Uniwersyteckie Poradnie Prawne
-
Upload
paula-mcknight -
Category
Documents
-
view
34 -
download
0
description
Transcript of Uniwersyteckie Poradnie Prawne
Uniwersyteckie Poradnie Prawne
Podsumowanie działalnościod października 2005 do stycznia 2006
Poradnie w Polsce
Białystok - Uniwersytet w Białymstoku
Białystok - Wyższa Szkoła Administracji Publicznej
im. Stanisława Staszica
Gdańsk - Uniwersytet Gdański
Katowice - Uniwersytet Śląski
Kraków - Uniwersytet Jagielloński, Wydział Prawa
(Uniwersytecka Poradnia Prawna)
Kraków - Uniwersytet Jagielloński, Collegium Medicum
(Studencka Poradnia Prawna Prawa Medycznego)
Lublin - Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Lublin - Uniwersytet Marii Skłodowskiej-Curie
Łódź - Uniwersytet Łódzki
Olsztyn - Akademickie Stowarzyszenie Propagatorów
Prawa i Edukacji Europejskiej „Wspólna Europa”
Olsztyn - Uniwersytet Warmińsko-Mazurski
Opole - Uniwersytet Opolski
Poznań - Uniwersytet im. Adama Mickiewicza
Rzeszów - Uniwersytet Rzeszowski
Słubice - Collegium Polonicum
Szczecin - Uniwersytet Szczeciński
Toruń - Uniwersytet Mikołaja Kopernika
Warszawa - Fundacja Academia Iuris
Warszawa - Uniwersytet Warszawski
Warszawa - Wyższa Szkoła Handlu i Prawa
im. Ryszarda Łazarskiego
Warszawa - Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości
i Zarządzania im. Leona Koźmińskiego
Warszawa - Wyższa Szkoła Zarządzania i Prawa
Wrocław - Uniwersytet Wrocławski
Białystok
Warszawa
Lublin
RzeszówKraków
Katowice
Opole
Wrocław
Łódź
Poznań
Toruń
Gdańsk
Szczecin
Słubice
Olsztyn
Poradnie spełniające standardy
1. Studencka Poradnia Prawna w Białymstoku (UwB)2. Studencka Uniwersytecka Poradnia Prawna w Gdańsku3. Studencka Poradnia Prawna w Katowicach4. Uniwersytecka Poradnia Prawna w Krakowie5. Uniwersytecka Poradnia Prawna w Lublinie (KUL)6. Uniwersytecka Studencka Poradnia Prawna w Lublinie (UMCS)7. Studencki Punkt Informacji Prawnej „Klinika Prawa” w Łodzi8. Studencka Uniwersytecka Poradnia Prawna w Poznaniu9. Koło Naukowe Studencka Poradnia Prawna w Słubicach10. „Centrum Edukacji Prawnej” - Studencka Poradnia Prawna
w Szczecinie11. Uniwersytecka Poradnia Prawna w Toruniu12. Fundacja Academia Iuris w Warszawie13. Klinika Prawna, Studencki Ośrodek Pomocy Prawnej w Warszawie (UW)14. Studencka Poradnia Prawna w Warszawie (WSPiZ im. L. Koźmińskiego)15. Uniwersytecka Poradnia Prawna we Wrocławiu
Semestr działalności poradni w liczbach
5229 – tyle spraw przyjęły poradnie w okresie od października 2005 do stycznia 2006;
najwięcej – 1232 spraw przyjęła Fundacja Academia Iuris w Warszawie;
najmniej – 14 Akademickie Stowarzyszenie Propagatorów Prawa i Edukacji Europejskiej „Wspólna Europa” w Olsztynie;
najczęściej – w 25 proc. przypadków (1334 spraw) klienci zgłaszali się do poradni o pomoc w sprawach z zakresu ogólnej problematyki prawa cywilnego;
w poradniach działało 1249 studentów i 143 pracowników dydaktycznych;
jeden opiekun miał pieczę przeciętnie nad 8 studentami; na jednego studenta przypada średnio 4 sprawy.
Ile spraw zostało przyjętych przez poradnie?
1232
464 463 457373 369
278 252166 166 142 122 122 100 81 80 69 67 67 54 50 42 14
Łącznie: 5229(3192 w semestrze październik 2004 - styczeń 2005)
Ilu studentów działa w poradniach?
225
110
82 82 77 7560 60 58
48 48 45 41 37 34 33 28 27 25 2512 10 7
Łącznie: 1249 (907 w semestrze październik 2004 - styczeń 2005)
Ilu pracowników naukowych działa w poradniach?
6
5
3 3 3
2 2
5555
666
77
889
1010
12
10 Łącznie: 142(122 w semestrze październik 2004 - styczeń 2005)
Rodzaje spraw rozpatrywanych przez poradnie
Karne (tymczasowo aresztowani, wykroczenia) Ogólne z zakresu prawa cywilnego (w tym prawa zobowiązań i rzeczowego); Rodzinne (rozwody, alimenty, ustalenie ojcostwa itp.); Spadkowe; Związane z pracą, ubezpieczeniami społecznymi i bezrobociem; Związane ze świadczeniami z pomocy społecznej; Dotyczące prawa i postępowania administracyjnego; Z zakresu prawa lokalowego i spółdzielczego (w tym: eksmisje, sprawy bezdomnych itp.); Z dziedziny prawa finansowego (podatki, zadłużenia, kredyty itp.); Związane z przemocą wobec kobiet; Z dziedziny praw uchodźców i cudzoziemców; Związane z prawami osób niepełnosprawnych; Dotyczące kontaktów ze służbą zdrowia (w tym błędy w sztuce itp.); Z zakresu pomocy organizacjom pozarządowym (NGO – szeroko rozumiana pomoc
ekspercka i poradnicza); Inne.
Podział spraw ze względu na rodzaje
163
14111233454978
162269
374
470587
729
913
1334
601590497
400
227 262208
14087
44 37 11 1460
Łącznie: 5229(3192 w semestrze październik 2004 - styczeń 2005)
Sprawy z zakresu ogólnej problematyki prawa cywilnego
Łącznie: 1334
Przykładowe sprawy:
• kwestie odszkodowawcze, w tym odpowiedzialność Skarbu Państwa;
• rola pełnomocnika w postępowaniu;
• zagadnienia sporządzania, treści, wykonania umów oraz praw i obowiązków stron;
• dochodzenie roszczeń z tytułu gwarancji, rękojmi i niezgodności towaru z umową;
• wniosek o wszczęcie postępowania egzekucyjnego;
• windykacje należności w postępowaniach cywilnoprawnych;
• odpowiedzialność organizatora imprezy turystycznej;
• postępowanie cywilne o ustalenie płci transseksualisty.
Sprawy karne
Łącznie: 913
Przykładowe sprawy:
• wzór zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa;
• ustanowienie obrońcy z urzędu;
• podstawy prawne do zastosowania tymczasowego aresztowania, okoliczności uzasadniające jego uchylenie, odszkodowania za bezprawne tymczasowe aresztowanie;
• apelacje i kasacje w postępowaniu karnym;
• dobrowolne poddanie się karze oraz mediacje w postępowaniu karnym;
• prawa i obowiązki świadka koronnego oraz świadka incognito;
• status pokrzywdzonego;
• wniosek o zmianę kwalifikacji prawnej czynu;
• zagadnienia prawa łaski;
• odszkodowanie za bezprawne aresztowanie w stanie wojennym i argumentacja przeciw przedawnieniu.
Sprawy rodzinne
Łącznie: 729
Przykładowe sprawy:
• rozwodowe i separacji (przede wszystkim pozwy w tym zakresie);
• ubezwłasnowolnienia;
• ustanowienie, ograniczenie i pozbawianie władzy rodzicielskiej;
• regulowanie widzenia z dziećmi;
• stosunki majątkowe między małżonkami;
• alimentacja dzieci oraz małżonków (ustalanie, podwyższanie, obniżanie, egzekucja komornicza);
• prawne konsekwencje przysposobienia;
• zniesienie współwłasności majątkowej;
• rodziny zastępcze.
Sprawy związane z pracą i bezrobociem
Łącznie: 587
Przykładowe sprawy:
• kwestie zawierania umów o pracę;
• ustalanie istnienia stosunku pracy;
• spory pomiędzy pracownikiem a pracodawcą (np. warunki rozwiązania umowy o pracę, przywrócenie do pracy, zakaz konkurencji w prawie pracy);
• świadczenia pracownicze (np. uprawnienia z tytułu pracy w godzinach nadliczbowych, dochodzenie zaległego wynagrodzenia, premii, dodatków, nagród i odpraw);
• świadczenia z tytułu zatrudnienia za granicą;
• dokumentacja pracownicza (świadectwa pracy);
• mobbing;
• zwolnienia grupowe;
• praca w szczególnych warunkach i choroby zawodowe.
Sprawy spadkowe
Łącznie: 470Przykładowe sprawy:
• zasady dziedziczenia ustawowego (w szczególności kwestie zachowku) oraz testamentowego;
• unieważnienie testamentu;
• zakres majątku wchodzącego w skład masy spadkowej, odpowiedzialność za długi spadkowe;
• zabezpieczenie spadku;
• postępowania spadkowe (wnioski o stwierdzenie nabycia, dział spadku);
• spłaty pomiędzy spadkobiercami;
• polisy posagowe.
Sprawy z zakresu prawa lokalowego i spółdzielczego
Łącznie: 374
Przykładowe sprawy:
• eksmisje (podstawy, koszty, ochrona prawowitych mieszkańców);
• lokale socjalne i zastępcze (osoby uprawnione, koszty utrzymania, wykup);
• lokale komunalne;
• przekształcenia prawa lokatorskiego we własnościowe;
• prawa i obowiązki członków spółdzielni oraz TBS;
• waloryzacja i wycofanie wkładów mieszkaniowych;
• kaucja mieszkaniowa;
• wspólnoty mieszkaniowe (regulacje działania, podważanie uchwał organów wspólnot).
Sprawy z zakresu prawa i postępowania administracyjnego
Łącznie: 269
Przykładowe sprawy:
• warunki wydawania decyzji administracyjnych;
• skargi na bezczynność organów;
• skargi na decyzje w postępowaniu egzekucyjnym (m.in. na czynności komornicze);
• kwestie właściwości organów;
• ewidencja ludności i sprawy meldunkowe;
• zagadnienia administracyjno-prawne w zakresie np. wywłaszczeń nieruchomości, legalizacja samowoli budowlanych;
• egzekucja decyzji administracyjnych;
• prawa obywateli w zakresie planów zagospodarowania przestrzennego.
Sprawy związane z prawami uchodźców i cudzoziemców
Łącznie: 162
Przykładowe sprawy:
• legalizacja pobytu uchodźców (nadanie statusu uchodźcy, zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony);
• nabywanie obywatelstwa polskiego;
• zagadnienie podwójnego obywatelstwa;
• kwestie deportacji cudzoziemców;
• kuratorzy małoletnich cudzoziemców;
• zawarcie związku małżeńskiego pomiędzy obywatelami polskimi a cudzoziemcami;
• łączenie rodzin (zgodnie z rozporządzeniem Dublin II);
• prawa cudzoziemców do opieki medycznej, pracy i prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce.
Sprawy finansowe
Łącznie: 78Przykładowe sprawy:
• sprawy podatkowe, w tym: obowiązki, uprawnienia do ulg, wyłączenia oraz odpowiedzialność za zaległości podatkowe;
• kwestia upadłości osób fizycznych;
• zwrot podatków zapłaconych za granicą;
• zagadnienia kredytowe (m.in. kredyty hipoteczne);
• sprawy bankowe (w tym karty płatnicze, usługi bankowe, bankowe tytuły egzekucyjne).
Sprawy związane ze służbą zdrowia
Łącznie: 49Przykładowe sprawy:
• odpowiedzialność lekarza za błąd w sztuce lekarskiej;
• odszkodowania z tytułu chorób nabytych w trakcie przebywania w szpitalu;
• kierowanie na przymusowe badania (odwykowe, psychiatryczne);
• dostęp pacjentów oraz ich rodzin do dokumentacji medycznej;
• refundacje leków;
• nieprawidłowości leczenia w zakładach opieki medycznej, w tym, w ZOZ znajdujących się w zakładach karnych.
Sprawy związane ze świadczeniami z pomocy społecznej
Łącznie: 45 Przykładowe sprawy:
• zasady przyznawania zasiłków z pomocy społecznej;
• nabywanie praw do rent socjalnych;
• odwołania od decyzji o odmowie przyznania zasiłków i rent;
• świadczenia dla osób samotnie wychowujących dzieci;
• uprawnienia osób umieszczonych w ośrodkach pomocy społecznej.
Sprawy związane z pomocą organizacjom pozarządowym (NGO)
Łącznie: 33 Przykładowe sprawy:
Pomoc stowarzyszeniom i organizacjom:
• Fundacja Świętego Mikołaja;
• Młodzi Aktywni dla Gospodarki;
• „Dobro Kultury”
• Grupa Inicjatywna do powołania gminy Grabówka (Podlasie);
• Walczące Matki Podlasia;
Ośrodki integracji osób niepełnosprawnych.
Pomoc innym organizacjom pozarządowym (w tym studenckim) w rozpoczęciu działalności (przygotowanie statutu, wniosków do KRS itp.).
Sprawy związane z przemocą wobec kobiet
Łącznie: 12 Przykładowe sprawy:
• znęcanie się przez członków rodziny;
• molestowanie w miejscu pracy;
• renty z tytułu odszkodowań za uszkodzenie ciała.
Sprawy związane z prawami osób niepełnosprawnych
Łącznie: 11 Przykładowe sprawy:
• zmiana stopnia niepełnosprawności;
• odwołanie od orzeczenia o stopniu niepełnosprawności;
• ulgi przysługujące osobom niepełnosprawnym;
• stypendia specjalne;
• sytuacja niepełnosprawnych w domach opieki społecznej.
Sprawy inne
Łącznie: 163
Przykładowe sprawy:
• skargi do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka oraz Komisji Praw Człowieka ONZ;
• skargi konstytucyjne;
• podstawy upadłości;
• prawo wodne;
• prawo autorskie;
• prawne aspekty sekcji zwłok w celu ustalenia ojcostwa;
• zagadnienia związane z zastosowaniem prawa obcego;
• uprawnienia w związku z dofinansowaniem z funduszy Unii Europejskiej.
Czas załatwiania spraw klientów poradni
Kilka wizyt (od 2 tygodni do 2
miesięcy)41%
Powyżej 2 miesięcy do
roku9%Rok i więcej
1%
Krótkie wyjaśnienie –
porada na bieżąco (1-2 wizyty, do 2
tygodni)49%
Źródła wiedzy o poradniach
Inne*18%
Znajomi23%
Rodzina11%
Ulotki informacyjne
11%Internet
5%
Radio4%
Telewizja3%
Gazety25%
Kobiety Mężczyźni
Inne*17%
Znajomi22%
Rodzina12%
Ulotki informacyjne
11%
Internet6%
Radio4%Telewizja
4%
Gazety24%
*) jako „inne” poradnie podały m.in.: sądy, urzędy, zakłady karne, instytucje pomocy społecznej, organizacje pozarządowe, parafie, byłych klientów
Czy klienci poradni korzystali wcześniej z profesjonalnej pomocy prawnej?
Kobiety Mężczyźni
Monitoring stosowania i jakości prawa oraz zjawisk korupcyjnych
W świetle doświadczeń poradni w Krakowie (SPPM) art. 23 ustawy o ZOZ jest nagminnie wykorzystywany przez ZOZ jako podstawa do wypisu ze szpitala chorych w stanach terminalnych. Jego literalna interpretacja może prowadzić do absurdalnej sytuacji, w której osoba niezdolna do samodzielnej egzystencji zostanie przetransportowana przez szpital na koszt gminy „pod drzwi” domu. W sytuacji, gdy rodziny domagają się dalszego leczenia albo pacjent czeka na miejsce w hospicjum lub innej placówce wyspecjalizowanej w opiece nad terminalnie chorymi – ZOZ domagają się zapłaty za pobyt w szpitalu, mimo, że osoby te są objęte ubezpieczeniem zdrowotnym, gwarantującym im prawo do świadczeń zdrowotnych.
Poradnia w Lublinie (KUL) zwróciła uwagę na praktykę Prezesa Urzędu Repatriacji i Cudzoziemców i jego argumentacje przy odmowie nadania statusu uchodźcy i udzielania jedynie zgody na pobyt tolerowany Czeczenom uciekającym z terenów objętych wojną. Prezes URiC uznaje że zeznania złożone bezpośrednio po opuszczeniu kraju pochodzenia są bardziej wiarygodne, niż składane w trakcie przesłuchania statusowego, które - w ocenie URiC - „mogą być efektem konsultacji i porad”.
Poradnia katowicka zwraca uwagę na lekceważący stosunek adwokatów i radców prawnych wobec swoich mocodawców oraz niski poziom zaangażowania, zwłaszcza dla klientów dla których przygotowują jedynie pisma procesowe. Najjaskrawszy obraz rysuje się w kontaktach klientów osadzonych w zakładach karnych oraz aresztach śledczych z ich pełnomocnikami z urzędu.
Czego najbardziej poradnia potrzebuje w najbliższym czasie, aby się rozwinąć?
Szkolenia (w szczególności dotyczących pracy z klientem oraz zwiększających umiejętności psychologiczne studentów) – 12
Sprzęt techniczny oraz elementy wyposażenia biura (komputer, ksero, faks, łącza internetowe) – 10
Zbiory ustaw, komentarzy oraz literatura prawnicza – 9
Środki finansowe służące: umożliwieniu studentom udziału oraz organizacji seminariów i konferencji, przygotowaniu kampanii informacyjnych, dofinansowaniu wynagrodzeń dla pracowników (w szczególności sekretariatów), a także zakupu ubezpieczenia oraz bieżącego utrzymania poradni – 9
Uzyskanie samodzielnego lokalu – 5
Wsparcie uczelni i środowiska (mające na celu zwiększenie kadry naukowej zatrudnionej w poradni a także zwiększenie akceptacji w środowisku) – 2
(poradnie udzielały po kilka odpowiedzi).
Dziękujemy za uwagę
Fundacja Uniwersyteckich Poradni Prawnych
ul. Szpitalna 5 lok. 5
00-031 Warszawa
tel.: (22) 828 91 28 w.143; fax: (22) 828 91 29
E-mail: [email protected]
Internet: www.fupp.org.pl