1

Skierniewice, dn. 15.05.2012 r.

ZSZ 3.4110.19.2012

TEMATY NA WEWNĘTRZNY EGZAMIN MATURALNY

Z JĘZYKA POLSKIEGO NA ROK SZK. 2012/13

I. LITERATURA

1. Bohater uwikłany w historię. Przedstaw problem na wybranych przykładach z literatury XIX i XX wieku.

2. Dwie epoki – dwie drogi do odzyskania wolności. Na podstawie wybranych utworów literackich porównaj walkę o wolną ojczyznę romantyków i pozytywistów.

3. Jak powstał świat? Porównaj mity stworzenia świata i człowieka zapisane w mitologiach różnych krajów świata.

4. Stereotypy kobiecości w literaturze. Omów różne sposoby kreacji kobiety, odwołując się do wybranych przykładów literatury polskiej i obcej.

5. Odmienność, obcość, alienacja bohaterów literackich. Przedstaw problem na podstawie kilku dowolnie wybranych tekstów, zwracając szczególną uwagę na przyczyny i skutki owego wyobcowania.

6. „Naprawdę kocha się tylko raz?” Analizując wybrane teksty przedstaw i omów kreacje bohaterów przeżywających wielką miłość.

7. Bohater podróżnik. Przedstaw i omów ten motyw, odwołując się do wybranych tekstów literackich różnych epok.

8. „Prawdziwa odwaga i inteligencja to umiejętność bycia innym niż wszyscy”. Ukaż nieprzeciętność i indywidualność w postawie bohaterów literackich różnych epok.

9. Topos miłości silniejszej niż śmierć. Omów, odwołując się do wybranych utworów z literatury polskiej i obcej.

10. Rzym, Paryż, Oran, Petersburg, Warszawa, Częstochowa... Zaprezentuj sposoby ukazania miast na podstawie wybranych utworów literackich różnych epok.

11. Historia, chwila obecna i wieczność w przemyśleniach C. K. Norwida. Omów problem, odwołując się do wybranych utworów literackich.

12. Emigracja jako temat literacki: między dramatem wykorzenienia a próbą wolności absolutnej. Omów problem, odwołując się do wybranych utworów literackich.

13. Problem Holocaustu i antysemityzmu w literaturze polskiej. Omów zagadnienie w oparciu o wybrane utwory literackie.

14. Ofiara i kat . Omów zagadnienie, przywołując wybrane utwory literackie z różnych epok. 15. Uniwersalny charakter literatury przeszłych wieków. Omów zagadnienie w oparciu

o wybrane przykłady. 16. Spór tradycji z nowoczesnością – przeanalizuj problem w wybranych dziełach literatury

XX wieku. 17. Magia jako temat literatury dawnej i współczesnej. Zaprezentuj zagadnienie, odwołując się

do wybranych przykładów. 18. Polemiki, spory, prowokacje - starcia pokoleń literackich. Omów na przykładach wybranych

utworów. 19. Świat – teatr, człowiek – aktor. Prześledź motyw w wybranych utworach literackich. 20. Różne obrazy przyrody w literaturze. Przedstaw sposoby ich kreowania i funkcje

w wybranych utworach. 21. Kroniki zaginionego świata. Przywołaj i przedstaw utwory upamiętniające świat Żydów

polskich. 22. Maska, gest, poza – bohater literacki, który próbuje ukryć swoją osobowość.

2

23. Kobiety poetki i ich liryka. Przedstaw zagadnienie, odwołując się do poezji XIX i XX wieku.

24. Różne kreacje narratora i ukształtowania narracji w epice - analiza wybranych utworów. 25. Głód egzystencji a ból istnienia w utworach „poetów wyklętych”. Omów zagadnienie,

powołując się na biografię i twórczość wybranych artystów polskich. 26. Na podstawie wybranych utworów rozważ kwestię kobiecą w twórczości

Elizy Orzeszkowej. 27. Przedstaw sytuację kobiet w kulturze islamu na podstawie wybranej literatury współczesnej. 28. Dom – odejścia i powroty. Zaprezentuj na wybranych przykładach literackich. 29. Konflikt pokoleń jako problem obecny w literaturze XIX i XX wieku.

Omów na wybranych przykładach. 30. Codzienność jako temat literatury. Omów, sięgając do różnych dzieł XX wieku. 31. Przedstaw motyw gór i jego funkcje w literaturze w utworach literackich twórców wybranych

epok (np. A. Mickiewicz, J. Słowacki, J. Kasprowicz, K. Przerwa - Tetmajer). 32. „Człowiek jest ludzki w ludzkich warunkach”. Uzasadnij tezę G. Herlinga-Grudzińskiego,

odwołując się do wybranych utworów literackich XX wieku. 33. Wybitni realiści rosyjscy – omów problematykę utworów jednego z nich (np. Dostojewski,

Czechow, Tołstoj). 34. Boże Narodzenie w literaturze i sztuce. Omów funkcjonowanie motywu w wybranych

dziełach. 35. Różne sposoby ujęcia problemu władzy w literaturze. Omów, odwołując się do wybranych

utworów. 36. Marynarze, żeglarze, ludzie morza. Przedstaw ich zmagania z żywiołem na wybranych

przykładach z literatury. 37. Współczesna piosenka jako źródło wiedzy o człowieku i jego losie. Zaprezentuj

na podstawie wybranych przykładów. 38. Dokument i parabola jako dwa sposoby przedstawienia rzeczywistości w dziełach twórców

XX wieku. Omów na podstawie wybranych dzieł literackich. 39. Poeci o muzyce. Przedstaw sposób prezentacji motywów muzycznych w wybranych utworach

literackich. 40. Dom jako miejsce kształtowania osobowości. Zaprezentuj temat, odwołując się

do twórczości pisarzy różnych epok. 41. Człowiek - aktor w teatrze świata jako motyw w wybranych utworach literackich. 42. Paraboliczność, realizm, surrealizm – różne obrazy miasta w wybranych utworach literackich. 43. Człowiek - istota nieznana. Jaki komentarz literacki do tej wypowiedzi odnajdziesz

w znanych Ci utworach literackich? 44. Małe formy prozatorskie w pozytywizmie – bogactwo problematyki i mistrzostwo formy. 45. Uroda i brzydota świata w prozie S. Żeromskiego - udowodnij istnienie tej opozycji. 46. „Zagubieni w swoich czasach” - zaprezentuj bohaterów literackich, których osobowość

i świat wyznawanych wartości nie przystają do poglądów epoki, w której żyli. 47. Problem zdrady i zdrajcy w wybranych utworach literackich. 48. Tragiczny los dziecka. Omów problem na przykładzie wybranych utworów literackich. 49. Różne drogi do kariery w literaturze na przestrzeni epok. Odnieś się do zjawiska, przywołując

wybrane przykłady literackie. 50. Omów różne koncepcje poezji na przestrzeni wieków, odwołując się do twórczości wybranych

autorów. 51. Bohaterowie narodowi w literaturze XIX i XX wieku. Omów zagadnienie, analizując wybrane

utwory. 52. Przedstaw koncepcje ludzkiego losu w literaturze średniowiecza i baroku. 53. Omów polskie wizje kraju szczęśliwego i jego obrazy. 54. Życie w społeczeństwie to przekleństwo czy wygoda? Odpowiedz na pytanie, analizując

postawy wybranych bohaterów literackich. 55. Non omnis moriar. Odwołując się do twórczości wybranego poety wyjaśnij, jakie wartości

decydują o nieśmiertelności jego dzieł.

3

56. Spokój sumienia i uroda życia w literaturze antyku i renesansu. 57. W czym wyraża się mądrość i piękno życia w literaturze staropolskiej? Omów na wybranym

przykładzie. 58. Ludzie rozsądni i ludzie szaleni. Zaprezentuj i porównaj odmienne kreacje bohatera

literackiego na przykładzie literatury XIX wieku. 59. Rola kostiumu historycznego w literaturze. Omów na podstawie wybranych tekstów. 60. Lekarze jako bohaterowie literaccy. Zaprezentuj na wybranych przykładach z literatury. 61. „Warunki są tylko warunkami, a człowiek jest aż człowiekiem”. Ustosunkuj się do powyższego

stwierdzenia Marii Dąbrowskiej, opierając się na wybranych utworach literatury wojny i okupacji.

62. Nieznośny dar wolności? Rozważ problem, odwołując się do postaw wybranych bohaterów literackich.

63. Intelektualna wędrówka w poszukiwaniu prawdy o polskim społeczeństwie. Rozważ problem w oparciu o literaturę określonej epoki.

64. Literatura o życiu codziennym – banalna, nijaka? Przedstaw swoją opinię, odwołując się do wybranych przykładów.

65. Motyw stołu biesiadnego w literaturze polskiej. 66. Odwołując się do wybranych utworów przedstaw proces przemian gatunku, który dziś

określamy mianem „fantasy”. 67. Smutek i melancholia jako motywy literackie. Przedstaw ich funkcjonowanie w wybranych

utworach literatury polskiej i obcej. 68. Co to jest szczęście? Próby odpowiedzi na pytanie w literaturze różnych epok. 69. Czy literatura polska jest literaturą szczęśliwych zakończeń? Zanalizuj zakończenia wybranych

utworów i przedstaw swoje wnioski. 70. Omów różne portrety bohatera z ludu oraz sposoby ukazania go w literaturze polskiej. 71. Bohaterowie literaccy różnych epok z perspektywy czytelnika naszych czasów. 72. Udowodnij, że centrum polszczyzny to nie tylko Soplicowo, ale również Czarnolas,

Lipce i Bronowice. 73. W oparciu o znane Ci utwory literatury wojny i okupacji przedstaw swoje refleksje na temat

postaw człowieka w sytuacji zagrożenia. 74. Eros i Psyche – różne sposoby mówienia o miłości na przestrzeni wieków. Omów zagadnienie,

analizując wybrane utwory. 75. Na wybranych przykładach omów różne sposoby ukazywania motywu rewolucji w literaturze

polskiej na przestrzeni epok. 76. Marzenia a rzeczywistość. Twoje rozważania o postawie wybranych bohaterów

romantycznych i pozytywistycznych. 77. Komizm w sposobie przedstawiania rzeczywistości i jego rola w wybranych utworach

literackich. Zaprezentuj na podstawie dowolnych przykładów. 78. Motyw drzewa w literaturze. Omów sposób jego funkcjonowania w oparciu o wybrane

przykłady. 79. Człowiek a historia. Refleksje o różnych ujęciach tego problemu w utworach literackich. 80. „I śmiech niekiedy może być nauką”. Rozważ tę myśl na podstawie znanych Ci utworów

literackich. 81. Człowiek – jego radości, pragnienia i niepokoje. Omów zagadnienie na podstawie wybranych

utworów literackich. 82. Człowiek nie może żyć bez miłości – rozwiń myśl Jana Pawła II na podstawie literatury

i własnych przemyśleń. 83. Literackie portrety nauczycieli i uczniów. Zaprezentuj w oparciu o wybrane przykłady. 84. Literatura świadectwem obyczajów. Scharakteryzuj obyczajowość trzech wybranych epok. 85. Droga do kariery. Rozwiń temat w oparciu o wybrane utwory literackie. 86. Człowiek wobec władzy totalitarnej. Rozważania na podstawie wybranych utworów XX wieku. 87. Podróż jako przygoda i doświadczenie. Motywy wędrówki i sposoby ich ujęcia w literaturze

różnych epok.

4

88. Czy banał, nijaka codzienność mogą stanowić temat wybitnego dzieła literackiego? Odpowiedz, opierając się na wybranych przykładach literackich.

89. Poeta – pielgrzym – omów w oparciu o znane Ci teksty literatury romantycznej. 90. Satyra jako sposób widzenia świata w literaturze oświecenia. 91. Funkcje przyrody w literaturze polskiej. Omów zagadnienie w oparciu o utwory

z różnych epok. 92. Różne wymiary katastrofizmu w literaturze. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych

przykładów z różnych epok. 93. Małżeństwa literackie w literaturze XX wieku. 94. „Dziełami wielkimi i moralnymi są tylko dzieła prawdy” (Emil Zola). Skomentuj tę opinię,

odwołując się do wybranych utworów literackich. 95. Przedstaw obrazy Warszawy znane Ci z literatury XIX i XX wieku. 96. Zobrazuj topos domu w znanych Ci utworach literackich. 97. „Gdzieś tam, na trzęsawiskach i na rozstajach małej jak atom ziemi umierają ludzie i konają

nieszczęśliwe narody… Serce kosmosu bije na alarm”. Rozważ myśl autora w odniesieniu do literatury ukazującej człowieka XX w. w sytuacjach totalitarnych.

98. Portrety karierowiczów w literaturze. Przedstaw na wybranych przykładach. 99. Kult wielkich bohaterów w poezji C. K. Norwida. Kto, Twoim zdaniem ze współczesnych

zasługuje na taką formę upamiętnienia? Scharakteryzuj postać i uzasadnij swój wybór. 100. Naturalizm, symbolizm, impresjonizm – omów na przykładzie twórczości St. Żeromskiego,

K. Przerwy – Tetmajera i J. Kasprowicza. 101. Indywidualista – jednostka społeczna. Bohater literacki szuka tożsamości. Omów w oparciu

o wybrane teksty. 102. Jaki obraz wsi ukazuje literatura na przestrzeni wieków? Omów w oparciu o wybrane utwory

różnych epok. 103. „Jam jest tą siłą, która wiecznie zła pragnąc, wiecznie czyni dobro”. Przedstaw różne oblicza

szatana w literaturze. 104. Kroniki zaginionego świata. Przywołaj i przedstaw utwory literackie upamiętniające świat

Żydów polskich. 105. Scharakteryzuj arystokrację ukazaną w literaturze romantycznej i pozytywistycznej. 106. Porównaj funkcjonowanie motywu walki o niepodległość w wybranych utworach literackich

XIX wieku 107. Historia w literaturze różnych epok. Przedstaw sposoby mówienia o niej i jej funkcje

w wybranych utworach. 108. Miasto – przestrzeń znacząca, miejsce destrukcji, szansa rozwoju… Jaki sens nadała literatura

temu motywowi? Rozważ na wybranych przykładach. 109. Gloria victis … - zaprezentuj różne ujęcia motywu powstania styczniowego w literaturze

polskiej. 110. Tradycje i obyczaje polskiej wsi w świetle wybranych utworów różnych epok. 111. Nurt poetyckiej moralistyki w twórczości Z. Herberta i Cz. Miłosza. Omów w oparciu

o wybrane utwory. 112. Prawdziwy obraz Polski a marzenia o niej – omów w oparciu o wybrane utwory literackie

doby oświecenia i XX–lecia międzywojennego. 113. Pokora i bunt jako dominujące postawy wobec Boga. Odwołaj się do literatury polskiej i obcej. 114. Zgubny wpływ pieniądza na życie człowieka w oparciu o literaturę polską i obcą. 115. Liryka osobista i patriotyczna J. Słowackiego. Który z liryków jest Ci najbliższy i do jakich

refleksji Cię pobudza? 116. Literackie zainteresowania ludowością (od sentymentalizmu do Młodej Polski).

Przedstawiając zagadnienie, wskaż różne funkcje nawiązań do folkloru. 117. Kaskaderzy literatury. Uzasadnij trafność określenia, odwołując się do twórczości i biografii

M. Hłaski, A Bursy, R. Wojaczka, E. Stachury (wybierz dwóch twórców). 118. „Powieść jest to zwierciadło, które obnosi się po gościńcu”. Skomentuj zdanie Stendhala,

pamiętając o rozwoju tego gatunku w XIX i XX w.

5

119. Różnorodny sens cierpienia w życiu człowieka na podstawie poznanych w szkole utworów literackich.

120. Słowa Stachury: „Chodzę tu, chodzę tam, z tłumem ludzi zawsze sam”, uczyń mottem rozważań o bohaterach literackich, którzy doświadczyli samotności w tłumie.

121. Różne koncepcje dramatu na przestrzeni dziejów. Porównaj, odwołując się do wybranych utworów.

122. Młodzi i młodość na przestrzeni wieków. Omów na wybranych przykładach. 123. Konflikty pokoleniowe w literaturze różnych epok. 124. Postać hitlerowskiego zbrodniarza w znanych Ci utworach wojny i okupacji. 125. Konwencje fantastyczna i realistyczna jako dwie metody opisywania świata. Omów

zagadnienie w oparciu o wybrane utwory literackie z różnych epok. 126. Różne oblicza buntu wobec zniewolenia narodowego – omów w oparciu o znane Ci teksty

literatury wielkich romantyków. 127. Świat, człowiek, historia w poezji K. K. Baczyńskiego i T. Różewicza. 128. Prometeusz, Ikar, Syzyf – symbole ludzkich pasji i postaw obecne w literaturze.

Omów na wybranych przykładach. 129. Omów cechy poezji skamandryckiej i awangardowej na podstawie twórczości

J. Tuwima i J. Przybosia lub innych znanych Ci poetów. 130. Mit ikaryjski w literaturze polskiej. Na wybranych przykładach przedstaw różnorodność

interpretacyjną mitu o Ikarze. 131. Mała ojczyzna. Zinterpretuj współczesną twórczość literacką związaną z Twoim regionem. 132. Edukacja narodowa jako cel literatury. Omów służebność literatury wobec potrzeb narodu,

wykorzystując przykłady polskich utworów. 133. Pojęcie mądrości i mędrca. Porównaj na podstawie wybranych przykładów, jak motyw ten

ujmowała literatura różnych epok. 134. Rozstanie bliskich sobie osób. Porównaj funkcjonowanie tego motywu w wybranych utworach

z różnych epok. 135. Postawa franciszkańska w literaturze na przestrzeni epok. Przedstaw na wybranych

przykładach. 136. Na dowolnie wybranych przykładach omów różne kreacje bohatera literackiego naznaczonego

tragizmem. Odwołaj się do utworów pochodzących z różnych epok i reprezentujących odmienne rodzaje literackie.

137. Praca – konieczność czy źródło satysfakcji? Przedstaw swoją opinię, odwołując się do co najmniej trzech utworów literackich.

138. Topika mitologiczna w literaturze. Omów na wybranych przykładach z co najmniej dwóch epok.

139. Poświęcenie w imię racji wyższych jako temat – omów problem w oparciu o losy wybranych bohaterów.

140. Przedstaw obraz polskiej inteligencji w literaturze XX w., np. S. Wyspiański, S. Żeromski, S. Mrożek, T. Różewicz i inni.

141. Problem ludzkiej odpowiedzialności w dwudziestowiecznych powieściach okresu międzywojennego. Przedstaw swój osobisty stosunek do bohaterów utworów.

142. Portret człowieka więzionego w literaturze XX wieku. 143. Groteskowe ujęcie świata w wybranych utworach B. Schulza i W. Gombrowicza. 144. Groźne cechy systemu totalitarnego w świetle „Małej apokalipsy” T. Konwickiego

i „Folwarku zwierzęcego” G. Orwella. 145. Człowiek doby oświecenia wobec wyzwań otaczającego świata – omów w oparciu

o „Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki”, „Satyry” i „Bajki” Ignacego Krasickiego. 146. Obraz domu i ojczyzny – omów na wybranych przykładach literackich. 147. Wieś niekoniecznie spokojna i wesoła. Omów różne sposoby ujęcia motywu polskiej wsi

w wybranych utworach literackich. 148. Obraz świata przyszłości. W jaki sposób twórcy literatury science fiction realizowali swoje

wizje? 149. Wpływ kierunków filozoficznych na twórczość pisarzy doby antyku i renesansu.

6

150. Przyczyny wadzenia się z Bogiem w wybranych utworach literackich. 151. Człowiek i historia w literaturze lat wojny i okupacji (omów na wybranym przykładzie). 152. Zaprezentuj na wybranych przykładach wizerunek kobiety utrwalony w literaturze. 153. Motyw samotności człowieka w świecie. Przedstaw zagadnienie w oparciu o wybrane utwory

z różnych epok. 154. Nowelistyka M. Konopnickiej i B. Prusa świadectwem zaangażowania w sprawy społeczne.

Omów w oparciu o znane Ci teksty. 155. Poezja wobec wojny i okupacji. Omów w oparciu o znane Ci teksty T. Gajcego,

K.K. Baczyńskiego, K. I. Gałczyńskiego, T. Różewicza lub inne. 156. Motyw ogrodu. Omów w oparciu o wybrane teksty literackie. 157. Motyw wyboru w literaturze różnych epok. Przedstaw zagadnienie w oparciu

o wybrane utwory. 158. Obóz – ekstremalny świat systemów totalitarnych. Przedstaw prawdę o człowieku

w tej rzeczywistości („Inny świat” G. Herlinga Grudzińskiego, „Pożegnanie z Marią” T. Borowskiego).

159. Paraboliczny sens powieści - omów na wybranym przykładzie („Proces” F. Kawki , „Folwark zwierzęcy” G. Orwella, „Dżuma” A. Camusa).

160. Arkadia i realizm – dwa obrazy polskiej wsi w literaturze renesansowej i młodopolskiej. 161. Motyw zazdrości w literaturze różnych epok. Przedstaw zagadnienie w oparciu

o wybrane utwory. 162. Walka z chorobami Rzeczpospolitej w literaturze renesansu i baroku (J. Kochanowski,

P. Skarga, M. Rej, W. Potocki). 163. Przywołaj echa powstań narodowych ukazane w literaturze polskiej. 164. Motyw zdrady w literaturze. Przedstaw zagadnienie w oparciu o wybrane utwory. 165. Literatura renesansu wobec problemów człowieka i jego domu - ojczyzny. 166. Motyw zemsty w literaturze na przestrzeni wieków. Przedstaw zagadnienie w oparciu

o wybrane utwory. 167. Motywy biblijne w literaturze. Omów zagadnienie w oparciu o wybrane utwory z różnych epok. 168. Dramat romantyczny wobec problemów człowieka i jego domu - ojczyzny. 169. Romantyczni indywidualiści zaprezentowani przez J. G. Byrona , J. Słowackiego

i Z. Krasińskiego. 170. Obrazy przyrody, ich funkcja w literaturze romantyzmu i neoromantyzmu (A. Mickiewicz,

K Przerwa Tetmajer, J. Kasprowicz). 171. Światy baśniowe w literaturze – człowiek i jego sprawy w „Mitologii” Jana Parandowskiego

i balladach romantycznych (omów w oparciu o wybrane mity i ballady). 172. Motto, cytat, ostatnia scena, tytuł jako klucz do interpretacji dzieła. Omów na wybranych

przykładach. 173. Powody unicestwienia Ziemi w literaturze fantastycznej. Omów problem, odwołując się

do wybranych przykładów. 174. Manifestowanie dekadenckich nastrojów w utworach literackich. Omów problematykę

na podstawie testów z literatury polskiej i obcej. 175. Literackie obrazy rewolucji. Przedstaw różne wersje tego motywu w wybranych utworach

z co najmniej dwóch epok. 176. Przeanalizuj postacie idealistów na wybranych przykładach literatury XIX i XX wieku. 177. Zaprezentuj różne kreacje bohaterów heroicznych z dowolnie wybranych utworów

literackich. 178. Motyw czasu, przemijania. Zaprezentuj różne jego funkcje, odwołując się do wybranych dzieł

literackich. 179. Motywy mitologiczne w literaturze polskiej i obcej. Przedstaw zagadnienie w oparciu

o wybrane przykłady z różnych epok. 180. Poeta – nauczyciel, poeta – artysta, poeta – wieszcz. Przedstaw różne koncepcje roli poety

w literaturze polskiej. 181. Kobieta – anioł, kobieta – demon jako źródło inspiracji w literaturze. Rozważ na wybranych

przykładach.

7

182. Zjawy, wiedźmy, wizje, sny... Określ, jaką funkcję pełnią w literaturze różnych epok. 183. Tułacz, pielgrzym, podróżnik jako bohater utworów literackich. Przedstaw na wybranych

przykładach różne kreacje tych postaci. 184. Miasto – synonim cywilizacji i postępu czy obszar zepsucia i degeneracji?

Rozważ na przykładzie wybranych utworów literackich. 185. Postać władcy w literaturze – przedstaw wizerunki tych postaci w różnych epokach

literackich, wskaż przemiany i określ ich przyczyny. 186. Omów różne wizje świata w literaturze science fiction i fantasy. 187. Jak „rodzą się” zbrodniarze? Na podstawie wybranych lektur wykaż, że literatura jest źródłem

wiedzy o wpływie różnych czynników na degenerację jednostki. 188. Marzyciele i ich dramat niespełnienia. Omów problem na podstawie wybranych utworów

literatury polskiej i obcej. 189. Jakim jesteśmy narodem? Sąd o Polakach w literaturze różnych epok (na wybranych

przykładach). 190. Jak kształtował się model liryki patriotycznej w różnych epokach w Polsce? Przedstaw

na wybranych przykładach od średniowiecza do współczesności. 191. Kulinaria w literaturze. Omów funkcję tego motywu w wybranych utworach. 192. Nasi „bracia mniejsi” w literaturze. Omów różne funkcje zwierząt w wybranych utworach. 193. Omów wpływ filozofii na twórczość pisarzy różnych epok, wykorzystując wybrane utwory

literackie. 194. Pan i sługa w literaturze. Przedstaw różne sposoby ujęcia tematu, odwołując się do wybranych

utworów. 195. Sielankowy i satyryczny obraz wsi. Porównaj różne sposoby prezentacji tematu w literaturze

wybranych epok. 196. Conrad i Camus – dwie propozycje moralne bliskie czy przeciwne? Rozważ problem,

odwołując się do wybranych dzieł obu autorów. 197. Przedstaw funkcjonowanie motywu wesela w tekstach literackich różnych epok

(na wybranych przykładach). 198. Echa prometejskiego buntu w literaturze. Omów na wybranych przykładach. 199. Młodzi gniewni wśród twórców i bohaterów literackich. Zaprezentuj swoje przemyślenia

na temat przyczyn i sensu ich buntu i ofiary. 200. Polski dwór – od sielanki do parodii. Przedstaw na wybranych przykładach literackich. 201. Dziecko w literaturze romantycznej i pozytywistycznej – dokonaj porównania, odwołując się

do wybranych utworów literatury polskiej. 202. Omów wzorzec patrioty w literaturze różnych epok, wykorzystując wybrane utwory. 203. Buntownicy a konformiści. Zaprezentuj wybranych bohaterów literackich i oceń ich postawy. 204. Powstanie styczniowe jako źródło dramatów życiowych bohaterów utworów Elizy

Orzeszkowej, Bolesława Prusa, Stefana Żeromskiego. Przedstaw i porównaj, odwołując się do wybranych utworów literackich.

205. Prawdziwi mężczyźni w literaturze. Porównaj sposoby ich portretowania w różnych epokach. 206. Literatura jako wyraz przeżyć pokolenia. Rozważ, wybierając jedno pokolenie. 207. Wpływ twórczości Henryka Sienkiewicza na świadomość narodową Polaków. Pisarz postaw

heroicznych czy autor infantylnych komiksów? Nauczyciel patriotyzmu czy ksenofobii? Zajmij stanowisko wobec tych sądów, odwołując się do konkretnych tekstów.

208. Portrety rodziny w literaturze. Omów na wybranych przykładach. 209. Ton osobisty i obywatelski w literaturze romantyzmu i Młodej Polski. Omów na podstawie

wybranych przykładów. 210. Przedstaw poetycką fascynację codziennością w twórczości trzech wybranych poetów

XX wieku. 211. Porównaj literackie obrazy wojny w wybranych utworach różnych epok. 212. Arkadie i utopie – literackie krainy szczęścia w utworach różnych epok – sposoby

ich kreowania, funkcje i znaczenie. 213. Porównaj „piekło w zaświatach” i „piekło na ziemi” w oparciu o wybrane przykłady literackie. 214. Świat jako labirynt, teatr, sen... Omów, odwołując się do wybranych przykładów.

8

215. Poezja jako wyraz refleksji egzystencjalnej człowieka. Odczytaj wybrane utwory w kontekście filozoficznym.

216. Żartem, serio, ironicznie. Różne sposoby mówienia o wadach Polaków. Rozważ na wybranych przykładach.

217. Porównaj pokolenie Konrada i pokolenie Kolumbów w oparciu o wybrane przykłady literackie.

218. Literackie portrety matek. Omów na wybranych przykładach. 219. Motywy winy i kary w utworach literackich. Przedstaw różne sposoby jego funkcjonowania

w literaturze. 220. Rola pieniądza w życiu bohaterów różnych epok. Omów w oparciu o wybrane teksty literackie. 221. Saga rodzinna jako popularny temat literacki. Porównaj wybrane dzieła, wskazując

ich podobieństwa i różnice. 222. To się czyta dzisiaj – modni pisarze, modne utwory. Odwołując się do wybranych przykładów,

omów przyczyny popularności niektórych autorów i książek. 223. Kolęda polska (od Karpińskiego po czasy współczesne). Przedstaw dzieje i rozwój gatunku

na podstawie wybranych kolęd. 224. Różnorodność tematów i sposobów ich ujęcia w poezji śpiewanej – omów na wybranych

przykładach. 225. Bohaterki polskich utworów romantycznych. Co je łączy, a co dzieli? Omów temat,

przywołując wybrane utwory literackie. 226. Przedstaw swoje rozważania na temat różnych postaw człowieka wobec zła otaczającego

świata. Odwołaj się do wybranych utworów. 227. Córki – bohaterki literatury pięknej. Co je łączy, a co dzieli? Zaprezentuj temat, odwołując się

do wybranych przykładów literackich . 228. Trójkąty miłosne w literaturze różnych epok. Omów w oparciu o wybrane teksty literackie. 229. Bunt wobec zastanej rzeczywistości w twórczości „kaskaderów” literatury: (np. A. Bursa,

M. Hłasko, E. Stachura, R. Wojaczek, H. Poświatowska). 230. Od Krasickiego do Młynarskiego. Polska literatura satyryczna w walce z wadami Polaków.

Wskaż najbardziej charakterystyczne motywy tej twórczości, oceń siłę jej oddziaływania oraz zastosowane środki artystyczne.

231. Wielkie karty naszej historii utrwalone w różnych formach zapisu literackiego. Zaprezentuj sposób ujęcia tego tematu na wybranych przykładach.

232. Wskaż i omów na wybranych przykładach literackich związki między literaturą a polityką. 233. Czy człowiek jest istotą, w której mocniejszy jest pierwiastek ducha czy siła biologicznych

instynktów? Rozważ problem w odniesieniu do postaw bohaterów wykreowanych w literaturze różnych epok.

234. Tragizm ludzkiej egzystencji w obozach koncentracyjnych. Omów w oparciu o wybrane utwory literackie.

235. Jakim jesteśmy narodem? Skonfrontuj opinie o Polakach, odwołując się do wybranych przykładów literackich.

236. Bohater literacki jako świadek i komentator historii. Przedstaw wybrane przykłady wydarzeń historycznych ocenianych przez bohaterów literackich. Omów sposób prezentacji, wartość komentarzy, funkcję ideologiczną.

237. Jak kształtował się model liryki patriotycznej w różnych epokach w Polsce? Przedstaw na wybranych przykładach.

238. Pamiętnikarz jako autor, narrator i bohater swego dzieła. Na wybranych przykładach (J. Ch. Pasek lub M. Białoszewski).

239. Literatura XX wieku o domu i rodzinie – serio i prześmiewczo (np. Dąbrowska, Zapolska, Gombrowicz, Pilch i inni). Omów problem, odwołując się do wybranych przykładów literackich.

240. Proza kobieca, poezja kobieca – czy można wyróżnić takie kategorie literackie? 241. Profetyczne wizje w literaturze. Omów na wybranych przykładach, zwróć uwagę na sposób

obrazowania, język i przesłanie.

9

242. Przedstaw funkcjonowanie motywu wesela w tekstach literackich różnych epok (na wybranych przykładach).

243. Literackie wizerunki przyjaźni i przyjaciół. Omów zagadnienie na wybranych przykładach. 244. Mistrzowie i uczniowie. Przedstaw świadome wykorzystanie wzorów literackich w wybranych

tekstach pochodzących z różnych epok. 245. Manifest literacki jako odzwierciedlenie tendencji epoki i jej nastrojów. Omów na wybranych

przykładach. 246. Obłąkani i szaleni jako bohaterowie utworów literackich. Przedstaw różne kreacje bohaterów. 247. Duchowni jako bohaterowie utworów literackich. Na wybranych przykładach z różnych epok

omów sposoby ich ukazywania. 248. Reportaż literacki – tradycje, gatunek, tematy, funkcja społeczna, stosunek do literatury.

Omów na wybranych przykładach. 249. Literatura jako wyraz przeżyć pokolenia. Rozważ problem, wybierając jedno pokolenie. 250. Obrazy sił nadprzyrodzonych w literaturze. Omów ich rolę na wybranych przykładach. 251. Literaci w roli dziennikarzy, publicystów, reporterów … Przedstaw te dziedziny działalności

wybranych autorów. 252. Sarmata o sobie i inni o sarmacie. Ukaż różne sposoby mówienia o sarmatach. Odwołaj się

do wybranych utworów literackich. 253. Poezja jako wyraz refleksji egzystencjalnej człowieka. Odczytaj wybrane utwory w kontekście

filozoficznym. 254. Poezja religijna dzisiaj – omów jej znaczenie dla współczesnego czytelnika. 255. Sposób ujęcia i wykorzystania wątków historycznych w wybranych dziełach pozytywizmu

polskiego. Omów problem, odwołując się do wybranych przykładów literackich. 256. Testament i spowiedź jako literackie formy wyrażania uczuć i refleksji nie tylko osobistych.

Omów na wybranych przykładach. 257. Ars poetica. Przedstaw różne sposoby ujęcia tego zagadnienia przez twórców literackich. 258. Brak dobrych manier w krzywym zwierciadle satyry. Komizm i ośmieszenie jako literackie

sposoby krytyki postaw nieobyczajnych. Omów na wybranych przykładach 259. Omów rolę świata irracjonalnego w wybranych utworach literackich. 260. Od biblijnej Ewy do bohaterek prozy współczesnej. Na wybranych przykładach prześledź

proces emancypacji kobiet. 261. Prawda, wolność, mądrość a nauka - credo życiowe Jana Pawła II. 262. Literatura a polityka . Na wybranych przykładach omów, w jaki sposób pisarze reagowali

na bieżące wydarzenia. 263. Motyw rodziny i domu w literaturze. Omów jego funkcję i sposób przedstawienia

na wybranych przykładach. 264. Motyw miłości utraconej lub szczęśliwej. Omów na wybranych przykładach literackich. 265. Chłop jako bohater literacki. W oparciu o wybrane przykłady literackie ukaż różnorodność

kreacji bohaterów chłopskich, określ ich mentalność. 266. Podróż w nieznane i podróż wewnętrzna, poznawanie samego siebie. Przedstaw problem

na wybranych przykładach. 267. Swoistość liryki na tle innych rodzajów literackich. Czego szukasz w poezji, co znajdujesz,

co cenisz? Omów zagadnienie na wybranych przykładach. 268. Wielkość i tragizm powstań narodowych. Odwołując się do wybranych przykładów ukaż różne

sposoby mówienia o powstaniach. 269. Motywy tyrtejskie w literaturze polskiej. Omów ich funkcje na wybranych przykładach. 270. Absurdalność losu ludzkiego w świetle wybranych utworów literackich. Omów problem

na przykładach. 271. Różne sposoby ujęcia problemu władzy w literaturze. Omów na wybranych przykładach. 272. Różne sposoby mówienia o II wojnie światowej. Omów zagadnienie, wykorzystując wybrane

przykłady z prozy, poezji i literatury faktu. 273. „Cierpienie jest nauczycielem” (Ajschylos). Na podstawie wybranych utworów literackich

przedstaw różne aspekty cierpienia w zależności od kręgu kulturowego i światopoglądowego. 274. Motyw rozstania w literaturze. Omów na przykładach wybranych utworów.

10

275. Przedstaw różne sposoby funkcjonowania motywu winy i kary w literaturze. Omów na wybranych utworach.

276. Kostium – maska – przebranie. Rozważania o bohaterach literackich ukrywających swoją tożsamość.

277. Dom to nie tylko ściany – topos domu w polskiej tradycji literackiej. Omów na przykładach wybranych utworów.

278. Różne obrazy przyrody w literaturze. Przedstaw sposoby ich kreowania i funkcje w wybranych utworach.

279. Przestrzeń architektoniczna dworu jako styl życia i wzór kulturowy ziemian polskich w literaturze XIX wieku.

280. Świat rozrywek i doświadczeń kulturowych ziemian polskich w literaturze XIX wieku. 281. Rozwój literatury grozy od powieści gotyckiej po współczesny thriller i horror. 282. Problemy człowieka starego, chorego, niepełnosprawnego w literaturze na przestrzeni wieków.

Omów w oparciu o wybrane przykłady. (Propozycja własna ucznia).

II. ZWIĄZKI LITERATURY Z INNYMI DZIEDZINAMI SZTUKI

1. ”Kto mi powiada, że moja ojczyzna: pola, zieloność i kwiaty...” (C. K. Norwid). Obrazy ojczyzny w literaturze i malarstwie. Omów na wybranych tekstach literackich i kultury polskich pisarzy i artystów.

2. Swoi czy obcy? Zaprezentuj literackie i malarskie wizerunki Żydów w polskiej sztuce XIX i XX wieku.

3. Literackie i malarskie portrety władców. Omów zagadnienie, analizując teksty kultury wybranych epok.

4. Oblicza zrywów narodowościowych w literaturze i innych dziedzinach sztuki polskiej. Dokonaj analizy porównawczej wybranych dzieł.

5. Przeciw stereotypom kata. Scharakteryzuj portrety dobrych Niemców, odwołując się do wybranych przykładów z literatury i filmu.

6. Zbrodnia katyńska w literaturze i sztuce. 7. Motyw miłości i samotności w poezji Agnieszki Osieckiej. Omów problem, dokonując

interpretacji i analizy wybranych tekstów piosenek. 8. Problemy młodych dawniej i dziś – omów w oparciu o znane Ci teksty literackie i wybrane

filmy. 9. Konflikty zbrojne XX i XXI wieku. Omów problem w oparciu o wybrane teksty literackie i filmy. 10. Rosja i Rosjanie w literaturze i sztuce. Omów temat, sięgając do różnych dzieł kultury. 11. Dawny świat Żydów polskich. Przedstaw zagadnienie na wybranych przykładach literackich

i malarskich. 12. Patologie społeczne i ich odzwierciedlenie w literaturze, filmie i publicystyce. Zaprezentuj

temat na wybranych przykładach. 13. Literatura i sztuka Dalekiego Wschodu jako próba odnalezienia własnej drogi w świecie

przełomu wieków. Omów problem na przykładzie haiku, origami, ikebany, sztuki kaligrafii. 14. Artystyczne interpretacje powstań narodowych w literaturze i malarstwie (analiza

porównawcza dzieł). 15. Topos ogrodu w literaturze i sztukach plastycznych. Zbadaj sposób jego przedstawienia,

odwołując się do różnych tekstów kultury. 16. Kreacja gangstera w literaturze i filmie XX wieku. Omów na wybranych przykładach. 17. Dawniejsze i współczesne wzorce rodziny. Przedstaw problem na podstawie wybranych

tekstów literatury i filmu. 18. Literacka i filmowa wizja PRL-u. Omów zagadnienie, przywołując przykłady wybranych

utworów literackich i filmów. 19. Kreacje herosa (nadczłowieka) w literaturze fantasy i filmach sensacyjnych (analiza

porównawcza na wybranych przykładach). 20. Królestwo piekieł i jego przedstawiciele w literaturze i sztuce. Zaprezentuj funkcjonowanie

tego motywu w wybranych działach.

11

21. Hiob naszych czasów – problematyka cierpienia w literaturze i sztuce współczesnej. 22. Zaprezentuj i oceń wpływ literatury i filmu na kształtowanie wzorców osobowych

współczesnej młodzieży. 23. Motyw czterech pór roku w literaturze. Omów w oparciu o wybrane teksty literackie

i dzieła sztuki. 24. Porównaj adaptacje filmowe Andrzeja Wajdy z pierwowzorami literackimi. 25. Walka dobra ze złem w literaturze i sztuce – omów i oceń różne sposoby przedstawienia tego

motywu. 26. Motyw upływu czasu w literaturze i malarstwie wybranych epok. Omów temat, zwracając

uwagę na postawy życiowe bohaterów i zmiany zachodzące w rzeczywistości. 27. Fatum w literaturze i filmie. Omów w oparciu o znane Ci teksty literackie i wybrane filmy. 28. Które z postaw literackich i filmowych są dla Ciebie ważne w poszukiwaniu sensu życia? 29. Różne wizerunki aniołów w malarstwie i literaturze. Przedstaw swoje refleksje, odwołując się

do wybranych przykładów. 30. Motywy muzyczne w literaturze polskiej. Omów w oparciu o dzieła romantyzmu, Młodej

Polski i współczesne. 31. Funkcje symbolu w literaturze i malarstwie. Rozwiń zagadnienie na podstawie wybranych

dzieł. 32. Sposób widzenia świata porażonego wojną w różnych tekstach kultury. Rozważ na wybranych

przykładach. 33. Od tańca śmierci po tango w ujęciu S. Mrożka. Obraz tańca w kulturze. Omów na wybranych

przykładach. 34. Z. Herbert i K. Kieślowski jako twórcy dekalogu człowieka czasów zagrożenia. Odwołując się

do wybranych dzieł, wskaż różnice i podobieństwa w koncepcjach twórców. 35. Na podstawie wybranych przykładów z literatury i innych dziedzin sztuki przedstaw różne

sposoby pojmowania piękna i brzydoty. 36. Scharakteryzuj portrety Niemców prezentowane przez polską literaturę i film, dotyczące

wojny i okupacji. 37. Koncepcja kobiecego piękna w literaturze i malarstwie. Dokonaj analizy problemu, odwołując

się do trzech wybranych epok. 38. Omów i oceń wybrane współczesne realizacje telewizyjne i filmowe dzieł klasyków. 39. Obóz oświęcimski w literaturze i sztuce. Omów sposoby, jak literatura i sztuka przedstawiała

obóz oświęcimski. 40. Ludowe inspiracje w literaturze i sztuce. Przedstaw zagadnienie, opierając się na kilku

wybranych przykładach z literatury polskiej. 41. Tematyka tatrzańska w literaturze i sztuce. Omów w oparciu o wybrane teksty literackie

i dzieła sztuki. 42. Przedstaw motyw Apokalipsy w literaturze i sztuce. 43. „Przedwiośnie” S. Żeromskiego a „Przedwiośnie” F. Bajona jako dzieła stawiające pytania

o drogę rozwojową przyszłej Polski. 44. Omów różne sposoby ukazywania cierpienia w literaturze i sztuce. 45. Gdybyś miał zorganizować przegląd najlepszych filmów polskich – adaptacji literackich,

to jakie filmy znalazłyby się w tym przeglądzie i dlaczego? 46. Funkcje brzydoty w literaturze i innych dziedzinach sztuki. Przeanalizuj wybrane dzieła. 47. Tatry w literaturze i sztuce polskiej XIX wieku. 48. Symbolika kolorów w literaturze i innych dziedzinach sztuki. 49. Dzieło literackie a adaptacja filmowa. Omów na wybranym przykładzie. 50. Zaprezentuj folklor swojego regionu. Zwróć uwagę na literaturę, malarstwo, rzeźbę, muzykę

i język. 51. Inspiracje malarskie dzieł literackich. Zaprezentuj, odwołując się do przykładów z różnych

epok. 52. Literatura i sztuka wobec ludzkiego cierpienia. Odwołaj się do wybranych przykładów

z literatury i dzieł sztuki wybranych okresów literackich.

12

53. Kultura współczesna jako obraz i ocena rzeczywistości. (Wykorzystaj np. teksty piosenek, film, wystąpienia artystyczne, happeningi).

54. Przedstaw różnorodne kreacje postaci Żydów w literaturze i sztuce. 55. Omów motywy śmierci w literaturze, malarstwie i (lub) muzyce. 56. Zainteresowanie przedmiotami codziennego użytku w literaturze i sztuce.

Omów na dowolnym przykładach. 57. Bohater literacki a jego kreacja filmowa i/lub teatralna. Zaprezentuj w oparciu o własne

kontakty z kulturą. 58. Dzieła Szekspira i ich filmowe realizacje. Omów na wybranych przykładach. 59. Omów i spróbuj dokonać oceny zjawiska kiczu w sztuce współczesnej. 60. S. Wyspiański – artysta wszechstronny. Rozważ, przywołując wybrane dzieła literackie

i malarskie. 61. Literatura i film science fiction. Przedstaw cechy gatunku na wybranych przykładach. 62. Obecność mitów w literaturze, sztuce i języku. Omów w oparciu o wybrany mit. 63. Powstanie w getcie warszawskim w różnych ujęciach literackich i dziełach sztuki. 64. Wojna jako romantyczna legenda, wojna jako porażająca prawda... Zaprezentuj różne

spojrzenia na wojnę w wybranych tekstach kultury (literatura, malarstwo, film, piosenka). 65. Labirynt jako dzieło sztuki... Prześledź na wybranych przykładach literackich, malarskich,

filmowych i rozważ przyczyny popularności motywu. 66. Parodia rzeczywistości PRL w literaturze, malarstwie i filmie. Omów problem, odwołując się

do wybranych przykładów. 67. Sceny batalistyczne w literaturze, malarstwie i filmie. Przedstaw i porównaj sposób

prezentacji. 68. Impresjonizm w malarstwie i wybranych utworach epickich Młodej Polski. 69. Porównaj literacką i malarską wizję wsi zaprezentowaną w „Chłopach” W. Reymonta

i obrazach J. Chełmońskiego. 70. Analiza językowa i kulturowa przysłów polskich ( na przykładzie przysłów o określonej

tematyce). 71. Omów funkcje stylizacji modlitewnych w literaturze różnych epok na konkretnych

przykładach. 72. „Tak mówią bohaterowie literaccy”. Omów język wybranych postaci ze szczególnym

uwzględnieniem cech, ujawniających ich przynależność środowiskową. 73. Na wybranych przykładach przedstaw motyw tańca obecny w literaturze, malarstwie i filmie. 74. Mogiły, ruiny, opustoszałe zamki... – znaki przemijania w literaturze i malarstwie XVIII i XIX w.

Omów funkcjonowanie motywu. 75. Polskie obrzędy ludowe jako inspiracja artystyczna. Omów na wybranych przykładach

literatury i sztuki. 76. Dom i rodzina w literaturze i filmie. Omów zagadnienie, odwołując się do konkretnych

przykładów. 77. Na wybranych przykładach wykaż , że adaptacja filmowa dzieła literackiego może wzbogacić

lub zubożyć jego odbiór. 78. Zwierzę jako temat w dziełach malarskich oraz bohater utworów literackich. Przedstaw

i omów różne sposoby podejścia do tego tematu. 79. Kabaret jako zjawisko kulturowe XX wieku. Prześledź ewolucję jego formy i funkcje

na wybranych przykładach. 80. Wybrane wydarzenia historyczne oraz ich literackie i malarskie inspiracje. Omów problem,

odwołując się do przykładów. 81. Funkcjonowanie i rola motywu wesela w wybranych tekstach kultury. Omów problem,

odwołując się do przykładów. 82. Średniowieczna sztuka religijna. Omów główne wątki i ich ujęcia w malarstwie i poezji

wieków średnich. 83. Literatura i film grozy. Dokonaj porównania, wykorzystując wybrane przykłady. 84. Katastroficzne wizje świata w sztuce XX w. Rozważ zagadnienie, odwołując się do wybranych

tekstów kultury.

13

85. Omów sposoby ujęcia i funkcje motywu lotu Ikara w wybranych tekstach kultury (np. M. Chagall, P. Brueghel, S. Grochowiak, E. Bryll, Z. Herbert).

86. Radosna filozofia wiary św. Franciszka z Asyżu. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych przykładów literackich i filmowych.

87. Literatura i sztuka wobec historii. Na wybranych przykładach dzieł literatury i sztuki przedstaw różne sposoby ujmowania tematyki historycznej.

88. Porównaj obrazy Warszawy ukazane w wybranych utworach literackich i malarstwie XIX wieku.

89. Powstanie warszawskie i sposób jego ujęcia w literaturze, filmie i fotografii. Zaprezentuj temat na podstawie zebranego materiału.

90. Różne ujęcia motywu matki cierpiącej w literaturze i sztuce. Zaprezentuj na wybranych przykładach.

91. Młodopolska korespondencja sztuk. Omów problem, odwołując się do wybranych przykładów. 92. Sport jako motyw wykorzystywany w różnych dziedzinach sztuki. Omów zagadnienie

na wybranych przykładach. 93. Od Adama do Batmana. Przedstaw różnorodne kreacje mężczyzn w literaturze i filmie. 94. Przestrzeń architektoniczna dworu jako styl życia i wzór kulturowy ziemian polskich

w literaturze i filmie. 95. Sposoby kreowania obrazu natury w poezji i malarstwie. Analiza wybranych dzieł. 96. Różne ujęcia motywu Apokalipsy w literaturze i sztuce. Przedstaw na wybranych przykładach. 97. Fascynacje tatrzańskie w literaturze i sztuce Młodej Polski. Rozwiń temat, wykorzystując

wybrane przykłady. 98. Przyroda jako główny temat i tło w literaturze i sztuce romantyzmu. Odwołaj się

do wybranych tekstów kultury epoki. 99. Powstanie warszawskie w literaturze i fotografii. 100. Antropomorfizm zwierzęcy w literaturze i sztuce. Zaprezentuj na wybranych przykładach. 101. Odwołując się do wybranych przykładów z literatury, malarstwa, filmu omów sposoby

przedstawiania i rolę aniołów. 102. Przedstaw na podstawie wybranych przykładów ważne momenty dziejów narodowych

w ujęciu literackim i malarskim, jako realizację twórczości „ku pokrzepieniu serc“. 103. Futurystyczne fascynacje nowoczesnością i postępem. Omów zjawisko, odwołując się

do wybranych przykładów z literatury i sztuki. 104. Potwór, bestia, monstrum – niekiedy również w ludzkiej skórze. Omów temat na podstawie

dzieł literackich i filmowych. 105. Chopin w literaturze, sztuce i filmie. Zaprezentuj sylwetkę kompozytora na wybranych

przykładach. III. JĘZYK

1. Czemu służą językowe eksperymenty w poezji? Omów zagadnienie, analizując utwory

M. Białoszewskiego, B. Leśmiana lub innych twórców tak zwanej poezji lingwistycznej. 2. Bogactwo, różnorodność środków stylistycznych i ich funkcje w liryce Młodej Polski.

Przedstaw na wybranych przykładach. 3. Kultura języka współczesnego Polaka. Dokonaj analizy tekstów mówionych w odmianie

potocznej języka. 4. Analiza językowa i kulturowa przysłów polskich (na przykładzie przysłów o określonej

tematyce). 5. Perswazyjna funkcja języka na przykładzie tekstów propagandowych. Omów zagadnienie,

dokonując analizy przykładów. 6. Omów charakterystyczne cechy języka młodzieżowego w tekstach piosenek wybranych

zespołów rockowych. 7. Antenor a współcześni politycy. Dokonaj analizy językowej stylu przemówień wybranych

polityków.

14

8. Jakie błędy językowe współcześni Polacy popełniają najczęściej? Omów zagadnienie, przywołując zebrany materiał językowy i opinie językoznawców.

9. Różne sposoby manipulacji w reklamach. Omów zagadnienie na wybranych przykładach. 10. Literackie inspiracje w języku reklamy. Omów zagadnienie na wybranych przykładach. 11. Różne środowiska – różne sposoby komunikowania się, np. gwara uczniów szkół średnich,

kibiców sportowych, informatyków – komputerowców, miłośników wędkowania itp. Omów na wybranych przykładach.

12. Metaforyka tytułów prasowych. Zanalizuj wybrane przykłady i oceń ich trafność. 13. Omów wpływ języka bohaterów wybranej rodzimej telenoweli lub serialu TV na słownictwo

Twoich rówieśników. 14. Gwara a stylizacja gwarowa. Wykorzystując wybrane teksty, omów sposoby użycia gwary

ludowej w wybranych utworach literackich. 15. Język internetowych grup dyskusyjnych – zubożenie czy wzbogacenie współczesnej

polszczyzny? Zaprezentuj własne stanowisko w tej kwestii. 16. Scharakteryzuj język poezji barokowej, analizując wybrane teksty. 17. Analizując wybrane przykłady, wyjaśnij, w jaki sposób język może stać się narzędziem

manipulacji. 18. Przedstaw język przemówień współczesnych polityków. 19. Przedstaw język dziennikarzy i sprawozdawców sportowych. 20. Przedstaw język mówiony używany w środowisku Twoich rówieśników. 21. Omów stylizację językową w wybranych utworach literatury polskiej. 22. Mowa (werbalna i niewerbalna) jako sposób autoprezentacji bohaterów, np. „Wesela”. 23. Język w domu, w pracy, w szkole. Czy to ten sam język polski? Zanalizuj przykłady

ze współczesnej polszczyzny. 24. Język prasy młodzieżowej. Dokonaj oceny jego poprawności. 25. Ekspansja języków obcych na język polski na progu XXI w. Omów zjawisko na podstawie

obserwacji Internetu. 26. Maniera stylistyczna w utworach Młodej Polski. Omów na wybranych przykładach. 27. Humor w zeszytach uczniów i wypowiedziach nauczycieli. Analizując zgromadzony materiał,

omów rodzaje błędów językowych występujących w wybranych przykładach. 28. Funkcja gwary w wybranej powieści młodopolskiej. Przedstaw zjawisko. 29. Język poezji barokowej. Scharakteryzuj, przywołując wybrane teksty tej epoki. 30. Analizując zgromadzony materiał językowy omów zróżnicowanie środowiskowe współczesnej

polszczyzny. 31. Obecność związków frazeologicznych we współczesnym języku polskim. Omów w oparciu

o przykłady. 32. Perswazyjny język reklam telewizyjnych. Jakie tendencje dostrzegasz w ostatnim czasie?

Omów na wybranych przykładach. 33. Wypowiedzi polityków. Na podstawie zebranego materiału dokonaj klasyfikacji najczęściej

pojawiających się błędów językowych. 34. Porównaj język dwóch pokoleń Polaków po 1945 roku. Odwołaj się do wybranych tekstów

literackich. 35. Nowomowa, czyli o języku władzy i propagandy w systemie totalitarnym. 36. Odwołując się do wybranych przykładów omów zjawisko indywidualizacji języka bohaterów

literackich. 37. Szkoła, dom, rozrywka w gwarze uczniowskiej. Zjawiska słowotwórcze i dowcip językowy. 38. Przedstaw różne sposoby prowadzenia narracji oraz kreowania świata przedstawionego

w wybranych utworach. 39. Język ezopowy, jego cechy i funkcja w literaturze. Omów na wybranych przykładach. 40. Komizm słowny i sposoby jego realizacji w wybranych utworach różnych autorów i epok. 41. Dokonaj analizy językowej wybranych tekstów kabaretowych. 42. Przysłowia, sentencje, maksymy, aforyzmy. Dokonaj analizy językowej i określ ich funkcję

w wybranych utworach literackich. 43. Zbadaj funkcje stylizacji biblijnej w wybranych tekstach literackich.

15

44. Wyszukaj przykłady nazwisk znaczących (mówiących) bohaterów literackich różnych epok. Dokonaj ich analizy słowotwórczej, omów funkcje stylistyczne i związek z kreacją bohatera lub ideą utworu.

45. Współczesne piosenki młodzieżowe – zanalizuj strukturę ich języka i treść. 46. Język prasy lokalnej. Na podstawie zebranego materiału dokonaj klasyfikacji występujących

w niej błędów językowych. Wykorzystaj 1-2 tytuły. 47. Agresja w języku potocznym i publicystyce. Omów jej przyczyny, charakterystyczne środki

i funkcje. 48. Tak mówią bohaterowie literaccy. Omów język wybranych postaci ze szczególnym

uwzględnieniem cech ujawniających ich przynależność środowiskową i charakter. 49. Poddaj analizie językowej i kulturowej wybrane przysłowia polskie. 50. Scharakteryzuj styl literacki swojego ulubionego pisarza na wybranych fragmentach jego

utworów. 51. Kolokwializm i wulgaryzm jako środki wyrazu w literaturze XX wieku. Przedstaw i oceń

sposób ich wykorzystania, odwołując się do wybranych tekstów. 52. Jak mówią bohaterowie powieści historycznych? Zanalizuj procesy archaizacyjne

w wybranych dziełach.