Tendencje unifikacyjne w ADR a odrębności krajowych systemów prawnych

23
Tendencje unifikacyjne w ADR a odrębności krajowych systemów prawnych Joachim Hilla Rechtsanwalt i radca prawny Frankfurt am Main - Warszawa www.hilla.eu Konferencja organizowana przez Sąd Arbitrażowy przy Nowotomyskiej Izbie Gospodarczej w dn. 16.03.2012 r. Hilla §

description

Hilla §. Tendencje unifikacyjne w ADR a odrębności krajowych systemów prawnych. Konferencja organizowana przez Sąd Arbitrażowy przy Nowotomyskiej Izbie Gospodarczej w dn. 16.03.2012 r. Joachim Hilla Rechtsanwalt i radca prawny Frankfurt am Main - Warszawa. www.hilla.eu. - PowerPoint PPT Presentation

Transcript of Tendencje unifikacyjne w ADR a odrębności krajowych systemów prawnych

Page 1: Tendencje unifikacyjne w ADR  a odrębności krajowych  systemów prawnych

Tendencje unifikacyjne w ADR a odrębności krajowych

systemów prawnych

Joachim HillaRechtsanwalt i radca prawny

Frankfurt am Main - Warszawa

www.hilla.eu

Konferencja organizowana przez Sąd Arbitrażowy

przy Nowotomyskiej Izbie Gospodarczej w dn. 16.03.2012 r.

Hilla §

Page 2: Tendencje unifikacyjne w ADR  a odrębności krajowych  systemów prawnych

Joachim Hilla

radca prawny i Rechtsanwalt studia prawnicze w Katowicach, Warszawie i Heidelbergu 1990 wpis na listę adwokatów we Frankfurcie nad Menem 2000 wpis na listę radców prawnych w Warszawie 1990 - 1998 wspólnik w jednej z wiodących niemieckich kancelarii adwokackich,

od 1998 r. własne biuro w Warszawie i we Frankfurcie nad Menem były pracownik naukowy na Uniwersytetach w Katowicach i Passau, publikacje w

zakresie prawa polskiego i niemieckiego arbiter ad hoc oraz Sądów Arbitrażowych: przy Krajowej Izbie Gospodarczej w

Warszawie, przy Polsko-Niemieckiej Izbie Przemysłowo-Handlowej w Warszawie, członek Deutsche Institution für Schiedsgerichtsbarkeit e.V.

Hilla §

www.hilla.eu

Tendencje unifikacyjne w ADR a odrębności krajowych systemów prawnych. Arbitraż w NiemczechNowy Tomyśl, 16.03.2012 r

Page 3: Tendencje unifikacyjne w ADR  a odrębności krajowych  systemów prawnych

Arbitraż w Niemczech

I. Zarys historyczny

II. Podstawy prawne

III. Praktyka arbitrażowa

IV. Literatura przedmiotu

V. Podsumowanie

Hilla §

Tendencje unifikacyjne w ADR a odrębności krajowych systemów prawnych. Arbitraż w NiemczechNowy Tomyśl, 16.03.2012 r

www.hilla.eu

Page 4: Tendencje unifikacyjne w ADR  a odrębności krajowych  systemów prawnych

I. Zarys historyczny

1. Der große Schied, Kolonia 1258 r.

2. Arbitraż w miastach hanzeatyckich

3. Sąd Polubowny w kodeksie postępowania cywilnego (Zivilprozessordnung) z 30.01.1877 r.

4. Nowelizacja regulacji sądownictwa arbitrażowego ustawą z dn. 22.12.1997 r. (oparcie na modelu UNCITRAL)

Hilla §

Tendencje unifikacyjne w ADR a odrębności krajowych systemów prawnych. Arbitraż w NiemczechNowy Tomyśl, 16.03.2012 r

www.hilla.eu

Page 5: Tendencje unifikacyjne w ADR  a odrębności krajowych  systemów prawnych

I. Zarys historyczny Hilla §

Der grosse Schied z 1258 r.

Tendencje unifikacyjne w ADR a odrębności krajowych systemów prawnych. Arbitraż w NiemczechNowy Tomyśl, 16.03.2012 r

www.hilla.eu

Page 6: Tendencje unifikacyjne w ADR  a odrębności krajowych  systemów prawnych

II. Podstawy prawne

1. Regulacja ustawowa – 10 księga Zivilprozessordnung (ZPO)[w brzmieniu obowiązującym od 01.01.1998 r. ]* nieznaczne różnice w stosunku do ustawy modelowej UNCITRAL o międzynarodowym arbitrażu handlowym

z 21.06.1985 r. z poprawkami z 07.07.2006 r.

* * istotne różnice …

Oddział pierwszy - Przepisy ogólne

zakres stosowania, § 1025 * zakres czynności sądu, § 1026

Oddział drugi – Umowa arbitrażowa

zapis arbitrażowy, § 1029 zdolność arbitrażowa, § 1030 forma zapisu arbitrażowego, § 1031 * zapis arbitrażowy a powództwo przed sądem powszechnym, § 1032 * * zapis na sąd arbitrażowy i tymczasowe środki zabezpieczające, § 1033

Hilla §

Tendencje unifikacyjne w ADR a odrębności krajowych systemów prawnych. Arbitraż w NiemczechNowy Tomyśl, 16.03.2012 r

www.hilla.eu

Page 7: Tendencje unifikacyjne w ADR  a odrębności krajowych  systemów prawnych

II. Podstawy prawne

1. Regulacja ustawowa – 10 księga Zivilprozessordnung (ZPO)

Odział trzeci – Powołanie sądu arbitrażowego

skład sądu arbitrażowego, § 1034 * powołanie sędziów, § 1035 * * wyłączenie sędziego arbitrażowego, § 1036 ust. 1 bezczynność albo niemożliwość wypełniania zadań, § 1038

Oddział czwarty – Właściwość sądu arbitrażowego

kompetencje, § 1040 ust. 1 * środki tymczasowej ochrony prawnej, § 1041 ust. 1

Hilla §

Tendencje unifikacyjne w ADR a odrębności krajowych systemów prawnych. Arbitraż w NiemczechNowy Tomyśl, 16.03.2012 r

www.hilla.eu

Page 8: Tendencje unifikacyjne w ADR  a odrębności krajowych  systemów prawnych

II. Podstawy prawne

1. Regulacja ustawowa – 10 księga Zivilprozessordnung (ZPO)

Odział piąty – Tok postępowania arbitrażowego

ogólne zasady postępowania, § 1042 * * wszczęcie postępowania arbitrażowego, § 1044 * * pozew i odpowiedź na pozew, § 1046 * * biegły powołany przez sąd arbitrażowy, § 1049 * *

Hilla §

Tendencje unifikacyjne w ADR a odrębności krajowych systemów prawnych. Arbitraż w NiemczechNowy Tomyśl, 16.03.2012 r

www.hilla.eu

Page 9: Tendencje unifikacyjne w ADR  a odrębności krajowych  systemów prawnych

II. Podstawy prawne

1. Regulacja ustawowa –10 księga Zivilprozessordnung (ZPO)

Oddział szósty – Wyrok arbitrażowy i zakończenie postępowania

stosowane prawo, § 1051 * * rozstrzygnięcie przez kolegium arbitrów, § 1052 * ugoda, § 1053 * * forma i treść wyroku sądu polubownego, § 1054 * * skutki wyroku arbitrażowego, § 1055 * * rozstrzygnięcie o kosztach, § 1057 *

Oddział siódmy – Środki zaskarżenia wyroku sądu arbitrażowego

wniosek o uchylenie wyroku, § 1059 *

Hilla §

Tendencje unifikacyjne w ADR a odrębności krajowych systemów prawnych. Arbitraż w NiemczechNowy Tomyśl, 16.03.2012 r

www.hilla.eu

Page 10: Tendencje unifikacyjne w ADR  a odrębności krajowych  systemów prawnych

II. Podstawy prawne

1. Regulacja ustawowa – 10 księga Zivilprozessordnung (ZPO)

Oddział ósmy – Przesłanki uznania i stwierdzenia wykonalności wyroków arbitrażowych

krajowe wyroki arbitrażowe, § 1060 * zagraniczne wyroki arbitrażowe, § 1061 * *

(odwołanie do Konwencji Nowojorskiej z dn. 10.06.1958 r. w sprawie uznania i wykonywania zagranicznych orzeczeń arbitrażowych)

Oddział dziewiąty – Postępowanie sądowe

właściwość wyższego sądu krajowego w sprawach arbitrażowych, § 1062 * *

przepisy ogólne, § 1063 * * odrębności przy stwierdzaniu wykonalności

wyroków arbitrażowych, § 1064 * * zażalenie prawne (Rechtsbeschwerde)

jako środek zaskarżenia, § 1065 * *

Hilla §

Tendencje unifikacyjne w ADR a odrębności krajowych systemów prawnych. Arbitraż w NiemczechNowy Tomyśl, 16.03.2012 r

www.hilla.eu

Page 11: Tendencje unifikacyjne w ADR  a odrębności krajowych  systemów prawnych

II. Podstawy prawne

1. Regulacja ustawowa – 10 księga Zivilprozessordnung (ZPO)

Oddział dziesiąty – Pozaumowne sądy polubowne

odpowiednie stosowanie regulacji ustawowej do pozaumownych sądów

arbitrażowych, § 1066

Hilla §

Tendencje unifikacyjne w ADR a odrębności krajowych systemów prawnych. Arbitraż w NiemczechNowy Tomyśl, 16.03.2012 r

www.hilla.eu

Page 12: Tendencje unifikacyjne w ADR  a odrębności krajowych  systemów prawnych

2. Regulaminy

a) Regulamin arbitrażowy DIS 98 (DIS-Schiedsgerichtsordnung 98) (języki: niemiecki, angielski, francuski, hiszpański, rosyjski, chiński, turecki)

b) Reguły uzupełniające dla postępowań przyspieszonych 08 (DIS-Ergänzende Regeln für beschleunigte Verfahren 08 (ERBV) (języki: niemiecki, angielski, rosyjski)

c) Reguły uzupełniające dla sporów korporacyjnych 09 DIS-Ergänzende Regeln für gesellschaftsrechtliche Streitigkeiten

09 (ERGeS) (języki: niemiecki, angielski)

d) Wytyczne DIS dotyczące zwrotu wydatków arbitrów 05 DIS-Richtlinien für die Erstattung von Auslagen der Schiedsrichter

05 (języki: niemiecki, angielski, hiszpański, rosyjski)

II. Podstawy prawne Hilla §

Tendencje unifikacyjne w ADR a odrębności krajowych systemów prawnych. Arbitraż w NiemczechNowy Tomyśl, 16.03.2012 r

www.hilla.eu

Page 13: Tendencje unifikacyjne w ADR  a odrębności krajowych  systemów prawnych

2. Regulaminy

e) Regulamin zarządzania rozwiązywaniem konfliktów DIS-Konfliktmanagementordnung 10 (KMO) (języki: niemiecki, angielski)

f) Regulamin postępowania rozjemczego DIS-Schlichtungsordnung 02 (SchlO) (języki: niemiecki, angielski)

g) Regulamin postępowania mediacyjnego DIS-Mediationsordnung 10 (MedO) (języki: niemiecki, angielski)

h) Regulamin dotyczący rozstrzygnięć w formie opinii biegłego DIS-Schiedsgutachtensordnung 10 (SchGO) (języki: niemiecki, angielski)

II. Podstawy prawne Hilla §

Tendencje unifikacyjne w ADR a odrębności krajowych systemów prawnych. Arbitraż w NiemczechNowy Tomyśl, 16.03.2012 r

www.hilla.eu

Page 14: Tendencje unifikacyjne w ADR  a odrębności krajowych  systemów prawnych

2. Regulaminy

i) Regulamin dotyczący opinii biegłego DIS-Gutachtensordnung 10 (GO) (języki: niemiecki, angielski)

j) Regulamin postępowanie przy zarządzaniu projektami DIS-Verfahrensordnung für Adjudikation 10 (AVO) (języki: niemiecki, angielski)

k) Regulamin arbitrażowy do spraw sportu DIS-Sportschiedsgerichtsordnung 08 (języki: niemiecki)

II. Podstawy prawne Hilla §

Tendencje unifikacyjne w ADR a odrębności krajowych systemów prawnych. Arbitraż w NiemczechNowy Tomyśl, 16.03.2012 r

www.hilla.eu

Page 15: Tendencje unifikacyjne w ADR  a odrębności krajowych  systemów prawnych

III. Praktyka arbitrażowa

1. Arbitraże ad hoc

2. Główne instytucje arbitrażowe

Deutsche Institution für Schiedsgerichtsbarkeit e.V. (DIS) http://www.dis-arb.de/

Schiedsgericht für Privates Baurecht Deutschland http://www.schiedsgericht.org/

Sportschiedsgerichte der Fachverbände

Każda Izba Przemysłowo-Handlowa

Każda Izba Adwokacka

Hilla §

Tendencje unifikacyjne w ADR a odrębności krajowych systemów prawnych. Arbitraż w NiemczechNowy Tomyśl, 16.03.2012 r

www.hilla.eu

Page 16: Tendencje unifikacyjne w ADR  a odrębności krajowych  systemów prawnych

III. Praktyka arbitrażowa

1. Statystyka DIS za 2010 r.

155 nowych postępowań arbitrażowych

wartość przedmiotu sporu od 2.856 euro do 650.000.000 euro, łączna w.p.s.: 1.090 mld euro

43 postępowania z udziałem stron z zagranicy

26 postępowań prowadzonych w języku angielskim

10 postępowań na podstawie regulaminu do spraw sportu

Hilla §

Tendencje unifikacyjne w ADR a odrębności krajowych systemów prawnych. Arbitraż w NiemczechNowy Tomyśl, 16.03.2012 r

www.hilla.eu

Page 17: Tendencje unifikacyjne w ADR  a odrębności krajowych  systemów prawnych

III. Praktyka arbitrażowa

2. Aktualne problemy arbitrażu

a) DIS-Veranstaltungen

Niezależność i bezstronność arbitrów (14-15.04.2011) Die Unabhängigkeit und Unparteilichkeit von Schiedsrichtern

Nowy regulamin arbitrażowy Międzynarodowej Izby Handlowej (18-19.10.2011)Die neue ICC-Schiedsgerichtsordnung

Arbitraż w polityce, gospodarce i sądownictwie w XXI wieku (19-20.04.2012)Schiedsgerichtsbarkeit im Umfeld von Politik, Wirtschaft und Gerichtsbarkeit im 21. Jahrhundert

Hilla §

Tendencje unifikacyjne w ADR a odrębności krajowych systemów prawnych. Arbitraż w NiemczechNowy Tomyśl, 16.03.2012 r

www.hilla.eu

Page 18: Tendencje unifikacyjne w ADR  a odrębności krajowych  systemów prawnych

III. Praktyka arbitrażowa

2. Aktualne problemy arbitrażu

b) konferencja arbitrażowa Petersberger Schiedstage

Zarządzanie postępowaniami arbitrażowymi – profesjonalna organizacja postępowań (2004)Management von Schiedsverfahren – Professionelle Verfahrensoraganisation

Globalizacja postępowania arbitrażowego i ADR w świetle międzynarodowej harmonizacji i konkurencji (2005)Globalization of Dispute Resolution – Arbitration and ADR in the Focus of International Harmonization and Competition

Arbitraż w sporach inwestycyjnych (2006)Arbitration in Investment Disputes

Arbitraż w umowach budowlanych i o usługi budowlane (2007)Schiedsgerichtsbarkeit in Bau- und Anlagenbauverträge

Hilla §

Tendencje unifikacyjne w ADR a odrębności krajowych systemów prawnych. Arbitraż w NiemczechNowy Tomyśl, 16.03.2012 r

www.hilla.eu

Page 19: Tendencje unifikacyjne w ADR  a odrębności krajowych  systemów prawnych

III. Praktyka arbitrażowa

2. Aktualne problemy arbitrażu

b) konferencja arbitrażowa Petersberger Schiedstage

Arbitraż: Punkt widzenia użytkowników (2008)Schiedsgerichtsbarkeit: Die Sicht der Nutzer

Menadżer ds. konfliktów – aktywne zarządzanie konfliktem w przedsiębiorstwach (2009)Der Konfliktmanager - Aktives Konfliktmanagement in Unternehmen

Arbitraż i zabezpieczenie kredytowe (2010 )Schiedsgerichtsbarkeit und Kreditsicherung

Arbitraż i upadłość (2011)Schiedsgerichtsbarkeit und Insolvenz

Spory M&A przed sądami arbitrażowymi (2012)M&A-Streitigkeiten vor Schiedsgerichten

Hilla §

Tendencje unifikacyjne w ADR a odrębności krajowych systemów prawnych. Arbitraż w NiemczechNowy Tomyśl, 16.03.2012 r

www.hilla.eu

Page 20: Tendencje unifikacyjne w ADR  a odrębności krajowych  systemów prawnych

1. Literatura niemiecka

Lachmann, J. P., Handbuch für die Schiedsgerichtspraxis, 3. Auflage 2008, Schmidt (Otto), Köln

Lionnet, Dr. K., Handbuch der internationalen und nationalen Schiedsgerichtsbarkeit. Systematische Darstellung der privaten Handelsschiedsgerichtsbarkeit für die Praxis der Parteien, 3. Auflage 2005, Richard Boorberg Verlag

Schütze, Prof. Dr. R. A., Schiedsgericht und Schiedsverfahren, 4. Auflage 2007, Beck, München

Schwab, Prof. Dr. K. H. / Walter, Prof. Dr. G., Schiedsgerichtsbarkeit, Systematischer Kommentar zu den Vorschriften der ZPO, des Arbeitsgerichtsgesetzes, der Staatsverträge und der Kostengesetze über das privatrechtliche Schiedsgerichtsverfahren, 7. Auflage 2005, Beck, München

IV. Literatura przedmiotu Hilla §

Tendencje unifikacyjne w ADR a odrębności krajowych systemów prawnych. Arbitraż w NiemczechNowy Tomyśl, 16.03.2012 r

www.hilla.eu

Page 21: Tendencje unifikacyjne w ADR  a odrębności krajowych  systemów prawnych

2. Literatura polska

Budniak A., Treść zapisu na sąd polubowny w świetle przepisów polskiego i niemieckiego postępowania cywilnego – wybrane zagadnienia, Kwartalnik ADR, Nr 3(7)/2009

Grajzer J., Klupś K., Arbitraż w Republice Federalnej Niemiec z odniesieniem do polskich rozwiązań, Biuletyn Sądu Arbitrażowego przy KIG, Nr 6/2008

Wojciechowski R., Przepisy niemieckiego Kodeksu postępowania cywilnego o postępowaniu arbitrażowym. Przekład z wprowadzeniem, w: Arbitraż i mediacja 2/2008, Warszawa 2008, s. 105-134.

IV. Literatura przedmiotu Hilla §

Tendencje unifikacyjne w ADR a odrębności krajowych systemów prawnych. Arbitraż w NiemczechNowy Tomyśl, 16.03.2012 r

www.hilla.eu

Page 22: Tendencje unifikacyjne w ADR  a odrębności krajowych  systemów prawnych

1. Dialektyka unifikacji i ucieczki w odrębności.

2. Odrębność jako element współzawodnictwa pomiędzy instytucjami arbitrażowymi, ale też i systemami prawnymi.

V. Podsumowanie Hilla §

Tendencje unifikacyjne w ADR a odrębności krajowych systemów prawnych. Arbitraż w NiemczechNowy Tomyśl, 16.03.2012 r

www.hilla.eu

Page 23: Tendencje unifikacyjne w ADR  a odrębności krajowych  systemów prawnych

Dziękuję za uwagę.

Joachim HillaRechtsanwalt und radca prawny

[email protected] www.hilla.eu

Schillerstraße 20 Al. Jerozolimskie 101/1260313 Frankfurt am Main 02-011 WarszawaTel.: +49 69 91 33 01 0 Tel.: +48 22 745 01 90Fax: +49 69 91 33 01 19 Fax: +48 22 745 01 91

Hilla §

Tendencje unifikacyjne w ADR a odrębności krajowych systemów prawnych. Arbitraż w NiemczechNowy Tomyśl, 16.03.2012 r