Wskazówki do poprawnego projektowania przepompowni ......Wskazówki do poprawnego projektowania...

Pompy Armatura Serwis

Wskazówki do poprawnego projektowania przepompowni

wyposażonych w pompy zatapialne

Wskazówki do poprawnego projektowania przepompowni wyposażonych w pompy zatapialne

2

Spis treści

1. Wstęp ______________________________________________________________________ 3

2. Podstawowe dane do doboru pomp oraz przepompowni ______________________________ 3

3. Tok obliczeń_________________________________________________________________ 43.1. Obliczeniowa wydajność przepompowni ___________________________________________ 4

3.2. Wyznaczanie średnic przewodów tłocznych _________________________________________ 4

3.3. Obliczenia wymaganej wysokości podnoszenia pomp _________________________________ 4

3.4. Dobór pomp __________________________________________________________________ 11

3.5. Objętość retencyjna przepompowni ______________________________________________ 12

5. Przykład obliczeń przepompowni ścieków wyposażonej w dwie pompy zatapialne ________ 165.1. Dane wejściowe _______________________________________________________________ 16

5.2. Wyznaczenie obliczeniowej wydajności przepompowni ______________________________ 16

5.3. Wyznaczenie średnic przewodów tłocznych ________________________________________ 16

5.4. Obliczenia wymaganej wysokości podnoszenia pomp. _______________________________ 17

5.5. Dobór pomp __________________________________________________________________ 17

5.6. Wyznaczenie głównych wymiarów przepompowni __________________________________ 18

5.7. Sprawdzenie doboru pomp______________________________________________________ 18


3

1. WstępW ostatnich latach rozwój w takich dziedzinach jaktechnika i chemia doprowadził do rozwoju systemówsieci kanalizacyjnych alternatywnych wobeckanalizacji grawitacyjnej. Są one określane mianemkanalizacji niekonwencjonalnych. Transport ściekóww tego typu kanalizacjach jest możliwy dziękimechanicznemu wymuszeniu w sieci różnicyciśnień. Do tego celu służą pompy zatapialne(kanalizacja ciśnieniowa) oraz pompy próżniowe(kanalizacja podciśnieniowa).Niekonwencjonalne systemy odprowadzaniaścieków znajdują szczególne zastosowanie wprzypadkach:• braku naturalnych spadków terenu,• wysokiego poziomu wody gruntowej,• małej gęstości zaludnienia,• niekorzystnych warunków gruntowych,• ścieków pojawiających się okresowo (ośrodki

wypoczynkowe, campingi).

W przypadku kanalizacji ciśnieniowej ścieki spływajądo przepompowni, skąd przewodami ciśnieniowymisą tłoczone do kolektorów lub bezpośrednio dooczyszczalni ścieków. Elementami składowymi tegosystemu są:• przepompownia z zainstalowaną pompą,

armaturą, orurowaniem, sterowaniem,• monitoring sieci kanalizacyjnej,• przewody dopływowe,• przewody tłoczne.

Elementami pomocniczymi są:• stacja napowietrzania przewodów tłocznych,• stacja przedmuchiwania sprężonym powietrzem.

2. Podstawowe dane do doboru pomporaz przepompowni

Bardzo ważnym elementem kanalizacji ciśnieniowejsą bez wątpienia przepompownie, w którychzainstalowano pompy, umożliwiające wytworzenieróżnicy ciśnień potrzebnej do wymuszeniatransportu ścieków. Dla prawidłowego doboru pomporaz przepompowni konieczne jest określenienastępujących wielkości (rys. 1):• ilość dopływających ścieków (maksymalny

godzinowy dopływ), Qhmax [m3/h],• rzędna dna rurociągu wlotowego, HD [m n.p.m.],• średnica i rodzaj rurociągu wlotowego, d [mm],• geometryczna wysokość podnoszenia,

Hgeo [m],• rzędna wypływu z rurociągu tłocznego,

Hwyp [m n.p.m]• rzędna minimalnego roboczego poziomu

ścieków w pompowni, Hmin [m n.p.m.],• rzędna maksymalnego roboczego poziomu

ścieków w pompowni, Hmax [m n.p.m.],• rzędna terenu w miejscu posadowienia

przepompowni, Hp [m n.p.m.],• rzędna dna pompowni, HDP [m n.p.m.],• rzędna posadowienia przepompowni,

Hpos [m n.p.m.],• rzędna zwierciadła wód gruntowych,

Hwgr [m n.p.m.],• średnica wewnętrzna i rodzaj rurociągu

tłocznego, D [mm],• rzędna osi wyprowadzenia rurociągu tłocznego

z przepompowni HOPT [m n.p.m.],• długość rurociągu tłocznego, L [m],• suma strat miejscowych oraz liniowych w

rurociągu tłocznym, HL,M [m].

Rys. 1. Schematyczne przedstawienie podstawowych danych do doboru pomp oraz przepompowni


4

3. Tok obliczeń

3.1. Obliczeniowa wydajność przepompowniW celu wykluczenia możliwości przepełnieniaprzepompowni przyjmuje się, iż obliczeniowawydajność przepompowni Qp powinna byćprzynajmniej o 10 % większa od ilościdopływających ścieków Qh max.

max, hp Q11Q ⋅= (1)Wydajność ta jest jednocześnie równa wydajnościjednej lub kilku pomp, pracujących w tejprzepompowni.Dla poprawnej współpracy przepompowni zrurociągiem tłocznym oprócz ilości dopływającychścieków należy również uwzględnić koniecznośćzapewnienia możliwości samooczyszczania tegożprzewodu. Oznacza to, iż prędkość przepływuścieków w rurociągu tłocznym powinna być większaniż 0,7 m/s i nie przekraczać wartości 4 m/s.

3.2. Wyznaczanie średnic przewodów tłocznychW przypadku nowo projektowanej kanalizacjiśrednice przewodów tłocznych należy tak dobrać,aby dla obliczeniowej wydajności przepompowni Qpwartości prędkości przepływu zawierały się wzakresie od 0,7 m/s do 4 m/s. Średnice te wyznaczasię obliczeniowo lub na podstawie nomogramu dla

danych wartości wydajności oraz prędkościprzepływów (rys. 2). Należy również pamiętać, abywewnętrzna średnica przewodów za pompownią niebyła mniejsza od wielkości swobodnego przelotupompy. Ta wielkość charakteryzująca pompę jestzwykle podawana na arkuszu zawierającymcharakterystykę pompy.

3.3. Obliczenia wymaganej wysokościpodnoszenia pomp

Pompa tłocząc medium wykonuje określoną pracęmającą na celu pokonanie oporów statycznych orazdynamicznych związanych z geometrią rurociąguoraz przepływem medium. Wymaganą wysokośćpodnoszenia pompy określa się z następującejzależności:

∑+⋅−

+⋅−

+= M,Leaea

geoA Hgvv

gppHH

2

22

ρ (2)

gdzie:HA [m] – wymagana wysokość podnoszenia,Hgeo [m] – geometryczna wysokość podnoszeniaokreślana jest jako różnica poziomów medium postronie ssawnej oraz tłocznej pompy, a w przypadkuprzepompowni z pompami zatapialnymi różnicapomiędzy poziomem ścieków w przepompowni arzędną wylotu przewodu tłocznego do odbiornika lubnajwyższym punktem przewodu tłocznego (rys. 1),

Rys. 2. Rysunek przedstawiający wysokość strat liniowych ciśnienia w rurociągu prostoliniowymwykonanym z żeliwa


5

gpp ea

⋅−

ρ - różnica wysokości ciśnień występujących

nad lustrem cieczy w zbiornikach zamkniętych, postronie ssawnej oraz tłocznej pompy. Ze względu nafakt, iż przepompownie w kanalizacji ciśnieniowej sązbiornikami otwartymi, ten człon powyższejzależności zostaje pominięty przy wyliczaniuwymaganej wysokości podnoszenia dla pompzatapialnych.

gvv ea

⋅−

2

22

- różnica wysokości prędkości przepływu

cieczy w zbiornikach po stronie ssawnej oraztłocznej pompy. W praktyce ze względu na bardzomałe wartości zostaje często pomijana wobliczeniach.Do wyznaczenia wymaganej wysokościpodnoszenia dla pomp zatapialnych pracujących wkanalizacji ciśnieniowej stosuje się więcuproszczoną postać zależności (2):

∑+= M,LgeoA HHH (3)gdzie:

∑+∑=∑ MLM,L HHH - suma liniowych HL orazmiejscowych HM strat liniowych w rurociągutłocznym. HL [m] – wysokość liniowych strat ciśnienia wprostoliniowym rurociągu o przekroju kołowymmożna wyznaczyć z poniższej zależności:

gv

dLHL ⋅

⋅⋅=2

2

λ (4)

gdzie:λ - współczynnik strat liniowych

Re/64=λ - dla przepływu laminarnego (Re<2320)

2

7

3090

⎟⎠⎞

⎜⎝⎛

=Relg

,λ

3

15000550

kd

,, +=λ

ν/dvRe ⋅= - liczba Reynoldsagdzie: v [m/s] – prędkość przepływu cieczy w rurociągu,d [m] – wew. średnica rurociągu,ν [m2/s] – lepkość kinematyczna tłoczonegomedium.

Przybliżone wartości wysokości strat ciśnienia nadługości 100 m w rurociągu prostoliniowymwykonanym z żeliwa można odczytać z nomogramuprzedstawionego na rysunku 2. Nomogram tenzostał sporządzony w oparciu o wyniki badańprzeprowadzonych z użyciem wody lub cieczy opodobnej lepkości kinematycznej, przy pełnymwypełnieniu przewodów, których ścianki posiadałychropowatość bezwzględną równą k=0,1 mm.Oczytane wartości strat należy odpowiedniokorygować gdy:• rurociąg jest wykonany z stalowej rury

walcowanej, mnożąc przez wartość: 0,8;

dla przepływu burzliwego(2320<Re<108) w rurachhydrauliczniechropowatych

dla przepływu burzliwego(2320<Re<108) w rurachhydraulicznie gładkich

Rys. 3. Wysokość strat ciśnienia w rurach stalowych (ciągnionych) oraz rurach wykonanychz tworzywa sztucznego


6

• w wyniku osadzania się cząstek stałychnastąpiło zmniejszenie średnicy rurociągu,mnożąc przez wartość: 1,7;

• występuje wewnętrzna korozja rurociągustalowego, mnożąc przez wartość: 1,25.

Znacznie mniejsze straty ciśnienia występują przyprzepływie medium przez rurociąg wykonany z rur ztworzywa sztucznego. Fakt ten jest wynikiemznacznie gładszej powierzchni wewnętrznej tegotypu rur. Rysunek 3 przedstawia wysokości stratciśnienia na długości 100 m w prostoliniowymrurociągu, wykonanym z tworzywa sztucznegoo bezwzględnej chropowatości ścianekwewnętrznych k=0. Nomogram ten został równieżsporządzony w oparciu o wyniki badańprzeprowadzonych z użyciem wody lub cieczy opodobnej lepkości kinematycznej i temperaturzerównej 100C. Z powodu dużej rozszerzalnościtemperaturowej tworzyw sztucznych odczytane danenależy zawsze korygować w tych przypadkach,kiedy rzeczywista temperatura transportowanegomedium jest inna niż 100C. Odczytaną wówczas znomogramu wielkość strat liniowych ciśnienia należypomnożyć przez wartość faktora temperaturowego,określonego na rysunku 3. W przypadkach transportowania tego rodzajururociągami ścieków lub wody zabrudzonej należyzawsze przedstawione dane zwiększyć ook. 20÷30%. W ten sposób uwzględniamy zjawisko„obrastania” wewnętrznej powierzchni ścianki

rurociągu.HM [m] – wysokość miejscowych strat ciśnienia warmaturze oraz elementach kształtowych rurociągumożna wyznaczyć z zależności:

gvHM ⋅

⋅=2

2

ζ (5)

gdzie:ζ - współczynnik strat miejscowych,v [m/s] – prędkość przepływu cieczy w przekrojupoprzecznym, który jest charakterystyczny dladanego rodzaju armatury lub elementukształtowego,g [m/s2] – przyspieszenie ziemskie.

Tabele 1, 2, 3, 4a, 4b oraz rysunki 4, 5, 6przedstawiają wartości współczynnika stratmiejscowych, które są charakterystyczne dlaposzczególnych rodzajów armatury oraz elementówkształtowych rurociągu przy założeniu, iż przepływaprzez nie woda zimna.Maksymalne oraz minimalne wartości liczboweprzedstawione w tabeli 1 określają przedziałymożliwych wahań wartości współczynnika stratmiejscowych ζ, ze względu na różne warunki pracylub konstrukcje elementów armatury. Dane wtabeli 1 zostały określone w oparciu o badaniaprzeprowadzone przy równomiernym wypełnieniubadanych elementów wodą oraz przy ich pełnymotwarciu (w przypadku armatury dławiącej).

Rys. 4. Wartości współczynnika strat miejscowych ζ dladławiących elementów armaturowych w zależności odkąta otwarcia (względnie prześwitu).Numery krzywychodpowiadają numerom elementów armatury, którezostały przedstawione na rysunku 5


7

Rys. 5. Schematyczne przedstawienie elementów armaturowych wyszczególnionych w Tabeli 1.

Rys. 6 Wpływ zaokrągleń wewnętrznychoraz zewnętrznych na współczynnikstrat miejscowych dla kolan

Tabela 1. Wartości współczynnika strat miejscowych ζ dla różnego rodzaju elementów armatury (w odniesieniu do prędkości przepływu w przekrojupoprzecznym równym nominalnej średnicy przyłączeniowej.

Typ Wartości współczynnika strat miejscowych ζ dla średnic DN=Rodzaj armatury 15 20 25 32 40 50 65 80 100 125 150 200 250 300 400 500 600 800 1000 UwagiZasuwa płaska(dE=DN)

MinMax 1 0,1

0,65 0,60 0,55 0,50 0,50 0,45 0,40 0,35 0,300,100,30

Zasuwa okrągła(dE=DN)

MinMax 2 0,25

0,320,240,31

0,230,30

0,220,28

0,210,26

0,190,25

0,180,23

0,170,22

0,160,20

0,150,19

0,130,18

0,120,16

0,110,15

0,110,14

Przy dE<DN patrzprzypis 1

Kurek(dE=DN)

MinMax 3 0,10

0,150,10 0,09 0,09 0,08 0,08 0,07 0,07 0,06 0,05 0,05 0,04 0,03 0,03 0,02

0,15Przy dE<DN ζ=0,4÷1,1

PN 2,5÷10 MinMax

0,901,20

0,591,00

0,380,80

0,260,70

0,200,62

0,140,56

0,120,50

0,090,42

0,060,40 0,37 0,33 0,33 0,33 0,30

0,060,28Zawór

klapowy PN 16÷25 Min

Max

4 2,042,50*

1,802,30*

1,552,10*

1,301,90*

1,081,70*

0,841,50*

0,751,30

0,561,10

0,480,90

0,400,83 0,76 0,71 0,67*

0,400,63* *Także przy DN 40

Zawory (odkuwane) MinMax 5 6,00

6,806,006,80

Zawory(odlewane)

MinMax 6 3,00

6,003,006,00

Przy optymalizacji ζ=2÷3

Zawory kompaktowe MinMax 7 0,30

0,300,400,90

0,601,90

0,60 1,0 1,101,90 2,20 2,20 2,30 2,50

1,102,50

Zawory kątowe MinMax 8 2,00

3,10 3,1 3,40 3,80 4,10 4,40 4,70 5,00 5,30 5,70 6,00 6,302,006,60

2,006,60

Zawory zamykająceskośne

MinMax 9 1,50

2,601,502,60

Zawory grzybkowerówno przelotowe

MinMax 10 0,60

1,600,601,60

0,601,60

Arm

atur

a dł

awią

ca

Zawory membramowe MinMax 11 0,80

2,700,802,70

Zawory odcinającozwrotne

MinMax 12 3,00

6,003,006,00

Zawory odcinającozwrotne osiowe

MinMax 13 3,20

3,40 3,40 3,50 3,60 3,803,204,20

3,705,00

5,006,40

7,308,20

4,304,60

4,304,60

Od DN125 osiowoposzerzone

Zawory zwrotneskośne

MinMax 14 2,50

3,002,40 2,2 2,10 2,00 1,90 1,70 1,60 1,5 1,50

3,00

Zawory stopowe MinMax 15 1,00

3,000,90 0,80 0,7 0,60 0,50 0,40 0,40 0,40

3,00(7,0) (6,1) (5,5) (4,5) (4,0) ( )przy grupowym

przyporządkowaniu

Klapy zwrotne MinMax 16 0,50

3,000,50 0,40 0,40 0,30 0,30

3,00Klapa bez dźwigni iciężarka2

Hydrostopv=4m/sv=3m/sv=2m/s

170,901,805,00

3,004,006,00

3,004,508,00

2,504,007,50

2,504,006,50

1,201,806,00

2,203,407,00

Arm

atur

a zw

rotn

a

Zawór zwrotny kulowy MinMax 18 1,50

4,501,503,50

1,002,50

1,002,50

1,003,50

1,005,50

0,701,00

0,200,50

0,200,50

Filtry 19 2,80 2,80Sita 20 1,00 1,00

Po oczyszczeniu

1 Jeżeli najmniejsza średnica przelotu dE mniejsza jest niż średnica nominalna kołnierzy przyłączeniowych DN, wówczas należy zwiększyć wartości współczynnika ζ zgodnie z zależnoscią: (DN/dE)x gdzie x=5÷6.2 Przy częściowym otwarciu (t.zn. małej prędkości przepływu) wartości współczynnika ζ wzrastają do wartości maksymalnej. Wraz z wzrostem prędkości przepływu v wartości współczynnika ζ zmieniają się w przybliżeniu zgodnie z zależnością: ζ≈3/v.

Pom

py i Arm

atura Sp. z o.o.


9

Tabela 2. Wartości współczynnika strat miejscowych ζ dla kolan i łuków.

Łuki α 150 300 450 600 900

Powierzchnia Powierzchnia Powierzchnia Powierzchnia Powierzchniagładka chropowata gładka chropowata gładka chropowata gładka chropowata gładka chropowata

ζ dla R=0 0,07 0,10 0,14 0,20 0,25 0,35 0,50 0,70 1,15 1,30ζ dla R=d 0,03 - 0,07 - 0,14 0,34 0,19 0,46 0,21 0,51ζ dla R=2d 0,03 - 0,06 - 0,09 0,19 0,12 0,26 0,14 0,30ζ dla R≥5d 0,03 - 0,06 - 0,08 0,16 0,10 0,20 0,10 0,20Liczba spoinowalnych - - - - 2 - 3 - 3 -Kolana

segmentoweζ

- - - - 0,15 - 0,20 - 0,25 -

Tabela 3. Wartości współczynnika strat miejscowych ζ dla rozszerzeń i zwężeń przekroju poprzecznego.

Rozszerzenie przekroju Zwężenie przekroju

Kształt I II III IV

Kształt d/D 0,5 0,6 0,7 0,8 0,9

I ζ ≈ 0,56 0,41 0,26 0,13 0,04α = 80 ζ ≈ 0,07 0,05 0,03 0,02 0,01α = 150 ζ ≈ 0,15 0,11 0,07 0,03 0,01II dlaα = 200 ζ ≈ 0,23 0,17 0,11 0,05 0,02

III ζ ≈ 4,80 2,01 0,88 0,34 0,11IV 200 < α < 400 ζ ≈ 0,21 0,10 0,05 0,02 0,01

α d

R

α


10

Tabela 4a. Wartości współczynnika strat miejscowych ζ dla elementów kształtowych.

Połączenia łuków i kolan

W celu określenia strat ciśnienia przy przepływie medium przez 2 połączone kolana o kącie zakrzywienia 900, należypomnożyć wartości współczynnika strat lokalnych, odpowiadające kolanom pojedynczym, przez odpowiedni faktorokreślony poniżej.

1,4 1,8 1,6

Kompensatory rurowe:

Kompensator falisty (mieszkowy)z rurą prowadzącą / bez rury prowadzącejKompensator liniowy – łuk z rury gładkiejKompensator liniowy – łuk z rury pofałdowanejKompensator liniowy – łuk z rury falistej

ζ ≈ 0,3/2,0ζ ≈ 0,6÷0,8ζ ≈ 1,3÷1,6ζ ≈ 3,2÷4

Kształtki wlotowe:

Brzegi wlotoweOstry: ζ ≈ 0,5 3 dla δ = 750 600 450

Załamany: ζ ≈ 0,25 0,55 0,20 0,05 ζ ≈ 0,6 0,7 0,8

Kształtki wylotowe:

ζ ≈ 1 przy jednostajnej prędkości przepływu medium w przekroju poprzecznym rury prostej o wystarczającej długości.ζ ≈ 2 przy bardzo niejednostajnej prędkości przepływu medium np. bezpośrednio po kolanie lub innym elemencie

armaturowym.

Kształtki miernicze:

Zwężka Venturiego α = 300 Kryza znormalizowana

ζ określony w odniesieniu do prędkości przepływu v w rurze o średnicy D.

Stosunek średnic d/DStosunek przelotówm=(d/D)2

= 0,30

= 0,09

0,40

0,16

0,50

0,25

0,60

0,36

0,70

0,49

0,80

0,64

Zwężka VenturiegoKryza znormalizowana

ζ ≈ 21ζ ≈ 300

685

230

0,712

0,34,5

0,22

Wodomierz ζ ≈ 10Przy nominalnym obciążeniu wodomierzy domowych powstają straty ciśnienia wynoszące maksymalnie 1 bar.


11

Tabela 4b. Wartości współczynnika strat miejscowych ζ dla elementów kształtowych. Ciąg dalszy.

Trójniki: Trójniki i rozgałęzienia o jednakowej średnicy nominalnej

Uwaga:Wartości współczynników strat miejscowych ξa dla strumienia odgałęzionego względnie ξd dla strumienia głównegoQd = Q – Qa odnoszą się do prędkości przepływu sumarycznego strumienia Q w króćcach przyłączeniowych. Przytakiej definicji możliwe jest uzyskanie ujemnych wartości liczbowych dla współczynników strat. Ujemna wartośćoznacza wzrost ciśnienia a nie jego stratę (patrz tabela 3 i tabela 4).Qa/Q= 0,2 0,4 0,6 0,8 1

ζa≈ζd≈

-0,40,17

0,080,30

0,470,41

0,720,51

0,91-

ζa≈ζd≈

0,88-0,08

0,89-0,05

0,950,07

1,100,21

1,28-

ζa≈ζd≈

-0,380,17

00,19

0,220,09

0,37-0,17

0,37-

ζa≈ζd≈

0,68-0,06

0,50-0,04

0,380,07

0,350,20

0,48-

3.4. Dobór pompPo określeniu wymaganej wydajności przepompownioraz wyznaczeniu wymaganej wysokościpodnoszenia można przystąpić do doboru pomp. Przed doborem pomp należy jednak określić sposóbpracy pomp. W przypadku przepompowni jednopompowychcałkowitą wydajność obliczeniową przepompownibędzie zapewniała jedna pompa. Wówczas należyposzukiwać pompy, której charakterystyka będzieprzecinała się z krzywą rurociągu przy wydajnościrównej wartości wydajności obliczeniowej lub od niejwiększej (rys. 7).Najczęściej jednak dla zapewniania niezawodnościdziałania stosuje się przepompownie dwupompowe,które realizują swoje zadania w układach z jednąpompą pracującą a drugą rezerwową lub dwomapompami pracującymi.Jednoczesna współpraca dwóch pomp (rys. 7) mazastosowanie głównie w przypadkach gwałtowanegoi niespodziewanego napływu ścieków doprzepompowni. Wówczas działanie większej ilościpomp umożliwia szybsze opróżnianie przepompownii zapobiega zjawisku jej przepełnienia.Należy jednak pamiętać, iż opłacalna ekonomicznie iprzynosząca korzyści w postaci odpowiedniowiększej wydajności, jest jedynie jednoczesnawspółpraca dwóch pomp z rurociągiem krótkim(rys. 7a).

Rys. 7. Graficzne przedstawienie współpracy dwóchpomp z rurociągiem krótkim a) oraz długim b).

Qd Q

Qa

QdQ

Qa

Qd Q

Qa

450

QdQ

Qa

450

P1

P1 P1+2

P1+2

Wydajność Q [l/s]

Wydajność Q [l/s]

Wys

okość

podn

osze

nia

[m]

Wys

okość

podn

osze

nia

[m]

Hg

∆Q

∆Q

Krzywa rurociągu

Charakterystykajednej pracującejpompy

Charakterystykarównoległej pracy dwóch pomp

Krzywa rurociągu

Charakterystykajednej pracującejpompy

Charakterystykarównoległej pracy dwóch pomp

a)

b)


12

Współpraca dwóch pomp z długim rurociągiem jużnie jest tak opłacalna, ze względu na stosunkowomały przyrost wydajności przy dość znacznymwzroście strat ciśnienia (stroma krzywa rurociągu(rys. 7b). Dobierając pompę musimy również pamiętać, iżpowinna ona być wyposażona w odpowiedniegorodzaju wirnik. Dla tłoczenia ścieków surowychmogą zostać zastosowane pompy:• z wirnikiem otwartym („F”) i swobodnym

przelocie:≤ 65 mm – wydatek do 3,5 l/s,> 76 mm – wydatek > 3,5 l/s,

• z wirnikiem otwartym jednołopatkowym („D”)• z wirnikiem zamkniętym jednokanałowym („E”) i

swobodnym przelocie >120 mm,• z wirnikiem wielokanałowym zamkniętym („K”) i

swobodnym przelocie > 150 mm.

Podejmując decyzję o zastosowaniu danego typupompy należy mieć również na uwadze wielkość ispecyfikę zlewni. Ścieki pochodzące np. z nowowybudowanego osiedla domków jednorodzinnychmożna transportować wykorzystując pompyzatapialne wyposażone w wirnik otwarty iposiadające swobodny przelot nie mniejszy niż 65mm. Ze względu na znacznie inną kulturę bytowązarówno użytkowników gospodarstw rolnychznajdujących się w małych miejscowościach jakrównież hoteli czy koszar, należy liczyć się zmożliwością występowania ścieków o zwiększonejzawartości ciał stałych. Do transportu tego rodzajuścieków zaleca się stosować pompy wyposażone wwirnik otwarty typu „F” oraz posiadające swobodnyprzelot przynajmniej 80 mm.W przypadkach gdzie do pompowania ściekówsanitarnych (bez piasku) konieczne jest wykonanierurociągów z rur o małej średnicy, dopuszcza sięzastosowanie pomp z tzw. „nożem tnącym” (wirniktypu „S”).Przy doborze pomp należy również pamiętać, abypunkt współpracy pompy z rurociągiem nie leżał zbytblisko któregoś z końców charakterystyki pompy. Wprzypadku zmian warunków pracy (np. spadek lubwzrost oporów przepływu, zmiana geometrycznejwysokości podnoszenia) mogą wystąpić zjawiskapogarszające działanie pompy lub funkcjonowaniepompowni. W przypadku kiedy nie można znaleźć pompyspełniającej powyższe warunki należy:• zwiększyć obliczeniową wydajność

przepompowni oraz obliczyć ponowniewymaganą wysokość podnoszenia,

• lub zmniejszyć obliczeniową wydajnośćprzepompowni, zachowując warunek Qp > Qhmax

3.5. Objętość retencyjna przepompowniNastępnym etapem doboru przepompowni ściekówjest wstępne wyznaczenie niezbędnej objętościzbiornika z uwzględnieniem dopuszczalnej liczbywłączeń pomp pracujących. Objętość zawartapomiędzy rzędnymi maksymalnego i minimalnegopoziomu ścieków w przepompowni jest zależna odwydajności największej pompy w przepompowni. Wprzypadku dwóch jednakowych pomp, pracującychnaprzemiennie, do dalszych obliczeń brana jest poduwagę wydajność tylko jednej z pomp. Objętośćretencyjną przepompowni wyznacza się napodstawie wzoru:

( )P

maxhPmaxhN QS

QQQ3600V⋅

−⋅⋅= [dm3] (6)

gdzie:QP [dm3/s] – obliczeniowa wydajnośćprzepompowni,Qhmax [dm3/s] – max. dopływ scieków do pompowni,S [razy/godz.] – dopuszczalna godzinowa ilośćwłączeń pomp.

Dopuszczalna godzinowa liczba włączeń S jestuzależniona od mocy silnika napędzającego pompę ijest podawana przez każdego producenta.Dopuszczalna godzinowa liczba włączeń pompzatapialnych produkcji KSB wynosi:• 30 włączeń/h – pompy napędzane silnikiem

elektrycznym o mocy do 7,5 kW,• 10 włączeń/h – pompy napędzane silnikiem

elektrycznym o mocy powyżej 7,5 kW.

Znając typy pomp, ich ilość oraz tryb pracy należyzaplanować odpowiednie ich rozlokowanie wzbiorniku (rys. 8 i 9) oraz określić minimalnąwymaganą średnicę (wielkość) zbiornika. Dobórodpowiedniej średnicy (z typoszeregu) zbiornikapozwala na obliczenie roboczej wysokościretencyjnej przepompowni.

FVh N= [m] (7)

gdzie:F [m2] – pole przekroju poprzecznego zbiornika

W celu zapewnienia poprawnego działaniaprzepompowni należy przyjąć, że robocza wysokośćretencyjna pompowni będzie nie mniejsza niżwynika to z warunku:

111 Rhah −+≥ [m] (8)gdzie:a1; h1; R1 [m] – charakterystyczne wymiary pompyokreślone w katalogu „Amarex/KRT” .

Poprawność działania pompowni gwarantuje namrównież przyjęcie rzędnej maksymalnego poziomuścieków Hmax o minimum 0,1 m poniżej rzędnej dnarurociągu doprowadzającego ścieki do zbiornika HD


(zrr

Zww

Po

gXpRppzw„

obniżenie poziomu może być większe jeśliałożymy konieczność zapewnienia dodatkowejetencji awaryjnej ponad roboczą wysokośćetencyjną hawaria ).

awariaDmax h,HH −−= 10 [m n.p.m.] (9)

najomość wysokości retencyjnej pozwala nayznaczenie rzędnej minimalnego poziomu ścieków zbiorniku:

awariaDmin hh,HH −−−= 10 [m n.p.m.] (10)

o wyznaczeniu roboczej wysokości retencyjnejkreśla się głębokość retencyjną zbiornika (rys.1):

Xhh,S awariaT +++= 10 [m] (11)

dzie: = R1 lub X = M w zależności od przyjętego tryburacy przepompowni (rys.1)1 [m] – minimalny wymagany dla pompy poziomrzykrycia (liczony od dna zbiornika) cieczą wrzypadku trybu pracy okresowej (występuje wdecydowanej większości przypadków pompowni),artość odczytywana z katalogu pomp

Amarex/KRT”.

Przepompownia jednopompowa Przepompownia dwupompowaRys. 8. Minimalne odstępy pomiędzy pompami w przepompowni (DN2 – średnica nominalna króćca tłocznego

pompy; l1, k1 – wg tabeli wymiarowej w katalogu pomp; B - zależnie od prowadzenia przewodu).

13

M [m] - minimalny wymagany dla pompy poziomprzykrycia (liczony od dna zbiornika) cieczą w przypadku trybu pracy ciągłej, wartość odczytywanaz katalogu pomp „Amarex/KRT”.

Minimalna, wewnętrzna wysokość zbiornikaprzepompowni określona jest następująco:

ETMIN = (Hp – HD) + ST [m] (12)

Rzędna osi wyprowadzenia przewodów tłocznych zprzepompowni (rys.1) HOPT powinna być określonaw zależności od lokalnych warunków przemarzaniagruntu. Zwykle zakłada się, iż rurociąg tłocznypowinien znajdować się na głębokości 0,8-1,4 mponiżej rzędnej terenu (rys.1).

HOPT = Hp – gPT [m n.p.m.] (13)gdzie:HP [m n.p.m] – rzędna terenu w miejscuposadowienia pompowni,gPT [m] – głębokość posadowienia rurociągutłocznego.


14

Wielkość pompy Ilośćpomp

g φA B φD E G K DN1/DN2

Amarex 50/51-160 12

200200

625625

130130

10001000

-300

7575

150150

50/5050/50

Amarex 50/51-210 12

200200

625625

130130

10001000

-330

7575

150150

50/5050/50

Amarex 65 1 2

310310

625625

300325

10001200

-500

180180

260260

65/65 lub 80

Amarex 80Do 4kW

12

380380

625625

300325

10001200

-600

180180

260260

80/80 lub 10080/80 lub 100

KRT 80≥ 4kW

12

380380

625625

300325

12001500

-700

180180

260260

80/80 lub 10080/80 lub 100

Amarex/KRT 100Do 16kW

12

430430

625625

300325

12001500

-700

190190

300300

100/100 lub 80100/100 lub 80

KRT 100≥ 20kW

12

430430

900900

320400

16002000

-800

190190

300300

100/100 lub 80100/100 lub 80

KRT 150Do 12kW

12

630630

800800

320400

14001800

-800

210210

400400

150/150150/150

KRT 150≥ 16kW

12

630630

12001200

400500

18002400

-1000

210210

400400

150/150150/150

KRT 200 12

660660

12001200

450500

20002400

-1000

230230

500500

200/200200/200

KRT 250 12

690690

14501450

500600

24002800

-1100

250250

600600

250/250250/250

KRT 300 12

840840

17001700

600650

28003300

-1250

270270

700700

300/300300/300

Rysunek 9. Zalecane odległości w przepompowni


15

4. Wskazówki do poprawnegoprojektowania przepompowni

Na rysunku 10 zostały przedstawione wskazówkidotyczące poprawnego rozmieszczeniaposzczególnych urządzeń w dużej przepompownioraz przykładu błędnych rozwiązań, którepogarszają warunki pracy w przepompowni.

Ścieki surowe są medium zawierającym dość dużeilości ciał stałych, które mają skłonność doosadzania się w tzw. strefach martwych, gdzie brakjest dostatecznie dużych strumieni cieczy, któremogłyby unieść i przetransportować ciała stałe winne miejsce. Zjawisku temu można zapobiecstosując przy łączeniach ścian skosy pod kątem45°÷60° (13.1 rys. 10).

Rys. 10. Przykłady właściwego oraz błędnego projektowania przepompowni


16

Często napływowi ścieków do przepompownitowarzyszy powstawanie zawirowań i uciążliwegohałasu. Stosując przegrody (13.2 rys. 10) możnaustabilizować wpływ strumienia ścieków doprzepompowni, a tym samym zapobiec ichnapowietrzaniu. Bardzo ważnymi elementami w przepompowni sązawory zwrotne, których prawidłowe umiejscowieniejest również istotne dla zapewnienia poprawnegodziałania przepompowni. Umieszczenie zaworuzwrotnego w górnej części pompowni nie tylkoułatwia do niego dostęp ze strony obsługi, alerównież znaczenie ogranicza zjawisko osadzania sięna nim ciał stałych, występujących w ściekach(13.3 rys. 10). Bezwzględnie należy unikać montażuzaworów zwrotnych bezpośrednio na kolaniestopowym pompy, gdyż utrudnia to znacznie dostępdo niego oraz sprzyja powstawaniu trudności przyuruchamianiu pompy w wyniku zapowietrzeń.Rozwiązanie techniczne, polegające naumieszczeniu zbiorczego kolektora tłocznego pozaprzepompownią (13.4 rys. 10) ułatwia prawidłowedoprowadzenie do niego przewodów tłocznychpomp. Promieniowe wprowadzenia poszczególnychsekcji przepompowni do wspólnego kolektoratłocznego zmniejsza zawirowania cieczy, a tymsamym straty ciśnienia i hałas towarzyszącyprzepływowi medium.

5. Przykład obliczeń przepompowniścieków wyposażonej w dwie pompyzatapialne

5.1. Dane wejściowe• Rodzaj ścieków:

ścieki surowe• Maksymalny godzinowy dopływ scieków:

Qhmax=10 l/s;• Średnica rurociągu doprowadzającego ścieki:

D=250 mm;• Rzędna dna rurociągu doprowadzającego ścieki:

HD=200,30 m n.p.m.• Rzędna terenu w miejscu posadowienia

przepompowni:Ht=202,50 m n.p.m.

• Poziom wód gruntowych:Hwgr=199,45 m n.p.m.

• Długość rurociągu tłocznego poza pompownią:L=200 m

• Zakładana długość rurociągu w pompowni: Lpomp=5 m

• Rzędna wypływu z rurociągu tłocznego: Hwyp=203,60 m n.p.m.

• Elementy kształtowe oraz armatura występującena rurociągu tłocznym

Kolano 90o (R = d) 2 szt(odcinek pompa – trójnik)

Zasuwa płaska 1 szt(odcinek pompa – trójnik)

Zawór zwrotny kulowy 1 szt(odcinek pompa – trójnik)

Trójnik rozbieżny 1 szt Rozszerzenie (dyfuzor) 1 szt

(odcinek trójnik – wylot) Kolano 90o (R = 2d) 3 szt

(odcinek trójnik – wylot) Materiał rurociągu - dopływ do pompowni PVC - odpływ z pompowni stal, PE

• Lokalizacjaw terenie wiejskim

5.2. Wyznaczenie obliczeniowej wydajnościprzepompowni

maxhp Q,Q ⋅= 11 = 1,1⋅10 l/s = 12 l/s

5.3. Wyznaczenie średnic przewodów tłocznychWedług nomogramu pokazanego na rys. 3 dlawydajności 43,2m3/h (12dm3/s) i prędkościprzepływu równej 1 m/s średnica nominalnarurociągu tłocznego poprowadzonego pozapompownią wynosi DN125. Dla tak określonejśrednicy nominalnej należy dobrać rurę (np. zkatalogu producentów rur) o średnicy wewnętrznejnie większej niż wymiar nominalny uwzględniającrodzaj materiału rury (np. PE) oraz wymaganenominalne ciśnienie (np. PN4, PN6 lub PN10).Parametry charakterystyczne zewnętrznegorurociągu tłocznego:

Średnica nominalna: DN125 Średnica zewnętrzna: Dz=140 mm Grubość ścianki rury: g=12,80 mm Średnica wewnętrzna: d=114,4 mm Materiał: PE HD Chropowatość wew.: k=0,040 mm

(dla nowych rurociągów) Ciśnienie nominalne: PN10

Dla rurociągów prowadzonych wewnątrz pompowniprzyjmuje się średnicę nominalną jeden lub dwarzędy mniejszą od średnicy nominalnej rurociąguzewnętrznego. Dla niniejszego przykładu przyjętośrednicę nominalną DN100. Dla tej średnicynominalnej należy dobrać rurę (np. z kataloguproducentów rur) o średnicy wewnętrznej niewiększej niż wymiar nominalny uwzględniając rodzajmateriału rury (np. stal) sposób jej wykonania(np. rura ciągniona) oraz wymagane nominalneciśnienie (np. PN4, PN6 lub PN10).Parametry charakterystyczne wewnętrznegorurociągu tłocznego:

Średnica nominalna: DN100


17

Średnica zewnętrzna: Dz= 108mm

Grubość ścianki rury: g= 4 mm Średnica wewnętrzna: d=100 mm Materiał: PE HD Chropowatość wew.: k=0,1 mm

(dla nowych rurociągów) Ciśnienie nominalne: PN10

Po dobraniu odpowiednich średnic wewnętrznychnależy sprawdzić rzeczywiste wartości prędkościprzepływu w odpowiednich odcinkach rurociągu.

( ) =⋅

⋅⋅=

⋅⋅

=−

2

3

2P

125 1144,014,310124

dQ4v

π1,17 m/s

( ) =⋅

⋅⋅=

⋅⋅

=−

2

3

2P

100 100,014,310124

dQ4v

π1,53 m/s

5.4. Obliczenia wymaganej wysokościpodnoszenia pomp.

• Obliczenia minimalnej geometrycznej wysokościpodnoszenia (rys. 1)Hgeo.min=(Hwyp-HD) + 0,1 m +hawaria =

(203,60-200,30) + 0,1+0= 3,4 mhawaria=0 (założono pracę bez retencji awaryjnej).

• Wyznaczenie wysokości miejscowych stratciśnienia w armaturze oraz elementachkształtowych rurociągu:

Kolano 90° (R=d), DN100 – i = 2 szt.; powierzchniagładka, współczynnik strat miejscowychodczytany z tabeli 2: ζ = 0,21

( )=

⋅⋅⋅=

⋅⋅⋅=

81,9253,121,02

g2viH

22100

1M ζ 0,05 m

Zasuwa płaska, DN100 – i = 1 szt.; współczynnikstrat miejscowych odczytany z tabeli 1: ζ = 0,3

( )=

⋅⋅⋅=

⋅⋅⋅=

81925313001

2

22100

2 ,,,

gviHM ζ 0,036 m

Zawór zwrotny kulowy, DN100 – i = 1 szt.;współczynnik strat miejscowych odczytanyz tabeli 1: ζ = 2,5

( )=

⋅⋅⋅=

⋅⋅⋅=

81,9253,15,21

g2viH

22100

3M ζ 0,299 m

Trójnik rozbieżny, DN100, Qa=Q – i = 1 szt.;współczynnik strat miejscowych odczytanyz tabeli 4b: ζ = 1,28

( )=

⋅⋅⋅=

⋅⋅⋅=

81,9253,128,11

g2viH

22100

4M ζ 0,153 m

Rozszerzenie (dyfuzor), DN100/DN125, α = 15°i = 1 szt.; współczynnik strat miejscowychodczytany z tabeli 3: ζ = 0,03

( )=

⋅⋅⋅=

⋅⋅⋅=

81,9253,103,01

g2viH

22100

5M ζ 0,003m

Kolano 90° (R=2d), DN125 – i= 3 szt.; powierzchniagładka, współczynnik strat miejscowych

odczytany z tabeli 2: ζ = 0,14( )

=⋅

⋅⋅=⋅

⋅⋅=81,92

17,114,03g2

viH22

1256M ζ 0,029 m

Całkowita wysokość strat miejscowych: ∑ HM1-6 = 0,57 m ≅ 0,6 m

• Wyznaczenie wysokości liniowych strat ciśnieniaw oparciu o zależność (4):Współczynnik strat liniowych (MOODY) dlarurociągu wewnętrznego DN100:

=+=+=33

100

1,010015,00055,0

kd15,00055,0λ 0,0205

Współczynnik strat liniowych (MOODY) dlarurociągu zewnętrznego DN125:

=+=+=33

125

04,04,114

15,00055,0

kd15,00055,0λ 0,016

Wysokość liniowych strat ciśnienia w rurociąguwewnętrznym DN100:

=⋅

⋅⋅=⋅

⋅⋅=81,92

53,11,0

50205,0g2

vdLH

22100

100

100100100L λ

= 0,122 mWysokość liniowych strat ciśnienia w rurociąguzewnętrznym DN125:

=⋅

⋅⋅=⋅

⋅⋅=81,92

17,11144,02000161,0

g2v

dLH

22125

125

125125125L λ

=1,964 m

Całkowita wysokość strat liniowych:

∑ HL = HL100+HL125 = 0,122+1,964 == 2,086 m ≅ 2,09 m

Wymagana wysokość podnoszenia pompy wmomencie jej uruchamiania wynosi:

Hgeo.min = 3,4 m∑ HM1-6 = 0,6 m∑ HL = 2,09 mHA = 6,1 m

5.5. Dobór pompDla wydajności Q = 43,2 m3/h (12 l/s) i całkowitejwysokości podnoszenia H = 6,1 m oraz przyzałożeniu że pompy pracują naprzemiennie,z katalogu „Amarex/KRT” dobrano pompyAMAREX F 100 – 210/024UG – 190. Pompy tew momencie uruchomienia (tzn. przy Hgeomin iwyznaczonej charakterystyce układu pompowego)osiągną parametry: Q = 12,1 l/s ; H = 6,27 m ;


18

ηpompy = 43,1 % ; n = 1450 obr/min ; Pw = 1,75 kW.Maksymalna godzinowa liczba włączeń tej pompywynosi Smax=10 1/h (moc nominalna do 7,5 kW).Charakterystyczne wymiary zabudowy określone wkatalogu „Amarex/KRT” dla tej pompy to:a1=0,564 mh1=0,13 mR1=0,331 m.

5.6. Wyznaczenie głównych wymiarówprzepompowni

Dla dobranych pomp, w oparciu o tabelęprezentowaną na rys. 9 przyjmujemy zbiorniko średnicy D = 1500 mm.Poprawna praca pompowni będzie zapewniona,gdy będzie spełniony warunek (8):

h ≥ a1 + h1 – R1 = 0,564 + 0,13 – 0,331 = 0,363 m

Uruchomienie pomp będzie następowało przypełnym zanurzeniu pomp, którego wielkośćodpowiada roboczej objętości retencyjnej, równej:

h = 0,4 m

Objętość retencyjna przepompowni (wyznaczona dlaparametrów pracy w chwili uruchomienia pomp)wyniesie:

( )=

⋅⋅=

⋅⋅=

45,14,0

4DhV

22

N

ππ 0,707 m3

Przy maksymalnym godzinowym dopływie ściekówdo przepompowni Qhmax = 10 dm3/s, roboczejobjętości retencyjnej przepompowni równejVN = 0,707 m3 oraz wydatku przepompowni równymQP= 12 dm3/s, pompy w ciągu godziny będą sięwłączać:

( ) ( )1210707,0

1012103600QV

QQQ3600S 3PN

maxhPmaxh

⋅⋅−⋅⋅

=⋅

−⋅⋅= =

= 8,49 razy/godz

Ponieważ założono, iż pompy pracująnaprzemiennie, to każda z pomp w ciągu jednejgodziny załączy się około 4,25 razy.Warunek nie przekroczenia dopuszczalnej liczbywłączeń pompy jest spełniony:

S ≤ Smax 4,25 ≤ 30

Głębokość retencyjna zbiornika określonazależnością (11) wynosi: (dla przyjętych pomp wymiar X = R1 = 0,331 m):ST = 0,1 + h + hawaria + X = 0,1 + 0,4 + 0 + 0,331 =

= 0,831 mRzędna maksymalnego poziomu ścieków (bezuwzględniania dodatkowej retencji awaryjnej) –poziom załączania pompy:

Hmax = HD – 0,1 – hawaria = 200,30 – 0,10 – 0 == 200,20 m n.p.m.

Rzędna minimalnego poziomu ścieków – poziomwyłączania pompy:

Hmin = Hmax – h = 200,20 – 0,40 = 199,80 m n.p.m.

Rzędna dna pompowni:

HDP = HD – ST = 200,30 – 0,83 = 199,47 m n.p.m.

Minimalna, wewnętrzna wysokość zbiornika:

ETmin = (HP – HD ) + ST = = (202,50 – 200,30) + 0,83 = 3,03 m

Rzędna posadowienia zbiornika (przy założeniu,że grubość dennej ścianki zbiornika grzb = 0,15 m):

Hpos = HDP – grzb = 199,47 – 0,15 = =199,32 m n.p.m.

Rzędna osi wyprowadzenia przewodu tłocznego jestuzależniona od lokalnych warunków przemarzaniagruntu i może wynosić 0,8-1,4 m. Do dalszychobliczeń przyjęto głębokość ułożenia rurociągutłocznego jako gPT = 1,0 m. HOPT = Hp – gPT = 202,50 – 1,00 = 201,50 m n.p.m.

5.7. Sprawdzenie doboru pompSprawdzenie to dotyczy najprostszego przypadkufunkcjonowania przepompowni tzn. współpracypojedynczej przepompowni ze studzienkąrozprężną. W przypadku złożonych układówkanalizacyjnych (sieć rozgałęziona lub pierścieniowazłożona z wielu przepompowni współpracującychze wspólnym kolektorem tłocznym) należydodatkowo przeanalizować wpływ równoległejjednoczesnej współpracy pomp oddalonych odsiebie tak aby wykluczyć przypadki wzajemnegodławienia się pomp.Warunek nie przekroczenia maksymalnej wysokościpodnoszenia pompy:

H0 > Hgeo.max

gdzie:H0 [m]– maksymalna wysokość podnoszenia pompyprzy wydajności Q = 0 odczytana z wykresucharakterystyki w katalogu „Amarex/KRT” (dladobranej pompy H0 = 8,50 m).

Maksymalna geometryczna wysokość podnoszenia:

Hgeo.max = Hwyp – Hmin = 200,60 – 199,80 = 3,80 m

8,50 m > 3,80 m

Warunek jest spełniony.


19

Dla Hgeo.max i charakterystyki układu pompowegow chwili zakończenia pracy pompa osiąga punktpracy (wyznaczony na podstawie charakterystykipompy z katalogu „Amarex/KRT”): QPSTOP = 10,8 l/s ;H = 6,6 m, PWSTOP=1,69 kW.

Średnia wydajność w cyklu pompowania:

( ) ( )2

0108,0012,02

QQQ PSTOPPSTARTŚR

+=

+= =

= 0,0114 m3/s

Średni czas pracy pompy w jednym cyklupompowania:

0114,0707,0

QVtŚR

R == ≈ 62 s

Średnie zapotrzebowanie mocy elektrycznej dlajednej pompy w cyklu pompowania wynosi:

( ) ( )2

69,174,12

PPP WSTOPWSTARTWŚŚ

+=

+= = 1,715 kW

0506

.02/

18 /

01.

11 /

© K

SB A

ktie

nges

ellsc

haft

2013

Zmia

ny te

chni

czne

zas

trzeż

one

More space for solutions.Oddział Krakówul. Bociana 22A31-231 Krakówtel.: 12 / 636 01 86

638 15 95fax: 12 / 637 23 [email protected]

Oddział Częstochowatel. kom.: 602 70 74 [email protected]

Oddział Wrocławtel./fax: 71 / 332 31 75tel. kom.: 602 31 48 [email protected]

Oddział Warszawatel.: 22 / 311 23 81fax: 22 / 311 23 59tel. kom.: 668 54 75 [email protected]

Oddział Gdańsktel. kom.: 602 49 09 [email protected]

Oddział Poznańtel. kom.: 602 49 09 [email protected]

KSB Pompy i Armatura Sp. z o. o. Bronisze, ul. Świerkowa 1D05-850 Ożarów Mazowieckitel.: 22 / 311 23 00, fax: 22 / 673 08 95e-mail: [email protected]

Wskazówki do poprawnego projektowania przepompowni ......Wskazówki do poprawnego projektowania...

Documents

Transcript of Wskazówki do poprawnego projektowania przepompowni ......Wskazówki do poprawnego projektowania...