SYLABUS

Nazwa przedmiotu: Wybrane zagadnienia z historii teatru

Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot: Wyższa Szkoła Artystyczna w Warszawie

Katedra: Malarstwa

Kierunek: Malarstwo

Poziom kształcenia: Studia pierwszego stopnia

Profil kształcenia: Ogólnoakademicki, praktyczny

Liczba punktów ETCS za zaliczenie przedmiotu: I sem. 2 ECTS

Studia

Kierunek studiów Specjalność Forma studiów

Malarstwo kostium i rekwizyt

sceniczny, malarstwo w

scenografii, malarstwo

sztalugowe

niestacjonarne

Tytuł i/lub stopień naukowy/tytuł zawodowy,

imię i nazwisko prowadzącego przedmiot: mgr Monika Mokrzycka-Pokora

Założenia i cele przedmiotu

Zajęcia mają na celu:

- zapoznanie studenta z najważniejszymi aspektami istnienia teatru w kulturze na podstawie przykładów z historii teatru i teatru

współczesnego;

- zapoznanie studenta z przykładami konwencji teatralnych;

- namysł nad znaczeniem religijnym i społecznym teatru oraz zagadnieniami związanymi ze sposobami funkcjonowania słowa

w teatrze i metodami pracy z aktorem;

- przedstawienie zagadnień związanych z kształtowaniem przestrzeni teatralnej, scenografią oraz kostiumem i charakteryzacją

aktora;

- zwrócenie uwagi na związki pomiędzy scenografią, kostiumem i charakteryzacją a epoką i typem wystawianego repertuaru,

całością inscenizacji, jej stylem, technikami aktorskimi i metodą pracy z aktorem;

- kształtowanie umiejętności samodzielnego myślenia i analizy przeczytanych tekstów dotyczących doktryn teatralnych,

dramatów i przedstawień teatralnych;

- kształtowanie zdolności przedstawiania zdobytej wiedzy i umiejętności formułowania oraz obrony swoich poglądów.

2

Wymagania wstępne Klasyfikacja na pierwszy rok studiów.

Zamierzony efekt kształcenia

Symbol efektu

kształcenia na

poziomie kierunku

Opis efektu kształcenia na poziomie przedmiotu Weryfikacja efektu kształcenia

K_W03 Ma wiedzę na temat swobodnego posługiwania się

fachową terminologią związaną z historią teatru.

- obejrzenie przedstawień teatralnych

podanych w programie

- znajomość tekstów ujętych w

programie

- pozytywna ocena z pracy pisemnej

- pozytywna ocena z egzaminu

K_W08 Rozumie i umie wykorzystać poznane aspekty istnienia

teatru w kulturze na podstawie przykładów z historii

teatru i teatru współczesnego do dalszego rozwoju

własnej osobowości artystycznej.

K_W09 Ma wiedzę na temat swobodnego poruszania się w

obrębie podstawowych zagadnień związanych z historią

teatru.

K_W10 Rozumie znaczenie dorobku artystycznego twórców

teatru.

K_W16 Ma i potrafi poddać krytycznej lekturze teksty źródłowe,

a także dokonać szczegółowej analizy obejrzanych

przedstawień teatralnych.

K_U01 Ma umiejętność uczenia się krytycznej lektury, potrafi

dokonać szczegółowej analizy przeczytanych tekstów i

obejrzanych przedstawień teatralnych.

K_U17 Ma umiejętność krytycznej lektury, potrafi dokonać

szczegółowej analizy przeczytanych tekstów i

obejrzanych przedstawień teatralnych i świadomie

wykorzystać je do realizowania zadań projektowych i

twórczych.

K_K02 Rozumie, jaki wpływ na ostateczny kształt

przedstawienia teatralnego mają scenografia, kostium

oraz charakteryzacja oraz w jaki sposób przekaz

plastyczny i przekaz werbalny wzajemnie się w teatrze

uzupełniają.

K_K03 Jest zdolny do twórczego, otwartego podejścia w

podejmowanych na zajęciach zagadnieniach; rozumie

potrzebę doskonalenia umiejętności przedstawiania

zdobytej wiedzy, a także uczenia się przez całe życie

formułowania i obrony swoich poglądów.

3

Liczba godzin dydaktycznych i formy zajęć i punkty ECTS:

Przedmioty

Forma zajęć: (W - wykład,

Ć - ćwiczenia, K -

konwersatorium)

Liczba godzin dydaktycznych (w

tym):

Razem W Ć K

Wybrane zagadnienia z

historii teatru W+Ć 18 12 6

Rok I Rok II Rok III Rok IV

Semestr I Semestr II Semestr III Semestr IV Semestr V Semestr VI Semestr VII

W Ć K ECTS R W Ć K ECTS R W Ć K ECTS R W Ć K ECTS R W Ć K ECTS R W Ć K ECTS R W Ć K ECTS R

12 6 2 E

R – rygor (egzamin, - E, zaliczenie z oceną –Zo, zaliczenie - Z

Treści programowe nauczania [ treść zajęć]

Szczegółowy plan spotkań* :

NR / FORMA

ZAJĘĆ

TEMAT ZAJĘĆ

Wykład 1-2

Wprowadzenie do nauki o teatrze

Objaśnienie podstawowych terminów, takich jak konwencja teatralna, iluzja, teatr w

teatrze, etc. w oparciu o przykłady z historii teatru i teatru współczesnego. Funkcja

publiczności w teatrze. Teatr pośród innych widowisk.

Wykład 3-4

Religijny wymiar teatru

Religijna, społeczna i artystyczna funkcja teatru w starożytnej Grecji. Arystotelesowska

definicja tragedii. Średniowieczny dramat liturgiczny. Sacrum i profanum w

średniowiecznym misterium.

Omawiane teksty:

Arystoteles, Definicja tragedii w: Teatr w kulturze w: Wiedza o kulturze, tom III, red. W.

Dudzik i L. Kolankiewicz, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 1996

Włodzimierz Lengauer, Teatr starożytnych Greków: poeta, obrzęd, widowisko w: Wielki

Teatr Świata. Wykłady otwarte na scenie przy Wierzbowej, Teatr Narodowy, Warszawa

2003

Ajschylos, Oresteja w: Ajschylos, Tragedie, Wydawnictwo „Homini”, Kraków 2005

(fragmenty)

Wykład 5

Ćwiczenie 1

Słowo w teatrze

Teatr elżbietańskiej Anglii jako teatr do słuchania.

Omawiane teksty:

William Szekspir, Hamlet (wiele wydań)

Wykład 6-7

Ćwiczenie 2

Społeczny wymiar teatru

Dziady Adama Mickiewicza w reżyserii Kazimierza Dejmka i polski Marzec’68. Teatr

Jana Klaty.

Omawiane przedstawienia:

H. na podstawie Hamleta Williama Szekspira, reż. Jan Klata, Teatr Wybrzeże w Gdańsku

4

Wykład 8

Przestrzeń teatralna

Krąg i scena pudełkowa. Przestrzeń tragedii klasycznej. Przestrzeń naturalistyczna.

Przestrzeń symboliczna – projekty scenograficzne Adolphe’a Appi. Pusta przestrzeń Petera

Brooka.

Omawiane teksty:

Adolphe Appia, Żywa przestrzeń w: Adolphe Appia, Dzieło sztuki żywej i inne prace,

WAiF, Warszawa 1974

Wykład 9-10

Ćwiczenie 3

Kostium i rekwizyt

Włoska commedia dell’arte. Pojęcie maski.

Omawiane przedstawienia:

Carlo Goldoni, Sługa dwóch panów, rez. Giorgio Strehler, Piccolo Teatro di Milano

(fragmenty)

Prace scenograficzne Małgorzaty Szczęśniak.

Omawiane przedstawienia:

Hanoch Levin, Krum, reż. Krzysztof Warlikowski, TR Warszawa, Narodowy Stary Teatr

im. Heleny Modrzejewskiej w Krakowie

Przygotowanie do napisania pracy dotyczącej ww. przedstawienia. Na pracę składają

się odpowiedzi na cztery pytania:

1. Proszę wymienić dwie sceny , w których zastosowano symultaniczność akcji. W jakim

celu została ona zastosowana?

2. Proszę wymienić dwie sceny, w których przerwana została iluzja teatralna. Czemu służy

ten zabieg teatralny?

3. Jakie środki teatralne służą podkreśleniu obcości między bohaterami?

4. Jak rozumiesz zdanie, które wypowiada Felicja: „Ludzie (…) powinni się nauczyć

płakać do samej ciszy”? Proszę o obszerne uzasadnienie swoich przemyśleń. (esej)

Praca powinna zawierać przynajmniej 5400 znaków, nie przyjmuję prac droga mailową.

Wykład 11

Aktor

Metoda aktorska Konstantego Stanisławskiego. Efekt obcości Bertolta Brechta.

Omawiane teksty:

Konstanty Stanisławski, Praca aktora nad sobą w: Przeciw konwencjom. Antologia

tekstów o teatrze polskim i obcym pod redakcją Marty Fik, Wydawnictwo KRĄG,

Warszawa 1994

Bertolt Brecht, Krótki opis nowej techniki sztuki aktorskiej w: Przeciw konwencjom.

Antologia tekstów o teatrze polskim i obcym pod redakcją Marty Fik, Wydawnictwo

KRĄG, Warszawa 1994

Omawiane przedstawienia:

Fiodor Dostojewski, Zbrodnia i kara, reż. Andrzej Wajda, Stary Teatr im. Heleny

Modrzejewskiej w Krakowie (fragmenty)

Złożenie prac

Ćwiczeni 4-5

Omówienie prac

Wykład 12

Ćwiczenie 6

Reżyser

Teatr Krystiana Lupy.

Omawiane przedstawienia:

Thomas Bernhard, Kalkwerk, reż. Krystian Lupa, Stary Teatr im. Heleny Modrzejewskiej

w Krakowie

* Obowiązkiem każdego studenta jest posiadanie i znajomość sylabusa, w tym harmonogramu pracy, oraz szybkie zgłaszanie

wszelkich niejasności.

5

Zagadnienia programowe nauczania:

Narzędzie/ metody

dydaktyczne:

Studenci są zobowiązani przygotowywać się na zajęcia (czytają teksty oraz oglądają

przedstawienia teatralne – wszystkie te pozycje podane są w planie pracy). Zajęcia mają formę

wykładów lub ćwiczeń. Wykłady, w niektórych wypadkach, uzupełnione są pokazem

ikonografii oraz fragmentów przedstawień teatralnych. Ćwiczenia polegają na wspólnej ze

studentami analizie tekstów oraz przedstawień teatralnych, a także na dyskusji nad zawartymi

w nich problemami. Studenci przygotowują pracę na podany w planie pracy temat.

Wykładowca omawia i ocenia pracę. Istnieje możliwość poprawy pracy. Poprawioną pracę

należy oddać najpóźniej na ostatnich zajęciach poprzedzających dzień egzaminu.

Forma i sposób zaliczenia

oraz wymagania

egzaminacyjne:

Warunkiem zaliczenia semestru I jest:

a) obejrzenie przedstawień teatralnych podanych w programie

b) znajomość tekstów ujętych w programie

c) pozytywna ocena z pracy pisemnej (jeśli student, w trakcie trwania semestru, nie uzyskał

pozytywnej oceny z pracy pisemnej, nie może podejść do egzaminu)

d) pozytywna ocena z egzaminu. Egzamin przeprowadzany jest w formie ustnej. Student

otrzymuje na egzaminie dwa pytania. Jeśli student ma więcej niż dwie nieusprawiedliwione

nieobecności, zobowiązany jest do odpowiedzi na dwa dodatkowe pytania.

Nieobecności:

Studenci mają prawo do dwóch nieusprawiedliwionych nieobecności. Jeżeli nieobecności

będzie więcej, wówczas student otrzyma na egzaminie dwa dodatkowe pytania.

Skala ocen:

2 (brak zaliczenia); 3; 3 +; 4; 4 +; 5; 6

Metody i kryteria oceny: Ocena z pracy pisemnej stanowi 50% oceny końcowej. Ocena z egzaminu ustnego stanowi 50

% oceny końcowej. Oceną końcową jest średnia arytmetyczna ww. ocen.

Praca pisemna sprawdza przede wszystkim zdolności analityczne i interpretacyjne, a także

zachęca studentów do osobistej refleksji.

Egzamin ustny sprawdza wiedzę oraz umiejętność jej przedstawienia, a także sposób

formułowania poglądów i umiejętność ich obrony.

Wymagania końcowe:

Wymaganiem końcowym jest zaliczenie semestru I.

Całkowity nakład pracy

studenta potrzebny do

osiągnięcia założonych

efektów w godzinach oraz

punktach ECTS

Wybrane zagadnienia z historii teatru

Liczba

godzin

(kontaktow

e i

samodzielna

praca

studenta)

1 punkt

ECTS=

25h

1 punkt

ECTS=

30h

Średnia

arytmetyczn

a 25h-30h

Liczba

punktó

w ECTS

Łączna liczba

punktów

ECTS z

wyrównanie

m

Godziny kontaktowe z nauczycielem akademickim 18 0,60 1

1. Uczestnictwo w zajęciach dydaktycznych

Samodzielna praca studenta 42 1,40 1

1. Przygotowanie do zaliczeń i egzaminów 15 0,50 1

2. Przygotowanie się do zajęć 12 0,40 0

3. Zapoznanie się ze wskazana literaturą 15 0,50 1

Całkowity nakład pracy studenta potrzebny do

osiągnięcia efektów kształcenia w godzinach oraz

punktach ECTS

60 2,40 2,00 2,20 2,00 2

Formy weryfikacji

osiągnięcia efektów

kształcenia [ elementy

składowe oceny w %]

Ocena z pracy pisemnej stanowi 50% oceny końcowej. Ocena z egzaminu ustnego stanowi 50

% oceny końcowej. Oceną końcową jest średnia arytmetyczna ww. ocen.

Język wykładowy polski

6

Literatura Literatura podstawowa:

teksty i przedstawienia teatralne podane w planie pracy oraz:

Denis Bablet, Rewolucje sceniczne XX wieku, PIW, Warszawa 1980

Margot Berthold, Historia teatru, WAiF, Warszawa 1980

Historia teatru, red. John Russel Brown, Diogenes, Świat Książki, Warszawa 1999

Patrice Pavis, Słownik terminów teatralnych, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław

(etc.) 1998

Patrice Pavis, Współczesna inscenizacja: źródła, tendencje, perspektywy, PWN, Warszawa

2011

Zenobiusz Strzelecki, Kierunki scenografii współczesnej, PWN, Warszawa 1970

Literatura uzupełniająca:

Ajschylos, Tragedie, Wydawnictwo „Homini”, Kraków 2005

Adolphe Appia, Dzieło sztuki żywej i inne prace, WAiF, Warszawa 1974

Arystoteles, Poetyka, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław (etc.) 1989

Peter Brook, Pusta przestrzeń, WAiF, Warszawa 1981

Stephen Greenblatt, Shakespeare: stwarzanie świata, Wydawnictwo W.A.B., Warszawa 2007

Małgorzata Grzegorzewska, Kamienny ołtarz. Horyzonty metafizyczne w tragedii antycznej i

dramacie Williama Szekspira, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2007

Krystian Lupa – rozmowy, Notatnik Teatralny 54-55/2009

Allardyce Nicoll, W świecie Arlekina, PIW, Warszawa 1967

Magdalena Raszewska, „Dziady” Dejmka, Teatr Narodowy, Warszawa 2008

Warlikowski, Notatnik Teatralny 62-63/2011

Podpis prowadzącego

przedmiot:

Podpis prorektora do spraw

dydaktycznych:

Oświadczenie i podpis prowadzącego zajęcia

Oświadczam, że treści programowe zawarte w niniejszym sylabusie są rezultatem mojej indywidualnej pracy twórczej

wykonywanej w ramach stosunku pracy/współpracy wynikającej z umowy cywilnoprawnej oraz że osobom trzecim nie

przysługują z tego tytułu autorskie prawa majątkowe.

Dnia: ………………………………………….. ……………………………………..