Equity Magazine 27

2 3

www.equitymagazine.plnr 27 (maj) 2014

http://www.equitymagazine.plhttp://www.equitymagazine.plhttp://akademia-sukcesu.pl/getlead/ref.php?id=8

2 3

Szczyty wUSA, niziny wPolsceWpitek 23 maja indeks S&P500 po raz pierwszy w swojej blisko ju szedziesicioletniej historii zakoczy sesj powyej poziomu 1900 punktw. Hossa to wspinaczka po cianie strachu, jak mwi jedno zgiedowych przysw, i pomimo wielu czynnikw ryzyka amerykaski rynek nadal kontynuuje marsz w gr. Nie przeszkodzio mu w tym ani wygaszanie luzowania ilociowego przez FED, ani obawy co do twardego ldowania chiskiej gospodarki. Zwaszcza w ujciu dugoterminowym trend w USA jest wwyranej fazie wzrostowej. Od doka w2009

roku na poziomie bliskim 700 pkt. w ponad 5 lat indeks poszybowa na 1900 pkt., zasilany paliwem dostarczanym wformie programw luzowania ilociowego przez FED.

Na warszawskim parkiecie sytuacja wyglda inaczej. Wprawdzie WIG rwnie jest wtrendzie wzrostowym, od doka z2009 roku, to jednak nie tylko nie udao si ustanowi historycznych maksimw, ale nadal pozosta-jemy poniej maksimw z2007 roku. Jeszcze mniej optymistycznie wygl-da indeks WIG20, gdzie wzrosty przeksztaciy si wkonsolidacj. Obawy odalsz ekspansj Rosji na zachd oraz niepewno co do losu OFE, kt-re mog sta si stron podaow na giedzie, przyczyniy si do spadkw wpierwszej poowie 2014 roku. Ito pomimo e perspektywy gospodarcze s dla Polski optymistyczne.

Dlatego warto pamita otym, co wEquity Magazine podkrelamy od pocztku inwestowanie to trudna sztuka, wymagajca zjednej strony ho-listycznego podejcia, azdrugiej wskiej specjalizacji. Kurczowe trzymanie si jednego rynku, jednej klasy aktyww czy tych samych spek czsto moe mie negatywny wpyw na nasz wynik. Dlatego warto poszerza ho-ryzonty naszych inwestycji, profesjonalizujc wten sposb nasze podejcie do rynkw finansowych.

Zapraszam do lektury kolejnego numeru Equity Magazine, ktre ju od czterech lat publikuje dla Pastwa praktyczn wiedz osztuce finansw.

Przemysaw GerschmannPrzemysaw Gerschmann

redaktor naczelny Equity Magazine

Wszystkie opinie wartykuach s opinia-mi ich autorw. Informacje przedstawio-ne w Equity Magazine oraz na stronie www.EquityMagazine.pl nie stanowi rekomendacji inwestycyjnych wrozumie-niu Rozporzdzenia Ministra Finansw zdnia 19 padziernika 2005 roku wspra-wie informacji stanowicych rekomen-dacje dotyczce instrumentw finanso-wych, ich emiterw lub wystawcw (Dz. U. z2005 roku, nr 206, poz. 1715). Autorzy ani redakcja Equity Magazine nie pono-sz odpowiedzialnoci za skorzystanie zprzedstawionych informacji ani za tre reklam. Fotografie wmagazynie, oile nie zaznaczono inaczej, s wasnoci redak-cji, wykonano je na zamwienie Equity Magazine lub zamieszczono na zasadach public domain. Dalsze wykorzystywanie przez osoby trzecie jest zabronione. Fo-tografia na okadce zostaa uyta zgodnie z regulaminem serwisu Google Images. Logo oraz nazwa s wasnoci Equity Magazine ipodlegaj ochronie. Wszelkie prawa zastrzeone. Powielanie ikopiowa-nie artykuw, ich fragmentw, tabel, wy-kresw ipozostaych materiaw wycz-nie za zgod redaktora naczelnego Equity Magazine.

ISSN 2081-9501www.EquityMagazine.plKONTAK TPrzemysaw [email protected] [email protected]

https://www.facebook.com/EquityMagazinehttp://www.equitymagazine.pl

4 5


Aktualnoci

Rutyna zabija powoli pasjMateusz Niewiski

Finanse wedug AllahaBankowo islamska panaceum czy zagroenie?Sawomir Winiecki

Strategie inwestycyjne dla zapracowanychPiotr Gowacki

Kiedy nadejdzie bessa na GPW?Albert Rokicki

Kiedy kupowa akcje?poradnik nie dla pocztkujcychTobiasz Maliski

Atrakcyjne giedy,o ktrych nie syszysz na co dzieRobert Richter, Investio.pl

Cloud computing winstytucjach finansowycharegulacje prawne zzakresu ochrony danych osobowychNatalia Celewicz / Przemysaw Zegarek

6

10

12

16

20

24

28

31

Spis treci

http://www.equitymagazine.plhttp://www.equitymagazine.pl

4 5

www.equitymagazine.pl nr 27 (maj) 2014

36

38

42

44

48

52

54

58

Czarne chmury nad Catalystemwywiad zKamilem Gemr, StockWatch.pl

Krok po kroku, jak zosta traderem, cz IIITobias Heitktter, WH Selfinvest

Co si opaca wrozmowie opacyMarta Staczyk, Antal International

Wojny walutowe jak na nich zarobi?Rafa Jaworski

Opcje na WIG20 wportfelu akcyjnymRadosaw Chodkowski

Jak sprawdzi czy hossa ma paliwoFilip Rudnicki Jak zda CFA level3Maciej Wgorkiewicz

Ewolucja gracza giedowego. Podstawy spekulacjiFragment ksiki


6 7


Rating Hiszpanii iGrecji wgrAgencja Standard & Poors (S&P) podwyszya rating Hiszpanii o jeden stopie, do BBB. Z kolei Fitch podnis rating Grecji ojeden stopie, z B- do B. Cho Grecja pozostaje jeszcze na poziomie mieciowym, to decyzja agencji jest dobrym sygnaem dla kraju, ktry od kilku lat boryka si ze skutkami kryzysu finansowego. Warto przypomnie, e Grecja odnotowaa w 2013 roku nadwyk budetu

(liczc bez kosztw obsugi dugu) wwysokoci 1,5 mld euro, tj. 0,8 proc. PKB, co znacznie przewysza cel okrelony wprogramie reform UE iMFW. Jednak obecnie zaduenie Grecji nadal jest wysokie iwynosi ok. 320 mld euro, czyli 170% PKB. Dla porwnania rednia dla strefy euro to 95%.

Zkolei wprzypadku Hiszpanii, agencja S&P prognozuje, e wokresie 2014-2016 tamtejsza gospodarka bdzie rosa o1,6 proc. rocznie, podczas gdy poprzednia prognoza mwia o1,2 proc.

Wilk zWall Street zrekordowymi zarobkamiOfilmie Wilk zWall Street sysza ju kady, ale mao kto wie, e tytuowy bohater, Jordan Belford, ma si znacznie lepiej ni wynikaoby zostatnich scen filmu. Jego ksika oraz seminaria ztechnik sprzeday ciesz si du popularnoci. Sam Belford przyznaje, e dziki publicznym wystpieniom planuje zarobi w tym roku 100 milionw dolarw, czyli wicej ni w przeszoci zgarn dziki nielegalnej dziaalnoci. Co wicej, planuje w ten sposb odda inwestorom pienidze, ktre utracili w skutek jego nieuczciwej dziaalnoci brokerskiej. Na ten cel planuje przeznaczy 50 milionw dolarw.

Inflacja nadal szoruje po dnieInflacja konsumencka (CPI) w Polsce nadal utrzymuje si na wyjtkowo niskich poziomach. Najnowszy odczyt to zaledwie 0,3% r/r, poprzednio byo to 0,7% r/r. Tak niski wskanik CPI oddala w czasie prognozy mwice opodniesieniu stp procentowych. Znaczna cz analitykw spodziewaa si tego ruchu ze strony Rady Polityki Pieninej ju w I kwartale 2015 roku, teraz dua cz prognoz mwi ju odrugim kwartale. Z tego powodu na pewno nie bd zadowolone osoby, ktre licz na zarobek zlokat. Oprocentowanie depozytw w Polsce nadal pozostan niskie. Zyska mog inwestorzy giedowi oraz posiadacze kredytw. Zgodnie z informacj NBP warto depozytw terminowych gospodarstw domowych ogem wzrosa wkwietniu wujciu miesicznym o1 mld 169,6 mln z do 286 mld 34,6 mln z. Natomiast warto kredytw konsumpcyjnych wzotych wzrosa miesic do miesica o849,7 mln z iwyniosa 131 mld 889,6 mln z.


6 7


Debiut Energi coraz bardziej zyskownyDo niedawna uczestnicy IPO Energii nie mieli powodu do zadowolenia, gdy kurs znajdowa si poniej ceny emisyjnej, awdwa dni po debiucie papiery potaniay o7%. Obecnie jednak cena akcji znajduje si wyej, ustanawiajc nowe rekordy. Przyczyn takiego stanu rzeczy jest gwnie fakt, e walne zgromadzenie akcjonariuszy Energii zdecydowao o wypacie 414 mln z dywidendy zysku za 2013 rok. W przeliczeniu bdzie to 1 z na walor.

Poza tym dywidenda jest wysza od tej zapowiadanej podczas ofer-ty publicznej. Wtedy zarzd spki mwi, e zzysku za 2013 r. wypaci nie wicej ni 400 mln z.

Rosyjska ekspansja nadal ciy giedowym indeksomPierwsz poow roku trudno bdzie inwestorom uzna za udan. Do skali spadkw na warszawskim parkiecie znacznie przyczyniy si obawy co do dalszej ekspansji Rosji na zachd Europy. Na obawach inwestorw traci rwnie gospodarka rosyjska. Dugi tamtejszych instytucji finansowych sigaj 600 mld dol., podczas gdy rezerwy walutowe Rosji wynosz zaledwie 400 mld dolarw. Problemem Rosji jest rwnie jej uzalenienie od eksportu surowcw, co w sytuacji, gdy dolar si umacnia, moe obcia tamtejsz gospodark.

Kolejnym kopotem jest przewidywany spadek sprzeday na rosyjskim rynku. Wiele instytucji ju zdyo skorygowa prognozy wzrostu gospodarcze-go Rosji, ktry dodatkowo pogry mog sankcje gospodarcze. Wszystko to nastawia negatywnie do inwestycji wtym regionie.

Niemcy reformuj system, szybciej na emeryturBundestag uchwali pakiet ustaw, umoliwiajcy przejcie na penopatn emerytur wwieku 63 lat osobom, ktre przez 45 lat paciy skadki na ubezpieczenie spoeczne. Nowe zasady zaczn obowizywa ju od 1 lipca. Zatwierdzony pakiet ustaw emerytalnych gwarantuje ponadto podwyki wiadcze dla kobiet, ktre urodziy dziecko przed rokiem 1992 i byy dotychczas w gorszej sytuacji finansowej ni kobiety, ktre przebyway na urlopie wychowawczym po roku 1992. Koszt wiadcze szacowany jest na 10 mld euro rocznie.

Niemieccy pracodawcy obawiaj si, e obnienie wieku eme-rytalnego pogbi problem braku fachowcw. Ponadto krytycy sygnalizuj, e to powane obcienie dla systemu emerytalne-go izy sygna wysyany gospodarce wNiemczech iEuropie.


8 9


Warszawscy studenci podbij rynki wschodzceW lipcu b.r. odbdzie si kolejna edycja Emerging Markets Business Conference najwikszej wEuropie rodkowo-Wschodniej konferencji dotyczcej rynkw wschodzcych, organizowanej przez studentw Szkoy Gwnej Handlowej wWarszawie

Wydarzenie to wchodzi wzakres Emerging Markets Business Summit, 13-dniowego szczytu gospodarczego oraz krtkoterminowej wymiany studenckiej. Gwnym celem jest nawiza-nie relacji znajlepszymi orodkami uniwersyteckimi wkrajach wschodzcych, ktre odgrywaj coraz istotniejsz rol wwiatowej gospodarce. Tegoroczna edycja projektu obejmuje wspprac zAlliance University wIndiach oraz Universidad de Lima wPeru. Najwaniejsza cz projektu Emerging Markets Business Conference bdzie miaa miejsce 2 lipca na Giedzie Papierw Wartociowych wWarszawie.

Zaproszeni gocie, wtym delegacje zuczelni partnerskich, wysuchaj, co orynkach wschodzcych maj do powiedzenia wybitne postaci ze wiata biznesu, polityki inauki. Przez kolejne dni uczestnicy projektu wezm udzia wspecjalnie zorganizowanych warsztatach ispotkaniach, ktre uka moliwie peny obraz uwarunkowa rozwoju gospodarczego pastw uczestniczcych wEMBS. Wszystko to we wsppracy zpartnerami korporacyj-nymi oraz specjalnie zaproszonymi na t okazj gomi. Wszystkich zainteresowanych zapraszamy do odwiedze-nia strony internetowej, na ktrej znajduj si wszelkie niezbdne informacje: www.embs.bz

Konferencja WallStreet coraz bliejTo ju osiemnasta edycja najwikszej konferencji inwestorskiej wPolsce, ktra wtym roku odbdzie si wdniach 6-8 czerwca whotelu Gobiewski wKarpaczu. Uczestnicy, oprcz zdobywania wiedzy, bd rwnie witowali pitnaste urodziny SII.

Stowarzyszenie Inwestorw Indywidualnych tradycyjnie ju przygotowuje dla uczestnikw wydarzenia nie lada gratk. To, co od ponad 18 lat stanowi osile konferencji WallStreet, wtym roku nie zawiedzie nawet najbar-dziej wymagajcych uczestnikw. Kady, kto zdecyduje si pojawi zpocztkiem czerwca wKarkonoszach, przez 3 dni bdzie mg stworzy swj wasny program iczerpa zwiedzy iumiejtnoci najskuteczniejszych prakty-kw. Ponad 20 wykadw, kilka dyskusji panelowych, moliwo spotkania zprzedstawicielami ponad 60 spek giedowych, pozwala wybra zbardzo bogatego programu najbardziej interesujce zagadnienia. Tradycj jest, e owyborze prelegentw decyduj sami inwestorzy. Wtym roku udao nam si speni wikszo oczekiwa co do listy wykadowcw WallStreet, dziki czemu inwestorzy bd mieli okazj wysucha takich specjalistw jak m.in.:Birger Schfermeier,Wim Lievens,Wojciech Biaek, Rafa Glinicki, Marek Zuber, Pawe Szczepanik, Prof. Ro-bert Gwiazdowski, Prof. Tomasz Zalekiewicz czy dr Jacek Welc. Uczestnicy wtym roku spotkaj si te m.in. zdr Janem Kulczykiem, zktrym porozmawiamy oprzyszoci rynku kapitaowego wPolsce czy Adamem Gralem, Prezesem Zarzdu Asseco Poland jednej znajwikszych spek wEuropie wbrany IT. Ato nie koniec niespo-dzianek zwizanych ztegorocznym WallStreet. Wicej szczegw na stronie www.sii.org.pl/ws18

http://www.equitymagazine.plhttp://www.equitymagazine.plhttp://www.embs.bzhttp://www.sii.org.pl/ws18

8 9


http://www.equitymagazine.plhttp://www.equitymagazine.plhttp://www.sii.org.pl/7353/edukacja-i-analizy/wallstreet/konferencja-wallstreet-18.html?utm_campaign=WS&utm_source=EquityMagazine&utm_medium=banner#ak7353

10 11


Rutyna zabija powoli

pasj

rd

o: a

tsor

am ./

free

imag

es.c

om

Mateusz Niewiski


10 11


Wsta, otwrz platform, sprawd notowania, analizuj rynki, otwrz pozycje, zamknij po-zycje, policz zysk/strat, zamknij platform, odpr si, id spa. Powtrz. Wsta, otwrz platform, sprawd notowania, analizuj rynki, otwrz pozycje, zamknij pozycje, policz zysk/strat, zamknij platform, odpr si, id spa. Powtrz. Wsta, otwrz platform, sprawd notowania, analizuj rynki, otwrz pozycje, zamknij pozycje, policz zysk/strat, zamknij plat-form, odpr si, id spa. Powtrz.

Do takiego schematu dymy, tak powtarzalno chcemy osign. Taki schemat ma zapewni skuteczne inwestowanie. Bez emocji, bez lkw, bez nieplanowanych strat. Przewidywalny, rutynowy, nudny Kady, kto zaczyna spekulowa poszukuje stabilnych, w miar przewidywalnych przychodw. Poszukuje strategii, systemu zarzdzania pozycjami itp. Po latach cikiej pracy moe zacz regularnie zarabia. Niektrym nawet udaje si osign dokadnie taki, jak wymieniony wyej schemat. Sielanka? Niezupenie.

Wielu osobom, szczeglnie niedowiadczonym jeszcze na polu spekulacji, taki schemat wydaje si idealny. I maj racj. Powtarzalno jest jednym z najwaniejszych czynnikw niezbdnych do suk-cesu. Sprawdzona, dobrze przemylana strategia w poczeniu z odpowiednim systemem zarzdza-nia pozycjami, jeli tylko zostanie konsekwentnie za-stosowana, przyniesie regularny przychd (bo ostra-tach bymy przecie tu nie pisali). Poprzednie zdanie jest wrcz kwintesencj wszystkich poradnikw typu jak trejdowa. Ludzie spdzaj setki, jeli nie tysice godzin na nauce tego, jak by konsekwent-nym i jak dobrze wykona plan. W tym podejciu zapomina si tylko o jednym, cho wzasadzie naj-waniejszym oczowieku. Mao kto jest wiadomy jak to bdzie, gdy osignie si ten stan. Ten schemat. Ba, bardzo niewiele osb dochodzi do tego punktu wswojej karierze.

A jak to jest, spyta w tym momencie kady sza-nujcy si Czytelnik. Ot nijak. Ani to pozytywne emocje, ani negatywne, ani obojtno. Bardziej poczucie obowizku, odhaczenie kolejnego zadania zlisty, beznamitne wykonywanie wewntrznie na-rzuconych polece. Wpewnym momencie przestaje si odczuwa strach przed strat ieufori zwizan zzyskami. Wszystko jest lub wydaje si by pod kon-trol. Wkocu to tylko pienidze. Icho mona si oburza na te porwnanie to trading moe si sta jak regularne mycie zbw, tylko z innymi konse-kwencjami.

Trader, analityk. Na rynku Forex od grudnia 2006, ex--blogger (www.viixtrader.com). Ulubione tematy to handel walutami, instrumenty pochodne i analiza ma-kroekonomiczna. Uczestnik programu CFA i programu SGH&CIMA - Diploma in Management Accounting. Ci-gle szuka nowych wyzwa. Aktywnie dziaa na rzecz pol-skiej spoecznoci traderw Forex. Wprzeszoci gwny moderator na forum www.forex.nawigator.biz

Mateusz Niewiski

Trzeba jeszcze zaznaczy, e rutyna to nie to samo co wypalenie zawodowe, ktre objawia si brakiem satysfakcji z wykonywanych czynnoci, wyczerpa-niem, niezadowoleniem, zaprzestaniem rozwoju. Rutyna to tylko postpowanie wg schematu, bez zabarwienia emocjonalnego. Jednak ta, szczeglnie, gdy si przedua, wpoczeniu zinnymi czynnika-mi moe prowadzi do wypalenia spekulanta.

Skoro ju wiemy, zczym moemy mie do czynie-nia, to jak sobie ztym radzi? Nie ma na to pytanie jednej dobrej odpowiedzi, jest ich tyle ilu znudzonych traderw. Co wicej, to nie do koca waciwe pyta-nie, bo czy powinno si ingerowa w co, co przy-nosi dochody idziaa dobrze, anawet zbyt dobrze? W tym przypadku lepiej nie stosowa urozmaice, bo odbije si to na wysokoci rodkw na rachunku brokerskim. Warto jednak w tym momencie pomy-le oduszej przerwie. Wkocu spekulacja to tylko narzdzie, ktre ma zapewni dochody tak jak kada inna praca. Dochody na realizacj innych pasji, ktry-mi moemy si zaj wczasie tej przerwy. Innym spo-sobem na rutyn jest zautomatyzowanie strategii, co pozwoli na oderwanie si od rutyny na wiksz cz dnia. Tak naprawd tylko wjednym przypadku problem staje si bardzo powany: jeli to spekulacja jest t inn pasj. Mog tylko powiedzie, e wko-cu przestaje ni by ikto, kto na pocztku odda si temu bez reszty, moe przey ogromny zawd. Czy przestanie spekulowa? Na szczcie, prawdopodob-nie nie. Itym optymistycznym akcentem, zprzestro-g dla pasjonatw, ycz przezwycienia rutyny.

http://www.equitymagazine.plhttp://www.equitymagazine.plhttp://www.forex.nawigator.biz

12 13


Finanse wedug AllahaBankowo islamska

panaceum czy zagroenie?

kierujce si zasadami szariatu, czyli w duym uproszczeniu spoecznie odpowiedzialnymi. Do tej pory na LSE doszo do emisji 49 serii obligacji, 7 ETF-w odpowiadajcych wymaganiom szariatu oraz wielu debiutw islamskich instytucji finansowych. Kolejnym przykadem na zdobywanie zachodniego wiata jest zakup w kwietniu tego roku przez Abu Dhabi Islamic Bank caej dziaalnoci angielskiego banku Barclays w Zjednoczonych Emiratach Arabskich. Za cen 177 milionw dolarw ADIB uzyska dostp do 110000 nowych klientw awrd nich ogromnej rzeszy ekspatriotw, ktrzy na wasnej skrze bd mogli si przekona jak wdraane s zasady szariatu wsferze finansw osobistych. Skd bierze si tak ogromne zainteresowanie finansami opartymi na wersetach Koranu? Czy jest prawd, i tylko prawo szariatu moe nas ustrzec przed kolejnym kryzysem, anawet uratowa wiat jak pisa felietonista Bloomberga Leonid Bershidsky?

Sia tkwi wrnicachBankowo islamska ronie w si. Od roku 2006 aktywa podlegajce prawu szariatu wzrosy o150%,

Chc, aby Londyn by nie tylko stolic bankowoci islamskiej wiata zachodniego, ale eby znalaz si na rwni Dubaju i Kuala Lumpur jako oglnowiatowe centrum finansw islamskich takimi sowami premier David Cameron ogosi podczas zeszorocznego World Islamic Economic Forum wLondynie ambicje swojego kraju dotyczce wdroenia wycie zasad panujcych wbankowoci islamskiej. Cameron chce, eby Wielka Brytania zostaa pierwszym niemuzumaskim krajem na wiecie, ktry wprowadzi do obiegu obligacje oparte na zasadach szariatu, czyli prawa kierujcego yciem zarwno sunnickiej, jak i szyickiej odmiany islamu. Cho zapowiadany przez Camerona prymat nie jest do koca prawd, gdy w2004 roku wadze niemieckiego landu Saksonia-Anhalt wyemitoway cieszce si duym zainteresowaniem rynkowym obligacje (sukuk) za 123 miliony dolarw, pierwsze obligacje angielskie maj zosta wyemitowane jesz-cze wtym roku, ajako doradc tego przedsiwzi-cia wyznaczono HSBC. Co wicej, London Stock Exchange (LSE) przymierza si do wprowadzenia islamskiego indeksu, ktry obejmowaby firmy

Sawomir Winiecki

rd

o: i

mth

ysty

le /

free

imag

es.c

om


12 13


aby na koniec 2013 roku osign poziom 1,8 biliona dolarw. Biorc pod uwag ograniczenia prawne w wielu krajach oraz surowo zasad jest to tempo zawrotne. Prognozy mwi jednak ojego utrzymaniu. Eksperci zPwC przewiduj, e do roku 2017 warto rynku finansw islamskich ma osign poziom 2,6 biliona dolarw. Co zatem sprawia, e wiatowa finansjera otwiera Koran, by z jego wersetw zasign porad inwestycyjnych?

Jedna zzasad islamu mwi, e zysk jest zawsze wynikiem pracy, apoyczanie pienidzy na procent do niej si nie zalicza (Owy, ktrzy wierzycie! Bjcie si Boga iporzucie to, co pozostao zlichwy, jeli jestecie wierzcymi! Koran (2, 278)). Wedug tych regu pienidz nie moe by wykorzystywany do tworzenia nowego pienidza, abank, aby zarobi, musi wiadczy dla swoich klientw usugi. Ztego wzgldu w bankowoci islamskiej nie ma miejsca na serwisy takie jak Wonga.com czy dobrze znany na polskim podwrku Provident. Konto oszczdno-ciowe opierajce si na tych zasadach nie oferuje tak dobrze nam znanych odsetek od oszczdnoci. Wzamian bank zakupuje za pienidze klienta jakie aktywo iobiecuje wspuczestnictwo wstracie lub zysku przez nie wygenerowanym. Na podobnych zasadach odbywa si udzielanie poyczek. Jak tu-maczy mi klient jednego z londyskich bankw islamskich poyczkodawca wraz z poyczkobiorc podpisujc umow podejmuj wsplne przedsi-wzicie inwestycyjne. Obie strony zgadzaj si par-tycypowa w ewentualnych stratach lub zyskach wynikajcych zzainwestowania poyczonego kapi-tau. Nie ma zatem mowy oinstrumentach finanso-wych owysokim stopniu ryzyka, atake takich, kt-re s oparte na zakadzie zrynkiem czy na czym, co nie wystpuje wpostaci namacalnego aktywa. Logiczn konsekwencj jest zatem brak w ofercie instrumentw pochodnych. Dla niektrych moe to by duy minus i wydatne ograniczanie moli-woci inwestycyjnych klienta. Zdrugiej jednak stro-ny takie tradycyjne podejcie do pienidza pozwo-lio bankom islamskim na bezproblemowe przejcie stres testw na pocztku kryzysu iutrzymanie do-brej kondycji finansowej do dnia dzisiejszego. Co si dziao na drugim biegunie wida byo dobrze we wrzeniu 2008 roku przed gwn siedzib Leh-man Brothers.

Kolejnym kluczowym zaoeniem bankowoci islamskiej jest inwestowanie moralne i etyczne.

Wszystkie projekty spoecznie nieodpowiedzial-ne nie maj szans na finansowanie. Wykluczone zatem bd hazard, produkcja broni czy cokol-wiek, co mogoby by moralnie dwuznaczne. Idc tym tropem: budowa hotelu tak, budowa iden-tycznego hotelu, ale z klubem nocnym, kasynem i barem zaopatrzonym w alkohol nie. Co wi-cej, banki islamskie szczyc si tym, e inwestujc w sektor realny pomagaj w rozwoju gospodarek narodowych, astronic od handlu wiatrem chro-ni przed rozwojem kolejnych baniek spekulacyj-nych. Wspomniany wczeniej Leonid Bershidsky pokusi si nawet ostwierdzenie, e gdyby kraje jak Grecja, Hiszpania czy Wochy kieroway si finanso-wymi zasadami szariatu nie popadyby wogromne tarapaty, zktrych skutkami Europa boryka si po dzie dzisiejszy, gdy mogyby poycza pienidze tylko zzabezpieczeniem wpostaci przyszych stru-mieni ostronie oszacowanych przychodw takich jak podatki.

Jedynym minusem finansw islamskich wydaj si by wysze koszty operacyjne ni ich odpowied-nikw wkrajach zachodnich, co wynika bezpored-nio zmniejszej skali dziaalnoci oraz niewystarcza-jcej dywersyfikacji aktyww. To jest podstawow przyczyn dotychczasowego ograniczenia dziaa gwnie do Bliskiego Wschodu, gdzie instytucje pastwowe nawet w sytuacjach kryzysowych za punkt honoru stawiaj sobie utrzymanie bankw przy yciu. Zwikszajca si baza produktw, szyb-ki rozwj oraz rosnc dojrzao rynku sprawiaj jednak, e banki islamskie wzbudzaj coraz wiksze zainteresowanie na caym wiecie, czego doskona-ym przykadem jest Wielka Brytania. Dua pyn-no oraz ogromna rzesza potencjalnych klientw gwnie emigrantw zkrajw muzumaskich nie pozwala na przeoczenie tego wanego momentu rozwoju sektora. Rozwinite gospodarki staraj si podejmowa zdecydowane kroki w celu stworze-nia podwalin do sprawnego funkcjonowania ban-kowoci islamskiej. Ostatnim czynnikiem spowala-niajcym rozwj wydaje si by bowiem wyranie widoczny brak odpowiednich regulacji prawnych wwiecie zachodnim.

Diabe tkwi wszczegachTradycyjne banki zachodnie staraj si coraz bardziej przypodoba swoim islamskim klientom. Przykadem takiego dziaania moe by usunicie


14 15


z tabeli opat i prowizji przez Lloyds Bank w Anglii opaty za nieplanowany debet na koncie bankowym dla uytkownikw kont o nazwach Islamic Account, Islamic Student Account a take Islamic Graduate Account. Banki obniajce opaty wmyl wyznawanych zasad to niebywae kuriozum i marzenie wiata zachodniego, ktry tskni za jasnymi zasadami, ktre stoj w przeciwiestwie do obietnic politykw bez pokrycia, rosncych z kadym rokiem bonusw dla prezesw bankw idziaalnoci instytucji finansowych, ktrych jedyn zasad wydaje si by zysk anajlepiej jeszcze wicej zysku. Czy zatem bankowo islamska to krucjata przeciwko wyzyskiwaniu klienta i zakrojona na szerok skal walka o nasze dobro? Niestety po gbszej analizie odkry mona, i wtpliwoci jest jeszcze wicej ni zalet. Naganiana w mediach mainstreamowych kampania na rzecz bankw islamskich to wedug wielu analitykw, atake byych bankierw islamskich, sposb na ogromne zyski pod przykrywk przejrzystoci, zasad religijnych iwtpliwej idei stawiania dobra klienta na pierwszym miejscu.

Wtpliwoci pojawiaj si ju po rozmowie zkil-koma mieszkajcymi w Londynie muzumanami, zwykymi zjadaczami chleba potencjalnymi klien-tami bankw islamskich. Niestety tylko potencjal-nymi, gdy jak sami przyznaj, pomimo szczytnych idei kryjcych si za finansami islamskimi banki te s dla nich po prostu za drogie. Padaj przykady kredytw hipotecznych, ktrych koszt moe zwik-szy si a o0,5 punkta procentowego tylko przez samo dodanie sowa islamski przed jego nazw. Ich konstrukcja rzeczywicie na pierwszy rzut oka moe zainteresowa. Dziaa to bowiem wten spo-sb, e bank kupuje nieruchomo od waciciela iwynajmuje j klientowi na wybrany okres (zre-guy 20-30 lat). Przez ten czas wynajmujcy zobo-wizany jest do regularnego spacania wartoci nieruchomoci powikszonej o czynsz, ktrego warto, co zdarza si nagminnie, sprawia, e caa inwestycja okazuje si duo drosza ni w banku tradycyjnym. Opakowanie rzeczywicie adne, pre-zent w rodku niekoniecznie. Kolejny przykad to konstrukcja niektrych produktw inwestycyjnych. Sztandarowe haso bankw islamskich to udzia banku zarwno wzyskach, jak istratach poniesio-nych przez klienta. Brzmi adnie itak te jest wprzy-padku zyskw, gdzie obie strony dziel si profitami.

Gdy dojdzie do strat okazuje si, e finansowa ich cz ponoszona jest przez klienta, bank natomiast ryzykuje tylko brakiem wynagrodzenia za doradz-two. Nic zatem dziwnego, e dla wielu klientw jest duo korzystniej wybra usugi zachodnich dostar-czycieli usug finansowych, ktrzy w potocznym przekazie ukazywani s jako ciemiyciele ciko pracujcego narodu. Wida mimo wszystko wybie-rani s oni jako mniejsze zo nawet przez muzuma-nw, ktrych tak prozaiczne narzdzie jak tabela opat iprowizji zdaje si skutecznie odstrasza od szczytnych idei zaczerpnitych zwersetw Koranu.

Gbszych refleksji dostarczaj pogldy ludzi oduym autorytecie, ktrzy zawodowo zajmuj si analizowaniem wiatowego systemu bankowego. Timur Kuran jest turecko-amerykaskim ekonomi-st, profesorem studiw islamskich na Duke Univer-sity. Ten wszechstronnie wyksztacony naukowiec przyznaje, e bankowo islamska to wygodny pretekst do zwikszania wpywu islamu inapycha-nia kieszeni oficjeli religijnych. Zkolei Muhhammad Saleem to byy prezes iCEO Park Avenue Bank wNo-wym Jorku. Wczeniej kierowa departamentem Bli-skiego Wschodu wBankers Trust, atake doradza prominentnemu bankowi islamskiemu z siedzib wBahrajnie. Wksice jego autorstwa A$300 Bil-lion Deception znale mona nastpujce sowa: Banki islamskie nie wdraaj wycie zasad, ktrymi si szczyc. Uprawiajc mylce inieuczciwe prakty-ki wszystkie naliczaj odsetki odziane w islamskie szaty. Co wicej twierdzi on, e nie ma absolutnie adnych dowodw na to, e banki islamskie wjaki-kolwiek sposb przyczyniaj si do wzrostu gospo-darczego wwiecie muzumaskim. Saleem dodaje rwnie, e zdarza si, i proces akceptacji produk-tw finansowych przez uczonych muzumaskich, ktrzy wzamyle dbaj oich zgodno zszariatem, przypomina fars, awiedza finansowa duchownych zalepionych wysokim wynagrodzeniem za usug wydaje si by mocno ograniczona.

Nie wszystko zoto co si wieciSkrupulatna analiza zasad finansw islamskich, aco najwaniejsze sposobw ich implementacji, moe prowadzi do wnioskw, e Europa zachodnia zaczyna si interesowa bankowoci islamsk nie ze wzgldu na ch uproszczenia wiata finansowego, lecz pod presj rywalizacji na wiatowych rynkach finansowych. Jednym sowem londyskie City


14 15


Pasjonat rynkw finansowych ze szczeglnym uwzgld-nieniem derywatw oraz zarzdzania ryzykiem. Twrca portalu www.investafrica.pl - pierwszego wPolsce serwi-su powiconego cakowicie inwestycjom wAfryce. Swoj pasj dzieli si zinnymi pod adresem www.winiecki.com.pl. Otwarty na now wiedz zzakresu szeroko pojtych finansw oraz interesujce propozycje wsppracy.

Sawomir Winiecki

szuka moliwoci do jeszcze wikszych zarobkw. Zdrugiej strony Wielka Brytania chce si po prostu przypodoba i uatwi dziaalno inwestorom z Bliskiego Wschodu, ktrzy maj ju tutaj swoje przyczki choby w postaci oddziaw bankw, domu handlowego Harrods czy klubu pikarskiego Manchester City.

Ofensywa rusza pen par. Z ca pewnoci obarczone wyszymi kosztami banki islamskie bd musiay przeprowadzi szereg reform, aby mc konkurowa na rynkach zachodnich, gdzie mi-nimalizacja kosztw, anie zasady moralne, stanowi podstaw funkcjonowania instytucji finansowych. Najblisze lata oka si niezwykle ciekawe izca pewnoci dadz odpowied na pytanie, czy po latach spokojnego bytu w wiecie islamskim wy-puszczone zklatki igodne sukcesw tygrysy ban-kowe odnajd si wowiele bardziej konkurencyj-nej rzeczywistoci, gdzie moralne inwestowanie to relikt przeszoci, oktrym wspczesne pokolenie modych bankierw z ca pewnoci nawet nie syszao. Trzeba jednak by czujnym, gdy za zasa-dami moralnymi, prostot ipozorn trosk oklien-ta kry moe si czsto jeszcze wiksza chciwo ibezwzgldne wykorzystywanie niewiedzy finan-

sowej jednostki. wiat finansw zmienia si na naszych oczach. Teraz przyszed czas, gdzie ch wyjcia dodatkowych pienidzy zportfeli klientw uzasadnia si reguami religijnymi ispoeczn od-powiedzialnoci. Nie udmy si zatem, e chodzi tutaj onasze dobro. Cae szczcie szanse na to, e nad Wis zagoszcz banki kierujce si reguami Allaha s znikome. Przede wszystkim ze wzgldu na to, e wnaszym kraju islam postrzegany jest ra-czej przez pryzmat radykalizmu religijnego, aspo-eczno muzumaska stanowi niewielki odsetek polskiego spoeczestwa. Pozostaje nam wic ob-serwowa wyspiarzy i to na ich dowiadczeniach przekona si czy mieszanie religii i finansw nie odbije si w przyszoci trudn do pozbycia si czkawk.

rd

o: s

pahi

e / f

reei

mag

es.c

om

http://www.equitymagazine.plhttp://www.equitymagazine.plhttp://www.winiecki.com.plhttp://www.winiecki.com.pl

16 17


rd

o: m

art1

n / f

reei

mag

es.c

om

Piotr Gowacki

Strategie inwestycyjne dla zapracowanych


16 17


Dzi, gdy kady znas ma do wykonania niezliczon ilo obowizkw i zaj, inwestowanie spychane jest na drugi plan. Najpierw powicamy czas pracy, potem rodzinie - wybrani robi to w odwrotnej kolejnoci, a na samym kocu mamy chwil, aby zaj si inwestycjami. Wkocu nie kady ma czas i moliwoci, aby porzuci prac i zaj si tylko i wycznie inwestowaniem. Zreszt staa praca wobecnych czasach ma rwnie swoje plusy. Jeli jeste na etacie wykorzystaj to - masz poczucie bezpieczestwa. Dziki temu moesz pozwoli sobie na inwestowanie bez presji zarobienia na wypat jaka towarzyszy ludziom zwizanym zrynkiem zawodowo.

Wiele osb narzeka jednak na trudnoci zwiza-ne z przeprowadzeniem procesu inwestycyjnego (bez wzgldu na rynek czy to akcji, czy forexu). Wy-nika to gwnie zuciekajcych okazji iniedopilno-wanych zagra.

Mam dla Ciebie dobr informacj. Wtej grze je-ste faworytem. Wystarczy, e odpowiednio po-ukadasz sobie podejcie do zawierania, utrzyma-nia izamykania pozycji. Podobnie jak zbiznesem. Prawdziwym biznesmenem jeste dopiero, gdy do-prowadzisz firm do poziomu, kiedy bdzie moga funkcjonowa bez Ciebie. Koniec nieprzespanych nocy, zaskakujcych strat i niezrealizowanych ma-rze.

Due pienidze zarobisz na duych ruchach.Jako osoba, ktra nie moe powici si w100% zawodowemu inwestowa-niu wygrywasz tym, e nie moesz ledzi rynku. Codzienny natok informa-cji, szybko zmian, powo-duje problemy decyzyjne u wielu traderw. W pierw-szej kolejnoci Twoim zadaniem bdzie, co moe wielu zdziwi nie da si porwa manii informacyjnej. Wane, aby mia informacje dotyczce tylko swoich instrumentw. Jakich narzdzi uy? Otym dalej.

Brak informacji wpywajcych na twoje decyzje eliminuje impulsywne zachowania. Kluczem do sukcesu jest utrzymanie zajtej pozycji moliwie dugo. Tydzie, miesic, kwarta? Wszystko zaley od rynku, na ktrym inwestujesz, anie musz by to przecie polskie akcje. Mamy tyle moliwoci trendowe/kierunkowe waluty, indeksy wiatowe czy kontrakty na surowce (zwaszcza w obliczu hossy zapocztkowanej wstyczniu 2014, ktra ma szans jeszcze dugo potrwa). Tu jednak kluczo-

w kompetencj jest umiejtno stawiania zlece obronnych iuzyskiwania zyskw kilkukrotnie wy-szych od ryzykowanego kapitau. Jednak propor-cje zysku do straty 5:1, 10:1 s moliwe, tylko gdy potrafisz wyczeka okazj. Musisz wej wpozycj, gdy rynek jest po korekcie izblia si zwrot wkie-runku, jaki wyznaczy wczeniej trend. Nie kombi-nuj, nie sta Ci na to, aby by pionierem. Podaj za innymi iza trendem doczajc si po przerwach wtrendach jakimi s korekty.

Masz przewag!wiee podejcie i sposb mylenia jest w cenie. Masz do wyboru wiele rynkw, co wie si ze znaczn iloci okazji inwestycyjnych. Zawsze jest gdzie hossa, wystarczy poszuka. Gdy ju znajdziesz perspektywiczny rynek, zajmiesz pozycj, zabezpieczysz j zleceniem obronnym, pozostanie czynno dla wielu traderw NAJTRUDNIEJSZA, czyli czekanie. Pojawiaj si wtpliwoci, obawy, strach, e rynek wybije stopa (zlecenie obronne), zabierze zysk lub zawrci. Wwczas Twoim zadaniem jest wrci do swoich obowizkw, zaj si swoim core bussinesem.

Co dalej? Pozostaje przestawia zlecenie obron-ne. Jak dugo? Jak najduej, a do momentu, gdy rynek wykona korekt wiksz od poprzednich wdotychczasowym trendzie. Wwczas Twoje zle-cenie obronne (stop loss) powinno zamkn pozy-cj. Aco najciekawsze, zamknicie przy zleceniach sell stop lub buy stop odbywaj si bez twojego udziau. Ustawione wczeniej na danym pozio-mie cenowym realizowane s, gdy Ty zajmujesz si swoimi codziennymi obowizkami. Jego najwik-sz zalet jest wyczenie obaw, lkw irozterek. Po ustawieniu takiego zlecenia nic wicej nie mo-esz zrobi, aprzynajmniej nie powiniene.

Lewaruj si narzdziami.Najwikszym atutem dobrego przedsibiorcy, managera czy prezesa jest umiejtno korzystania zkompetencji ludzi mdrzejszych od siebie. Trzeba sobie uwiadomi moc jaka drzemie w wykorzystaniu wiedzy innych inwestorw czy traderw. Zatrudnij kilku pracownikw w swoim biznesie inwestycyjnym. Jeden moe przygotowywa dla Ciebie raporty codziennie rano, aTy przy porannej kawie moesz je przejrze powicajc na to 5 minut (raporty zrynku Forex,


18 19


Inwestor, trader, makler, twrca igwny analityk serwi-su Infoinwestor.pl, wktrym od 5 lat codziennie publiku-je zwyprzedzeniem propozycje zagra na rynku forex, akcjach iindeksach.Wszystkie raporty tworzy woparciu ometodologi Roberta Minera.

Piotr Gowacki

indeksw, czy spek pro- wzrostowych). Zatrudnij innego, aby wysya Ci mailem, a moe nawet przez sms powiadomie-nia, gdy co wanego stanie si na interesu-jcym Ci rynku (aplikacje przekazujce komunikaty ze spek giedowych). Wew kocu tego, ktry przez kad sekund b-dzie ledzi notowania, aby w odpowiednim momencie zamkn Two- j pozycj (aplikacja tran- sakcyjna biura makler-skiego czy te platforma MetaTrader i zlecenia stop loss).

Pozostanie Czeka!Tak, wanie! Gdy dobrze zorganizujesz prac swo-jej firmy inwestycyjnej, bdzie dziaa praktycz-nie bez Ciebie. Twoim zadaniem bdzie wyzna-czy kierunki dziaa na kolejny tydzie, np. po-przez analiz wykresw w szerokiej ramie cza-sowej (tygodniowych, dziennych), a nastpnie kontrolowanie realizacji przez kilka minut dzien-nie. Masz plan wiesz jak dziaa eliminujesz spontaniczne zachowania i czekasz. No wanie, czekasz, czyli realizujesz najtrudniejsz cz pro-cesu inwestycyjnego. Czekasz na waciwy moment do gry, apatrzc wszerszej perspektywie, aby zyski urosy do satysfakcjonujcych poziomw. Pamitaj jednak- czsto rynek przekracza nasze najmielsze oczekiwania dlatego pozwl zyskom rosn!


18 19


http://www.equitymagazine.plhttp://www.equitymagazine.plhttp://stockwatch.pl

20 21


rdo: tolgacosta / sxc.hu

Kiedy nadejdzie bessa na GPW?

Albert Rokicki

jesieni 2011 roku. Dotyczyo to zarwno polskiej giedy, jak iamerykaskiej mao kto traktuje tamto zaamanie jako bess, tym niemniej indeks S&P500 przez 2 dni zamyka si ponad 20% od swoich poprzednich szczytw. Trzeciego padziernika zamkn si 22,5% poniej szczytu z 02.04.2011, anastpnego dnia, na koniec sesji by wci 20,79% niej. Wcenach absolutnych (intraday) amerykaski indeks giedowy znajdowa si 4 padziernika 2011 przez moment a 24,44% poniej szczytw! Wynika ztego, e na jesieni 2011 mielimy wUSA dwudniow bess. W Polsce taki stan rzeczy (WIG ponad 20% poniej szczytu), trwa o wiele duej, bo z trzema przerwami (padziernik 2011, luty-kwiecie 2012,

Od szczytu z koca listopada ubiegego roku, do doka w marcu warszawski indeks giedowy (WIG) straci niecae 12%. Indeksy maych irednich spek WIG50 iWIG250, straciy niewiele wicej, bo 13-15%, jednak wrd inwestorskiej braci pojawio si sowo bessa. Wielu inwestorw pamitajcych srog lekcj zlat 2007-2009 i2011 roku, wychodzi zzaoenia, e lepiej wtakich momentach posta poza rynkiem ni prosi si outrat duej czci kapitau wprzypadku nadejcia bessy. Zacznijmy moe najpierw od zdefiniowania sowa bessa w USA przyjo si mwi o rynku niedwiedzia, kiedy gieda spadnie od swojego szczytu o ponad 20%. Z sytuacj tak mielimy do czynienia ostatnio na moment wczesn


20 21


popart faktami tez, e poprzednia bessa wcale nie skoczya si, jak si powszechnie uwaa w lu-tym 2009, ale we wrzeniu 2011 (absolutny doek) lub dyskusyjnie wmaju 2012 (kolejny doek, bardzo zbliony do poprzedniego). Przyjmijmy, e koniec poprzedniej bessy wypad jednak wmaju 2012 roku. Wynika ztego, e obecna hossa wcale nie trwa 5 lat, liczc od 2009, azaledwie 2 lata, liczc prawi-dowo od maja 2012! WUSA hossa trwa nieco du-ej, gdy oni swoje dno uklepali ju wspomnianego 3 padziernika 2011 roku niecae 2,5 roku.

Jest zatem wci czas na wejcie hossy wfaz doj-rza. Jeliby kierowa si historycznymi staty-stykami trwania duej hossy, to mona miao

czerwiec-lipiec 2012) od sierpnia 2011 do sierpnia 2012 roku cay okrgy rok! Mao kto sobie ztego faktu zdaje spraw, analizujc cykle hossa-bessa. Wmediach ekonomicznych ina wszelkiego rodzaju blogach, okres sierpie 2011-sierpnie 2012 jest traktowany jako zwyka korekta whossie. Mao tego, wielu analitykw za jej koniec przyjmuje ju wrzesie 2011 (moment ustanowienia doka absolutnego). Wedug mnie teza obessie si jednak broni by to dugotrway okres, podczas ktrego akcje na giedzie miay tendencj do utraty swojej wartoci, a kursy wielu spek spady ponad 50 procent.

W zwizku z powyszym, omielam si w tym artykule ogosi do kontrowersyjn, aczkolwiek


22 23


zakada e obecna, ktra do takich naley, ma spore szanse potrwa przynajmniej do koca 2015 roku.

Dlaczego pisz oduej hossie? Ot dugoterminowy cykl giedowy rzdzi si regu, mwic ,e mae hossy s przeplatane tymi duymi. Po maej hossie lat 1998-2000, nastpia dua hossa lat 2003-2007. Analogicznie w chwili obecnej, po maej hossie lat 2009-2011, nastpia dua hossa rozpoczta w2011 lub 2012 roku (jak kto woli). Poprzednia dua trwaa a 4 lata i3 miesice. Jeli obecna ma by porwnywalna, to jej koca naley upatrywa albo na pocztku 2016 roku (jeli za doek uwaa si wrzesie 2011), albo dopiero wokolicach sierpnia 2016 roku (jeli za doek uwaa si maj 2012).

Przyjrzyjmy si teraz zarwno argumentom za powysz tez, jak i zagroeniom mogcym j obali:Argumenty za kontynuacj hossy:1. Moliwo wprowadzenia niekonwencjonal-

nych krokw przez Europejski Bank Centralny, wcelu pobudzenia gospodarki Eurolandu. Mwi si

coraz goniej nawet ouruchomieniu europejskie-go odpowiednika programu skupu obligacji QE podobnego do tego jaki stosuje amerykaski FED.

2. Poprawa w polskiej gospodarce wzrost PKB wIkwartale wynis 3,3% gwnie dziki niskiej ba-zie zzeszego roku (porwnuje si kwartay rok do roku). Jednak jeli rwnie III i IV kwarta przynio-s wyniki 3 iwicej procent, bdzie to wiadczyo otym, e oywienie jest trwae. Wzwizku ztym wprzyszym roku mona optymistycznie zakada powrt na szybk ciek wzrostu o 4% i wicej, czyli pene wykorzystanie potencjau naszej go-spodarki.

3. Brak inflacji ultra niska inflacja na poziomie 0,3% jak mielimy wkwietniu moe skoni RPP do dal-szego poluzowania polityki pieninej, aprzynaj-mniej znaczco opni moment pierwszej pod-wyki. Wielu analitykw, wtym ja, spodziewa si nawet pojawienia si miesicy deflacyjnych wtym roku (spadek cen rok do roku). Dziki niskim sto-pom procentowym na historycznie niskim pozio-mie 2,5%, akcje wci pozostaj bez konkurencji jako aktywa przynoszce najatrakcyjniejsze stopy zwrotu. Nastpuje migracja kapitau niskoopro-centowanych lokat bankowych na gied akcji.


22 23


Gracz giedowy zwieloletnim dowiadczeniem. Na swo-im blogu www.longterm.pl na bieco omawia aktualn sytuacj na rynkach finansowych. Co weekend zamiesz-cza swoje szczegowe prognozy na kolejny tydzie.

Albert Rokicki

4. Brak skrajnego przewartociowania akcji wskanik C/Z(cena do zysku) dla caego indeksu WIG wynosi 20,55 (dane zdnia 17.05.2014), wska-nik C/WK (cena do wartoci ksigowej) zaledwie 1,01 natomiast stopa dywidendy osigna zdro-we 3,4%. Nie s to poziomy, ktre mogyby w-czy czerwony alarm ostrzegawczy. Uwaam, e akcje osigny wtej chwili poziom idealnej rw-nowagi bardzo daleko jest jeszcze do skrajnego przewartociowania, oznaczajcego koniec hossy.

Zagroenia dla hossy:1. Ryzyko wybuchu regularnej wojny pomidzy

Ukrain a Rosj niewtpliwie czynnik, kt-ry mgby wywoa dalsz przecen sigajc 20% i wicej na gwnych indeksach. Zadziaa-by element psychologiczny strach, ale rwnie sankcje naoone na Rosj i jej retorsje na wiat Zachodu, mogyby spowodowa kolejny kryzys gospodarczy.

2. Zaamanie gospodarki Chin kolejny niepoko-jcy czynnik mogcy nadej ze Wschodu. Chiny s ju drug, najwiksz gospodark wiata inie-

wtpliwie recesja unich nie mogaby przej bez echa wobec reszty globu.

3. Szybsze ni si spodziewano pojawienie si in-flacji wUSA wkwietniu wskanik mierzcy infla-cj konsumenck (CPI) wynis wUSA 2%. Cel infla-cyjny amerykaskiego banku centralnego FED, wynosi 2,5% zatem zrobio si ju niebezpiecznie blisko. Poprzednik obecnej prezes FED (Janet Yel-len) Ben Bernanke ustanowi poziom inflacji 2,5% jako jeden zdwch warunkw do pierwszej pod-wyki stp. O ile fakt wygaszenia programu QE3 jest ju przez rynek dawno zaakceptowany izdys-kontowany, to nikt nie spodziewa si pierwszej podwyki stp wczeniej ni wpoowie przysze-go roku. Wczeniejszy termin byby dla rynku spo-rym negatywnym zaskoczeniem imgby spotka si zostr przecen.

http://www.equitymagazine.plhttp://www.equitymagazine.plhttp://longterm.plhttp://www.longterm.pl

24 25


Zkupowaniem akcji jest jak zodchudzaniem cho istniej okrelone, prawidowe sposoby, to jednak kady uwaa, e posiada wasn metod, ktra niestety na og okazuje si wpraktyce mao skuteczna. Poza tym, mnogo technik oraz strategii inwestycyjnych sprawia, e inwestor moe dosta mtliku wgowie w zakresie wyboru metody nabywania akcji. Przykadem moe by tutaj rozbieno wzakresie technik proponowanych przez analiz techniczn ifundamentaln. Pierwsza gosi, e kupuje si akcje, ktrych cena znajduje si w trendzie wzrostowym,

bo wtedy szanse, i wzrosty bd kontynuowane s po prostu wiksze ni szanse wystpienia trendu przeciwnego. Z kolei z analizy fundamentalnej wynika, e akcje naley kupowa wtedy, gdy s niedowartociowane, tzn. warto wewntrzna akcji znajduje si poniej wartoci rynkowej. S to dwa zupenie przeciwstawne podejcia, ktre s wzasadzie niemoliwe do pogodzenia. Kiedy zatem kupowa akcje?

Uwaam, e kady inwestor posiadajcy wypraco-wany styl inwestycyjny wie, kiedy ma to robi. Jako

Kiedy kupowa akcje?poradnik nie dla pocztkujcych

Tobiasz Maliski

rd

o: m

apel

c / f

reei

mag

es.c

om

Kupowanie akcji jest zajciem do trudnym, jeli odbywa si wsposb nieprawidowy lub jeeli wogle nie wiadomo jak si do niego zabra. Przypomina loteri, wktrej szczcie zdaje si odgrywa najwiksz rol. Jak jednak jest wrzeczywistoci? Czy kupowanie akcji jest takie skomplikowane na jakie si wydaje zperspektywy portali iforw finansowych? Wtym artykule poka do prosty sposb kupowania akcji, ktry jednak wymaga dyspo-nowania pewnym dowiadczeniem, std wtytule zaznaczyem, e zdecydowanie nie jest to metoda dla pocztkujcych.


24 25


osoba posiadajca ju 7-letnie do-wiadczenie dysponuj wasnym sposobem wyboru momentu na-bywania akcji, oktrym opowiem ju niebawem. Niestety, nim od-nalazem swj styl inwestycyj-ny musiaem sprbowa wielu rnych metod nabywania akcji, oferowanych przez analiz fun-damentaln i techniczn. adna znich wmoim przypadku si nie sprawdzia. Analiza fundamental-na w klasycznej formie okazaa si bardzo wolna, a analiza tech-niczna zbyt nieprzewidywalna. Skoniem si w stron typowo buffettowskiego podejcia mak-symalizacji marginesu bezpie-czestwa. Gosi ono, e im taniej kupuje si akcje wybranej spki, tym wikszy jest margines bezpie-czestwa. Wpraktyce oznacza to, e im taniej si ku-puje, tym wiksze s szanse na dynamiczne odbicia. Im taniej si kupi akcje, tym wiksze s szanse, e ich cena zacznie wszybkim czasie rosn. Interpretujc jednak szeroko to podejcie, mona byoby bdnie uzna, i dotyczy ono kadych akcji, co jest niepraw-d. Odnosi si ono bowiem do akcji spek, ktre po prostu zarabiaj pienidze na swoich biznesach. Do-chodzimy zatem tutaj do drugiego aspektu kupowa-nia akcji wyboru spki (wicej na temat wyboru spek znajduje si w moich ksikach dostpnych na moim blogu). Metoda maksymalizowania margi-nesu bezpieczestwa nie sprawdzi si jeli inwestor kupi akcje spki, bdcej bankrutem.

Jak zatem zabra si do nabywania akcji? Po pierw-sze, od analizy samej spki, gdy trzeba wiedzie wpierw co si kupuje, adopiero potem wane jest kiedy si tego dokonuje. Znajc spk inwestor wie czy spadki kursu akcji s rzeczywicie uzasad-nione. Jeeli spka znajduje si wupadoci, posia-da problemy strukturalne, jest bankrutem, zwleka ze spat wierzycieli itd., wtedy spadki kursu jej akcji s jak najbardziej uzasadnione. Uoglniajc, lepiej zo-stawi spekulantom spki, ktrych cena akcji spada w wyniku powanych problemw natury bizneso-wej. Inwestor bdzie szuka takiej spki, ktrej cena akcji spada niesusznie, np. w rezultacie paniki na rynku kapitaowym wywoanej nag zmian stanu emocjonalnego ogu uczestnikw rynkowych. In-

nymi sowy, jeli ludzie panikuj to znaczy, e nieba-wem pojawi si okazje do kupna.

Jako przykad podam spk, ktrej akcje sam posiadam, gdy wiem, e prowadzi ona sensown, nieskomplikowan dziaalno, ktr ponadto ro-zumiem. Mowa tutaj oGetin Holdingu. Na wykresie powyej pokazaem moment, wktrym kupiem ak-cje tej spki.

Sam Getin Holding znaem ju od do dugiego czasu, gdy ledziem sytuacj biznesowo-finanso-w tej grupy kapitaowej, adodatkowym potwier-dzeniem zdobytych na podstawie sprawozda finansowych informacji, byy te uzyskane bezpo-rednio na walnym zgromadzeniu akcjonariuszy od wiceprezesa caego holdingu. Relacja z walne-go zgromadzenia Getin Holdingu dostpna jest na moim blogu. Wiedziaem zatem, ktr spk chc naby, czekaem i gromadziem gotwk na sam zakup. Okazja nadarzya si wpoowie marca, wraz znadejciem rozruchw na Ukrainie. Wwyniku sy-tuacji tam panujcej, inwestorami zacz kierowa strach izaczli masowo pozbywa si akcji wszyst-kich spek ukraiskich oraz polskich, ktre prowa-dz dziaalno wEuropie Wschodniej. Czy susznie? Wprzypadku Getin Holdingu nie do koca. Oczy-wicie sytuacja na Ukrainie oraz w Rosji wpywa do znaczco na dziaalno spek zalenych na tym obszarze, ktre jednak radz sobie zwahania-mi pynnoci is zorientowane na przetrwania caej sytuacji. Zdecydowanie jednak nie zachodzi sytu-acja, wktrej wymagane byoby wycofanie si zca-

rdo: Opracowanie wasne na podstawie stooq.pl


26 27


ej dziaalnoci Getin Holdingu na Ukrainie iwRosji, co nawet wopinii zarzdu jest mao prawdopodob-ne na chwil obecn. Zatem biznes prowadzony wEuropie Wschodniej przez Getin Holding ma si do dobrze inie jest wystawiony na powaniejsze zagroenia. Wwyniku zamieszania na Ukrainie oraz przyczenia Krymu przez Rosj, cena akcji Getin Holdingu spada z4,55 z wokolice 2,8 z, co daje spadek na poziomie 51%. Pojawia si zatem okazja do kupowania akcji, co uczyniem. Zrobiem to do-kadnie na sesji oznaczonej na wykresie 1 czerwo-nym keczkiem. Dzie pniej cena do mocno podskoczya wgr iobecnie utrzymuje si powy-ej 3 z. Na rysunku powyej pokazaem raport zre-alizacji zlecenia, jednak bez iloci nabywanych akcji.

Czy kady mg zrobi to samo co ja w tamtym dniu? Ot nie kady, azpewnoci nie osoba po-cztkujca winwestycyjnym rzemiole. Lubi kupo-wa akcje wtedy, gdy nikt ich nie chce zpowodw gwnie emocjonalnych, gdy tego typu zachowa-nia stwarzaj okazje do dokonania tanich zakupw. Podobne do mojego stanowisko posiada rwnie zarzd Getin Holdingu, ktry uwaa, e w czasach kryzysowych zpewnoci nie warto do mocno in-tensyfikowa dziaalnoci operacyjnej, ale warto wy-korzysta okazje do zakupu aktyww jeli takie si pojawi, ajak wida si pojawiaj.

Jeli przyjrze si ludziom z listy 100 najbogatszych Pola-kw to okae si, e wikszo z nich lubi kupowa wartociowe aktywa wczasach nie-pewnoci, bowiem s one tanie. Sam uwa-am, e jest to podej-cie eliminujce nad-mierny stres z caego procesu inwestycyjne-go, aczkolwiek wyma-gajce dowiadczenia oraz znajomoci mo-delu biznesowego sa-mej spki. Nie jest to te podejcie dla osb posiadajcych wyso-k pobudliwo ryn-kow, np. traderw,

gdy okazje do zakupw nie zdarzaj si czsto pojawiaj si zazwyczaj co dwa lub trzy lata. Okres oczekiwania na nage spadki cen akcji warto wyko-rzysta zatem na sukcesywne gromadzenie gotw-ki na pniejsze zakupy.

Powiedzenie Rothschildw: kupuj, kiedy krew si leje, jest cay czas aktualne w kontekcie na-bywania rozmaitych aktyww, nie tylko akcji. Cho jest ono dobitne, to jednak nie doradzam, aby ku-powa wtedy kiedy dosownie leje si krew na uli-cach, tylko by by przygotowanym (posiada go-twk) do dokonania za kupw aktyww wtedy, gdy wikszo ludzi si ich pozbywa iczyni to nie do koca susznie. Podkrelam raz jeszcze, wa-ne jest, by upatrywa okazji wszalestwie tumu, anie wuzasadnionych spadkach cen aktyww, np. akcji.

rdo: mbank.pl

Tobiasz MaliskiInwestor oraz autor ksiek giedowych, dzielcy si swo-j wiedz zinnymi ludmi. Ukoc zy studia na kierunku finanse i rachunkowo, specjalizuje si w analizowaniu sprawozda finansowych. Prowadzi blog inwestycyjny pod adresem www.tobiaszmalinski.pl, na ktrym publi-kuje prezentacje audiowizualne powicone ciekawym spkom giedowym od strony fundamentalnej.

Tobiasz Maliski

http://www.equitymagazine.plhttp://www.equitymagazine.plhttp://bit.ly/1gD2TLLhttp://www.tobiaszmalinski.pl

26 27


http://www.equitymagazine.plhttp://www.equitymagazine.plhttp://bit.ly/1gD2TLL

28 29


rd

o: i

buff

/ sxc

.hu

Robert Richter

Atrakcyjne giedy, oktrych nie syszysz

na co dzie

rdo: Fotolia

http://www.equitymagazine.plhttp://www.equitymagazine.plhttp://investio.pl

28 29


Prezes Fedu oliwy do ognia dola na konferencji 19 czerwca, gdy stwierdzi, e program QE moe skoczy si ju wpoowie 2014 roku. Informacja ta dotkna przede wszystkim gospodarki rozwijajce si. Odpywajcy kapita osabia nie tylko parkiety giedowe tych krajw, ale przede wszystkim ich waluty. Dopki luzowanie ilociowe w USA trwao, pastwa z grupy BRICS czy inne gospodarki wschodzce (przede wszystkim Azja) cieszyy si nadzwyczajn pynnoci, natomiast od chwili, gdy do wygaszania QE rzeczywicie doszo, fundusze inwestujce na rynkach EM wakcje iobligacje notuj ogromne odpywy rodkw. Cho patrzc na wykres nr 1. mona odnie wraenie, e w czerwcu 2013 najgorzej (zaraz po Ameryce Poudniowej) poradziy sobie gospodarki rozwijajce Europy, to trzeba pamita, i Agencja MSCI do indeksu europejskiego wlicza jedynie Rosj (68%), Polsk (25%), Czechy (4%) iWgry (3%).

Najgorzej reagoway parkiety Turcji (-25%, wtym samym okresie w Stambule miejsce miay powa-ne zamieszki), Filipin (-22%), Brazylii (-19%), Tajlandii (-17%) czy Rosji (-16%). Strat ju do koca roku nie odrobiy prawie adne indeksy zgrupy EM, awiele znich pod kresk (wzgldem 22 maja 2013) znajduje si rwnie dzisiaj.

In the next few meetings, we could take astep down in our pace of purchase - gdy 22 maja zeszego roku Ben Bernanke odpowiedzia tymi sowami na jedno zpyta zadanych przez Wspln Komisj Gospodarcz Kongresu, doprowadzi, wcigu nastpnego miesica, do nawet 20-procentowych spadkw na wiatowych parkietach giedowych. Indeks MSCI World znikowa o prawie 8%, w czasie gdy indeks zrzeszajcy giedy Emerging Markets (EM) straci ponad 15%.

Mimo to, wrd gied gospodarek wschodz-cych znale mona takie, ktre nie tylko wietnie sobie wtym okresie poradziy, ale rwnie od po-cztku tego roku bij na gow mizerne wzrosty MSCI World iMSCI EM wwarunkach rzeczywiste-go ograniczania Quantitative Easing. Do tej grupy naley Bugaria, Rumunia (ta co prawda nie unik-na 5-procentowej przeceny, jednak do koca roku wzrosa oprawie 25%), Litwa, otwa, Estonia, Sowacja i Sowenia. Wszystkie te pastwa le


30 31


wEuropie Wschodniej (jeli zgodzimy si do tego grona zaliczy kraje batyckie), cho na uwag za-suguje rwnie egzotyczna Malezja.

Na pocztek trzeba powiedzie jasno - gie-dy wymienionych krajw bardzo sabo poradziy sobie wczasie kryzysu. Wyceny wikszoci znich spady ookoo 70% (rekordzist jest wtym przy-padku Bugaria, -86%) i nadal znajduj si na ni-skich poziomach. Oznacza to nie tylko, e indek-sy giedowe opisywanych pastw mocno traciy wtedy zaufanie wiatowych inwestorw, ale take, e nadal go nie odzyskay. Europa Wschodnia bya zatem przez ostatnie lata najmocniej pomijan czci wiata, jeli chodzi o lokowanie kapitau. Pozytywnie na tym tle wyrnia si wanie Male-zja - jedynie 40-procentowa korekta w2008 roku i ponad 110-procentowy wzrost od tego czasu (prawie cao ruchu zrealizowaa si przed majem 2013).

Wracajc do analizy zachowania indeksw Eu-ropy Wschodniej po wyprzeday, ktra wpoowie 2013 roku ogarna prawie cay wiat, wymienione wyej parkiety giedowe mona podzieli na trzy grupy, wedug zrealizowanych stp zwrotu od momentu, gdy inwestorzy zaczli uwaniej przy-glda si rynkom EM.

Wpierwszej znajduje si otwa iEstonia. Te le-ce nad Batykiem kraje nale do najlepiej rozwi-nitych zopisywanej sidemki (Estonia jest przez niektre agencje zaliczana do krajw rozwini-tych). Ich wzrost wcigu ostatniego roku oscyluje wok zera (odpowiednio +3% i-4%), czyli niewie-

le lepiej ni indeks EM. Do drugiej zaliczy trzeba Sowacj, Litw, Rumuni iSoweni, ktre wtym samym okresie rosy o12 - 23%. Te rynki zachowy-way si lepiej nawet ni indeks MSCI World (deter-minowany gwnie przez giedy krajw rozwini-tych) nie tylko wczasie czerwcowej przeceny, ale rwnie przez nastpne miesice. Trzeci grup samotnie stanowi Bugaria - zdecydowanie jeden znajsilniejszych parkietw na wiecie wostatnich miesicach. Obawy oQE po majowej wypowiedzi Bena Bernanke nie przeszkodziy indeksowi bu-garskiej giedy zarobi wcigu nastpnych dwch tygodni 8%, oraz zanotowa 50-procentowego rajdu od tego czasu. Jeli chodzi oMalezj, to oile wypada ona sabo na tle gied europejskich, radzi sobie bardzo dobrze w porwnaniu do rynkw rozwijajcych si wswoim regionie - jedynie ma-lezyjski oraz indyjski parkiet znajduj si powyej poziomw zkoca maja tamtego roku.

Saba kondycja opisywanych, europejskich in-deksw zarwno wtrakcie kryzysu, jak iprzez lata po nim, wbrew pozorom, zaowocoway dwoma atutami, ktre charakteryzuj te giedy obecnie. Po pierwsze, wiatowi inwestorzy nie maj tak du-ego zaangaowania w wymienione wyej rynki, awic nie wystpuje tak due ryzyko ucieczki ka-pitau, jak wprzypadku innych Emerging Markets. Sytuacja ta procentowaa (dosownie!) wostatnich miesicach, gdy bakaskie inadbatyckie parkiety nie ugiy si pod naporem globalnej wyprzeday. Po drugie, iwynika to wprost zpierwszego, biorc pod uwag niskie poziomy, na ktrych znajduj si te giedy wzgldem szczytw sprzed kryzysu, ewentualne ponowne zainteresowanie nimi przez globalnych inwestorw moe przynie w przy-szoci przyzwoite, na tle pozostaych EM, stopy zwrotu. Opisywana sidemka rynkw z naszego podwrka zdecydowanie naley do ryzykownych iatrakcyjnych rynkw, tak jak wszystkie Emerging Markets, jednak moe dziki powyszym atutom, jest od reszty nieco mniej ryzykowna inieco bar-dziej atrakcyjna? Nie mona tego oceni nie zna-jc kondycji pozostaych rynkw wschodzcych, apar sw na ten temat znajduje si na kilkunastu stronach wykresw raportu doczonego do tego numeru Equity Magazine.

Robert Richter


30 31


rd

o: c

jluc

/ fre

eim

ages

.com

Kto znas nie spotka si zpojciem cloud compu-ting? Okrelenie to stao si w ostatnich czasach synonimem technologicznego postpu, innowacji o wysokim potencjale marketingowym, kroku w przyszo i trampoliny do odniesienia sukcesu na rynku. Nie dziwi zatem, e moliwociami cloud computingu interesuje si coraz wicej instytucji finansowych, wrd ktrych mona, zwaszcza w Polsce, zauway prawdziwy wycig zbroje zwizany zsystemami IT (information technology).

1. Cloud computing co to znaczy?National Institute of Standards and Technology w USA sformuowa definicj cloud computingu, zgodnie zktr jest to:

model umoliwiajcy wygodne korzystanie zkadego miejsca w sieci w peni konfigurowalnych zasobw komputerowych (np. serwerw, pamici masowej, aplikacji iusug), ktre mog by szybko przydzielone izwolnione zminimalnym zaangaowaniem ze strony usugodawcy.1

Natomiast z badania Wakefield Research z 2012 roku wynika, e a 22% Amerykanw tylko udaje, e wie, czym jest cloud computing, chocia jedna trze-cia badanych rozmawia otym wpracy, 14% na roz-mowach kwalifikacyjnych, a, co ciekawe, 17 % pod-czas pierwszej randki. Nawet jeeli nie kady wie, oco chodzi, to okazuje si, e cloud computing jest 1 A. Kosiska Randka zchmur , Bank Nr 11, listopad 2012

Cloud computing winstytucjach finansowych

aregulacje prawne zzakresu ochrony danych osobowych

Natalia Cielewicz we wsppracy zPrzemysawem Zegarkiem


32 33


szeroko komentowany w spoeczestwie. Chmu-ra po prostu staje si modna. Jest to trend, ktre-go nie mona zignorowa, poniewa to klienci iich potrzeby kreuj obecnie modele biznesowe przed-sibiorstw. 35% ankietowanych kojarzy chmur ob-liczeniow zkorzyciami finansowymi oraz oszczd-noci czasu, adla 32% jest to narzdzie skutecznie wspierajce rozwj maych irednich firm.2 Pokazuje to nie tylko warto marketingow technologii, ale ogromny potencja wywarcia znacznego wpywu na funkcjonowanie biznesu wogle.

Cloud computing to model wiadczenia usug IT dostpny obecnie dla nieograniczonej liczby klien-tw (prywatnych, biznesowych, reprezentujcych instytucje publiczne). Rynek usug IT ulega tak dy-namicznym zmianom, e przecitny uytkownik najczciej nie rozumie ich celu, ani kryjcych si za nimi nowych moliwoci. Na pocztku XXI weku wsynnym artykule pt.: It doesnt matter napisanym dla Harvard Business Review amerykaski pisarz N. Carr przestawi wizj upadku tradycyjnej formy do-starczania usug IT w zwizku z rozwojem modeli przypominajcych wiadczenie usug komunalnych. Dziki dynamicznie rozwijajcej si technologii taka wizja obecnie staje si realna, a nowe idee byska-wicznie obiegaj wiat.

2. Korzyci zzastosowania cloud computingu wbankuInstytucje finansowe interesuj si wdraaniem cloud computingu gwnie ze wzgldw ekonomicznych. Mog one wynaj przestrze serwe-row od firmy hostingowej bez koniecznoci samo-dzielnego troszczenia si osprawne funkcjonowanie serwera. Zasoby s przydzielane dynamicznie, wic mona korzysta z nich, kiedy zaistnieje taka potrzeba. Dodatkowo moliwe jest natychmiastowe rozpoczcie eksploatacji technologii. Kady przed-sibiorca z pewnoci docenia take wydajno tego rozwizania, ktra jest zwizana z tym, e centra obliczeniowe oferuj znacznie wiksz moc ni jakakolwiek stacja robocza. Cloud computing nie wymaga take specjalistycznej obsugi, poniewa zarzdza danymi mona z jednego punktu. Nie trzeba zatem, tak jak w tradycyjnym ujciu, zarzdza serwerami, macierzami dyskowymi

2 E. Molenda-Kropielnicka Cloud computing zagadnienia prawne, Zeszyty Na-ukowe Uniwersytetu Jagielloskiego. Prace zPrawa wasnoci intelektual-nej, Krakw 2013, s.1

i sieci, poniewa w chmurze znajduj si jedynie atwo zarzdzalne zasoby. Znikaj take koszty zwizane zzakupem serwera ijego konfiguracj.

Moliwo duych oszczdnoci izwikszenia wy-dajnoci zostaje zrwnowaona przez gszcz prze-pisw prawnych oraz oczywiste wtpliwoci zwiza-ne z przetwarzaniem danych. Chocia technologia wydaje si obiecujca, to musi ulec literze prawa. A moe to wanie prawo powinno ugi si pod ciarem rozwiza technologicznych? Jak powie-dzia Przemysaw Zegarek wybitny ekspert z dzie-dziny ochrony danych osobowych z kancelarii Lex Artist: Zdecydowanie popieram ulego przepi-


32 33


sw prawa w obliczu postpu technologicznego. Ale do pewnego stopnia oczywicie. Na dzie dzi-siejszy potrzebny jest konsensus midzy Pastwami Unii, aUSA wkwestii tego wjaki sposb mog by te dane przechowywane ijakie warunki techniczne iorganizacyjne powinny by speniane przez firmy zUSA izEuropy. Obecnie warunki stawiane firmom zUnii s znacznie bardziej restrykcyjne. Ta sytuacja z jednej strony nie jest korzystna dla firm europej-skich wiksze koszty i konieczno znajomoci przepisw. Ale paradoksalnie nie jest te korzystna dla firm z USA. Wiele agencji rzdowych z UE czy firm boi si przechowywa swoje dane na serwe-

rach amerykaskich. Wten sposb firmy zUSA trac potencjalnych klientw. Teoretycznie t luk ma za-peni tzw. Safe Harbor - czyli porozumienie midzy Stanami aUni. Niestety prezydent B. Obama wsfe-rze ochrony prawa do prywatnoci porusza si ni-czym so wskadzie porcelany. Na pewno nie zrobi dobrego PR-ufirmom amerykaskim podsuchujc czoowych politykw zEuropy.

3. Chmura obliczeniowa aochrona danych oso-bowych zagadnienia oglneZgodnie z ustaw z 27 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (zwan dalej uodo) naley przyj,

rd

o: w

ww

.din

osto

ck.c

om


34 35


e dane osobowe to wszelkie informacje dotyczce zidentyfikowanej lub moliwej do zidentyfikowania osoby fizycznej, na podstawie ktrych moliwe jest zidentyfikowanie danej osoby. Przesank wszelkie naley rozumie w taki sposb, aby obejmowaa ona moliwie najszerszy zakres informacji. Sowo zidentyfikowa oznacza natomiast w jzyku potocznym stwierdzi, ustali tosamo, rozpozna.3 Rozpoznanie mona przeprowadzi bezporednio, gdy z danych nie wynika wprost tosamo danej osoby, ale jestemy wstanie j ustali.

O celach i rodkach przetwarzania danych oso-bowych decyduje administrator danych, np. bank. Zgodnie zprzepisami uodo administratorem danych moe by organ pastwowy, organ samorzdu tery-torialnego, pastwowa lub komunalna jednostka or-ganizacyjna, podmiot realizujcy zadania publiczne, osoba fizyczna, osoba prawna oraz jednostka orga-nizacyjna nieposiadajca osobowoci prawnej, jeeli przetwarza dane osobowe wzwizku zdziaalnoci zarobkow zawodow lub dla realizacji celw statu-towych.

W przypadku chmury obliczeniowej najczciej administrator danych (odbiorca chmury) przekazuje do wykonania operacje na danych iinne obowizki wynikajce z uodo podmiotowi przetwarzajcemu dane osobowe, czyli dostawcy usug (np. obowi-zek udzielenia informacji podmiotowi, ktrego dane dotycz). Uzasadnione wtpliwoci budzi sytuacja, w ktrej odbiorca ma siedzib w innym kraju ni dostawca wramach Europejskiego Obszaru Gospo-darczego, poniewa wwczas na dostawcy bdzie ciy obowizek podporzdkowania si zarwno przepisom prawa oochronie danych swojego pa-stwa, jak rwnie kraju, w ktrym siedzib ma ad-ministrator. Ten drugi obowizek wynika z umowy powierzenia przetwarzania danych, dziki ktrej odbiorca chmury z Polski moe oczekiwa zabez-pieczenia danych osobowych przez dostawc take na podstawie polskiej ustawy. Pojawia si pytanie, w jakim celu dubluje si konieczno przestrzega-nia prawa danych osobowych, skoro ju przepisy kadego pastwa zosobna wramach Europejskie-go Obszaru Gospodarczego powinny by wystar-czajce. Okazuje si, e uodo nakada na admini-stratora danych liczne obowizki, ktrych moe nie uwzgldnia ustawodawstwo pozostaych krajw,

3 D. Fleszer Zakres przetwarzania danych osobowych wdziaalnoci gospodar-czej, Wolters Kluwer Polska, Warszawa 2008, s. 15

aadministrator danych powinien zwiza nimi tak-e podmiot przetwarzajcy. Powoujc si na sowa Przemysawa Zegarka mona jednak stwierdzi, e wpraktyce kada ustawa wkrajach UE musi zapew-nia co najmniej taki poziom zabezpiecze jak dy-rektywa 95/46. Zatem zapisy umowy powierzania s teoretycznie dublowaniem wymogw, ktre itak powinny by speniane. Wpraktyce czsto jest tak, e dziki tym zapisom umowy powierzenia podmiot przyjmujcy wpowierzenie (procesor) dopiero do-wiaduje si oistnieniu takich przepisw. Wzwizku ztym jest to powd, dla ktrego warto takie zapisy zamieszcza, przynajmniej do czasu zwikszenia si poziomu wiadomoci przedsibiorcw.

4. Dostawca usug przetwarzania danych wchmurze

Moe doj do sytuacji, w ktrej dostawca poza wiadczeniem usug bdzie take wyznacza reguy przetwarzania danych i ustala zasady bezpiecze-stwa. Mona poda argument, e kady podmiot wiadczcy usugi kieruje si wasnymi standardami, a uznanie wszystkich dostawcw usug za admini-stratorw danych moe ograniczy swobod dziaal-noci gospodarczej. Wedug opinii Grupy Roboczej nr 1/2010 cech charakterystyczn administratora da-nych powinno by wywieranie najwikszego wpy-wu na cel przetwarzania danych, ale take do jego obowizkw bdzie nalea nadzr nad przetwarza-niem zgodnym zprawem, okrelenie czasu przecho-wywania danych oraz moliwoci ich udostpniania.4

Warto zwrci take uwag, e wsektorze finan-sowym dane osobowe musz podlega szczeglnej ochronie, azatem moemy mie do czynienia raczej z trendem uznawania dostawcw za administrato-rw danych, poniewa stawia im si wysze wymaga-nia ni podmiotom przetwarzajcym. Jako przykad mona poda kontrowersyjn opini Grupy Robo-czej ustanowionej na podstawie art. 29 dyrektywy 99/46WE w sprawie SWIFT (Society for Worldwide Interbank Financial Communications), zgodnie zkt-r podmiot ten powinien zosta uznany za admini-stratora danych ze wzgldu na fakt samodzielnego ustalania zasad istandardw przetwarzania danych zwizanych zinformacj finansow.5

4 Opinia nr 1/2010 Grupy Roboczej art 29 on line ec.europa.eu/justice/poli-cies/privacy/docs/wpdocs/2010/wp169_pl.pdf

5 E. Molenda-Kropielnicka Cloud computing..., dz. cyt., s. 15


34 35


Chocia cloud computing wydaje si by nie-zwykle funkcjonaln iopacaln technologi, dziki ktrej bank mgby zyska rynkow przewag iza-chci do swoich usug nowych klientw, to naley take pamita ootaczajcym chmur obliczeniow gszczu przepisw prawnych, zktrych wiele wyma-ga wyjanienia ipogbionej refleksji. Powoujc si na sowa specjalisty zzakresu ochrony danych oso-bowych Przemysawa Zegarka trzeba zauway, e: w praktyce strzaem w dziesitk moe okaza si lokowanie siedzib spek oraz serwerw na te-renie UE, anastpnie rzetelne spenianie wszystkich wymogw przewidzianych np. przez polsk ustaw oochronie danych osobowych. Dziki temu firmy po-wierzajce dane takiemu dostawcy bd miay pen gwarancj ochrony prawnej wprzypadku ewentual-nych problemw. Rynek ma spory potencja i te fir-my, ktre jako pierwsze zyskaj wikszy poziom wia-rygodnoci mog liczy na du liczb klientw.

Wiele instytucji finansowych ju teraz wykorzy-stuje moliwoci chmury obliczeniowej, aze wzgl-du na korzyci finansowe instytucje te bd praw-dopodobnie dy do poszerzenia zakresu usug wykorzystujcych to rozwizanie. Chocia sama technologia jest niezwykle funkcjonalna, to prze-strzeganie prawa ochrony danych osobowych jest ju wyranie mniej funkcjonalne. Dlatego z jednej strony naley nieustannie kontrolowa to, czy dane

s rzeczywicie chronione na mocy obowizujcych przepisw, ale take wprowadza uatwienia dla bankw korzystajcych zchmury. Jak wyjania Prze-mysaw Zegarek: Tutaj istotna jest te relacja firma administracja. Na terenie UE, co do zasady, znacznie trudniej jest uzyska dostp do danych osobowych organom cigania iinnym agencjom rzdowym ni na terenie Stanw. WUSA brak jest wypracowanych modeli prawnych oraz jasnych przepisw wtym za-kresie, co wie si take zkulturowymi uwarunko-waniami tego pastwa, ktre kadzie duy nacisk na nieskrpowane wyraanie wolnoci. Zatem jeeli Europejczyk, liczcy na wysokie standardy ochrony danych, powierzy je europejskiemu bankowi, a ten z kolei powierzy je firmie z sektora IT, dziaajcej na obszarze USA, to wida od razu, e dziaanie to bdzie cakowicie bezcelowe. W dodatku ostatnie skandale zwizane zdziaaniem NSA, mog budzi uzasadnione obawy Europejczykw.

rd

o: c

elal

tebe

r / fr

eeim

ages

.com

Natalia Cielewicz studentka II roku Midzyobszaro-wych Indywidualnych Studiw Humanistycznych i Spo-ecznychMISH(prawo, nauki ekonomiczne)na Uniwersy-tecie Warszawskim

Przemysaw Zegarek wspwaciciel kancelarii Lex Ar-tist, ekspert zzakresu ochrony danych osobowych.

Natalia Cielewicz / Przemysaw Zegarek


36 37


Czarne chmury nad Catalystem

rd

o: g

len2

6 / f

reei

mag

es.c

om

Rynek Catalyst we wrzeniu bdzie witowa swoje pite urodziny. Jednak od pocztku roku inwestorzy nie maj powodw do zadowolenia ze wzgldu na coraz liczniejsz grup spek, ktre nie wywizuj si ze swoich zobowiza. Co dzieje si na Catalyst? Pytamy eksperta Kamila Gemr ze StockWatch.pl.

http://www.equitymagazine.plhttp://www.equitymagazine.plhttp://www.stockwatch.pl

36 37


Ostatnie tygodnie obfituj wincydenty zwi-zane z niewykupywaniem obligacji lub nie-wypacaniem kuponw. Czy jest to nagminny problem?

Rzeczywicie ostatnie tygodnie to wysyp problemw na Catalyst. Nie ma tygodnia bez informacji okopotach zpatnoci kuponu lub wykupem obligacji. Tylko od pocztku roku naliczylimy 19 takich incydentw na Catalyst. Wystarczy wspomnie okwietniowej czarnej serii, gdzie spki nie wykupiy obligacji o wartoci 36,7 mln z. Nie ma co ukrywa, e ostatnie tygodnie nie wyglday dobrze na rynku obligacji.

Jaka jest przyczyna problemw spek z ob-sug zaduenia?

Trudno generalizowa, ale mona przyj, e zdecydowana wikszo spek decydujc si na emisj obligacji zakadaa, e bdzie moga je rolowa. Niestety ich coraz trudniejsza sytuacja finansowa, a czasami brak rentownoci sprawia, e inwestorzy nie byli zainteresowani obejmowaniem obligacji znowej emisji. Taki stan rzeczy powoduje, e spki nie mogy si wywiza zwykupu obligacji izgaszaj do sdu wnioski oupado. Ja od kilku kwartaw przestrzegaem, e obligacje to taka bomba z opnionym zaponem. Wanie teraz obserwujemy problemy spek, ktre emitoway swoje obligacje w2011 i2012 roku. To byy czasy gdzie tych emisji byo sporo. Nie chc nikogo martwi, ale uwaam, e problemw na Catalyst bdzie jeszcze wicej w kolejnych miesicach, poniewa coraz wicej spek musi wykupi swoje obligacje.

Czy inwestorzy mog sobie jako radzi ztym problemem, np. unikajc spek, ktre mog mie kopoty?

Niestety nie ma jednej recepty i gotowego rozwizania. Kady musi sam analizowa sytuacj finansow spki. Przede wszystkim trzeba patrze na struktur zaduenia. Nastpnie na generowane nadwyki finansowe. Warto te dopyta na co przeznaczone s rodki finansowe i czy spka bdzie miaa zczego wykupi obligacje, anie ju od pocztku zakada, e bdzie musiaa rolowa dug. Ostatnia rada jak zawsze troch rozsdku przy inwestowaniu si przyda!

Z drugiej strony o Catalyst syszy si w kon-tekcie nowych publicznych emisji obligacji. Jak wyglda rynek pierwotny?

To jest wanie ciekawe zjawisko. Z jednej strony s ogromne problemy z wykupem obligacji przez

wiele firm, a z drugiej mamy prawdziwy wysyp kolejnych emisji. Wynika to przede wszystkim ze zmian wustawie oofercie wtamtym roku, kiedy to dopuszczono do przeprowadzania ofert publicznych bez prospektu o wartoci do 2,5 mln euro. Wiele spek z tego obecnie korzysta i std tyle ofert na rynku pierwotnym. Jest to korzystna zmiana, poniewa inwestorzy przy ofercie publicznej maj taki sam dostp do informacji. Mog dyskutowa i wymienia si pogldami co chtnie czyni na forum StockWatch.pl.

Ktre oferty inwestorzy powinni wybiera do swojego portfela inwestycyjnego?

W ofertach publicznych zwracabym uwag na pozycj danej firmy na rynku. Jeeli chcielibymy inwestowa w te mae oferty bez prospektu to bardzo dokadnie naley przeanalizowa kondycj finansow spki, a take warto zabezpieczenia. Oferty z prospektem mog by nieco bardziej bezpieczne, bo znajduje si tam wicej informacji, ale to nie powinno upi czujnoci. Przykad Ganta pokaza, e prospekt emisyjny niczego nie gwarantuje.

Co czeka Catalyst wkolejnych miesicach za-rwno pod wzgldem wykupw, jak inowych ofert?

Wydaje mi si, e problemw z wykupem moe by nawet wicej wkolejnych miesicach. Ponadto dla wielu inwestorw pozostaje nierozwizana kwestia co dalej z upadoci Ganta. Pojawiaj si sygnay, e moe to by upado likwidacyjna. Jeeli chodzi ooferty publiczne to przed wakacjami spodziewabym si jeszcze kilku.

Na zakoczenie prosz powiedzie, wobec problemw jakie Pan opisa, czy tak napraw-d warto wogle zajmowa si Catalyst itam lokowa kapita?

Bardzo dobre pytanie. Uwaam, e warto, cho trzeba bardzo selektywnie wybiera spki do portfela. Radzibym si zainteresowa duymi emitentami, ktrych akcje s notowane na rynku gwnym. Mona bowiem watwy sposb sprawdzi kondycj tych firm czy poczyta raporty analityczne biur maklerskich.

Menader ds. rozwoju StockWatch.pl, inwestor na Catalyst, doktorant SGH twitter.com/kamilgemra

Kamil Gemra

http://www.equitymagazine.plhttp://www.equitymagazine.plhttp://twitter.com/kamilgemra

38 39


Cz I. Przygotowanie

Cz II. Zaoenia inwestycyjne

Cz III. Zarzdzanie ryzykiem ikapitaem Tobias

Heitktter

Cz IV. Wybr brokera live

Cz V. Psychologia Tradingu wywiad

zRaimundem Schriekiem

Cz VI. Wywiad zodnoszcym sukcesy na giedzie

inwestorem oraz trenerem tradingu Erdalem Cene

cz III

Tobias HeitktterWhitelink Trading GmbH

Dobre zarzdzanie ryzykiem ikapitaem dopro-wadzi Ci do sukcesuMimo korzystania zzyskownej strategii, wiele traderw traci pienidze, poniewa nie stosuj odpowiedniego zarzdzania ryzykiem oraz kapitaem.

Jak wane jest zarzdzanie ryzykiem i kapi-taem pokazuje nastpujcy eksperyment, prze-

prowadzony przez Ralpha Vincea (rdo. CSI News Journal, Marzec 1992).

Zebra on grup 40 profesorw i da im kon-to tradingowe o kapitale $1.000. Nastpnie wy-posay on ich w zyskown strategi tradingo-w o 60 % czstotliwoci trafie. Zadaniem byo dokonanie 100 transakcji. Reguy byy cakiem proste: profesorzy mogli przy kadej transakcji ryzykowa dowoln ilo kapitau. Przy kadej zyskownej transakcji, zyskiwali oni dokadnie t sam sum. Przy stratnych transakcjach, tracili oczywicie dokadnie t sam sum.

Poniewa by to symulacyjny eksperyment, z kadych 100 przeprowadzonych przez profe-sorw transakcji, byo dokadnie 60 zyskownych i 40 stratnych. Jeli podczas kadej transakcji ry-zykowaliby dokadnie tyle samo, odnieliby suk-ces.

Jak sdzisz, ilu profesorw osigno na ko-niec eksperymentu zysk? Odpowied jest szo-kujca: jedynie 2 z 40 profesorw odnioso zy-ski; 95 % z nich stracio pienidze! Udao im si uczyni z zyskownej strategii, strategi stratn,


38 39


poniewa nie korzystali, bd korzystali ze ze-go zarzdzania kapitaem.

Twj pocztek zzarzdzaniem ryzykiem ikapi-taemAby utworzy wasne zarzdzanie ryzykiem ikapitaem, kady trader powinien najpierw okreli dwa parametry: wasn gotowo podjcia ryzyka oraz wasne cele.

Parametr gotowoci podjcia ryzyka jest naj-waniejszy. Zanim zaczniesz si zajmowa mo-liwymi zyskami, powiniene najpierw si okreli, ile jeste w stanie zaryzykowa podczas tradin-gu. Wielu traderw odczuwa dopiero podczas spadku, czyli kiedy kapita pocztkowy zosta ju porzdnie zredukowany, jakie ryzyko faktycznie podjli. W tym momencie bdzie bardzo ciko zarwno technicznie, jak i mentalnie, dokonywa handlu z tak niskiego poziomu kapitau..

Szeroko rozpowszechniona teoria mwi o re-gule ryzykowania 2% wartoci kapitau na trans-akcji. Ale co mamy robi, jak nagle mamy 10, 15 czy nawet 20 stratnych transakcji? Wtedy, mimo ustalonego staego ryzyka na transakcji, tracimy duo wicej wartoci naszego rachunku. Z tego powodu, preferuj dodatkowe definiowanie mak-symalnego spadku. Jeli na przykad rozpoczy-nasz handel z kapitaem 10 000 EUR, zadaj sobie pytanie, przy jakiej wartoci rachunku za-koczyby handel, aby nie podejmowa wicej ryzyka? Przy pozostaych na rachunku 8.000 EUR? Przy 7.000 EUR? Kady trader definiuje wielko wasnego worst case scenarios (naj-gorszego scenariusza) inaczej i tak jest dobrze, poniewa kady trader jest inny, z innymi celami i inn gotowoci podejmowania ryzyka.

Kolejne zadanie skada si ze znalezienia stra-tegii tradingowej, ktra jest zgodna z okrelonym spadkiem kapitau. Za duo traderw zwraca na raportach inwestycyjnych uwag na wielko zy-skw. Jednak zyski te s nierealistyczne, jeli nie jest si w stanie stan na wysokoci zadania okrelenia ryzyka i spadku

Z konserwatywnego punktu widzenia, powin-no si stosowa strategi, ktrej dotychczasowy maksymalny spadek wynosi p, lub maksymal-nie dwie trzecie przez nas okrelonego spadku. W ten sposb ma si jeszcze bufor, jeli podczas tradingu na rachunku rzeczywistym zdarzyy-

by si nam jakiekolwiek bdy lub jeli wybrana strategia miaaby w przyszoci osign lub lekko przekroczy granic maksymalnego spadku.

Maksymalny spadek zosta okrelony, teraz czas na okrelenie celw.. Najpierw musimy wyjani dwa mity, zwizane ztematem celw wtradingu: Mit 1: Praca zokrelonymi celami oznacza ograni-

czanie samego siebie! Jest to dogmat wielu traderw, jednak jest on

bdny. Na pewno znasz popularn mdro gie-dow Naley ogranicza straty, azyski maj si roz-wija. Brzmi to bardzo przyjemnie, jednak co czyni wikszo traderw ztej mdroci? Realizuj oni stra-ty, azyskom pozwalaj tak dugo si rozwija, dop-ki cay zysk znajdzie sie na poziomie break even, lub gorzej, jeszcze jest na poziomie straty, wmomencie kiedy zostanie zrealizowany. Sytuacja ta ma miejsce na zbyt wielu rachunkach klientw. Niezalenie od tego czy wizualizowany jest rozwj tradingowy jed-nej transakcji, dnia, tygodnia, czy cakowity rozwj konta. Dlatego praca z celami oznacza, e powin-nimy pierwszorzdnie cele realizowa, anie je po-nownie traci. Mit 2: Kto najduej i najwicej handluje, odnosi

wikszy sukces! Rwnie to jest popularna mdro, ktr wiele

traderw po prostu akceptuje, bez jakiegokolwiek sprawdzenia pod wzgldem prawidowoci. Co by moe ma swoje przeoenie w wolnej gospodarce, zwaszcza w rzemiole, jest cakowicie bdne na giedzie. Powiedzie mona nawet, e jest to raczej odwrotnie: studia udowadniaj, e traderzy, ktrzy dokonuj mniej i krtsze transakcje, czyli handluj bardzo efektownie, odnosz wiksze sukcesy. Dlate-go powinnymy zapamita: gieda nie paci najwi-cej tym, ktrzy najwicej siedz przy komputerze.

Odnosi sukcesy za pomoc zarzdzania kapita-em Fixed Fractional Rwnie najbardziej znane zaoenie zarzdzania kapitaem iryzykiem stosuje jasne cele. Nazywa si Fixed Fractional Money Management i pochodzi od Ryana Jonesa(rdo: Ryan Jones, The Trading Game). Celem tego zaoenia jest z jednej strony wzyskownych fazach dodanie troch wicej gazu, czyli zwikszenie ryzyka. Jednak w tych stratnych fazach, zmniejszenie poziomu tego ryzyka.


40 41


Tabelka powyej podsumowuje to zaoenie.Kapita pocztkowy, data pocztkowa, depo-

zyt zabezpieczajcy, delta, maksymalny spa-dek, jak rwnie tygodniowy cel mog zosta dowolnie wprowadzone. Przy czym jedynie mar-a (depozyt zabezpieczajcy) jest ustalana od-grnie przez brokera i dokadnie te wartoci po-winny si tutaj znajdowa. Kapita pocztkowy, data pocztkowa oraz mara powinny by jasne i mog by wpisywane indywidualnie. W kolum-nie maksymalnego spadku wpisujemy przez nas zdefiniowan warto, jak zostao to wyjanione we wczeniejszej czci artykuu.

Pozostay nam najwaniejsze wartoci Delta oraz Tygodniowy cel, ktre ksztatuj zarz-dzanie kapitaem i ryzyka. Za pomoc wartoci Delta oznacza Ryan Jones sum, ktra musi najpierw zosta zarobiona z aktualnym kapita-em, zanim dokupimy kolejny kontrakt.

W przykadowej tabeli oznacza to: rozpoczy-namy z kapitaem $20.000 i handlujemy najpierw jeden kontrakt. Przy delcie o wartoci $750 na kontrakt, musimy najpierw podnie warto ra-chunku przynajmniej do $ 20.750, aby mc do-kupi kolejny kontrakt. Teraz handlujemy dwoma

kontraktami i musimy, poniewa delta obliczana jest na kontrakt, zarobi $1.500, aby mc doku-pi kolejny. W momencie, kiedy warto rachun-ku wynosi przynamniej $22.250, handlujemy trzy kontrakty i tak dalej.

Wana jest rwnie ponowna redukcja ilo-ci kontraktw, jeli warto kapitau spadnie poniej t warto. Brzmi to bardzo prosto i lo-gicznie, jednak jedynie niewielka ilo traderw si do tego stosuje. Wikszoci przydarza si nastpujca sytuacja: im wicej pienidzy zo-stanie stracone, tym wicej kontraktw jest han-dlowanych, aby t strat nadrobi. Ryzyko jest cigle powikszane, i nie rzadko koczy si ta-kie zachowanie ostrzeeniem o przekroczeniu poziomu mary...

Poza tym: im niej ustawimy warto delta, tym agresywniej handlujemy pojedyncze pozio-my i tym wiksze jest ryzyko pomidzy pojedyn-czymi poziomami. Po prostu sprbujcie to za-stosowa.

Jako wskazwka, delta powinna wynosi oko-o 50 %maksymalnego spadku.

Przejdmy do wanego punktu, a mianowicie do tygodniowego celu. Jest to minimalna kwota,


40 41


ktr chc zarabia tygodniowo. Jeli ten jasno zdefiniowany cel zosta osignity, handel nie jest w tym tygodniu kontynuowany nawet, jeli zdarzy si to w poniedziaek rano.

Wiele traderw uwaa za pewne, e tym za-oeniem uciekaj im niepotrzebnie szanse na uzyskanie kolejnych zyskw. Jak wczeniej wspomnielimy, korzystanie z jasno okrelonych celw oznacza pierwszorzdnie realizowanie zyskw a nie ich natychmiastowe oddanie, jak niestety zdarza si w wikszoci przypadkw.

Tutaj godne polecenia jest zaoenie sobie rzekomo mniejszego celu. Idealnie byoby, jeli zyskowna transakcja wystarczy Twojej strategii, aby uzyska tygodniowy cel. W tym przykadzie zakadany tygodniowy cel to jedyne $100.

Masz na myli: cel kalkulowany jest zawsze w odniesieniu do handlowanego kontraktu i w ten sposb moemy ju na pierwszym pozio-mie, tylko za pomoc jednego kontraktu osi-gn $400 na miesic. Na drugim poziomie jest to ju $800. Widzicie w tabeli, e jedynie po roku, za pomoc tak maego celu, mona po-dwoi warto rachunku.

Oczywicie wprowadzone jednost-ki czasu to jedynie punkty odniesienia imimo to pomaga to wielu traderom wzrozu-mieniu, e zyskow-ny trading to ma-raton, anie sprint. Z tego powodu, rozlunijcie swj trading i prze-stacie goni za coraz to wikszy-mi zyskami. Jak widzisz, z ma doz cierpliwoci, dyscypliny igw-nie zsolidnym za-rzdzaniem ryzy-kiem i kapitaem, rwnie dotrzesz do swoich celw.

ycz powo-dzenia w tradin-gu.

Czytelnicy EquityMagazine mog wysya propozycje pyta dla Erdala Cene na

[email protected].

Najciekawsze zostan opublikowane w6 artykule serii.

rd

o: F

otol

ia

Profesjonalny trader, renomowany trading coach ire-ferent, jak rwnie waciciel Whitelink Trading GmbH wZurychu. Inwestuje on od wielu lat na giedzie iutwo-rzy on dobrze ukierunkowan, efektywn metod zy-skownego tradingu, ajednoczenie umoliwiajc mak-symalne korzystanie zwolnoci. Wswoich ywioowych i autentycznych wykadach, mona wyczu jego zado-wolenie ztradingu icoachingu.

Tobias Heitktter


42 43


Dobrze wyceniona ofertaWsppracujc zarwno znieduymi TFI czy domami maklerskimi, jak i analogicznymi jednostkami przybankowymi, obserwuj spory rozdwik w podejciu do okrelania wynagrodzenia w konkretnych projektach rekrutacyjnych. O ile te drugie podmioty (oraz same banki) zwykle dysponuj z gry okrelonym i zaplanowanym ze sporym wyprzedzeniem budetem na dan rekrutacj, otyle ze strony samodzielnych instytucji czciej pada pytanie planujemy kwot X czy to adekwatna stawka dla takiego stanowiska?. Nie wynika to bynajmniej z pytszej wiedzy rynkowej. Zarwno jedne, jak i drugie instytucje

szacujc poziom wynagrodzenia musz liczy si z wieloma czynnikami, ktre w przypadku organizacji okoobankowych cechuj si lepsz kalibracj i wystandaryzowaniem wynikajcym z liczby prowadzonych procesw. Na poziom wynagrodzenia wpywa bd po pierwsze czynniki zwizane stricte zpracodawc, jak:

renoma firmy (czsto bardziej przyciga i le-piej paci bdzie mae TFI z dobrymi nazwi-skami, ni wielka korporacja);

pochodzenie (kapita polski czy zagraniczny?); lokalizacja miejsca pracy (majc na uwadze

bran giedow, w Polsce skoncentrowa-n wstolicy, kandydaci zzaoenia bior pod

Co si opaca wrozmowie opacy

rd

o: F

otol

ia

Praca wbrany finansowej jest zdefinicji najbardziej wyczulonym na kwe-stie pienidzy sektorem gospodarki. Pomimo miaoci, zjak codziennie eksponujemy je wformie kont, usug, transakcji, papierw wartociowych, inwestycji, nadal zbyt czsto zaskoczenie ikonfuzj budzi przejcie do kwe-stii pienidzy jako... wynagrodzenia. Na co naley zatem zwrci uwag, aby na branowym rynku pracy mie reputacj nie tylko jako kto, kto pra-widowo wyceni inwestycj, ale izrwn biegoci wyceni samego siebie lub oferowane przez siebie miejsce pracy?

Marta Staczyk


42 43


uwag wycznie Warszaw, anacisk kad na dodatkowe aspekty, jak komfort dojazdu do siedziby czy prac wprestiowym biurze).

Dodatkow kwesti jest to, e w tak dynamicz-nej, jak gieda, czci brany finansowej, mao jest stanowisk wynagradzanych wycznie pensj sta- warto zatem wsposb klarowny rozpisa sys-tem prowizji lub premii. Dobrym pomysem byo-by take, wyestymowanie poziomu miesicznego wynagrodzenia dla nowego pracownika ju po zsumowaniu iurednieniu czci staej oraz zmien-nej. Wielu kandydatw na stanowiskach sprzedao-wych bdzie skonnych przysta na nisz podsta-w, jeeli pozn

Equity Magazine 27

Documents

Transcript of Equity Magazine 27