UDOSTĘPNIONE DO CELÓW EDUKACYJNYCH SZACHY · 2018. 4. 22. · Szachy zdobyły dużą...

Łukasz Suchowierski

POPRAWNE ODPOWIEDZI

UDOSTĘPNIONE WYŁĄCZNIE DO CELÓW EDUKACYJNYCH

SZACHY UNIWERSALNY PODRĘCZNIK Z ĆWICZENIAMI

CZĘŚĆ I

………………………………………………………………..

IMIĘ I NAZWISKO

www.akademia-gambit.pl

Białystok 2018

2

Wydawca: AKADEMIA GAMBIT Łukasz Suchowierski

Folwarki Małe 4

16-060 Zabłudów (woj. Podlaskie)

Autor: Łukasz Suchowierski

Projekt okładki i ilustracje: Weronika Żochowska

Fotografia na okładce: Paulina Borowik

Druk: „Partner Poligrafia” Białystok, ul. Zwycięstwa 10

ISBN 978-83-949641-6-0

Wydanie 1

Prawa autorskie należą do autora i są zastrzeżone.

Niniejsza publikacja może być wykorzystywana w celach edukacyjnych i naukowych.

3

SPIS TREŚCI

WSTĘP ...................................................................................................................................... - 5 -

SZACHOWNICA ..................................................................................................................... - 7 -

SZACHOWNICA - Ćwiczenie 1: ............................................................................................ - 8 -

SZACHOWNICA - Ćwiczenie 2: ............................................................................................ - 9 -

SZACHOWNICA - Ćwiczenie 3: .......................................................................................... - 10 -



KRÓL ...................................................................................................................................... - 13 -

KRÓL - Ćwiczenie 1: ............................................................................................................ - 14 -

KRÓL - Ćwiczenie 2: ............................................................................................................ - 16 -

KRÓL - Ćwiczenie 3: ............................................................................................................ - 17 -

HETMAN ................................................................................................................................ - 19 -

HETMAN - Ćwiczenie 1: ...................................................................................................... - 20 -

HETMAN - Ćwiczenie 2: ...................................................................................................... - 22 -

HETMAN- Ćwiczenie 3: ....................................................................................................... - 23 -

WIEŻA .................................................................................................................................... - 25 -

WIEŻA - Ćwiczenie 1: .......................................................................................................... - 26 -

WIEŻA - Ćwiczenie 2: .......................................................................................................... - 28 -

WIEŻA - Ćwiczenie 3: .......................................................................................................... - 29 -

GONIEC .................................................................................................................................. - 31 -

GONIEC - Ćwiczenie 1: ....................................................................................................... - 32 -



SKOCZEK .............................................................................................................................. - 37 -

SKOCZEK - Ćwiczenie 1: .................................................................................................... - 38 -



PIONEK .................................................................................................................................. - 43 -

Cz. 1. Ruchy pionka ................................................................................................................. - 43 -

PIONEK - Ćwiczenie 1:........................................................................................................ - 44 -


Cz. 2. Promocja pionka ............................................................................................................ - 48 -



Cz. 3. Bicie pionkiem ............................................................................................................... - 52 -



Cz. 4. Bicie w przelocie ............................................................................................................ - 56 -


ROSZADA ............................................................................................................................... - 59 -

ROSZADA - Ćwiczenie 1: ..................................................................................................... - 61 -

ROSZADA - Ćwiczenie 2: ..................................................................................................... - 62 -

BIERKI NA SZACHOWNICY ............................................................................................. - 65 -

Cz. 1. Ustawienie początkowe .................................................................................................. - 65 -

BIERKI NA SZACHOWNICY - Ćwiczenie 1: ....................................................................... - 66 -

4

Cz. 2. Wartości bierek .............................................................................................................. - 68 -

BIERKI NA SZACHOWNICY - Ćwiczenie 2: ...................................................................... - 69 -

Cz. 3. Symbole bierek .............................................................................................................. - 72 -

BIERKI NA SZACHOWNICY - Ćwiczenie 3: ...................................................................... - 73 -

SZACH .................................................................................................................................... - 77 -

SZACH - Ćwiczenie 1: ......................................................................................................... - 78 -

SZACH - Ćwiczenie 2: ......................................................................................................... - 80 -

OBRONA PRZED SZACHEM ............................................................................................. - 83 -

OBRONA PRZED SZACHEM - Ćwiczenie 1: ..................................................................... - 84 -



SZACH MAT .......................................................................................................................... - 91 -

SZACH MAT (poziom 1) - Ćwiczenie 1: .............................................................................. - 92 -




SZACH MAT (poziom 1) - Ćwiczenie 5: ............................................................................ - 100 -







PAT ........................................................................................................................................ - 115 -

PAT - Ćwiczenie 1: ............................................................................................................ - 116 -

ŁAMIGŁÓWKI .................................................................................................................. - 119 -

5

WSTĘP

Pierwsze wzmianki o planszówkach przypominających dzisiejsze szachy, pojawiły się

w Indiach prawie 1500 lat temu. Rozgrywka rozprzestrzeniła się na sąsiednią Persję, gdzie

ujednolicono jej zasady i nadano nazwę „szachy” (od władcy „Szacha”). Szachy zdobyły dużą

popularność wśród elit społecznych i umysłowych, dlatego noszą miano gry „królewskiej”.

Pomimo swojej długoletniej historii, ostateczne podsumowanie zasad gry miało miejsce

stosunkowo niedawno, czyli w 1880 roku i dotyczyło „bicia w przelocie”. Dziś szachy

klasyfikuje się jako sport umysłowy, który ma wiele walorów edukacyjnych wpływających na

rozwój intelektualny, psychiczny i społeczny dla ludzi w każdym wieku.

Niniejsza publikacja przybliża zasady gry, które są podstawą do rozpoczęcia przygody

z szachami. Wszystkie inne aspekty, motywy i strategie wynikają właśnie z tych zasad i będą

sukcesywnie omawiane w kolejnych częściach podręcznika. Książka może być skutecznie

wykorzystywana przez dzieci i dorosłych jako samouczek lub na zajęciach zorganizowanych

w klubach sportowych, ośrodkach kultury czy placówkach edukacyjnych.

Podręcznik może być używany przy realizacji programu zajęć szachowych projektu

Polskiego Związku Szachowego „Edukacja przez szachy w szkole”. Zalecany minimalny wiek

rozpoczęcia nauki z tą książką wynosi 4 lata (z pomocą osoby dorosłej), więc może być

wykorzystywana również w przedszkolu.

Prawidłowe odpowiedzi do zadań z książki znajdziesz na stronie www.akademia-gambit.pl.

7

SZACHOWNICA

Instrukcja:

Gra w szachy toczy się pomiędzy dwoma rywalami, którzy wykonują ruchy swoimi

bierkami na kwadratowej tablicy zwanej „szachownicą“. Szachownica składa się z 64

kwadratowych pól (siatka 8x8), równej wielkości, na przemian jasnych (białych) i ciemnych

(czarnych). Linie szachownicy są oznaczone literami (od a do h) i cyframi (od 1 do 8).

Ciekawostka!

W szachowym żargonie można spotkać się z nazwami:

„Brzeg szachownicy” – wszystkie pola na liniach brzegowych (1, 8, a, h).

„Diagonala” – linia przekątna (np. od a6 do c8).

8

SZACHOWNICA - Ćwiczenie 1:

Znajdź literę wskazaną strzałką i zaznacz linie w dowolny sposób.

c f

h a

g e

9


Znajdź cyfrę wskazaną strzałką i zaznacz linie w dowolny sposób.

3 5

2 8

4 6

10


Znajdź pole wskazane strzałką i zaznacz w dowolny sposób.

e3 e5

a8 g8

h1 h5

11


Znajdź i zaznacz wszystkie pola wskazane pod szachownicą.

c5, c6, d4, d7, e3, e6, f4, f7, g5, g6


Zakryj szachownicę i odgadnij, jakiego koloru są pola:

a1, h8, a8, h1

13

KRÓL

Instrukcja:

Król jest najważniejszą bierką szachową i nie wolno go zbijać. Porusza się w dowolną

stronę o jedno pole, ale nie może wejść na pole zagrożone biciem. Na szachownicy zawsze

znajdują się minimum dwie bierki - król biały i król czarny.

Początkowa pozycja królów:

Grę rozpoczynają białe. Głównym celem partii szachowej jest zaatakowanie

przeciwnego króla w taki sposób, aby nie można było go obronić. Nie da się zaatakować króla

przeciwnego własnym królem, więc jeśli na szachownicy są tylko królowie, mamy remis.

Królowie mogą wykonać posunięcia na pola wskazane krzyżykami.

14

KRÓL - Ćwiczenie 1:

Zaznacz krzyżykami lub strzałkami wszystkie możliwe ruchy królów.

15

Wskazówka!

„Król do króla się nie przytula” (król nie może zbliżyć się do przeciwnego króla).

16


Pozbijaj królem „zamrożone” pionki. Król zbija tak samo, jak się porusza.

17


Znajdź i zaznacz najkrótszą trasę króla do kropki. Unikaj szarych pól.

19

HETMAN

Instrukcja:

Hetman to najsilniejsza figura, ale nie tak ważna jak król. Porusza się w każdą stronę na

dowolną odległość. Nie może przeskakiwać żadnych bierek. Każdy zawodnik ma na początku

partii jednego hetmana. Hetman, tak jak inne figury (poza królem) może zostać zbity.

Hetman może wykonać posunięcia na pola wskazane krzyżykami.

Pozycja początkowa hetmanów:

Hetman jest potocznie nazywany „królową”, „królówką”, „damą”. Dzięki temu można

łatwo zapamiętać jego początkowe ustawienie: królowa, czyli kobieta, lubi zaczynać na polu,

które pasuje kolorem do jej sukni (biała suknia – białe buty, czarna suknia – czarne buty).

20

HETMAN - Ćwiczenie 1:

Zaznacz w dowolny sposób wszystkie możliwe ruchy hetmana.

21

Pamiętaj!

Hetman nie przeskakuje!

22

HETMAN - Ćwiczenie 2:

Pozbijaj hetmanem „zamrożone” pionki. Hetman zbija tak samo, jak się porusza.

23

HETMAN- Ćwiczenie 3:

Znajdź i zaznacz trasę hetmana do kropki. Unikaj szarych pól.

Staraj się wykonać jak najmniej posunięć, w każdym zadaniu wystarczą 2 ruchy.

25

WIEŻA

Instrukcja:

Wieża porusza się po liniach prostych na dowolną odległość. Nie może przeskakiwać

żadnych bierek. Każdy zawodnik ma na początku partii dwie wieże.

Wieża może wykonać posunięcia na pola wskazane krzyżykami.

Pozycja początkowa wież:

26

WIEŻA - Ćwiczenie 1:

Zaznacz w dowolny sposób wszystkie możliwe ruchy wieży.

27

Pamiętaj!

Wieża nie przeskakuje!

28


Pozbijaj wieżą „zamrożone” pionki. Wieża zbija tak samo, jak się porusza.

29


Znajdź i zaznacz najkrótszą trasę wieży do kropki. Unikaj szarych pól.

31

GONIEC

Instrukcja:

Goniec porusza się po liniach przekątnych na dowolną ilość pól. Nie może przeskakiwać

żadnych bierek. Każdy zawodnik ma na początku partii dwa gońce.

Goniec może wykonać posunięcia na pola wskazane krzyżykami.

Pozycja początkowa gońców:

Gońce dzielimy na dwie kategorie:

goniec jasno-polowy – chodzący po jasnych polach,

goniec ciemno-polowy – chodzący po ciemnych polach.

32

GONIEC - Ćwiczenie 1:

Zaznacz w dowolny sposób wszystkie możliwe ruchy gońca.

33

Pamiętaj!

Goniec nie przeskakuje!

34


Pozbijaj gońcem „zamrożone” pionki. Goniec zbija tak samo, jak się porusza.

35


Znajdź i zaznacz najkrótszą trasę gońca do kropki. Unikaj szarych pól.

37

SKOCZEK

Instrukcja:

Skoczek jest wyjątkową figurą – jedyną, która przeskakuje (omija) inne bierki. Skacze

na jedno z najbliższych pól, które nie jest położone na liniach prostych lub przekątnych. Każdy

zawodnik ma na początku partii dwa skoczki.

Skoczek może wykonać posunięcia na pola wskazane krzyżykami.

Pozycja początkowa skoczków:

Pamiętaj!

„Raz… dwa… w boczek… skacze skoczek!”

38

SKOCZEK - Ćwiczenie 1:

Zaznacz w dowolny sposób wszystkie możliwe ruchy skoczka.

39

Pamiętaj!

Skoczek przeskakuje!

40


Pozbijaj skoczkiem „zamrożone” pionki. Skoczek zbija tak samo, jak się porusza.

41


Znajdź i zaznacz najkrótszą trasę skoczka do kropki. Wystarczą tylko dwa skoki!

Unikaj szarych pól, ale pamiętaj, że możesz je przeskakiwać!

43

PIONEK

Cz. 1. Ruchy pionka

Instrukcja:

Pionek może poruszać się o jedno pole tylko do przodu pod warunkiem, że wybrane

pole nie jest zajęte. Jeżeli pionek jeszcze nie wykonywał posunięcia, może poruszyć się o dwa

pola. Pionek jest jedyną bierką, która może poruszać się tylko w jednym kierunku. Białe pionki

idą w stronę linii nr 8, a czarne w stronę linii nr 1.

Pionek może wykonać posunięcia na pola wskazane krzyżykami.

Pozycja początkowa pionków:

44

PIONEK - Ćwiczenie 1:

Zaznacz w dowolny sposób wszystkie możliwe ruchy białego pionka.

45

Pamiętaj!

Pionek zablokowany nie może się ruszyć!

46


Zaznacz w dowolny sposób wszystkie możliwe ruchy czarnego pionka.

47

Pamiętaj!

Pionek zablokowany nie może się ruszyć!

48

Cz. 2. Promocja pionka

Instrukcja:

Pionek jest jedyną bierką, która może poruszać się tylko w jednym kierunku, więc każdy

ruch zbliża go do linii końcowej. Gdy pionek dojdzie do końca zostaje „nagrodzony” i musi

natychmiast awansować na jedną z figur (oprócz króla): hetmana, wieżę, gońca lub skoczka.

Linia przemiany białych pionków: Linia przemiany czarnych pionków:

Pionka należy postawić na polu przemiany, następnie zdjąć z szachownicy i zamienić

na wybraną figurę. Każdy zawodnik może tak awansować wszystkie pionki.

Ciekawostki!

Promocję pionka szachiści potocznie nazywają „awansem” lub „przemianą”.

Awansując wszystkie pionki można mieć: 9 hetmanów (1+8) lub np. 10 gońców (2+8).

49


Zaznacz w dowolny sposób figurę, na którą chce awansować biały pionek.

50


Policz ile ruchów musi wykonać pionek zanim dojdzie do pola przemiany. Zaznacz te ruchy.

51

Podpowiedź!

Jeśli pionek stoi na swoim polu początkowym to znaczy, że jeszcze się nie poruszył!

52

Cz. 3. Bicie pionkiem

Instrukcja:

Pionek jest jedyną bierką, która zbija inaczej, niż się porusza. Bicie wykonuje do przodu

na skos. Ciekawostką jest fakt, że nawet zbijając, pionek zbliża się do linii przemiany.

Możliwe bicia białym pionkiem: Możliwe bicia czarnym pionkiem:

Gdy pionek grozi biciem przeciwnego pionka, sam może być przez niego zbity.

Pierwszeństwo bicia ma ta strona, która jest na posunięciu.

Zapamiętaj!

Bicie w szachach nie jest obowiązkowe!

53


Pozbijaj białymi pionkami „zamrożone” czarne pionki

54


Zaznacz wszystkie bicia, jakie mogą zrobić białe pionki.

55

Pamiętaj!

Pionki mogą zbijać też figury!

56

Cz. 4. Bicie w przelocie

Instrukcja:

Bicie w przelocie to specjalne bicie dotyczące wyłącznie pionków. Międzynarodowa

nazwa tego ruchu pochodzi z języka francuskiego „en passant” (tłumaczenie: „przy okazji”).

Okazja do bicia w przelocie pojawia się tylko wtedy, gdy przeciwnik wykorzystuje

możliwość ruchu pionka o dwa pola, by „przelecieć” nad polem zagrożonym zwykłym biciem.

Takie bicie może być wykonane tylko bezpośrednio po ruchu przeciwnego pionka. Po

zbiciu w przelocie pionek nie staje na pole wcześniej zajmowane przez pionka przeciwnika.

57


Poprzedni ruch czarnych został oznaczony strzałką. Zrób bicie w przelocie.

59

ROSZADA

Instrukcja:

Roszada to ruch specjalny, który można wykonać tylko raz w trakcie partii. W roszadzie

uczestniczą dwie figury, czyli król i jedna z wież tego samego koloru.

Pozycja przed roszadą:

Ruch polega na przesunięciu króla o dwa pola w kierunku wieży, a następnie ustawieniu

wieży na polu, które minął król. Przykład roszady krótkiej (białe) i roszady długiej (czarne):

Pamiętaj!

Zrobienie roszady liczy się jako jeden ruch! Zawsze zaczynaj roszadę od króla!

60

Możliwość wykonania roszady zostaje utracona:

jeżeli król wykonał już posunięcie,

jeżeli wieża uczestnicząca w roszadzie wykonała już posunięcie.

Roszada jest tymczasowo niemożliwa:

jeżeli pomiędzy królem i tą wieżą jest inna figura,

jeżeli po roszadzie król znajdzie się pod atakiem bierki przeciwnika,

jeżeli pole, przez które przejdzie król jest atakowane przez bierkę przeciwnika,

jeżeli król jest atakowany przez bierkę przeciwnika.

Jeśli zawodnikowi uda się pozbyć przeszkody, roszadę będzie można wykonać.

61

ROSZADA - Ćwiczenie 1:

Wskaż w dowolny sposób roszadę, którą mogą w tej pozycji wykonać białe i czarne.

62

ROSZADA - Ćwiczenie 2:

W tej pozycji nie wolno robić roszady. Zaznacz figurę, która przeszkadza w roszadzie.

63

Pamiętaj!

Nie wolno robić roszady, gdy bierka przeciwnika celuje w króla!

65

BIERKI NA SZACHOWNICY

Cz. 1. Ustawienie początkowe

Instrukcja:

Prawidłowe ustawienie bierek jest bardzo ważne. Przed każdą partią trzeba upewnić się,

czy wszystkie bierki stoją na swoim miejscu. Prawidłowe ustawienie wyjściowe:

Ciekawostki!

Źle ustawiony król uniemożliwia wykonanie roszady!

Odwrotne ustawienie bierek białych i czarnych uniemożliwia prawidłowy zapis partii.

66

BIERKI NA SZACHOWNICY - Ćwiczenie 1:

Zaznacz w dowolny sposób źle ustawione bierki.

67

Pamiętaj!

Białe bierki zaczynają partię na liniach 1 i 2, a czarne na liniach 7 i 8.

68

Cz. 2. Wartości bierek

Instrukcja:

Bierki szachowe mają różne prawa ruchu, dlatego ich siła bojowa różni się od siebie.

Król jest bezcenny, ponieważ bez niego nie ma gry. Wartość bierek jest umowna i zmienia się

pod wpływem sytuacji na szachownicy.

BEZCENNY!

9

5 3

3

1

Wartości materialne bierek można porównać do cen, a ich zbijanie do handlu:

wzięcie za darmo – zysk za nic,

oddanie za darmo – strata za nic,

wymiana – zysk równy stracie,

zysk – zysk większy niż strata,

strata – zysk mniejszy niż strata.

69


Zaznacz, kto ma przewagę? Białe czy czarne?

BIAŁE / CZARNE BIAŁE / CZARNE



70

Pamiętaj!

Każdy pionek jest ważny!




71

Podpowiedź!

Nie musisz liczyć wszystkich punktów. Licz sprytnie!




72

Cz. 3. Symbole bierek

Nazwy bierek:

PIONKI: FIGURY: BIERKI:

Instrukcja:

Każda figura (bierka inna niż pionek) jest oznaczona wielką literą, zazwyczaj pierwszą

literą nazwy tej figury. W różnych krajach używa się różnych liter do oznaczania figur.

W kontaktach międzynarodowych zazwyczaj używa się oznaczeń angielskich.

JĘZYK ANGIELSKI

Król K King = K

Hetman H Quinn = Q

Wieża W Rook = R

Goniec G Bishop = B

Skoczek S Knight = N

Pionek - Pawn

Piony są identyfikowane nie przez literę, ale przez jej brak.

Szachiści używają symboli do zapisywania ruchów. Zapis jest maksymalnie skrócony

i uproszczony np. „Ha4” – ruch hetmanem na pole a4. Taki zapis jest powszechnie stosowany

podczas oficjalnych zawodów, w fachowej literaturze, a także przez programy szachowe.

73


Zaznacz w dowolny sposób ruch białych zapisany pod szachownicą.

Wh1 Ge6

He7 Kh2

Wa4 Sd4

74

Podpowiedź!

Brak litery oznacza ruch pionka!

c4 h4

b4 Ke4

f4 d5

75

Wskazówka!

Gdy na jedno pole mogą ruszyć dwie takie same figury, zapis precyzuje skąd rusza figura.

Wc2-c4 Se2-f4

Wg2-e2 Sb1-d2

Wskazówka!

Pozostałe symbole:

0-0 roszada krótka

0-0-0 roszada długa

: bicie (2 symbole)

x

+ szach

# szach mat

0-0

77

SZACH

Instrukcja:

Szach to sytuacja w której król jest zagrożony biciem. Innymi słowy, jakaś bierka

„celuje” w przeciwnego króla. Gdy jest szach, zawodnik ma OBOWIĄZEK ratować króla.

Przykład szacha:

Przykład zrobienia szacha, czyli ruchu, po którym bierka „celuje” w przeciwnego króla:

Ciekawostki!

Na turniejach nie wolno mówić „Szach!” (można to uznać za przeszkadzanie).

Nie da się zrobić szacha królem!

78

SZACH - Ćwiczenie 1:

Zaznacz białą bierkę, która szachuje czarnego króla.

79

Podpowiedź!

Patrz na całą szachownicę!

80

SZACH - Ćwiczenie 2:

Ruch białych. Zrób szacha czarnemu królowi.

81

Wskazówka!

Czasem jest kilka możliwości zrobienia szacha. W tych zadaniach są 2 sposoby, zaznacz je.

83

OBRONA PRZED SZACHEM

Instrukcja:

Gracz, którego król jest atakowany, ma obowiązek wyeliminować groźbę jedną z 3 metod:

1. Uciec królem na bezpieczne pole.

2. Zbić bierkę, która atakuje króla.

3. Zasłonić króla przed atakiem inną bierką.

84

OBRONA PRZED SZACHEM - Ćwiczenie 1:

Ruch czarnych. Uratuj króla przed szachem ucieczką na dowolne bezpieczne pole.

85

Wskazówka!

Król może uciekając zbić bierkę przeciwnika! Ważne, aby po ucieczce król był bezpieczny.

86


Ruch czarnych. Uratuj króla przed szachem zbiciem bierki, która go atakuje.

87

Podpowiedź!

Jeśli atakujący jest w zasięgu bicia króla i nikt atakującego nie broni, to król może go zbić!

88


Ruch czarnych. Uratuj króla przed szachem zasłaniając go inną bierką.

89

Ciekawostka!

Czasem ratowanie króla jest tylko chwilowe lub przynosi straty po kolejnym ruchu.

91

SZACH MAT

Instrukcja:

Szach mat to atak na króla, przed którym nie ma ŻADNEJ obrony. Innymi słowy „król

złapany w pułapkę”. Zrobienie „mata” to cel gry, więc „zamatowanie” króla kończy partię.

Przykład szacha mata:

Przykład zrobienia szacha mata:

Ważne!

SZACH MAT kończy partię, więc po zrobieniu „mata” NIE KONTYNUUJEMY PARTII!

92

SZACH MAT (poziom 1) - Ćwiczenie 1:

Ruch białych. Zrób szacha mata w jednym ruchu białą wieżą.

93

Pamiętaj!

Każdą zagadkę możesz ustawić na szachownicy i na niej szukać odpowiedzi.

94


Ruch białych. Zrób szacha mata w jednym ruchu białym gońcem.

95

Pamiętaj!


96


Ruch białych. Zrób szacha mata w jednym ruchu białym pionkiem.

97

Pamiętaj!


98


Ruch białych. Zrób szacha mata w jednym ruchu białym skoczkiem.

99

Pamiętaj!


100


Ruch białych. Zrób szacha mata w jednym ruchu białym hetmanem.

101

Pamiętaj!


102


Ruch białych. Zrób szacha mata w jednym ruchu białą wieżą.

103

Pamiętaj!


104


Ruch białych. Zrób szacha mata w jednym ruchu białym gońcem.

105

Pamiętaj!


106


Ruch białych. Zrób szacha mata w jednym ruchu białym pionkiem.

107

Pamiętaj!


108


Ruch białych. Zrób szacha mata w jednym ruchu białym skoczkiem.

109

Pamiętaj!


110


Ruch białych. Zrób szacha mata w jednym ruchu białym hetmanem.

111

Pamiętaj!


112


Ruch białych. Zrób szacha mata w jednym ruchu.

113

Pamiętaj!


115

PAT

Instrukcja:

Pat to sytuacja w szachach, w której gracz będący na posunięciu nie może wykonać

żadnego prawidłowego ruchu, ale jego król nie jest szachowany. Pat kończy partię remisem.

Przykład pata (ruch czarnych):

Przykład zrobienia pata:

Ciekawostki!

Pat powstaje tylko wtedy, gdy żadna bierka nie może wykonać prawidłowego ruchu.

Wielu szachistów „przegrywając” na szachownicy gra partie do „końca”, ponieważ

dopóki przeciwnik nie „dał” mata, jest szansa na remis. Lepszy remis niż przegrana.

116

PAT - Ćwiczenie 1:

Jest ruch czarnych. Czy pozycja na szachownicy to PAT? Zaznacz odpowiedź.

PAT / TO NIE JEST PAT PAT / TO NIE JEST PAT



117

Wskazówka!

Jeśli istnieje możliwość ruchu inną bierką, pata nie ma!




119

ŁAMIGŁÓWKI ISTNIEJE WIELE PRAWIDŁOWYCH ROZWIĄZAŃ

Przejdź skoczkiem po całej szachownicy tak, aby na każde pole skoczyć tylko raz.

13 20 5 30 11 18 6 11 16 21 4 6 33 12 19 4 31 17 24 5 10 15 21 14 29 32 17 10 12 7 22 3 20 28 7 34 15 24 3 23 18 1 14 9 35 22 1 26 9 16 13 8 19 2 27 8 23 2 25

43 20 33 8 45 18 31 6 8 47 18 27 6 33 16 34 9 44 19 32 7 46 17 19 26 7 46 17 28 5 21 42 63 58 53 56 5 30 48 9 44 21 32 15 34 10 35 52 55 62 59 16 47 43 20 25 38 45 4 29 41 22 37 60 57 54 29 4 10 39 42 31 22 35 14 36 11 24 51 38 61 48 15 41 24 1 12 37 30 3 23 40 1 26 13 50 3 28 11 40 23 2 13 36 25 12 39 2 27 14 49

12 25 38 51 10 23 36 49 8

39 52 11 24 37 50 9 22 35

26 13 62 67 72 77 60 7 48

53 40 73 78 61 66 71 34 21

14 27 68 63 80 59 76 47 6

41 54 79 74 57 70 65 20 33

28 15 56 69 64 75 58 5 46

55 42 1 30 17 44 3 32 19

29 16 43 2 31 18 45 4

120

Prawidłowe odpowiedzi do zadań z książki znajdziesz na stronie www.akademia-gambit.pl.

UDOSTĘPNIONE DO CELÓW EDUKACYJNYCH SZACHY · 2018. 4. 22. · Szachy zdobyły dużą...

Documents

Transcript of UDOSTĘPNIONE DO CELÓW EDUKACYJNYCH SZACHY · 2018. 4. 22. · Szachy zdobyły dużą...