Temp. Topnienia

4
 Instytut Inynierii Materiałowej – Zakład Tworzyw Polimerowych Wyznaczanie temperatury topnienia tworzyw sztucznych 1 Wyznaczanie temperatury topnienia tworzyw sztucznych 1. Cel wiczenia Celem wiczenia jest zapoznanie si  ze sposobem wyznaczania temperatury topnienia tworzyw termoplastycznych za pomoc  aparatu Boetius’a. 2. Okre lenie podstawowych zagadnie  Opisuj c wła ciwo ci cieplne polimerów stosuje si  dwa podstawowe okre lenia: odporno  cieplna termiczna mechaniczna, odporno  cieplna termiczna chemiczna. Odporno  cieplna termiczna mechaniczna , zwana równie  fizyczn  lub odwracaln , okre la temperatur  graniczn , przy której polimer w okre lonych warunkach, pod wpływem obci enia traci swoj  wytrzymało  mechaniczn . Oznacza si  j  na podstawie jednej z kilku temperaturowych charakterystyk takich jak : temperatura topnienia cz ci krystalicznych, temperatura mi knienia polimeru, temperatura lepkoplastycznego płyni cia bez napr enia lub pod obci eniem, temperatura zeszklenia, temperatura krucho ci. Odporno  cieplna termiczna chemiczna  okre la graniczn  temperatur , przy której zachodzi zmiana struktury chemicznej, np.: rozkład, co zmienia wła ciwo ci polimeru. Jest ona nazwana równie  nieodwracaln  i okre la si  j  w pró ni, w gazie inertnym, w powietrzu, a tak e w aktywnym chemicznie otoczeniu. Do okre lenia tej odporno ci cieplnej stosowane s  metody termicznej analizy ró nicowej DTA i termograwimetrii TG. Dla charakterystyki zmian stanu polimerów, które zachodz  w czasie zmian temperatury stosowane s  nast puj ce charakterystyczne wielko ci temperaturowe: Tkr - temperatura krucho ci - jest to temperatura przej cia ze stanu szklistego kruchego w stan szklisty z wymuszon  elastyczno ci , T g - temperatura zeszklenia - jest to temperatura przej cia ze stanu wysokoelastycznego w stan szklisty, obserwowana podczas chłodzenia, Tp ,Tf - temperatura płyni cia - jest temperatura przej cia ze stanu wysokoelastycznego w stan plastyczny, ciekły, Tt - temperatura topnienia  - temperatura zmiany stanu sk upienia polimeru ze stanu stałego w stan ciekły , odnosi si  do polimerów krystalicznych. Temperatura topnienia  jest typow  temperatur  termodynamiczn  i dotyczy ona polimerów krystalicznych i cz ciowo krystalicznych. Podczas ogrzewania zmniejsza si  stopie  krystaliczno ci polimerów, gdy  cz  fazy krystalicznej przemienia si  w faz  bezpostaciow . Ta przemiana fazowa zachodzi w szerokim zakresie temperatur (10-20 ˚C). Za temperatur  topnienia przyjmuje si  temperatur  zaniku fazy krystalicznej w polimerze. Stopiony polimer zawiera wył cznie faz  bezpostaciow  [1-3]. Temperatura topnienia jest uzale niona od : elastyczno ci ła cucha- która zale y od budowy ła cucha (budowy chemicznej, rodzaju podstawników, grup ko cowych, typu i ilo ci rozgał zie , masy cz steczkowej ) konfiguracji. Wbudowanie do ła cucha głównego grup utrudniaj cych swobodn  rotacj  wpływa na wzrost temperatury topnienia. Grupami tymi s  : ugrupowania polarne, grupy o du ej obj to ci,

Transcript of Temp. Topnienia

Page 1: Temp. Topnienia

5/9/2018 Temp. Topnienia - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/temp-topnienia 1/3

 

¢ ¡¤ £¦ ¥ § © ¥ ! "$ #% & #% © ! ¥( '¢ )0 !

Instytut In1ynierii Materiałowej – Zakład Tworzyw Polimerowych

Wyznaczanie temperatury topnienia tworzyw sztucznych 1

Wyznaczanie temperatury topnienia tworzyw sztucznych

1. Cel2  

wiczeniaCelem3wiczenia jest zapoznanie si

4ze sposobem wyznaczania temperatury topnienia tworzyw

termoplastycznych za pomoc 5 aparatu Boetius’a.

2. Okre 6 lenie podstawowych zagadnie 7  Opisuj

5c wła

8ciwo

8ci cieplne polimerów stosuje si

4dwa podstawowe okre

8lenia:

– odporno89 3

cieplna termiczna mechaniczna,– odporno 89 3 cieplna termiczna chemiczna.

Odporno@B A

cieplna termiczna mechaniczna, zwana równieC

fizyczn5

lubodwracaln 5 , okre 8 la temperatur 4 graniczn 5 , przy której polimer w okre 8 lonych warunkach, podwpływem obci

5D Cenia traci swoj

5wytrzymało

89 3mechaniczn

5. Oznacza si

4j

5na podstawie jednej z kilku

temperaturowych charakterystyk takich jak :– temperatura topnienia cz 4 8 ci krystalicznych,– temperatura mi

4knienia polimeru,

– temperatura lepkoplastycznego płyni4cia bez napr

4 Cenia lub pod obci

5D Ceniem,

– temperatura zeszklenia,– temperatura krucho

8ci.

Odporno@B A cieplna termiczna chemiczna okre 8 la graniczn 5 temperatur 4 , przy której zachodzizmiana struktury chemicznej, np.: rozkład, co zmienia wła

8ciwo

8ci polimeru. Jest ona nazwana równie

nieodwracaln5

i okre8la si

4j

5w pró

Cni, w gazie inertnym, w powietrzu, a tak

Ce w aktywnym chemicznie

otoczeniu. Do okre 8 lenia tej odporno 8 ci cieplnej stosowane s 5 metody termicznej analizy ró C nicowej

DTA i termograwimetrii TG.Dla charakterystyki zmian stanu polimerów, które zachodz5

w czasie zmian temperaturystosowane s 5 nast 4 puj 5 ce charakterystyczne wielko 8 ci temperaturowe:– Tkr  - temperatura krucho

@ci - jest to temperatura przej

8cia ze stanu szklistego kruchego w stan

szklisty z wymuszon 5 elastyczno 8 ci 5 ,– Tg - temperatura zeszklenia - jest to temperatura przej

8cia ze stanu wysokoelastycznego w stan

szklisty, obserwowana podczas chłodzenia,– Tp ,Tf - temperatura płyni E cia - jest temperatura przej 8 cia ze stanu wysokoelastycznego w stan

plastyczny, ciekły,– Tt - temperatura topnienia - temperatura zmiany stanu skupienia polimeru ze stanu stałego w stan

ciekły , odnosi si 4 do polimerów krystalicznych.

Temperatura topnienia jest typow 5 temperatur 5 termodynamiczn 5 i dotyczy ona polimerówkrystalicznych i cz

4 8ciowo krystalicznych. Podczas ogrzewania zmniejsza si

4stopie

Fkrystaliczno

8ci

polimerów, gdyC

cz4 89 3

fazy krystalicznej przemienia si4

w faz4

bezpostaciow5. Ta przemiana fazowa

zachodzi w szerokim zakresie temperatur (10-20 ˚C). Za temperatur 4 topnienia przyjmuje si 4  temperatur

4zaniku fazy krystalicznej w polimerze. Stopiony polimer zawiera wył 

5cznie faz

bezpostaciow 5 [1-3]. Temperatura topnienia jest uzale C niona od :– elastyczno 8 ci ła F cucha- która zale C y od budowy ła F cucha (budowy chemicznej, rodzaju

podstawników, grup koFcowych, typu i ilo

8ci rozgał 

4zie

F, masy cz

5steczkowej )

– konfiguracji.Wbudowanie do ła

Fcucha głównego grup utrudniaj

5cych swobodn

5rotacj

4wpływa na wzrost

temperatury topnienia. Grupami tymi s 5 :– ugrupowania polarne,– grupy o du

Cej obj

4to

8ci,

Page 2: Temp. Topnienia

5/9/2018 Temp. Topnienia - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/temp-topnienia 2/3

 

G¢ H¤ I¦ P Q R S T U P V! W X$ Y% S& Y% R S! P( ¢ a0 V! W

Instytut Inbynierii Materiałowej – Zakład Tworzyw Polimerowych

Wyznaczanie temperatury topnienia tworzyw sztucznych 2

– wi c zania podwójne,– struktury cykliczne.Podobny wpływ ma równie d sieciowanie.

3. Metody

3.1. Metoda wyznaczania temperatury topnienia za pomoce

aparatu Boetius’a

3.1.1. Zakres stosowania metody

Metoda pomiaru temperatury topnienia za pomoc c aparatu Boetius’a mo d e byf stosowana wdla wszystkich tworzyw termoplastycznych krystalicznych i semikrystalicznych

3.1.2. Opis metody

Metoda wyznaczania temperatury topnienia okre g lonego tworzywa polega na obserwacji zmian

struktury badanej próbki polimeru wraz ze wzrostem temperatury i zaobserwowaniu momentu(temperatury), w który nast c pi całkowity zanik fazy krystalicznej.

3.1.3. Przyrzhd pomiarowy

Aparat Boetius’a składa si i z nast i puj c cych urz c dze p :

• mikroskopu optycznego posiadaj c cego wbudowany stolik grzejny zaopatrzony w termometr,

• opornika, za pomoc c którego odbywa si i sterowanie temperatur c stolika grzejnego,zapewniajc cy przyrost temperatury z szybko g ci c 40 / min.,

• oprzyrz c dowania pomocniczego do przygotowania próbki do badania,

• pokrywy szklanej.

3.1.4. Wykonanie pomiaruPrzed przyst c pienie do pomiaru nale d y wł c czyf lampki wbudowan c w mikroskop, tak aby próbkabadanego materiału była dobrze widoczna w okularze. Na skali opornika ustawiamy maksymaln c  temperaturi grzania zbli d on c do zakładanej temperatury topnienia badanego polimeru. Próbk i  tworzywa w postaci małego g cinka umieszczamy na szkiełku podstawowym i nakrywamy szkiełkiemnakrywkowym, po czym próbk i umieszczamy na stoliku grzejnym mikroskopu, w taki sposób, abykrawi d q próbki była widoczna w polu widzenia okularu. Cały układ przykrywamy pokryw c szklan c , abywyeliminowaf wpływ powietrza i regulujemy ostro g9 f widzenia. Nast i pnie wł c czamy ogrzewanie iobserwujemy próbk i przez mikroskop. Pocz c tek topnienia okre g la si i na podstawie rozmycia ostro g cibrzegów próbki, natomiast koniec procesu topnienia na podstawie zlania si i próbki w kropl i . Pomiaryprzeprowadzamy trzykrotnie dla ka d dej próbki polimeru, przy czym za wła g ciwe nale d y przyj cD f wyniki owarto g ciach nie ró d ni c cych si i mii dzy sob c o wi i cej ni d 2%.

4. Opracowanie wynikówZa temperaturi topnienia badanego tworzywa przyjmujemy zakres temperatur: od moment

dostrzed enia pierwszych oznak topnienia fazy krystalicznej (rozmycie si i konturów) do momentuuzyskania jednolitej kropli.

Sprawozdanie z przebiegu zaj i f laboratoryjnych z ww tematu powinno zawiera f :– opis metody,– wyniki obserwacji, rysunki odzwierciedlaj c ce wygl c d próbki przed i po procesie topnienia,

– wnioski.

Page 3: Temp. Topnienia

5/9/2018 Temp. Topnienia - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/temp-topnienia 3/3

 

r¢ s¤ t¦ u v w x y � u �! � �$ �% x& �% w x! u( �¢ �0 �! �

Instytut In�ynierii Materiałowej – Zakład Tworzyw Polimerowych

Wyznaczanie temperatury topnienia tworzyw sztucznych 3

5. Literatura1. A. Bł � dzki - Laboratorium z fizykochemii polimerów , PS Szczecin 1981 T.2. D. � uchowska - Polimery konstrukcyjne , WNT, Warszawa 19953. J.J. Pielichowski , A.A. Pruszy � ski - Technologia tworzyw sztucznych , WNT, Warszawa 19944. Broniewski , A .Iwasiewicz -Metody bada � i ocena własno � ci tworzyw sztucznych, WNT,

Warszawa 2000