Jeżeli zapytamy się osoby, która zetknę-

ła się z problematyką autyzmu czym do-

kładnie jest „autyzm”, najpewniej odpo-

wie ona, że jest to całościowe zaburze-

nie rozwoju. Oczywiście, taka nazwa

występuje z literaturze, ale słowo

„autyzm” jest często różnie rozumiany.

Dla niektórych osób – tak rodziców jak i

profesjonalistów, jest to hipotetyczne

zaburzenie, leżące „w osobie”, nato-

miast dla analityków zachowania,

„autyzm” to skrót dla całego szeregu

deficytów i nadmiarów behawioralnych.

Innymi słowy, mimo iż mówimy:

„dziecko ma autyzm” to tak naprawdę

mamy na myśli: „dziecko prezentuje ta-

kie, takie i takie zachowania, które skró-

we wsparcie w zakresie: terapii, konsul-tacji oraz szkoleń. Zapraszam do zapo-znania się z ofertą szkoleniową Fundacji KROK PO KROKU.

Dziękuję w imieniu wszystkich podo-piecznych, a także całego zespołu fun-dacji KROK PO KROKU za Państwa wsparcie i przekazane odpisy 1%. Pozy-skane środki wesprą działania terapeu-tyczne dla dzieci z zaburzeniami rozwo-ju oraz pozwolą na rozwój programów szkoleniowych dla ich rodziców i specja-listów pracujących z dziećmi.

prof. Ewa Marcinowska - Suchowierska

Przewodnicząca Rady Fundacji KROK PO KROKU

Szanowni Państwo,

Nasz obecny Newsletter wychodzi do-kładnie w dzień letniego pikniku..

Był to rok szkolny, który obfitował w zmiany w Fundacji KROK PO KROKU i Szkole „Krok po Kroku” im. E. Bojanow-skiego. Rozpoczęliśmy realizację zada-nia zleconego finansowanego ze środ-ków Państwowego Funduszu Rehabilita-cji Osób Niepełnosprawnych w ramach projektu „KROK PO KROKU- Intensywna interwencja behawioralna dla dzieci z zaburzeniami ze spektrum autystyczne-go”. W projekcie obecnie udział bierze 18 dzieci, a kolejne 16 rozpocznie zajęcia w lipcu.

Obserwując podopiecznych Fundacji oraz wsłuchując się w potrzeby zgłasza-ne zarówno przez rodziny dzieci, jak również terapeutów i nauczycieli konty-nuujemy i staramy się rozwijać całościo-

Wstęp

KROK PO KROKU - Fundacja na Rzecz Dzieci z Zaburzeniami Rozwoju i Ich Rodzin

Lato 2012

Nr 6

artykuły s.

Temat numeru: Behawioral-

ne punkty zwrotne

1

Zapytaj eksperta 2

Artykuł 4

Z życia Szkoły 5

Przedszkole Iskierka 5

Konferencje 6

Szkolenia 7

Współpraca z redakcją 7

Z życia Fundacji 8

W tym numerze:

O Fundacji

Misją Fundacji KROK PO

KROKU jest niesienie

wszechstronnej pomocy

dzieciom z zaburzeniami

rozwoju, ich rodzinom i

specjalistom zajmującym

się tą tematyką.

Fundacja KROK PO KRO-

KU powstała w 2007r.

aby polepszać sytuację

dzieci z zaburzeniami

rozwoju i ich rodzin w

Polsce.

s. 1

towo nazywamy autyzmem.” Behawio-

ralne spojrzenie na autyzm jest pragma-

tyczne, bo ukierunkowuje terapeutów

na konkretne umiejętności, których na-

leży uczyć. Jednakże, niektórzy analitycy

zachowania proponują, aby nie trakto-

wać autyzmu jako wielu pojedynczych

deficytów, ale raczej jako obszary niety-

powości, które są wynikiem nieprawi-

dłowości pojawiających się bardzo

wcześnie w rozwoju dziecka i pogłębio-

nych setkami nieoptymalnych interakcji

z osobą dorosłą. Jeśli przyjmie się taką

perspektywę, bardzo ważnym staje się

posiadanie wiedzy z psychologii rozwo-

jowej, aby „wyłuskać” te wcześnie poja-

wiające się nieprawidłowości. Ponieważ

Partner Fundacji

Behawioralne punkty zwrotne tem

at n

um

eru

Temat numeru:

Behawioralne punkty zwrotne

F u n d a c j a K R O K P O K R O K U F u n d a c j a K R O K P O K R O K U

s. 2

Jak wiedza z psychologii rozwojowej może

pomóc specjalistom pracującym z dzieć-

mi z autyzmem?

Pracując z dziećmi musimy brać pod uwagę ich potrze-

by i możliwości związane z etapem rozwoju,

na którym się obecnie znajdują. Punktem odniesienia

do pracy z dziećmi z autyzmem są normy dla dzieci

prawidłowo się rozwijających. Trzeba pamiętać, że

Zapytaj eksperta

dzieci z autyzmem roz-

wijają się nieharmonij-

nie. W niektórych obsza-

rach maja znaczne deficy-

ty, a w innych mogą wy-

przedzać rówieśników.

W pracy terapeutycznej

mamy wyrównywać defi-

nie ma żadnego testu, medycznego czy psychologicz-

nego, pozwalającego stwierdzić autyzm, zidentyfiko-

wanie początkowo występujących oznak aberracji

rozwoju jest bardzo ważne. Można wtedy zapobiec

potęgowaniu się deficytów poprzez odpowiednie

oddziaływania rodzicielskie, a potem ewentualnie

wczesną interwencję prowadzoną przez specjali-

stów.

W literaturze analizy zachowania występuje określe-

nie „behawioralny punkt zwrotny” (ang. behavioral

cusp), który to termin odnosi się do osiągnięć dziecka

mających pozytywne skutki wykraczające poza nau-

czenie się danej umiejętności. Innymi słowy, dziecko,

które przekroczy dany punkt zwrotny zdobywa do-

stęp do szerokiego wachlarza wzmocnień, szybciej

się uczy, prezentuje mniej zachowań trudnych i

wchodzi w lepsze jakościowo interakcje z osobami z

jego otoczenia. W przypadku autyzmu wymienia się

następujące behawioralne punkty zwrotne: 1) trakto-

wanie głosu ludzkiego jako wzmocnienia warunko-

wego, 2) zwracanie uwagi na określone elementy

twarzy ludzkiej, 3) nawiązywanie pola wspólnej uwa-

gi i społeczne odwoływanie się, 4) wykorzystywanie

gestów, 5) motywacja, 6) spontaniczność w nawiązy-

waniu kontaktów z innymi osobami, 7) współpraca, i

8) imitacja. Wszystkie te umiejętności pojawiają się w

typowym rozwoju naturalnie i bardzo wcześnie – po-

cząwszy od pierwszych dni życia (np. traktowanie

głosu ludzkiego jako wzmocnienia warunkowego)

poprzez pierwszy rok życia (np. nawiązywanie pola

wspólnej uwagi pojawia się ok. 8. miesiąca życia).

Wiążą się one z faktem, bodźce społeczne , a zwłasz-

cza uwaga ze strony drugiej osoby, są dla typowo

rozwijających się dzieci naturalnym i silnym wzmoc-

nieniem.

W takiej sytuacji, wiele

umiejętności rozwija się

poprzez ciągłe, dwu-

kierunkowe, wzajemnie

na siebie oddziaływują-

ce interakcje pomiędzy

dzieckiem a osobą do-

rosłą. Jest to swojego

rodzaju „taniec”, w

który angażuje się

dziecko i dorosły. Cza-

sami dziecko go inicjuje i prowadzi, a czasami doro-

sły. U niektórych dzieci, nieprawidłowości we wcze-

snym rozwoju społecznym powodują, że dziecko

rzadko zaprasza dorosłego do tańca, albo gdy jest

zaproszone nie podtrzymuje interakcji. Rodzice czę-

sto nie wiedzą jak być „trenerem tańca”, czyli jak

angażować dziecko, które ma trudności w kontakcie

społecznym. Wynikiem są nieoptymalne interakcje.

W ciągu pierwszych dwóch-trzech lat życia są ich set-

ki tysięcy, co powoduje że początkowo dosyć subtel-

ne – i stąd często niezauważalne przez rodziców –

deficyty pogłębiają się, uwypuklają i „łączą” w obsza-

ry społecznych i komunikacyjnych nieprawidłowości.

Jeśli tych nieprawidłowości jest wystarczająco dużo

dziecko otrzymuje diagnozę autyzmu. Zatem, szyb-

kie wychwycenie problemów związanych z najwcze-

śniej pojawiającymi się w rozwoju behawioralnymi

punktami zwrotnymi jest niezmiernie ważne. Wtedy

możliwa jest interwencja mająca na celu nauczenie

rodziców jak angażować się z dzieckiem w optymal-

ne interakcje, tak aby fundamentalne umiejętności

zostały ukształtowane i dały podwaliny do dalszego

rozwoju, zarówno społecznego jak i komunikacyjne-

go.

Zofia Białek - pedagog spe-

cjalny, terapeuta, prowadzi

sieć przedszkoli niepublicz-

nych „Zielony Latawiec” w

Warszawie.

na pytania odpowiada

tem

at

nu

me

ru

s. 3

F u n d a c j a K R O K P O K R O K U

Jak Pani w swoim przedszkolu pomaga

dzieciom z autyzmem w kontaktach z typowo rozwi-

jającymi się rówieśnikami?

Kluczowe jest tu zapewnienie dziecku poczucia bez-

pieczeństwa i wsparcie zarówno w formie zajęć tera-

peutycznych, które pomagają wyrównywać deficyty i

nabywać potrzebne umiejętności, jak i zapewnienie

wsparcia na terenie grupy. Rolą wychowawcy lub

terapeuty „cienia” jest uczenie wchodzenia w relacje

z innymi dziećmi, zarówno w sytuacjach, które w tym

celu tworzymy (np. wspólne przywitanie, grupowe

zwyczaje, zajęcia, jak i w sytuacjach wykorzystywa-

nych spontanicznie. Najpierw to pewnie będzie tylko

przyglądanie się zabawie dzieci, czasem po prostu

dzielenie z nimi przestrzeni w sali, ale stopniowo

można uczyć przyłączania się do zabawy. Ważne tu

jest modelowanie pożądanych zachowań , podsuwa-

nie dziecku na początku gotowych schematów dzia-

łania i podpowiadanie. Potem ważne jest wycofywa-

nie podpowiedzi, by dziecko się usamodzielniało.

Plan dnia, rytuały grupowe, wykorzystanie atrakcyj-

nych dla danego dziecka zabawek, dobry kontakt z

wychowawcą i terapeutą, sprzyjają budowaniu po-

czucia bezpieczeństwa i przewidywalności sytuacji,

tak ważnych dla dzieci z autyzmem i umożliwiają na-

bywanie nowych umiejętności.

Czego typowo rozwijające się dzieci i dorośli mogą

nauczyć się od dzieci z autyzmem?

Dzieci uczą się, że każdy jest inny, że to, co dla jed-

nych jest łatwe innym może przychodzić z trudem.

Wszyscy uczymy się cierpliwości i uważności na po-

trzeby drugiej osoby. Dostrzeganie potrzeb drugiego

człowieka, zwłaszcza wtedy, gdy nie są okazywane w

sposób bezpośredni, poprawia nasze umiejętności

wchodzenia w relacje z ludźmi. Dzieci z autyzmem są

również często bardziej „wymagające”. Uczą nas

systematyczności, dotrzymywania słowa i zwracania

uwagi na to, co mówimy. To cechy ważne w pracy ze

wszystkimi dziećmi.

cyty. Czasem zdarza się , że w terapii, zwłaszcza z

dziećmi wyżej funkcjonującymi , skupiamy się na

umiejętnościach związanych z funkcjami poznawczy-

mi (np. dopasowywanie, znajomość kolorów, kształ-

tów), które łatwiej ćwiczyć w pracy indywidualnej

(„przy stoliku”), a pomijamy np. umiejętność zaba-

wy, która przecież jest podstawową formą aktywno-

ści dzieci zdrowych. Trzeba pamiętać o charaktery-

stycznych dla dzieci w danym wieku potrzebach i

uwzględnić je w procesie terapii.

W czym przejawia się "typowość" rozwoju dzieci z

autyzmem, a w czym ich "nietypowość"?

To bardzo ogólne pytanie. Moim zdaniem trudno jest

mówić o „typowym” dziecku z autyzmem,

bo indywidualne różnice są zbyt duże, mimo pew-

nych podobieństw, które umożliwiają postawienie

diagnozy „autyzm”. Dzieci z autyzmem potrzebują

kontaktu i bezpieczeństwa, potrzebują akceptacji i

uwagi podobnie, jak wszystkie dzieci, jednak okazują

te potrzeby w odmienny sposób, bardziej nieporad-

nie lub w ogóle tak, że trudno je odczytać nawet do-

rosłym, a tym bardziej rówieśnikom. W podręczni-

kach czytamy o „autystycznej izolacji” o

„niezdolności do wchodzenia w interakcji społecz-

ne”. Z naszych jednak doświadczeń wynika, że rów-

nież dzieci z autyzmem, gdy poczują się bezpiecznie,

zaczynają się otwierać na świat i mogą nauczyć się

wyrażać swoje potrzeby w sposób czytelny dla oto-

czenia. Dzieci zdrowe uczą się obserwując i naśladu-

jąc, zwykle w sytuacjach naturalnych, spontanicznie.

U dzieci z autyzmem proces ten jest zaburzony. Mu-

szą się dopiero nauczyć naśladować i mozolnie

uczyć się tego, co dla rówieśników jest oczywiste.

F u n d a c j a K R O K P O K R O K U F u n d a c j a K R O K P O K R O K U

Wspólna uwaga jest uznawana za jedną z najwcze-

śniejszych form komunikacji u dzieci i obejmuje sko-

ordynowanie uwagi dziecka pomiędzy partnera

społecznego i przedmiot lub zdarzenie w środowi-

sku. Naukowcy wyróżniają dwie formy wspólnego

zainteresowania: (a) odpowiedzi na starania drugiej

osoby o dzielenie uwagi i (b) inicjowanie wspólnego

zainteresowania. Umiejętność nawiązywania pola

wspólnej uwagi w typowym rozwoju pojawia się

pomiędzy 9. a 18. miesiącem życia. Najwcześniej

dzieci uczą się skoordynowanego spoglądania raz

na obiekt lub wydarzenie w środowisku, raz na zna-

ną osobę. Później w pierwszym roku życia, typowo

rozwijające się niemowlęta zaczynają odpowiadać

na propozycje dorosłych do dzielenia wspólnego

pola uwagi i inicjują wspólną uwagę w odpowiedzi

na interesujący przedmiot lub zdarzenie. Umiejęt-

ność dzielenia uwagi jest fundamentem do prawi-

dłowego rozwoju społecznego i rozwoju komunika-

cji. Liczne badania wykazały, że deficyty w tej umie-

jętności są jednym z najwcześniejszych objawów i

wskaźników autyzmu .

Taylor i Hoch przeprowadziły badanie mające na

celu sprawdzenie czy dzieci z autyzmem mogą być

nauczone odpowiadania na próby nawiązania pola

wspólnej uwagi i inicjowania takich prób. W projek-

cie wzięła udział trójka dzieci z autyzmem w wieku

3, 5 i 8 lat. U uczestników nie zaobserwowano ini-

cjacji oraz odpowiedzi na starania dorosłych o

wspólne pole uwagi. Dzieci korzystały z interwencji

behawioralnej przeprowadzanej na terenie placów-

ki szkolnej. Sesje eksperymentalne odbywały się

właśnie w tej placówce, w sali wyposażonej w stół i

krzesła. Sesje ukierunkowane na generalizację były

prowadzone w różnych miejscach w szkole i wokół

niej (np. biuro, kuchnia, sala gimnastyczna, plac za-

baw).

s. 4

Materiały wykorzystane w tym badaniu to nowe

zabawki lub znane przedmioty, które zostały zmie-

nione, tak aby być atrakcyjnymi lub ciekawymi dla

dziecka (np. bardzo duży balon, koń zabawka w

peruce klauna, rower postawiony do góry nogami).

Badaczki określiły cztery interesujące je zachowa-

nia: 1) patrzenie przez dziecko na przedmiot w od-

powiedzi na wskazanie go przez instruktora, 2) ko-

mentowanie przez dziecko przedmiotu, 3) spojrze-

nie na instruktora po popatrzeniu się na przedmiot i

wypowiedzeniu komentarza, 4) zainicjowanie przez

dziecko próby nawiązania pola wspólnej uwagi. In-

terwencja polegała na uczeniu dzieci ww. zacho-

wań z wykorzystaniem procedur behawioralnych

(tj. podpowiadania i wzmacniania społecznego).

Na początku badania, średni procent patrzenia

przez dziecko na przedmiot w odpowiedzi na wska-

zanie go przez instruktora był odpowiednio 62%,

88% i 72% dla trójki uczestników. Reakcje wszystkich

dzieci wzrosły do 100% w ciągu jednej do pięciu sesji

uczących. Poziom wyjściowy komentowania wyno-

sił 38%, 35% i 3% i wzrósł w wyniku treningu dla

wszystkich do 100%. Na początku badania uczestni-

cy zwrócili wzrok na instruktora po popatrzeniu się

na przedmiot i wypowiedzeniu komentarza 4% , 15%

i 11%. W trakcie treningu uczestnicy osiągnęli odpo-

wiednio poziom 100%, 83% i 67%. W wyniku treningu

ww. umiejętności, inicjowanie nawiązywania pola

wspólnej uwagi nie wzrosło znacznie. Ta umiejęt-

ność została dopiero nauczona podczas bezpośred-

niego jej treningu.

Obecne badanie potwierdza wcześniejsze hipotezy

dotyczące tego, że niektóre dzieci z autyzmem an-

gażują się spontanicznie w pewne elementy związa-

ne z umiejętnością nawiązywania pola wspólnej

uwagi (np. patrzenie na interesujący przedmiot po

Uczenie dzieci z autyzmem odpowiadania

na próby nawiązania pola wspólnej uwagi

i inicjowania takich prób Artykuł pt. „ Uczenie dzieci z autyzmem odpowiadania na próby nawiązania pola wspólnej

uwagi i inicjowania takich prób” został opublikowany w 2008r. przez Bridget Taylor i Hannah

Hoch w Journal of Applied Behavior Analysis. stre

szc

zen

ie a

rtyku

łu

F u n d a c j a K R O K P O K R O K U

s. 5

wskazaniu go przez osobę dorosłą). Natomiast bar-

dziej skomplikowane lub społecznie regulowane

odpowiedzi (np. inicjowanie pola zainteresowania i

zmiana spojrzenia między obiektem i osobą) mogą

wymagać bezpośredniej interwencji. Ważny jest też

fakt, że w przeprowadzonym badaniu jako wzmoc-

nienia wykorzystano bodźce społeczne. Wyniki po-

twierdzają hipotezę, że bodźce społeczne są istot-

nymi, niezbędnymi i funkcjonalnymi wzmocnieniami

Taylor, B. & Hoch, H. (2008). Teaching children with autism to

respond to and initiate bids for joint attention. Journal of Ap-

plied Behavior Analysis, 41, 377-391.

dla niektórych odpowiedzi związanych z wspólną

uwagą.

Źródło:

Z życia Szkoły da Bojanowskiego przez ks. Proboszcza Adama i

ks. Prefekta Jarosława, w obecności swoich najbliż-

szych i pracowników Szkoły, przyjęła Pierwszą Ko-

munię Świętą. Ta skromna, cicha uroczystość, naj-

ważniejsze wydarzenie duchowe w dotychczaso-

wej historii szkoły, pozostawiły we wszystkich

uczestnikach niezapomniane wrażenie.

Inspiratorem i najważniejszym twórcą naszej szko-

ły był Edmund Bojanowski, XIX-wieczny, wielkopol-

ski, chrześcijański pozytywista i społecznik. 9 i 10

czerwca Zespół Założycielski Szkoły pielgrzymował

śladami swojego Patrona. Gościł w sanktuarium

OO Filipinów na Św. Górze koło Gostynia. Odwie-

dził także inne miejsca związane z jego biografią i

posługą: Grabonóg, Jaszkowo, Górkę Duchowną i

Podrzecze.

Rekrutacja Rekrutacja do szkoły jeszcze trwa!

Przyjmujemy dzieci z upośledzeniem intelektualnym w stopniu umiarkowanym, spektrum autyzmu lub wrodzonymi wadami rozwojowymi np. zespołem Downa.

Możliwe jest uzyskanie stypendium socjalnego od pierwszego roku nauki

Tel. 535 393 000, e-mail: sekretariat@szkolakpk.edu.pl

To było wydarzenie! Pod koniec marca gościliśmy w

naszej szkole teatrzyk kukiełkowy z przedstawie-

niem „Kot w butach”. Uczniowie siedzieli jak zacza-

rowani wpatrując się w scenę, na której poruszały

się kolorowe bajkowe postaci, a na zakończenie

nagrodzili artystów gromkimi brawami. Po spekta-

klu każdy mógł osobiście przywitać się z Kotem w

Butach, Królem lub piękną Królewną, zobaczyć, jak

z bliska wyglądają kukiełki, poruszać nimi.

W maju uczniowie sami zamienili się w artystów i

przygotowali z okazji Dnia Matki małe przedstawie-

nie, na zakończenie którego wręczyli swoim ma-

mom wykonane przez siebie laurki.

26 maja, uczennica II klasy, Zosia, po dwuletnim in-

dywidualnym przygotowaniu w naszej szkole, pod-

czas Mszy św., sprawowanej w kościele bł. Edmun-

Przedszkole przy parafii Zmartwychwstania

Pańskiego na Targówku, Warszawa, ul. Księ-

cia Ziemowita 39, prowadzi zapisy dzieci w

wieku od 2,5 do 4 lat na rok szkolny

2012/2013

Nasze Przedszkole jest placówką integracyjną, współpracującą w zakresie terapii dzieci z zaburzeniami rozwoju z Centrum Wczesnej Inter-wencji „Krok po Kroku”.

Zapewniamy dzieciom: specjalistyczną opiekę psychologiczną doświadczoną w pracy z dziećmi nietypowo rozwi-

jającymi się kadrę pedagogiczną terapię indywidualną zajęcia włączające w grupę

Więcej informacji tel.: 535 968 049, e-mail: iskierka@ognik.edu.pl www.ognik.edu.pl

Niepubliczny Integracyjny Punkt Przedszkolny

s. 6

F u n d a c j a K R O K P O K R O K U F u n d a c j a K R O K P O K R O K U

VIII Międzynarodowe Sympozjum Naukowe

Polskiego Towarzystwa Psychologii Behawio-

ralnej pt. Stosowana Analiza Zachowania –

oparte na dowodach i efektywne podejście

do terapii zaburzeń rozwoju.

W dniach 24-25 marca 2012r. odbyło się VIII Międzyna-

rodowe Sympozjum Naukowe Polskiego Towarzy-

stwa Psychologii Behawioralnej pt. "Stosowana Anali-

za Zachowania – oparte na dowodach i efektywne

podejście do terapii zaburzeń rozwoju." Sympozjum

było zorganizowane przez Polskie Towarzystwo Psy-

chologii Behawioralnej, Katedrę Analizy Zachowania

na Wydziale Psychologii SWPS, oraz KROK PO KROKU

- Fundację na Rzecz Dzieci z Zaburzeniami Rozwoju i

Ich Rodzin.

Organizatorzy zaprosili znamienitych specjalistów z

dziedziny terapii behawioralnej i zaburzeń rozwoju.

Wystąpienia dr Andiego Bondy i p. Lori Frost (twórcy

systemu komunikacji alternatywnej i wspomagającej

Konferencje

PECS), dr Wyatta, dr Howard, dr Dempsey, dr Hoe-

ger, p. Sparkman i p. Letso spotkały się z bardzo

dużym zainteresowaniem. Sympozjum otworzył

Prorektor ds. Nauki SWPS, prof. dr hab. Jan Strelau.

Dr Monika Suchowierska przybliżyła uczestnikom

postać dr Jerrego Shooka, założyciela międzynaro-

dowej rady certyfikacyjnej dla analityków zachowa-

nia (Behavior Analyst Certification Board). W konfe-

rencji uczestniczyło ok. 300 osób.

W dniach 25-29 maja 2012r. w Seattle w USA

odbyła się coroczna konferencja Międzynaro-

dowego Towarzystwa Analizy Zachowania. W

tym roku było to już 38. spotkanie analityków

zachowania z całego świata.

Fundacja KROK PO KROKU i Centrum Wczesnej Inter-

wencji "Krok po Kroku" było reprezentowane przez

dr Monikę Suchowierską, która:

przeprowadziła wraz z dr Lindą Heitzman-Powell

warsztat pt. Pierwsze trzy miesiące interwencji beha-

wioralnej dla dzieci z autyzmem: Perspektywa rozwo-

jowa

zaprezentowała plakat promujący Polskie Towarzy-

stwo Psychologii Behawioralnej

przeprowadziła szkolenie dla afiliowanych oddzia-

łów Międzynarodowego Towarzystwa Analizy Za-

chowania

wygłosiła wykład na zaproszenie pt. Autyzm jako

wzorzec charakterystycznych zachowań

przygotowała sympozjum poświęcone programowi

wymiany międzynarodowej ukierunkowanej na sze-

rzenie wiedzy o analizie zachowania

Wynikiem konferencji jest zdobycie kolejnej "porcji"

najnowszej wiedzy z zakresu terapii behawioralnej i

autyzmu

Konferencja Międzynarodowego Towarzystwa Analizy Zachowania

s. 7

F u n d a c j a K R O K P O K R O K U

Przyszłe konferencje 26. Konferencja Sekcji Psychiatrii Dzieci i Młodzieży

Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego, 21-22

września 2012, Warszawa - dr Monika Suchowierska

jest członkinią Komitetu Naukowego tej konferencji,

a jednocześnie wystąpi z prezentacją poświęconą

efektywności terapii behawioralnej w pracy z dziećmi

o zaburzonym rozwoju

Festiwal Nauki 2012, Warszawa - w dniu 23/09/2012 dr

Monika Suchowierska wystąpi z prezentacją pt.

"Obraz osób z autyzmem w filmach popularnych"

Konferencja Fundacji SYNAPSIS AUTYZM z KLASĄ.

Edukacja i integracja uczniów z autyzmem/zespołem

Aspergera w szkołach różnego typu. Warszawa, 12-13

Fundacja KROK PO KROKU wychodzi z ofertą szkoleń dla specjalistów

pracujących z dziećmi z zaburzeniami ze spektrum autyzmu oraz dla ro-

dziców tych dzieci.

Programy szkoleniowe są opracowane i prowadzone przez Dr Monikę Suchowier-

ską (Certyfikowany Analityk Zachowania) i przekazują wiedzę i umiejętności doty-

czące terapii metodą STOSOWANEJ ANALIZY ZACHOWANIA.

Obecnie zapraszamy na szkolenie we wrześniu:

Metody pracy z dzieckiem z autyzmem – szkolenie III etapowe

Szkolenie będzie realizowane w momencie zebrania pełnej grupy uczestników (25 osób).

Szkolenia z PECS dla grup zamkniętych - ATRAKCYJNE CENY!

Szkolenie podstawowe PECS

Szkolenie zaawansowane PECS

Funkcjonalne Podejście do Stosowanej Analizy Zachowania

Oferta szkoleniowa Szkolenia powstają przy

współpracy z Polskim Towarzy-

stwem Psychologii Behawioral-

nej!

Więcej informacji o szkoleniach na stronie:

http://www.krokpokroku.org/szkolenia.php

Kontakt:

szkolenia@krokpokroku.org | 22 885 12 48

Współpraca z redakcją Chciałbyś o czymś więcej wiedzieć?

Masz jakiś ciekawy temat?

Coś Cię interesuje?

Zapraszamy do przesyłania Państwa sugestii w zakre-

sie tematów poruszanych w naszym Newsletterze na

adres mail: biuro@krokpokroku.org

Intensywna interwencja behawioralna dla

dzieci z zaburzeniami ze spektrum autystycz-

nego” współfinansowanego ze środków

PFRON

Program „KROK PO KROKU” z dzieci otrzyma w ciągu

pół roku pakiet 300 go-

dzin bezpłatnych zajęć

terapeutycznych. Zajęcia

terapeutyczne prowa-

dzone w ramach Programu opierają się na założe-

niach stosowanej analizy zachowania (tj. terapii

ABA, zwanej także behawioralną).

s. 8

F u n d a c j a K R O K P O K R O K U

Od czerwca w Fundacji ruszył program wolon-

tariatu, w ramach którego chętni wolontariusze

wspierają terapię i opiekę nad dziećmi objęty-

mi wsparciem Fundacji.

Z A P R A S Z A M Y !

Nadal można się zgłosić do wolonta-

riatu! Informacje można uzyskać od

opiekuna Programu Wolontariatu

KROK PO KROKU Aleksandry Bartnik:

wolontariat@krokpokroku.org

Wolontariat Dzięki woluntarystycznemu zaangażowaniu wolonta-

riusz:

- będzie miał okazję lepiej poznać własnego siebie,

swoje mocne strony

- sprawdzi się w nowych, czasami trudnych sytua-

cjach

- pozna nowe możliwości wykorzystania swojej wie-

dzy, doświadczenia i czasu

- zdobędzie nowe doświadczenie oraz poszerzy krąg

swoich znajomych

- wykorzysta swój czas wolny dla dobra innych osób

co jest swoistą „zapłatą” za pomoc wolontariusza.

W naszych szeregach witamy serdecznie nowe osoby, które zaangażowały się w działania Fun-

dacji, są to:

Pani Marzena Hołowacz - wspiera nas w zakresie zadań administracyjno- organizacyjnych w biurze Fundacji na ulicy Sytej.

Pani Aleksandra Bartnik- wolontariuszka, przygotowuje nasze dokumenty od strony graficznej, zarządza także wolontariatem w ramach działań Fundacji oraz Programu KROK PO KROKU- Intensywna interwencja behawioral-na dla dzieci z zaburzeniami ze spektrum autystycznego współfinansowanego ze środków PFRON.

Pan Jakub Skrabucha- wolontariusz, odpowiada za bazy danych i wspiera zadania organizacyjne w Fundacji.

Nowe osoby w Fundacji

Od marca 2012 r. rozpoczęliśmy realizację Programu

„KROK PO KROK- Intensywna interwencja behawioral-

na dla dzieci z zaburzeniami ze spektrum autystyczne-

go” współfinansowanego ze środków PFRON.

W ramach programu obejmiemy wsparciem 34 dzieci

w wieku 2-10 lat ze zdiagnozowanym jednym z zabu-

rzeń ze spektrum autystycznym i orzeczeniem o nie-

pełnosprawności z terenu województwa mazowiec-

kiego i śląskiego.

Celem programu jest zwiększenie samodzielności i

usamodzielnienie dzieci o zaburzonym rozwoju. Każde

W lipcu w ramach programu przechodzimy do kolej-

nego etapu realizacji wsparcia terapeutycznego:

- dzieci uczestniczące w I turze rozpoczynają tera-

pię w domach

- dzieci zakwalifikowane do II tury rozpoczynają te-

rapię w Centrum Wczesnej Interwencji „Krok po

Kroku” w Warszawie oraz Centrum Terapii Beha-

wioralnej w Gliwicach.

Życzymy całej trójce satysfakcji w działaniach i radości z pracy!

Z życia Fundacji