System do wybierania kierunku studiów oraz pracy zawodowej

Krzysztof StarońJan Burkot

Cele systemu ekspertowego

Bayex Bayes

„OSPA”Odkryj Swoje Przeznaczenie

Akademickie

„OSP”Odkryj Swoją Przyszłość

Wybór kierunku studiów na podstawie zainteresowań, umiejętności, nawyków czy osobowości danej osoby.

Dodatkowo - pomoc w wyborze pracy zawodowej na podstawie kierunku studiów oraz oczekiwań.

Realizacja w systemie BayexLista hipotez

Hipoteza Przykładowe kierunki studiów

społecznepedagogika, psychologia, socjologia, politologia,

stosunki międzynarodowe

ekonomiczneekonomia, finanse i rachunkowość, ekonometria,

zarządzanie, towaroznawstwo

techniczneinformatyka, elektronika, telekomunikacja,

budownictwo, automatyka i robotyka

humanistyczne archeologia, historia, filologia, filozofia

prawnicze prawo, administracja

przyrodniczeogrodnictwo, geologia, rolnictwo, rybactwo,

leśnictwo

sportowy wychowanie fizyczne, turystyka i rekreacja

biologicznebiologia, bioinformatyka, mikrobiologia, technologia

żywności

artystyczne malarstwo, rzeźba, grafika, architektura

medyczne medycyna, dietetyka, farmacja, pielęgniarstwo

Realizacja w systemie BayexLista symptomów

zainteresowanie nowoczesnymi technologiami przekonywanie innych do swoich racjizainteresowanie bieżącymi wydarzeniami gosp. i społ.

potrafić się wysłowić

racjonalne gospodarowanie własnymi pieniędzmi

dokładny i dociekliwy

zainteresowanie matematyką, statystyką ochrona środowiskalogiczne myślenie zainteresowanie strukturą otaczającego nas

światapasja odkrywania i interpretowania śladów historii

wielorakie formy aktywności fizycznej

śledzenie wydarzeń, kojarzenie i wyciąganie wniosków

współzawodnictwo, stosując do tego reguły danej dyscypliny

łatwość nawiązywania rozmowy dobra sprawność fizycznazamiłowanie do teatru, literatury i sztuki kontrolowanie jakości produktów

żywnościowychzdolność rozwiązywania konfliktów lubiący pracę z ludźminiesienie pomocy wykazujący się cierpliwością i zapałemotwarty na ludzi i ich problemy twórcze myślenie artystyczne i wysokie

poczucie estetykizainteresowanie ludzkim zachowaniem ponadprzeciętna wyobraźnia, wrażliwość na

światsprawiedliwe ocenianie występy przed publicznością

Realizacja w systemie BayexPrzykład 1 – typowy gracz

• spędza sporo czasu przy komputerze;

• w wolnych chwilach gra na komputerze oraz przegląda Internet;

• mało czasu poświęca na sport czy spotkania z przyjaciółmi;

• w szkole nie ma problemów z przedmiotami ścisłymi;

• ma pewne problemy z przedmiotami humanistycznymi;

• osoba lubi majsterkować ze sprzętem.

Realizacja w systemie BayexPrzykład 1 – typowy gracz

Wynik: predyspozycje do kierunków technicznych czy ekonomicznych

Realizacja w systemie BayexPrzykład 2 – typowy artysta

• posiada wysokie poczucie estetyki, zdolności plastyczne oraz lubi występować publicznie;

• w szkole lubi być w centrum uwagi, ma mnóstwo pomysłów co zrobić z każdą wolną chwilą;

Realizacja w systemie BayexPrzykład 2 – typowy artysta

Wynik: predyspozycje do kierunków artystycznego oraz humanistycznego

System BayexMożliwe udoskonalenia

• Naprawa osiągalności hipotez;• Dodanie możliwości eksportu pytań (gotowa

ankieta) oraz importu odpowiedzi – tak aby była możliwość zrobienia ankiety, a następnie wczytania udzielonych odpowiedzi;

• Możliwość przypisania kilku pytań do tego samego symptomu, aby wykryć nierzetelnie wypełnioną ankietę;

• Akceptacja przecinka ‘,’ przy wpisywaniu prawdopodobieństwa do systemu;

• Dodanie „dymków” (tooltipów) po najechaniu na ikonki typu H, M, S, …

Realizacja za pomocą sieci BayesaIdea

Sieć Bayesa został stworzona na podstawie projektu w Bayexie. Jednak aby przedstawić związki przyczynowo skutkowe, które są charakterystyczne dla sieci Bayesa konieczne było wprowadzenie kilku zmian:

Bayex Bayes

Dwie warstwy:predyspozycje osoby (symptomy)kierunki studiów (hipotezy)

Cztery warstwy:predyspozycje osobykierunki studiówpraca zawodowa, stanowisko różne cechy i aspekty pracy, stanowiska

Rozbudowane symptomy i hipotezy.

Podzbiór symptomów i hipotez.

Realizacja za pomocą sieci BayesaSieć Bayesa

Realizacja za pomocą sieci BayesaPierwsza warstwa – predyspozycje osoby

Nazwa Opis

zdolności techniczne

zainteresowanie nowoczesnymi technologiami, logiczne myślenie, dokładność i dociekliwość

twórczośćtwórcze myślenie artystyczne, wysokie poczucie estetyki, ponadprzeciętna wyobraźnia, wrażliwość na świat

umiejętności kierownicze

zdolność rozwiązywania konfliktów, sprawiedliwe ocenianie, przekonywanie innych do swoich racji

zdolności werbalne

potrafiący się wysłowić, lubiący występy przed publicznością

zdolności liczbowe

zainteresowanie matematyką, statystyką

praca z ludźmilubiący pracę z ludźmi, łatwo nawiązujący rozmowy, otwarty na ludzi i ich problemy

Realizacja za pomocą sieci BayesaDruga warstwa – kierunki studiów

Typ kierunku studiów Konkretne kierunki studiów

techniczne• informatyka• budownictwo• żaden

społeczne• politologia• psychologia• żaden

artystyczne• aktorstwo• malarstwo• żaden

ekonomiczne• finanse• marketing• żaden

Realizacja za pomocą sieci BayesaTrzecia warstwa – praca zawodowa, stanowisko

Prace zawodowe, stanowiska Przykładowe zawody

praca inżynierskainżynier budowlany, mechanik, informatyk, elektronik, elektryk, geodeta, architekt

polityka polityk, politolog, radny, dziennikarz

branża rozrywkowapiosenkarz, aktor, malarz, zawody związane ze sportem

stanowisko kierowniczekierownik banku, kierownik budowy, kierownik zespołu, kierownik projektu

marketingsprzedawca, agent ubezpieczeniowy, agent reklamowy

finanse pracownik banku, ekonomista

Realizacja za pomocą sieci BayesaCzwarta warstwa – cechy i aspekty pracy

Cecha, aspekt Możliwe wartości

status społeczny wysoki, niski

zarobki wysokie, średnie, niskie

kontakt z ludźmi częsty, rzadki, brak

kariera zawodowa stabilna, niestabilna

Realizacja za pomocą sieci BayesaPrzykład 1 – typowy gracz

Realizacja za pomocą sieci BayesaPrzykład 2 – typowy artysta

Realizacja za pomocą sieci BayesaPrzykład 3 – student budownictwa

Realizacja za pomocą sieci BayesaOpis narzędzia - GeNIe

GeNIe jest to narzędzie pozwalające na graficzną budowę i analizę sieci Bayesa. Napisane jest w C++. Zależności przedstawiane na grafie są modelowane przez przedstawione liczbowo prawdopodobieństwo wyrażające siłę, z jaką oddziałują na siebie zmienne. Prawdopodobieństwo jest kodowane w tabelach dołączonych do każdego węzła.

Uwagi i problemy z narzędziem:

• Brak funkcjonalności cofnij/ponów;

• Brak możliwości zapisania wyników przykładowego wnioskowania;

• Brak możliwości zapisania graficznego wyglądu stworzonej sieci;

• Otrzymane wyniki czasami sumują się do 101%.

System Bayex – sieci BayesPorównanie

Bayex Bayes

Możliwa interakcja systemu z użytkownikiem i zadawanie pytań

Modelowanie związków przyczynowych między węzłami

Symptomy są niezależneMożliwość analizy prawdopodobieństw w węzłach po wyborze hipotezy

ProstyInterakcja z użytkownikiem trudniejsza w realizacji

System Bayex – sieci BayesWnioski

TODO