nr 219 - CZERWIEC 2015 21

Shusterman podkreśla, że domaga-jąc się przywrócenia somatycznego charakteru doświadczenia estetyczne-go, nie oczekuje, by było ono niekog-nitywne. Aktywność fizyczna spełnia wręcz przeciwną rolę – umożliwia pro-ces myślowy i wspomaga go. „Taniec i myślenie nie są czynnościami, któ-rych nie można ze sobą uzgodnić; wszak Nietzsche, głosząc pojęcie tań-czącego filozofa, nie chciał nam po-lecić nam za wzór filozofa, który nie myśli”54.

- - - - -

Na samym początku tekstu zamiesz-czonego w Estetyce pragmatycznej Shusterman odpowiada (w przypisie) na ewentualne zarzuty, jakie wzbudzić mogłoby jego zainteresowanie rapem. Warto przytoczyć tu duży fragment tego tekstu, doskonale bowiem poka-zuje on dwoistość podejścia Shuster-mana. „Jako człowiek rasy białej pocho-dzenia żydowskiego uświadamiam sobie, że moje zainteresowanie rapem można krytykować, jako mające cha-rakter „eksploatacji” i łamiące zasady „politycznej poprawności”, że nie mam prawa nawoływać do uprawiania form kulturowych, których doświadczenie – związane nieodłącznie z gettem – jest mi zupełnie obce. Jakkolwiek ko-rzenie rapu tkwią w czarnym getcie miejskim, jego celem jest dotarcie do szerszej widowni, a jego protest prze-ciwko nędzy, prześladowaniu i prze-sądom etnicznym winien być zrozu-miały dla wielu grup i jednostek.” Stwierdzeniu radykalnej kulturowej odmienności towarzyszy podkreśle-nie możliwości jej zniesienia, prze-kroczenia granic getta. Tekst zaczyna się radykalną manifestacją odrębnoś-ci. Shusterman stwierdza, że rap jest muzyką czarnych i co do tego nie ma wątpliwości. Następnie podkreśla, że swoisty rodzaj związanej z gettem ra-

This song is a response to critics of sampling in Hip Hop songs, particular-ly the jazz musician James Mtume who is said to have derided Hip Hop on New York radio.James has described how sampling should be ‘a tool for creativity’ as op-pose to being ‘a substitute for it’, and has advocated for sampling artists to pay the artists they are sampling.

[Verse 1]Well here’s how it started, heard you on the radioTalking ‘bout rap, saying all that crapAbout how we sample, giving examplesThink we’ll let you get away with that?You criticize our method of how we make recordsYou said it wasn’t art, so now we’re gonna rip you apartStop, check it out my manThis is the music of a hip-hop bandJazz, well you can call it thatBut this jazz retains a new formatPoint, where you misjudged usSpeculated, created a fussYou’ve made the same mistake politicians haveTalkin’ all that jazz

[Verse 2]Talk, well I heard talk is cheapBut like beauty, talk is just skin deepAnd when you lie and you talk a lotPeople tell you to step off a lotYou see, you misunderstood, a sample’s just a tacticA portion of my method, a tool, in fact it’sOnly of importance when I make it a priorityAnd what we sample’s loved by the majorityBut you a minority in terms of thoughtNarrow minded and poorly taughtAbout hip-hop, playing all the silly gamesTo erase my music so no one can use itYou step on us and we’ll step on youCan’t have your cake and eat it tooTalkin’ all that jazz

[Verse 3]Lies, that’s when you hide the truthIt’s when you talk more jazz than proofAnd when you lie and address something you don’t knowIt’s so wack that it’s bound to showWhen you lie about me or the band we get angryWhip out our pen, start writing againAnd the things we write are always trueSucker, get a grip, now we talking ‘bout youSeems to me that you have a problemSo we can see what we can do to solve themThink rap is a fad? You must be madCause we’re so bad we get respect you never hadTell the truth, James Brown was old‘Til Eric and Ra came out with “I Got Soul”Rap brings back old R&BAnd if we would not, people could’ve forgotWe wanna make this perfectly clearWe’re talented and strong and have no fearOf those who choose to judge but lack pizazzTalkin’ all that jazz

[Verse 4]Now we’re not trying to be a boss to youWe just wanna get across to youThat if you’re talking jazz, the situation is a no-winYou might even get hurt, my friendStetsasonic, the hip-hop bandAnd like Sly and the Family Stone, we will standUp for the music we live and playAnd for the song we sing todayFor now, let us set the record straightAnd later on we’ll have a forum and a formal debateBut it’s important you remember thoughWhat you reap is what you sowTalkin’ all that jazz

sowej dumy był bardzo istotny dla po-wstania estetyki i przekazu charakte-rystycznego dla rapu. Co więcej, jako filozof rasy białej nie ma prawa oce-niać izolacjonistycznych czy purys-tycznych postaw niektórych raperów głoszących „filozofię getta”. Chciałby jednakże powiedzieć o samym poję-ciu getta i o tym, jak realizowało się ono w różnych wymiarach rzeczy-wistości społecznej. Najbardziej nie-bezpiecznym momentem związanym z wykluczaniem i gettem jest to, że ma ono charakter zwrotny, operuje mecha-nizmem: wy wykluczacie nas, w takim razie my wykluczamy was. Następnie przechodzi jednak do przed-stawienia swojej wizji trapu, w którejnaczelną rolę odgrywa wizja pojedna-nego, multi-kulturowego społeczeń-stwa, w kierunku którego zmierzać ma rap wychodząc z getta: „Why not use rap’s succes, […] to break out of ghet-to mentality and insure that hip hop community will never be ghettocized again but will constitute a global and multiracial great community?”55. Siła, którą dysponuje rap, ma być, wedługShustermana, wykorzystana nie tylko dla emancypacyjnych celów mniej-szości getta. Ulubionym zdaniem za-czerpniętym przez niego z utworu ra-powego jest fragment piosenki Ice-T, w którym mówi on om zdolności rapu do „wniknięcia w serce narodu” („pe-netration to the heart of the nation”). Hip-hop ma wniknąć w dusze i serca Amerykanów, wyzwalając ich ciała, popychając ich ku jedności. Na końcu tekstu formułuje Shusterman swoje przesłanie, projektując rap, tak jak po-winien on wyglądać. „I think it would be best for rap to combine its pride as ghetto music with a positive openess to the social world that lies outside the ghetto yet perforce influences it. Rap needs to continue Public Enemy’s commitment to teach the bourgeois, to spread rap’s powerful and much needed message of somatic, social, and

political liberation far beyond it’s ori-ginal ghetto community. […] Progres-sive rap, as I see it, should aim to trans-form the ghetto and the wider world, not simply idealize the former and ex-clude the latter”56. Rap znalazł bardzo szeroką akcepta-cję, stając się jednocześnie bardzo do-chodowym biznesem. Podążył ścież-ką, którą wyznaczyły inne, wcześniej-sze formy czarnej ekspresji muzycz-nej. Pomimo, że stał się muzyką mło-dego pokolenia – tak czarnych jak ibiałych – Amerykanów, nie stał sięmuzyką, powodującą zasadniczą zmia-nę w sferze ich wzajemnych relacji. Tupac Shakur, egzystencja wzorcowa, oddająca bowiem w swojej złożoności całe spektrum napięć pomiędzy czarną dumą a chęcią wyjścia na zewnątrz, pozostaje tu znaczącym przykładem. Pokazuje bowiem, że mamy tu do czy-nienia z pewną absolutyzacją sfery estetycznej, przy zupełnym, tradycyj-nym jej oddzieleniu od sfery praktycz-no-politycznej. Całe jego życie, włącz-nie z tragiczną śmiercią w 1996 roku, stało się estetyczną autokreacją, obser-wowaną przez fanatycznych wielbicie-li w sposób zbliżony do kantowskiego ideału. W sposób najbardziej zwięzły ujął tę relację Armond White: „Tupac and Biggie weren’t clairvoyant but they were part of culture system that dangerously capitalizes on black ta-lent while undervaluing black life”57.

54 Tamże, s. 20055 R. Shusterman, Getto Music, „Jour-nal of Rap”, Winter 1992, s. 15; „Dla-czego by nie użyć sukcesu rapu […] by wyłamać się z mentalności getta i zagwarantować by społeczność hip--hopowa już nigdy nie zostanie zam-knięta w żadnym getcie, ale ukonsty-tuuje globalne i multirasowe wspania-łe społeczeństwo”56 Tamże, s.18; „Wydaje mi się, że najlepiej dla rapu byłoby połączyć jego dumę jako muzyki getta z pozytywną otwartością na zewnętrzny świat, któ-ry leży poza gettem, ale w sposób ko-nieczny także ma na nie wpływ. Rapmusi kontynuować dążenie Public Enemy do uczenia burżujów, by roz-szerzyć potężny i bardzo potrzebny przekaz somatycznego, społecznego i politycznego wyzwolenia, daleko poza swoją oryginalną społeczność getta.[…] Rap progresywny, tak jak go wi-dzę, powinien dążyć do transformacji getta i świata zewnętrznego, nie tylko do idealizacji pierwszego i wyklucze-nia drugiego.” 57 A. White, op.cit, s. II

STETSASONIC

TALKIN’ ALL THAT JAZZ