Typy Zespołów Miejskich

Typy Fizjonomiczne Miast

MIASTO

• Miasto to intensywnie zabudowany obszar zamieszkiwany przez ludność zatrudnioną poza rolnictwem. Miasto charakteryzuje się:

– zwartą zabudową

– dużą gęstością zaludnienia

– dobrze rozwiniętą infrastrukturą techniczną - wodociągi, gazociągi, kanalizacja, drogi, sieć tramwajowa itp.

• Aby daną jednostkę osadniczą można było w Polsce nazywać miastem, musi ona posiadać prawa miejskie (nadane przez władze państwowe).

Kryteria tworzenia miast

• kryterium prawno-administracyjne kiedy to miasto zostaje wydzielone w oparciu o status prawny (nadane są prawa miejskie), np. Polska

• kryterium ilościowe, w którym miasto wyłania się na podstawie określonej liczby mieszkańców, np. Francja (pow. 5000 os)

• kryterium ilościowo-jakościowe bierze pod uwagę liczbę mieszkańców oraz odsetek zatrudnionych poza rolnictwem. W taki sposób wyłania się miasta np. w Indiach, czy Holandii.

Funkcje Miast Wyróżnia się miasta o funkcji:

• przemysłowej - gdzie większość ludzi znajduje zatrudnienie w przemyśle

• transportowej – funkcja węzła komunikacyjnego np. Tczew (kolejowa), Frankfurt na Menem (lotnicza):

– Lotnicza

– Kolejowa

– Portowa

• usługowej - miasto z przeważającą liczba sklepów, marketów, szpitali, przedszkoli, lekarzy itp. (np. Łódź)

• religijnej - miejsce kultu jakiejś religii (np. Częstochowa, Mekka)

• uzdrowiskowej - (np. Ciechocinek, Nałęczów).

Rodzaje skupisk miejskich:

• Aglomeracja

• Konurbacja

• megalipolis

Zespół Miejski

• Oznacza Duże miasto wraz z otaczającymi go miastami – AGLOMERACJA MIEJSKA

• kilka sąsiadujących miast lub osiedli tworzących pewną całość o wspólnej administracji i komunikacji

Aglomeracja Miejska • Aglomeracja (z łaciny agglomero –

gromadzę) - skupienie na określonym obszarze dużej liczby osób i budynków (aglomeracja miejska).

• Największe aglomeracje miejskie w świecie:

• Nowy Jork

• Tokio

• Rio de Janeiro

Nowy Jork

Nowy Jork (The City of New York)

Liczba Ludności (2000)

8 274 527 (miasto)

21,5 mln (aglomeracja)

Nowy Jork

• 1214 kilometrów kwadratowych

• gęstość zaludnienia ok. 10 tys. osób na km kwadratowy

Tokio

• 12 577 819 mieszkańców (zespół miejski )

• 8 367 188 – Tokio

dane na rok 2005

Tokio

Tokio

• Powierzchnia

2 187,05 (616,69) km²

• Gęstość zaludnienia

5 751 (13 568) os./km²

Megalopolis (z gr. megalo- = 'wielko-', polis – 'miasto')

Powiązany funkcjonalnie i komunikacyjnie obszar dwóch lub więcej aglomeracji

• BosWash – Boston - Washington

• megalopolis brytyjskie - Londyn-Birmingham-Manchester-Liverpool liczące 20,5 mln mieszkańców (banan europejski)

• megalopolis brazylijskie - São Paulo i Rio de Janeiro-

Nova Iguaçu - 34,5 mln mieszkańców

MEGALOPOLIS • BosWash, BosNyWash

• 13 okregów miejskich

• 45 mln osób

• Japońskie megalopolis

Może kiedyś i u nas będzie Megalopolis ;)

Miasta Polski

• Aglomeracja warszawska (2007)

• przykład aglomeracji monocentrycznej

• 2 596 553 (2 311 086 ) ludności km²

• Powierzchnia 2 730,23 (517,24 )

• Gęstość zaludnienia 951 (2279.4 ) os/km²

Konurbacja

• zespół leżących blisko siebie miast lub osiedli równorzędnych

• Trójmiasto

• GOP – Górnośląski Okręg Przemysłowy

• Gdańsk – 459 072 mieszkańców, powierzchnia 265 km²

• Gdynia – 253 324 mieszkańców, powierzchnia 135 km²

• Sopot – 39 441 mieszkańców, powierzchnia 17,31 km²

• Łącznie 751 837 mieszkańców,

• powierzchnia 417,31 km² czyli 1801 os/km²

Górnośląski Okręg Przemysłowy ok. 2,66 mln ludności

Powierzchnia ok. 2,7 tys. km2

Dzielnice miast i ich funkcje

1) tereny zabudowy mieszkaniowej: – zajmują największą, w stosunku do

pozostałych funkcji, część obszaru miast,

– wyraźnie wyodrębniają się w oddzielne osiedla,

– różnią się zwartością i wysokością zabudowy, standardem mieszkań oraz pozycją społeczną i poziomem zamożności mieszkańców;

2) strefy usług i biznesu

• lokalizacja usług ma charakter rynkowy;

• na lokalizację placówek usługowych wpływa częstotliwość korzystania z ich usług,

• cechą handlu i usług jest tendencja do skupiania się w centra handlowo-rozrywkowe lub centra biznesu,

• w centrum miasta położony jest centralny ośrodek usługowy („dzielnica interesów"),

• w wielkich miastach jest Central Business District – CBD – dzielnica finansowo-administracyjno-handlowa

3) strefy przemysłowe

• współcześnie przesuwają się na peryferia miast,

• lokalizują się wzdłuż głównych arterii komunikacyjnych (przy drogach, nad kanałami i rzekami żeglownymi, blisko lotnisk);

• w granicach miasta mieszczą się jedynie „czyste” i nieuciążliwe gałęzie przemysłów zaawansowanej technologii (parki technologiczne, parki biznesu)

4) Tereny komunikacyjne

• w miastach pełniących rolę węzłów transportowych wydzieliły się w postaci odrębnych dzielnic,

• np. tereny kolejowe, lotniska, porty.

5) Inne strefy funkcjonalne

• tereny rekreacyjne

• kampusy uniwersyteckie

• tereny wojskowe

• tereny sakralne

Pojęcie miasta i jej fizjonomii

• Miasto - Jednostka osadnicza o przewadze zwartej zabudowy i funkcjach nierolniczych posiadająca prawa miejskie bądź status miasta nadany w trybie określonym odrębnymi przepisami.

• Fizjonomia Miasta - układ przestrzenny (plan) oraz styl zabudowy (styl architektoniczny, wielkość budynków, itp.) miasta.

Miasto idealne • Koncepcje miasta idealnego to

symetryczny i doskonały w swojej geometrii plan miasta znajdował odzwierciedlenie w uporządkowanej i kontrolowanej strukturze społecznej.

ZRÓŻNICOWANIE FIZJONIMICZNE MIAST

Starożytność

• Miasta o regularnym planie. Prostokątny rynek i sieć ulic, które przecinały się pod kątem prostym.

Mohendżo Daro- dolina Indusu

Tiahuanacu - Boliwia

Miasta greckie

Podzielone były na dzielnice:

• Świątyń

• Sądów i administracji

• Agora

• Mieszkalne

• Teatr- na uboczu miasta

Posiadały mury obronne.

Ateny

Miasta rzymskie

Początkowo nie miały regularnego planu.

Regularne miasta powstawały dopiero na terenach podbitych.

Budowane były na planie prostokąta

Miały regularny podział na kwatery mieszkalne i wojskowe

Osiami miasta były dwie główne ulice przecinające się pod kątem prostym.

Aosta

Florencja

Miasta średniowieczne • Powstawały przy

zamkach, klasztorach, kościołach

• Jako ośrodki rzemieślniczo- handlowe

• Mury obronne zbliżone kształtem najczęściej do koła.

• Ulice zbieżne w środku miasta gdzie znajdował się plac

Briva- Francja

Toruń

Miasta renesansowe • To miasta twierdze

• Zamek w obrębie miasta

• Całość otoczona murami

• Rozległe place

• Najbardziej powszechny plan o zarysach okrągłych z regularna szachownicową zabudową w środku

• Rynek jako plac handlowo- administracyjny

• Liczne place

• Rezydencja i zamek obronny z boku

La Valletta

Zamość

XVI Wiek • Miasta przemysłowe szybko się powiększały,

poprzez wydłużanie prostopadłych do siebie ulic.

Miasta - forty

Miasta barokowe

• To rozszerzenie założeń urbanistycznych renesansu o upiększanie miasta.

• Zanik wpływu funkcji obronnej na położenie miasta

• Dużo parków, placów zdobionych fontannami, rzeźbami, kolumnami, zielenią.

Plac Św. Piotra

Piazza de Popolo

Wersal

Białystok- Wersal Podlaski

Miasta kolonialne

• Zakładane przez Europejczyków na innych kontynentach

• Duży plac wokół którego zlokalizowane były budynki administracyjne,

• Zabudowa na planie szachownicy

• To miasta bez obwarowane

Caracas

Kapsztad

Miasta nowoczesne

Układ przestrzenny nie jest schematyczny.

Często prowadzi się modernizację

Bardziej przestronne,

Większe zróżnicowanie w dzielnicach funkcjonalnych.

Miasta europejskie

• Nie tworzą jednolitego typu

• Mają złożoną strukturę przez to że zaadoptowały sobie stare formy do nowych idei urbanistycznych

• Powstały w wyniku wielowiekowej przebudowy

• Miasta europejskie charakteryzują się dzielnicami zabytkowymi w swoich centralnych częściach

Paryż

Moskwa

Praga

Londyn

miasta socjalistyczne

Nowa Huta

Miasta amerykańskie

• Koncepcja rozbudowy miasta w kształcie szachownicy.

• Przekątne ulice i place na ich skrzyżowaniach

• Dzielnice dostosowane do danej funkcji

Los Angeles

Nowy Jork

Miasta śródziemnomorskie

• „miasta słońca i ciasnej zabudowy miejskiej”

Miasta śródziemnomorskie

Miasta arabskie • Centrum zajmuje arabska medina z muzułmańską

architekturą domów mieszkalnych oraz meczetami i minaretami.

• Specyficzna zabudowa zimą chroni przed zimnem, a latem przed palącym słońcem. Medina to miejsce bardzo towarzyskie, ze względu na panujący tam tłok.

• Ulice są wąskie, kręte i często kończą się ślepym zaułkiem.

• Domy nie posiadają okien od strony ulicy.

• Miasto rozdzielone jest na dzielnice społeczne, wyznaniowe i narodowościowe.

Miasta muzułmańskie

Miasta afrykańskie

• Bardzo wyraźnie wyodrębnione dzielnice funkcjonalne: administracyjna, przemysłowa, handlowa.

• Cechą charakterystyczną są różnice w zabudowie dzielnic mieszkalnych ludzi białych i czarnych. Dzielnice murzyńskie zajmują obrzeża miast, są to chaty wiejskie.

• Ludność biała zajmuje centralne części miast, są to dzielnice willowe, pełne zieleni.

Miasta Ameryki Południowej

LIMA

Brasilia miasto na planie kondora

Miasta azjatyckie

• W centralnym punkcie świątynia, lub rezydencja władcy bądź zamożnych właścicieli ziemskich

• Wokół zabudowa mieszkalna.

• Zlokalizowane zazwyczaj na skrzyżowaniu szlaków komunikacyjnych bądź w pobliży żyznych obszarów

• Wokół miast mury

• Dzielnica administracyjno- rezydencyjna posiadała dodatkowe obmurowanie

Pekin

• Miasta dawniej zakładane ulegają ciągłym przemianom. Ostatnie stulecia znacznie zmieniły ich wygląd i charakter.

• Obecnie miasta na całym świecie upodabniają się do siebie.

XXI wiek • Najważniejszą rolę w planowaniu przestrzennym

miast odgrywają rozwiązania komunikacyjne.

Dubai 1990

przed wielkim szaleństwem...

Ta sama ulica

2003

2007

Na dzień dzisiejszy 15%

wszystkich dźwigów na świecie

znajduje się w Dubaju.

Panorama Dubaju

To wszystko wybudowano na

przestrzeni ostatnich 5 lat, nie

wyłączając sztucznej wyspy

w kształcie palmy

Wyspa – Palma

Nowoczesna technologia holenderskich

inżynierów pozwoliła na wybudowanie

wielu takich wysp.

To największe na świecie zgrupowanie

sztucznych wysp, widoczne jest

z kosmosu.

Planowane są trzy takie wyspy, ostatnia ma

być największa.

Ma się na niej znajdować: 2000 willi, 40

luksusowych Hoteli, centra handlowe, kina,

itp. Będzie na niej mieszkać około 500 000

osób.

Wyspa świata

300 sztucznych wysp w kształcie

ziemi. Każda kosztuje 25-30 milionów

dolarów.

Hotel Burj al-Arab w Dubaju

Najwyższy Hotel świata.

Najdroższy Hotel świata.

Jedyny z 7 gwiazdkami.

Wybudowany na sztucznej wyspie.

Hydropolis - pierwszy Hotel pod wodą

Planowane oddanie - 2009

(ze znacznym opóźnieniem)

„Burj Dubai”

Budowę rozpoczęto w roku 2005, ma być

ukończony w tym roku. Jego wysokość to

ponad 800 metrów. Będzie to najwyższy

budynek świata - 40% wyższy od obecnie

najwyższego Yaipei 101.

Tak będzie się prezentować

panorama Dubaju w najbliższych

miesiącach.

Wybudowano już 140 pięter “Burj Dubai”

“Burj Dubai” będzie nową wizytówką

miasta.

Wkrótce budynek ten będzie musiał

ustąpić miejsca następnemu, który

z wieżą będzie mierzył 1200 metrów,

będzie zatem o 30% wyższy od “Burj

Dubai” – a trzy razy wyższy od Empire

State w NY.

Dubai awansował do największych miast

ekstraklasy.

Burj al Alam (Wieża Świata)

Po ukończeniu będzie to najwyższy hotel

świata.

Przy swoich 480 metrach będzie tylko o

28 metrów niższy od Taipei 101.

Hotel „Trump” będzie stał na jednej

z trzech wysp – palm, na “Jumeirah”.

Dubailand

Jak na razie największym centrum

rozrywki jest Walt Disney w Orlando -

zapewnia 58 000 miejsc pracy.

Dubailand będzie dwa razy większy.

Budowa Dubailandu pochłonie

20 miliardów dolarów.

Planowanych jest 45 dużych i 200

mniejszych kolejek.

Miasto sportu w Dubaju

Ogromne zbiorowisko najróżniejszych

obiektów sportowych

Jeżeli chodzi o liczbę turystów, na razie

liderem i największym takim ośrodkiem

na świecie jest Walt Disney World Resort.

Po zakończonej budowie, Dubailand bez

trudu odbierze mu ten tytuł – szacunkowa

liczba gości: 200 000 każdego dnia

U wybrzeży Dubaju planuje się budowę

ponad 200 drapaczy chmur. To będzie

największe skupisko drapaczy chmur na

ziemi.

Wkrótce zostanie ukończony pierwszy

etap.

Największa część budowy zostanie

ukończona w latach 2009-2010.

„Dubai Mall” z 1000 swoich sklepów

będzie największym centrum handlowym

świata. Otwarcie jeszcze w tym roku.

Otwarto już największą zamkniętą halę

narciarską świata.

Ta ilustracja przedstawia szkic drugiej

kolejnej - planowanej.

U wybrzeży Dubaju zostanie

wybudowanych wiele innych

najwyższych budynków naszego globu,

należą do nich “Ocean Heights” i “The

Princess Tower” – będą to najwyższe

budynki mieszkalne świata.

Kto ma olej….