W PO LSCE 2013 - Publio.pl...POLIGRAFIA W PO LSCE 2013 Bernard J !wiak Piotr Dobro"#cki Patronat...

Europapier-Impapnajlepsze media do druku i reklamy

P O L I G R A F I A

W POLSCE

2013Bernard Jó!wiak Piotr Dobro"#cki

Patronat medialny

RYNEK KSIĄŻKIW POLSCE

2013P O L I G R A F I A

Warszawa 2013

RYNEK KSIĄŻKIW POLSCE

2013Bernard JóźwiakPiotr Dobrołęcki

współpraca Daria Dobrołęcka

P O L I G R A F I A

© Copyright by Bernard Jóźwiak, Piotr Dobrołęcki 2013© Copyright by Biblioteka Analiz Sp. z o.o., 2013

Wszystkie prawa zastrzeżone. Kopiowanie lub reprodukcja jakiegokolwiek fragmentu tej książki wymaga pisemnej zgody wydawcy.

Redakcja: Łukasz Gołębiewski

Korekta: Joanna Ożóg

Projekt okładki: Grzegorz Zychowicz | Tatsu

Opracowanie graficzne: Grzegorz Zychowicz | Tatsu

Łamanie: TYPO

Druk i oprawa: OZGraf Olsztyńskie Zakłady Graficzne

Wydrukowano na papierze Speed-E

ISBN 978-83-63879-20-4

Wydanie IWarszawa 2013

Tom LXVIII w serii „Raporty”

Biblioteka Analiz Sp. z o.o.00-048 Warszawaul. Mazowiecka 6/8 pok. 416tel./fax (+48 22) 828 36 31www.biblioteka-analiz.pl

Firma jest członkiem Polskiej Izby Książki

Spis treści

Rozdział pierwszyMakrootoczenie poligrafii ......................................................................... 11

Rozdział drugiMetoda pięciu sił Portera ........................................................................... 23

Rozdział trzeciAnaliza drukarń dziełowych..................................................................... 49

Rozdział czwartyRanking drukarń „Magazynu Literackiego KSIĄŻKI” ...................... 63

Rozdział piątyDrukarnie dziełowe .................................................................................... 71

Rozdział szóstyProducenci i dystrybutorzy maszyn i materiałów poligraficznych .... 205

Rozdział siódmyInstytucje, organizacje, stowarzyszenia i targi ...................................... 285

Rozdział ósmySzkolnictwo wyższe– kierunki poligraficzne ......................................... 311

Rozdział dziewiątyMiędzynarodowe i krajowe targi poligraficzne ..................................... 327

Rozdział dziesiątyCzasopisma i portale branżowe ............................................................... 341

Wykaz tekstów źródłowych ....................................................................... 359

Oferta Biblioteki Analiz ............................................................................. 363

Indeks firm omawianych w książce .......................................................... 373

Część trzecia

POLIGRAFIA

9

WPROW

AdzenIeWprowadzenie

Spojrzenie na rynek książki od strony poligraficznej pozwala obejrzeć za-gadnienia związane z książką jeszcze z jednej strony, a więc pełniej. Poli-grafia jako jeden z uczestników gry rynkowej, ma niemały wpływ na cykl wydawniczy książki. Wcześniej wpływ ten z powodów technologicznych oraz organizacyjnych był w zakresie czasu i terminowości czynnikiem ne-gatywnym – zapewne część z czytelników pamięta średni cykl produk-cyjny bliski 6 miesięcy, obecnie książkę można wyprodukować w 6 dni, a nawet krócej. Z dotrzymywaniem terminów też nie było najlepiej – dziś jeżeli drukarnia nie dotrzymuje terminów, w zasadzie nie ma czego szu-kać na rynku.

Dyskusja – czy książka elektroniczna zastąpi książkę papierową – jest też dyskusją czy książka „wyjdzie” z poligrafii. Pojęcie (obszar działania) poligrafii znacznie się rozszerzyło i procesy prepressu dla jednej i drugiej postaci to też procesy poligraficzne. Poszerzenie obszaru działania poligra-fii wynika również z konieczności oferowania usług dodatkowych, w tym przygotowywanie książki elektronicznej.

Kryzys finansowo-gospodarczy w Unii Europejskiej się nie kończy, szcze-gólnie w strefie euro. W polskiej gospodarce w drugiej połowie 2012 roku oraz na początku 2013 roku ujawniły się wpływy światowego kryzysu. Jak ten „kryzys” wygląda w polskiej poligrafii, to kolejny temat opracowania.

Być może niektórzy będą zawiedzeni powtórzeniem wykresów z lat ubieg- łych, tylko uzupełnionymi danymi z kolejnego roku. Ale spojrzenie hi-storyczne, zmiany w czasie, dają więcej informacji o stanie poligrafii niż szukanie coraz to nowych perspektyw oglądania tej poligrafii. Oczywiście będą też nowe spojrzenia.

Należy przypomnieć o nieprecyzyjnych lub niedostatecznych danych GUS, na podstawie których dokonywane są analizy. Sama definicja poli-grafii w statystyce GUS jest nieprecyzyjna, bo zawiera również produkcję nośników informacji, a czasami dane podawane są łącznie dla poligrafii i wydawnictw. Ponadto dane statystyczne są opracowywane dla firm za-

trudniających ponad 9 osób, a więc nie uwzględniają danych z mikroprzed-siębiorstw. W polskiej poligrafii mikroprzedsiębiorstwa stanowią ponad 92 proc. firm, ale drukarnie dziełowe, którym przede wszystkim poświę-cone jest to opracowanie, to drukarnie średnie i duże.

Statystyka najczęściej prezentuje dane z 2012 roku, a nawet z 2011 roku. Dane z 2013 roku oczywiście są tylko w niektórych prezentacjach i obej-mują półrocze lub tylko pierwszy kwartał.

Bernard Jóźwiak

Rozdział pierwszy

Makrootoczenie poligrafii

13

MAkROOtOCzenIe POLIGRAFII

W dobie globalizacji jest oczywistym, że ani gałąź przemysłu, ani sektor w tym przemyśle nie funkcjonuje w oderwaniu od otoczenia. Raport na temat drukarń dziełowych zawiera analizę nie tylko samych drukarń, ale również ich otoczenia dalszego – zwanego makrootoczeniem oraz otocze-nia bliższego – zwanego otoczeniem konkurencyjnym.

Analiza PEST

Analiza PEST jest jedną z metod analizy makrootoczenia, określa sfery: polityczną, ekonomiczną, społeczną i technologiczną. Czynniki w danej sferze, mające wpływ na sektor obecnie i w przyszłości, są ustawione w ko-lejności od najsilniejszego do najsłabszego wpływu.

Analiza PeSt – Sfera Polityczna

Czynniki makrootoczenia komentarzkierunek siły wpływu

obecnie przyszłość

Integracja UEIntegracja w ramach UE jest dalej szansą dla polskiej poligrafii, ale możliwość dezintegracji „strefy euro” może być istotnym zagrożeniem.

wzrost wzrost

Prawo pracy Proponowane i wprowadzone już zmiany w Kodeksie Pracy mają zwiększyć konkurencyjność polskich firm, ale powodują również negatywną reakcję związków zawodowych.

wzrost wzrost

Globalizacja i konkurencja międzynarodowa

Proces globalizacji stwarza dodatkową konkurencję na rynku wewnętrznym oraz rynkach zagranicznych, ale daje również szansę na eksport. Polska poligrafia to wykorzystuje.

wzrost wzrost

Stabilność krajowej sceny politycznej

Do czasu wyborów raczej nie będzie przebudowy sceny politycznej, ale są sygnały wskazujące na możliwość znacznego przebudowania sceny politycznej.

stabilizacja wzrost

Konflikty i rewolucje społeczne na świecie

Rewolucje społeczne w krajach arabskich nie osiągnęły jeszcze „masy krytycznej” i trwają tam permanentne krwawe niepokoje społeczne. Ważnym elementem są również niepokoje w południowych krajach UE lub zapowiedzi takich niepokojów np. we Francji.

stabilizacja wzrost

Ustawy o działalności gospodarczej

Zmiany dotyczące ustaw o działalności gospodarczej są w dalszym ciągu tylko zapowiedziami, ich brak ma coraz większy wpływ na przedsiębiorczość.

stabilizacja wzrost

Stabilność władzy Kolejne wybory do sejmu odbędą się w 2015 roku, wcześniej będą wybory samorządowe lub referenda samorządowe.

stabilizacja wzrost

Regulacje dotyczące ochrony środowiska

Ochrona środowiska jest tak oczywistym elementem działalności firm, że skutki regulacji zostały już wliczone w koszty i procesy produkcyjne.

stabilizacja stabilizacja

Stabilność prawaBrak istotnych zmian oznacza stabilność i coraz mniejszy wpływ na działalność gospodarczą, w tym poligrafię.

stabilizacja regres

14

RYne

k kS

IĄŻk

I W P

OLSC

e 20

13Analiza PeSt – Sfera ekonomiczna



Fundusze pomocowe z UE

Polska między innymi dzięki programom pomocowym UE mogła rozwijać się w szybszym tempie niż inne kraje. PKB na mieszkańca w 2000 roku wynosiło 48 proc. średniej unijnej, w 2010 roku 62 proc., w 2011 roku 65 proc., a w roku 2012 wyniosło 66 proc. Kolejną wielką szansą są środki na lata 2014-2020, które dla Polski będą jeszcze większe niż w poprzednim programie.

wzrost wzrost

Kryzys finansowy i gospodarczy

Rok 2012 dawał pewne nadzieje na zakończenie kryzysu, ale trwał on nadal. W połowie 2013 roku są sygnały o ożywieniu gospodarczym zarówno w USA jak również w UE, przede wszystkim w Niemczech.

wzrost wzrost

Inwestycje zagranicznePolska w 2010 roku była na 12. miejscu na świecie pod względem atrakcyjności dla inwestorów, w 2011 na 6., a w 2012 była na 5. miejscu. Wśród krajów środkowoeuropejskich jest na pierwszym miejscu.

wzrost wzrost

Wzrost gospodarczy w Polsce

2010 – 3,9 proc.; 2011 – 4,3 proc.; 2012 – 1,9 proc. i prognoza na 2013 rok to tylko 1,1 proc. Dane po I połowie 2013 roku wskazują, że rzeczywiście gospodarka „odbiła od dna” i wynik może być wyższy niż obecna prognoza.

wzrost wzrost

Stopy procentowe

Referencyjna stopa procentowa wynosiła na koniec 2011 roku 4,5 proc., na koniec 2012 roku wynosiła 4,25 proc., a w połowie roku 2013 jest na rekordowo niskim poziomie i wynosi 2,5 proc. Prawdopodobnie nastąpi okres braku zmian stóp. Niskie stopy powinny pobudzić gospodarkę do wzrostu.

stabilizacja wzrost

Wydatki konsumentów

Realne wydatki na osobę w 2011 roku były o 1,8 proc. niższe niż w 2010 roku. Rok 2012 to dalszy spadek – o 0,8 proc. w stosunku do roku ubiegłego. Hamujący popyt wewnętrzny przekłada się na zmniejszenie potrzeb na usługi poligraficzne.

stabilizacja wzrost

Bezrobocie

W 2009 roku bezrobocie wyniosło 12,1 proc., w 2010 – 12,4 proc., w 2011 – 12,5 proc., w 2012 – 13,4 proc., w połowie 2013 – 13,2 proc. Wzrost bezrobocia jest czynnikiem, który z jednej strony jest pochodną sytuacji gospodarczej, a z drugiej strony wpływa negatywnie na tę sytuację.

stabilizacja wzrost

System podatkowyCIT – 19 proc., PIT – 18 i 32 proc., VAT – 23 proc. i 5 proc. na książki. Według informacji rządowych stawki nie ulegną zmianie, chociaż VAT miał powrócić do 22 proc.


Fluktuacja waluty

Kurs zł/euro 31 grudnia 2010 – 3,9603, 30 grudnia 2011 – 4,4168, 31 grudnia 2012 – 4,0882, 28 czerwca 2013 – 4,3292. Niewielka fluktuacja ma dobry wpływ na stabilizację kosztów zakupu materiałów poligraficznych.

stabilizacja regres

15


Analiza PeSt – Sfera Społeczno-kulturowa



Komunikacja społeczna

Komunikacja społeczna odbywa się przede wszystkim przez media elektroniczne. Internet w gospodarstwach domowych: 2008 – 47,0 proc., 2009 – 58,6 proc., 2010 – 63,4 proc., 2011 – 66,6 proc., 2012 – 70,5 proc. W grupie młodzieży i młodych ludzi dużą rolę odgrywają portale społecznościowe jak Facebook. Firmy również wykorzystują portale w swojej działalności marketingowej.

wzrost wzrost

Struktury demograficzneDzieci i młodzież w wieku przedprodukcyjnym stanowiły w 2005 roku –20,6 proc., w 2010 roku – 18,8 proc., w 2011 roku – 18,5 proc., w roku 2012 – 18,3 proc. Spadek tej grupy zagraża w przyszłości wielu dziedzinom życia w Polsce.

stabilizacja wzrost

Struktura zatrudnienia

Pracujący to: w 2005 roku – 64,0 proc., w 2010 roku – 64,4 proc., w 2011 roku – 64,2 proc., w 2012 roku – 63,9 proc.Ludzie w wieku poprodukcyjnym stanowili w 2005 roku – 15,4 proc., w 2010 roku – 16,8 proc., w 2011 roku – 17,3 proc., a w 2012 roku – 17,8 proc.Reforma emerytalna wydłużająca czas przechodzenia na emeryturę będzie miała wpływ na gospodarkę dopiero za parę lat, ale obecnie wzbudza niepokój polityczny i społeczny.

stabilizacja wzrost

Poziom realnych dochodów

Wskaźnik wzrostu wynosił: 2010/2009 – 101,4 proc., 2011/2010 – 101,2 proc., 2012/2011 – 99,2 proc. Spadek dochodów realnych byłby wyższy gdyby nie niska inflacja. Spadek wpływa m.in. na spadek zakupów, a więc i mniejsze zapotrzebowanie na opakowania.


Wydarzenia społeczno- -kulturalne

Wpływ EURO 2012 na gospodarkę był mniejszy niż się spodziewano, na poligrafię również. Ilość wydarzeń sportowych i kulturalnych stabilizuje się, a potrzeby informacyjne są zaspokajane w większym stopniu przez internet.


EdukacjaOd roku 2009 spada udział wydatków na edukację w budżecie państwa: 2009 – 4,82 proc., 2010 – 4,66 proc., 2011 – 4,52 proc., za rok 2012 brak danych, ale prawdopodobnie nie będzie wzrostu.


Czas wolnyWydatki na kulturę i rekreację w zasadzie nie rosną, a nawet biorąc pod uwagę inflację, spadają: 2009 -101,2 proc., 2010 – 100,8 proc., 2011 – 101,0 proc.


Styl życia

Zmiana stylu życia zwiększająca potrzeby sportowe i kulturalne generuje potrzeby w zakresie poligrafii, ale zmiana stylu jest uwarunkowana też możliwościami finansowymi, które w ostatnim okresie spadają.


Poziom wykształcenia

Absolwenci szkół wyższych w poszczególnych latach wynosili: 2000 rok – 261 tys. 2005 rok – 391 tys. 2010 rok – 479 tys. 2011 rok – 498 tys. 2012 rok – 485 tys. Pierwszy rok kiedy spada liczba absolwentów, ale jest to tendencja trwała wynikająca z demografii.

stabilizacja regres

16

RYne

k kS

IĄŻk

I W P

OLSC

e 20

13Analiza PeSt – Sfera technologiczna



Technologia komunikowania

Technologie komunikowania to już nie jest tylko komputer w firmie. Rozwijają się przede wszystkim urządzenia i oprogramowania mobilne pozwalające na pracę i komunikowanie się nie tylko w nominalnym miejscu pracy.

wzrost wzrost

Stopień informatyzacji

Praktycznie nie ma firmy, która by nie korzystała z informatyki w swoich działaniach produkcyjno-usługowych oraz związanych z zarządzaniem. Rośnie stopień informatyzacji i uzależnienia firm od informatyki w dobrym i złym znaczeniu.

wzrost wzrost

Stan internetu

Dostęp do internetu w 2010 roku miało 95,8 proc. firm, w 2011 roku – 93,9 proc. i w roku 2012 – 93,2 proc. Ale dostęp do internetu szerokopasmowaego miał inną dynamikę: 2010 – 69,0 proc., 2011 – 77,5 proc. i w 2012 – 81,9 proc.

wzrost wzrost

Szybkość transferu technologii

Szybki transfer technologii w ramach globalizacji gospodarki w połączeniu z coraz łatwiejszym transferem finansów oraz migracją wyszkolonych pracowników.

wzrost wzrost

Stan systemów zarządzaniaSystemy zarządzania MIS i ERP II w coraz większym stopniu wdrażane są do przedsiębiorstw. Ich wpływ na wyniki również rośnie, chociaż nie tak widocznie jak powinien.

wzrost wzrost

Poziom technologiczny

Poziom technologiczny świata, Europy i w tym Polski bardzo szybko rośnie. Wiąże się to z szybkim przepływem technologii wynikającym z technik komunikowania się nowoczesnych społeczeństw oraz ich przemieszczaniem.

wzrost wzrost

Wydatki na B+R

Wskaźnik wydatków na prace badawczo-rozwojowe wynosił: w 2000 – 0,64, w 2005 – 0,57, w 2009 – 0,67, w 2010 – 0,74, a w 2011 – 0,77. Plan na 2020 zakłada 1,7. Średnia UE w 2011 wyniosła 2,03 proc., a plan na 2020 to powyżej 3 proc.

stabilizacja wzrost

Nowe odkrycia w technologiiTechnologiczne odkrycia już nie zdarzają się tak często, wymagają wielu lat pracy i wysokich nakładów.


Cykl życia produktówSkraca się z powodów technologicznych oraz oczekiwań konsumenckich, wpływa to również na potrzeby usług poligraficznych.


Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS.

Szanse

Sfera polityczna często generuje szanse, które wymagają czasu do ich wy-korzystania Szansą, o której mówi się od dłuższego czasu jest integracja UE, ale pozostaje dalej tylko szansą. Zmiany w prawie pracy nie są jedno-znacznie odbierane przez społeczeństwo. Zwiększenie swobody w formie zatrudniania oraz elastyczności w wykorzystaniu czasu pracy są dobre dla firm, gorzej są jednak oceniane przez związki zawodowe. Poligrafia od długiego już czasu korzysta z zatrudniania na umowy zlecenia oraz ela-stycznego rozliczania czasu pracy. Szansą zdecydowanie wykorzystywaną przez polską poligrafię jest globalizacja, która w połączeniu z integracją gospodarczą w ramach UE już powoduje wysoki i coraz wyższy eksport usług poligraficznych.

17


Podstawowa szansa sfery ekonomicznej, to wykorzystanie funduszy po-mocowych UE w nowym rozdaniu na lata 2014-2020. Po długich nego-cjacjach przyznane Polsce środki są wyższe od poprzednich. Jak te szanse i możliwości wykorzysta polska poligrafia? Mówienie o szansach w kontek-ście światowego kryzysu gospodarczo-finansowego może być źle zrozumia-ne, ale to też jest szansa. Trudniejsze warunki prowadzenia firm powodują często, że dokonywane są w nich zmiany w zakresie zarządzania i opty-malizacji, które wzmacniają te firmy. Trzecią istotną szansą w tej sferze są inwestycje zagraniczne w Polsce. Polska jest bardzo dobrze postrzegana ja-ko kraj do inwestycji, co zawsze przynosi nowe zatrudnienie i know-how w sferach technologicznej i organizacyjnej.

W sferze społeczno-kulturowej bardzo istotnym czynnikiem jest ko-munikacja społeczna, sprzyjająca rozwojowi gospodarczemu, a więc i po-ligrafii. Wykorzystywanie mobilnych technologii w zakresie komunika-cji i informacji oraz korzystania z portali społecznościowych również do sprzedaży usług i produktów jest dużą szansą dla gospodarki. Szan-sa wynikająca z wydłużenia okresu pracy kobiet i mężczyzn do 67 roku życia będzie możliwa do wykorzystania dopiero za parę lat, szczególnie gdy okres dochodzenia do wieku emerytalnego kobiet będzie trwał po-nad 20 lat.

Sfera technologiczna wzmacnia szanse wynikające ze stosowania mo-bilnych urządzeń komunikacji. Rozwój sprzętowy i programowy pozwala prowadzić firmy w zasadzie z dowolnego miejsca na ziemi. Wyposażenie w komputery oraz systemy informatyczne na świecie, także w Polsce, w fir-mach osiągnęło prawie pełne nasycenie. Korzystanie z internetu nie tylko do komunikowania się, ale również w procesach marketingowych i pro-dukcyjnych jest praktyką dnia codziennego. Poligrafia należy do dziedzin najlepiej wykorzystujących tę szansę. Paradoksalnie, szansą jest również poziom wydatków na B+R, gorzej nie będzie, a przy założeniu większej integracji w UE i planach wzrostu wydatków w UE na ten cel, szansa dla Polski może być duża.

Zagrożenia

Sfera polityczna to w dalszym ciągu zagrożenie możliwością dezintegra-cji lub co najmniej stagnacji procesów integracyjnych w ramach UE. O ile skutki tego zagrożenia dalej są duże, to samo wystąpienie zagrożenia jest chyba obecnie mniej prawdopodobne niż przed rokiem. Wzrasta natomiast zagrożenie wynikające z terroryzmu oraz niepokojów społecznych w pań-stwach arabskich, szczególnie Egipcie i Syrii.

18

RYne

k kS

IĄŻk

I W P

OLSC

e 20

13 W sferze ekonomicznej zagrożenia wynikają przede wszystkim z braku pewności, czy obserwowane zjawiska niewielkiego wzrostu gospodarczego na świecie i w Polsce mają tendencję trwałą. Zagrożeniem jest obecnie brak dostatecznego popytu wewnętrznego, jak długo potrwa jego odbudowy-wanie do sytuacji gdy był jednym z ważniejszych czynników wzrostu go-spodarczego Polski. I związany z tym następny czynnik, czyli bezrobocie. Utrzymywanie się bezrobocia na poziomie powyżej 13 proc. w dłuższym okresie jest istotnym zagrożeniem.

W sferze społeczno-kulturowej zagrożeniem podstawowym jest struk-tura demograficzna, która powoduje ujemny przyrost naturalny. Zagroże-nie to jest w perspektywie długoterminowej, ale wydaje się nieuchronne, szczególnie jeszcze wzmacniane emigracją młodych ludzi. Z tym czyn-nikiem związany jest następny czynnik zagrożenia, to jest struktura za-trudnienia, zmniejsza się liczba osób pracujących, a zwiększa liczba osób w wieku poprodukcyjnym. Jest to również perspektywa raczej nieuchron-na ze względu na wchodzenie w wiek poprodukcyjny największego wyżu demograficznego z lat 50. XX wieku.

Zagrożenia sfery technologicznej wiążą się z czynnikiem wymienianym też jako szansa, zagrożenie powstanie jeżeli sprawdzi się wariant pesymi-styczny w wydatkach na B+R. Polska jest w ogonie krajów pod względem przeznaczania środków na naukę i wdrażania wyników opracowań do prze-mysłu. Ilość patentów ogólnie w Polsce jest bardzo mała, ale szczególnie mała w poligrafii. Ostatni nabór wniosków na środki UE, gdzie potrzeb-ne były patenty lub wzory użytkowe, wykazał prawie zupełny brak paten-tów. Nowe rozdanie unijne zakładające przeznaczenie większych środków dla Polski jest jednak obwarowane pewnymi warunkami. Program „In-teligentna gospodarka” wymaga współpracy z instytucjami naukowo-ba-dawczymi, a w polskiej poligrafii nie ma takiej „tradycji”. Ta sprawa mo-że stanowić poważne zagrożenie, ponieważ będą środki, tylko nie będzie można ich „ugryźć”.

Kryzys ekonomiczno-finansowy oraz polityczny

Sprawdził się wariant realistyczny ze scenariuszy ubiegłego roku – było trochę gorzej niż w 2011 roku. Duży niepokój powstał w drugiej połowie 2012 roku, kiedy wskaźniki (PKB, produkcji, sprzedaży i inne) zaczęły gwałtownie spadać, nawet poniżej pesymistycznych prognoz, które były cały czas korygowane w dół. Jeszcze pierwsza połowa 2013 roku była rów-nież niepokojąca, ale z kolei od czerwca wskaźniki są powyżej prognoz optymistycznych. Co prawda te odbicia są niewielkie, ale już odbicia, a nie

19


schodzenie w dół. Rok 2013 powinien być też trochę gorszy od poprzed-niego, niemniej z nadziejami na systematyczną poprawę sytuacji gospo-darczej UE i Polski.

Rozważając wpływ makrootoczenia na polską poligrafię, należy mieć ca-ły czas na uwadze najważniejsze czynniki – ekonomiczno-finansowy i poli-tyczny. O ile sprawy gospodarczo-finansowe, jak wyżej wspomniano, stają się powoli bardziej przewidywalne, to pod względem politycznym niewie-le się zmieniło na lepsze. Nastąpiła pewna stagnacja sytuacji społecznych w UE, ale wynika to raczej ze strachu rządów i społeczeństw, a nie z roz-wiązania problemów. Mogą one wrócić ze zdwojoną siłą jeżeli strach minie lub pojawią się nowe zjawiska powodujące niepokoje społeczne.

W tym kontekście z dużym niepokojem o sytuacji społeczno-politycznej należy myśleć o Polsce. Być może to co widzieliśmy wcześniej na ulicach: Madrytu, Aten czy w Turcji i Brazylii zawita do Polski. Przyczyny takich scenariuszy nie wynikają z pogarszającej się sytuacji życiowej mieszkań-ców Polski, bo ta statystycznie cały czas powoli, ale rośnie. Mogą one wy-nikać z niezaspokojenia rozbudzonych w ostatnich latach apetytów, tak jak to miało miejsce właśnie w Turcji – dotychczas ukazywanej jako kraj sukcesu gospodarczego.

Drugim elementem mogącym mieć wpływ na niepokoje społeczne są oczekiwane w Polsce zmiany na scenie politycznej i wejście w sekwencję kolejnych wyborów: samorządowych, unijnych, parlamentarnych i prezy-denckich. Kampanie wyborcze rzadko stwarzają dobre warunki do rozwoju gospodarczego, częściej działają w odwrotnym kierunku.

Myśląc o wariancie optymistycznym w sytuacji społeczno-politycznej i jej wpływie na gospodarkę można by założyć, że po pierwsze gospodarka już się oddzieliła od polityki i się na nią uodporniła. A po drugie, że obec-nie bardzo ważne koło zamachowe gospodarki, czyli eksport, będzie miał do czynienia przede wszystkim z gospodarkami innych, politycznie doj-rzalszych krajów.

Media elektroniczne

Media elektroniczne, e-media, internet, e-booki itd., chociaż za każdą na-zwą kryje się konkretne rozwiązanie sprzętowe, organizacyjne, użytkowe lub programowe, to przede wszystkim w poligrafach mają wzbudzać strach, że powstają i rozwijają się po to, aby tę poligrafię zastąpić i zniszczyć. Rok 2012 przyniósł kilka faktów, które miałyby tę tezę potwierdzać, co widać na poniższych rysunkach, ale również przyniósł informację o dalszym wzro-ście sprzedaży produkcji poligraficznej.

20

RYne

k kS

IĄŻk

I W P

OLSC

e 20

13Wykorzystanie internetu wg celu

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

poczta

informacja

czytanie on-line


Przez kilka lat wykorzystywanie internetu do celów pozyskania informacji, przekazywania sobie wiadomości pocztą internetową i jeszcze parę innych po-trzeb wyraźnie rosło z roku na rok. W zasadzie tylko czytanie on-line od 2008 roku prawie się nie zmieniało i nie przekraczało średnio 20 proc. populacji. Oczywiście w grupie młodzieży ta wielkość była wyższa o ok. 10 proc. Rok 2012 przyniósł duży skok do ponad 30 proc. średnio. Czy jest to chwilowa zmiana, czy trend okaże się w badaniu przyszłorocznym. Na pewno wraz wchodzeniem dzieci w wiek młodzieżowy i dorastaniem młodzieży średnia w naturalny spo-sób będzie się podwyższać, ale dlaczego nastąpiło to tak gwałtownie?

Nie ma badań w tym względzie, ale można założyć, że czytelnictwo on- -line w internecie bardziej dotyczy informacji prasowych niż czytania ksią-żek. Czytanie książek jako e-booki na stosownych urządzeniach bardzo szybko się rozwija, chociaż obecnie jest to jeszcze niewielka część rynku czytelniczego. Rozwój już nie dotyczy tylko przekaźnika treści – zamiast papieru ekran e-czytnika, tabletu lub innego urządzenia mobilnego. Roz-wój dotyczy również samej treści, która jest wzbogacana dodatkowymi in-formacjami tekstowymi lub dźwiękowymi.

Powstało również coś, co można nazwać połączeniem książki papierowej i e-booka. Czyta się książkę w postaci papierowej, a dodatkowe informa-cje wydrukowane w sposób niewidoczny dla oka ludzkiego są odtwarzane przez specjalne pióra. Najczęściej są to książeczki dla dzieci uzupełniane dźwiękami. W Polsce wykonywane są tego typu książki na rynek polski i na eksport. Jest to nie tyle przykład obrony poligrafii przed e-mediami lecz współdziałanie z nimi.

21


Rynek reklamy w Polsce w mln zł

0

1 000

2 000

3 000

4 000

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013prognoza

TV

Internet

radio

kino

drukowana

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Starlink.

Niestety, jest obszar gdzie rzeczywiście media elektroniczne, konkretnie internet, szybko wypierają poligrafię i zajmują jej miejsce – to reklama. Jesz-cze w roku 2006 reklama drukowana: gazety, bilbordy i czasopisma mia-ła wartość ponad pięciokrotnie wyższą od reklamy internetowej. W 2012 roku łączna wartość reklamy drukowanej była już tylko o niecałe 10 proc. wyższa od internetowej. Dane za pierwszy kwartał 2013 roku są również niedobre: czasopisma i bilbordy zanotowały spadek wpływów o ponad 16 proc. oraz gazety spadek o 24 proc., przy jednoczesnym wzroście reklamy internetowej o prawie 8 proc. Oznacza to, że reklama internetowa w tym kwartale nie tylko dogoniła reklamę drukowaną, ale jest już o ponad 20 proc. wyższa.

Nie trzeba wiele pisać, aby po tej informacji zrozumieć jedną z podsta-wowych przyczyn złej kondycji drukarń prasowych.

Rozdział drugi

Metoda pięciu sił Portera

25

OtOCzenIe kOnkuRenCYjne W POLIGRAFII

Otoczenie konkurencyjne w poligrafii

Zintegrowaną metodą oceny sektorowej jest metoda „Pięciu sił Portera”. Jest to pięć wzajemnie oddziałujących na siebie czynników: siły przetargowej dostawców, siły przetargowej nabywców (klientów), natężeniu konkurencji w sektorze, groźbie nowych konkurentów i groźbie substytutów. Spojrze-nie na poligrafię w perspektywie tych czynników pozwala zaobserwować wpływ nie tylko wzajemnie na siebie drukarń, ale również to co z najbliż-szego otoczenia dotyczy tych drukarń.

„Pięć sił Portera”

Groźba nowych wejść konkurentów

Czynnik Kierunek oceny Waga Ocena Siła

Rentowność sektora duża – wysoko 0,18 –1 –0,18

Faza rozwoju produktów rozwój – wysoko 0,14 –3 –0,42

Potrzeby kapitałowe wysokie – nisko 0,12 –3 –0,36

Ekonomia skali duża – nisko 0,12 0 0,00

Siła marki firmy wysoka – nisko 0,08 –1 –0,08

Koszty zmiany dostawcy przez klientów małe – wysoko 0,08 3 0,24

Korzystanie z dopłat UE łatwe – wysoko 0,08 –1 –0,08

Dostęp do technologii łatwy – wysoko 0,08 3 0,24

Dostęp do kanałów dystrybucji łatwy – wysoko 0,06 3 0,18

Koszty wyjścia wysokie – nisko 0,06 1 0,06

suma 1,00 –0,40

26

RYne

k kS

IĄŻk

I W P

OLSC

e 20

13Siła przetargowa dostawców


Konkurencja wśród dostawców wysoka – niska 0,18 –3 –0,54

Udział dostaw w kosztach wysoki – wysoko 0,14 4 0,56

Zróżnicowanie produktów dostawców wysokie – wysoko 0,12 3 0,36

Znaczenie dostaw dla rentowności sektora duże – wysoko 0,12 4 0,48

Niepowtarzalność produktów dostawcy wysoka – wysoko 0,10 1 0,10

Liczba dostawców wysoka – wysoka 0,08 1 0,08

Znaczenie sektora dla dostawców wysokie – nisko 0,08 –4 –0,32

Dostępność substytutów wysoka – niska 0,06 –1 –0,06

Groźba integracji w przód dostawców wysoka – wysoko 0,06 –3 –0,18

Koszty zmiany dostawcy dla sektora wysoki – wysoko 0,06 –3 –0,18

suma 1,00 0,30

Siła przetargowa nabywców (klientów)


Koncentracja nabywców wobec sektora wysoka – wysoka 0,15 4 0,60

Znajomość kosztów sektora przez nabywców wysokie – wysoko 0,15 5 0,75

Wolumen zakupu wysoki – wysoko 0,12 1 0,12

Zróżnicowanie produktów wysokie – nisko 0,10 –2 –0,20

Wkład sektora w jakość produktów nabywcy wysoki – nisko 0,10 –2 –0,20

Koszty zmiany dostawcy dla nabywców niskie – wysoko 0,10 4 0,40

Liczba nabywców wysoka – nisko 0,08 2 0,16

Udział w tworzeniu kosztów nabywców wysoki – wysoko 0,08 –2 –0,16

Groźba integracji wstecz nabywców wysokie – wysoko 0,06 4 0,24

Zyski nabywców wysokie – nisko 0,06 1 0,06

suma 1,00 1,77

natężenie konkurencji w sektorze


Liczba konkurentów duża – wysoko 0,18 3 0,54

Przyrost zdolności produkcyjnych wysoki – wysoko 0,16 2 0,32

Stopa wzrostu sektora niska – wysoko 0,10 2 0,20

Termin płatności klientów długi – wysoko 0,10 5 0,50

Koszty stałe wysokie – wysoko 0,10 3 0,30

Udział długoterminowych kontraktów niski – wysoko 0,08 1 0,08

Koszty zmiany dostawcy przez klientów małe – wysoko 0,08 3 0,24

Zróżnicowanie działania konkurentów wysokie – wysoko 0,08 3 0,24

Zróżnicowanie produktów sektora wysokie – nisko 0,06 –1 –0,06

Koszty wyjścia wysokie – nisko 0,06 1 0,06

suma 1,00 2,42

27


Groźba pojawienia się substytutów


Udział nowych potrzeb klientów wysoki – wysoko 0,30 4 1,20

Zyskowność sektorów produkujących substytuty wysoka – wysoko 0,30 3 0,90

Skuteczność cenowo-jakościowa substytutów wysoka – wysoko 0,30 1 0,30

Faza rozwoju produktów rozwój – nisko 0,10 1 0,10

suma 1,00 2,50

Źródło: opracowanie własne.

Dla lepszej obserwacji zachodzących zmian w otoczeniu konkurencyj-nych w poniższej tabeli zestawiono wyniki poszczególnych czynników w la-tach 2010-2012, wraz z wykresem obrazującym te zmiany.

zmiany „Pięciu sił” M.e. Portera w latach 2010-2012

Czynnik 2010 2011 2012

Groźba nowych wejść konkurentów 0,24 -0,22 -0,44

Siła przetargowa dostawców -0,12 0,18 0,30

Siła przetargowa nabywców (klientów) 2,07 2,09 1,77

Natężenie konkurencji w sektorze 3,14 2,50 2,42

Groźba pojawienia się substytutów 1,70 2,00 2,50


Groźba nowych wejść konkurencyjnych ma tendencję malejącą, rok 2010 był jeszcze na plusie, a rok 2012 jest już na wyraźnym minusie. Nie obserwuje się jakiegoś widocznego trendu wchodzenia do poligra-fii podmiotów polskich (wcześniej działających w innych branżach) lub podmiotów zagranicznych budujących od podstaw nowe drukarnie lub przejmujących polskie drukarnie. W latach wcześniejszych były poje-dyncze przypadki np.: amerykański Quad, przejmujący drukarnie Win-kowskiego lub globalny koncern poligraficzny Chesapeake, przejmujący drukarnię Cezar (koncern ten w 2013 roku został przejęty przez fundusz inwestycyjny). Wydaje się, że podstawową barierą zniechęcającą do takich działań są wysokie potrzeby kapitałowe przy bardzo niskiej rentowności branży. W dalszym ciągu nie są to wysokie wartości, a więc i tendencja może się odwrócić.

28

RYne

k kS

IĄŻk

I W P

OLSC

e 20

13Graficzna prezentacja zmian „Pięciu sił” M.e. Portera w latach 2010-2012

-1,00 0,00 1,00 2,00 3,00 4,00

2010

2011

2012

Siła przetargowadostawców

-1,00

0,00

1,00

2,00

3,00

4,00

Siła przetargowa dostawców

201020112012

Natężenie konkurencjiw sektorze

Groźba nowych wejśćkonkurentów

Siła przetargowa nabywców (klientów)

Groźba pojawienia sięsubstytutów

Groźba nowych wejśćkonkurentów

Groźba pojawienia sięsubstytutów

Natężenie konkurencjiw sektorze Siła przetargowa

nabywców (klientów)


Siła przetargowa dostawców lekko wzrasta, ale tak jak już była mowa w poprzedniej edycji dotyczy to bardziej dostawców materiałów niż dostaw-ców urządzeń. W ostatnim okresie dostawcy materiałów bardziej zwracali uwagę na terminowość płatności i w wielu przypadkach odmawiali kolej-nych dostaw jeżeli płatności były bardzo przeterminowane. O mniejszej sile dostawców maszyn i urządzeń może świadczyć również rezygnacja najważ-niejszych firm z wystawiania się na poligraficznych i okołopoligraficznych

29


targach, w tym na Targach Poligrafia 2013, jak również ograniczanie stoisk na Targach Drupa 2012.

Spada lekko siła przetargowa nabywców (wydawców), chociaż w dal-szym ciągu jest duża (w 2012 – 1,77). Spadek spowodowany jest z jednej strony zmianami wśród wydawców, którzy poszukują nowych źródeł przy-chodów, a z drugiej strony wzrosła trochę siła drukarń. Jednocześnie trze-ba zaznaczyć, że naciski wydawców na drukarnie o wydłużanie terminów płatności doszły już „do ściany”; oczekiwanie jeszcze dłuższych terminów niż 180 dni nie jest możliwe do spełnienia, ponieważ grozi niewypłacalno-ścią drukarń. Nie są też dziś dużym problemem dla drukarń oczekiwania wydawców dotyczące terminowości dostaw oraz jakości produkcji. Te dwa elementy drukarnie traktują jako element normalnej pracy, a więc i odczu-cie nacisków w tym względzie jest mniejsze.

Największy wzrost – i to do wartości już naprawdę wysokich – zanotował czynnik zwany groźbą substytutów produktów poligraficznych. W 2010 ro-ku czynnik ten był na trzecim miejscu, a w 2012 roku był już na pierwszym miejscu z wartością 2,50. Substytuty produktów poligraficznych to nie tyl-ko e-booki, których udział jest niski, chociaż dynamicznie wzrasta. Przede wszystkim substytutem mającym duży wpływ na działalność poligraficzną jest reklama w internecie i inne metody reklamy nie wymagające druko-wania, np. elektroniczne bilbordy.

Czynnik związany z natężeniem konkurencji stracił pierwsze miejsce i systematycznie spada, chociaż dynamika spadku w 2012 roku była mniej-sza niż w roku 2011. Trochę mniejsza konkurencja wynika z „porządko-wania” rynku poprzez upadłości najsłabszych oraz działania dywersyfi-kujące drukarń. Zamknięcie przez PAP Drukarni Naukowo-Technicznej było w 2012 roku największym ubytkiem konkurencji w sektorze drukarń dziełowych. W innych sektorach upadały raczej niewielkie drukarnie, pro-wadzone w ramach działalności gospodarczej osób fizycznych. W zasadzie wszystkie drukarnie podjęły działania zmierzające do rozszerzenia zakre-su usług poligraficznych (najczęściej w kierunku opakowań), ale nie tylko, ponieważ niektóre zajęły się również dystrybucją lub działalnością zwią-zaną z przygotowywaniem treści dla e-mediów.

Targi Drupa 2012

Znakomitą analizą otoczenia konkurencyjnego są międzynarodowe targi poligraficzne Drupa, odbywające się co cztery lata w Düsseldorfie. Ostatnie takie wydarzenie miało miejsce w 2012 roku. Chociaż targi odbywają się

30

RYne

k kS

IĄŻk

I W P

OLSC

e 20

13 w Europie, to mają zasięg i znaczenie ogólnoświatowe. Wystawcy prezentu-ją nie tylko gotowe maszyny, materiały i technologie do natychmiastowego stosowania w produkcji poligraficznej, ale również pokazują lub zapowia-dają nowe rozwiązania, które prawdziwe premiery sprzedażowe będą miały w najbliższym czteroleciu. Jak wykazuje historia niektóre zapowiedzi nie wyszły poza prototypy, a niektóre z różnych powodów tylko chwilowo bu-dziły zainteresowanie i nie uzyskały sukcesu sprzedażowego.

Drupa jest też ważnym wydarzeniem w warstwie organizacyjnej, struk-turze i liczbie wystawców oraz zwiedzających, liczbie dokonanych trans-akcji, temperaturze i zawartości rozmów, a także spotkań towarzyskich, ważnego elementu wszystkich tego typu imprez. W tym zakresie Drupa 2012 zaczęła się od wahań o udziale w targach wielu wystawców, rezygna-cji niektórych, a ograniczenia powierzchni wystawienniczych w zasadzie wszystkich. Było też korzystanie ze wspólnych stoisk nie tylko siostrza-nych firm lub ściśle współpracujących, alianse wystawiennicze czasami były tylko na tę imprezę. Również wyposażenie i aranżacje stoisk były zauważalnie skromniejsze w porównaniu z poprzednimi targami. Już po targach okazało się, że było ok. 20 proc. mniej zwiedzających, ale za to – jak zauważali wystawcy – procentowo więcej było osób decyzyjnych, a mniej zwiedzających, chcących poznać rozwiązania technologiczne i maszynowe – wiedzę o tym można w dużej mierze pozyskać przez in-ternet. Oszczędniejsi byli wystawcy i zwiedzający, ale jakość kontaktów wg jednych i drugich była lepsza.

Branża poligraficzna przeżywa trudne czasy, wynikające z ogólnoświa-towego kryzysu polityczno-finansowego oraz znaczącego rozwoju substy-tutów produktów poligraficznych, chociażby e-mediów. To było widać na Drupie 2012. Poligrafia musi w szybkim tempie zmienić się, a nie czekać, aż kryzys się skończy i nastąpi powrót lepszych czasów, lepsze czasy nie nastąpią, nastąpią inne czasy.

Wielu po Drupie 2012 upatruje zmian w poligrafii i odzyskaniu poprzed-niej pozycji gospodarczej za sprawą anonsowanej nowej technologii – na-nodruku. Słowo „anonsowanej” jest jak najbardziej na miejscu, ponieważ przekazano tylko wstępne informacje, nie pokazując pracujących maszyn, lub nawet nie dając zwiedzającym do wglądu odbitek drukarskich. Ale za sprawą świetnie przeprowadzonej akcji marketingowej oraz osoby główne-go twórcy tego rozwiązania – Benny’ego Landy, wcześniej twórcy jednego z ważniejszych rozwiązań druku cyfrowego – nanodruk jest postrzegany jako panaceum na kłopoty poligrafii. Nikt nie widział gotowego rozwiąza-nia, nikt nie wie jak dokładnie będzie ono funkcjonowało, ale Benny Landa uzyskał od liderów producentów maszyn drukujących środki finansowe na kontynuowanie prac nad nanodrukiem.

31


Potwierdziły się dwa główne trendy rozwoju: wchodzenie drukowania cyfrowego na coraz to nowe obszary zastosowań oraz dużo nowych opra-cowań dla opakowań.

Druk cyfrowy obejmuje coraz większy zakres drukowania nakładów książek, nie tylko dla nakładów poniżej tysiąca egzemplarzy. A to znaczy, że zaczyna być opłacalny i konkurencyjny w stosunku do dotychczasowych rozwiązań związanych z drukowaniem offsetowym. Dzieje się tak m.in. po-przez szersze zastosowanie drukowania zwojowego oraz zwiększania for-matu drukujących cyfrowych maszyn arkuszowych. Takim przebojem było zaprezentowanie maszyn cyfrowych w formacie B2. Jednocześnie budowa-ne są zintegrowane linie produkcyjne zawierające maszyny do drukowania oraz specjalnie zaprojektowane maszyny wykonujące operacje introligator-skie i wykończeniowe. Kompletność operacji produkcyjnych w jednej zin-tegrowanej linii zwiększa szanse drukowania cyfrowego.

Druk cyfrowy znajduje coraz więcej zastosowań w drukowaniu opako-wań zarówno na elastycznych materiałach jak również podłożach sztyw-nych. Tutaj także rozwój idzie w kierunku zwiększania formatów i integra-cji w liniach produkcyjnych operacji wytwarzania opakowań (np. pudełek). Drukujące zespoły cyfrowe wbudowywane są w hybrydowe maszyny dru-kujące, zawierające zespoły z innych technik drukowania.

Oczywiście bardzo rozwijają się różne oprogramowania produkcyjne, ale większe znaczenie w ekonomiczności i elastyczności funkcjonowania drukarń mają oprogramowania związane z integracją różnych rozwiązań oraz zarządzania. Web-two-print, „druk na żądanie”, systemy zarządzania typu MIS czy ERP to nie tylko hasła, ale coraz doskonalsze rozwiązania pozwalające drukarniom lepiej funkcjonować.

Można by jeszcze opisywać rozwiązania z zakresu materiałowego, ochrony środowiska (ugruntowywania się dotychczasowych certyfikatów i wprowadza-nia nowych), poszczególnych rozwiązań techniczno-technologicznych, ale za-kres niniejszej książki na to nie pozwala, a ponadto jedna książka to za mało.

Czy pieniądze wydane na projekt Benny’ego Landy nie okażą się ich mar-notrawieniem oraz które z propozycji przetrwają – to okaże się zapewne na następnej Drupie w 2016 roku.

Rynek wydawniczy

Rynek wydawniczy książek, czasopism i gazet w pewnym sensie pozostaje najważniejszym rynkiem, decydującym o obliczu poligrafii, niezależnie od dynamicznego rozwoju opakowań. Zmiany w poszczególnych segmentach i opisujące poszczególne wskaźniki nie są jednakowe.

32

RYne

k kS

IĄŻk

I W P

OLSC

e 20

13Rynek wydawniczy książki

Lata 1990 1995 2000 2005 2010 2011 2012

książki

tytuły 10242 11925 21647 19999 29539 31511 34193

nakłady w mln egz. 175,6 115,6 102,8 81,0 83,4 93,7 90,3

średni nakład w egz. 17145 9694 4749 4050 2823 2974 2641

10 24211 925

21 64719 999

29 53931 511

34 193

0

5 000

10 000

15 000

20 000

25 000

30 000

35 000

40 000

1990 1995 2000 2005 2010 2011 20120,0

20,0

40,0

60,0

80,0

100,0

120,0

140,0

160,0

180,0

200,0tytuły średni nakład w egz. nakłady w mln egz.

egze

mpla

rze

mln

egze

mpla

rzy


Rok 2012 przyniósł pewne zmiany we wskaźnikach opisujących rynek książki, czy jest to zmiana tendencji, czy tylko jednorazowe wahanie – okaże się w następnych latach. Jeden trend jest niezmienny, a nawet osią-ga większą dynamikę – wzrost liczby tytułów. Analizując jeszcze dalej ten element, widać także wzrost liczby tytułów pierwszych wydań. Jak w so-czewce widać walkę wydawnictw o klienta większą paletą propozycji oraz dostarczaniem nowości. Skraca się życie poszczególnych tytułów – coraz krótszy cykl życia produktów jest tendencją dotykającą nie tylko książki, ale i inne produkty.

Zmieniła się natomiast tendencja dotycząca nakładów książek, po raz pierwszy od 2005 roku łączne nakłady są mniejsze niż w roku poprzednim. O ile w 2011 roku było ok. 10 mln egzemplarzy więcej niż w roku 2010, to rok 2012 przyniósł spadek nakładów o ok. 3 mln egzemplarzy. Patrząc na wykres wieloletni powstaje pytanie, czy nakłady będą stabilne, czy nakłady będą w dalszym ciągu się obniżały tak jak pokazał to 2012 rok?

Oczywiście konsekwencją wymienionych wyżej wyników jest spadek średniego nakładu. Gdy w 2011 roku średni nakład szedł w górę i zbliżał

33


się do 3 tys. egz., to w 2012 roku był bliższy 2,5 tys. egz. Wyniki te mogą uzasadniać tezę, że coraz więcej książek będzie drukowanych w techni-ce cyfrowej. Już wcześniej wspomniano, że cyfrowe maszyny drukują-ce umożliwiają opłacalne drukowanie większych nakładów niż 500 egz. i proponowane są zintegrowane linie wykonywania książek w oprawie miękkiej oraz twardej, zawierające moduły drukowania cyfrowego i ope-racji introligatorskich. Istotnym elementem tego typu rozwiązań jest szyb-ki czas wykonania nakładu oraz bardzo małe ilości makulatury techno-logicznej – wynikające z małej ilości egzemplarzy makulaturowych od wykonania pierwszej odbitki do wykonania odbitki nakładowej (z ak-ceptowalną jakością).

Rynek wydawniczy gazet

Lata 1990 1995 2000 2005 2010 2011 2012

gazety

tytuły 130 108 66 69 51 51 45

nakłady mln egz. 1390,5 1433,7 1153,3 1353,1 994,1 930,7 876,4

średni nakład w tys. egz. 53 57 68 84 73 70 79

jednorazowy nakład w tys. egz. 6947 6114 4512 5804 3722 3590 3546

130

108

66 69

51 5145

0

20

40

60

80

100

120

140

1990 1995 2000 2005 2010 2011 20120,0

200,0

400,0

600,0

800,0

1 000,0

1 200,0

1 400,0

1 600,0tytułyśredni nakład w tys. egz.

nakłady mln egz.

tys.

egze

mpla

rzy

mln

egze

mpla

rzy


Kryzysem najbardziej dotknięty jest rynek gazetowy. Spada liczba ty-tułów oraz cały czas spada łączny nakład. W stosunku do 1990 roku po-zostało tylko 1/3 tytułów i 2/3 łącznego nakładu, natomiast wzrasta średni nakład wydania. Rodzi się pytanie, jak wydawnictwa gazetowe – pomimo

34

RYne

k kS

IĄŻk

I W P

OLSC

e 20

13 takiego trendu oraz spadku wpływów z reklam – jeszcze utrzymują ren-towność? W dużej mierze wpływy z reklam i sprzedaży egzemplarzowej zostały zastąpione wpływami ze sprzedaży treści w internecie. O ile na początku wszystkie gazety wchodząc do internetu udostępniały treść wy-dań archiwalnych za darmo, to obecnie każą sobie za to płacić, a ponadto przygotowują treści, które są dostępne za opłatą wyłącznie w internecie. Dotyczy to szczególnie różnego rodzaju analiz oraz zbiorczych zestawień wskaźników.

Rynek wydawniczy czasopism

Lata 1990 1995 2000 2005 2010 2011 2012

czasopisma

tytuły 3007 4330 5468 6652 7604 7713 7569

nakłady mln egz. 679,3 1776,8 1552,3 1795,5 1453,6 1436,9 1241,7

średni nakład w egz. 13699 17949 12403 12185 11451 11336 11412

jednorazowy nakład (w egz.) 41194 77720 67820 81054 87075 87438 86376

3 0074 330

5 4686 652

7 604 7 713 7 569

0

2 000

4 000

6 000

8 000

10 000

12 000

14 000

16 000

18 000

20 000

1990 1995 2000 2005 2010 2011 20120,0

200,0

400,0

600,0

800,0

1 000,0

1 200,0

1 400,0

1 600,0

1 800,0

2 000,0tytuły średni nakład w egz. nakłady w mln egz.

egze

mpla

rze

mln

egze

mpla

rzy


Na rynku czasopism po paru latach wzrostu, w 2012 roku spadła liczba tytułów, było ich mniej niż w 2010 roku. Łączne nakłady cały czas spadały, a średni nakład ustabilizował się na poziomie bliskim 11,5 tys. egz.

Spadek liczby reklam oznacza najczęściej mniej stron w czasopiśmie, co trochę zmniejsza koszty ich produkcji dla wydawnictw. Ale oczywiście nie jest to z kolei dobra sytuacja dla drukarń, które mają mniejszą produkcję w działach drukowania.

Niedostępne w wersji demonstracyjnej.

Zapraszamy do zakupu

pełnej wersji książki

w serwisie

W PO LSCE 2013 - Publio.pl...POLIGRAFIA W PO LSCE 2013 Bernard J !wiak Piotr Dobro"#cki Patronat...

Documents

Transcript of W PO LSCE 2013 - Publio.pl...POLIGRAFIA W PO LSCE 2013 Bernard J !wiak Piotr Dobro"#cki Patronat...