Technologia RFID jako czynnik konkurencyjności - PSZW · 153 wania do celów RFID, zakres ten jest...

MAREK MATULEWSKI, ZBYSZKO PAWLAK

TECHNOLOGIA RFID JAKO CZYNNIK KONKURENCYJNOCI

W ZARZ�DZANIU LOGISTYK� SŁU�BY ZDROWIA

Streszczenie

Celem artykułu jest przybli�enie technologii RFID jako czynnika konkurencyj-

no�ci w zarz�dzaniu logistyk� słu�by zdrowia. W coraz wi�kszym stopniu, w celu

poprawy konkurencyjno�ci jednostek słu�by zdrowia, wdra�ane s� ró�norodne roz-

wi�zana usprawniaj�ce obieg informacji. Jednym z tego typu narz�dzi umo�liwiaj�-

cym automatyzacj� szeroko rozumianej identyfikacji jest technologia RFID. Opty-

malizuje ona wielopłaszczyznow� wymian� informacji oraz gromadzenie niezb�d-

nych danych (tzn. m.in. takich jak pacjenci, personel, medykamenty, wyposa�enie

i sprz�t techniczny oraz �rodki transportu), których posiadanie stwarza podstaw� do

efektywniejszego pod ka�dym wzgl�dem �wiadczenia usług medycznych przy jedno-

czesnym zachowaniu, narzuconego bud�etu. Co wi�cej, zastosowanie systemów au-

tomatycznej identyfikacji opartej o technologi� RFID ułatwia wiele wa�nych proce-

sów zwi�zanych z funkcjonowaniem placówek słu�by zdrowia, takich jak np. ci�gła

kontrola procesu leczenia, wi�ksza odpowiedzialno�� personelu za podj�te decyzje,

sprawne umawianie wizyt, ograniczenie biurokracji, wi�ksza efektywno�� pracy per-

sonelu, czy te� ograniczenie wyst�puj�cych kosztów. Takie wła�nie rozwi�zania, któ-

re jednoznacznie podnosz� konkurencyjno��, stanowi� aktualn� wykładni� zarz�-

dzania logistycznego w słu�bie zdrowia.

Słowa kluczowe: systemy automatycznej identyfikacji, konkurencyjno�, zarz�dzanie zasobami, technologia RFID

1. Wprowadzenie

yjemy w społecze�stwie informacyjnym, w którym informacja – a wła�ciwie jej przepływ (jako element zarz�dzania logistycznego), odgrywa strategiczn� rol� i na równi z innymi dobrami mo�e podlega dalszemu obrotowi i generowa pewne wymierne korzy�ci – w tym równie� tzw. warto� dodan�. Co wi�cej nale�y zgodzi si� z M. Golk�, �e: „(…) nie chodzi przy tym wył�cznie o informacje jako dane dotycz�ce produkcji i usług, cho one te� s� oczywi�cie istotne. Chodzio to, �e informacje s� traktowane jako produkt, jako towar na sprzeda� (czasem wr�cz jako suro-wiec), który staje si� główn� siła nap�dow� współczesnej cywilizacji”1. Ponadto „informacja stała

1 Golka M.: Czym jest społecze�stwo informacyjne? W Ruch prawniczy, ekonomiczny i socjologiczny, 4/2005, Wydział

Prawa i Administracji UAM, Pozna� 2005, s. 254.

149

si� obecnie warto�ci�, która obok zasobów kapitałowych, rzeczowych i ludzkich mo�e nawet osi�-gn� poziom, który cz�sto decyduje o istnieniu i rozwoju firmy”2.

W konsekwencji, dla ujednolicenia u�ywanej terminologii, zdefiniowa nale�y samo poj�cie informacji. Nale�y ona do zbioru poj� podstawowych współczesnej nauki. Definiuje si� j�, jako „(...) wiadomo� o czym�. (...) W systemach społeczno-gospodarczych, informacj� traktuje si�, jako kategori� ekonomiczn� i postrzega w nast�puj�cych aspektach:

− jako dobro wolne, − jako zasób, − jako produkt, − jako czynnik produkcji, − jako towar, − jako elementy infrastruktury gospodarki”3. Stanowi ona (informacja) podstaw� działania współczesnego przedsi�biorstwa. Jest specy-

ficznym rodzajem zasobów, który pozwala na zwi�kszenie wiedzy o danym podmiocie gospodar-czym oraz jego dalszym b�d� bli�szym otoczeniu4. Co wi�cej, to wła�nie informacja nale�y do zasobów niematerialnych wszelkich jednostek systemu społeczno-gospodarczego. Obok takich elementów jak: renoma firmy, unikatowe umiej�tno�ci, powi�zania nieformalne, patenty, licencje, klimat pracy, kultura organizacyjna, marki produktów, do�wiadczenie, kontakty czy te� technolo-gie – wszystko to jest kategori� ekonomiczn�, która w systemach społeczno-gospodarczych trak-towana jest na równi z konkretnymi produktami, jak równie� fizycznie istniej�cymi zapasami w poszczególnych pozycjach asortymentowych.

Drugim poj�ciem wymagaj�cym jednoznacznego zdefiniowania jest konkurencyjno�. Kon-kurencyjno� jest poj�ciem teoretycznym, które jednocze�nie odnosi si� do rynku i wyst�puj�cych na nim regulacji. Wynika to bezpo�rednio z istoty zachowa� podmiotów gospodarczych, które (w du�ym uproszczeniu) mo�na sprowadzi do konkurowania, rywalizacji i konfrontacji na ryn-ku5. Jednocze�nie nale�y zdawa sobie spraw�, �e (zgodnie z Banse) �adna definicja konkurencyj-no�ci nie uzyskała akceptacji wi�kszo�ci �rodowiska naukowego zajmuj�cego si� tymi problema-mi6. Z poj�ciem konkurencyjno�ci nierozerwalnie wi�� si� trudno�ci w efektywnym zrozumieniu wymaga� stawianych przez klienta. Nale�y podkre�li, �e „(…) wymaga si� od mened�erów, aby wyra�nie odczytali wypowiadane potrzeby, ale musz� te� po�wi�ci wiele twórczej pracy, �eby dotrze do tych ukrytych. Klienci nie zawsze potrafi� przekaza cały zakres swoich potrzeb; nie-które s� zachowywane w milczeniu, słabo zdefiniowane albo słabo artykułowane, firmy za� nie rozmawiaj� ze sob� ani nie wymieniaj� informacji. W dzisiejszym krajobrazie biznesu zadaniem dostawcy staje si� rozpoznanie tych niemych potrzeb, ich zdefiniowanie i zapewnienie im głosu w procesie decyzyjnym dostawcy”7.

2 Jabło�ski Wł.: Zarz�dzanie informatyk� w przedsiebiorstwie, Wy�sza Szkoła Zarz�dzania i Marketingu, Sosnowiec 2003, s. 16.

3 Ole�ski J.: Standardy informacyjne w gospodarce, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 1997, s. 14–15 4 Kisielnicki J., Sroka H.: Systemy informacyjne biznesu. Informatyka dla zarz�dzania. Wydawnictwo PLACET, Warszawa

2005, s. 14. 5 Gorynia M., Jankowska B.: Klastry a mi�dzynarodowa konkurencyjno�� i internacjonalizacja przedsi�biorstwa. Centrum

Doradztwa i Informacji Difin, Warszawa 2008, s. 51–53 6 Banse M: The evolution of competitiveness in Hungarian Agriculture – from transition to accession. [w] Materiały konfe-

rencyjne na IX Europejski Kongres Ekonomistów Rolnictwa, Warszawa 2002, s. 48. 7 Slywotzky A.J., Morrison D. J., Andelman B.: Strefa zysku, PWE, Warszawa 2000, s. 43.

Studies & Proceedings of Polish Association for Knowledge Management Nr 38, 2011

Marek Matulewski, Zbyszko Pawlak

Technologia RFID jako czynnik konkurencyjno�ci w zarz�dzaniu logistyk� słu�by zdrowia

150

Rekapituluj�c powy�sze – informacja stanowi pewien stały czynnik konkurencyjno�ci. Ele-ment, który w dobie ci�gle nasilaj�cej si� konkurencji, jako element tzw. zasobów niematerial-nych, najbardziej po��danych aktywów danego podmiotu przyczynia si� (lub te� mo�e si� przy-czyni) do uzyskania trwałej dodatkowej przewagi nad bezpo�redni� konkurencj�. Oczywi�cie, po to by mogła osi�gn� taki stan – informacja musi posiada pewne cechy, do których mo�na zali-czy:

− by strategicznie warto�ciowa, co oznacza, �e mog� by podstaw� wykorzystania szans lub przeciwstawienia si� zagro�eniom,

− charakteryzowa si� rzadko�ci� posiadania przez obecnych i przyszłych konkurentów, − by trudn� do imitacji i kopiowania przez konkurentów, − by niemo�liw� do substytuowania przez inne zasoby 8.

Posiadanie informacji charakteryzuj�cych si� tymi wła�nie cechami oraz ich efektywne u�ycie (w sposób, który pozwala na reagowanie na zmieniaj�ce si� warunki panuj�ce na rynku szybciej w stosunku do innych jego uczestników), wzmacnia zajmowan� przez dane przedsi�biorstwo po-zycj�. Nale�y równie� zauwa�y, �e pomi�dzy efektywno�ci� wykorzystania zasobów niemate-rialnych (dotyczy to w szczególny sposób informacji) a istniej�cym na danym rynku (lub te� jego segmencie) konkurencj� oraz aktywno�ci� konkretnych podmiotów wyst�puj� pewne, daj�ce si�zauwa�y zale�no�ci. Konkurencj� nale�y rozumie w tym przypadku (zgodnie z Goryni�), jako jeden z podstawowych mechanizmów gospodarki rynkowej. Samo poj�cie konkurencji jest w tym przypadku odnoszone do strony poda�owej (rozumianej, jako ubieganie si� przedstawicieli poda�y o wzgl�dy przedstawicieli popytu) jak i od strony popytowej gospodarki (przedstawiciele popyturywalizuj� o wzgl�dy przedstawicieli poda�y.9.

2. Budowa systemu RFID

Posiadanie nawet najbardziej sprawnego, popełniaj�cego minimaln� ilo� bł�dów systemu za-rz�dzania nie zda si� na nic, je�eli na wst�pie nie b�dziemy posiadali prawdziwych danych b�d�-cych odzwierciedleniem wyst�puj�cej w danym miejscu i czasie sytuacji na rynku. Nowe sposoby przesyłania, wyszukiwania i przetwarzania informacji spowodowały mo�liwo� rewolucyjnych przemian w organizacji pracy i zarz�dzaniu. Jednym z takich wła�nie rozwi�za� jest automatyczna identyfikacja. Jego idea polega na zast�pieniu r�cznego wprowadzania danych do istniej�cych systemów informacyjnych (zasilanych obecnie przez systemy informatyczne – coraz cz��ciej zin-tegrowane) w sposób automatyczny, przy zastosowaniu specjalnych metod. Przykładem takiej wła�nie metody s� systemy RFID (ang. Radio Frequency Identification). Działanie takiego syste-mu opiera si� na wykorzystaniu fal radiowych. Sama idea wykorzystania tych fal do automatycz-nej identyfikacji nie jest (jak by to si� mogło wydawa) nowym pomysłem. Ju� w okresie II wojny �wiatowej (po roku 1940) po raz pierwszy na masow� skal� w Niemczech i Wielkiej Brytanii wykorzystano system IFF (ang. Identification, Friend or Foe – przyjaciel czy wróg) do identyfika-cji własnych jednostek oraz wykrywania samolotów wroga. Natomiast pierwszym cywilnym za-stosowaniem było w latach 70-tych XX wieku wykorzystanie tzw. tagów RFID w transporcie

8 Skawi�ska E. (red.): Konkurencyjno�� przedsi�biorstw – nowe podej�cie, PWN, Warszawa-Pozna� 2002,s. 112. 9 Gorynia M., Jankowska B.: Klastry a mi�dzynarodowa konkurencyjno�� i internacjonalizacja przedsi�biorstwa. Centrum

Doradztwa i Informacji Difin, Warszawa 2008, s.51–53.

151

(w urz�dzeniach do pobierania opłat za przejazd) oraz w produkcji przemysłowej (do �ledzenia obiektów na liniach produkcyjnych).

System RFID to technologia umo�liwiaj�ca stworzenie systemu kontroli przepływu towarów i osób, oparta na zdalnym odczycie i zapisie danych przy u�yciu fal radiowych. Schemat budowy systemu RFID przedstawia rys.1.

Rysunek 1. Budowa systemu RFID

ródło: Niemojewski P: Wprowadzenie do technologii RFID, konferencja „Płatno�ci bezstykowe – dzi� i jutro”, Medien Service, Warszawa, 18.05 2007.

Typowy system RFID składa si� z trzech podstawowych elementów, którymi s�: tag (trans-ponder), czytnik i oprogramowanie.

Tag (zwanych inaczej identyfikatorem lub transporterem) zbudowany jest z elektronicznego chipu z pami�ci� oraz miniaturowej anteny słu��cej do ł�czno�ci bezprzewodowej. Pojemno�pami�ci identyfikatora to od kilkudziesi�ciu bitów do kilku tysi�cy bitów. Z reguły kilkadziesi�t lub kilkaset bitów jest wystarczaj�c� wielko�ci� dla wi�kszo�ci aplikacji. Podział transporterów wg ró�nych kryteriów zawiera poni�sza tabela.

Tabela 1. Podział transporterów RFID

TYP TRANSPORDERA ZE WZGL�DU NA SPOSÓB ZASI-LANIA

Aktywne – posiadaj� wbudowane �ródło zasilania. Charakteryzuj� si� stosunkowo du�ym zasi�giem odczytu danych (do kilkudziesi�ciu metrów). Jednak�e ze wzgl�du na swoj� specyfik� s� du�o wi�ksze i dro�sze od pasywnych.

Pasywne – nie posiadaj� wbudowanego �ródła zasilania. Energi� do działania czerpi� z odbieranych fal elektromagne-tycznych (posiadaj� wbudowany kon-densator, którego zadaniem jest groma-dzenie tej�e energii).

ZE WZGL�DU NA MOLIWO��ZAPISU

R/O – urz�dzenie pozwa-laj�ce tylko na odczyt

WORM – urz�dzenie umo�liwiaj�ce jednokrot-ny zapis do pami�ci oraz wielokrotny z niej odczyt

R/W – urz�dzenie umo�li-wiaj�ce swobodny zapis i odczyt danych

ródło: Opracowanie własne na podstawie Papi�ska-Kacperek (red): Społecze�stwo informacyjne, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008, s. 198.

Czytnik (dekoder) – jest to urz�dzenie nadawczo – odbiorcze, które wysyła lub odbiera wi�z-k� promieniowania elektromagnetycznego odpowiednio zdekodowan� zapisuj�c lub odczytuj�c




152

w ten sposób dane. Czytniki zawieraj� dekoder oraz anten�, b�d�c� ich integraln� b�d� mobiln�cz��ci�. Słu�� one do przetwarzania sygnału cyfrowego na sygnał radiowy. Mo�na je umownie podzieli na stacjonarne oraz mobilne.

Oprogramowanie systemowe (komunikacyjne i u�ytkowe) odpowiada za fizyczn� stron�transmisji (oprogramowanie komunikacyjne) oraz za wymian�, gromadzenie i przetwarzanie da-nych, które po cz��ci mog� pracowa na czytniku (w zale�no�ci od jego mo�liwo�ci technologicz-nych) a po cz��ci na serwerze (PC-ie) – terminalu współpracuj�cym z czytnikiem (oprogramowa-nie systemowe).

Identyfikacja przy pomocy fal radiowych (RFID) pozwala na zdalny odczyt danych z identyfikatorów (inaczej tagów, transponderów), jak równie� zapis danych bez konieczno�ci kontaktu optycznego pomi�dzy urz�dzeniem odczytuj�cym a identyfikatorem. Istot� działania tagów RFID jest realizowanie na ��danie czytnika, wysłania danych identyfikacyjnych drog� ra-diow�. Stosowane s� te� tzw. bezchipowe RFID, w których rol� chipu odgrywa dedykowany ob-wód moduluj�co-demoduluj�cy, co pozwala na znaczn� redukcj� kosztów całego układu. Podsta-w� działania czytników jest pobieranie informacji z identyfikatorów. Komunikacja przebiega dwu-stopniowo. Najpierw wysyłane jest przez czytnik ��danie identyfikacji. W przypadku tagów pa-sywnych słu�y ono równocze�nie naładowaniu kondensatorów identyfikatora. Nast�pnie wysyłana jest informacja zwrotna przez wszystkie identyfikatory wzbudzone przez czytnik.

Nale�y równie� podkre�li, �e głównym czynnikiem wpływaj�cym na prac� urz�dze� RFID (zasi�g odczytu/zapisu, odporno� na zakłócenia i inne cechy funkcjonowania) jest cz�stotliwo�fal radiowych. Zgodnie z przeznaczeniem zostały one (cz�stotliwo�ci) podzielone na nast�puj�ce zakresy:

• Zakres cz�stotliwo�ci 0–135 kHz

Warunki propagacji fali elektromagnetycznej w tym zakresie okre�lanej jako fale długie pozwalaj� na transmisj� sygnałów w obszarze o promieniu ponad 1000 km przy niskich nakładach finansowych.

• Zakres cz�stotliwo�ci 6,78 MHz

Warunki propagacji fali elektromagnetycznej w tym zakresie pozwalaj� na transmisj� sygnałów w obszarze o promieniu kilkuset kilometrów podczas dnia. W godzinach nocnych mo�liwy jest do uzyskania przekaz transkontynentalny. Za-kresy tych cz�stotliwo�ci wykorzystuje si� szeroko do nadawania audycji radiowych, przekazu prognozy pogody, warunków panuj�cych na morzu, informacji przekazy-wanych przez agencje informacyjne.


Warunki propagacji dla tego zakresu pozwalaj� na transmisj� transkontynentaln�podczas całego dnia. Zakres przewa�nie wykorzystywany do �wiadczenia ró�nego rodzaju usług radiowych, przekaz informacji pomi�dzy agencjami prasowymi i w te-lekomunikacji. Innymi systemami pracuj�cymi w tym zakresie to (oprócz RFID) sys-temy zdalnego sterowania, zdalnie sterowane modele, pagery oraz do demonstracji sprz�tu radiowego.


Ten zakres jest przydzielony dla radia CB w całej Europie, USA i Kanadzie. Niezarejestrowane i nieopłacone systemy radiowe mog� nadawa z moc� do 4 Wa-tów i tym samym uzyskiwa poł�czenie na odległo� ponad 30 km. Oprócz zastoso-

153

wania do celów RFID, zakres ten jest u�ywany przez aplikacje medyczne, spawalnic-two wysokocz�stotliwo�ciowe, zdalnie sterowane modele oraz pagery.

• Zakres cz�stotliwo�ci 40,680 MHz.Fale w tym zakresie s� propagowane po powierzchni Ziemi, wi�c ich tłumienie

przez budynki i inne obiekty nie odgrywa istotnego znaczenia. Wykorzystanie tego pasma oprócz systemów RFID to komercyjne systemy radiowe, np. w le�nictwie, utrzymaniu dróg i autostrad oraz telewizji. Zakres wykorzystywany jest równie� do przesyłania danych w systemach telemetrycznych oraz systemach zdalnie sterowa-nych. Nie jest najodpowiedniejszy do systemów RFID z transmisj� z rozpraszaniem wstecznym (ang. backscatter) ze wzgl�du na brak mo�liwo�ci zbudowania małego i taniego transpondera.


Jest on przeznaczony do usług radia amatorskiego. Amatorzy radiowi wykorzy-stuj� ten zakres do transmisji głosu i danych oraz do przekazywania audycji przez stacje przeka�nikowe. Przekaz jest silnie tłumiony, je�eli nadawane fale elektroma-gnetyczne w tym zakresie natrafi� na budynki i inne przeszkody. Wyst�puj� wtedy równie� odbicia. W zale�no�ci od stosowanej mocy, mo�liwy jest przekaz na odle-gło� od 30 do 300 kilometrów. Oprócz urz�dze� RFID z rozpraszaniem wstecznym znajduj� si� w tym zakresie nadajniki telemetryczne (np. bezprzewodowe termome-try), interkomy głosowe, słuchawki bezprzewodowe, walkie-talkie krótkiego zasi�gu, systemy zdalnego dost�pu (np. centralne blokowanie zamków i zapłonu w pojaz-dach) i wiele innych aplikacji zostało wtłoczonych w przedstawiane pasmo. Niestety nie pozostaje to oboj�tne na wzajemne interferencje pomi�dzy urz�dzeniami wyko-rzystuj�cymi to pasmo.


Zakres ten został przekazany do cywilnego u�ytku w Europie w roku 1997 ce-lem wykorzystywania go przez sprz�t SRD (ang. Short Range Devices) – urz�dzenia krótkiego zasi�gu i od tego czasu mo�e by stosowany w systemach RFID.


Zakres ten nie jest dost�pny dla urz�dze� RFID w Europie. Stosowany w USA i w Australii.

• Zakres cz�stotliwo�ci 2,45 GHzZakres ten jest cz��ciowo pokrywa si� z zakresami radia amatorskiego oraz sys-

temów radiolokacyjnych. Warunki propagacji tego zakresu powoduj�, �e jakiekol-wiek przeszkody, np. budynki powoduj� silne odbicia i tłumienia propagowanych fal. Zakres tych cz�stotliwo�ci jest równie� wykorzystywany w telemetrii oraz bezprze-wodowych sieciach komputerowych.

• Zakres cz�stotliwo�ci 5,8 GHz

Zakres ten cz��ciowo pokrywa si� z zakresami radia amatorskiego oraz syste-mów radiolokacyjnych. Typowymi aplikacjami wykorzystuj�cymi te cz�stotliwo�ci s� czujniki ruchu, stosowane przed drzwiami (w sklepach i marketach) lub urz�dze-niach sanitarnych np. automatyczne spłukiwanie toalet.

• Zakres cz�stotliwo�ci 24,125 GHz




154

Zakres cz��ciowo pokrywa si� z zakresami radia amatorskiego oraz systemów radiolokacyjnych, jak równie� z naziemnymi usługami dostarczania danych poprzez satelit�. Typowymi aplikacjami wykorzystuj�cymi te cz�stotliwo�ci s� czujniki ru-chu, ale tak�e kierunkowe systemy radiowej transmisji danych.10

3. Zarz�dzanie informacj� w systemach RFID

Systemy RFID maj� zapewni sprawny pod ka�dym wzgl�dem przepływ informacji od i do klienta oraz generowa dane, co powoduje, �e powinny cechowa si� takimi atrybutami jak:

• przydatno�, czyli dostosowanie do potrzeb u�ytkowania,• aktualno�, czyli dostosowanie do czasu u�ytkowania,• odpowiedzialno�, czyli gwarancja poprawno�ci,• typ własno�ci, czyli okre�lenie praw dost�pu do nich,• typ ochrony danych, czyli sposoby utrudniaj�ce dost�p oraz ich modyfikacj� przez osoby

niepowołane 11.Systemy RFID stanowi� ponadto informatyczne „zasilanie” systemów informacyjnych, które

przy powszechnie obserwowalnym obecnie zalewie informacyjnym (jego �ródłem jest mi�dzy innymi wzrost ilo�ci informacji na niespotykan� dot�d skal�) zapewnia efektywne pod ka�dym wzgl�dem jego działanie oraz odpowiadaj�ce ilo�ciom danych przyspieszenie procesów informa-cyjnych.

Do tak funkcjonuj�cego systemu zalicza si� przede wszystkim: • tworzenie informacji,• przekazywanie informacji, czyli dostarczanie ich u�ytkownikom,• przechowywanie informacji, czyli wł�czanie dokumentów do systemu w taki sposób, by

mo�na je było odnale�, • gromadzenie informacji, czyli zdobywanie danych na temat dokumentów, ich pozyskiwanie

oraz wprowadzanie do systemu, • wyszukiwanie informacji, czyli wybieranie z systemu dokumentów spełniaj�cych pewne

kryteria, • kopiowanie informacji, czyli jej zwielokrotnianie,• przetwarzanie informacji, czyli opracowywanie danych, które polega na tworzeniu doku-

mentów pochodnych na podstawie dokumentów pierwotnych, • wykorzystywanie informacji,• niszczenie informacji.Wykonywanie tych operacji całkowicie automatycznie (szczególnie tam, gdzie przyspiesza to

działanie systemu oraz eliminuje �ródła dodatkowych bł�dów) wpływa na zdobycie prawidłowych danych wej�ciowych, których posiadanie jest fundamentalnym zało�eniem poprawnego funkcjo-nowania systemu informacyjnego i umo�liwia efektywne nim zarz�dzanie.

10 www.portalrfid.pl/wprowadzenie.php?it=6 11Wierzbicki A. P.: Informacja jako zasób: wpływ na stosunki społeczne i gospodarcze w krajach rozwini�tych. [w] Gospo-

darka Narodowa nr 12/1996, s.76.

155

4. Zalety i wady systemów RFID

Systemy RFID posiadaj�, jak ka�de istniej�ce rozwi�zanie szereg zalet oraz wad. Do najwa�-niejszych zalet mo�na zaliczy, takie ich atrybuty – jak to, �e:

• wymiana informacji nast�puje drog� radiow�, dzi�ki czemu identyfikator (tag, transponder)nie wymaga bezpo�redniej widzialno�ci z anten� urz�dzenia czytaj�cego,

• RFID jako technologia ma najni�szy współczynnik wyst�powania bł�dów odczytu spo�ródwszystkich technologii automatycznej identyfikacji,

• tagi radiowe pracuj� w szerokim zakresie temperatur i praktycznie s� niewra�liwe na wa-runki otoczenia (�nieg, lód, błoto, deszcz, wibracje, itp.) umo�liwiaj�c identyfikacj�w trudno dost�pnych miejscach, gdzie metody optyczne zawodz�,

• tagi radiowe mog� by wykonane w kształcie i z materiałów odpowiadaj�cym indywidual-nym wymaganiom (kr��ek, pier�cie�, prostopadło�cian, szklana kapsułka, karta, guzik, kolczyk, itp.),

• tagi radiowe mog� umo�liwia wielokrotny zapis danych (do 300 000 razy), modyfikacjeich cz��ci, a nie tylko odczyt (nieograniczony co do ilo�ci), dzi�ki temu oznaczony obiekt mo�e przenosi ze sob� zmienne informacje,

• tagi radiowe s� praktycznie niepodrabialne – ich numer seryjny jest nadawany przez produ-centa w chwili wytwarzania i nie mo�e by zmieniony, a zapisana informacja mo�e bychroniona hasłem u�ytkownika,

• du�a powszechno� stosowania.Równocze�nie nale�y zdawa sobie spraw�, �e rozwi�zanie to posiada równie� pewne ograni-

czenia oraz problemy zwi�zane z ich wdro�eniem i pó�niejszym eksploatowaniem. Zaliczy do nich mo�na m.in.:

• brak jednolitego, obowi�zuj�cego w skali globalnej standardu oraz wyst�puj�ce trudno�citechniczne w implementacji,

• brak wykwalifikowanej kadry,• konieczno� uwzgl�dniania zachowania si� fal radiowych w okre�lonym �rodowisku i ich

wzajemne oddziaływanie na siebie, • bezpiecze�stwo danych – ze wzgl�du na wysokie prawdopodobie�stwo nara�enia na ataki

hakerów konieczno� odpowiedniego zabezpieczenia danych. Technologia RFID jest szczególnie przydatna tam, gdzie du�� uwag� przywi�zuje si� m.in. do:

przejrzysto�ci przepływu towarów w przedsi�biorstwie oraz łatwej ich lokalizacji, �ledzenia drogi cennych materiałów, cz��ci lub gotowych produktów, zmniejszenia gro�by kradzie�y produktów, podniesienia efektywno�ci produkcji czy te� tropienia podróbek oraz zapewnienia odpowiedniego poziomu bezpiecze�stwa i �wiadczenia usług według �ci�le okre�lonych procedur – na z góry zaplanowanym poziomie.




156

5. Implementacje RFID w słu�bie zdrowia

Ze wzgl�du na przewa�aj�ce (w stosunku do wad) zalety tego rozwi�zania oraz konieczno�ci�głego podnoszenia konkurencyjno�ci podmiotów działaj�cych w słu�bie zdrowia, systemy RFID znalazły (oraz ci�gle znajduj� nowe) praktyczne zastosowania. Najbardziej korzystne wydaje si� wdro�enie cało�ciowego, zintegrowanego z systemem informacyjnym danej jednostki słu�by zdrowia bazuj�cego na technologii RFID. Przykład takiego wła�nie rozwi�zania przedstawia rys.2.

Rysunek 2. Przykładowe systemowe zastosowanie technologii RFID w słu�bie zdrowia

ródło: www.koncept-I.pl/index.php?strona=SluzbaZdrowia.htm.

W takim zastosowaniu, na ka�dym obszarze i etapie prowadzonej przez dan� placówk� słu�by zdrowia działalno�ci wyst�puje zasilenie istniej�cego systemu informacyjnego przez systemy RFID. Ich działanie mo�na zaobserwowa ju� od samego pocz�tku procesu tzn. identyfikacji da-nych pacjenta. Ideałem byłaby pełna implementacja danych zawartych z jednej strony w istniej�-cym systemie danych o pacjencie w danej placówce (baza danych danej placówki słu�by zdrowia) a z drugiej w ogólnym systemie obowi�zuj�cym na danym terytorium administracyjnym (np. Pol-ska, Unia Europejska itp.). Istnienie takiego rozwi�zania skraca czas (który w niektórych przypad-kach decyduje o �yciu, czy te� zdrowiu pacjenta), potrzebny na uzyskanie podstawowych infor-macji. Zaliczy do nich nale�y nie tylko te o ogólnym stanie zdrowia, czy te� przebytych choro-bach, ale równie� dane potwierdzaj�ce prawo pacjenta do danego typu �wiadcze� zdrowotnych czy te� ewentualnych �ródeł finansowania procesu leczenia i rekonwalescencji. Uzupełnienie systemu stanowi� karty identyfikacyjne dla personelu, które pozwalaj� na okre�lenie jednoznacz-nej odpowiedzialno�ci za wykonywane czynno�ci na rzecz pacjentów. Takie rozwi�zanie z jednej strony zwi�ksza bezpiecze�stwo pacjentów a z drugiej – ułatwia zarz�dzanie logistyk� danej jed-nostki słu�by zdrowia. Równolegle (dla podniesienia poziomu bezpiecze�stwa i jako�ci �wiadczo-nych usług) z kart� powinny funkcjonowa równie� opaski RFID na r�k� – nadawane pacjentom zgłaszaj�cym si� na leczenie lub na konkretne badania/zabiegi. Dzi�ki takim opaskom personel

157

medyczny w ka�dej chwili i w dowolnym miejscu mo�e sprawdzi status pacjenta znajduj�cego si� w dowolnej jednostce organizacyjnej (szpital, przychodnia przyszpitalna itp.). Ponadto w przy-padku wykrycia wyst�powania jakichkolwiek nieprawidłowo�ci skraca si� niezb�dny czas po-trzebny na reakcj� i wprowadzenie niezb�dnych zmian� przy jednoczesnym wykryciu i eliminacji �ródła bł�du.

Dodatkowo zastosowanie technologii RFID pozwala (w przeciwie�stwie np. do kodów kre-skowych) na zwi�kszenie efektywno�ci pracy, jako�ci obsługi pacjenta oraz wyeliminowanie bł�-dów wynikaj�cych z ludzkiej omylno�ci nie tylko w miejscach identyfikacji pacjenta takich jak: recepcja, izba przyj�, gabinet lekarski, sala operacyjna, laboratorium, apteka (gdzie mo�na sto-sowa czytniki kodów) ale na terenie całej placówki słu�by zdrowia.

System informacyjny danej jednostki wyposa�ony w technologi� RFID umo�liwia równie�automatyczne monitorowanie stanu fizycznego umiejscowienia i wykorzystania b�d�cych do dys-pozycji zasobów, przez co umo�liwia efektywniejsze pod ka�dym wzgl�dem jego zarz�dzanie. W nast�pstwie istnienia efektywnie działaj�cego systemu informatycznego oraz urz�dze� do au-tomatycznej identyfikacji zastosowanych w całym obiekcie mamy mo�liwo� optymalnego zarz�-dzania zasobami. Nadanie unikalnych kodów oraz danych towarom, �rodkom trwałym, badaniom i materiałom do bada� – ich dokładna ewidencja w takich miejscach jak punkt dostaw towarów, punkt pobrania materiału do analiz, laboratorium, bank krwi, apteka, pralnia, kuchnia przyczynia si� zarówno do obni�enia kosztów funkcjonowania szpitala czy przychodni, jak i do zwi�kszenia bezpiecze�stwa pacjenta. Co wi�cej, dzi�ki implementacji tych danych do systemu informacyjne-go wyposa�onego w zintegrowane oprogramowanie, mo�na zamie�ci dowoln� informacj� na etykiecie.

Konkluduj�c nale�y podkre�li, �e tylko cało�ciowe wdro�enie technologii RFID i pełna jego implementacja w systemie informacyjnym danej jednostki organizacyjnej słu�by zdrowia, zapewni uzyskanie efektu synergii objawiaj�cego si� m.in. szybkim obiegiem informacji dotycz�cym peł-nej (na danym etapie) identyfikacji chorego, kontroli zlecanych mu bada� i lekarstw oraz opty-malnego zarz�dzania b�d�cymi w danym momencie do dyspozycji zasobami. Co wi�cej, zinte-growanie w jednym miejscu i czasie pełnych danych, umo�liwia lekarzowi natychmiastowy do-st�p do poprzednich wyników, analiz i zalece�. Taki stan rzeczy znacz�co poprawia standard le-czenia pacjenta i pozwala bardzo szybko wprowadza zmiany w sposób zorganizowany. Jedno-cze�nie mo�liwo� natychmiastowego dost�pu do wybranych przez lekarza danych historycznych umo�liwia porównanie podobnych przypadków i analizowanie ich pod wieloma wzgl�dami w celu znalezienia najbardziej optymalnego dla danego pacjenta rozwi�zania. Przykładowe zastosowanie technologii RFID w słu�bie zdrowia przedstawia rys. 3

Rysunek 3. Przykładowe zastosowanie technologii RFID w słu�bie zdrowia

ródło: www.koncept-I.pl/index.php?strona=SluzbaZdrowia.htm.




158

6. Uwagi ko�cowe

Reasumuj�c nale�y podkre�li, �e we współczesnych czasach szybka i wła�ciwa informacja stanowi czynnik wzrostu. Jest to element, który jednoznacznie generuje dodatkowe korzy�ci i stanowi podstaw� racjonalnego zarz�dzania. Kreuje logistyczne algorytmy post�powania, za pomoc�, którego przepływy fizyczne materiałów mog� by koordynowane w taki sposób, aby realizowa maksymalnie efektywnie usługi przy zachowaniu zaplanowanego bud�etu działania. Co wi�cej, ka�da instytucja, która aspiruje organizacyjnie do pozycji lidera, musi sobie zdawaspraw�, �e jej sukces w du�ej mierze zale�y od tego, na ile kontrolowany jest przepływ materiałów, zapasy produktów oraz popyt na ka�dym etapie realizacji. Tylko pełna informacja zapewnia mo�liwo� optymalnego wykorzystania b�d�cych do dyspozycji sił i �rodków. Dzi�ki nowoczesnym systemom informacyjnym wyposa�onym w narz�dzia wykorzystuj�ce technologi�RFID, słu�ba zdrowia zyskuje instrumentarium do pełnej, szybkiej identyfikacji danych pacjenta, oznaczania próbek, kartotek b�d� kart pacjenta oraz optymalnego zarz�dzania b�d�cym w danej chwili do dyspozycji wyposa�eniem technicznym, �rodkami farmakologicznymi oraz kadr�lekarsk�,, piel�gniarsk� i personelem pomocniczym. Poprzez system informacyjny zintegrowany z tagami RFID mo�na identyfikowa, przypisywa i rejestrowa niezb�dne elementy bada�, diagnozy czy historii choroby. Zastosowanie systemów automatycznej identyfikacji w szpitalach, przychodniach, laboratoriach czy aptekach podnosi efektywno� pracy, pozwala skutecznie monitorowa proces leczenia oraz zarz�dza logistycznie wszystkimi dost�pnymi zasobami. Pozwala zwi�kszy bezpiecze�stwo pacjentów, mi�dzy innymi poprzez: prawidłow� identyfikacj�pacjenta, ci�gł� kontrol� procesu leczenia (co zostało przepisane, w jakiej dawce, jak cz�sto nale�y dawkowa, kto przepisał, kto wydał leki, kto zaaplikował pacjentowi), wi�ksz� odpowiedzialno�personelu za podj�te działania oraz zwi�ksza satysfakcj� pacjentów (m.in. poprzez sprawne umawianie wizyt, elektroniczne skierowania do specjalistów, elektroniczne wystawianie recept itp.), ni�sze ponoszone koszty (m.in. poprzez: ograniczenie biurokracji – niezb�dne dokumenty generowane s� automatycznie z systemu, wi�ksz� efektywno� pracy personelu, ograniczenie do minimum zlece� medycznych, ograniczenie ilo�ci drukowanej dokumentacji, identyfikacj�jednostek generuj�cych nieuzasadnione koszty) czy te� efektywniejsze zarz�dzanie i kontrol�.

1. Banse M: The evolution of competitiveness in Hungarian Agriculture – from transition toaccession. [w] Materiały konferencyjne na IX Europejski Kongres Ekonomistów Rolnictwa,Warszawa 2002.

2. Golka M.: Czym jest społecze�stwo informacyjne? W Ruch prawniczy, ekonomiczny

i socjologiczny, 4/2005, Wydział Prawa i Administracji UAM, Pozna� 2005.3. Gorynia M., Jankowska B.: Klastry a mi�dzynarodowa konkurencyjno�� i internacjonalizacja

przedsi�biorstwa. Centrum Doradztwa i Informacji Difin, Warszawa 2008, s.51–53.4. Jabło�ski Wł.: Zarz�dzanie informatyk� w przedsiebiorstwie, Wy�sza Szkoła Zarz�dzania

i Marketingu, Sosnowiec 2003.5. Kisielnicki J., Sroka H.: Systemy informacyjne biznesu. Informatyka dla zarz�dzania. Wydaw-

nictwo PLACET, Warszawa 2005.6. Niemojewski P: Wprowadzenie do technologii RFID, konferencja „Płatno�ci bezstykowe –

dzi� i jutro”, Medien Service, Warszawa, 18.05.2007.

159

7. Ole�ski J.: Standardy informacyjne w gospodarce, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszaw-skiego, Warszawa 1997.

8. Papi�ska-Kacperek (red): Społecze�stwo informacyjne, Wydawnictwo Naukowe PWN, War-szawa 2008.

9. Slywotzky A.J., Morrison D. J., Andelman B.: Strefa zysku, PWE, Warszawa 2000.10. Skawi�ska E. (red.): Konkurencyjno�� przedsi�biorstw – nowe podej�cie, PWN, Warszawa-

Pozna� 2002.11. Wierzbicki A. P.: Informacja jako zasób: wpływ na stosunki społeczne i gospodarcze

w krajach rozwini�tych. [w] Gospodarka Narodowa nr 12/1996.12. www.koncept-I.pl/index.php?strona=SluzbaZdrowia.htm.13. www.portalrfid.pl/wprowadzenie.php?it=6.

RFID TECHNOLOGIES AS A COMPETITIVENESS FACTOR

IN MANAGEMENT OF LOGISTICS IN HEALTH SERVICES

Summary

The aim of the paper is to present the RFID technology as a competitiveness fac-

tor in logistics management of health services. More and more often in order to im-

prove the competitiveness of health service units, the units resort to implementation

of various technologies facilitating the information flow. One of such solutions,

enabling the automation of identification, is called RFID. This technology optimizes

multidimensional exchange of information and gathering necessary data (concerning

patients, medical staff, pharmaceuticals, equipment and facilities, means of transpor-

tation) which are essential to render medical services in a more effective and effi-

cient way and at the same time which help to meet the imposed budget limitations.

Moreover, the application of automatic identification systems based on RFID tech-

nology facilitates many important processes connected with the functioning of health

service units, including continuous monitoring of the patient treatment process, a

higher degree of responsibility of the medical staff for decisions, an effective ap-

pointment system, the limitation of bureaucracy, the higher efficiency of staff work

and the limitation of incurred costs. Such solutions which definitely increase compe-

titiveness, constitute the state-of-the-art trend in logistics management in health ser-

vices.

Keywords: automatic identification systems, competitiveness, stock management, RFID

Marek Matulewski Zbyszko Pawlak Wy�sza Szkoła Logistyki ul. E. Estkowskiego 6, Pozna�e-mail: [email protected]

[email protected]


Technologia RFID jako czynnik konkurencyjności - PSZW · 153 wania do celów RFID, zakres ten jest...

Documents

Transcript of Technologia RFID jako czynnik konkurencyjności - PSZW · 153 wania do celów RFID, zakres ten jest...