Włączenie finansowe w Polsce -...

Lipiec 2014

Włączenie finansowe w Polsce

Badanie stopnia w łączenia w system finansowy

• Pierwsze badanie, w którym kompleksowo ocenione zostaną

warunki dostępu i wynikające z nich korzystanie z produktów i

usług finansowych

• Projekt finansowany jest przez MetLife Foundation dotyczy

włączenia finansowego osób fizycznych i MŚP

• W badaniu wykorzystywane są dane ze źródeł lokalnych i

międzynarodowych, szczególnie podczas analiz porównawczych

projekt finansowany przez

Metodologia MFC do oceny stopnia w łączenia w system finansowy

•Wskaźnik Wykorzystania Usług Finansowych (WUF) to podstawowa

miara włączenia finansowego, pokazująca całkowite włączenie i wykluczenie,

jak również włączenie/wykluczenie z poszczególnych grup usług.

•Bilans Dost ępności Usług Finansowych (BDUF)

bierze pod uwagę warunki dostępu do usług

finansowych z trzech perspektyw:

- strona podażowa

- strona popytowa

- strona regulacyjna

REZULTATY

Wskaźnik Wykorzystania Usług Finansowych WUF

Wskaźnik Wykorzystania Usług Finansowych (WUF)

1% 1% 2% 2% 2% 2% 2% 3% 4%6% 8% 9% 9% 10% 11% 12% 12% 13% 15%

19%22% 23%

43%

50%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

Da

nia

Fin

lan

dia

Szw

ecj

a

Ho

lan

dia

Sło

we

nia

Au

stri

a

Be

lgia

Fra

ncj

a

Nie

mcy

Lu

kse

mb

urg

Est

on

ia

Wlk

. Bry

tan

ia

His

zpa

nia

Sło

wa

cja

Cyp

rus

Cze

chy

Irla

nd

ia

Litw

a

Ło

twa

Po

rtu

ga

lia

Ma

lta

Gre

cja

Wło

chy

PO

LS

KA

Wę

gry

Ru

mu

nia

Bu

łga

ria

Odsetek osób wykluczonych finansowo (% dorosłych nie korzystaj ących z żadnych usług finansowych)

- Polska jest na czwartym miejscu w Unii Europejskiej pod względem liczby osób wykluczonych finansowo.

- Co piąty dorosły Polak nie korzysta z żadnych usług finansowych.

Źródło: Eurostat Special Eurobarometer 2011

Wskaźnik Wykorzystania Usług Finansowych (WUF)

Bardzo szczegółowo zbadane korzystanie z kont osobistych i płatności bezgotówkowych w szeregu badań:

- T. Koźliński „Zwyczaje płatnicze Polaków” NBP Departament Systemu Płatniczego, maj 2013

- „Badanie świadomości i wiedzy ekonomicznej Polaków” Quality Watch dla NBP, grudzień 2012

Dodatkowo:

- Diagnoza Społeczna 2013

- PBS Loyalty Benchmark 2012

- Global Findex (Gallup Opinion Poll dla Banku Światowego) 2011

- Eurostat – Special Eurobarometer 2011

Dogłębnie zbadane poszczególne tematy - oszczędności i inwestycje

- „Postawy Polaków wobec oszczędzania” TNS dla Fundacji Kronenberga przy Citi Handlowy 2013

- „Podejście Polaków do inwestowania” TNS

Niektóre dane dostępne również w postaci statystyk raportowanych przez instytucje finansowe

- liczba ubezpieczonych

- konta emerytalne IKE/IKZE

WUF – konta i p łatno ści

Czynniki wykluczenia:• wiek poniżej 24 i powyżej 55 lat• wykształcenie podstawowe• wieś• świadomość niewiedzy

Posiadanie konta bankowego (% dorosłych) Odsetek doros łych posiadaj ących konto w województwach w porównaniu do średniej

Źródło: Diagnoza Społeczna 2013

75%70%68%

77%77%73%69%73%

0%10%20%30%40%50%60%70%80%90%

100%

TNS2014

DS 2013 NBP (a)2012

PBS2012

NBP (b)2012

Eurostat2011

GlobalFindex2011

MoneyTrack2011

strefa EuroEU 27

WUF – konta i p łatno ści

Internetowy dost ęp do konta: ok. 40% Polaków korzysta z dostępu do konta przez internet i/lub dokonuje przelewów internetowych

Płatno ści mobilne: 6% korzysta z dostępu do konta przez telefon komórkowy

Posiadanie karty debetowej (% dorosłych)

68%

58%

18%

73%66%

37%

0%

10%

20%

30%

40%50%

60%

70%

80%

90%

100%

TNS 2014 DS 2013 NBP (a)

2012

NBP (b)

2012

Global

Findex2011

Money

Track 2011

stref a Euro EU 27

WUF – oszczędności i inwestycje

Posiadanie produktów oszcz ędnościowych Odsetek dorosłych posiadaj ących konto oszcz . (% dorosłych) w województwach w porównaniu do średniej


- Duże różnice w wynikach z poszczególnych badań

- Nie więcej niż 1/5 Polaków posiada konto oszczędnościowe

16%

8%

4%2% 2%

4%

1% 1%

6%7%

20%19%

9%

0%2%4%6%8%

10%12%14%16%18%20%

TNS2014

DS2013

NBP(a)

2012

FK2013

TNS2014

NBP(a)

2012

FK2013

KNF2013

NBP(a)

2012

FK2013

TNS2012

NBP(a)

2012

NBP(a)

2012

konto oszczędnościow e lokata terminow a IKE/IKZE funduszinw estycyjny

akcjeobligacje

EU 27

WUF - kredytyPosiadanie kredytu

(% os. indywidualnych i gosp. domowych)

Odsetek dorosłych z aktywnym kredytem (% dorosłych)

- ok. 45% gospodarstw domowych i 50% osób indywidualnych spłaca jakiś kredyt

- poziom ukredytownienia poniżej średniej dla Unii Europejskiej

- niewielkie zróżnicowanie geograficzne

Odsetek gosp. dom. spłacaj ących kredyt wg. województw w porównaniu do średniej krajowej


50%

48%

44%

45%

42%

37%

32%

FK 2014

BIK 2014os. indyw .

strefa Euro 2011

CBOS 2014

CBOS 2013

DS 2013

PBS 2012

indy

w.

gosp

. dom

.

12% 10%3% 5% 3% 3%

6% 6%10% 8%

13%13%

23%17%

24%18%19%

25%

7%11%

7%14%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

BIK

201

4

IW/R

P 2

014

TN

S 2

014

IW/R

P 2

014

NB

P (

a)20

12E

uros

tat

2011

BIK

201

4

IW/R

P 2

014

TN

S 2

014

NB

P (

a)20

12G

loba

lF

inde

x 20

11M

oney

Tra

ck 2

011

Eur

osta

t20

11

BIK

201

4

IW/R

P 2

014

TN

S 2

014

Dia

gnoz

a20

13 in

div.

NB

P (

a)20

12K

o źliń

ski

2012

Mon

eyT

rack

2011

Glo

bal

Fin

dex

2011

Eur

osta

t20

11

Kredyt konsumpcyjny Kredyt hipoteczny Karta kredytow a

strefa EuroEU 27

WUF - ubezpieczenia

Duże różnice pomiędzy danymi z różnych źródeł.

Wg. badania NBP:

Główni u żytkownicy ubezpiecze ń: mieszkańcy regionu północnego

Czynniki sprzyjaj ące: przekonanie o wysokiej wiedzy finansowo-ekonomicznej, świadomość korzyści, zaufanie do instytucji ubezpieczeniowych

Odsetek dorosłych posiadaj ących ubezpieczenie (% dorosłych)

53%

11%

18%15%

11%

35%

25%

40%

15% 17%

40%

33%

47%

23%

33%

61%

3%

25%

62%

37%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

życie życie i dożycie III f ilar mieszkanie/dom NNW OC (auto) autocasco OC

KNF 2012

NBP (a) 2012

Money Track 2011

Eurobaromer=ter 2011

Podsumowanie

• 1/5 Polaków jest wykluczona finansowo

• ponad 70% dorosłych posiada konto w banku lub SKOKu

• wysoki odsetek (40%) korzysta z konta przez internet

• niski odsetek (6%) korzysta z konta przez telefon komórkowy

• tylko 20% posiada konto oszczędnościowe lub lokatę terminową

• 30-40% gospodarstw domowych spłaca kredyt

• ok. 1/3 dorosłych posiada ubezpieczenie na życie

• duże różnice w wynikach różnych badań

• z wyjątkiem ubezpieczeń, wskaźniki korzystania z usług finansowych sąponiżej średniej europejskiej

Bilans Dost ępności Us ług Finansowych (B DUF)

Strona popytowa

BDUF – Infrastruktura finansowa

Dane na temat infrastruktury instytucji finansowych dostępne ze źródełmiędzynarodowych i lokalnych:

Źródła lokalne:NBP – „Rozwój systemu finansowego w Polsce” ,2012 (dane roczne)GUS - „Monitoring Banków”, 2012 (dane roczne)KNF – „Informacja o sytuacji banków spółdzielczych i zrzeszających w 2013 r.”(dane kwartalne)KNF – „Raport o sytuacji banków”, 2013 (dane kwartalne)PZFP – „Rynek funduszy pożyczkowych w Polsce”, 2012 (dane roczne)

Źródła mi ędzynarodowe:MFW – IMF Financial Access Survey 2012EBC – Structural Indicators 2012


Różnorodno ść instytucji finansowych

Następujące typy instytucji dostarczają usług finansowych dla ludności:

• Banki komercyjne

• Banki spółdzielcze

• Spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe

• Firmy ubezpieczeniowe

• Fundusze inwestycyjne

• OFE

• Podmioty maklerskie

• Fundusze pożyczkowe

• Firmy pożyczkowe (parabanki)

• Kantory, lombardy

• Poczty

BDUF – Infrastruktura finansowaBanki:

41 banków komercyjnych i 571 banków spółdzielczych ma łącznie ok. 15 tys. oddziałów: oddziały własne, filie, oddziały partnerskie

Średnio - 47 oddziałów na 100 tys. dorosłych

97

85 83

6461 61

4239 38 38 35 34 33 31

28 27 25 24 24 22 22 20 17 16 16 14 14

37

-

20

40

60

80

100

120

Cyp

r

His

zpan

ia

Luks

embu

rg

Wło

chy

Por

tuga

lia

Buł

garia

Bel

gia

Fra

ncja

Sło

wen

ia

Mal

ta

Gre

cja

Cho

rwac

ja

Dan

ia

PO

LSK

A

Rum

unia

Litw

a

Sło

wac

ja

Irla

ndia

Wlk

. B

ryta

nia

Cze

chy

Łotw

a

Szw

ecja

Hol

andi

a

Est

onia

Węg

ry

Aus

tria

Nie

mcy

Fin

land

ia

średnia EU = 37

Źródło: IMF Financial Access Survey 2012

Liczba oddziałów na 100 tys. dorosłych


185

138

124119 115 112 109

101 101 97 9387 83

71 67 64 61 61 59 57 56 55 5548 45 43

35

93

-

20

40

60

80

100

120

140

160

180

200

Por

tuga

lia

His

zpan

ia

Wlk

. B

ryta

nia

Nie

mcy

Aus

tria

Cho

rwac

ja

Fra

ncja

Sło

wen

ia

Luks

embu

rg

Wło

chy

Bel

gia

Buł

garia

Irla

ndia

Est

onia

Gre

cja

Łotw

a

Cyp

r

Mal

ta

Rum

unia

Dan

ia

PO

LSK

A

Węgr

y

Hol

andi

a

Sło

wac

ja

Litw

a

Cze

chy

Szw

ecja

Fin

land

ia

średnia EU = 83

Bankomaty:

19 tys. bankomatów w Polsce, czyli 57 na 100 tys. dorosłych

Źródło: IMF FAS 2012

Liczba bankomatów na 100 tys. dorosłych


Terminale POS

Ponad 290 tys. terminali POS, czyli ok. 900 na 100 tys. mieszkańców –o wiele mniej niż w większości krajów Unii Europejskiej

4,3104,243

3,4153,3693,3583,3343,165

2,9012,8872,8852,6922,688

2,4052,188

1,952

1,6241,5571,4711,2891,2001,1251,0911,013910 877

697

2,792

0

500

1,000

1,500

2,000

2,500

3,000

3,500

4,000

4,500

5,000

Irla

ndia

Fin

land

ia

Fra

ncja

Mal

ta

His

zpan

ia

Gre

cja

Wlk

. B

ryta

nia

Por

tuga

lia

Dan

ia

Wło

chy

Cyp

r

Szw

ecja

Luks

embu

rg

Est

onia

Sło

wen

ia

Hol

andi

a

Litw

a

Aus

tria

Bel

gia

Łotw

a

Cze

chy

Węg

ry

Buł

garia

Nie

mcy

PO

LSK

A

Sło

wac

ja

Rum

unia

średnia EU = 2,276

Źródła: Europejski Bank Centralny 2012

Liczba terminali POS na 100 tys. dorosłych


150

118108

81

49

38 38 36 35 34 32 32 32 3227 26 26 25 23 23

18 18 17 17 16 15

33

-

20

40

60

80

100

120

140

160

Cze

chy

Cyp

r

Luks

embu

rg

Szw

ecja

Buł

garia

Irla

ndia

Rum

unia

Wę

gry

Sło

wac

ja

Est

onia

Łotw

a

Por

tuga

lia

Litw

a

Fra

ncja

Sło

wen

ia

Wło

chy

Aus

tria

PO

LSK

A

His

zpan

ia

Fin

land

ia

Wlk

. B

ryta

nia

Nie

mcy

Dan

ia

Mal

ta

Gre

cja

Hol

andi

a

Bel

gia

średnia EU = 39

Poczty

7,800 oddziałów poczt w Polsce, czyli 23.8 na 100 tys. dorosłych mieszkańców

Liczba oddziałów, filii i agencji pocztowych na 100 tys. dorosłych

Źródło: Eurostat 2010

BDUF – Infrastruktura finansowaSKOKi

2,076 oddziałów spółdzielczych kas w Polsce, czyli 6.3 na 100 tys. dorosłych mieszkańców

Liczba kas spółdzielczych na 100 tys. dorosłych

13.6

8.8

2.31.8 1.6 1.4

0.70.2 0.1

-

2.0

4.0

6.0

8.0

10.0

12.0

14.0

16.0

Irla

ndia

Rum

unia

Litw

a

Est

onia

Łotw

a

Węg

ry

Wie

lka

Bry

tani

a

Pol

ska

Cze

chy

średnia EU = 3.4


Firmy ubezpieczeniowe:• Niska penetracja rynku pod względem liczby instytucji – na ostatnim

miejscu w EU

• 34 tys. agentów ubezpieczeniowych, czyli 105 agentów na 100 tys. dorosłych

Źródła: IMF FAS 2012

20.1

7.5

3.62.5 2.4 2.2 1.9 1.8 1.6 1.4 1.0 0.9 0.9 0.8 0.8 0.7 0.6 0.6 0.6 0.6 0.4 0.4 0.2 0.2

1.1

-

5.0

10.0

15.0

20.0

25.0

Luks

embu

rg

Irla

ndia

Cyp

r

Mal

ta

Dan

ia

Szw

ecja

Fra

ncja

Hol

andi

a

Est

onia

Bel

gia

Sło

wen

ia

Buł

garia

Por

tuga

lia

Fin

land

ia

Aus

tria

Cho

rwac

ja

Gre

cja

Węg

ry

Łotw

a

Nie

mcy

Cze

chy

Litw

a

Sło

wac

ja

Rum

unia

PO

LSK

A

średnia EU = 2.2

Liczba firm ubezpieczeniowych na 100 tys. dorosłych


Pozostałe typy instytucji

52 instytucjeFundusze inwestycyjne, private equity

87 instytucjiFundusze pożyczkowe

1,729 oddziałówKantory wymiany walut

22,500 oddziałówAgencje finansowe

?????Lombardy

47 instytucji (stacjonarnych i internetowych)

Parabanki

400 instytucjiFirmy pośrednictwa kredytowego


Źródła: www.bazy.hoga.pl za NBP www.skok.pl

Liczba oddziałów banków i po średników finansowych Liczba oddziałów SKOK w województwach w województwach w porównaniu do średniej krajowej w porównaniu do średniej krajowej

Źródła: www.poczta-polska.pl www.karty.pl

Liczba oddziałów, filii i i agencji pocztowych Liczba bankomatów w województwach w województwach w porównaniu do średniej krajowej w porównaniu do średniej krajowej

BDUF – Produkty finansowe

brak badań podsumowujących ofertę instytucji finansowych

4.97

3.21

2.31

4.18

5.00

1.63

1.22

1

2

3

4

5

Odd

ział

y ba

nków

Ban

kom

aty

Ter

min

ale

PO

S

Kan

tory

Poc

zty

SK

OK

i

Nie

bank

owe

firm

ykr

edyt

owe

Firm

yub

ezpi

ecze

niow

e

rach

unek

RO

R

depo

zyty

kred

yty

ubez

piec

zeni

a

Infrastruktura Dostępność produktów

BDUF – podsumowanie

W porównaniu do średniej dla krajów strefy euro oddziały banków przeważają nad innymi punktami dostępu/transakcji bankowych.

oddziałów SKOK9

terminali POS900

poczty24

agentów ubezpieczeniowych105

bankomatów57

oddziałów banków47

Na 100 tys. dorosłych przypada:


Strona poda żowa

19%

14%

37%

32%33%

28%

9%

32%

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

35%

40%

45%

50%

Ceny usług Dostępnośćusług

Jakośćobsługi

Dopasow aniedo potrzeb

2013 2014

BDUF – Jako ść dost ępu- brak szczegółowych badań na temat poszczególnych aspektów dostępności produktów

finansowych

- z badania dla ZBP wynika, że najsłabiej oceniana jest opłacalność korzystania z usług banków, ale obserwowana jest poprawa dostępności, jakości i dopasowania oferty

Słabe strony banków działaj ących w Polsce (% dorosłych) Indeks netto percepcji zmian

Indeks netto przedstawia różnicę pomiędzy liczbą respondentów zauważających wzrost skali zjawiska a liczbą respondentów

Źródło: „Wizerunek polskiego sektora bankowego” TNS dla ZBP, 2014 obserwujących spadek. Indeks przyjmuje wartości od -100% do +100%

3%

3%

3%

3%

3%

3%

6%

9%

16%

19%

3%

5%

8%

23%

23%

4%

3%

6%

0% 5% 10% 15% 20% 25%

nastaw ienie na zysk

niezrozumiałe umow y

kolejki

za dużo banków

niejasna informacja

niedostosow ana oferta

ukryte koszty

niskie oprocentow anie lokat

w ysokie oprocentow anie kredytów

w ysokie koszty usług

2013

2014

Zaufanie

Jakie były badania dotycz ące zaufania?

Zaufanie do:

Banku, z którego korzysta, NBP, banków w Polsce, w Europie,

na świecie, władz (rz ąd, parlament, lokalne), s ądów, funduszy

inwest., SKOKów, parabanków, firm ubezpieczeniowych , BFG,

US, ZBP, KNF, ZUS GPW, OFE, KIR

„Wizerunek polskiego sektora

bankowego” TNS dla ZBP

2014

Zaufanie do:

-NBP, banków, towarzystw ubezpieczeniowych, GPW, OFE , prezydenta, rz ądu, policji, sejmu, parlamentu europejskiego

Diagnoza Społeczna2013

Zaufanie do banków i systemu finansowego „Life in Transition II” EBOR2010

Zaufanie do banków„Zaufanie do banków” Komunikat z badań CBOS

08/2012

Zaufanie do instytucji finansowych lub bankówGallup Opinion Poll2012

Zaufanie do:

NBP, banków, towarzystw ubezpieczeniowych, KNF, GP W, niebankowych instytucji oferuj ących kredyty i lokaty

“Badanie świadomo ści i wiedzy ekonomicznej Polaków” QualityWatch dla NBP

2012

WskażnikiNazwa badaniaTermin

Zaufanie

Duże rozbieżności w wynikach:

- 38-69% dorosłych w Polsce ma zaufanie do banków

- banki są w czołówce pod względem zaufania

- wysokie zaufanie do NBP

41%38%

69%

50%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

NB

P

Ban

ki

Sąd

y

Zak

łady

ubez

piec

zeń

Gie

łda

Rzą

d

SK

OK

OF

E

Inst

ytuc

jeni

eban

kow

e

LiT 2010 DS 2013 NBP 2012 TNS 2014

Zaufanie

WG. badania TNS dla Związku Banków Polskich:

- zaufanie do banków wzrosło w 2014, podobnie jak do większości instytucji

- zaufanie jest najważniejszym czynnikiem przy wyborze banku

57%

48%

60%

50%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

Ba

nk

z kt

óre

go

ko

rzys

ta

NB

P

Kośc

iół

Me

dia

Ba

nki

w P

ols

ce

Wła

dze

loka

lne

Są

dy

Za

kła

dy

ub

ezp

iecz

eń

BF

G

Urzę

dy

ska

rbo

we

Do

rad

cy fi

na

nso

wi (

ba

nk)

Ba

nki

w E

uro

pie

ZB

P

KN

F

ZU

S

Gie

łda

Ba

nki

na

św

ieci

e

OF

E

Do

rad

cy fi

na

nso

wi (

nie

-ba

nk)

Fu

nd

usz

e in

we

styc

yjn

e

Kra

jow

a Iz

ba

Ro

zlic

zen

iow

a

SK

OK

Rzą

d

Se

jm

Pa

rab

an

ki

2013 2014

Źródło: „Wizerunek polskiego sektora bankowego” TNS dla ZBP, 2014

Zaufanie do instytucji (% dorosłych)

Zaufanie

72%

69%

59%

54%

51%

46%

35%

16%

22%

32%

23%

29%

32%

55%

11%

9%

9%

23%

20%

22%

10%

NBP

Banki

Towarzy stwaubezpieczeniowe

KNF

Narodowe Fundusze

Inwesty cy jne

GPW

Insty tucje

niebankowe

Zauf anie Brak zauf ania Trudno powiedzieć

Wg. badania NBP:

- najniższe zaufanie do banków zaobserwowano wśród osób 65+, emerytów,

bezrobotnych, nisko wykształconych oraz o niskiej ocenie własnych warunków

materialnych

- wysokie zaufanie wśród osób korzystających z usług banków, szczególnie jeśli z

kilku banków

Źródła: “Badanie świadomości i wiedzy ekonomicznej Polaków” Quality Watch dla NBP, 2012

64% 61%

51% 49%

38% 37% 35%31% 28% 27% 27%

19%16%

53%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

Pol

icja

NB

P

Są

dy

Pre

zyde

nt

Ban

ki k

omer

cyjn

e

PE

ZU

S

Zak

ł. ub

ezp.

życ

iow

ych

Rzą

d

Zak

ł. ub

ezp.

mają

tkow

ych

Sej

m

OF

E

Gie

łda

2007 2013

ZaufanieWg. Diagnozy Społecznej:

- znaczny spadek zaufania pomiędzy 2007-2013

- w porównaniu z innymi instytucjami rynku finansowego – banki nadal najwyżej cenione

- w województwach – najwyższe zaufanie do banków w warmińsko-mazurskim

Zaufanie do instytucji (% dorosłych) Zaufanie do bankó w komercyjnych w województwach w porównaniu do średniej

krajowej


ZaufanieWg. Instytutu Gallupa:

- w porównaniu z innymi krajami – zaufanie do banków w Polsce jest znacznie

powyżej średniej w Unii Europejskiej

Źródło: Gallup Opinion Poll 2012

Zaufanie do instytucji finansowych lub banków (% do rosłych)

72%68% 66%

56% 55% 53%50% 50%

47% 46%

38% 37% 37% 37% 36% 34% 33% 32% 32% 30% 29% 27% 27%

20% 18% 16%13%

43%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

Mal

ta

Fin

land

ia

Luks

embu

rg

Dan

ia

Est

onia

Szw

ecja

Cze

chy

PO

LSK

A

Aus

tria

Sło

wac

ja

Hol

andi

a

Nie

mcy

Cho

rwac

ja

Cyp

rus

Por

tuga

lia

Sło

wen

ia

Buł

garia

Bel

gia

Fra

ncja

Łotw

a

Rum

unia

Litw

a

Węg

ry

Wlk

. B

ryta

nia

Wło

chy

His

zpan

ia

Irla

ndia

Gre

cja

średnia EU28 = 39%

Consumer confidenceW porównaniu z innymi krajami konsumentów w Polsce cechuje pesymizm

głębszy niż średnia dla całej UE

Źródło: Gallup Opinion Poll 2012

Consumer Confidence Index

12 117

-4 -5 -6 -7 -9 -10 -11 -12 -12 -15 -18 -18-26 -26 -26 -26

-32 -33 -35 -38 -39

-49-52

-69

-11

-80

-70

-60

-50

-40

-30

-20

-10

0

10

20

Szw

ecja

Dan

ia

Fin

land

ia

Nie

mcy

Est

onia

Aus

tria

Luks

embu

rg

Mal

ta

Wlk

. B

ryta

nia

Litw

a

Irla

ndia

Łotw

a

His

zpan

ia

Bel

gia

Cze

chy

Hol

andi

a

Wło

chy

Sło

wac

ja

Fra

ncja

PO

LSK

A

Węg

ry

Sło

wen

ia

Rum

unia

Cho

rwac

ja

Buł

garia

Por

tuga

lia

Cyp

r

Gre

cja

średnia EU28 = -20%

Postawy wobec oszcz ędzaniaWedług badania Fundacji Kronenberga z 2013 roku 61% osób uważało, że

warto oszczędzać

Według badania CBOS z 2012 roku 67% uważało, że obecnie warto oszczędzać

pieniądze na przyszłość

W badaniu CBOs z 2013 roku 63% nie zgodziło się ze stwierdzeniem, że

oszczędzanie nie ma sensu

Faktyczne oszcz ędzanie:

Liczba osób

posiadających

oszczędności

Liczba osób

oszczędzających

Diagnoza Społeczna 201340%

„Polacy o swoich długach i oszczędnościach”,

CBOS, marzec 2014

40%

„Postawy Polaków wobec oszczędzania”

Fundacja Kronenberga 2013

44%

Postawy wobec oszcz ędzaniaW porównaniu z innymi krajami Unii Europejskiej odsetek oszczędzających był w

2011 poniżej średniej

Źródło: Global Findex 2011

Odsetek osób oszcz ędzających (% dorosłych)

83%78%

73%73% 71%69% 67%

65%62%

58% 56%52%

49% 49%46% 44%44%

34% 33% 31%28% 27% 26%

22% 20% 18%

11%

57%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

Szw

ecja

Aus

tria

Hol

andi

a

Dan

ia

Luks

embu

rg

Fin

land

ia

Nie

mcy

Irla

ndia

Fra

ncja

Bel

gia

Wlk

. B

ryta

nia

Sło

wen

ia

Mal

ta

Sło

wac

ja

Cze

chy

His

zpan

ia

Est

onia

Cyp

r

Por

tuga

lia

Litw

a

PO

LSK

A

Gre

cja

Węg

ry

Wło

chy

Cho

rwac

ja

Łotw

a

Rum

unia

Buł

garia

średnia EU28 = 48%

Postawy wobec po życzania

Według badania CBOS z 2012 roku tylko 14% uważało, że obecnie opłaca się

brać kredyty i pożyczki

W badaniu Fundacji Kronenberga z I połowy 2014 roku 14% planowało wziąć

kredyt w ciągu najbliższych 12 miesięcy

Postawy wobec po życzaniaW porównaniu z innymi krajami Unii Europejskiej odsetek osób spłacających

kredyt lub pożyczkę (także zaciągniętą od rodziny lub znajomych) był w 2011

zbliżony do średniej europejskiej

Odsetek osób, które w ciągu ostatniego roku zaciągnęło kredyt/pożyczkę w instytucji finansowej lub u osób prywatnych. Źródło: Global Findex 2011

Odsetek osób po życzających (% dorosłych)

48%

42%38% 38% 36% 36% 35%

32% 31% 30% 29% 29% 29% 29% 27% 27% 26% 25% 25% 25%20% 19% 19% 18% 18%

15%11%

34%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

Fin

land

Sw

eden

Cro

atia

Cyp

rus

Est

onia

Lith

uani

a

Slo

vaki

a

Slo

veni

a

Bul

garia

Den

mar

k

Gre

ece

Cze

ch R

ep

Irel

and

Latv

ia UK

Rom

ania

Spa

in

Pol

and

Ger

man

y

Fra

nce

Luxe

mbo

urg

Net

herla

nds

Mal

ta

Hun

gary

Bel

gium

Aus

tria

Por

tuga

l

Ital

y

średnia UE = 28%

• Poziom wiedzy ekonomiczno–finansowej Polaków badany jest od kilku lat na zlecenie NBP, KNF, UOKiK, Akcjonariatu Obywatelskiego, Fundacji Kronenberga i banków ING, Raiffeisen Polbank.

Stan wiedzy ekonomiczno -finansowej

ING BankBarometr Finansowy ING 2010

KNF według metodologii OECD/INFEMeasuring Financial Literacy2011

DB Maison dla Fundacji Kronenberga„Stan wiedzy finansowej Polaków”

2009

Quality Watch dla NBP “Badanie świadomości i wiedzy ekonomicznej Polaków”

2012

Instytut Wolności i Raiffeisen Polbank„Stan wiedzy ekonomicznej Polaków”

2014

Instytucja Nazwa badaniaTermin

Co wiemy o poziomie wiedzy?


źródła wiedzy

oczekiwania w stosunku do edukacji ekonomicznej

Dostarczanie wiedzy

subiektywna ocena poziomu wiedzy

stosunek do wiedzy ekonomicznej

Postawy wobec wiedzy

podstawowe umiejętności matematyczne

wiedza makroekonomiczna

wiedza codzienna/praktyczna – znajomość produktów finansowych

czynniki związane z niską wiedzą

relacja poziom wiedzy - korzystanie z usług finansowych

Poziom wiedzy


Stan wiedzy finansowej Polaków” zrealizowane przez DB Maison dla Fundacji Kronenberga, 2009

OECD/INFE MeasuringFinancial Literacy 2011

Barometr Finansowy ING

2010

„Badanie świadomo ści i wiedzy ekonomicznej Polaków” zrealizowane przez Quality Watch dla NBP 2012

21% badanych

odpowiedziało poprawnie

na mniej niż 20% pytań

9% badanych



10% badanych



18% badanych



Odsetek badanych ze

słabą wiedzą

Poza 1-szą połową: Polska

na 9 miejscu wśród 14

krajów

Poza 1-szą połową:

Polska na 7 miejscu

wśród 11 krajów

Porównania

międzynarodowe

18% badanych


na większość (65%)

pytań

49% badanych


na większość (75%) pytań

27% badanych


na większość (69%)

pytań

37% badanych


na większość (60%) pytań

Odsetek badanych z

bardzo dobrą wiedzą

Średnia liczba poprawnie

udzielonych odpowiedzi

41%65%54% 50%

Wnioski:

- wyniki z poszczególnych badań są trudno porównywalne- raczej średni poziom wiedzy - cechy charakterystyczne osób z niską wiedzą: wiek 55+, wykształcenie podstawowe, bardzo niskie

dochody, zamieszkanie w regionie wschodnim- widoczny wpływ uczestnictwa w lekcjach, szkoleniach, kursach z finansów i ekonomii na poziom

wiedzy

Co jeszcze warto wiedzie ć?

STRONA POPYTOWA

Szczegółowe badanie relacji wiedza – korzystanie z usług finansowych:

• związki przyczynowo-skutkowe

• jak wiedza wpływa pozytywnie na jakie zachowania finansowe


Co jeszcze warto wiedzie ć?

STRONA PODAŻOWA

• jakie są kanały dystrybucji wiedzy ekonomiczno-finansowej

• jaka jest skala działań edukacyjnych w szkołach – gdzie edukacja finansowa jest częścią programu, a gdzie jest dostarczana w ramach zajęć dodatkowych

• jaka jest skala działań edukacyjnych na wyższych uczelniach

• jaka jest skala działań edukacyjnych dla dorosłych – jakie organizacje dostarczają szkoleń

• jakie moduły szkoleniowe/programy zajęć istnieją i przez kogo są tworzone

• jaka część banków dostarcza edukację finansową swoim klientom i w jakiej formie


Zachow

ania finansowe

81%78%

70%

54%46%

51%

79%

32%

2%

0%10%20%30%40%50%60%70%80%90%

100%

Monitorowaniespraw finansowych

Terminoweregulowanierachunków

Przemyślane zakupy

Prowadzeniebudżetu domowego

Posiadaniedługoterminowychceli finansowych

Aktywneoszczędzanie lub

inwestowanie

Nie pożycza na lukębudżetową

Wybór produktówfinansowych po

zebraniu informacji

Wybór produktówfinansowych

poprzeanalizowaniuofert lub

niezależnych opinii

Zarządzanie pieniędzm

iPlanow

anieO

szczędzaniePożyczanie

Wybór produktów

Polska

średnia (14 krajów)

Źródło: O

EC

D/IN

FE

2011

Zachow

ania finansowe P

olaków są

trochę

gorsze wporów

naniu z innymi

krajami.

Zachow

ania finansowe

Źródło: O

EC

D/IN

FE

2012, NB

P 2012

81%78%

70%

54%

46%51%

79%

32%

2%

82%77%

80%78%

57%

49%

71%

58%

65%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

Monitorowaniespraw finansowych

Terminoweregulowanierachunków

Przemyślane zakupy

Monitorowaniewydatków

Prowadzeniebudżetu domowego

Posiadaniedługoterminowychceli finansowych

Aktywneoszczędzanie lub

inwestowanie

Szukanie tańszychproduktów

Rularneoszczędzanie

Oszczędzaniedodatkowych

zarobków

Nie pożycza na lukębudżetową

Wybór produktówfinansowych po

zebraniu informacjiWybór produktów

finansowych poprzeanalizowaniu

ofert lub

Zarządzanie pieniędzm

iPlanow

anieO

szczędzaniePożyczanie

Wybór produktów

OEC

D/IN

FEN

BP

inne kraje

Wporów

naniu z innymi krajam

iwięcej P

olaków prow

adzi budżet dom

owy

Znacznie rzadziej P

olacy robiąprzem

yślane zakupy i porównują

produkty finansowe.

Postawy finansowe

Źródło: NBP „Badanie świadomości i wiedzy ekonomicznej Polaków” 2012, OECD/INFE 2012

62%

45%

33%

70%

59%

43%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

Pie

niąd

ze są

po to

,ab

y je

wyd

awać

Wyd

awan

iw je

stba

rdzi

ejsa

tysf

akcj

onując

e

Żyję

dnie

mdz

isie

jszy

m

OECD/INFENBPśrednia (14 krajów )

Postawy Polaków wobec pieniędzy są znacznie gorsze niż w innych krajach – Polacy

lubią wydawać pieniądze i cieszyć się dniem dzisiejszym


Strona regulacyjna

Inkluzywna polityka dost ępu

brak badań

WNIOSKI

Ocena dost ępności danych

• Poziom wykorzystania usług finansowych został dość dogłębnie

przebadany w ostatnich latach, głównie w temacie kont bankowych i

płatności bezgotówkowych.

• Korzystanie z produktów oszczędnościowych i ubezpieczeniowych

najsłabiej zbadane, choć same zachowania oszczędnościowe są

corocznie badane

• Dużo danych na temat infrastruktury finansowej, ale brak

szczegółowych danych regionalnych.

• Dużo informacji na temat poziomu edukacji finansowej, zachowań,

postaw konsumenckich, ale brak jednoznacznych wyników co do ich

wpływu na włączenie finansowe

Microfinance Centreul. Noakowskiego 10/38 00-666 Warsaw, Poland

Tel/fax.+48 22 622 34 [email protected]

Dziękujemy !

www.metlife.org

Włączenie finansowe w Polsce -...

Documents

Transcript of Włączenie finansowe w Polsce -...