Trzy stopnie zaawansowania e-usługoraz co z tego wynika dla Twojego projektu

– raport subiektywny

Krzysztof Grad

StreszczenieOficjalne kryteria dofinansowania dla e-usług (Innowacyjna Gospodarka 8.1) są jasne: Wszystkie projekty, które spełnią kryteria zero-jedynkowe kwalifikują się do dofinansowania. Jednak niektóre pomysły na e-usługi są bardziej, inne mniej innowacyjne i zaawansowane technologicznie. Być może wpływa to faktycznie na proces oceny projektów. E-usługi można podzielić więc na: proste e-usługi informacyjne, e-usługi ze złożonymi interakcjami, e-usługi oparte na sztucznej inteligencji.

Spis treści1. Stopnie zaawansowania e-usług.........................................................................................22. Skąd wziął się ten podział?.................................................................................................23. Czy usługi bardziej zaawansowane mają większe szanse na dotacje?...............................24. Czy coś możemy zrobić?....................................................................................................35. Na czym dokładnie polegają poszczególne stopnie zaawansowania?................................4

5.1 Prosta e-usługa informacyjna........................................................................................45.2 E-usługa ze złożonymi interakcjami.............................................................................55.3 E-usługa oparta na sztucznej inteligencji......................................................................6

Ten raport służy wyłącznie WSTĘPNEMU zapoznaniu z tematem i NIE JEST usługą doradczą.Zawarłem w nim również moje subiektywne opinie oparte o własne doświadczenia.

1

1. Stopnie zaawansowania e-usług

E-usługi można uszeregować w kolejności pod względem ich zaawansowania na: proste e-usługi informacyjne, e-usługi ze złożonymi interakcjami, e-usługi oparte na sztucznej inteligencji.

Oczywiście podział dotyczy usług możliwych do dofinansowania czyli zgodnych z definicją e-usługi.

2. Skąd wziął się ten podział?

No cóż, podział jest moim zupełnie prywatnym spostrzeżeniem. Śledzę działanie 8.1 programu Innowacyjna Gospodarka od samego początku tj. mniej więcej od początku 2008 roku. Czyli grubo wcześniej zanim ruszył pierwszy konkurs. Od tego czasu jestem wyczulony na każdą informację medialną i na każdy komunikat oficjalny dotyczący tego źródła dotacji.

Obserwowałem i obserwuję jakie są zamierzenia twórców działania 8.1 i jak pod te zamierzenia tworzą i modyfikują przepisy.

Podział na 3 stopnie powstał jako wynik moich obserwacji oraz rozmów z urzędnikami. Oficjalnych i mniej oficjalnych. Rozmów zarówno ogólnych i w konkretnych sprawach.

Podział jest absolutnie nieformalny. Takiego podziału oficjalnie nie ma. Każdy formalista mu zaprzeczy. Kryteria oficjalne są jasne: trzeba spełnić na zasadzie (spełnia / nie spełnia) określone kryteria i wtedy projekt kwalifikuje się do dofinansowania (oczywiście w kolejności złożenia dokumentów stosownie do dostępnych środków). Tyle oficjalne reguły.

3. Czy usługi bardziej zaawansowane mają większe szanse na dotacje?

Oficjalnie absolutnie nie. Teoretycznie wszystkie e-usługi zgodne z definicją i złożone w odpowiednim czasie otrzymają dofinansowanie. Ale...

Projekty w komisjach oceniających oceniają ludzie. Ludzie jak to ludzie - mają swoje preferencje, przekonania, emocje.

Wyobraź sobie, że osoba oceniająca dostaje do oceny dwa projekty. Na biurku leżą przed nią dwie dokumentacje. Na pierwszy rzut oka (lub po pobieżnym przekartkowaniu) widać że jeden projekt zawiera prostą e-usługę informacyjną, drugi zawiera usługę z jakimś systemem ekspertowym (który to system można zaliczyć do szerokiego pojęcia sztucznej inteligencji).

2

Czy od tej chwili taka osoba będzie zimna jak kamień i będzie jednakowo beznamiętnie oceniać oba projekty? Być może... (Oficjalnie tak jest.)

Ale ja w to po prostu nie wierzę. Każdy człowiek widząc coś nowego jest w stanie na pierwszy rzut oka powiedzieć czy to coś mu się podoba czy nie. Takie przekonanie może się oczywiście później zmienić. Zarówno samoistnie jak i wyniku racjonalnej analizy.

Nie mniej coś takiego jak pierwsze wrażenie istnieje. Jest przecież przedmiotem badań psychologicznych. Z istnienia pierwszego wrażenie wynika z kolei takie zjawisko jak efekt pierwszeństwa (informacja otrzymana wcześniej wywiera zazwyczaj większy wpływ na tworzenie się ogólnego wrażenia niż informacja otrzymana później - http://pl.wikipedia.org/wiki/Efekt_pierwszeństwa).

Czy to przesada? Może trochę tak? A może nie? W każdym razie o ile taka reakcja może być logiczna warto wziąć ją pod uwagę. Być może Twój projekt w czasie oceny trafi na zupełnie bezstronnego i obiektywnego oceniającego.

Być może... Jednak zauważ, że projekty oceniane są przez więcej niż jedną osobę. Z tego widać, że nawet procedura oceny uwzględnia możliwość wystąpienia niejednoznacznych sytuacji.

Załóżmy, że oceniający będzie normalnym człowiekiem posiadającym swoje preferencje (w tym technologiczne), przekonania itp. Być może będzie to osoba, która dodatkowo, „po obywatelsku” chciałaby aby pieniądze na e-usługi trafiły do jaj bardziej innowacyjnych projektów (zgodnie z nazwą programu – „Innowacyjna Gospodarka”.

I teraz taka oceniająca osoba ma przed sobą dwa projekty, z których jeden jest mniej spektakularny jeżeli chodzi o zastosowane rozwiązania.

I właśnie w tym momencie może ujawnić się znaczenie różnego zaawansowania e-usług.

Czym się to może konkretnie wyrazić? Ano w tym, że mając dwuznaczną sytuację oceniający przychylniejszym okiem może spojrzeć na projekt, który zrobił na nim lepsze pierwsze wrażenie. A projekcie „niedostatecznie zaawansowanym” będzie szukał przysłowiowej dziury w całym (być może nawet podświadomie).

Mając projekt bardziej zaawansowany oceniający przychylniej spojrzy na kwestie nie rozstrzygane jednoznacznie przez pisane reguły udzielania dotacji.

4. Czy coś możemy zrobić?

Weź to po prostu pod uwagę. Moim zdaniem tej wiedzy nie wynikają konkretne i szczegółowe recepty sprawdzające się we wszystkich sytuacjach.

Być może pewne zasady czy realia dotacji na e-usługi są dla ciebie dziwne. Być może spotkasz się z dziwnymi sytuacjami w przyszłości. Być może właśnie wtedy ten podział wytłumaczy zaskakujące zjawiska.

3

Na pewno łatwiej powiedzieć czego w tym momencie NIE robić.

Czy rezygnować z projektu jeżeli moja e-usługa jest na najniższym stopniu atrakcyjności?Absolutnie nie rezygnować! W końcu oficjalnie system oceny jest jasny. Projekt spełni kryteria = projekt kwalifikuje się do dofinansowania.

A czy może od początku tworzyć projekt pod dotację?Raczej nie! Zawsze odradzam tworzenie projektu „pod dotację”. Wprawdzie są możliwe modyfikacje projektu, które polepszą projekt w oczach oceniających ale to co się zaplanuje (i opisze) trzeba będzie zrealizować. W przyszłości na pewno będą Cię z tego rozliczać.

Dodawanie sobie dodatkowych ciężarów i zobowiązań może pogorszyć sens biznesowy projektu. A przecież projekt podejmujemy dla korzyści a dotacja ma nam w tym pomóc a nie być celem samym w sobie.

Naciągać opis we wniosku?Ostrożnie! Dowodzenie we wniosku, że prosty kalkulator na stronie www jest systemem sztucznej inteligencji to gruba przesada. Takie „brutalne” naciąganie może co najwyżej obniżyć reputację projektu w oczach oceniających.

Pamiętaj o jednym:

Proste usługi informacyjne też dostają dotacje

Wiele e-usług, które do tej pory otrzymały dofinansowanie to właśnie proste usługi informacyjne.

Od czasu do czasu pojawiają się nawet publikacje osób zawiedzionych projektami, które otrzymały dotację. Przykład tu na blogu abtyweb.pl - http://antyweb.pl/na-co-ida-pieniadze-z-8-1-parp-czyli-kto-ile-dostal.

Wniosek jest jeden. Proste usługi informacyjne też dostają dotacje.

5. Na czym dokładnie polegają poszczególne stopnie zaawansowania?

Na koniec spróbuję dokładnie wytłumaczyć na czym polegają poszczególne stopnie zaawansowania e-usług.

5.1 Prosta e-usługa informacyjna

Oczywiście mowa jest o e-usłudze zgodnej z definicją e-usługi z Rozporządzenia – to oczywiście warunek wstępny.

Prosta usługa informacyjna opiera się o następujący proces:- użytkownik wpisuje żądanie/zapytanie

4

- system dokonuje prostego przetworzenie danych (np. wyciągnięcie z bazy danych)- użytkownik otrzymuje odpowiedź na żądanie/zapytanie.

Przykłady:Kalkulator kredytowynp. na Money.plhttp://www.money.pl/banki/kalkulatory/kredytowyZ pewnością jest to e-usługa (wszystkie 4 przesłanki są spełnione). Taki kalkulator jest prosty, niedrogi w produkcji i niewyszukany ale z pewnością jest to e-usługa. Wpisujesz dane (założenia) – skrypt dokonuje obliczeń – otrzymujesz indywidualny wynik.

Wyszukiwarka potrawnp. na MniamMniam.comhttp://www.mniammniam.com/przepisy.phpWybierasz z list rozwijanych kryteria (np. tanie danie, łatwe danie, do 30 min) - system przeszukuje bazę danych – dostajesz odpowiedź listę przepisów spełniających warunki.

Rozkład jazdynp. PKPhttp://rozklad-pkp.plTo też jest moim zdaniem prosta usługa informacyjna. Choć akurat to jest przykład może nie najlepszy. Co jak co ale internetowy rozkład czołowego przewoźnika kraju nie jest jakąś fanaberią a bardzo użyteczną e-usługą. Ale to trochę inna, równie istotna kwestia.

5.2 E-usługa ze złożonymi interakcjami

Zachodzą bardziej skomplikowane interakcje pomiędzy użytkownikiem a systemem lub system dokonuje bardziej skomplikowanych operacji.

To e-usługa bardziej zaawansowana. Może polegać na złożonych interakcjach użytkownik – system lub złożonym algorytmie samej e-usługi.

PrzykładyFormularze Vufoo.comhttp://wufoo.com Rozbudowany serwis o wielu funkcjonalnościach (http://wufoo.com/features) min. do tworzenia ankiet (przygotowywania z nich raportów), zbierania danych, przyjmowania płatności. Wszystko całkowicie automatycznie. Naprawdę złożona e-usługa choć w tym przypadku można by mówić nawet o wielu e-usługach.

Edytor graficzny on-linenp. Pixlrhttp://www.pixlr.com/editor/?loc=plMocne narzędzie. Mały Photoshop ale w wersji online.

5

Czym różni się e-usługa ze złożonymi interakcjami od prostej e-usługi informacyjnej? Po prostu stopniem komplikacji. Przyznaję, że granica jest nieco nieuchwytna. Dlatego podział ten nabiera sensu gdy obok siebie stoi kilka projektów i różnice stają się bardziej widoczne.

5.3 E-usługa oparta na sztucznej inteligencji

E-usługa jest świadczona przez system, który zawiera w sobie jakieś podsystemy sztucznej inteligencji. Np. system, który sugeruje użytkownikowi decyzję w oparciu o to co się wcześniej sam „nauczył” (system oczywiście).

Np. jakieś oprogramowanie do odczytu pisma ręcznego, które jednocześnie samo uczy się/doskonali na podstawie tego co „przeczytało” do tej pory.

Czym różni się e-usługa oparta na sztucznej inteligencji od pozostałych dwóch stopni zaawansowania? Po prostu zastosowaniem sztucznej inteligencji (w różnych formach). Sądząc po wypowiedziach to właśnie z takich usług najbardziej byliby zadowoleni twórcy programu.

6