W numerze m.in.;

Baluch

Hamada

Kozera

Krasicki

Lis

Mateja

Musielok

Nicieja

Piasecki

Suchoński

WiercińskiW górę birety! Świeżo upieczeni magistrowie politologii świętują swój sukces. Zybura

2 INDEKS nr 9-10 (47-4S)

- prace studentów pracowni grafiki Instytutu Sztuki (JO

iT ir im a i'-

Karolina Pocajto

Patrycja Kucik

Anna Dudek Anna Brzeżańska

Spis treści:

Kronika U O ..................................................... 3Złoty Laur Nauki dla papieża ................ 10Honor dla u czeln i.......................................... 10Nominacje profesorskie- prof. dr hab. Jan K o p ie c .......................... 11Nagroda J. Karskiegodla abpa A. N o sso la ..................................... 12Medal im. F. Palackiegodla prof. Jana Seredyki .............................. 14Jubileusz prof. A. Suchońskiego ............ 14Jubileusz prof. Z. Piaseckiego ................ 16Książki do n a p isa n ia ................................... 16Dar k o n su la ..................................................... 18W dialogu z So łow jow em .......................... 19Będę nadal z w a m i........................................ 19Rektor wśród noblistów ............................ 21Mimozami jesień się z a c z y n a ................... 22W łodzi Charona .......................................... 23W mojej pracowni- prof. dr hab. Jerzy L i s .............................. 28W mojej pracowni- prof. dr hab. Adam Suchoński ............ 33W ierszyki dla profesorów .......................... 38Witold Gombrowicz i N ie m c y ................ 39Uniwersytet w trybach p r a s y ................... 33Absolwenci: Solidarni i w ystrzyżeni. . . 45M rowisko ........................................................ 48Pamięć zakuta w k am ien iach ................... 49Sztuka nagrodzona ..................................... 51Język kłamie g ło so w i................................... 51Trzecie tysiąclecie - okiem filozofa (16) 52Zapiski z ponowoczesności ..................... 53Uniwersytet przychylny młodymp o e to m ............................................................... 54Przychodzi studentka ................................. 56Sylwetki: Gen. Henry Le Rond .............. 57Sztuka nie zna g ra n ic ................................... 60Malowany Wschód po raz t r z e c i 62W gabinecie sztuki po lon ijne j................... 63Festiwal im. I. R eim ann a............................ 63Opole - Krym raz je s z c z e .......................... 64Pobożność ludowa na Ś lą s k u ................... 66Konferencja katedr politykiekonomicznej ................................................. 69Mama w u n iw ersytecie ............................... 70Być studentem ............................................... 71Agresji - s t o p ! ................................................. 72Student i paragraf ........................................ 73Etyka a p ra w o ................................................. 74Nobel w dziedzinie medycyny .............. 74M edycy na s ta r t ! ............................................ 76Posiedzenia Senatu U O ............................... 77Nowości w y d aw n icze ................................. 82

Indeks. Pismo UO W ydawca: Uniwersytet Opolski Rektorat: Collegium Maius 45-040 Opole, pl. Kopernika 11 Redakcja: pok. 217 tel. 541 60 17, fax 541 59 00 e-mail: bezar@uni.opole.pl www.indeks.uni.opole.pl

Zespół: Barbara Stankiewicz- -Buchowska (red. naczelna), Beata Zaremba-Lekki; korekta: Marianna Drzyzga; zdjęcia: Jerzy Mokrzycki; zdjęcie na okładce:Sławom ir Stemplewski.Skład: Jolanta Brodziak-Rajfur Druk: Drukarnia Św. Krzyża

mailto:bezar@uni.opole.plhttp://www.indeks.uni.opole.pl

grudzień 2003 - styczeń 2004 3

Kronika UO

Wręczenie Złotego Medalu im. F. Palackiego prof. Janowi Seredyce. Na zdjęciu od lewej : prof, dr Helena lllnerowa, laudator prof. dr Jaroslav Panek, prof. dr hab. Jan Se- redyka, prof, dr hab. Marceli Kosman.

8 października. W Pradze odbyła się uroczystość wręczenia Złotego Medalu im. Franciszka Palackiego prof. Janowi Seredyce (więcej na str. 13).

Prorektorzy prof. Adam Latała i prof. Janusz Słodczyk uczestniczyli w kolejnym posiedzeniu zespołu opracowującego strategię rozwoju woj. opolskiego, przed przekazaniem go do konsultacji społecznych. Przedmiotem obrad były też formy konsultacji.

9 października. Odbyło się uroczyste otwarcie Zamiejscowego Ośrodka Dydaktycznego Wydziału Teologicznego w Gliwicach.

10 października. Rektor prof. Józef Musielok uczestniczył w uroczystościach związanych z 90. rocznicą urodzin Zbyszka Bednorza.

14 października. Prorektor prof. Leszek Kuberski wziął udział w uroczystościach z okazji Dnia Edukacji Narodowej, zorganizowanych przez opolskie kuratorium oświaty.

14-19 października. Rektor prof. Józef Musielok wziął udział w sympozjum fizyki atomowej w NIST w Gaithersbur- gu, w Maryland (USA), na którym - obok Williama Phillipsa, noblisty z 1997 roku - wygłosił wykład pt. Pomiar prawdopodobieństw przejść z użyciem stabilizowanych luków (więcej na str. 21).

15 października. Prorektor prof. Adam Latała uczestniczył w Kolegium Rektorów Uczelni Wrocławia i Opola, w ramach którego uczestniczył w spotkaniu nt. funkcjonowania uczelni wyższych w warunkach członkostwa Polski w Unii Europejskiej (organizatorem był wojewoda dolnośląski Stanisław Łopatowski).

Prorektorzy UO wzięli udział w promocji książki prof. Adama Suchońskiego pt. Papież Jan Paweł II w polskich i zagranicznych podręcznikach do nauczania historii, która odbyła się w przeddzień 25. rocznicy pontyfikatu Ojca Świętego. Promocję prowadził ks. bp Jan Kopiec (więcej na str. 15).

16 października. Prorektor prof. Adam Latała uczestniczył w uroczystościach w sanktuarium w Trzebnicy, zorganizowanych przez Archidiecezję Wrocławską w 25-lecie pontyfikatu Ojca Świętego.

Na Wydziale Teologicznym odbyła się uroczysta immatrykulacja studentów pierwszych lat oraz wręczenie dyplomów absolwentom.

Prorektor prof. Leszek Kuberski uczestniczył w obchodach Regionalnego Święta Edukacji, podczas których trzech studentów UO otrzymało stypendia marszałka województwa opolskiego.

Prorektor prof. Adam Latała (czwarty z lewej) przed sanktuarium w Trzebnicy.

4 INDEKS nr 9-10 (47-48)

17 października. Prorektorzy Adam Latała i Leszek Kuberski uczestniczyli w uroczystościach związanych z otwarciem i pierwszą inauguracją roku akademickiego w Państwowej Wyższej Szkoły Medycznej w Opolu (więcej na str. 76).

W imieniu władz UO prorektor prof. Leszek Kuberski wręczył statuetkę i nagrodę rektora UO laureatom Ogólnopolskiego Konkursu Poetyckiego „O gałązkę oliwną", zorganizowanego przez Stowarzyszenie Młodych Poetów (więcej na str. 54).

18-19 października. Prorektor prof. Adam Latała reprezentował opolskie środowisko akademickie na inauguracji roku akademickiego w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim.

20-21 października. W Kamieniu Śląskim trwała konferencja naukowa pt. Język, prawo, społeczeństwo, zorganizowana przez Komisję Stylistyczną Komitetu Językoznawstwa PAN i Komisję Języka Prawnego Rady Języka Polskiego przy prezydium PAN, a także Instytut Filologii Polskiej UO. Było to pierwsze spotkanie językoznawców i prawników interesujących się zagadnieniami języka.

21 października. Rektor prof. Józef Musielok otworzył sesję naukową pt. 230-lecie KEN, zorganizowaną przez Liceum Ogólnokształcące w Strzelcach Opolskich, którego rektor jest absolwentem.

Prorektor prof. Adam Latała uczestniczył w Gali Jubileuszowej, która odbyła się w Teatrze im. Jana Kochanowskiego z okazji 200-lecia ubezpieczeń w Polsce.

W auli UO odbyły się otrzęsiny dla studentów pierwszego roku studiów.

22 października. Prorektor prof. Janusz Słodczyk, na zaproszenie przewodniczącego Sejmiku Samorządowego Województwa Opolskiego, wziął udział w spotkaniu poświęconym współpracy z uczelniami regionów Burgundii (Dijon), Nad- renii-Palatynatu (Maisz, Kob- lentz, Kaiserslauten, Trier) i Kraju Środkowo-Czeskiego (Praga, Mlada Boleslav), z którymi władze województwa opolskiego podpisały umowę o współpracy. Celem spotkania było ustalenie kierunków współpracy oraz identyfikacja istniejących umów i powiązań z uczelniami współpracujących regionów, a także omówienie możliwości objęcia współpracą ko

lejnych uczelni z tych regionów. W spotkaniu wzięli udział rektorzy wszystkich opolskich uczelni oraz Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Nysie.

Prof. Janusz Słodczyk spotkał się z prof. Thomasem Bonar- tem z Fachhochschule w Trier. Tematem spotkania było podsumowanie tegorocznego kursu języka polskiego dla obcokrajowców, który oceniony został bardzo wysoko. Rozmawiano także o zasadach współpracy w organizacji i finansowaniu takich kursów w latach następnych oraz formach rozszerzenia tego rodzaju współpracy.

23 października. W Kamieniu Śląskim prorektor Janusz Słodczyk otworzył konferencję zorganizowaną przez prof. dr hab. Józefę Brągiel z Katedry Pedagogiki Społecznej Instytutu Nauk Pedagogicznych pt. Praca socjalna wobec wyzwań teraźniejszości i przyszłości.

24 października. Prorektor Leszek Kuberski wziął udział w posiedzeniu UKA w Poznaniu, poświęconym zasadom nauczania języka angielskiego.

27 października. Prorektor prof. Adam Latała wziął udział w obradach Regionalnej Konferencji Rektorów Uczelni Akademickich w Katowicach. Gospodarzem konferencji była Śląska Akademia Medyczna, a jej prezydentem - prof. Tadeusz Wilczok.

27-29 października. W Instytucie Psychologii UO przebywali członkowie Polskiej Komisji Akredytacyjnej.

28 października. Gościem władz rektorskich była radna prowincjonalna Zgromadzenia Sióstr Szkolnych de Notre Dame Teresa Orzeł.

Religie narodów - Krym. Tak brzmiał tytuł wykładu otwartego prof. Jurija Babinowa z Uniwersytetu w Sewastopolu, wygłoszonego dla studentów naszego uniwersytetu.

Na zdjęciu od lewej: marszałek Senatu RP prof. Longin Pastusiak, kanclerz Austrii dr Wolfgang Schissel i senator prof. Stanisław S. Nicieja podczas wizyty polskich parlamentarzystów w Austrii.

grudzień 2003 - styczeń 2004 5

Pożegnanie prof. Wiesława Lesiuka.

29 października. Wykład otwarty wygłosił prof. Ludger Kühnhardt z Centrum Integracji Europejskiej Uniwersytetu w Bonn.

30 października. Obradował Senat UO.

3-7 listopada. W Instytucie Nauk Społecznych UO gościli pracownicy naukowi z Fundacji Richarda Montaga.

5 listopada. W Ośrodku Villa Académica, w ramach Opolskiego Salonu Literackiego, odbyło się spotkanie z pisarzem Henrykiem Wańkiem, w którym uczestniczył rektor prof. Józef Musielok.

7 listopada. Władze Uniwersytetu Opolskiego, pracownicy i studenci uczestniczyli w pogrzebie śp. prof. Wiesława Lesiuka (sylwetka prof. Wiesława Lesiuka na str. 23).

13-14 listopada. Państwowa Komisja Akredytacyjna wizytowała kierunek informatyka.

13-15 listopada. W posiedzeniu Konferencji Rektorów Uniwersytetów Polskich w Gdańsku naszą uczelnię reprezentował prorektor Leszek Kuberski. Omawiano m.in. sprawę algorytmu funkcjonowania studiów doktoranckich.

13-16 listopada. W Pradze odbyło się pierwsze spotkanie z trzyetapowego międzynarodowego programu warsztatów organizowanych przez Civic Education Projekt Central Europe. Głównym tematem spotkania było kontynuowanie rozwoju w metodyce procesu dydaktycznego oraz propagowanie idei, celów i wytycznych Konwencji Bolońskiej. W warsztatach brali udział przedstawiciele pięciu polskich uniwersytetów, w tym cztery osoby z Wy-

działu Ekonomicznego Uniwersytetu Opolskiego: dr Agnieszka Krawczyk, mgr Bartosz Fortuński, mgr Renata Klimek, mgr Joost Platje.

14 listopada. Instytut Historii był organizatorem konferencji naukowej Edukacja historyczna a współczesność. Konferencja połączona była z jubileuszem 40-le- cia pracy naukowej i 70. rocznicy urodzin prof. Adama Sucho- ńskiego (rozmowa z prof. Adamem Suchońskim na str. 33).

14-15 listopada. Rektor UO prof. Józef Musielok uczestniczył w uroczystościach związanych ze Świętem Nauki Wrocławskiej.

17 listopada. Współczesne problemy ekonomii - tak brzmiał tytuł wykładu dr. Roberta Gwiazdowskiego, eksperta Centrum Adama Smitha, który odbył się na Wydziale Ekonomicznym UO w ramach cyklu wykładów otwartych, a dotyczył założeń reformy finansów publicznych, ujętych w projekcie ustawy o likwidacji bezrobocia i reformie finansów publicznych, przygotowanym przez ekspertów Centrum Adama Smitha.

Członkowie zespołu Państwowej Komisji Akredytacyjnej wizytującego kierunek informatyka. W środku, obok rektora Józefa Musieloka, przewodnicząca zespołu dr Maria Baster-Grząślewicz, obok - prof. Józef Kusz. Pierwsza z lewej - prof. Katarzyna Hałkowska.

6 INDEKS nr 9-10 (47-48)

Gościem władz UO była radna prowincjonalna Zgromadzenia Sióstr Szkolnych de Notre Damme Teresa Orzeł.

17 listopada. Prorektor Janusz Słodczyk otworzył konferencję pt. Urzeczywistnianie praw człowieka w XXI wieku. Prawo i etyka, zorganizowaną przez Zakład Prawa Ustrojowego i Praw Człowieka Międzywydziałowego Instytutu Prawa i Administracji, Centrum Dokumentacji Europejskiej MIPiA UO oraz Katedrę Teologii Moralnej i Etyki Społecznej Wydziału Teologicznego UO. Konferencja zgromadziła czołowych przedstawicieli nauk prawnych różnych ośrodków, etyków i teologów. W sesji plenarnej referaty wygłosili m.in. prof. Leszek Leszczyński (UMCS), prof. Barbara Chyrowicz (KUL), prof. Artur

Nowak-Far i prof. Jan Barcz (AGH) oraz ks. prof. Helmut Ju- ros (UKSW). Prelegentem był też prof. Lech Gardocki, I prezes Sądu Najwyższego.

17-18 listopada. Prorektor UO prof. Janusz Słodczyk wziął udział w otwarciu tradycyjnego Colloquium Opole 2003. Przystąpienie do Unii Europejskiej. Szanse dla regionów, którego współorganizatorem był Uniwersytet Opolski. Obok badaczy i samorządowców z Opola w konferencji udział wzięli przedstawiciele uczelni z Górlitz, Opawy, Pragi, Berlina i Duisburga. Jak co roku, uczestnicy konferencji złożyli kwiaty pod pomnikiem upamiętniającym spaloną przez nazistów synagogę i ofiary „nocy kryształowej".

18 listopada. Prorektor Janusz Słodczyk wziął udział w otwartych konsultacjach dotyczących strategii rozwoju Opola, w trakcie których - jako jeden z reprezentantów zespołu, który przygotowywał strategię - odpowiadał na pytania dotyczące obszaru nauki.

19 listopada. Społeczeństwa w obliczu klęsk żywiołowych, katastrof technologicznych i ataków terrorystycznych: zjednoczeni czy podzieleni? - tak brzmiał tytuł wykładu otwartego prof. Krzysztofa Kaniastego z Uniwersytetu w Pennsylvanii, zorgani

zowanego przez Instytut Psychologii UO.

19-20 listopada. Katedra Liturgii i Hagiografii oraz Zakłady Muzyki Kościelnej i Sztuki Sakralnej Wydziału Teologicznego UO, a także Katedra Kul- turoznawstwa i Folklorystyki Wydziału Filologicznego UO - to organizatorzy międzywydziałowego sympozjum pt. Pobożność ludowa w życiu liturgiczno- -religijnym i w kulturze na Śląsku, zorganizowanego z okazji 40. rocznicy konstytucji liturgicznej II Soboru Watykańskiego. Sympozjum otworzył rektor prof. Józef Musielok (więcej na str. 66).

20 listopada. Prorektor prof. Józef Musielok wspólnie z prorektorem prof. Leszkiem Kuberskim uczestniczyli w Konferencji Uniwersytetów Śląskich, która odbyła się w Uniwersytecie Śląskim w Opawie. Podczas spotkania rektorzy Uniwersytetu Ostrawskiego, Uniwersytetu Śląskiego w Opawie, Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, Uniwersytetu Opolskiego, Uniwersytetu Wrocławskiego oraz Akademii Ekonomicznej w Katowicach podpisali deklarację o współpracy.

Prorektor Janusz Słodczyk i mgr Anna Kuczyńska - kierownik działu ds. badań i współpracy z zagranicą wzięli udział w krajowej konferencji poświęconej procesowi bolońskiemu, zorganizowanej przez Ministerstwo Edukacji Narodowej i Sportu. W programie konferencji głos zabrali: minister edukacji narodowej i sportu, podsekretarze stanu w MENiS Ewa Freyberg i Tadeusz Szulc, przewodniczący KRASP prof. Franciszek Ziejka, przewodniczący Państwowej Komisji Akredytacyjnej prof. Andrzej Jamiołkowski oraz przewodniczący Rady Głównej Szkolnictwa Wyższego prof. Jerzy Błażejowski. Przedmiotem dyskusji był udział polskich uczelni w tworzeniu Europejskiego Obszaru Szkolnictwa.Uczestnicy Konferencji Uniwersytetów Śląskich w Opawie.

grudzień 2003 - styczeń 2004 7

H. Gośćmi rektora UO prof. Musieloka byli konsul generalny USA w Krakowie Ke- neth Fairfax (na zdjęciu obok rektora) oraz pracownicy konsulatu.

20-21 listopada. Państwowa Komisja Akredytacyjna wizytowała kierunek matematyka.

21 listopada. Prorektor prof. Adam Latała uczestniczył w uroczystościach dziesięciolecia działalności klubu na rzecz ochrony środowiska Opolszczyzny.

22 listopada. Rektor prof. Józef Musielok uczestniczył w posiedzeniu Rady Naukowej Krajowego Laboratorium FAMO.

23 listopada. 217 studentów politologii odebrało dyplomy magistrów - uroczystość odbyła się w Auli Błękitnej Collegium Maius, władze rektorskie reprezentował prorektor prof. Leszek Kuberski. Przy tej okazji wręczono nagrodę im. Józefa Kokota za najlepszą pracę magisterską o tematyce śląskiej i niemcoznawczej - otrzymał ją Łukasz Śmierciak, za pracę dotyczącą tendencji populistycznych w polityce polskiej.

24 listopada. Na zaproszenie Instytutu Filologii Angielskiej, w Uniwersytecie Opolskim gościł konsul generalny USA w Krakowie Keneth Fairfax oraz pracownicy konsulatu, którzy złożyli również wizytę rektorowi (więcej na str. 18).

Gośćmi studentów Instytutu Historii UO byli młodzi Żydzi ze Stowarzyszenia „Izrael w Sercu".

Prorektor prof. Adam Latała uczestniczył w spotkaniu zorganizowanym przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości i Dom Współpracy Polsko-Niemieckiej pt. Tworzenie lokalnych paktów na rzecz zatrudnienia w powiatach województwa opolskiego.

24-27 listopada. Trwała Opolska Jesień Kulturalna. W Miejskiej Bibliotece Publicznej prelekcję o Stanisławie Wasylew- skim i jego pisarstwie wygłosił dr Adam Wierciński, dr hab. Jacek Gutorow prowadził spotkanie z poetą Tomaszem Różyckim, w MOK-u swoje

wiersze prezentowali też członkowie Stowarzyszenia Młodych Poetów.

25 listopada. Na Uniwersytecie Opolskim odbyła się Konferencja Rektorów Wrocławia i Opola. Spotkanie dotyczyło inicjatywy władz wrocławskich uczelni, aby na początku maja przyszłego roku zorganizować konferencję doktorów honorowych środowiska wrocławskiego i opolskiego. Uzgodniono, że w organizacji tak dużego i drogiego przedsięwzięcia (jego koszt oszacowano na 750 tys. zł) będą brały

także władze rządowe i samorządowe, które sfinansują konferencję. Udział w spotkaniu ma wziąć ponad 300 doktorów honorowych.

Kolegium zdecydowało również o przyznaniu Ojcu Świętemu Złotego Lauru Akademickiego, m.in. w związku z przypadającą w tym roku 50. rocznicą jego habilitacji.

Studenckie Koło Naukowe Slawistów było organizatorem Tygodnia z filmem słowiańskim, w trakcie którego odbyły się projekcje filmów, m.in. serbskiego, czeskiego i macedońskiego.

Na Uniwersytecie Opolskim obradowała Konferencja Rektorów Wrocławia i Opola.

1

8 INDEKS nr 9 -10 (47-48)

Doktorem h.c. wrocławskiej AR został Günter Verheugen - na zdjęciu z lewej. W głębi (od lewej): prof. Tadeusz Koszczyc, rektor wrocławskiej AWF, prof. Marian Noga, rektor wrocławskiej Akademii Ekonomicznej; ks. prof. Józef Pater z Papieskiego Wydziału Teologicznego we Wrocławiu; prof. Józef Musielok, rektor Uniwersytetu Opolskiego.

26 listopada. Prorektor prof. Adam Latała uczestniczył w konferencji samorządowej.

Prorektor UO prof. Janusz Słodczyk wziął udział w zorganizowanej przez Urząd Marszałkowski i Politechnikę Wrocławską konferencji pt. Rola małych regionów w rozwoju społeczno-gospodarczym kraju i integracji europejskiej. W trakcie konferencji badacze z różnych ośrodków w Polsce oraz działacze samorządowi rozważali problemy związane z konkurencyjną pozycją regionu opolskiego i możliwościami jej poprawy.

27 listopada. Rozliczne „dziwności" czeszczyzny - tak brzmiał tytuł odczytu prof. dra hab. Jire- go Damborskiego, który odbył się w Collegium Maius UO z inicjatywy Instytutu Filologii Polskiej.

Obradował Senat UO.

Dr Stanisława Włoch uczestniczyła w pracach Rady Kształcenia Ustawicznego Urzędu Marszałkowskiego.

W Villi Académica odbyła się uroczystość jubileuszowa prof. dra hab. Zdzisława Piaseckiego

w 40-lecie pracy naukowej, w której wzięli rektor i prorektorzy (więcej na str. 16).

31 listopada. Podczas posiedzenia UKA w Poznaniu, w którym uczestniczył prorektor Leszek Kuberski dokonano m.in. akredytacji kierunku historia.

1 grudnia. Rektor prof. Józef Musielok uczestniczył w uroczystości nadania tytułu doktora honoris causa Akademii Rol

niczej we Wrocławiu Gunterowi Verheugenowi.

1-2 grudnia. Instytut Studiów Edukacyjnych UO był organizatorem międzynarodowej konferencji pt. Edukacja przedszkolna dziś i jutro, poświęconej m.in. wychowaniu przedszkolnemu w Polsce i na święcie, kompetencjom nauczyciela przedszkola, wspieraniu rozwoju dziecka przedszkolnego oraz wyrównywaniu szans edukacyjnych dzieci ze specjalnymi potrzebami. Konferencję otworzył prorektor Leszek Kuberski.

Prorektor prof. Adam Latała przebywał w Uniwersytecie Gdańskim na spotkaniu prorektorów odpowiedzialnych za sprawy finansowe i organizacyjne uczelni.

1-4 grudnia. Prorektor prof. Janusz Słodczyk wraz z dziekanem Wydziału Ekonomicznego prof. Urszulą Łangowską- -Szczęśniak i dr Sabiną Kauf przebywali na Uniwersytecie w Poczdamie. Efektem wizyty było podpisanie ramowego planu współpracy Wydziału Ekonomicznego UO z Wydziałem Gospodarki i Nauk Społecznych Uniwersytetu w Poczdamie na lata 2004-2007 oraz podpisanie planu wzajemnych kontaktów na rok 2004.

Od lewej stoją: prof. Gerhard Strohe, prof. Dieter Wagner, prof. Janusz Słodczyk, prof. Urszula Łangowska-Szcześniak.

grudzień 2003 - styczeń 2004 9

Przewidziano m.in. studenckie seminarium polsko-niemieckie w Poczdamie na tematy polityki regionalnej i rozwoju regionów przygranicznych w kontekście przystąpienia Polski do Unii Europejskiej i semestralne studia dla studentów Wydziału Ekonomicznego, wizyty wykładowców oraz udział w konferencjach organizowanych przez obie strony. Delegacja polska odbyła szereg spotkań, m.in. z prof. Gerardem Strohe odpowiedzialnym za współpracę z zagranicą, z prorektorem Uniwersytetu w Poczdamie prof. Dieterem Wagnerem, z dziekanem Wydziału Gospodarki i Nauk Społecznych prof. Detle- fem Mummelem oraz z prof. Klausem Scholerem, który koordynuje współpracę z UO. Jednym z tematów omawianych w czasie kolejnych spotkań było uczestnictwo studentów z Poczdamu w semestralnym kształceniu dla studentów zagranicznych, które chce uruchomić Wydział Ekonomiczny UO.

Trwały IV Dni Kultury Studenckiej, których organizatorem był Samorząd Studencki UO.

4 grudnia. W Konsulacie Generalnym RP w Nowym Jorku odbyło się spotkanie z okazji wydania książki pod redakcją dr Wiesławy Piątkowskiej-Ste- paniak Autoportret zbiorowy. Wspomnienia dziennikarzy polskich na emigracji z lat 1945-2002.

Prorektor prof. Janusz Słodczyk z Thomasem Bonartem.

5-8 grudnia. Prorektor Janusz Słodczyk był gościem Fachhochschule w Trier. Rozmowy z prof. Thomasem Bonartem dotyczyły przede wszystkim szczegółów organizacji letniej szkoły dla studentów niemieckich w Opolu oraz oceny dotychczasowego funkcjonowania i kontynuacji współpracy polegającej na możliwości uzyskania dyplomu dwóch uczelni partnerskich w wyniku uznania przedmiotów zaliczanych w uczelni macierzystej i rocznych studiów w uczelni partnerskiej.

5 grudnia. Kierownicy jednostek organizacyjnych UO uczestniczyli z szkoleniu prowadzonym przez przedstawicieli ME- NiS nt. Zamówienia publiczne i

Gośćmi uniwersytetu byli szefowie misji dyplomatycznych akredytowani w Polsce.

odpowiedzialność za naruszenie dyscypliny finansowej.

6 grudnia. Gośćmi uniwersytetu byli szefowie misji dyplomatycznych akredytowani w Polsce. W imieniu rektorów uczelni Opolszczyzny potencjał naukowy naszego regionu zaprezentował rektor prof. Józef Musielok.

9 grudnia. Prorektor prof. Janusz Słodczyk został powołany przez prezydenta Opola w skład miejskiej komisji architektoniczno-urbanistycznej. Na pierwszym posiedzeniu omówiono regulamin pracy, a także wynikający z ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym zakres zainteresowań oraz obowiązków komisji.

10 grudnia. Rektor prof. Józef Musielok wziął udział w spotkaniu zorganizowanym przez Urząd Marszałkowski, którego celem był wybór przedstawiciela uczelni wyższych i instytucji badawczo-naukowych do Regionalnego Komitetu Sterującego oraz w posiedzeniu grup roboczych, zorganizowanym również przez Urząd Marszałkowski, dotyczącym projektu RITTS INBO Innowacje dla Północnych Czech i Opola.

11 grudnia. W Auli Błękitnej Collegium Maius odbyła się konferencja zorganizowana przez Urząd Marszałkowski, Uniwer

10 INDEKS nr 9 -10 (47-48)

Złoty Laur Nauki dla papieża

sytet Opolski oraz Forum Akade- micko-Gospodarcze Śląska Opolskiego pn. Innowacyjna Opolszczyzna pomostem do Europy. Konferencję otworzył prorektor prof. Adam Latała, który wygłosił również wykład dotyczący nowoczesnych metod utylizacji odpadów organicznych.

Na zaproszenie Zakładu Biało- rutenistyki i Ukrainistyki Instytutu Filologii Wschodniosłowiań- skiej w UO gościł prof, dr hab. Jan Orłowski z UMCS w Lublinie, który wygłosił wykład pt. Z dziejów polonofilstwa w poezji rosyjskiej.

12 grudnia. Po co nam Gałczyński ? - tak brzmiał tytuł sesji naukowej, zorganizowanej przez Katedrę Kulturoznawstwa i Folklorystyki UO.

Rektor UO prof. Józef Musielok wziął udział w otwarciu nowych laboratoriów w PAN w Gliwicach i dyskusji panelowej pt. International Graduate Colleges as a Factor o f Integration z udziałem prezesa PAN prof. Andrzeja Legockiego.

Prorektor UO prof. Janusz Słodczyk wziął udział w spotkaniu International Student Convention. Spotkanie zorganizowali: Samorząd Studencki UO, AIESEC Opole, samodzielna sekcja ds. nauki i współpracy z zagranicą, Kuratorium Oświaty w Opolu i Zrzeszenie Studentów Polskich Wrocław - Opole. Celem spotkania było zapoznanie studentów opolskiej uczelni z możliwościami wyjazdu na stypendia i praktyki oraz pozyskiwanie środków finansowych przed wyjazdem i podczas pobytu za granicą.

16 grudnia. Prorektor Janusz Słodczyk wziął udział w spotkaniu prorektorów ds. badań i współpracy z zagranicą uczelni Wrocławia i Opola. Obrady dotyczyły korzystania z zasobów bibliotecznych szkół wyższych Wrocławia i Opola, możliwości wspólnej prenumeraty niektórych zagranicznych czasopism naukowych, Centrum Zaawansowanych Technologii i umowy konsorcjum sieci PIONIER.

8 stycznia br. papież Jan Paweł II przyjął rektorów jedenastu wyższych uczelni Wrocławia i Opola, którym towarzyszył metropolita wrocławski kardynał Henryk Gulbinowicz. Uniwersytet Opolski reprezentował rektor prof. dr hab. Józef M usielok, obecny był też rektor Politechniki Opolskiej prof. dr hab. Piotr Wach. W trakcie wizyty papież przyjął z ich rąk Złoty Laur Nauki, wręczony w 50. rocznicę uzyskania przez niego habilitacji na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego, a wykonany przez zespół profesorów wrocławskiej Akademii Sztuk Pięknych pod kierunkiem rektora tej uczelni, prof. Zbigniewa Horbowego.

Z inicjatywą uhonorowania papieża wystąpił rektor Poli-

Decyzję o przyznaniu Janowi Pawłowi II tytułu doktora honoris causa podjął Wydział Teologiczny UO, a jednym z jej powodów było uznanie papieża Jana Pawła II za współtwórcę Uniwersytetu Opolskiego. Papież wydał bowiem zgodę na połączenie Diecezjalnego Instytutu Teologiczno-Pastoralnego, filii KUL w Opolu z Wyższą Szkołą Pedagogiczną.

27 listopada, podczas obrad Senatu UO, prof. dr hab. Tadeusz Dola, dziekan Wydziału Teologicznego powiadomił senatorów UO, że papież Jan Paweł II zgodził się przyjąć doktorat honorowy Uniwersytetu Opolskiego, poinformował również, że recenzentami będą:

techniki Wrocławskiej prof. Tadeusz Luty. W uzasadnieniu tego wyróżnienia napisano m.in.: Środowisko akademickieWrocławia i Opola czuje się szczególnie odpowiedzialne za pielęgnowanie tradycji akademickich i wyjątkowy szacunek dla Twórców, którzy w trudnych latach powojennych tworzyli naukę i odbudowywali polskie środowisko naukowe. Autorzy uzasadnienia - przedstawiciele środowiska akademickiego Wrocławia i Opola - podkreślili wielki wpływ na ich środowisko obecności Kościoła, a w szczególności autorytetu Jana Pawła I I , nazywając papieża orędownikiem badań naukowych i akademickiego kształcenia dla poszukiwania prawdy oraz formowania ludzkich osobowości.

prof. dr hab. bp Tadeusz Pieronek, rektor Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie i prof. dr hab. Andrzej Szostek, rektor KUL, a laudację przygotuje prof. dr hab. ks. Helmut Sobe- czko z Wydziału Teologicznego UO. Podczas posiedzenia Senatu UO prof. dr hab. Krystyna Czaja, dyrektor Instytutu Chemii UO, w imieniu środowiska akademickiego podkreśliła, że nadanie papieżowi Janowi Pawłowi II tytułu doktora honoris causa Uniwersytetu Opolskiego jest przede wszystkim zaszczytem dla naszej uczelni: Nadajemy ten tytuł człowiekowi o formacie światowym.

BEZ

(bas)

Honor dla uczelniPapież Jan Paweł II otrzyma honorowy doktorat Uniwersytetu Opolskiego.

grudzień 2003 - styczeń 2004 11

NOMINACJE PROFESORSKIE

Prof. dr hab. Jan KopiecUrodził się 18 grudnia 1947 r.

w Zabrzu w rodzinie robotniczej. Od 1948 r. mieszkał w By- tomiu-Szombierkach, gdzie uczęszczał do szkoły podstawowej. Maturę zdał w 1965 r., po czym wstąpił do Wyższego Seminarium Duchownego Śląska Opolskiego z siedzibą w Nysie. Święcenia kapłańskie otrzymał z rąk biskupa opolskiego Franciszka Jopa 30 kwietnia 1972 r., w katedrze opolskiej.

Przez sześć lat pracował jako wikariusz, najpierw w parafii św. Franciszka w Zabrzu (1972- -1974), a następnie w Zabrzu- -Rokitnicy (1974-1978). W 1977 r. uzyskał magisterium z teologii na Wydziale Teologicznym Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego na podstawie pracy pt. Służba Boża w dekanacie bytomskim w latach 1598-1665 w świetle wizytacji, pisanej pod kierunkiem ks. prof. dr. hab. W. Schenka.

W 1978 r. biskup opolski prof. dr hab. Alfons Nossol skierował go na studia specjalistyczne w Instytucie Flistorii Kościoła Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego w zakresie nauk pomocniczych historii (archiwistyki), które ukończył w 1982 r. ze stopniem doktora teologii w zakresie historii Kościoła na podstawie pracy pt. Historiografia diecezji wrocławskiej do roku 1821, pisanej na seminarium naukowym ks. prof. dra hab. S. Lib- rowskiego.

Po powrocie do diecezji podjął wykłady z historii Kościoła w Wyższym Seminarium Duchownym Śląska Opolskiego w Nysie, a od 1986 r. w Diecezjalnym Instytucie Teologiczno- -Pastoralnym w Opolu (filia Wydziału Teologicznego KUL), dodatkowo w latach 1985-1993

prowadził zajęcia z tego przedmiotu w Misyjnym Wyższym Seminarium Duchownym Księży Werbistów w Nysie. W latach 1982-1984 był prefektem w Wyższym Seminarium Duchownym, w roku akademickim 1985/86 - wicedyrektorem.W 1986 r. otrzymał nominację na dyrektora Archiwum Diecezjalnego w Opolu.

Rok akademicki 1984/85 spędził w Rzymie na kwerendzie w Archiwum Watykańskim, pogłębiając równocześnie studia z zakresu archiwistyki kościelnej w Scuola Vaticana di Paleografía, Diplomática ed Archivistica. 5 grudnia 1992 r. został mianowany przez Ojca św. Jana Pawła II biskupem pomocniczym diecezji opolskiej, a święcenia biskupie otrzymał 6 stycznia 1993 r. w bazylice watykańskiej z rąk papieża. Biskup Alfons Nossol mianował go wikariuszem generalnym, członkiem Kolegium Konsultorów Diecezjalnych i Rady Kapłańskiej.

Od chwili utworzenia państwowego Uniwersytetu Opol

skiego z Wydziałem Teologicznym, w 1994 r. pracował w Katedrze Historii Kościoła i Patrologii jako adiunkt. W 1998 r. przeprowadził przewód habilitacyjny na Wydziale Teologicznym Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego na podstawie dorobku i przedstawionej rozprawy pt. Między Altransztadem a Połtawą. Stolica Apostolska wobec obsady tronu polskiego w latach 1706-1709 (druk: Opole 1997), wraz z dwoma tomami edycji źródeł jako integralną całością. Kolokwium habilitacyjne odbyło się 18 maja 1998 r. 7 lipca 2000 r. mianowany został profesorem nadzwyczajnym na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Opolskiego (od 1 października 2000 r. do 30 września 2005 r.).

17 listopada 2003 r. prezydent Rzeczpospolitej Polskiej nadał biskupowi Kopcowi tytuł profesora nauk teologicznych na podstawie dorobku i pracy pt.: Biskup Henryk Grzondziel (1897-1968). W służbie Kościoła na Śłąsku, Opole 2002.

12 INDEKS nr 9-10 (47-48)

Nagroda Karskiego dla abpa A. Nossola

Jest członkiem Rady Naukowej Episkopatu (od 1996 r.) oraz towarzystw naukowych: Towarzystwa Naukowego KUL (od 1983 r.); Görres-Gesellschaft zur Pflege der Wissenschaft z siedzibą w Kolonii (od 1989 r.) oraz Wrocławskiego Towarzystwa Naukowego (od 1991 r.).

Zainteresowania naukowe biskupa koncentrują się wokół trzech płaszczyzn badawczych: Kościół katolicki na Śląsku w XVI-XVIII wieku w okresie reformy trydenckiej; dzieje Kościoła na Śląsku Opolskim; nuncjatura papieska w Polsce w XVII i XVIII wieku - dzieje i edycja akt nuncjuszy papieskich w Polsce.

Jest autorem ok. 300 prac naukowych w postaci artykułów, haseł w encyklopediach specjalistycznych (Encyklopedia katolicka, Lexikon für Theologie und Kirche, Die Bischöfe des Heiligen Römischen Reiches 1198-1803) i publikowanych referatów. Spośród prac zwartych (poza wspomnianą już rozprawą habilitacyjną i książką „profesorską") na uwagę zasługuje edycja akt nuncjusza J. Piazzy - Acta nuntiaturae Polonae. Mo- deratore: Henryk Damian Woj- tyska CP. T. 41: Julius Piazza (1706-1708). Vol. 1-3, Romae 1991-1998, wydane przez Polski Instytut Historyczny prof. K. Lanckorońskiej; pierwszy wolumin nuncjusza M. Spinoli - Acta nuntiaturae Polonae. T. 42: Nicolaus Spinola (1707-1712). Romae 2002. Vol. 1: (20 V III1707 - 30 VI 1708). Dzieje Kościoła katolickiego na Śląsku Opolskim, Opole 1991, wydane przez Instytut Śląski w Opolu. Diecezja gliwicka. Dzieje i współczesność, przedmowa: bp Jan Wieczorek, Gliwice - Wydawnictwo Św. Krzyża w Opolu 1999. Kościół śłąski w swoim miłenium. Cykl pogadanek historycznych na antenie opolskiego Radia PLUS - 1999, Opole - Wydawnictwo Św. Krzyża 2000.

BEZ

Ks. arcybiskup Alfons Nos- sol, ordynariusz opolski, Wielki Kanclerz Wydziału Teologicznego UO, otrzymał Nagrodę Jana Karskiego, przyznaną mu - za „wizję Polski w jedności Europy" - przez kapitułę, w skład której wchodzą m.in. rabin Ja- cob Baker i Jacek Kuroń. Nagrodę Jana Karskiego przyznano także byłemu premierowi Tadeuszowi Mazowieckiemu.

W ubiegłym roku laureatami nagrody byli: ks. prałat Grzegorz Pawłowski z Jaffy i dr Marek Edelman, kardiochirurg, przywódca Żydowskiej Organizacji Bojowej w getcie warszawskim.

13-14 września w Poczdamie i w Berlinie przebywała delegacja pracowników katedry technologii Wydziału Przyrodni- czo-Technicznego pod kierownictwem prof. dra hab. inż. Vik- tora Vlasenki. W ramach bilateralnych rozmów poszerzono krąg tematyczny dotychczasowej współpracy z Instytutem Pracy/Techniki Uniwersytetu Poczdamskiego, prowadzonej w ramach DAAD, o zagadnienia technologiczne związane z obróbką sygnałów i rejestracją obrazów. Podczas rozmów strona niemiecka wyraziła mocno swoje zainteresowanie wymianą studentów polegającą na

Twórca i patron nagrody, Jan Karski, był w czasie wojny łącznikiem między Armią Krajową i rządem londyńskim. Jako pierwszy poinformował Anglików i Amerykanów o zagładzie polskich Żydów. Nagrodę swojego imienia ustanowił w 2002 r. - dla ludzi, „którzy potrafią się godnie Polską zafrasować".

Uroczystość wręczenia nagród odbyła się w Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie 20 listopada - ks. arcybiskup, z powodu choroby, nie mógł odebrać statuetki „Orła Karskiego" osobiście.

kilkudniowym uczestniczeniu w zajęciach partnerskiej uczelni. Rozwiązanie tego problemu przesunięto na rok 2004, ze względu na dopięte budżety obu jednostek organizacyjnych. Podsumowaniem wizyty na Uniwersytecie Poczdamskim było złożenie sprawozdania z dotychczasowej współpracy i określenie tematów wspólnych publikacji na rok 2004. Kolejnym celem wizyty był udział w konferencji zorganizowanej przez Instytut Techniki Politechniki Berlińskiej, dotyczącej kształcenia nauczycieli techniki, pracy i przedsiębiorczości.

Władysław Pierański

(bas)

Opolscy naukowcy w kom itetach PANW poprzednim numerze „Indeksu" w tekście pt. „Opolscy na

ukowcy w komitetach PAN", wśród nazwisk profesorów powołanych w skład komitetów PAN zabrakło nazwiska prof. dr hab. inż. Krystyny Czai, dyrektor Instytutu Chemii UO, która została członkiem Komitetu Chemii PAN w kadencji 2003-2006.

1 grudnia br. prof. dr hab. Stanisława Sochacka weszła w skład Komisji Onomastycznej Komitetu Językoznawstwa PAN.

Poszerzono współpracę

grudzień 2003 - styczeń 2004 13

Medal im. F. Palackiego dla prof. Jana Seredyki

W przypadającą na 8 października 75. rocznicę urodzin profesora zw. dr. hab. Jana Seredyki odbyła się w Pradze uroczystość wręczenia mu Złotego Medalu im. Franciszka Palackiego. Ten medal jest najwyższym honorowym odznaczeniem przyznawanym od 1968 roku przez Czeską Akademię Nauk za szczególne osiągnięcia w dziedzinie nauk społecznych. Wśród wyróżnionych nim dotychczas 22 uczonych zagranicznych znalazło się jedynie trzech Polaków.

Medal wręczyła prezydent Czeskiej Akademii Nauk - prof. dr Helena Illnerowa. Laudację wygłosił dyrektor Instytutu Historii Akademii - prof. dr h.c. Jaroslav Panek.

Z naszej strony obecny był ambasador Rzeczypospolitej Polskiej w Republice Czeskiej dr Andrzej Krawczyk. W swoim wystąpieniu wyraził on wielką satysfakcję z tak wysokiej oceny przez Akademię nie tylko osiągnięć naukowych profesora Seredyki, ale także efektów jego współpracy z czeskimi badaczami. Podkreślił przy tym przodującą pozycję Uniwersytetu Opolskiego w tym zakresie, wyrażającą się m.in. istnieniem (w Instytucie Slawistyki) unikatowej w naszym kraju specjalizacji bohemistycznej.Ambasador zgodził się również z poglądem profesora Seredyki o nadal niedostatecznej znajomości wśród społeczeństw naszych krajów wzajemnej przeszłości i teraźniejszości. Poparł propozycję profesora reaktywowania w polsko-czeskiej komisji podręcznikowej prac nad wytycznymi dla auto- Prezydent Czeskiej Akademii Nauk prof. dr Helena lllnerova wręcza prof. Janowi rów, wydawców i nauczycieli Seredyce Złoty Medal im. Franciszka Palackiego.

szkół podstawowych i gimnazjalnych, dotyczących przekazywania młodzieży polskiej i czeskiej niezbędnej wiedzy z tej dziedziny.

Poza ambasadorem Krawczykiem w praskiej uroczystości uczestniczył prof. zw. dr hab. Marceli Kosman, w latach 1983-1993 profesor opolskiej WSP, obecnie profesor Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu i rektor poznańskiej Wyższej Szkoły Zarządzania i Administracji, w której Instytucie Historii Politycznej zatrudniony jest - od 1999 roku - profesor Jan Seredyka. Profesor Kosman należy do elity historyków polskich i legitymuje się ogromnym dorobkiem naukowym, od średniowiecza do współczesności. Przyznany mu również przez Czeską Akademię Nauk Złoty Medal im. Palackiego jest wyróżnieniem

także dla naszej uczelni, z którą profesor utrzymuje nadal ożywione kontakty naukowe.

Uniwersytet Opolski reprezentował w Pradze także prof. dr hab. Włodzimierz Kaczorowski, aktualnie - po przejściu na emeryturę profesora Seredyki - kierownik jedynej w kraju Katedry Historii Parlamentaryzmu. Przy tej okazji uzyskał on ze strony Uniwersytetu im. Karola w Pradze propozycję udziału w kierowanym przez prof. dr. h.c. Kare- la Małego międzynarodowym zespole badawczym, realizującym grant pt. Dzieje konstytucjonalizmu w Europie Środkowej XVII-X1X w.

Uroczystość zakończyła się złożeniem kwiatów pod pomnikiem Franciszka Palackiego.

prof. dr hab. Włodzimierz Kaczorowski

14 INDEKS nr 9-10 (47-48)

Podwójny jubileusz prof. Adama Suchońskiego

Jubileusz 70-lecia urodzin i 40-lecia pracy zawodowej obchodził 14 listopada prof. Adam Suchoński, dyrektor Instytutu Historii UO. Z okazji tego podwójnego jubileuszu w Instytucie Historii UO odbyła się konferencja naukowa pt. Edukacja historyczna a współczesność, w której wzięli udział przyjaciele, koledzy, współpracownicy i studenci z naszego środowiska, a także wielu ośrodków akademickich z kraju i zagranicy.

Wyrazem uznania ze strony współpracowników i przyjaciół profesora było opracowanie i wydanie - pod redakcją Barbary Ku- bis - księgi jubileuszowej, która jest przeglądem zainteresowań naukowych historyków i dydaktyków historii, ogółem - 47 autorów z różnych uczelni. Księga zawiera - poza sylwetką profesora i bibliografią jego prac - artykuły dotyczące zagadnień historycznych, pedagogicznych i dydaktycznych, skupione w czterech rozdziałach. Większość z nich dotyczy historii Polski i krajów sąsiednich, są one próbą określenia przemian dokonujących się aktualnie w teorii i praktyce historycznej. Ich tematyka dotyczy nie tylko sfery merytorycznej i intelektualnej, ale także kształcenia praktycznego, uwzględniającego wymogi współczesnej szkoły.

* * *

Fascynacje naukowe profesora są ściśle związane z jego osobowością. Ważny krąg tych zainteresowań stanowi problematyka wykorzystania środków dydaktycznych w edukacji. Badania roli mediów w procesie lekcyjnym zaowocowały pracami: Rola szkolnych programów telewizyjnych w nauczaniu historii (1981 r.) oraz Szkolne programy telewizyjne w nauczaniu hi

storii (1978 r.). Wyraźne ślady tych zainteresowań znajdujemy także w monografii zatytułowanej Środki audiowizualne w nauczaniu i uczeniu się historii (1987 r.), będącej m.in. wyrazem rozszerzania problematyki badawczej na różne środki audiowizualne, z których każdy ma specyficzne oddziaływanie na świadomość ucznia i całą sferę procesu myślenia historycznego. Istnieje potrzeba takiego kompleksowego i wzajemnie powiązanego układu środków dydaktycznych, czyli tzw. edukacji multimedialnej.

Drugim obszarem zainteresowań profesora jest problematyka kształtowania się świadomości historycznej młodzieży, zwłaszcza w odniesieniu do wydarzeń z historii najnowszej. Ważną rolę w tych badaniach, prowadzonych na przestrzeni szeregu lat, odgrywały zagadnienia regionalne, zwłaszcza w zakresie pewnych stereotypów narodowościowych, mitów czy zafałszo- wań. Śląsk Opolski jest specyficznym regionem, tu mieszały się wpływy czeskie, niemieckie, polskie, które rzutują na współczesną kulturę tej ziemi.

I wreszcie trzeci krąg zainteresowań profesora koncentruje się wokół kwestii szkolnych podręczników do nauczania historii w różnych krajach Europy i świata. Wynikiem tych długoletnich penetracji i poszukiwań jest wydana w bieżącym roku książka pt. Papież ]an Paweł II w światowych i polskich podręcznikach do nauczania historii. Do najważniejszych publikacji o charakterze syntezy należy opracowanie, wspólnie z Jerzym Ma- ternickim i Czesławem Major- kiem, uniwersyteckiego podręcznika Dydaktyka historii.

W swoich pracach profesor łączy percepcję wywodu naukowego ze swoistą, realistyczną

formą narracji, dlatego jego pozycje, wnosząc treści merytoryczne, pobudzają do szerszej refleksji i samodzielnych poszukiwań. Ta umiejętność wynika z długoletniej pracy nauczycielskiej profesora w szkolnictwie średnim i wyższym, a także z uznania przez niego szczególnej roli zawodu nauczyciela oraz twórczego charakteru pracy uczonego.

Imponujący jest wkład Jubilata w rozwój polskiej dydaktyki, której jest dobrym duchem i siłą napędową zarazem. Również w działalności międzynarodowej należy profesor do naukowców wyróżniających się aktywnością. Jest członkiem Międzynarodowego Stowarzyszenia Dydaktyków Historii, bierze udział w konferencjach, badaniach, wygłasza referaty. O jego pozycji w europejskiej nauce stanowi także udział w pracach Komisji Źródeł Pamięci Fundacji Krzyżowa dla Porozumienia Europejskiego, przewodniczenie Polsko- -Litewskiej Komisji Podręcznikowej oraz współpraca z Międzynarodowym Instytutem Podręczników Szkolnych w Brunsz- wiku.

Profesor Adam Suchoński wypromował 5 doktorów i 150 magistrów. Aktualnie pracuje nad wielką syntezą Polska w światowych podręcznikach, przeanalizował już 76 podręczników z różnych krajów. Jest wzorem pedagoga, świetnym wykładowcą, zawsze starannie przygotowanym do zajęć. Uwagę słuchaczy zyskuje wszechstronną znajomością przedmiotu i żywą prezentacją. Imponuje nie tylko wiedzą, ale i otwartością, życzliwością wobec studentów i kolegów. Tworzy wokół siebie przyjazną aurę, budzi szacunek, chęć działania i współpracy.

Barbara Kubis

grudzień 2003 - styczeń 2004 15

Udział w wielkim świętowaniu15 października w Villi Académica odbyła się promocja najnowszej książki prof. dr. hab. Adama Suchońskiego pt. Papież Jan Paweł II w polskich i zagranicznych podręcznikach do nauczania historii.

Na spotkanie z profesorem Suchońskim przybyli m.in. przedstawiciele władz rektorskich UO - dr hab. Leszek Kuberski i prof. dr hab. Janusz Słodczyk, pracownicy Instytutu Historii UO, przedstawiciele Kuratorium Oświaty oraz studenci UO.

Pojawienie się tej książki zbiegło się z 25-leciem pontyfikatu Jana Pawła II - zaznaczyła prof. dr hab. Anna Pobóg- -Lenartowicz z Instytutu Historii UO. Ks. biskup Jan Kopiec, prezentujący książkę, przyznał, że za sprawą tej publikacji środowisko opolskie będzie miało udział w wielkim świętowaniu. Tym bardziej, że książka prof. Suchońskiego prezentowana była w Rzymie na specjalnej wystawie publikacji poświęconych papieżowi.

Ks. bp Kopiec powiedział również, że nikt bardziej od prof. Suchońskiego nie był predestynowany do napisania takiej książki.

- Profesor Suchoński jest znakomitym znawcą problematyki podrę-

N.Í43.300

featioMiy ('»nie Prctfeswf.*,

Jcym Swisjobitwcii J*r Pewe! li wiffaia wd»*cen«4i i» praafouiy *>• ¡.icshic« »(»tfsfcisj i ¡»¡cicsecrcn* w dedykacji ¡pyudiwc >to\VA,

W ¡«feitiaiśc-wcj homilii tyek?; Swi«*' jwc-wd«*ä: iP a k m irmajcwacj« poü- lyfikttiupmsilem „Pcrrl&ieie pÄpiiEowi i kiorr.y pncpn«! *kuyb Cbryjcuscw, »

lsg>> wbxljy - słxi.yi ciłowiłami i Całej tydr&edci*. Dcii. jycły HM l W«i:i d/:‘j«sS«!» jsije irt dzndanis .lege« Uwki, otk»nra». fKMfńim putĆJwbę wyracs/śs Wau- dcadiy Bwsfe i Sto*Ry w Ilcynuc i na **;yrt!iw»;». któ»z>' na sf»S-.d>y cdpewlacfeiilci* i odpowiadać«* on I« (seihg. Jedes 1'ao Bóg pm n ¿tsayi, v* raodiiiw, ile cierpi«* i «fiar p«i>vięvanu. aby wypust m fa pceługf KiJfcicłowi; ile iyceliwodei. dobryes stów i «*«& icboa&i pddiiry»¡j woln mole i« ducha lesidegri dci*. N":ech dobry Syp. ofcfxws Wam 1» wysatrw.tei' ibo»*. V/as. rix' aisrpwajeic .». cym wc&ici dcisk tciloiw dla Kasrgpcy w ..iiastra.r̂ Uta-̂ cacece ?««>< pautaeh PaptecAiwS i vsiystöra, iüößj ptógreyłlsfyt. CMayahRoed. aksijri yclcwshy*: i c«lcj tódAcici» . 1*1.

Sk-wo łc Ojciec Święs ¡cienił* w spcwńb srcrcgblcy de awt.-ieii Rudatóśv. Wdpięswy sa pcmcjc i dachowa tv-oeda. yr.cisaeeea >■< lyeh dniath, zawiena 1’ęaa Proftaoea brar Jego »liikiih rerlosicrdei-.: Boicma i * serc* htójccslawi

'jhksÁ -'Arcybisbcp ¡UsMKtfd» Sandri SabSfyttK íbacu

Sranowny PaoProf, dr hah Adato SUCHOWSklKicaoocik Kátedry Oy-tekryb« i i ist od:UiiiwcriykUi OfWdSiicg»al. KoScivsrib 11 m 17M m i OpolePOi.ONiA

czników do nauki historii, jest członkiem wielu komisji ds. podręczników. Dzieło, które napisał, odbiega od utartych opracowań. Jest czymś w rodzaju przewodnika po wartościach. Prof. Suchoński, jako autor, zachował rygorystyczny stosunek do samego siebie, nie uległ łatwym zachwytom nad postacią Jana Pawła II, poprzez analizę próbował natomiast odpowiedzieć, jak dzięki pracy dydaktyków postać Jana Pawła II wpisuje się w młode umysły.

Profesor Suchoński, gromadząc materiał do książki, przestudiował setki podręczników z 70 krajów. Z ich lektury wysnuł m.in. taki wniosek: - Na kartach książek do nauki historii Jan Paweł II jawi się jako najwybitniejszy Polak. O żadnym innym naszym rodaku nie pisało się tak dużo i tak dobrze. My jesteśmy przekonani,

że nasze dzieje są powszechnie znane, tymczasem, gdyby nie było papieża Polaka, to uczniowie z wielu egzotycznych stron świata niczego by o Polsce nie wiedzieli. Jego postać - człowieka sukcesu - przełamuje też stereotyp martyro- logiczny w przedstawianiu Polski i Polaków.

Prof. Stanisław Sławomir Nicieja, nieobecny na spotkaniu z powodu obowiązków senatorskich, nadesłał na ręce prof. Suchońskiego list gratulacyjny, w którym podkreślił, że książka Papież Jan II w polskich i zagranicznych podręcznikach ukazuje, jak osobowość papieża wpisuje się w naszą cywilizację: Profesor Suchoński stworzył pracę unikatową - napisał prof. Nicieja.

Beata Zaremba

Fragm ent listu do prof. Adama Suchońskiego, ja k i w ystosow ał z W atykanu - w im ieniu Jana Pawła II - arcybiskup Leonardo Sandri, substytut Sekratariatu Stanu:

Szanowny Panie Profesorze, Jego Świątobliwość Jan Paweł II wyraża wdzięczność za przesłany dar w postaci au torskiej książki i zamieszczone w dedykacji życzliwe słowa. W jubileuszowej homilii Ojciec Święty powiedział: „Podczas inauguracji pontyfikatu prosiłem: «Pomóżcie Papieżowi i wszystkim, którzy pragną służyć Chrystusowi, a mocą Jego władzy - służyć człowiekowi i całej ludzkości». Dziś, gdy wraz z Wami dziękuję Bogu za te dwadzieścia pięć lat działania Jego łaski, odczuwam szczególną potrzebę wyrażenia wdzięczności Wam, drodzy Bracia i Siostry w Rzymie i na całym świecie, którzy na różne sposoby odpowiadaliście i odpowiadacie na tę prośbę. Jeden Pan Bóg potrafi zliczyć, ile modlitw, ile cierpień i ofiar poświęcano, aby wesprzeć moją posługę Kościołowi; ile życzliwości, dobrych słów i oznak jedności podtrzymywało mnie na duchu każdego dnia. Niech dobry Bóg obficie Wam to wynagrodzi! [...]" (placśw. Piotra, 16.10.2003).

Słowa te Ojciec Święty kieruje w sposób szczególny do swoich Rodaków. Wdzięczny za pamięć i duchową łączność, zwłaszcza w tych dniach, zawierza Pana Profesora oraz Jego Bliskich miłosierdziu Bożemu i z serca błogosławi.

Z wyrazami szacunku Arcybiskup Leonardo Sandri Substytut Sekretariatu Stanu

-L U INDEKS nr 9-10 (47-48)

Jubileusz prof. Zdzisława Piaseckiego

Dr Dorota Piasecka, prof. Zdzisław Piasecki i - z lewej - prof. Stanisław Gajda.

Profesor Zdzisław Piasecki urodził się 16 września 1932 roku w Horodle nad Bugiem. Liceum ogólnokształcące ukończył w Brzegu w 1951 r. W 1951 roku ukończył Państwową Wyższą Szkołę Pedagogiczną we Wrocławiu. W tym samym roku podjął pracę nauczyciela w Myśliborzu. W latach 1956-1959 studiował polonistykę na Uniwersytecie Wrocławskim, uzyskując tytuł magistra na podstawie rozprawy pt. Ondraszek w literaturze polskiej, pisanej pod kierunkiem prof. Stanisława Kol- buszewskiego. W 1963 roku podejmuje stacjonarne studia doktoranckie w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Opolu. Doktoryzuje się na podstawie pracy pt. Problematyka zbójnicka w literaturze polskiej, pisanej pod kie

runkiem prof. Władysława Studenckiego w 1967 r. W tym także roku zostaje zatrudniony w charakterze wykładowcy w Studium Nauczycielskim w Raciborzu, równocześnie pracuje na godzinach zleconych w WSP w Opolu. W 1970 roku przechodzi na etat adiunkta w Katedrze Literatury Polskiej.

Rok później, jako starszy wykładowca, zostaje prodziekanem Wydziału Filologiczno-History- cznego WSP. W 1982 roku habilituje się na Uniwersytecie Wrocławskim na podstawie rozprawy Stanisław Witkiewicz. Młodość i wczesny dorobek artysty. W 1983 r. uzyskuje etat docenta w WSP w Opolu.

W latach 1987-1993 Zdzisław Piasecki pełnił obowiązki dziekana Wydziału Filologiczno-

-Historycznego WSP, a następnie Uniwersytetu Opolskiego. W 1996 r. wszedł w skład Komitetu Nauk o Literaturze PAN. W 1997 roku objął funkcję dziekana Wydziału Filologiczno- Historycznego UO. Rok później został przez ministra edukacji narodowej nominowany na stanowisko profesora zwyczajnego.

Prowadził badania naukowe nad folklorem gór, twórcami tatrzańskimi, jest wybitnym znawcą dorobku artystycznego i literackiego Stanisława Witkiewicza i Henryka Sienkiewicza. Zajmował się problematyką zbójnicką w literaturze - w oparciu o żmudne badania napisał pionierską pracę pt. Byli chłopcy, byli... Zbójnictwo karpackie - prawda historyczna, folklor i literatura polska. Z racji pełnionych funkcji uczestniczył w pracach kilku komisji senackich, m.in. Komisji ds. Kadr Naukowych i Zatrudnienia, Komisji ds. Nagród i Odznaczeń.

Wieloletnia, aktywna praca naukowa i społeczna była wielokrotnie nagradzana: m.in.czterokrotnie otrzymał Nagrodę Ministra Edukacji Narodowej, uhonorowany został Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Złotym Krzyżem Zasługi, Medalem Komisji Edukacji Narodowej i Medalem Uniwersytetu Opolskiego.

BEZ

Książki do napisaniaBadacze z prawdziwego zda

rzenia, nie szeregowi naukowcy*, ale uczeni (za Wielką Wodą zaczęto odróżniać „naukowców" od „uczonych" już w XIX wieku, znawcy przedmiotu twier

dzą, że wyraz „naukowiec", ten „amerykański neologizm" drażniący Anglików, powstał w 1840 roku), właściwie nigdy nie przechodzą na emerytury. Ciągle przecież piszą, czytają, mysz

kują po księgarniach i antykwariatach, wiodą niekończące się dyskusje i spory, kończą i poprawiają dawne prace, zaczynają nowe. Bez względu na wiek, bez oglądania się na listę płac.

grudzień 2003 - styczeń 2004 17

Oprócz profesorów belwederskich i uczelnianych, zwyczajnych, nadzwyczajnych i nie- nadzwyczajnych (tacy też, niestety, bywają), pojawiają się - na szczęście dla kultury - jeszcze i nadprofesoro- wie. Erudyci, czytacze bezinteresowni, znakomici styliści, edytorzy etc. etc. Tylu filologów mogłoby terminować u Andrzeja Dobosza i Jerzego Timoszewicza.Czy ktoś ośmieliłby się pytać o tytuły Romana Aftanazego, Andrzeja Biernackiego, Juliusza Wiktora Gomulickie- go, Władysława Kopalińskiego? Takimi byli jeszcze kiedyś Paweł Hertz i Zbigniew Raszewski. A Henryk Markiewicz? Wiadomo: profesor, nad- profesor i Jego omniscencja. Czy to już ostatni, co tak pięknie i mądrze piórami wodzą? Następców nie widać. Może Jan Gondowicz takim nadprofeso- rem zostanie?

Profesor ZDZISŁAW PIASECKI, znakomity badacz literatury XIX i XX wieku, badacz i styli

Goście uroczystości jubileuszowej prof. Z. Piaseckiego.

sta, autor powszechnie znanej rozprawy o zbójectwie karpackim w literaturze, i tylu rozpraw, studiów i książek (autorskich i przez siebie zredagowanych), poświęconych życiu i pisarstwu Stanisława Witkiewicza i Henryka Sienkiewicza, od roku na emeryturze, formalnej tylko (jest przecież uczonym, nie tylko naukowcem), był pięknie żegnany 27 listopada

2003 roku przez władze Uniwersytetu, dyrekcję Instytutu Filologii Polskiej, przez Przyjaciół, Kolegów i Uczniów. Opole akademickie pokazało swoją ładniejszą twarz. Padały słowa życzliwe i dobre. Ciepło i dobrze mówili Rektor i Dyrektor Instytutu, o życiu i twórczości Profesora mówił ze znawstwem i wzruszeniem prof. Władysław Hendzel, wierszem

Nietypową, bo w formie wiersza - własnego autorstwa - mowę na cześć profesora Zdzisława Piaseckiego wygłosił w trakcie uroczystości w V illi Académica, 27 listopada, prof. dr hab. Jacek Kolbuszewski z Uniwersytetu Wrocławskiego. Oto je j fragment:

Ale największa płynie z tego sława,Dostojny Jubilacie, kochany Zdzisławie,Dziś w dniu tak uroczystym, rymem Ciebie sławię, Wybacz mą nieudolność, ale mam ambicję Wyraziście się wpisać w tę śląską tradycję,Która mówi wyraźnie: chwila uroczysta Rymem ma być sławiona. To rzecz oczywista.[•• •' 1Wszystkich Twoich prac tu dziś nie wymienię,Ale wiedz, że z nich każdą w wielkiej mamy cenie. Najpierw przebadałeś historię zbójników,A było tych bandytów prawdziwie bez liku: Janosiki, Proćpaki i inne Ondraszki,Nie błaha to sprawa, ten problem nieważki Został przez Piaseckiego ujęty klasycznie,Stąd jego monografię cytowano w licznych Tak rozprawach krajowych, jak i zagranicznych.I wstyd nawet oznajmić to całemu światu,Że bywała także przedmiotem plagiatów.

Iżeś opisywał dzieła Stanisława,Twórcy góralskiego stylu, czyli Witkiewicza,Aleś i nie zaniedbał Henia Sienkiewicza. Najbardziej mnie zadziwia, jak wśród powinności Dziekana urzędowych, miałeś możliwości napisania tylu studiów, prac i monografii,Bo nie każdy profesor zrobić to potrafi!To, czegoś dokonał i mnie imponuje I za Twe dokonania serdecznie dziękuję.Tum wymienił jakąś cząstkę skromną Dokonań Twoich, Jubilacie. Ich większość ogromną Pozostawiam tu w miejscu niedookreślenia, Używając uczonych pojęć Ingardena,Albowiem wszyscy wiemy, jakie to przyczyny Sprawiają, że Cię kochamy, wielbimy, cenimy.Tę oto pochwałę w rym przyodział szewski W iemy Twój przyjaciel Jacek Kolbuszewski.

18 INDEKS nr 9 -10 (47-48)

stosownym i udatnym sławił prof. Jacek Kolbuszewski (syn prof. Stanisława Kolbuszew- skiego, współtwórcy opolskiej polonistyki, jednego z mistrzów Jubilata).

A niżej podpisany ułożył - gwoli rozweselenia - żartobliwą listę prac naukowych; kto wie, może zechciałby je kiedyś napisać prof. Zdzisław Piasecki. Nauka bez soli attyckiej? A cóż to za nauka?

Zapowiedzi wydawnicze:

1. Przemilczane proroctwo literackie. Czy to nie o Stanisławie Witkiewiczu, jednym z najpierwszych w narodzie, pisał Juliusz Słowacki: „Był szlachcicem - i miał prawo..."?

2. Ojcowie i dzieci. Studium o metodach wychowawczych bezkompromisowego pedagoga, Stanisława Witkiewicza i o buncie syna, Stanisława Ignacego, przeciwko tym metodom. Addendum:

O „chwale" ojca i o „sławie" syna.

3. Ondraszek, Janosik i Dobosz. Studium porównawcze w czterech zaledwie tomach. Prawda i mity o zbójnictwie śląskim, podhalańskim i huculskim. Na podstawie nieznanych (niedawno odkrytych) listów ofiar zbójników i obdarowanych dobrem zrabowanym.

4. Nad manuskryptami i diariuszami prof. dra Władysława Studenckiego. O żywocie i sprawach (znanych i mniej znanych) Profesora.

5. Porównanie wczesnych związków Stanisława Witkiewicza z góralszczyzną podhalańską z takimiż związkami, ale późniejszymi, powiedzmy - Stanisława Ignacego Witkiewicza. Pierwiastki żmudzkie i podhalańskie w pisarstwie Stanisława Witkiewicza. Pochodzenie „stylu zakopiańskiego".

6. Ile było właściwie pokołeń pozytywistów polskich? Próba ostatecznego (prawie ostatecznego) rozstrzygnięcia. Generacje literackie i metrykalne (jawne, ujawnione i nadal utajnione). Między prawdą a przypuszczeniem.

Adam W ierciński

* Dworował sławny matematyk Hugo Steinhaus: Naukowiec - nauk owiec.

Dar konsula24 listopada, na zaproszenie Instytutu Filologii Angielskiej w Uniwersytecie Opolskim gościł konsul generalny USA w Krakowie Keneth Fairfax oraz pracownicy konsulatu.

Konsul USA przekazał bibliotece Instytutu Filologii Angielskiej zbiór stu dzieł najwybitniejszych twórców literatury amerykańskiej, wart 2 tys. dolarów - są to m.in. sztuki Tenesse Williamsa, Eugene 0'N eilla,

dzieła zebrane Marka Twaina, autobiografia i dzieła Benjamina Franklina, powieści Steinbe- cka, a także zbiory pism i przemówień politycznych Waszyngtona, Lincolna i Jeffersona oraz opracowania dotyczące II woj

ny światowej i wojny w Wietnamie, wydane w prestiżowym wydawnictwie Library of America, instytucję non profit, powstałą w 1979 r. w celu zachowania i propagowania dziedzictwa narodowego poprzez publikowanie najbardziej wartościowych dzieł literatury i publicystyki.

To już drugi dar książkowy Konsulatu Generalnego USA w Krakowie dla naszych anglistów - z podarowanych książek studenci będą mogli korzystać w czytelni Instytutu Filologii Angielskiej.

Uroczystość przekazania tego cennego daru poprzedził wykład prof. Robin Davidson, wykładowcy Uniwersytetu w Houston (Teksas), poświęcony współczesnej poezji amerykańskiej. W trakcie spotkania ze studentami przedstawiciele konsulatu poinformowali m.in. o możliwościach podjęcia studiów w kolegiach i uniwersytetach amerykańskich. (B)

Dar konsula wzbudził zainteresowanie studentów i pracowników Instytutu Filologii Angielskiej (na zdjęciu - z lewej - dr Wacław Grzybowski).

grudzień 2003 - styczeń 2004 19

Dr Jan Krasicki wśród laureatów konkursu Fundacji Nauki Polskiej

W dialogu z SołowjowemNakładem Fundacji na rzecz

Nauki Polskiej ukazała się książka dra Jana Krasickiego pt. Bóg, cz ło w iek i zło. Studium f i lo z o f i i W łodzim ierza S ołow - jow a" .

Jan Krasicki w sposób przystępny dla każdego czytelnika omawia problem dobra, zła, sensu życia i śmierci, Boga i boskiej miłości, upadku człowieka, upadku złych duchów. Przybliża ważne koncepcje i idee re- ligii chrześcijańskiej. Mówi o rosyjskiej specyfice chrześcijaństwa. Krasicki swoją książką włącza się w toczący się spór o zasadniczą ideę systemu filozoficznego Włodzimierza Sołow- jowa. Jak przyznaje, łatwych rozwiązań w tej sprawie nie ma, gdyż myśl Sołowjowa otwarta jest na rozmaite inspiracje, nie tylko z tradycji chrześcijańskiej, europejskiej, ale i pozachrze- ścijańskiej. Sołowjow otwarty

jest też na wpływy słowianofil- skie, na wiedzę kabalistyczną, a nawet filozofię hinduską. Jan Krasicki pisze o tych trudnych zagadnieniach z dokładnością naukowca, ale i ze swobodą eseisty, przemycającego własny język i własne przemyślenia. Spełnia w ten sposób podstawowe wymogi stawiane autorom przez Fundację na rzecz Nauki Polskiej - oryginalność ujęcia tematu, przystępność, odkrywczość, wysoki poziom naukowy, integralność tematyki i formy.

Fundacja na rzecz Nauki Polskiej w 1994 roku zainaugurowała publikację serii Monografie FNP, obejmującej swoim zakresem nauki humanistyczne i społeczne. W serii wydawane są niepublikowane wcześniej prace polskich naukowców, które wyłaniane są w drodze stałego konkursu. Jego laureatom fun

dacja zapewnia pokrycie kosztów wydania pracy. W serii Monografie FNP ukazało się blisko sto pozycji m.in. Święty Wojciech. Biskup - męczennik - patron Polski, Czech i Węgier Gerarda Labudy, Flegel i Nietzsche wobec problemu polityczności Stanisława Łojka.

Dr Jan Krasicki studia magisterskie ukończył na Uniwersytecie Wrocławskim, a doktorskie na Uniwersytecie Warszawskim. Zajmuje się filozofią polską, rosyjską i niemiecką XIX-XX wieku. Jego zainteresowania naukowe koncentrują się na aksjologii, metafizyce, filozofii człowieka i filozofii religii. Jest autorem książek: Eschatologia i mesjanizm. Studium światopoglądu Mariana Zdziechowskiego (Wrocław 1994), Przeciw nicości. Eseje (Kraków 2002). Jan Krasicki pracuje w Instytucie Nauk Społecznych UO. BEZ

Będę nadal z wami16 października w Auli Błękitnej' Collegium Maius UO odbyło się uroczyste posiedzenie Rady Wydziału Filologicznego, podczas którego pożegnano odchodzącego na em eryturę prof. Zdzisława N ajdera, przez kilka lat związanego z Instytutem Filologii Angielskiej UO.

Gości (przybyłych nawet z Uniwersytetu Gdańskiego) przywitał dziekan Wydziału Filologicznego prof. dr hab. Stanisław Kochman. W zastępstwie rektora UO, prof. Józefa Musieloka, profesora Zdzisława Najdera żegnał prorektor UO prof. dr hab. Janusz Słodczyk: - Właściwie wdzięczny jestem rektorowi Musielokowi za

jego nieobecność, bo dzięki temu mogę uczestniczyć w tak doniosłym wydarzeniu, jakim jest pożegnanie tak wybitnej postaci, jaką jest Zdzisław Najder.

Prof. Janusz Słodczyk, w imieniu rektora UO prof. Józefa Musieloka, odczytał list, w którym podniesione zostały zasługi prof. Zdzisława Najdera dla Uniwersytetu Opol-

20 INDEKS nr 9-10 (47-48)

skiego: m.in. wzmocnienie kadry opolskiej anglistyki,twórczą obecność, inspirującą dla studentów i naukowców UO oraz podarowanie opolskiej anglistyce księgozbioru (2500 książek). Rektor UOwyraził również radość, że prof. Najder zadeklarowałdalszą współpracę z Uniwersytetem Opolskim.

Prof. dr hab. Andrzej Ciuk, dyrektor Instytutu Anglistyki UO, dziękował profesorowi Najderowi za partnerstwo i otwartość.

- Muszę powiedzieć - wyznał żartem - że profesor Najder nigdy nie utrudniał mi życia, pomimo, że jako człowiek-legenda znajdował się wobec mnie w roli podwładne go.

Prof. Andrzej Ciuk przypomniał również bogaty dorobek

profesora Najdera: polityczny (m.in. praca w Radiu Wolna Europa) i naukowy (badania nad twórczością Józefa Conrada). Przywołał okres współpracy Najdera z paryską „Kulturą", „Twórczością", „Więzią". Na koniec powiedział: - Polska potrzebuje mądrych łudzi, Polska potrzebuje pana.

Do wystąpień poświęconych profesorowi Najderowi przyłączył się również prof. Jan Iluk z Uniwersytetu Gdańskiego. - Jestem tu dlatego, że naturalne jest zainteresowanie gdańszczan twórczością Conrada, a tym samym i panem, który badaniu tej twórczości się poświęcił.

W imieniu gdańskiego środowiska naukowego prof. Jan Iluk podziękował prof. Zdzisławowi Najderowi za inspirację, niezbędną naukowcom oraz za

przykład odwagi, obecnej w jego działalności politycznej.

Sam prof. Zdzisław Najder wyznał:

- Jestem bardzo wdzięczny Uniwersytetowi Opolskiemu, że pozwolił mi wrócić na polski uniwersytet po czterdziestu latach przerwy. Od czasu zwolnienia mnie przez Uniwersytet Warszawski, po udzieleniu przeze mnie wywiadu w studenckim piśmie w Stanach Zjednoczonych, nie było mi dane uczyć na polskich uczelniach. Przechodząc na emeryturę, chciałbym przeprosić za to, że poświęcając wiele czasu studentom, za mało miałem go dla pracowników. Bardzo cenię sobie to, że dano mi możliwość dalszej współpracy z Uniwersytetem Opolskim, jednak mam świadomość, że człowiek, zwłaszcza stary, powinien mieć swoją miarę biologiczną. Życie ma po prostu swoje prawa i nie wiem, czy podołam wszystkim zobowiązaniom.

Profesor Najder podziękował ówczesnym władzom UO, dzięki którym związał się z Uniwersytetem Opolskim: prof. dr. hab. Zdzisławowi Piaseckiemu, wówczas dziekanowi Wydziału Filologicznego, prof. dr. hab. Stanisławowi Nicieji, wówczas rektorowi UO. Swojemu bezpośredniemu przełożonemu prof. Andrzejowi Ciukowi wyraził wdzięczność za to, że był niekłopotłiwym szefem. Obecnemu na sali Stanisławowi Jałowieckiemu przypomniał o działalności „przestępczej", jaką obaj w czasach politycznej zawieruchy prowadzili.

Swój pożegnalny wykład prof. Najder poświęcił „Spuści- źnie etosu rycerskiego". Tematowi, nad którym pracował około 40 lat:

- Kiedy tak długo pracuje się nad czymś, to trudno o zwięzłą syntezę, jedno jednak można powiedzieć: najdzielniejsze czasy bez pieśni giną w mroku.

Zdzisław Najder - (ur. w 1930 r. w Warszawie), prof. dr hab., historyk literatury, publicysta, polityk. Pseudonimy: Exul, Bogusław Grodzicki, Marian Kowalski, Bronisław Lasocki, Socjusz. W latach 1949-52 i 1954 studiował polonistykę na Uniwersytecie Warszawskim, w latach 1949-52 filozofię. Asystent w Instytucie Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk, w latach 1958-59 asystent w Katedrze Estetyki UW. Członek Klubu Krzywego Koła (1957-58), w latach 1957-59 i 1969-81 w redakcji „Twórczości", w latach 1957-83 - w Związku Literatów Polskich, od 1958 w polskim Pen Clubie. W latach 1965-97 wykładał literaturę polską i angielską oraz filozofię na uniwersytetach zagranicznych. W 1976 r. założył Polskie Porozumienie Niepodległościowe. Od 1980 członek i doradca NSZZ „Solidarność". W latach 1981-90 - na emigracji. Od 1982 do 1987 r. dyrektor Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa. W latach 1990-91 przewodniczący Komitetu Obywatelskiego przy Lechu Wałęsie, od 1991 do 1992 r. - Krajowego Komitetu Obywatelskiego. W latach 1991-93 przewodniczący Klubu Atlantyckiego. W 1992 r. szef doradców premiera Jana Olszewskiego. Krytyk i historyk literatury, badacz twórczości i życia Josepha Conrada Korzeniowskiego. Od 1994 r. prezes Polskiego Towarzystwa Conradowskiego. Od 1997 r. profesor w Instytucie Filologii Angielskiej Uniwersytetu Opolskiego. W latach 1997-98 wykładał w Wyższej Szkole Języków Obcych i Ekonomii w Częstochowie; obecnie w tejże uczelni dyrektor Instytutu Josepha Conrada Korzeniowskiego. Przewodniczący Komitetu Naukowego Dorocznych Wykładów im. Stefana Korbońskiego „Polska w Europie". Od 1998 r. doradca szefa Urzędu Komitetu Integracji Europejskiej. Autor m.in.: Nad Conradem (1965), Życie Conrada Korzeniowskiego (1980), Ile jest dróg (1982), Wymiary polskich spraw 1982-1990 (1990), Jaka Polska. Co i komu doradzałem (1993), Sztuka i wierność: szkice o twórczości Josepha Conrada (2000).

Beata Zaremba

grudzień 2003 - styczeń 2004 21

Rektor wśród noblistówZ prof. dr. hab. Józefem Musielokiem, rektorem UO, rozmawia Barbara Stankiewicz

- W październiku uczestniczył pan w międzynarodowym sympozjum fizyki atomowej, które odbyło się w Gaithersbu- rgu, w jednej z badawczych instytucji federalnych USA o najwyższej światowej renomie - National Institute of Standards and Technology, gdzie, jako je dyny Polak, wygłosił pan wykład. Jak brzmiał tytuł tego wykładu?

- Mówiłem o metodzie pomiaru stałych atomowych, wykorzystywanych m.in. w astrofizyce, a więc o pomiarze prawdopodobieństw przejść z użyciem stabilizowanych łuków. Metodę tę udoskonalił nasz opolski zespół - i to jest powód, dla którego zaproszono mnie na tę konferencję. Otóż, jeszcze w latach sześćdziesiątych mój promotor prof. Antoni Opolski, który wówczas pracował w Katedrze Matematyki opolskiej WSP, otrzymał propozycję objęcia opieką pracowników Katedry Fizyki. Profesor Opolski, astrofizyk, skupił wtedy wokół siebie grupę młodych fizyków. W skład tej grupy weszli moi starsi koledzy, m.in.: Antoni Goiły, Tadeusz Wujec, Maria Górecka, Bolesław Grabowski, później dołączyłem do nich także ja. Z czasem do naszego zespołu dołączyli: Józef Kusz, Jacek Halenka i młodzi doktoranci: Adam Bacławski i Ireneusz Książek. Zajmowaliśmy się budową aparatury do pomiaru stałych atomowych, które są niezmiernie ważne m.in. dla interpretacji widm gwiazd. W owych latach siedemdziesiątych wspólnie z Politechniką Wrocławską, gdzie bardzo aktywnie działał doc. Albin Czernichowski i z nieżyjącą już prof. Danutą Ku- nisz z Uniwersytetu Jagiellońskiego, nawiązaliśmy współpracę z poprzednikiem dzisiej

szego NIST - NBS, amerykańską, federalną instytucją badawczą, która poszukiwała zespołów badawczych z całego świata, zajmujących się wyznaczaniem stałych atomowych. Podobną współpracę z NBS nawiązali naukowcy jugosłowiańscy. Projekt, nad którym pracowaliśmy - niejako pod patronatem NBS - był finansowany z Funduszu Marii Curie- -Skłodowskiej, zasilanego przez senat amerykański oraz stronę polską. Zgodnie z umową zawartą między naszym państwem a USA, Polska przekazywała na konto tej fundacji pieniądze, które była winna Amerykanom za tzw. pożyczkę zbożową. Była to więc dziwna transakcja: w zamian za współfinansowanie badań wskazanych przez stronę amerykańską, kraj nasz został zwolniony z oddawania długu za zboże.

- Te kontakty opolskich f izyków z amerykańskim NIST trwają do dziś - czego dowodem pańska obecność na listopadowym sympozjum...

- Gwoli ścisłości: nie byłem jedynym zaproszonym tam Polakiem, bo w sympozjum uczestniczył też prof. Karol Musioł, prorektor Uniwersytetu Jagiellońskiego. Współpraca opolskich fizyków z NBS, a później - z NIST, z biegiem lat rozwijała się coraz bardziej. Ja pracowałem tam w latach 1980-1981. Stan wojenny przerwał te nasze kontakty, ale nawiązaliśmy je ponownie z początkiem lat dziewięćdziesiątych. I tak - w latach 1992-1993, a także w 1995 i 1998 roku - znów miałem okazję przebywać w NIST, gdzie razem z kolegami amerykańskimi prowadziliśmy nasze badania. W ciągu ostatnich dziesięciu lat ukazało się wiele ważnych publikacji, będących efektem naszej

wspólnej, z Amerykanami, pracy. Byłem współautorem tych publikacji. Ale powodem bezpośrednim zaproszenia mnie do udziału w listopadowym sympozjum w NIST był fakt, że szef jednego z dużych instytutów badawczych NIST - prof. Wolfgang Wiese, fizyk powszechnie ceniony na całym świecie - skończył właśnie 70 lat i wybiera się na emeryturę. To sympozjum miało na celu podsumowanie dorobku naukowego profesora Wiesego, do udziału w nim zaproszono więc współpracowników profesora, a ponieważ byliśmy współautorami wielu prac, zaproszono i mnie. Miałem zreferować wyniki badań, które były prowadzone w Opolu, a także w NIST - z użyciem stabilizowanych łuków, a poświęconych wyznaczaniu stałych atomowych.

- N IST, instytucja, z którą pan współpracował, może się poszczycić dwoma noblistami w zakresie fizyki: W illiamem Philipsem i Ericiem Cornel- lem. Czy w czasie swoich pobytów w Gaithersburgu spotykał pan tych naukowców?

- Z Williamem Philipsem znamy się od 1993 r., wprawdzie nie współpracowaliśmy bezpośrednio, ale regularnie spotykaliśmy się na seminariach w NIST, gdzie referowaliśmy wyniki naszych badań. Bill jest bardzo ciekawym, życzliwym i koleżeńskim człowiekiem, Nagroda Nobla w ogóle nie przewróciła mu w głowie - swój gabinet nadal dzieli z młodszym kolegą, dalej chodzi w dżinsach i trampkach, pozostał sobą. Kiedy ogłoszono, że otrzymał Nagrodę Nobla i natychmiast zbiegli się dziennikarze, musiał pożyczyć od profesora Wiesego krawat, żeby jakoś zaprezentować się przed

22 INDEKS nr 9-10 (47-48)

Uczestnicy sympozjum w NIST. W drugim rzędzie od góry (czwarty z lewej) - prof. Józef Musielok. W ostatnim rzędzie, drugi z prawej - noblista Bill Philips. W pierwszym rzędzie (w środku) jubilat, prof. Wolfgang Wiese.

kamerami. Erica Cornella znam mniej, nie mieliśmy okazji nawiązać bliższej znajomości, tym bardziej, że głównie przebywał w filii NIST, w Boulder (Colorado).

- Czy nadal pracuje pan nad projektem rozpoczętym przed laty przez grupę opolskich fizyków?

- Niestety, coraz trudniej znaleźć mi na to czas, choć na

dal interesuję się pomiarami, prowadzonymi obecnie przez moich młodszych kolegów, a ostatnio także koleżankę - Agnieszkę Bartecką. Taka jest kolej rzeczy. Wiosną byłem we Wrocławiu, na jubileuszu 90-le- cia wspomnianego przeze mnie prof. Antoniego Opolskiego, od którego przecież cała ta nasza opolska przygoda z wyznaczaniem stałych atomowych się za

częła. Powiedziałem mu o tym, że jako jedyny Polak będę - na sympozjum w NIST - opowiadał o naszych pracach. Pracach, które przecież on przed laty zapoczątkował, wykazując się wielką intuicją i dalekowzrocz- nością. Później, w liście, napisał mi profesor Opolski: „nie zdawałem sobie sprawy, że zainicjowałem takie ważne rzeczy".

- Dziękuję za rozmowę.

Mimozami jesień się zaczyna...23 października nastąpiło

uroczyste odsłonięcie „Jesien i", jednego z czterech barokowych posągów z cyklu „Cztery Pory Roku" śląskiego artysty Henryka Hartmanna. Rzeźbę odsłonili: prof. Stanisław Sławomir Nicieja, kustosz Collegium Maius, Karol Cebula, sponsor renowacji posągu i Rafał Rzeźniczek, restaurator rzeźby.

Zanim odsłonięto 400-kilo- gramowy posąg przedstawiający kobietę symbolizującą „Jesień" (posąg „Zimy" już stoi przed Collegium Maius), z głośników popłynęła słynna piosenka wykonywana przez Czesława Niemena „Mimozami jesień się zaczyna".

- Myślę, że na wiosnę wsłuchamy się w utwór Skaldów „Wiosna" - powiedział kustosz Collegium

Maius, prof. dr hab. Stanisław Nicieja. - Jeszcze trzy lata temu nie zdawaliśmy sobie sprawy, że idea utworzenia wzgórza akropol- nego tak szybko będzie się materia- lizować.

W uroczystości odsłonięcia „Jesieni" wzięli udział pracownicy UO, przedstawiciele placówek kulturalnych Opola oraz poeci różnych narodowości, uczestnicy trwającego akurat Najazdu Poetów na Zamek Piastów Śląskich w Brzegu, którzy w swych językach recytowali wiersze na temat jesieni.

Rzeźby wchodzące w skład cyklu „Cztery Pory Roku" to pierwsze obiekty, których ocalenia podjęło się założone w 2002 r. Stowarzyszenie na rzecz Ratowania Zabytków Śląska Opolskiego. Posąg „Jesieni" złożono z kilkunastu kawałków,

wzorując się na dawnych fotografiach, odtworzono głowę, nogę i fragment sukni. W magazynach uczelni na renowację czekają kolejne posągi: „Wiosna" i „Lato". Znaleźli się już sponsorzy, którzy podarują stowarzyszeniu pieniądze na ten cel. Cykl „Cztery Pory Roku" powstał w warsztacie Hartmannów w Bardzie Śląskim w latach 1751-1755 i stanął w letniej rezydencji w Biestrzykowicach pod Namysłowem. Przez ostatnie 30 lat rzeźby niszczały w parku pałacowym w Rogowie Opolskim.

Odsłonięcie pomnika połączone było z posiedzeniem Stowarzyszenia na rzecz Ratowania Zabytków Śląska Opolskiego. Jednym z najbliższych zadań stowarzyszenia będzie przeniesienie na uniwersytet rzeźby św. Krzysztofa ze zrujnowanego pałacu w Kopicach.

Beata Zaremba

grudzień 2003 - styczeń 2004 23

W łodzi CharonaProf. Wiesław Lesiuk (1943-2003)

Kiedy umiera przyjaciel, ślepnie nam jedno oko, Głuchnie jedno ucho, martwieje jedna dłoń.Jest nas o połowę mniej.Jedynie samotności jest w nas dwakroć więcej.

Jan Goczoł

Wiadomość o każdej śmierci przyjmujemy z reguły z niedowierzaniem. Ale wiadomość o tej śmierci wydawała się wręcz absurdem. Były ku temu przynajmniej dwa powody. Pierwszy - prof. Lesiuk był okazem zdrowia: szczupły, wysportowany, dbający zawsze o kondycję fizyczną, pedantycznie punktualny. Wydawał się człowiekiem idealnie zorganizowanym. A pogodna, serdeczna natura zdawała się mówić, iż stres jest mu obcy.

Drugi powód wyrastał z faktu, że uczony ten, o młodzieńczej sylwetce, umarł na zawał serca w Opolu, mieście, które ma jeden z najlepszych ośrodków kardiologicznych w kraju. Szpital na Witosa wyposażony jest w znakomitą aparaturę, pracują tam świetni kardiolodzy i kardiochirurdzy. Jesteśmy z tego ośrodka dumni. Niedawno na konferencji w Collegium Maius z wielkim uznaniem o opolskiej kardiologii mówili najwybitniejsi polscy specjaliści z tej dziedziny, profesorowie Religa, Zembala i Bochenek.

Twórcy szybkiej ścieżki reagowania na stan zawałowy serca w Wojewódzkim Centrum Medycznym w Opolu dowiedli już wielokrotnie, że jeśli pacjent dotknięty zawałem serca w ciągu 15 minut znajdzie się pod opieką opolskiego zespołu, jego życie jest uratowane. Dlatego tak trudno przyjąć wiadomość, że prof. Lesiuk zmarł z powodu niewydolności serca.

Byłem jednym z ostatnich, który widział Go na uniwersytecie. Był czwartek 29 października 2003 r. około godziny 14.00. Spotkaliśmy się po kilku tygodniach niewidzenia, na korytarzu w starym kampusie uniwer

syteckim przy ulicy Oleskiej. Byłem spragniony rozmowy z Nim.Usiedliśmy na ławce przy kasie.Uczelnia była wyludniona, gdyż zaczynał się długi weekend. Zbliżało się Święto Zmarłych i wszyscy planowali wyjazd na groby swych najbliższych.

Wiesław mówił, że jest bardzo zapracowany. Kończył remont domu w Suchym Borze. Myślał o dłuższym wypoczynku. Nigdy dotychczas nie rozmawialiśmy o zdrowiu. Nie miał w sobie nic z hipochondryka, więc dziwnym wydało mi się jego stwierdzenie, że czuje się ostatnio nie najlepiej. Ma jakiś piekący ból w piersiach. - Ale - mówił - wszystkie wolne chwile spędzam na świeżym powietrzu, dużo chodzę, jeżdżę na rowerze. Muszę jednak sprawdzić, co się dzieje z moim sercem. I właśnie za chwilę idę do Medremu na Kato

wicką do zaprzyjaźnionych lekarzy, aby mnie przebadali.

To mnie w zasadzie uśpiło. Dziś wiem, że trzeba było natychmiast reagować. Przecież mamy takie kontakty, z prof. Zbigniewem Religą, doktorem honoris causa naszego uniwersytetu włącznie. Nie dopuszczałem wówczas jednak myśli, że tego wysportowanego człowieka może spotkać coś tak nieprawdopodobnego, jak ciężki zawał serca, z którego się już nie wychodzi. Kto mógł przewidzieć, że są to ostatnie chwile profesora Lesiuka na Uniwersytecie Opolskim.

Po rozmowie, w której mówiliśmy o naszych doktorantach i przyszłej wspólnej publikacji,

Prof. dr hab. Wiesław Lesiuk w towarzystwie prof. dra hab. Stanisława Sławomira Nicieji oraz prof. dra hab. Adama Suchońskiego.

24 INDEKS nr 9-10 (47-48)

Prof. dr hab. Wiesław Lesiuk doktorem honoris causa Uniwersytetu Śląskiego w Opawie.

prof. Lesiuk poszedł sam na badania. Już pierwsza diagnoza była alarmująca: natychmiast wezwano karetkę pogotowia i wydano dyspozycję, aby zawieźć go do WCM na ulicę Witosa. Z tego, co się później dowiedziałem, prof. Lesiuk nie był świadom, że ociera się o śmierć i zamiast pozwolić zawieźć się do Centrum Medycznego, polecił, aby przewieziono go do Szpitala Wojskowego na Zaodrzu, bo - jak mówił - tam będzie czuł się bardziej bezpiecznie. Bo tam miał przyjaciół. Zawsze czuł się związany z wojskiem.

Nie wziął jednak pod uwagę, iż dziś, w takich sytuacjach, kiedy pęka serce, liczy się przede wszystkim szybkość działania i bardzo specjalistyczna aparatura. A najlepsza w Opolu jest właśnie w szpitalu na Witosa. Myślę, że to był niewybaczalny błąd, który sprawił, iż opolskie środowisko akademickie straciło przedwcześnie jednego z najwybitniejszych swoich uczonych. I to w momencie, kiedy był On w najlepszym okresie swych sił twórczych, kiedy wydawał najważniejsze książki, otrzymywał prestiżowe nagrody, a na Jego seminariach magisterskich i doktorskich powsta

wały świetne prace i rósł krąg bardzo mocno z nim związanych uczniów, których dziś możemy określać jako: przedstawiciele szkoły Lesiuka. Tej szkoły, która na długie lata wpływać będzie na kształt opolskiej humanistyki

Prof. Wiesław Lesiuk umarł w przeddzień pięćdziesiątej rocznicy powstania opolskiego ośrodka akademickiego. Rósł z tym środowiskiem, osiągając wyjątkowy prestiż i zapisywał w jego historii jedną z najbardziej błyskotliwych karier: tak bardzo opolską, że trudno tu przywołać obecnie bardziej wyrazisty przykład.

Jak trudno dziś uwierzyć, że w pierwszych miesiącach 2004 roku, kiedy obchodzić będziemy pięćdziesięciolecie powstania w Opolu pierwszej wyższej uczelni humanistycznej - WSP i dziesięciolecie powstania Uniwersytetu Opolskiego - nie będzie z nami profesora Wiesława Lesiuka. Jego śmierć jest niepowetowaną stratą, bo mógł żyć przecież jeszcze przy- naj mniej kilkanaście lat. Nikt nie ustali, ile w tym czasie napisałby artykułów, książek, ile zorganizowałby konferencji, sympozjów, kolokwiów, ilu wykształciłby uczniów, ile swoich

pomysłów wcieliłby w życie. Był to wszak nie tylko wybitny intelektualista, uczony, ale również świetny organizator, nauczyciel i mistrz.

Jak bardzo rozwinąłby kolekcję swych numizmatów, medali i odznaczeń wojskowych, które od lat młodzieńczych z wielką pasją zbierał i opisywał. Był człowiekiem szczęśliwym, bo jego praca identyfikowała się z jego pasją. I trudno uwierzyć, że tego szczęścia zabrakło mu w tej fazie biografii, która zaczynała wydawać najdojrzalsze owoce z racji wchodzenia w wiek dla uczonego wyjątkowo płodny.

Wiesław Lesiuk urodził się 11 grudnia 1943 roku w Borysławiu - stolicy polskiego przemysłu naftowego, jednym z kresowych miasteczek obrosłych literacką legendą Schulzowych „Sklepów cynamonowych", „Ulicy krokodyli", w nieistniejącym już świecie galicyjskim, którego duch został zapisany gdzieś na kartach „Austerii" Juliana Stryjkowskiego bądź „Lekcji martwego języka" Andrzeja Kuśniewicza - pereł polskiej literatury kresowej.

Jego rodzice, Wanda Siko- rzanka z Hubicz (przedmieścia Borysławia) i Emil Lesiuk (1915-1986), technik samochodowy, wywieźli go - jak sam wspomina w jednym z wywiadów - w tobołku jako półtoraroczne dziecko, kiedy to jako zbiegowie, czując za sobą ciężkie brzemię banderowskich czystek etnicznych i jałtańskiego dyktatu, oddzielającego Borysław od Polski. Z falą tzw. repatriantów przybył do Opola tuż po zakończeniu wojny.

Ziemi swoich przodków Wiesław Lesiuk nigdy z autopsji nie poznał. Zaczął ją odnajdywać we wspomnieniach matki dopiero jako dojrzały mężczyzna, gdy po 1989 r., po zniesieniu cenzury, przez Polskę przeszła fala nostalgicznych resenty- mentów o utraconych Kresach Południowo-Wschodnich. Jego ojczyzną poprzez wybór rodzi

grudzień 2003 - styczeń 2004 25

ców stało się Opole. Tu Lesiukowie z półtorarocznym dzieckiem przybyli w maju 1945 roku i tu znaleźli swój pierwszy dom przy dzisiejszej ulicy Armii Krajowej w pobliżu dworca głównego. Dalsza rodzina osiadła w Wałbrzychu i okolicach. Tam też znaleźli swoją nową ojczyznę inni borysławianie. Dlatego polskie tradycje Borysławia żyją dziś w Wałbrzychu, tak jak Lwowa we Wrocławiu.

Po trzech latach Lesiukowie przenieśli się na ulicę Plebiscytową na ostatnie piętro kamienicy narożnej w pobliżu ówczesnych koszar radzieckich, w których dziś mieści się Instytut Prawa i Administracji Uniwersytetu Opolskiego. Tam upłynęło dzieciństwo i lata chłopięce Wiesława Lesiuka. Ojciec jego pracował w branży samochodowej, osiągając z czasem status kierownika Wojewódzkiej Kolumny Transportowej, m