Naturalizm – prąd literacki, który powstał we Francji w XIX wieku.

Powieści naturalistyczne były fotograficznym opisem rzeczywistości. Fikcja literacka została ograniczona na

rzecz przekazania problematyki społecznej. Wprowadzono także nowe typy bohaterów – ludzi pochodzących

z najniższych warstw społecznych (miejska biedota, chłopstwo), a nawet

z marginesu społecznego. Tematem utworów stały się zaś sprawy związane

z ich codzienną egzystencją. Akcentowano niesprawiedliwość społeczną i powszechny wyzysk.

Emile Zola – twórca naturalizmu

• postulat obiektywizmu;

• eliminacja fantastyki;

• jedynym środkiem charakterystyki bohaterów jest sytuacja sceniczna (brak charakterystyki

bezpośredniej);

• prosta fabuła;

• celem autora jest pogłębienie prawdy psychologicznej postaci;

• należało unikać dydaktyki;

• podkreślenie biologicznej motywacji postępowania ludzi;

• zacieranie granic między komedią a tragedią;

• przywiązanie wagi do dekoracji i rekwizytów.

„Moja pani! Na to mamy cztery ściany i sufit, aby brudy swoje prać w domu i aby nikt o nich nie wiedział. Rozwłóczyć je

po świecie to ani moralne, ani uczciwe. Ja zawsze tak żyłam, ażeby nikt nie mógł powiedzieć, iż byłam powodem skandalu.

Kobieta powinna przejść przez życie cicho i spokojnie. Ta już to jest tak i żadne nic nie pomoże”.

Dbanie o dobry

wizerunek w oczach innych

„W kącie, pod piecem, siedziało widmo człowiecze, za ręce i nogi przywiązane do

haka wystającego z ziemi. Siwe kudły nakrywały głowę i ramiona tej istoty, a jakieś stargane łachmany resztę ciała.

Czasem spod oczu ukazywały się straszliwe oczy jak dwa błyskające

płomienne miecze, kiedy niekiedy ust ciskały ładunek okropnych wyrazów”.

Opis wyglądu ludzi ubogich

„W cieniu wysokiego muru fabryki bawiło się stado dzieci. Jedne z nich były

mizerne tak bardzo, że dawała się widzieć w tych przeźroczystych twarzach sieć żył błękitnych: inne opaliły na słońcu

nie tylko swe buziaki, ręce i szyje, ale także skórę kolan wyłażących obszernymi

dziurami. Pośród pełzającej gromady pełzało jakieś małe, rachityczne, ze

sromotnie krzywymi nogami i ze śladami ospy na gołych, mizernych gnatach”.

Opis wyglądu ludzi ubogich

„Jedni idą spać pod mosty, na fortyfikacje, do Lasku Bulońskiego, na Vincennes... Inni, którzy mają

w kieszeni kilkanaście groszaków, szukają jakiegoś taniego domu noclegowego”.

Opis warunków życia biedoty

„W drugim pokoju na sofie, która służyła za łoże gościnne, leżał Korzecki w ubraniu, okropną masą krwi do szczętu

zwalanym. Głowa jego była roztrzaskana. Na miejscu lewej części czoła i na całym lewym policzku stała kupa krwi

stygnącej”.

Drastyczny opis

martwego Korzeckiego

„Nogę miał przerąbaną w kolanie, ledwie się trzymała na skórze i

obficie krwawiła”.(tom I, s. 124)

Drastyczna scena, gdy Kuba odcina

sobie nogę

„ Na tle zorzy liliowej widać było konia, wspartego na przednich nogach. Miotał łbem, wykręcał go w stronę grobu Winrycha i rżał.

Trzepały się nad tym żywym trupem, wzlatywały, spadały i krążyły wron całe gromady. Zorza szybko gasła. Zza świata szła noc,

rozpacz i śmierć”.

Opis konia oraz działań wron