsowej róży”

wyd. Siedmioróg www.siedmiorog.pl

• W całości może się wydać młodzieży zbyt ciężka do czytania.

• Zdecydowanie dla dziewczyn (chłopców nie przekonamy tą lekturą)

• Tematy egzaminacyjne: STYL ŻYCIA (rodzina, wybory życiowe), WYPOCZYNEK (wolny czas, moda, technologia), DOM i ŚRODOWISKO (standard domu kiedyś a dziś), PRACA I EDUKACJA (relacje rówieśnicze, szkoła dawniej a dziś – np. lekcja WF-u)

• Przykłady zadań z podręcznika

„Godzina pąsowej róży” - zadania

• Jak reagują bohaterowie na myśl o rozwoju technologii? Przypisz odpowiednie uczucia i odczucia do członków rodziny Andy.

Mama Tata Ewita Zbyszek strach, obawa, ciekawość, zadowolenie, duma, niechęć, nadzieja, lęk,

panika, podziw, niepokój, euforia, zdenerwowanie

• „Trzeba być panienką z roku 1880!” – do jakich zasad zachowania młodych panienek z XIX wieku musi dostosować się Anda?

• Jak Anda odnajduje się w starych czasach? Czy świadomość postępu techniki w czasach, z których przyszła, pomaga jej czy przeszkadza?

• Czego Wam brakowałoby najbardziej, gdybyście się cofnęli w czasie np. o sto lat?

• „Postęp ludzkości idzie w kierunku stosowania w życiu niektórych odkryć” – powiedział tata Andy. Podaj przykłady odkryć lub wynalazków, które znajdują zastosowanie w naszym życiu.

„Godzina pąsowej róży” - zadania


Ewa Nowacka „Małgosia contra Małgosia” • Moim zdaniem nie przetrwała próby czasu ze względu na

zastosowaną archaizację językową (dla dobrze władających polszczyzną czytelniczek)

• Mogłaby być ciekawą lekturą, gdyby przygotować współczesną adaptację – przetłumaczyć z polskiego na „nasz”

• Do ewentualnego wykorzystania fragmenty o dawnych zwyczajach związanych z zakładaniem rodziny, wybieraniem męża dla panny, nieszczęśliwych miłościach, czarnych polewkach itp. lub fragmenty pokazujące relacje rodzinne i surowe zasady panujące w dawnych domach


Kornel Makuszyński „Szatan z siódmej klasy”

• Chwilami trudna do czytania, dla elokwentnych, ale z dobrą klasą można spróbować omawiać całość (książka z 1937 r.)

• Tematy egzaminacyjne: STYL ŻYCIA (rodzina, przyjaciele, wybory życiowe, zagadnienia społeczne - wątek detektywistyczno-kryminalny), WYPOCZYNEK (wolny czas, wakacje), DOM i ŚRODOWISKO (życie w mieście i na wsi – w starym dworku) , PRACA I EDUKACJA (relacje rówieśnicze, szkoła, nauczyciele)


Aleksander Kamiński „Kamienie na szaniec”

• Obowiązkowa lektura do A2, ale już teraz proponowałabym jej fragmenty

• Tematy egzaminacyjne: STYL ŻYCIA (rodzina, przyjaciele, wybory życiowe, zagadnienia społeczne - wojna), PRACA I EDUKACJA (relacje rówieśnicze, szkoła – tajne nauczanie)

• Poza egzaminem – symbole narodowe (Polska Walcząca), wojna, okupacja


Małgorzata Musierowicz „Jeżycjada” (od tomu „Noelka”) – nr 1 w kręgu literatury młodzieżowej


• „Jeżycjada” pokrywa wszystkie tematy egzaminacyjne

• „Noelkę”, od której poleca serię Podstawa, polecałabym jako lekturę do całościowego omówienia dla czytających klas – mamy tu temat świąt w oryginalnym ujęciu, z pokryciem też mnóstwa dodatkowych tematów i dylematów (przemiana głównej bohaterki, która nie jest – jeszcze ;) - związana z klanem Borejków. Piękne ujęcie tematów społecznych – biedy, choroby (cudne sceny z rozdawaniem prezentów przez „mikołajów” to jednocześnie obraz polskiego społeczeństwa: rodzin o różnym statusie materialnym, różnym podejściu do życia)

„Czarna polewka” - zadania

• Przepisz tekst, wybierając tylko te związki wyrazowe, które pasują do uczuć zakochanego chłopaka.

Gdy Wolfie czekał na Laurę, (wzruszał ramionami – miał duszę na ramieniu). Gdy nadchodziła, (brał nogi za pas – nogi wrastały mu w ziemię). Rozpierała go (radość – chandra), a serce (waliło mu jak młotem – w nim zamierało ze strachu). Ewidentnie stracił (głowę – ręce) dla tej dziewczyny. Miłość dodawała mu (piór – skrzydeł) i sprawiała, że patrzył na świat przez (zielone – różowe) okulary.

„Czarna polewka” - zadania

Laura: Kocham Wolfganga! Ponieważ dziadek nie przyjął oświadczyn Wolfiego, postanowiliśmy uciec z domu i wziąć cichy ślub. Marzy mi się uroczystość w drewnianym kościółku w Zakopanem. Tylko ja i Wolfie. Będzie przepięknie.

Complete the sentences.

Laura dreams about…

• A. running away from home.

• B. wedding in Zakopane.


Grzegorz Gortat „Do pierwszej krwi” • Powieść dla starszych nastolatków

(zawiera mocne treści) • Może spodobać się młodzieży –

warszawskie środowisko blokowisk (a jednocześnie uczniowie elitarnego liceum)

• Tematy egzaminacyjne: STYL ŻYCIA (zagadnienia społeczne – inność, dyskryminacja, ksenofobia, uprzedzenia, stereotypy, przestępczość – prawdziwa!, przyjaciele, wybory życiowe), WYPOCZYNEK (wolny czas), DOM i ŚRODOWISKO (życie w miejskim blokowisku) , PRACA I EDUKACJA (praca imigrantów – Wietnamczycy w Warszawie, relacje rówieśnicze, szkoła – uczniowie, nauczyciele)

• FRAGMENT PODRĘCZNIKA

„Do pierwszej krwi” - zadania

Opisz konkretne przykłady nietolerancyjnych zachowań wobec Thanha.

Jak powitali i ocenili go: • Simon • Julka • Nauczyciel WF-u • Nauczycielka „Kobra”

wyśmiewanie, robienie sobie z kogoś żartów, obgadywanie,

używanie wyzwisk, agresja fizyczna, znęcanie się,

przygadywanie / docinanie komuś


Barbara Kosmowska „Buba” (oraz „Buba. Sezon ogórkowy”) • Tematy egzaminacyjne: STYL ŻYCIA

(rodzina – świetnie opisane problemy zabieganej współczesnej rodziny (z dziadkiem na pierwszym planie), przyjaciele, zdrowie – także motyw uzależnień od narkotyków i alkoholu, wybory życiowe, zagadnienia społeczne), WYPOCZYNEK (hobby – karty i szachy, moda), PRACA I EDUKACJA (zawody w mediach, gonitwa za pieniędzmi, relacje rówieśnicze, szkoła)

• FRAGMENT PODRĘCZNIKA – rozdział Rodzina i przyjaciele (o Bubie i jej przyjaciółce)

„Buba” - zadania

Transcript Michał: Cześć Ulka! Co słychać u ciebie? Ulka: Spoko, zaliczyłam test z matmy na trójkę z

plusem! A u ciebie? Michał: Nieźle. Słuchaj, Kaśka zachwyca się ostatnio

książką „Buba”, chce, żebym ją przeczytał, ale ja nie mam czasu na czytanie o jakiejś Bubie. Powiedz mi, kto występuje w tej książce?

Ulka: No, rodzina Buby, a Buba ma naprawdę na imię Agnieszka. Wszyscy są trochę zwariowani. Jej mama pisze powieści romantyczne, ale jakieś takie kiepskie, raczej romansidła. Ma ponad 40 lat, a ubiera się bardziej młodzieżowo niż niejedna nastolatka.

Michał: A ojciec? Itd…

Michał and Ulka are talking about Buba’s family, the main character from the book „Buba”.

What Ulka is saying about Buba’s mother, father and granddad? Give two details about each person.


Anna Onichimowska „10 stron świata”

• Ciekawa lektura w naszym wielokulturowym środowisku.

• Rekomendowałabym jako lekturkę całościową (albo wybór niektórych rozdziałów w całości)


Anna Onichimowska „Lot Komety”

• Kontynuacja kultowej powieści „Hera - moja miłość”

• Dla starszej młodzieży

• Obok tematu uzależnień (po zwycięskim odejściu od narkotyków) pojawia się problem sekty i uzależnienia od niej


Andrzej Sapkowski „Wiedźmin”

• Zapewne spodoba się też chłopakom.

• Nie da się całościowo podciągnąć pod tematy egzaminacyjne, ale fragmenty można byłoby wybrać mimo gatunku ‘fantasy’.


Dorota Terakowska „Władca Lewawu”

• Generalnie książeczka dobra już dla młodszych klas (przed przygotowaniami do GCSE), ale można ją omówić i teraz, choć trochę oderwana od treści egzaminacyjnych – główny motyw to władza, walka o nią, poddaństwo

• Znajdą się we fragmentach dobre pokrycia tematów: rodzina (poszukiwania swojej tożsamości i rodziny), miasto (Kraków – Wokark, Wawel – Lewaw)


Dorota Terakowska “Córka czarownic”

• Przepiękna książka o władzy, przeznaczeniu, znaczeniu każdego istnienia w ciągu zdarzeń

• Piękne fragmenty do tematu o ochronie środowiska, pięknie Ziemi

• Skłaniające do przemyśleń fragmenty o pracy i jej wartości i sensie w życiu ludzi

• Poszukiwanie tożsamości, domu, rodziny


Polonica w miejscu zamieszkania – propozycje

• Wiesław Lasocki „Wojtek spod Monte Cassino”

• Utwory poetów emigracyjnych, np. Feliks Konarski, Kazimierz Wierzyński, Beata Obertyńska, Jan Lechoń, Marian Hemar, Stanisław Baliński

Przegląd książek spoza Podstawy

Małgorzata Warda „5 sekund do Io” • Książka spodoba się fanom gier komputerowych

(jeśli uda się ich od gier na chwilę oderwać) • Ostrzegam o mocnych scenach (znanych z

mediów, np. wystrzelanie przez nastolatka kolegów i nauczycieli w szkole), więc w całości rekomenduję w poważniejszych, dojrzalszych klasach

• Fragmenty świetne do wykorzystania przy tematach egzaminacyjnych takich jak: nowoczesna technologia (gry, komputery, konsole, urealnienie świata 3D, Internet, anonimowość i jej brak), dom (jego brak, domy dziecka, rodziny zastępcze), zagadnienia społeczne (mnóstwo!), wolny czas (hobby, granie), szkoła, problemy rówieśnicze

• FRAGMENT PODRĘCZNIKA z rozdziału: Advantages and disadvantages of new technology

„5 sekund do Io” - zadania

Przeanalizujcie problem anonimowości, wiążąc go z nowoczesnymi technologiami.

• Na czym polega anonimowość życia głównej bohaterki opisywanej książki?

• Co oznacza, że gracze mogą rozpocząć anonimowe życie?

• Na ile anonimowi możemy pozostać w świecie technologii internetowych?

• W jaki sposób możemy chronić swoją tożsamość?

„5 sekund do Io” - zadania

Jak rozumiesz hasło z zamieszczonego plakatu fundacji Dzieci Niczyje: „Ci, którzy żyją w wirtualnym świecie, tracą prawdziwe życie”?


Barbara Kosmowska „Zielone kasztany”

• Obowiązkowo na listę lektur!

• Nr 1 dla każdej szkoły / klasy – każdy nauczyciel i uczeń znajdzie tu coś dla siebie. Znajdzie też zapewne cząstkę siebie, swoich problemów.

• Książka cieniutka, malutka, do kieszeni, ale będzie się do niej wracało.

• Każdy rozdział to inny problem. Bohaterowie zaś to jedno środowisko.

• W tej cieniutkiej książce znajdziemy pokrycie wszystkich tematów egzaminacyjnych.


Barbara Kosmowska „Pozłacana rybka”

• Książka, która zaskoczy każdego – nauczyciela, rodzica, ucznia.

• Jest w niej dużo smutku (nie da się nie płakać).

• Nie mogę zdradzić ani kawałka treści, żeby nie popsuć czytania tym, którzy tej książki nie czytali.

• Temat egzaminacyjny nr 1 to rodzina z wszystkimi jej współczesnymi problemami, ale jest też zdrowie, zagadnienia społeczne, wakacje, wolny czas, zakupy, moda, relacje z rówieśnikami - życie.


Barbara Ciwoniuk „Igor”

• Trudne problemy widziane prawdziwie i przejmująco

• Świetna propozycja także dla chłopaków

• Tematy egzaminacyjne: PRACA I EDUKACJA (szkoła, problemy rówieśnicze, dysleksja!, agresja wśród gimnazjalistów) , STYL ŻYCIA (rodzina, przyjaciele, zagadnienia społeczne)


Barbara Ciwoniuk „Ania”

• Sprawy z życia wzięte

• Tematy egzaminacyjne: STYL ŻYCIA (rodzina, dom, przyjaciele, zdrowie dziadka, uzależnienia, problemy społeczne – ciąża młodej dziewczyny), PRACA I EDUKACJA (szkoła, problemy rówieśnicze)


Barbara Ciwoniuk „Własny pokój”

• Kolejna świetna propozycja dla chłopaków

• Tematy egzaminacyjne: PRACA I EDUKACJA (szkoła, problemy rówieśnicze, agresja wśród gimnazjalistów) , STYL ŻYCIA (rodzina, przyjaciele, zagadnienia społeczne, przestępczość, wybory życiowe)


Książki innych współczesnych autorów lubiane przez nastolatków:

• Marcin Szczygielski „Czarny młyn”, „Arka czasu”, „Omega”, „Za niebieskimi drzwiami”

• Ewa Nowak – tzw. seria miętowa zaczynająca się od „Wszystko tylko nie mięta” (fragment książki „Krzywe 10” planowany do naszego podręcznika), a na razie kończąca się na „Niebieskich migdałach”. Polecam też szczególnie „Bardzo białą wronę”.

• Małgorzata Karolina Piekarska „Klasa Pani Czajki”, „Tropiciele” • Paweł Beręsewicz „Wszystkie lajki Marczuka”, „Kiedy chodziłem z Julką Maj”, „Na

przykład Małgośka” oraz przewodnik po stolicy „Warszawa. Spacery z Ciumkami” • Seria historyczna „Wojny dorosłych - historie dzieci” pod patronatem Muzeum

Powstania Warszawskiego, np. „Jest taka historia”, „Bezsenność Jutki”, „Wszystkie moje mamy”, „Wojna na pięknym brzegu”, „Syberyjskie przygody Chmurki”, „Ostatnie piętro”

• Seria przygodowo-historyczna „Kroniki Archeo” Agnieszki Stelmaszyk


Złota lista książek (książki polecane przez Fundację ABCXXI – Cała Polska czyta dzieciom) 12-14 lat www.calapolskaczytadzieciom.pl • Antologia pod red. Grzegorza Leszczyńskiego - Po schodach wierszy • H. Jackson Brown, Jr. - Mały poradnik życia • J. Canfield, M.V. Hansen, K. Kirberger - Balsam dla duszy nastolatka • Paulo Coehlo - Alchemik • Arthur Conan Doyle - Pies Baskerville'ów • Ursula K. le Guin - Czarnoksiężnik z Archipelagu (i cały cykl Ziemiomorze) • Barbara Kosmowska - Pozłacana rybka ; Kasztanowa Aleja (Sezon na zielone kasztany) • Harper Lee - Zabić drozda • Joanna Rudniańska – Kotka Brygidy (temat: getto, holokaust) • Katarzyna Ryrych – Wyspa mojej siostry (temat: zespół Downa) • Dorota Terakowska - Córka czarownic • Anika Thor - Prawda czy wyzwanie • J.R.R. Tolkien - Władca pierścieni • Beata Wróblewska - Jabłko Apolejki (temat: autyzm, wyobcowanie, problemy społeczne: długi) Książki faktograficzne i popularnonaukowe • Edward de Bono - Naucz się myśleć kreatywnie • Tony Buzan - Rusz głową


Wątki emigracyjne we współczesnej prozie

• Problemy tzw. eurosieroctwa – Zuzanna Orlińska „Pisklak”, Marcin Szczygielski „Stary młyn”, Barbara Kosmowska „Samotni.PL”, Grażyna Bakiewicz „Syn złodziejki”, Małgorzata Warda „5 sekund do Io”

• Emigracja – „Moje Bullerbyn” i kolejne części serii Barbary Gawryluk

Książka – dedykacja dla każdego nauczyciela

Barbara Kosmowska

„Samotni.PL” Polecam

do przeczytania dorosłym,

a zwłaszcza nauczycielom.

Pytania i dyskusja

Jakie książki Państwo wykorzystujecie

na zajęciach?

ZAKOŃCZENIE

• Dziękujemy Państwu za udział w tej sesji.

• Zachęcamy do zamawiania książek w księgarni PMS:

www.polskamacierz.org (zakładka: KSIĘGARNIA)

[email protected] tel. 02087485522

Wsparcie lekturowe w przygotowaniach do GCSE

Documents

Transcript of Wsparcie lekturowe w przygotowaniach do GCSE