Wszelkie prawa zastrzeżone. Nieautoryzowane rozpowszechnianie całości lub fragmentu niniejszej publikacji w jakiejkolwiek postaci jest zabronione. Wykonywanie kopii metodą kserograficzną, fotograficzną, a także kopiowanie książki na nośniku filmowym, magnetycznym lub innym powodujenaruszenie praw autorskich niniejszej publikacji.

Wszystkie znaki występujące w tekście są zastrzeżonymi znakami firmowymi bądź towarowymi ich właścicieli.

Autor oraz Wydawnictwo HELION dołożyli wszelkich starań, by zawarte w tej książce informacje były kompletne i rzetelne. Nie biorą jednak żadnej odpowiedzialności ani za ich wykorzystanie, ani za związane z tym ewentualne naruszenie praw patentowych lub autorskich. Autor oraz Wydawnictwo HELION nie ponoszą również żadnej odpowiedzialności za ewentualne szkody wynikłe z wykorzystania informacji zawartych w książce.

Redaktor prowadzący: Michał Mrowiec

Projekt okładki: Anna Mitka

Fotografia na okładce została wykorzystana za zgodą Shutterstock.com

Recenzja: dr hab. inż. arch. Ewa Stachura

Wydawnictwo HELION ul. Kościuszki 1c, 44-100 GLIWICE tel. 32 231 22 19, 32 230 98 63 e-mail: helion@helion.pl WWW: http://helion.pl (księgarnia internetowa, katalog książek)

Drogi Czytelniku! Jeżeli chcesz ocenić tę książkę, zajrzyj pod adres http://helion.pl/user/opinie?poarchMożesz tam wpisać swoje uwagi, spostrzeżenia, recenzję.

ISBN: 978-83-246-3723-2

Copyright © Helion 2012

Printed in Poland.

• Kup książkę• Poleć książkę • Oceń książkę

• Księgarnia internetowa• Lubię to! » Nasza społeczność

Spis tre�ci Wst�p .................................................................................................... 7

Rozdzia� 1. Czym jest projektowanie? ..................................................................... 111.1. Wst�p do projektowania ...............................................................................................111.2. Cel projektowania architektonicznego ..........................................................................141.3. My�lenie projektowe w architekturze ...........................................................................161.4. Jak postrzegaj� projektowanie architekci i inni projektanci? ........................................18

Rozdzia� 2. Podstawowe zasady projektowania architektonicznego .......................... 232.1. Kompozycja architektoniczna .......................................................................................232.2. Zadania projektowe ......................................................................................................252.3. „Przedmioty” projektowania architektonicznego ..........................................................282.4. Zakres opracowania projektowego ...............................................................................322.5. Skala projektu ...............................................................................................................352.6. Zawarto�� architektonicznej dokumentacji projektowej ...............................................38

Rozdzia� 3. Narz�dzia projektowe ........................................................................... 453.1. Klasyczne narz�dzia rysownicze — od o�ówka do rapidografu ....................................45

3.1.1. Narz�dzia do wykonywania szkiców koncepcyjnychi rysunków pomocniczych ................................................................................45

3.1.2. Narz�dzia do sporz�dzania rysunków i plansz architektonicznych ..................503.2. Nowoczesne narz�dzia rysownicze — komputer i inne urz�dzenia ..............................53

3.2.1. Komputer jako narz�dzie rysownicze ...............................................................533.2.2. Narz�dzia pomocnicze — drukarki i skanery ...................................................58

Rozdzia� 4. O wspó�pracy architekta z klientem ...................................................... 614.1. Wiedza, do�wiadczenie i intuicja architekta .................................................................614.2. Czego oczekuje klient? .................................................................................................63

4.2.1. Wyobra�enie klienta o wspó�pracy z architektem ............................................634.2.2. Wyobra�enie architekta o wspó�pracy z klientem ............................................674.2.3. Najwa�niejsze potrzeby klientów na przyk�adzie budynków

mieszkaniowych — studium przypadku ...........................................................704.3. Które rysunki (i jak) pokazujemy naszym klientom? ...................................................74

Rozdzia� 5. Najwa�niejsze �ród�a informacji w procesie projektowym ........................ 815.1. Wybrane �ród�a literaturowe i internetowe ...................................................................815.2. Prawo budowlane i normy projektowe .........................................................................86

5.2.1. Po co jest prawo budowlane? ...........................................................................865.2.2. Budynki mieszkaniowe i inne ..........................................................................885.2.3. Mieszkania i ich pomieszczenia .......................................................................925.2.4. Dost�p do budynku — doj�cia, dojazdy, parkingi i gara�e ..............................94

5.3. Inwentaryzacje ..............................................................................................................955.4. Istniej�ce projekty architektoniczne ............................................................................101

6 Projektowanie architektoniczne

Rozdzia� 6. Jak prowadzi� proces projektowy? ...................................................... 1096.1. Najwa�niejsi uczestnicy procesu projektowego ..........................................................109

6.1.1. Architekt zarz�dzaj�cy projektem ..................................................................1096.1.2. Wspó�pracownicy architekta i podwykonawcy ..............................................111

6.2. Organizacja miejsca pracy ..........................................................................................1156.3. Organizacja procesu projektowego .............................................................................1186.4. Rozpoczynamy projektowanie — proces przygotowawczy ........................................122

6.4.1. Postawienie problemu projektowego ..............................................................1226.4.2. Zebranie niezb�dnych danych ........................................................................124

6.5. Projektowanie w praktyce ...........................................................................................1276.5.1. Za�o�enia projektowe i ich zmiany .................................................................1276.5.2. Metody rozwi�zywania problemów projektowych .........................................1286.5.3. Rozwi�zanie problemu projektowego i jego weryfikacja ...............................132

Rozdzia� 7. Praktyka projektowa .......................................................................... 1377.1. Rodzaje rysunków i szkiców architektonicznych .......................................................137

7.1.1. My�lenie na papierze ......................................................................................1377.1.2. Szkice koncepcyjne i pomocnicze ..................................................................139

7.2. Pe�na koncepcja projektowa .......................................................................................1447.3. Rysunki architektoniczno-budowlane .........................................................................1477.4. Rysunki wykonawcze, odtworzeniowe i detalu architektonicznego ...........................155

Zako�czenie. O kszta�ceniu na kierunkach architektonicznych ............. 161

Literatura ........................................................................................... 165

Akty prawne i normy ........................................................................... 171

118 Projektowanie architektoniczne

Ostatni�, lecz wcale nie najmniej wa�n� rzecz� w miejscu pracy jest urz�dzenie ma�egok�cika wypoczynkowego, na przyk�ad z ksi��kami (rycina 6.5). Po wielu godzinach wyt�-�onej pracy twórczej lub kre�larskiej chwilowy wypoczynek jest bardzo wskazany, gdy�pozwoli nam nabra� odpowiedniego dystansu do wykonywanej przez siebie pracy.Po chwili przerwy cz�sto okazuje si�, �e nierozwi�zywalne do tej pory problemy projektowemaj� swoje — nierzadko bardzo proste — rozwi�zania. Do ich znalezienia konieczne s�jednak odpoczynek, zrelaksowanie si� i zaj�cie, chocia�by przez krótki czas, czym� innym.Niezb�dna regeneracja si� pozwoli wtedy na podj�cie pracy w du�o lepszym stanie psy-chofizycznym.

Rycina 6.5. Obok miejsca pracy powinni�my zorganizowa� równie miejsce wypoczynku�ród�o: opracowanie w�asne.

6.3. Organizacja procesu projektowegoPo przygotowaniu odpowiadaj�cego nam miejsca pracy mo�emy przyst�pi� do organi-zacji procesu projektowego. Pomimo �e architekt wykonuje przecie� ró�ne typy pro-jektów, podstawowe zasady organizacji ich opracowywania s� z regu�y takie same lubprzynajmniej zbli�one do siebie. Pierwsz� kwesti� jest zastanowienie si�, w jaki sposóbchcemy pracowa� nad ca�o�ci� projektu, a nast�pnie — nad konkretnymi zadaniami pro-jektowymi. Rodzaj trybu pracy nad ca�o�ci� projektu zale�y od stopnia jej skomplikowania.Nast�pnie, co jest szczególnie istotne w przypadku projektów o du�ym stopniu skompli-kowania, wykonujemy harmonogram prac projektowych. Harmonogram prac projek-towych dostosowujemy do:

� poddanych negocjacjom wymaga naszego klienta,

� rodzaju zadania projektowego,

� mo�liwo�ci naszego zespo�u projektowego (lub zespo�ów projektowych),

� mo�liwo�ci uzgodnienia dokumentacji projektowej w organach administracyjnych.

Rozdzia� 6. � Jak prowadzi� proces projektowy? 119

Wykonuj�c niewielkie opracowania projektowe, powinni�my dysponowa� minimalnymzapleczem projektowym, obejmuj�cym komputer, najlepiej z dost�pem do internetu, ma��desk� kre�larsk� i niewielk� ilo�� przyrz�dów kre�larskich. Wystarczy do tego jedno lubdwa stanowiska pracy. Du�e projekty wymagaj� od nas wi�kszej liczby komputerów,wspó�pracowników i przynajmniej kilku stanowisk pracy, które nie b�d� ze sob� kolido-wa�y. Równie� liczba desek kre�larskich lub biurek, niezb�dnych do pracy koncepcyjnej,jest wtedy znacznie wi�ksza i zale�na ju� od konkretnych za�o�e projektowych. Ilo��przyborów kre�larskich, papieru oraz kalek, przydatnych w pracy koncepcyjnej, tak�ezasadniczo wzrasta.

Opracowuj�c skomplikowane projekty architektoniczne, ze wzgl�du na konieczno�� „zoba-czenia” przestrzeni projektowanej cz�sto przydaje si� te� ma�y warsztat modelarski.Wykonywanie makiet projektów architektonicznych wymaga osobnego stanowiska pracy,aby czynno�ci manualne nie przeszkadza�y innym wspó�pracownikom (rycina 6.6). Wi�k-sze makiety lub te� ich wi�ksza liczba powinny by� budowane w osobnym pomieszczeniu.Wynika to z charakteru pracy modelarskiej, w której stosujemy w wi�kszo�ci inne narz�-dzia ni� w procesie twórczym b�d� kre�larskim.

Rycina 6.6. Le Corbusier przedstawiaj�cy makiet� (Villa Savoye w Poissy); warsztat modelarski znajdujesi� w innym miejscu �ród�o: www.bryla.gazetadom.pl z dnia 15.08.2011.

Jak ju� wiemy, organizacja stanowisk pracy zale�y od rodzaju wykonywanego projektu(lub projektów). Kolejn� kwesti�, chyba najwa�niejsz� w organizacji procesu projekto-wego, jest podzielenie obowi�zków pomi�dzy wspó�pracowników. Oczywi�cie nie dotyczyto sytuacji, w których pracujemy nad niewielkimi projektami architektonicznymi, kiedyto jeste�my w stanie pracowa� samodzielnie. Podzia� obowi�zków oznacza stworzenie

120 Projektowanie architektoniczne

takiej struktury organizacyjnej, która b�dzie jak najlepiej odpowiada� potrzebom konkret-nego zadania projektowego. Przede wszystkim powinni�my ustali�, kto jest osob� odpo-wiedzialn� za ca�o�� prac projektowych. Najcz��ciej jest to architekt z najwi�kszymdo�wiadczeniem w tej dziedzinie, do której przynale�y nasz projekt. A zatem opracowuj�cprojekt budynku mieszkalnego, kierowanie pracami powinna przej�� ta osoba, która posiadanajwi�ksze kompetencje w tej dziedzinie, a wi�c w projektowaniu architektury mieszka-niowej. Podobnie, opracowuj�c projekt wn�trza mieszkania, kierowanie mo�e przej��osoba, która jest ju� w stanie podo�a� temu zadaniu.

Bardzo wa�ne jest to, aby wybrani przez nas kierownicy zadania projektowego wyrazilizgod� na obj�cie tej funkcji nie z przymusu, lecz z ch�ci rozwoju osobistego i sprostaniapowierzonemu zadaniu. Gwarantuje to wysok� motywacj� do pracy oraz realne wzi�cieodpowiedzialno�ci za powierzone zadanie projektowe. Osoba taka powinna jednocze�nieposiada� przygotowanie do pracy zespo�owej, a tak�e odpowiednie kompetencje charakte-rologiczne. Dobrze jest te� pami�ta� o zasadzie, �e mo�liwo�ci zespo�u projektowegozale�� od kompetencji i ch�ci konkretnych ludzi. Dlatego wa�ne jest takie rozdzielenieobowi�zków, które b�dzie odpowiada� poszczególnym osobom uczestnicz�cym w pro-cesie projektowym. Je�li kto� wyj�tkowo nie lubi pracy kre�larskiej, nie nale�y wymaga�od niego du�ego zaanga�owania w tej dziedzinie. Jego praca bowiem, wykonywana bezosobistej satysfakcji, nie przyniesie zadowalaj�cych nikogo rezultatów.

Po wyznaczeniu kierownika zadania projektowego i uzyskaniu jego zgody na pe�nienietej funkcji nadchodzi pora na okre�lenie osób odpowiedzialnych za konkretne elementyzadania projektowego. Pierwsz� kwesti� jest wyznaczenie w�a�ciwej osoby do prowadze-nia rozmów z klientem. Mo�e to by� kierownik zadania projektowego — jako osoba odpo-wiedzialna za ca�okszta�t projektu — albo inny pracownik posiadaj�cy kompetencje doprowadzenia negocjacji zwi�zanych zarówno ze stron� finansow�, jak i projektow�.W zakresie projektu osoba ta b�dzie przedstawia� klientowi rozwi�zania problemów pro-jektowych i t�umaczy� ich zasadno��. Od niej w olbrzymim stopniu b�dzie zale�e�, czynasz klient zatwierdzi efekty pracy projektowej, czy te� je odrzuci. Jest to wi�c funkcjao zasadniczym znaczeniu dla ca�o�ci prac projektowych.

Najbardziej chyba interesuj�ca dla wi�kszo�ci architektów jest praca twórcza, w którejarchitekt mo�e si� wykaza� swoimi najwa�niejszymi kompetencjami architektonicznymi.Kreowanie nowej rzeczywisto�ci przestrzennej w oparciu o nasz� wizj� stanowi naj-ciekawszy, najbardziej fascynuj�cy aspekt pracy architekta. W tej w�a�nie pracy archi-tekt realizuje si� artystycznie, wk�adaj�c w tworzon� przestrze� cz��� swojego „ja”.

Aby podo�a� temu wyzwaniu, architekt powinien mie� jasno okre�lon� koncepcj� two-rzonej przez siebie przestrzeni. W zale�no�ci od niej architekt organizuje prac� w takisposób, aby jego wizja przestrzeni by�a nie tylko mo�liwa do zrealizowania, ale tak�ezosta�a zrealizowana. Zadaniem wspó�pracowników architekta jest wi�c pomoc w tym pro-cesie twórczym. eby byli oni w stanie tego dokona�, nale�y im przedstawi� w mo�liwiejak najprostszy i najbardziej klarowny sposób swoj� wizj� architektoniczn�. Jest to nie-zb�dne do uzyskania po��danego efektu pracy, poniewa� dzi�ki temu s� oni w staniew �wiadomy sposób uczestniczy� w procesie projektowym. Brak tej �wiadomo�ci mo�espowodowa� nieoczekiwane zmiany w pierwotnej wizji i zaprzepa�ci� ostateczny efektpracy. Z tej te� przyczyny na kolejnych etapach projektowania, kiedy to wspó�pracownicykoncentruj� si� ju� na szczegó�owych problemach architektonicznych, warto organizowa�

Rozdzia� 6. � Jak prowadzi� proces projektowy? 121

cykliczne spotkania robocze ca�ego zespo�u. Na tych spotkaniach omawia si� aktualnepost�py w zakresie robót projektowych i uzgadnia sposób przysz�ej pracy, dokonuj�codpowiednich korekt. Korekty te mog� dotyczy� zarówno samej wizji architektonicznej,jak i podzia�u obowi�zków oraz zakresu pracy.

Korekta, najcz��ciej cz��ciowa, pierwotnej wizji architektonicznej mo�e wynika� z efek-tów rozmów z klientem, który zmodyfikowa� swoje preferencje, ze zmiany warunkówprojektowych (przyk�adowo w trakcie prac odkrywkowych okazuje si�, �e na terenie pro-jektowanym znaleziono artefakty archeologiczne; rycina 6.7), nowych zasad finansowa-nia ca�ej inwestycji b�d� te� innych, trudnych do przewidzenia przyczyn.

Rycina 6.7. Teren wykopalisk archeologicznych (Madinat az-Zahra); cz��ciowa rekonstrukcja zburzonegozamku. Dokonane na terenie wykopalisk znaleziska archeologiczne wymagaj� odpowiedniego zabezpieczenia,co cz�sto opónia prace projektowe oraz budowlane, ale daje moliwo�� pokazania tradycji miejsca

�ród�o: archiwum autora.

Nowy podzia� obowi�zków mo�e z kolei wynika� z tego, �e jeden z wspó�pracowników niewywi�zuje si� ze swoich obowi�zków w nale�yty sposób lub te� zmienia si� sk�ad zespo�uprojektowego. Nowe zasady finansowania mog� oznacza� zarówno mo�liwo�� powi�k-szenia zespo�u projektowego, dokonania lepszego podzia�u pracy, jak i konieczno�� ogra-niczenia zakresu dzia�a projektowych. Du�y stopie komplikacji procesu projektowegopowoduje bardzo cz�sto zaistnienie nowych, nieprzewidzianych sytuacji, w których kie-rownik zespo�u projektowego jest zobligowany podj�� dzia�ania w celu dostosowania si�do nowych okoliczno�ci. Tu, chyba najszybciej i najwyra�niej, nast�puje weryfikacja fak-tycznych zdolno�ci kierowniczych osoby zarz�dzaj�cej procesem projektowym.

122 Projektowanie architektoniczne

Omawiaj�c ze swoimi wspó�pracownikami kolejne zagadnienia zwi�zane z prac� pro-jektow�, nale�y pami�ta�, aby wyja�nia� i podawa� przyczyny naszych decyzji zarównoodno�nie do projektu, jak i personalnych. Czytelne wyja�nienie poruszanej kwestii pomo�ew znalezieniu wspólnego, racjonalnego rozwi�zania praktycznie ka�dego problemu i po-zwoli na unikni�cie niepotrzebnych nieporozumie.

6.4. Rozpoczynamy projektowanie— proces przygotowawczy

6.4.1. Postawienie problemu projektowego

Prowadzenie procesu projektowego jest jednym z najciekawszych elementów wszelkichdyskusji o tworzeniu. Bardzo cz�sto najistotniejszym problemem pojawiaj�cym si� w tychdyskusjach jest to, w jakim stopniu jeste�my w stanie �wiadomie wp�yn�� na znalezienierozwi�zania postawionego problemu projektowego. Zdarza si� przecie�, �e nasz d�ugo-trwa�y wysi�ek intelektualny nie przynosi nam absolutnie �adnych rozwi�za, a wr�czprzeciwnie — doprowadza do dalszego zagmatwania problemu, w wyniku czego jeste�myw sytuacji, w której najw�a�ciwsze wydaje si� porzucenie my�li o podejmowaniu jakich-kolwiek dzia�a projektowych. Ten wysi�ek intelektualny nierzadko przyp�acamy my, pro-jektanci, olbrzymim zm�czeniem i ogólnym zniech�ceniem do podejmowania kolejnychdzia�a projektowych. Z drugiej strony niektórzy projektanci s� w stanie jakby zupe�nieprzypadkowo dozna� ol�nienia, dzi�ki czemu potrafi� znale�� rozwi�zanie problemu pro-jektowego.

Wobec tego mo�emy si� zastanawia�, w jaki sposób nale�y prowadzi� nasze dzia�ania pro-jektowe: �wiadomie czy te�, na etapie idei, nie�wiadomie? Czy rozpatrywanie odpowiedzina to pytanie ma w ogóle sens, czy te� powinni�my próbowa� podchodzi� do problemuprojektowego racjonalnie, nie licz�c na przypadkowe ol�nienie i �atwe znalezienie jegorozwi�zania?

Poniewa� najprawdopodobniej nie ma dobrej odpowiedzi na postawione pytania albo te�jest, ale dla ka�dego projektanta nieco inna, mo�emy przyj�� pewn� zasad� post�powa-nia projektowego. My�l� tu mianowicie o jak najspokojniejszym podej�ciu do procesuprojektowego i niestawianiu sobie ju� na wst�pie takich za�o�e, które zaraz przekszta�c�si� w nasze ograniczenia. Ograniczenia te b�d� ju� od pocz�tku projektowania stanowi�powa�ne bariery i stwarza� problemy, na których pokonanie b�dziemy tylko traci� naszczas. W zwi�zku z tym proponuj�, aby proces projektowy prowadzi� �wiadomie, bior�cjednocze�nie pod uwag�, �e sam sposób znalezienia rozwi�zania projektowego umykanaszej wiedzy. Nie mo�emy przecie� okre�li�, �e konkretnego dnia o okre�lonej godzi-nie znajdziemy jak najw�a�ciwsze rozwi�zanie danego problemu projektowego.

Sam czas znajdowania jego rozwi�zania jest wi�c, praktycznie rzecz bior�c, nie do ustalenia.Wiemy natomiast, co mo�e mie� wp�yw na przyspieszenie ca�ego procesu. Tym czym� jestg��boki spokój projektanta. Jest on zwi�zany z brakiem niepotrzebnego przejmowania si�niemo�no�ci� wywarcia bezpo�redniego wp�ywu na samego siebie. Dopiero nie wywie-raj�c na siebie tego wyobra�onego przez nas — a cz�sto wzmacnianego przez naszych

Rozdzia� 6. � Jak prowadzi� proces projektowy? 123

klientów — wp�ywu, paradoksalnie odzyskamy kontrol� nad nasz� pod�wiadomo�ci�,która w du�ej mierze odpowiada za znalezienie w�a�ciwych rozwi�za projektowych.

Dlatego te� powinni�my pami�ta� o tym, �eby projektuj�c, stworzy� sobie mo�liwiedogodne warunki pracy, pozbawione ci�g�ego dost�pu do telefonów, faksów, inter-netu i innych urz�dze� oraz sieci, zak�ócaj�cych w du�ym stopniu nasz� prac�.Stworzenie takiego miejsca pracy jest jednym z nieodzownych warunków uzyska-nia powodzenia w projektowaniu architektonicznym. Im lepsze, spokojniejsze miejscepracy, tym mniejszym kosztem mo�emy osi�gn�� lepsze efekty.

Nasza pod�wiadomo��, tak niezb�dna w znajdowaniu rozwi�za projektowych postawio-nych problemów i zagadnie, powinna zosta� wsparta nasz� wiedz� w zakresie metodolo-gii projektowania i post�powania w procesie projektowym.

Pierwsz� czynno�ci� w procesie projektowym jest, jak ju� wiemy, sformu�owanie proble-mu projektowego (rycina 6.8). Mo�emy go okre�li�, przynajmniej w zarysie, wiedz�c,co jest celem naszej pracy — co oczywi�cie wymaga uzgodnienia z klientem. Problemprojektowy pojawia si� w momencie, w którym jeste�my w stanie go okre�li�, nazwa�.Nazywaj�c problem projektowy, niejako powo�ujemy go do �ycia. Od tej pory problemyprojektowe zwi�zane z naszym g�ównym zadaniem b�d� nam nieustannie towarzyszy�przez ca�y proces inwestycyjny a� do ukoczenia budowy, a czasami jeszcze d�u�ej. Wynikato z tego, �e nawet po zakoczeniu budowy mog� nam przychodzi� do g�owy jeszcze lep-sze, jeszcze ciekawsze rozwi�zania okre�lonych problemów, z którymi zetkn�li�my si�w czasie inwestycji.

Rycina 6.8.Metodologiarozwi�zywaniaproblemówprojektowych�ród�o:opracowanie w�asne.

Rozwi�zania architektoniczne, które powstaj� w naszych g�owach ju� po ukoczeniuinwestycji, nadal maj� dla nas du�e znaczenie. Zawsze istnieje prawdopodobiestwo, �ezetkniemy si� z nimi przy nowych projektach. Ponadto maj� one dla nas tak�e znaczenietypowo �wiczeniowe.

124 Projektowanie architektoniczne

Problemy projektowe powstaj� ju� po okre�leniu celu projektowego. Je�li celem jest naprzyk�ad wybudowanie budynku wielorodzinnego, to tym samym zastanawiamy si� od razu,w jaki sposób go wybudowa�, a wi�c zaczynamy ju� rozwi�zywa� pierwsze problemyprojektowe. Kolejne problemy projektowe b�d� dotyczy� nast�pnych zagadnie zwi�-zanych z celem projektowania, a wi�c na przyk�ad wielko�ci budynku, liczby mieszka,usytuowania wzgl�dem stron �wiata, dojazdu i doj�cia do budynku itd.

Postawienie problemu projektowego jest faktycznym rozpocz�ciem dzia�a projektowychw architekturze. Od tego, co okre�limy problemem projektowym, b�dzie zale�e� nie tylkodobór czy wynalezienie metody jego rozwi�zania, ale tak�e czas pracy, jaki po�wi�cimytemu zagadnieniu.

6.4.2. Zebranie niezb�dnych danych

Przyst�puj�c do zebrania niezb�dnych danych, najcz��ciej — a praktycznie prawie zaw-sze — mamy ju� za sob� pierwsze rozmowy z naszymi klientami. Wiemy wi�c, jakie s� ichoczekiwania wzgl�dem przestrzeni, której b�d� w przysz�o�ci w�a�cicielami. W trakcietych rozmów pozyskali�my bowiem nowe informacje oraz doprowadzili�my do wst�pnegoustalenia potrzeb klientów. W ich efekcie posiadamy ju� pewne podstawowe przes�ankipozwalaj�ce nam na przyst�pienie do projektowania, a konkretnie — przygotowania dorozwi�zania problemu projektowego.

Aby informacje te by�y dla nas przydatne, powinni�my je najpierw zhierarchizowa�. Ozna-cza to, �e nie wszystko, co powiedzieli nasi klienci, jest dla nas tak samo wa�ne. Kliencipodali nam wiele informacji w sposób stosunkowo dowolny, gdy� mia�o to miejsce w cza-sie rozmowy, w której przypominali sobie o wielu sprawach w ró�nych momentach, a napewno nie w kolejno�ci, w jakiej informacje te zostan� u�yte przez nas w projektowaniu.To naszym zadaniem jest przede wszystkim:

� wybór najwa�niejszych informacji uzyskanych od klienta,

� ich opracowanie i zarchiwizowanie w taki sposób, aby by�y przydatnedo projektowania.

Wyboru najwa�niejszych informacji uzyskanych od klienta dokonujemy w trakcierozmów oraz po nich. Znaczn� cz��� informacji mo�emy te� uzyska� w urz�dach prze-chowuj�cych dane dotycz�ce chocia�by podzia�ów w�asno�ciowych terenu, przebieguinstalacji na terenie dzia�ek (czyli tzw. uzbrojenia) lub wymogów �rodowiskowych. Wagauzyskanych informacji zale�y od ich przydatno�ci w naszym sposobie projektowania,w�a�ciwym dla danego typu zadania projektowego. W sytuacji gdy naszym celem jestzaprojektowanie budynku wielorodzinnego (w przypadku wi�kszo�ci projektów architek-tonicznych zasada zdobywania informacji jest albo ta sama, albo bardzo zbli�ona; oczywi-�cie wykonuj�c projekt zagospodarowania krajobrazowego terenu, informacje dotycz�cechocia�by liczby wymaganych przez klienta mieszka s� dla nas zb�dne), najwa�niejszejest zdobycie na pocz�tku podstawowych informacji zwi�zanych z:

� wielko�ci� i kszta�tem dzia�ki, na której maj� powsta� budynki,

� liczb� budynków i mieszka, które nasz klient chcia�by postawi� na tym terenie,

� przebiegiem i dost�pem do sieci instalacyjnej,

164 Projektowanie architektoniczne

http://program-partnerski.helion.pl