Najlepsze przepisy warszawskich seniorwwyonione przez jury w skadzie:

Barbara Starecka, Jakub Kuro, Magdalena Huszcza oraz Natalia Grzywalska

w ramach konkursu przeprowadzonego w 2014 r.

Spis treciWstpPrzekski

Paluchy do barszczu - Elbieta ChauPlacki z boczniakami - Teresa MynarczykSmalec - Teresa FerrarisTczowa surwka z jarmuu - Teresa MroczkowskaSurwka Tereski z czerwonej kapusty - Teresa Zioo-SkaeckaSpecjalne grzanki - Kaja FrelekPasztet - Barbara NinikJajka faszerowane Babci Kazi - Waldemar Drosio

ZupyZupa krem z dyni - Jadwiga SkibiskaZupa z zielonej soczewicy - Teresa FerrarisCzerwony kapuniak - Ewa MarynowskaZupa jabkowa z grzankami - Zofia Paszkowska

Dania gwneKurczak w liwkach - Romana GogKartacze - Zofia HuszczaZrazy woowe zawijane z boczkiem i ogrkiem - Hanna ChondzyskaStufato - Teresa FerrarisKotlety z kapusty, czyli gobki na szybko - Elbieta ChauGulasz z dzika duszony z czerwonym winem - Teresa MynarczykPizza kartoflana - Teresa Ferraris

DeseryArbuzowe lody dla wnuczt - Halina SalamonPleniak - Hanna ChondzyskaSzarlotka - Teresa MynarczykPijany torcik - Barbara NinikBabeczki w kolorze zieleni - Ewa MarynowskaUniwersalne ciasto - Janina Starkelrutowiec - Barbara NinikSzarlotka z powkami jabek - Elbieta ChauPlacek z kruszonk - Halina SalamonNaleweczka wieloowocowa - Barbara Ninik

PrzetworyOda do gruszek - Ewa MarynowskaPowida liwkowe - Hanna ChondzyskaKonfitura ze liwek i gruszek bez cukru - Jadwiga Skibiska

5

910131417182122

27283132

37384142454649

53545758616265666970

747778

Wstp

Trzymaj Pastwo w doniach ksik z najlepszy-

mi przepisami nadesanymi na konkurs Warszaw-

skie Historie Kuchenne przez mieszkacw Warsza-

wy w wieku 60+. Naszym celem byo wydobycie na

wiato dzienne wspaniaych przepisw autorstwa

osb z pokolenia pamitajcego czasy PRL-u, a na-

wet wojny, ktrymi do tej pory delektowali si tylko

ich najblisi. Dziki publikacji przepisw w ksice

kucharskiej chcielimy pokaza autorom, e ich go-

towanie jest czym wyjtkowym, z czego mog by

dumni. Mamy nadziej, e nam si to udao.

Wyboru potraw do ksiki dokonao jury

w skadzie: Barbara Starecka z pisma KUKBUK,

Jakub Kuro z Fundacji Kuroniwka oraz Magdale-

na Huszcza i Natalia Grzywalska z Fundacji Inicja-

tyw Spoeczno-Ekonomicznych.

Wszystkie potrawy, ktre zobacz Pastwo na zdj-

ciach, ugotowalimy wsplnie z ich autorami pod-

czas warsztatw kulinarnych w kuchni Pastwowego

Muzeum Etnograficznego w Warszawie w padzier-

niku 2014 r. Zdjcia autorw powstay natomiast

w kawiarni Bily Konicek. Jeszcze dugo bdziemy

wspomina te wyjtkowo mie chwile, ktre razem

spdzilimy.

Kuchnia to serce domu! Taka refleksja pynie

z przepisw zamieszczonych w naszej ksice

i z towarzyszcych im historii. A gotowanie jest przede

wszystkim wyrazem troski i mioci do osb nam bli-

skich. Samo jedzenie schodzi na drugi plan naj-

waniejsze s spotkania przy stole. Historie, jakie

przeczytaj Pastwo w naszej ksice, to przede

wszystkim opowieci o czasie spdzonym z najbli-

szymi, pozornie zupenie zwyczajnym, a przecie b-

dcym treci dobrego ycia.

Druga refleksja, ktr chcemy si z Pastwem po-

dzieli, dotyczy stereotypowego sposobu mylenia

o kuchni seniorw, ktr zazwyczaj kojarzymy z ci-

kimi, smaonymi potrawami, ziemniakami, kotleta-

mi i kapust. Ot nie tylko modzi ludzie chc go-

towa szybko, lekko i zdrowo osoby 60+, mimo e

lubi gotowanie, take nie chc spdzi w kuchni ca-

ego ycia! Chtnie przerabiaj wic stare przepi-

sy na wspczesn mod, nie boj si eksperymento-

wa z nowymi skadnikami i ledz kulinarne trendy.

yczymy duo radoci przy lekturze naszej ksiki

i wsplnym gotowaniu!

Konkurs zorganizowalimy w ramach projektu Klu-

bokawiarnia Obywatelska aktywizacja warszaw-

skich seniorw wspfinansowanego ze rodkw

Ministerstwa Pracy i Polityki Spoecznej w ramach

Rzdowego Programu na rzecz Aktywnoci Spoecz-

nej Osb Starszych na lata 20142020.

Natalia GrzywalskaKoordynatorka

konkursu Warszawskie Historie Kuchenne

5

Przekski

Przekski

Skadniki:

70dkgmki

1kostkamasa

1,5yeczkisoli

5dkgwieychdrody

litraciepegomleka

4tka

20dkgstartegoseratego

oostrymsmaku

kminek,ostrapapryka,mak,

sezam

Czas: 45 min.

Paluchy do barszczuElbieta Chau

O potrawie:

Jest to wypiek, ktry goci na moim stole wigilijnym jako doda-tek do barszczu czerwonego (oczywicie mojej roboty), ale nie tylko. Paluchy piek rwnie okazjonalnie na spotkania przy pi-wie, grillu oczywicie wtedy na ostro, z papryk i serem. A kie-dy s dzieci, przygotowuj paluchy z makiem czy sezamem. Moim bliskim bardzo smakuje te wersjaz kminkiem i czarnuszk.

Sposb przyrzdzenia:

Drode rozpuszczamy w poowie szklanki mleka i dodajemy troch mki. Po podroniciu wlewamy je do pozostaej mki. Maso rozpuszczamy z sol i te dodajemy do mki. Na koniec dodajemy trzy tka i reszt mleka. W zalenoci od rodzaju uytej mki moe by potrzebna mniejsza lub wiksza ilo mleka, wic dolewamy je stopniowo. Ciasto powinno si lekko rozwakowywa.

Robimy trzy, cztery cienkie placki, takie eby pniej mona byo je skrci. Na jeden placek, posmarowany tkiem za pomoc pdzelka, sypiemy rwnomiernie ser ty i przykry-wamy drugim plackiem. Kroimy na pasy szerokoci trzech centymetrw i skrcamy w rulon, kroimy na wybran dugo i obsypujemy kminkiem, papryk, makiem, sezamem do wybo-ru, co kto lubi.

Pieczemy krtko, okoo 15 minut, w temperaturze 200210C.

Dla 10 osb

9

Skadniki:

olejdosmaenia

1opakowanieboczniakw

(ok.400g)

1szklankamki(np.kukury-dzianej)

1jajko

ok.1szklankimleka

yeczkisoli

ykiwieejbazylii

ykiwieegolubczyku

pieprzdosmaku

Czas: 30 min.

Placki z boczniakamiTeresa Mynarczyk

O potrawie:

Kiedy byam maa, uwielbiaam patrze, jak moja mama smay placki. Najczciej przygotowywaa je na sodko, z kawakami jabek. Ja jednak czekaam na te, do ktrych wykorzystywa-a boczniaki. Uwielbiaam zapach, ktry roznosi si wtedy po caym domu. Dzi z kolei ja czsto przygotowuj t potraw dla mojej wnuczki.

Sposb przyrzdzenia:

Z mki, mleka i jajka przygotujemy ciasto nalenikowe o kon-systencji gstej mietany. Grzyby oczyszczamy i kroimy w kost-k, po czym wraz z przyprawami dodajemy do ciasta.

Placki smaymy na rozgrzanym oleju do uzyskania zocistego koloru.

Dla 3 osb

10

Skadniki:

kgpodgardla

kgsoniny

kgboczku

4duecebule

2gwkiczosnku

10liwekwgierek

kgwinogron

3duejabka

Czas: 2 h

SmalecTeresa Ferraris

O potrawie:

Nigdy nie lubiam tustych rzeczy, a smalcu szczeglnie, cho by uywany w kuchni w czasach mojej modoci. Przypadkiem kiedy sprbowaam go jednak na kiermaszu regionalnych po-traw i nawet mi zasmakowa, bo mia wiele przypraw, cebuli i ja-bek, a tym samym by mniej tusty. Postanowiam sprbowa stworzy smalec na mj sposb. I tak powsta smalec z maa iloci smalcu w smalcu.

Pierwszymi krlikami dowiadczalnymi byli moi koledzy z pra-cy. Smalec bardzo wszystkim smakowa i potem by ju przygo-towywany przeze mnie na wszystkie imprezy firmowe zamiast tradycyjnego ciasta. Podawany z dobrym chlebem i ogrkami kiszonymi bd maosolnymi jest wspaniay.

Sposb przyrzdzenia:

W sklepie prosimy o zmielenie tustych czci albo kroimy je w kostk w domu.

Zmielone lub pokrojone miso wytapiamy bardzo powoli w du-ym garnku. Jak ju si wytopi troch tuszczu, odlewamy go na patelni i smaymy na nim po kolei pokrojone w kostk cebul, czosnek i owoce, ktre po usmaeniu wykadamy do osobnego naczynia.

Po tym, jak smalec cakowicie si wytopi, mieszamy wszystko razem, solimy, dodajemy majeranek.

Dla wielu osb

13

Skadniki:

pczekjarmuu

gwkiczerwonejkapusty

(4szklanki

poszatkowanejkapusty)

2pomaracze

1maaczerwonacebula

1duaczerwonapapryka

dressing: szklankigruboziarnistej

musztardyDijon

szklankiwycinitego

sokuzpomaraczy

szklanki

octubalsamicznego

yeczkipieprzumielone-goczarnego,odrobinasoli

Czas: 30 min.

O potrawie:

Surwka z jarmuu jest jednym z ulubionych da mojej rodziny. Gociom te zawsze smakuje, a ja chtnie dziel si tym przepi-sem z innymi.

Jarmu jest rolin o wyjtkowych waciwociach zdrowotnych, wic staram si ukada wiele da z jego udziaem, zwaszcza jesieni i wczesn zim, kiedy jest dostpny. cz go z fasol, dyni, robi koktajle, dodaj do kiszonej kapusty, do rnych sa-at zielonych i do zup pod koniec gotowania.

Sposb przyrzdzenia:

Jarmu czycimy, usuwamy odygi, a licie rozrywamy na mae kawaki (nie kroimy). Surowy jarmu jest do twardy, aby zmikczy go naley wykona delikatny masa, ugnia-tajc w rkach przez chwil. W ostatecznoci mona w osob-nym naczyniu lekko posoli, wymiesza i odstawi na dwie do piciu minut aby zmik. Nie naley blanszowa jarmuu, ani zalewa go wrztkiem, poniewa straci adny zielony kolor, jak rwnie cz wartoci odywczych.

Szatkujemy kapust, cebul drobno siekamy, papryk kroimy w paski, a pomaracze obieramy i dzielimy na czstki.

W duej misce mieszamy wszystkie skadniki. W mniejszej mi-sce roztrzepujemy musztard, sok z pomaraczy, ocet, pieprz i sl. Tak powstay sos wlewamy do miski z warzywami i dokad-nie mieszamy. Surwk naley spoywa po przygotowaniu. Przechowywa w lodwce do dwch dni.

Dla 4-5 osb

Tczowa surwka z jarmuuTeresa Mroczkowska

14

Skadniki:

kgczerwonejkapusty

1-2jabka 1cebula,

najlepiejcukrwka

opcjonalnie1pomaracza,

maakiduychwinogron

sokzczarnejporzeczki

szklanki(lubdomowydem)

sokz1cytryny

okoo40rodzynek,pokilka-nacieorzechw,migdaw

(ztegodoprzybrania)

przyprawy:sl,cukierlub

mid,imbir,cynamon,go-dzikimielone,anymielony

Surwka Tereski z czerwonej kapustyTeresa Zioo-Skaecka

O potrawie:

W naszym rodzinnym domu, w ktrym czsto gociy ulubio-ne kresowe potrawy rodzicw, w dni powszednie i na szczegl-niejsze okazje pojawiay si dania z korzennymi przyprawami i bakaliami. Tato kocha gotowa i eksperymentowa, mama ko-chaa pieczenie sodkoci, a ja odziedziczyam po nich te pasje. Kultywujc zamiowanie taty do eksperymentowania, wymyli-am takie potrawy jak kanapki bakaliowe, szarlotk marzenie czy surwk z biaej kapusty.

Luksusowa surwka, ochrzczona mianem surwki Tereski z czerwonej kapusty, szczeglnie przypada do gustu bliszej i dalszej rodzinie oraz znajomym. Wszyscy j zamawiaj na oka-zj spotka czy inne szczeglne okazje. Niektrzy traktuj j jako samodzieln potraw i nie cz jej z drugim daniem, de-lektujc si surwk solo. Nie dziwi si, bo jest bardzo smacz-na, a jednoczenie zdrowa.

Sposb przyrzdzenia:

Kapust szatkujemy i sparzamy wrztkiem. Jabka i cebul obieramy i te szatkujemy lub cienko kroimy. Obran pomara-cz kroimy w plastry, a te w czstki, winogrona przekrawamy na powki i usuwamy pestki. Wszystkie skadniki mieszamy, dodajemy bakalie i przyprawy, wlewamy sok z czarnej porzecz-ki i z cytryny do podanej kwanoci i zmiany koloru kapusty z fioletu na czerwono-bordowy. Mieszamy i przybieramy.

Czas: 30 min.

Dla 5 osb

17

Skadniki:

czerstwybiaychleb

1jajko

1szklankamleka

bukatarta

olejrzepakowydosmaenia

Czas: 30 min.

Specjalne grzankiKaja Frelek

O potrawie:

Grzanki to proste danie, ktre moe by rwnie przeksk. Moja mama podawaa je z porcj szpinaku. Ja z braku czasu na jego przygotowanie polewam je jogurtem z posiekanym czosn-kiem, pietruszk, dymk, orzechami lub posypuj tartym par-mezanem oraz zioami do smaku. Ide, jaka przywiecaa mojej mamie, byo wykorzystanie czerstwego chleba. Mnie za przy-wieca generalna zasada jedzenia nieprzetworzonej ywnoci.

Sposb przyrzdzenia:

Chleb kroimy w do grube kromki. Kad z nich krtko na-maczamy z obu stron w mleku. Dalej postpujemy jak z kotle-tami: otaczamy w roztrzepanym jajku, a potem w buce tartej. Smaymy stosunkowo krtko na rozgrzanym oleju.

Dla 4 osb

18

Skadniki:

6podwjnych

piersikurczaka

0,75dagwtrbek

(podduszamnamale)

25dagsurowegoboczku

30dagkarkwki

3cebule

masodosmaenia

1duachakanamoczona

wmleku

ok.2szklanekmleka

6jaj

3dueykicukru

1maayeczkaimbiru

1maayeczka

gakimuszkatoowej

4peneyeczkisoli,pieprz

pczekkopru

pczeknatki

rodzynki

Czas: 1,5 h

PasztetBarbara Ninik

O potrawie:

Pasztetem zajadaam si u mojej koleanki z odzi, ktra nieste-ty zawsze robia go inaczej. Za kadym razem mia troszk inny smak, ale zawsze ten smak by cudowny.

Kiedy przyapaam j na tym, jak jeszcze gorcy wyjmowaa z piekarnika. Ju si nie wymigaa, e robi go na oko. Musiaa przecie pamita proporcje, ktre skrztnie zanotowaam, i od-td racz nim rodzin i znajomych.

Sposb przyrzdzenia:

Chak namaczamy w mleku, cebule kroimy w kostk i podsma-amy na male, dodajemy wtrbk i obsmaamy j bardzo de-likatnie. Misa, chak i cebul z wtrbk mielimy w maszynce o duych oczkach. Dodajemy jajka, cukier, posiekan zielenin i wszystkie przyprawy. Nakadamy do brytfanek i pieczemy oko-o godziny w temperaturze 180C. Gotowy pasztet powinien by adnie zarumieniony.

Dla 12 osb

21

Skadniki:

10jaj

pczekszczypiorku/dymki

opcjonalnienatkapietruszki

sl/pieprz

bukatarta

3ykistopionegomasa

Czas: 45 min.

Jajka faszerowaneBabci KaziWaldemar Drosio

O potrawie:

Moja nieyjca ju mama, Kazimiera Drosio z domu Reda, bya chyba najlepiej gotujc osob w rodzinie. Pochodzi-a z okolic Stoczka ukowskiego, jednak waciwie cae ycie mieszkaa w Warszawie najpierw przy Jagielloskiej, a potem przy Smoczej (rg Miej). Tata, ktry budowa Paac Kultury, na pewno czsto mia okazj zajada takie jaja.

Kiedy si pytao, jakich przypraw uya, zawsze mwia: sl, gar pieprzu i gar majeranku. Jednak nikt tej garci nie po-trafi tak jak ona odmierzy.

Sposb przyrzdzenia:

Jajka gotujemy na twardo i odstawiamy do ostygnicia. Ostrym noem kroimy cae jajka ze skorupk na powki. Uwaga: jajka najlepiej kroi w doni, wtedy jest mniejsze ryzyko pogniecenia skorupek.

Delikatnie wycigamy yeczk jajka ze skorupek i siekamy w misce noem albo gnieciemy widelcem. Siekamy zielenin i dodajemy do jajek, doprawiamy do smaku sol i pieprzem. Maso topimy na patelni lub w rondelku i dodajemy do masy pomoe j zczy. Puste skorupki napeniamy mas jajeczn i wierzchem dociskamy lekko do buki tartej, tak eby przykleia si do nadzienia. Tu przed podaniem smaymy jaja farszem do dou na male i podajemy jeszcze gorce.

Dla 5 osb

22

Zupy

Zupy

Skadniki:

olejdosmaenia

1cebula

3rednieziemniaki

kgdni

2marchewki

1lub2kostkirosoowe

1szklankamlekalub

mietany

2zbkiczosnku

przyprawy:ziarnakolendry

startewmodzierzu,gaka

muszkatoowa,wieyimbir,

sl,pieprz,pestkidyni

Czas: 1 h

Zupa krem z dyniJadwiga Skibiska

O potrawie:

Zup krem robi dosy czsto w sezonie jesiennym, bo uwiel-biaj j moje crki i moja przyjacika. Mczyni w rodzinie s bardziej tradycyjni i polubienie tej potrawy zabrao im wicej czasu, ale dzisiaj sami si o ni upominaj. Co roku przywo dynie do domu z dziaki i z nich przygotowuj pyszne zupy dla caej rodziny.

Sposb przyrzdzenia:

W redniej wielkoci garnku na oleju szklimy cebul i czosnek oraz starty kawaek imbiru. Ziemniaki, dyni i marchewk obie-ramy i kroimy w kostk, a potem wrzucamy do garnka.

Cao chwil podsmaamy, a nastpnie zalewamy wod i doda-jemy jedn lub dwie kostki rosoowe oraz starte kolendr i gak, a take sl i pieprz. Gotujemy do mikkoci. Po zdjciu z ognia wlewamy szklank mleka lub mietany i miksujemy.

Zup podajemy posypan praonymi na sucho pestkami dyni.

Dla 6 osb

27

Skadniki:

1opakowaniezielonej

soczewicy(350g)

3duemarchewki

1duyseler

2duecebule

duejgwkiczosnku

4listkilaurowe

1puszkapomidorw

wzalewie

parmezan

mid

sl,pieprz

Czas: 30 min.

Zupa z zielonej soczewicyTeresa Ferraris

O potrawie:

Zupa z zielonej soczewicy to danie, ktre jest obecne w mojej kuchni od ponad trzydziestu lat. Pierwszy raz sprbowaam jej u mojej woskiej przyjaciki i od tamtego dnia jest w moim sta-ym kuchennym repertuarze. Bardzo lubi j przygotowywa, bo jest niezwykle prosta, poywna, zdrowa i smaczna. Jest to ide-alna zupa do serwowania w okresie jesienno-zimowym. Wedug woskiej tradycji danie to podaje si w sylwestra, eby w Nowym Roku nie zabrako pienidzy.

Sposb przyrzdzenia:

Soczewic dokadnie puczemy i namaczamy na dzie przed go-towaniem. Cebul i czosnek siekamy, smaymy na oleju i wka-damy do garnka, w ktrym bdziemy gotowa zup, a ktry stoi ju na maym ogniu. Marchewk i seler rozdrabniamy w malak-serze albo cieramy na tarce o grubych oczkach, rwnie pod-smaamy na oleju i dodajemy do cebuli.Cebul, czosnek i warzywa zalewamy wod, dodajemy puszk pomidorw, solimy i dodajemy yk miodu (mid eliminuje kwany smak pomidorw, a poza tym wietnie wydobywa smak caej potrawy). Zup gotujemy na wolnym ogniu co najmniej 40 minut. Na koniec dodajemy wieo zmielony pieprz. Ilo wody w tym przepisie jest dowolna, zaley od tego, jaki efekt kocowy chcemy uzyska. Ja osobicie wol gst zup.

Na talerzu zup posypujemy odrobin parmezanu. Podajemy z grzankami albo po prostu z pieczywem. Opcjonalnie mona do zupy doda rwnie ziemniaki czy cukini, ale ja wol tak wersj.

Dla 4 osb

28

Skadniki:

kgczerwonejkapusty

1redniacebula

2ziemniaki

1szklankabiaejfasolki

(ugotowanejalbozpuszki)

1ykaoliwy

12zbkiczosnku

1,5szklankiwody(albo

rosoulubwywaruzjarzyn)

sokzpoowycytryny

(alboodpowiednia

ilogotowegosoku)

przyprawy:tymianek,

lilaurowy

naturalnyjogurtzamiast

mietany

Czas: 30 min.

Czerwony kapuniakEwa Marynowska

O potrawie:

Czerwony kapuniak to amerykaska zupa, na ktr przepis do-staam od mojej ciotecznej siostry Elizabeth iberystki pracuj-cej z uchodcami z Meksyku. Niewykluczone, e zupa wywodzi si z tamtej kultury, zwaywszy na obecno fasoli, tak popular-nej w kuchni Ameryki rodkowej.

Sposb przyrzdzenia:

Warzywa myjemy, siekamy i wrzucamy do gotujcej si wody razem z przyprawami. Gotujemy przez okoo 1015 minut. Usu-wamy li laurowy, wrzucamy fasol i gotujemy przez chwil, a smaki si pocz. Po zdjciu z ognia wlewamy odrobin soku z cytryny dla nadania koloru. Po nalaniu na talerze dodajemy po yce jogurtu.

Dla 4 osb

31

Skadniki:

ok.1,5do2kgjabek

yeczkamki

ziemniaczanej

godziki

cukierdosmaku

bukanagrzanki

Czas: 40 min.

Zupa jabkowaz grzankamiZofia Paszkowska

O potrawie:

Zup jabkow, jak zreszt wikszo moich kulinarnych umie-jtnoci, zawdziczam swojej teciowej Janinie. Moja mama zmara, kiedy byam dzieckiem, wic w naturalny dla mnie spo-sb teciowa zaja jej miejsce. Podpatrywaam i naladowaam j w wielu sprawach. Czasy powojenne byy trudne i biedne, trzeba byo wykorzystywa wszelkie dostpne produkty.

A jabek, podobnie jak na przykad mirabelek, byo duo i ro-sy nawet na naszej dziace. Teraz, w czasach, gdy wszystko jest w zasigu rki, taka zupa moe wyda si zup dosy biedn, ale nam, wszystkim kobietom w rodzinie, zawsze bardzo smakowa-a. Teraz gotuje j moja synowa Agnieszka historia zatoczya wic koo.

Sposb przyrzdzenia:

Jabka obieramy i gotujemy z kilkoma godzikami, potem prze-cieramy przez sito, dosadzamy wedug uznania i dodajemy y-eczk mki ziemniaczanej. Mka sprawi, e misz z jabek nie opadnie na dno.

Grzanki najlepiej zrobi z buki jednodniowej (w czasach powo-jennych, z ktrych ten przepis pochodzi, nic nie mogo si zmar-nowa, kady kawaek pieczywa by wykorzystany do ostatka). Buk kroimy w kostk, dodajemy troszeczk masa i zapiekamy w piekarniku lub na patelni.

Zup zjadamy lekko ciep, nie gorc. W upalne dni mo- emy j poda na zimno bdzie wtedy sodk konkurencj dla chodnika.

Dla 6-8 osb

32

Dania

gwne

Dania

gwne

Skadniki:

1caykurczak(ok.1,5kg)

2garciesuszonychliwek

wgierek(suszonych,nie

wdzonych)

kilkawieychliwek

ok.15dagwdzonegoboczku

sl,opcjonalniepieprz

czarny

Czas: 2 h (1,5 h pieczenia)

Kurczak w liwkachRomana Gog

O potrawie:

Wymyliam ten przepis sama dawno temu. Jest to danie proste i niedrogie, a smakuje wymienicie. Kurczaka tak przyrzdzo-nego podaj zwykle gociom i wszystkim bardzo smakuje. Moj tajemnic s liwki, ktre kupuj, kiedy s ju dojrzae, a jedno-czenie jeszcze twarde, i susz sama w domu.

Sposb przyrzdzenia:

Kurczaka myjemy, osuszamy i nacieramy sol, ewentualnie pie-przem. Boczek kroimy w plasterki. liwki opukujemy, ale ich nie moczymy. W rne miejsca pod skr kurczaka wkadamy plasterki boczku i cae liwki. Troch boczku i liwek umiesz-czamy te we wntrzu kurczaka, a do zuycia wszystkich skad-nikw. Skr kurczaka najlepiej jest spi metalowymi szpilka-mi, eby nadzienie nie powypadao.

Tak przygotowanego kurczaka ukadamy na blasze, podlewamy niewielk iloci wody, obkadamy suszonymi liwkami. Pieczemy okoo ptorej godziny w temperaturze 200C, od czasu do czasu polewajc kurczaka sosem z dna blachy i uzupeniajc pyn wod w miar potrzeby. Pod koniec pieczenia przewracamy kurczaka na drug stron. Po upieczeniu powinien by rumiany z obu stron.

Podajemy z pieczonymi ziemniakami lub ryem i zielon saat polan mietan z odrobin soli i cukru.

Dla 8 osb

37

Skadniki:

ok.2025redniej

wielkociziemniakw

mkaziemniaczana

1jajko

yeczkisoli

ok.kgmisamielonego

wieprzowego(moeby

opatka,szynka,troch

boczkutakebyniebyo

zbytsuche)

majeranek

2cebule

sl,pieprz

boczeknaskwarki

Czas: 2 h

KartaczeZofia Huszcza

O potrawie:

Kartacze to jedno z popisowych da w mojej rodzinie, ktra pochodzi z Podlasia. Przepis na kartacze przekazaa mi moja mama, ktra potrafia ulepi ich 60 za jednym zamachem, a mj tata potrafi zje pi naraz Rwnie w rodzinie mo- jego ma przepis na kartacze przekazywany by z pokolenia na pokolenie. Zofia i Tadeusz moi teciowie gotowali je na specjalne okazje. Zawsze te smakoway prababci Stefanii. Od lat gotujemy je wsplnie z moim mem, bo mimo e re-ceptura nie jest zbyt skomplikowana, to do czasochon-na. Jednak efekt jest wart zachodu, gdy s smakowite. Moje dzieci i wnuki je uwielbiaj. Polecam!

Sposb przyrzdzenia:

Obieramy wszystkie ziemniaki. Cztery z nich gotujemy, studzi-my i przeciskamy przez prask. Reszt ziemniakw cieramy na tarce o bardzo drobnych oczkach i odciskamy przez gaz lub tetr do miski. Wody z ziemniakw nie wylewamy, tylko zosta-wiamy do odstania. Na dnie osidzie skrobia ziemniaczana, kt-r dodamy z powrotem do masy z ziemniakw.

Tymczasem czymy ugotowane ziemniaki z mas z surowych, dodajemy trzy, cztery yki mki ziemniaczanej, jajko, sl i skro-bi ziemniaczan. Teraz moemy wyla reszt wody z ziemnia-kw. Masa powinna by plastyczna troch jak plastelina. Jeeli jest za rzadka, trzeba doda mki ziemniaczanej.

Nadzienie misne:Miso przyprawiamy jak na kotlety mielone dodajemy yecz-k majeranku (dobrze jest go rozetrze palcami wtedy staje si

Dla 6 osb

38

bardziej aromatyczny), drob-no posiekan cebul (mona j te zetrze na tarce), pieprz i sl wedug uznania.

Z misa formujemy kulki. Na-bieramy gar masy ziemnia-czanej, lepimy z niej paski pla-cek na doni, ukadamy na nim kulk misa i oklejamy mas ziemniaczan, tworzc jajowa-ty ksztat. Przy lepieniu warto zwila rce w misce z wod przed kadym kartaczem.

Gotujemy w jak najwikszym garnku osolon wod, po zago-towaniu wkadamy ostronie kartacze niezbyt duo, tak aby tworzyy jedn warstw. Gdy woda z kartaczami ponow-nie si zagotuje, zmniejszamy ogie i gotujemy na maym ogniu okoo 3035 minut.

Rwnolegle przygotowujemy skwarki z cebul do okraszenia kartaczy kroimy boczek we-dug uznania, drobno siekamy cebul i podsmaamy razem do zeszklenia cebuli.

Po ugotowaniu kartacze deli-katnie wyawiamy z wody, tak eby si nie rozpady, i podaje-my ze skwarkami i cebul.

Skadniki:

5060dagwoowinyzrazo-wejbezkoci

1015dag

surowegoboczku(chudego)

1015dag

kwaszonychogrkw

23dagmki

3dagtuszczu

lmietany

musztarda

sl,pieprz

Czas: ok. 1,5 h

Zrazy woowe zawijane z boczkiem i ogrkiemHanna Chondzyska

O potrawie:

Zawijane zrazy woowe to znakomite danie obiadowe. Czsto pojawiaj si na moim stole przy okazji niedzielnych obiadw w gronie najbliszych. Lubi je moje crki i ziciowie (chocia mj may wnuk jeszcze nie gustuje w tego rodzaju misach). Po-dane z kopytkami i buraczkami smakuj wymienicie.

Sposb przyrzdzenia:

Miso kroimy w plastry, kady plaster bijemy na cienki pat tuczkiem. Boczek i obrane ogrki kroimy w dugie paski.

Paty misa smarujemy musztard, nakadamy na rodek kadego po dwa, trzy paski boczku, a na to paski ogrka. Tak przygotowane miso zwijamy w ruloniki i spinamy wykaaczkami albo zwizujemy sznurkiem.

Gotowe zrazy oprszamy sol i mk i podsmaamy ze wszyst-kich stron na mocno rozgrzanym tuszczu, a si zarumieni. Nastpnie przekadamy je do paskiego rondla, polewamy tusz-czem ze smaenia i dodajemy p szklanki wody. Dusimy pod przykryciem do mikkoci. Gdy zrobi si mikkie, oprszamy sos mk, dodajemy pieprz i zagotowujemy. Na koniec dodaje-my mietan.

Podajemy z kasz, makaronem lub ziemniakami i gotowan jarzynk (najlepiej smakuje z buraczkami).

Dla 4-5 osb

41

Skadniki:

1kgpiknejzadniejwoowiny

4listkilaurowe

1duacebula

kilkazbkwczosnku

1seler

23marchewki

butelkiczerwonego

wytrawnegowina

puszkapomidorwwzalewie

albosospomidorowy

oliwa

sl

ostrapapryczka

Czas: ok. 1 h

StufatoTeresa Ferraris

O potrawie:

To danie pochodzce z Piemontu w oryginale nazywa si stufa-to di manzo alla piemontese. Pierwszy raz jadam je u pastwa Pratich, woskiej rodziny mieszkajcej Polsce, z ktr bylimy zaprzyjanieni. Pani domu, Ornella, bya wspania kuchark i to u niej pobieraam lekcje gotowania jako wieo upieczona ona i matka.

Stufato to danie typowo jesienno-zimowe. Poniewa jest go zazwyczaj duo, czsto nie jest si w stanie zje wszystkiego podczas jednego posiku. Nastpnego dnia mona wic zorga-nizowa wsplne, rodzinne lepienie maych pierokw ravioli ze zmielonych resztek stufato, podanych z sosem i posypanych parmezanem.

Sposb przyrzdzenia:

Cebul i czosnek drobno kroimy i podsmaamy na oleju w duym garnku, w ktrym bdziemy dusi miso. Marchew-k i seler rozdrabniamy w malakserze albo cieramy na tarce o grubych oczkach, dodajemy do garnka i te podsmaamy. Na duej patelni szybko obsmaamy woowin w caym ka-waku ze wszystkich stron i doczamy do reszty skadnikw. Nastpnie dodajemy pomidory i licie laurowe.

Potraw odrobin solimy, polewamy obficie winem i dusimy na wolnym ogniu okoo godziny, a miso bdzie mikkie. Jeli trzeba, moemy doda odrobin wody.

Pod koniec duszenia solimy i dodajemy posiekan papryczk.

Dla 8 osb

42

Skadniki:

60dagmisamielonego,

moebymieszane

60dagkapusty

3ykikaszymannysypkiej

lubszklankiugotowanego

ryu,monatedodatroch

otrbw,jeliktolubi

2jajka

sl,pieprz

1puszkalubkartonik

krojonychpomidorw

odrobinaoleju

Kotlety z kapustylub gobki inaczejElbieta Chau

O potrawie:

Gobki to co w sam raz na sobotnio-niedzielny obiad. Moje crki nie przepadaj za misem, ale to danie chtnie zamawiaj. Kapusty nie auj, dodaj jej duo. Szczeglnie jesie jest tym okresem, kiedy gobki czsto goszcz na moim rodzinnym stole.

Sposb przyrzdzenia:

Kapust szatkujemy, solimy i ugniatamy dziki temu zmniej-szy objto i nie bdzie twarda.

Miso, kapust, kasz mann lub ry, jajka i przyprawy dokad-nie mieszamy i formujemy z nich kotlety. Gotowe kotlety obto-czone w tartej buce obsmaamy na patelni, po czym wkadamy do wikszego garnka, w ktrym bd si dusiy. Podlewamy je wod, olejem i pomidorami z kartonika, a na koniec przykrywamy.

Cao dusimy okoo 40 minut.

Czas: ok. 1 h 10 min.

Dla 8 osb

45

Skadniki:

kgmisazdzika

2ykioliwy

2cebule

czerwonejpapryki

1puszkakrojonych

pomidorwbezskry

100mlczerwonego

wytrawnegowina

2zbkiczosnku

2yeczkisodkiej

paprykiwproszku

2ykinasionkminku

1yeczkanasionjaowca

1yeczkaostrejpapryki

wieanatkapietruszki

lublubczyk

sl

Czas: ok. 3 h

Gulasz z dzika z czerwonym winemTeresa Mynarczyk

O potrawie:

Ten gulasz nie goci na naszym rodzinnym stole zbyt czsto. Jednake kiedy kto z rodziny przywozi nam dziczyzn, w domu rozpoczynao si prawdziwe wito. Mama przygoto-wywaa wwczas gulasz, z ktrego bya znana w caej rodzinie. Zazwyczaj dodawaa do niego domowe wino, ktre przygotowy-walimy z rosncych na dziace winogron.

Sposb przyrzdzenia:

Miso kroimy na niewielkie kawaki, siekamy drobno cebu-l, papryk kroimy w cienkie paski. W garnku rozgrzewamy oliw. Nastpnie dodajemy do niej sodk papryk w proszku i mieszamy. Po chwili na dnie garnka rozkadamy cz misa oraz posiekanej cebuli, na nich ukadamy paski papryki, cz pomidorw z puszki, troch posiekanego czosnku, szczyp-t kminku, szczypt soli i p yeczki nasion jaowca. Cao lekko skrapiamy tuszczem i powtarzamy ukadnie warstw a do wyczerpania skadnikw.

Przykrywamy garnek pokrywk. Cao dusimy do mik-koci misa przez co najmniej ptorej do dwch godzin na najmniejszym ogniu. Potrawy nie mieszamy, warto jednak od czasu do czasu porusza lekko garnkiem.

Pod koniec gotowania wlewamy wino i dusimy przez kolejne 2030 minut.

Gulasz podajemy posypany posiekan pietruszk lub lubczykiem.

Dla 3 osb

46

Pizza kartoflanaTeresa Ferraris

O potrawie:

Lata temu bylimy zaproszeni na pizza party do pewnej rodzi-ny z Rzymu. Rzeczywicie byy serwowane tylko pizze. Midzy nimi zobaczyam pizz bia, sprbowaam i wczyam j do mojego kulinarnego repertuaru. Podaj j gwnie podczas bab-skich spotka w moim domu.

Sposb przyrzdzenia:

Piwo przelewamy do kubka i rozdrabniamy w nim drode.

Przesian mk wsypujemy do duej miski. Na rodku robimy doek, do ktrego wlewamy tko, yk oliwy, piwo z droda-mi i yeczk soli. Szybko wyrabiamy ciasto, ktre musi by jednolite, ale mikkie. Gotowe ciasto dzielimy na dwie czci i kadziemy na lekko posypane mk talerze, przykrywamy cie-reczk i czekamy, a podwoi objto. W tym czasie obieramy ziemniaki i kroimy w cienkie talarki.

Gdy ciasto uronie, rozcigamy je na uprzednio lekko naoli-wionej blasze. Gotowy spd przykrywamy warstw startego -tego sera, obficie pieprzymy i przykrywamy cienkimi talarkami kartofli. Na wierzch sypiemy rozmaryn, polewamy oliw i wsta-wiamy do piekarnika rozgrzanego do 220C na okoo 20 minut.

Skadniki:

ok.kgmaki( jauywam

pszennejSzymanowskiej)

kostkiwieychdrody

1ykaoliwy

1tko

1maapuszkapiwa

ok.2kgziemniakw

2szklankistartegotego

sera

sl,pieprz

rozmaryn(najlepiejwiey)

Czas: 1 h

Dla 4 osb

49

Desery

Desery

O potrawie:

Arbuzowe lody przygotowuj w ciepe dni, ale nie tylko, bo arbuz, melon, kiwi czy papaja s dostpne przez cay rok. Takie lody s smaczne i zdrowe nie tylko dla wnuczt babcia i dziadek te chtnie ich sprbuj.

Sposb przyrzdzenia:

Arbuza obieramy i kroimy, oczyszczamy z pestek. Misz mik-sujemy, czymy z pozostaymi skadnikami, przekadamy do foremek z lodu, wbijamy patyczki i wstawiamy do zamraalnika. Po kilku godzinach oryginalne lody s gotowe.

Zamiast arbuza moemy uy dowolnych innych owocw.

Skadniki:

1kgarbuza

2ykimiodu

2ykisokuzcytryny

Arbuzowe lody dla wnucztHalina Salamon

Czas: 30 min + mroenie

Dla 10-12 osb

53

O potrawie:

Ciasto pleniak to mj niezawodny przepis na najsmaczniejszy deser. Smakuje najlepiej jesieni i zim, kiedy s ju pyszne jabuszka i ugotowane przeze mnie powida liwkowe. Po-czenie kruchego ciasta, kwanych powide i sodkiej bezy daje niepowtarzalny smak, uwielbiany przez wszystkie mae i due dzieci w naszej rodzinie.

Sposb przyrzdzenia:

Z mki, masa, tek, proszku do pieczenia i mietany oraz szczypty soli zagniatamy kruche ciasto. Dzielimy je na trzy czci. Do jednej dodajemy kakao i zagniatamy. Ciasto kaka-owe i jedno biae wkadamy na dwie godziny do zamraalnika, a drug bia cz do lodwki. Ciasto mona zrobi take dzie wczeniej.

Wysmarowan masem i posypan mk blach o wymiarach 35 cm na 24 cm wykadamy porcj biaego ciasta z lodwki. Na ciecie kadziemy powida.

Jabka obieramy i cieramy na tarce o duych oczkach. Odle-wamy sok z jabek, dodajemy cynamon i trzy yki cukru. Tak przygotowane jabka wykadamy na powida, a na to cieramy zmroone ciasto kakaowe.

Z czterech pozostaych biaek ubijamy pian. Pod koniec ubija-nia dodajemy cukier i budy lub kisiel i dalej ubijamy na sztyw-no. Row mas wykadamy na ciemne ciasto, a na to cieramy ostatni cz biaego ciasta. Pieczemy w nagrzanym piekarni-ku okoo godziny w temperaturze 180C.

Skadniki:

250gmasa

kgmki

4jajka

2yeczki

proszkudopieczenia

2ykigstej,

kwanejmietany

1szklankacukru

1ykakakao

budymalinowy

lubczerwonykisiel

4jabka

1ykacynamonu

1soikpowide

liwkowych

PleniakHanna Chondzyska

Czas: 1 h

Dla 10 osb

54

O potrawie:

Jest to bezsprzecznie najlepsza szarlotka, jak kiedykolwiek jadam. Zawsze si udaje i jest niezwykle prosta w wyko- naniu. Jest wiele rzeczy, ktre kojarz mi si z dziecistwem, jednak jeli kto zapyta mnie o potraw, ktra przywouje wspomnienia tamtych lat, z pewnoci odpowiem, e jest to szarlotka mojej mamy. Pamitam zapach ciasta, ktry wypenia nasze mieszkanie Dzi sama j przygotowuj, zawsze zgodnie z jej przepisem.

Sposb przyrzdzenia:

Jabka obieramy i cieramy na tarce z duymi oczkami. Doda-jemy do smaku cynamon i cukier wedle uznania. W wysokim naczyniu czymy ze sob jajka i margaryn. Dodajemy cukier puder i mieszamy. Nastpnie przesiewamy mk wraz z prosz-kiem do pieczenia, a na koniec dodajemy mietan. Ciasto wy-rabiamy, a nie bdzie si klei. Dzielimy je na dwie rwne cz-ci i kad z nich rozwakowujemy.

Jedn czci wykadamy blach wysmarowan uprzednio ma-sem i podsypan buk tart. Nastpnie nakadamy warstw ja-bek i przykrywamy j drug czci ciasta. Jeli pozostanie tro-ch ciasta, mona je wykorzysta do dekoracji grnej warstwy.

Pieczemy okoo godziny w temperaturze 150180C.

Skadniki:

3szklankimki

szklankicukrupudru

23jajka

(wzalenociodwielkoci)

1kostkamargaryny

1yeczka

proszkudopieczenia

5yekgstejmietany

nadzienie: 1kilogramjabek

cukiericynamon

dosmaku

SzarlotkaTeresa Mynarczyk

Czas: 1,5 h

Dla 6 osb

57

O potrawie:

Przepis na torcik pochodzi od mojej siostry, ktra mieszka w Bielsku-Biaej. Pierwszy raz prbowaam go u niej w odwiedzi-nach. Tak mi smakowa, e dosownie si nim upiam std nazwa.

Sposb przyrzdzenia:

liwki zalewamy wod tak, eby byy ni przykryte, dodajemy p szklanki cukru i gotujemy do mikkoci. Po wystudzeniu kroimy w paski i zalewamy spirytusem, po czym odstawiamy na ca noc.

Jajka i reszt cukru ubijamy na parze, a zaczn gstnie, i zostawiamy do ostudzenia. Maso ucieramy z Nutell i doda-jemy do ubitych jaj, delikatnie mieszajc. Krki biszkoptowe skrapiamy wod mineraln i smarujemy kremem, przekadajc liwkami.

Wierzch i boki smarujemy reszt kremu i posypujemy wirkami czekoladowymi lub dowolnie ozdabiamy.

Pijany torcikBarbara Ninik

Skadniki:

kgsuszonych

liwekkalifornijskich

1szklankacukru

ok.lspirytusu

2jajka

250gmasa

soikNutelli(380g)

3gotoweciemne

krkibiszkoptowe

wodamineralna

Czas: 40 min.

Dla 8 osb

58

O potrawie:

Mj praprapradziadek po kdzieli, Fryderyk Koch, przyby do Warszawy z Niemiec okoo 1810 roku by moe z on Elbiet, tak jak on ewangeliczk. W 1818 roku urodzi si im syn Ludwik, ktry oeni si z Polk Krystyn Jagielsk. To ona namwia go do przejcia na katolicyzm. Prowadzili kawiarni na Krakowskim Przedmieciu 62 i tam mieszkali. Ludwikowi i Krystynie urodzi si jedyny syn, Henryk.

W 1867 roku rodzice kupili mu za 55 tysicy rubli srebrnych dom przy Krakowskim Przedmieciu 53 wraz z istniejcym tam zakadem cukierniczym. Wanie w tym domu, z figurk Matki Boskiej w niszy na fasadzie, urodzia si, jako najmodsze dziec-ko, moja babcia Zofia Koch (1889). Babcia nie kontynuowaa tra-dycji cukierniczej naszej rodziny, przekazaa mi jednak przepisy na kruche ciasteczka oraz na babeczki. Oto uwspczeniona wersja babeczek.

Sposb przyrzdzenia:

Suche skadniki mieszamy w misce. W drugiej misce roztrze-pujemy jajko i pozostae mokre skadniki. Powoli wsypujemy suche skadniki do mokrych, mieszajc, a powstanie jednolite ciasto. Nakadamy ciasto do silikonowych foremek, wypenia-jc je do trzech czwartych wysokoci. Wstawiamy foremki do piekarnika nagrzanego do 180190C i pieczemy okoo 20 mi-nut. Sprawdzamy patyczkiem, czy ciasto jest wewntrz suche. Po wyjciu posypujemy herbat matcha.

Z tej iloci skadnikw wychodzi pitnacie duych babeczek lub dwa razy wicej maych.

Skadniki:suche: 1,5szklanki

patkwowsianych

1szklankamkirazowej

1yeczkaproszku

dopieczenia

1yeczkasody

szklankicukru

garziarensezamu

garrodzynek

mokre: 1jajko

szklankirozpuszczonego

masaluboleju

1szklankajogurtu

naturalnego

3yeczkizielonejsprosz-kowanejherbatymatcha

rozpuszczonejidobrzewy-mieszanejwgorcejwodzie,

apotemwystudzonej,abynie

zwarzyajogurtu

Babeczki w kolorze zieleniEwa Marynowska

Czas: ok. 40 min.

Dla 8 osb

61

O potrawie:

Zawsze mam w zamraalniku kawaek tego ciasta. W razie nie-oczekiwanych odwiedzin mona je szybko przygotowa. Uczy-am przez wiele lat chemii w liceum i moi uczniowie czsto przychodzili do mnie do domu z rnymi sprawami albo po pro-stu porozmawia. Wtedy wyjmowaam ciasto i szybko je rozwa-kowywaam, kroiam jabka i wstawiaam do pieca. Spotkania przy pysznym ciecie i herbacie byy zawsze bardzo przyjemne.

Sposb przyrzdzenia:

Rodzynki zalewamy wrztkiem i odstawiamy na okoo pi minut, po czym odcedzamy i zostawiamy do przeschnicia na sitku. Owoce obieramy i szatkujemy na mae kawaki, a potem mieszamy z cukrem, cukrem waniliowym, cynamonem, rodzyn-kami, sokiem i skrk start z cytryny.

Z mki, masa, soli i wody zagniatamy ciasto. Dzielimy je na dwie rwne czci i kad z nich rozwakowujemy. Pierwsz czci wykadamy form na babk. Na ciasto kadziemy owoce i przykrywamy drug czci ciasta. Wierzch nakuwamy deli-katnie widelcem w kilku miejscach.

Rozgrzewamy piekarnik do 200C i pieczemy ciasto na zoty kolor (przez mniej wicej p godziny). Przed podaniem pole-wamy rozgrzanym demem morelowym i posypujemy cukrem pudrem.

Ciasto mona przygotowa take w wersji sonej, z warzywami, albo upiec z niego paluszki posypane makiem lub kminkiem.

Uniwersalne ciastoJanina Starkel

Skadniki:

250gmki

175gmasa

35yekzimnej

wodyzlodwki

1kgjabeklub

innychowocw

sokiskrka

otartaz1cytryny

2ykicukru

1opakowaniecukru

waniliowego

50gnamoczonych

wgorcejwodzierodzynek

demzmoreli

doprzybrania

cukierpuderdoposypania

szczyptasoli

Czas: 1 h

Dla 8 osb

62

Czas: 2 h

Dla 8 osb

O potrawie:

rutowiec by moim pierwszym samodzielnie upieczonym cia-stem. Jeszcze w szkole redniej wyjechaam z koleankami na zimowisko, gdzie odwiedzia nas mama mojej serdecznej przyja-ciki. Przywioza wanie rutowiec. Pochonymy go w mig! Kada z nas wzia przepis. Mam nadziej, e moje szkolne ko-leanki jeszcze o nim pamitaj

Sposb przyrzdzenia:

tka ucieramy z cukrem i masem, stopniowo dodajc mak i mk wymieszan z proszkiem do pieczenia. Ubijamy pian i delikatnie dodajemy bakalie (suszone winie, morele, figi, orze-chy). Ciasto przelewamy do formy i pieczemy okoo godziny w temperaturze 180C.

Margaryn, cukier puder, kakao i mleko topimy na maym ogniu, cay czas mieszajc, po czym powsta mas polewamy ciepe ciasto.

rutowiecBarbara Ninik

Skadniki:

7jaj

250gmasa

250gcukru

300gmakusparzonego

idwukrotniezmielonego

4ykimkikrupczatki

olejekmigdaowy

1,5yeczkiproszku

dopieczenia

bakalie

kostkimargaryny

250gcukrupudru

3ykikakao

3ykimleka

65

Czas: 1 h 15 min.

Dla 10 osb

O potrawie:

Nigdy si nie przejmuj, e nie mam nic do kawy czy herbaty, kiedy kto dzwoni, e wybiera si do mnie z wizyt. Nie musz trze jabek, tylko obieram je szybciutko, tn na powki, zagnia-tam ciasto rach, ciach wstawiam je do pieca i kiedy gocie wchodz, wspaniay zapach rozchodzi si po kuchni.

Jest to ulubione ciasto moich koleanek. Wiedz, e u Eli mog co nieco osodzi chwil relaksu

Sposb przyrzdzenia:

Jabka obieramy, kroimy na powki i usuwamy gniazda nasienne. Pozostae skadniki zagniatamy razem. Powstae cia-sto dzielimy na dwie czci i formujemy z nich dwa placki o roz-miarach mniej wicej 25 na 35 cm. Pierwszym plackiem wyka-damy form do pieczenia i kadziemy na niej powki jabek. Owoce przykrywamy drugim patem ciasta i pieczemy 45 minut w temperaturze 170C.

Przygotowujemy lukier, rozpuszczajc cukier puder ze mieta-n. Po upieczeniu gorce ciasto polewamy lukrem.

Szarlotka z powkami jabekElbieta Chau

Skadniki:

2,5szklankimki

1serekwaniliowy

1masorolinne

1yeczka

proszkudopieczenia

ok.1,5kgjabek

lukier: 1szklankacukrupudru

1,5ykimietany

66

Czas: ok. 2 h

Dla 10-12 osb

O potrawie:

Przepis na placek z kruszonk dostaam od przyjaciki z mo-jego rodzinnego miasta Opoczna i ma on chyba wicej lat ni ja. Piek go dla goci do herbatki. Zalet tego ciasta jest to, e jest tanie, smaczne i atwe do wykonania.

Sposb przyrzdzenia:

Mk, cukier i margaryn mieszamy i zagniatamy na kruszon-k. Z powstaej masy odsypujemy dwie szklanki kruszonki do pniejszego posypania ciasta. Do pozostaej czci wbijamy trzy cae jajka, dodajemy dwie yeczki proszku do pieczenia i zagniatamy. Powstaym ciastem wykadamy foremk do pie-czenia.

Na spd nakadamy pokrojone dowolne owoce i posypujemy wczeniej odoon kruszonk.

Cao pieczemy w piekarniku mniej wicej przez godzin, w temperaturze okoo 180C.

Placek z kruszonkHalina Salamon

Skadniki:

3,5szklankimki

1,5szklankicukru

1kostkamargaryny(250g)

3jajka

2yeczki

proszkudopieczenia

dowolneowoce

69

Czas: kilka miesicy

Dla wielu osb

O potrawie:

Przepis na nalewk wymyliam sama. Powsta niejako przy okazji przygotowywania nasczonych alkoholem, faszero-wanych liwek, ktre robi furor wrd moich znajomych. Otrzymana w ten sposb liwowica jest bardzo mocna i ma nieciekawy, moim zdaniem, smak. Ulepszyam j, eby si nie zmarnowaa, i w ten sposb powstaa nalewka.

Sposb przyrzdzenia:

liwki bez pestek zalewamy spirytusem tak, eby byy przy-kryte. Po miesicu alkohol odcedzamy, a liwki przesypujemy cukrem. Odczekujemy kolejny miesic i ponownie czymy razem skadniki.

Nalewk trzymamy miesic lub dwa, wstrzsajc co jaki czas. Po tym czasie wyawiamy liwki (ktre moemy zje jako sod-k przeksk faszerowane kremem z serka mascarpone i czeko-lady).

Nalewk przechowujemy do wiosny, kiedy dosypujemy kolejne owoce sezonowe, na przykad truskawki w takiej iloci, eby byy przykryte pynem.

Owoce trzymamy w nalewce, a pojawi si winie wtedy je wyjmujemy i wkadamy wydrylowane winie, a potem maliny. Cay czas trzeba pamita o wstrzsaniu sojem.

NaleweczkawieloowocowaBarbara Ninik

Skadniki:

2kgdobrych,dojrzaych

liwekwgierek

ok.1,75lspirytusu

( jauywam75%

alkoholuRasputin)

1kgcukru

kolejnesezonoweowoce

70

Na koniec nalewk przece-dzamy, eby pozby si osadu jeli jest za mocna, moemy dola na przykad sok powsta-y przy drylowaniu wini do ciast, demw czy podczas robienia rodzynek (wydrylo-wane winie susz w suszarce do grzybw i uywam do ciast bd zanurzam w roztopionej czekoladzie pycha!).

Odcedzone owoce wkadamy do soikw i uywamy do ciast.

Przetwory

Przetwory

Skadniki:

2kgdojrzaychgruszek

szklankicukru

2ykicynamonu

34cmwieegostartego

imbiru

sokz2pomaraczy

opcjonalnieszklankiczer-wonegowytrawnegowina

opcjonalniejabkalubliwki

Oda do gruszekEwa Marynowska

O potrawie:

W 1996 roku pastwo Sawomir i Susana Osorio Mrokowie opucili na zawsze Meksyk, aby osi w Polsce. Przywiezione zza oceanu trzy soiki demw pani Susany zostay wystawione na licytacj na rzecz jednego z domw dziecka podczas spotka-nia promujcego ksik Jacka akowskiego Co dalej panie Mroek?

Nie pamitam, co byo w pozostaych soikach, ale ten, ktry ja wylicytowaam, zawiera marmolad z gruszek. Od tego cza-su dem z gruszek jest obowizkow pozycj podczas robienia przeze mnie przetworw. A gruszki na stae zagociy w mojej kuchni. Zapiekane razem z serem pleniowym i orzechami s znakomit jesienn przystawk. Czsto zdarza si te, e gotu-j je w czerwonym, wytrawnym winie wtedy zmieniaj kolor i staj si wytwornym deserem.

Sposb przyrzdzenia:

Gruszki obieramy, kroimy w kawaki i wrzucamy do garnka. Za-sypane cukrem gotujemy na rednim ogniu, a zmikn. Doda-jemy imbir i cynamon, chwil gotujemy, a potem zdejmujemy z ognia i krtko, niezbyt dokadnie miksujemy. Stawiamy znw na ogie, wlewamy sok z pomaraczy i opcjonalnie wino, po czym znw gotujemy do momentu, a masa zgstnieje.

Gotowy dem przekadamy do wyparzonych soikw. Mona go urozmaica, dodajc jabka lub liwki.

Czas: ok 1 h 40 min.

Dla wielu osb

74

Powida liwkoweHanna Chondzyska

Skadniki:

1kgliwekwgierek

(bezpestek)

1015dagcukru

O potrawie:

Smak powide znam od dziecistwa, poniewa moja mama sma-ya liwki. Zawsze dodawaa je do piernika pieczonego na wi-ta Boego Narodzenia bd do nalenikw (doskonae danie dla dzieci). Ja te wykorzystuj je do wszelkich da, deserw, ciast i kadej jesieni sma wasne powida. Jest to niezapomniany smak mojego dziecistwa.

Sposb przyrzdzenia:

liwki myjemy i odsczamy, pestki usuwamy. Tak przygotowa-ne wkadamy do rondelka i rozgotowujemy pod przykryciem, czsto mieszajc.

Kiedy puszcz sok, zmniejszamy ogie i gotujemy bez przykry-cia, tak eby nadmiar wody odparowa (mona to robi stopnio-wo w cigu kilku dni).

W czasie gotowania co jaki czas mieszamy. Pod koniec goto-wania dodajemy cukier. Powida s gotowe, kiedy miazga stanie si gsta i zacznie odstawa od skrek.

Gorce powida nakadamy do wypraonych soikw, przykry-wamy suchymi zakrtkami i od razu zamykamy. Soiki ustawia-my do gry dnem i przetrzymujemy do ostygnicia.

Czas: kilka dni

Dla wielu osb

77

Skadniki:

3kgliwekwgierek

2kggruszek(sugerowana

odmianakonferencja)

odrobinasoli

przyprawy:kurkuma,godzi-ki,kardamonlubcynamon,

imbir(pookooyeczki

kadejlub

wicejweduguznania)

Konfitura ze liwek i gruszek bez cukruJadwiga Skibiska

O potrawie:

Robi t konfitur pn jesieni, gdy liwki wgierki s naj-sodsze. Lubi j bardzo moja crka, smakuje rwnie jej synko-wi, a mojemu ukochanemu wnuczkowi Igorkowi. May uwielbia sodycze, a najwiksz zalet tej konfitury oprcz wspaniaego, egzotycznego smaku jest to, e przygotowuje si j bez dodatku cukru.

Sposb przyrzdzenia:

Gruszki obieramy, kroimy w wiartki i wycinamy gniazda na-sienne, ze liwek usuwamy pestki, wkadamy do duej brytfanki i dodajemy szczypt soli. Tak przygotowane owoce przesmaa-my przez trzy dni po kilka godzin w piekarniku ustawionym na redni temperatur, od czasu do czasu mieszajc.

Ostatniego dnia dodajemy przyprawy i smaymy jeszcze kilka godzin. Gotow konfitur przekadamy do soikw i pasteryzu-jemy w garnku z gorc wod okoo 15 minut. Po wyjciu kady soik mocno dokrcamy i przewracamy do gry dnem do wysty-gnicia.

Czas: kilka dni

Dla wielu osb

78

Fundacja Inicjatyw Spoeczno-Ekonomicznychwww.fise.org.pl

Redakcja: Natalia Grzywalska, Magdalena HuszczaKorekta: Dbrwka MiroskaOpracowanie graficzne i skad: Adam BanaszekZdjcia: Wodek CaaStylizacja: Paulina Jakowska, Karolina WitkowskaDruk: Chromapress ISBN: 978-83-61979-93-7Warszawa, 2014 Przedruk materiaw Fundacji Inicjatyw Spoeczno-Ekonomicznych w caoci lub w czci jest moliwy wycznie za zgod Fundacji. Cytowanie oraz wykorzystywanie danych jest dozwolone z podaniem rda. Publikacja dystrybuowana bezpatnie.Publikacja wydrukowana na papierze ekologicznym z certyfikatem FSC.Publikacja powstaa w ramach projektu Klubokawiarnia Obywatelska aktywizacja warszawskich seniorw.

Trzymaj Pastwo w doniach ksik z najlepszymi przepisami nadesanymi na konkurs Warszawskie Historie Kuchenne przez mieszkacw Warszawy w wieku 60+. Naszym celem byo wydobycie na wiato dzienne wspaniaych przepisw autorstwa osb z pokolenia pamitajcego czasy PRL-u, a nawet wojny, ktrymi do tej pory delektowali si tylko ich najblisi. Dziki publikacji przepisw w ksice kucharskiej chcielimy pokaza autorom, e ich gotowanie jest czym wyjtkowym, z czego mog by dumni. Mamy nadziej, e nam si to udao.

Fundacja Inicjatyw Spoeczno-Ekonomicznych serde- cznie dzikuje wszystkim firmom i instytucjom, ktre wspary organizacj konkursu Warszawskie Historie Kuchenne. Bez Was to wydarzenie nie byoby takie samo.

Dzikujemy!

W a r s a w s l o w d e s i g n

W a r s a w s l o w d e s i g n

Organizator: Partnerzy konkursu: Patroni medialni: