świat dawcyPismo Regionalnego Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w Łodzi

Kwartalnik bezpłatny nr 3/2010

jesień 2010

Jak dbać o siebie jesienią

SzczepionkiAktywni w województwie

Oddawanie płytek krwi

świat dawcy2

w numerze

SŁOWEM WSTĘPUNadeszła jesień, a wraz z nią wrócili do naszych Punktów Pobierania krwiodawcy. W tym numerze Świata Dawcy można przeczytać, co kluby Hono-rowych Dawców Krwi organizowały przez waka-cje, jakie akcje czekają nas jesienią, a także jak za-dbać o siebie w nadchodzących miesiącach.Z powodu zwiększonego zainteresowania odda-waniem szpiku, przypominamy, że wszelkie infor-macje na ten temat można uzyskać w siedzibie Regionalnego Centrum Krwiodawstwa i Krwio-lecznictwa w Łodzi. W tym numerze zachęca-my dodatkowo do bliższego zapoznania z Dzia-łem Pobierania, a także do zostania dawcą pły-tek krwi. Życzę miłej lektury i zachęcam do rozwiązania je-siennej krzyżówki.

Kwartalnik bezpłatny nr 3/2010

Wydawca:Regionalne Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w Łodziul. Franciszkańska 17/2591-433 Łódź

Kontakt z redakcją:ul. Franciszkańska 17/25, 91-433 Łódź tel. 42 61 61 407 , e-mail: propagowanie@krwiodawstwo.pl

Redaktor naczelny: Aneta Świątczak

Zespół Redakcyjny:Jan Kaźmierczak, Katarzyna Mikołajczyk, Maria Śniecikowska, Joanna Trojanowska, Michał Zamolski,

Realizacja:Next Step, www.nextstep.net.pl

świa

t da

wcy

Aneta Świątczak

wydarzenia

03 Działamy na 5

03 Taniej autobusem

04 Braterstwo Krwi w Moszczenicy

04 Bonusy dla krwiodawców

04 Więcej szpiku

04 Nadchodzi jesienna Wampiriada

04 Młoda Krew ratuje życie

04 MPK dla RCKiK

05 Jeden za wszystkich, wszyscy za jednego

06 Spartakiada w Babach

ludzie

07 Z sercem do serca

08 Lubimy aktywność

10 Dział Pobierania

dawca

14 W zdrowym ciele zdrowy duch

18 Co to są szczepionki

19 Szczepionka przeciw grypie

20 Nie bądź trąba

21 Rozrywka z nagrodami

22 Pytania z forum

22 Dlaczego 450 ml

23 O czym pamiętać przed oddaniem krwi

24 Planowany harmonogram ekip

24 Wykaz Punktów Pobierania w województwie łódzkim

Ruch to zdrowie14-17

3świat dawcy

wydarzenia

Taniej autobusem

Tuż przed wakacjami przeprowadziliśmy bada-nia poziomu satysfakcji krwiodawców w woje-wództwie łódzkim. Ankiety wypełniło prawie 100 krwiodawców, głównie mężczyźni, regular-nie odwiedzający punkty pobierania.

Podczas badania opinii dawców z Łodzi, a także z całego województwa, najczęściej wskazywa-no szansę pomocy innym oraz możliwość kon-troli stanu zdrowia jako powody oddawania krwi.Analizie poddano poziom obsługi dawcy na po-szczególnych etapach wizyty w punkcie pobiera-nia. Najwyżej (ponad 70% ocen bardzo dobrych) oceniono kulturę pracowników, zarówno pod-czas rejestracji, pobierania próbek, jak i badania lekarskiego. Bardzo dobrze (prawie 70% wska-zań) dawcy ocenili jakość informacji udzielanych przez poszczególnych pracowników.

Najwyższe oceny w zakresie czasu realizacji oraz kultury pracowników otrzymali pracownicy dzia-

łu pobierania – ponad 80% wskazań „bardzo do-brych”.W ocenie promocji honorowego krwiodawstwa ankietowani podzieli się na dwie grupy. Połowa badanych dawców zaznaczyła, że promocje ho-norowego krwiodawstwa oceniają pozytywnie. Natomiast pozostała część badanych responden-tów wskazała na potrzebę poprawienia jakości propagowania tej idei. Badani dawcy podkreśli-li, że wiedzę o planowanych akcjach poboru krwi czerpią głównie ze szkoły, Internetu oraz pracy. Wskazali także kilka rozwiązań dotyczących pro-mocji honorowego krwiodawstwa:• promocja w lokalnych mediach;• spoty reklamowe w TV;• audycje radiowe;• bannery, bilbordy;• akcje promocyjne przy okazji festynów, im-

prez lokalnych dla społeczeństwa.

Joanna Trojanowska

Działamy na 5Zdecydowana większość dawców krwi z województwa łódzkiego ocenia pracę Regionalnego Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa bardzo dobrze – wynika z ankiet, które przeprowadziliśmy kilka miesięcy temu

BełchatówDarmowe przejazdy MZK Bełchatów na terenie miasta przyznano krwio-dawcom legitymującym się odznaką „Zasłużony Honorowy Dawca Krwi” (przysługującą: kobietom po oddaniu 5 litrów krwi i mężczyznom po od-daniu 6 litrów krwi).

KutnoNa terenie miasta Kutna i okolic obsługiwanych przez linie autobusowe MZK krwiodawcom przysługują następujące ulgi:•ZHDKIIIiIIstopnia–zniżka50%nabiletyautobusowe•ZHDKIstopnia–darmoweprzejazdy.

ŁódźDarmowe przejazdy MPK przysługują mieszkańcom Łodzi, którym nadano odznakę „Honorowy Dawca Krwi - Zasłużony dla Zdrowia Narodu” lub będą-cy krwiodawcami, którzy bezpłatnie oddali nie mniej niż 22 litry krwi.

PabianicePabianickim krwiodawcom, którzy oddali nie mniej niż 20 litrów krwi, przy-

sługują bezpłatne przejazdy komunikacją miejską (na terenie funkcjonowa-nia MZK Pabianice) – na podstawie wpisu do legitymacji Honorowego Daw-cy Krwi dokonanego przez Polski Czerwony Krzyż.

RadomskoDarmowe przejazdy środkami komunikacji miejskiej na terenie miasta i oko-lic przysługują krwiodawcom, którzy oddali nie mniej niż 18 litrów krwi.

ZgierzUprawnienia do bezpłatnych przejazdów przysługują osobom wyróżnio-nym Tytułem Honorowym „Zgierski Dawca Krwi”.Uprawnienia do korzystania z biletów ulgowych przysługują Zasłużonym Honorowym Dawcom Krwi – mieszkańcom Zgierza, posiadającym odzna-kę I stopnia na podstawie imiennej legitymacji.

ŻychlinHonorowi Dawcy Krwi są upoważnieni do bezpłatnych przejazdów komuni-kacją miejską - dla ZHDK I stopnia, ulgowych 50% - dla ZHDK II i III stopnia.

Źródło: Polski Czerwony Krzyż www.pck.lodz.pl

DOBRZE WIEDZIEĆ

Czy wiesz, że będąc honorowym dawcą krwi przysługują ci ulgi podczas przejazdów komunikacją miejską? Sprawdź, w którym mieście ile możesz zaoszczędzić

foto: mzkpabiabinice.pl

świat dawcy4

wydarzenia

W tegorocznej, VI już edycji „Braterstwa Krwi”, akcja pobie-rania odbywała się w Gminnym Ośrodku Kultury. 8 sierpnia 2010 roku do oddania krwi zgłosiły się 64 osoby, z czego 57 dawców oddało 25 litrów i 650 ml krwi. Tradycyjnie krew oddał Roman Kaźmierczak, wiceprezes Klubu. Każdego roku w Moszczenicy organizowanych jest 5-6 takich akcji, w których od 1996 roku pan Roman bie-rze regularny udział, nie opuszczając ani jednej okazji do oddania krwi.

Do turnieju piłki nożnej zgłosiło się 8 drużyn: Gajkowice, Gazomia Stara, Jarosty, Kosów, Moszczenica, Moszczeni-ca Osiedle, Rękoraj i Rękoraj Dobra. W wyniku rozgrywek

grupowych do finału weszły zespoły: Kosów - obrońca ty-tułu z 2009 r., Moszczenica, Moszczenica-Osiedle i Rękoraj. W finale drużyna z Kosowa obroniła tytuł mistrza Gminy Moszczenica na 2010 rok, wygrywając z Moszczenicą 3:2. W meczu o trzecie miejsce pomiędzy zespołami Moszcze-nicą-Osiedlem a Rękorajem, górą była Moszczenica-Osie-dle wygrywając 4:1. Dla zwycięskiej drużyny puchar i nagrodę ufundował Prze-wodniczący Rady Gminy Moszczenica Marceli Piekarek, dla drugiej – Klub GLKS Włókniarz, trzecią i czwartą zaś Klub HDK-PCK.

Jan Kaźmierczak

Bonusy dla KRwiodawcówPrzez całe wakacje, w czwart-ki, podczas akcji pobierania krwi w Łodzi przy pasażu Schillera (ul. Piotrkowska 112), pierwsi dawcy otrzymywali karnety na jogę, pi-lates lub aerobic (jeden karnet na 4 wejścia). Zachęcamy dawców do śledze-nia naszej strony internetowej www.krwiodawstwo.pl

wiĘcEJ sZPiKuPo licznych apelach o zostanie dawcą szpiku kostnego, do Re-gionalnego Centrum Krwiodaw-stwa i Krwiolecznictwa w Łodzi podczas akcji 25.09.2010 zgłosi-ło się 30 chętnych i każdego dnia zgłaszają się nowi.Przypominamy, że badania kan-dydatów na dawców szpiku wy-konujemy tylko w Łodzi przy ul. Franciszkańskiej 17/25, szcze-gółowe informacje pod nume-rem telefonu 42 61 61 457, oraz w poprzednim numerze Świa-ta Dawcy (dostępny na stronie www.krwiodawsto.pl)

nadchodZi JEsiEnna wamPiRiadaJak zwykle, na przełomie paź-dziernika i listopada, pracowni-ków RCKiK będzie można spo-tkać na łódzkich uczelniach. Szczegółowy terminarz będzie dostępny na stronach interneto-wych oraz na plakatach.

mŁoda KREw RatuJE ŻyciEWe wrześniu ruszyła kolejna, VIII edycja konkursu „Młoda krew ratuje życie”, skierowana do uczniów i studentów. W ogól-nopolskim turnieju mogą wziąć udział pełnoletni uczniowie szkół ponadgimnazjalnych, policeal-nych oraz studenci. Więcej infor-macji na www.oddajkrew.pl

mPK dla RcKiKKlub Honorowych Dawców Krwi działający przy MPK w Łodzi, w ramach Tygodnia Zrównowa-żonego Transportu, zorganizo-wał akcję pobierania krwi. Udało się zebrać ponad 15 litrów.

Braterstwo Krwi w MoszczenicyOd sześciu lat w okresie wakacji krwiodawcy w Moszczenicy organizują festyn pod nazwą „Braterstwo Krwi”, podczas którego odbywa się akcja krwiodawstwa, turniej piłki nożnej drużyn amatorskich o mistrzostwo Gminy Moszczenica oraz konkurencje rekreacyjne

Zespół z Kosowa z wiceprzewodniczącym Rady Gminy Romanem Kaźmierczakiem, prezesem GKLS Włókniarz Markiem Wojciechowskim i prezesem Klubu Krwiodawców Stanisławem Wilińskim

Na zdjęciu: dzieci przy jednej z konkurencji w rzucie lotką Na zdjęciu: Roman Kaźmierczak

5świat dawcy

wydarzenia

Jeden za wszystkich, wszyscy za jednego!Po raz trzeci Regionalne Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa oraz Polski Czerwony Krzyż we współpracy z Grupą Muszkieterów organizuje ogólnopolską akcję „Zbieramy Krew dla Polski”

Przed sklepami Intermarche i Brikomar-che w całej Polsce, w różnych terminach w okresie od maja do października, od-bywają się akcje poboru krwi połączo-ne z promocją honorowego krwiodaw-stwa. Promujemy je na różne sposo-by poprzez: miniwystawy, stoiska pro-mocyjne, rozdawanie ulotek, rozmowy z klientami sklepu, komunikaty przez radiowęzeł na terenie sklepu. Dodatko-wo w czasie trwania akcji przygotowu-jemy stanowisko „Zostań Krwiodawcą - Ratownikiem” z pokazami i instrukta-żem udzielania pierwszej pomocy z za-proszeniem do udziału przechodniów i klientów sklepu, a także kącik dla dzie-ci z konkursami plastycznymi na temat honorowego krwiodawstwa (nagrody, słodycze dla uczestników).W województwie łódzkim w tym roku odbyły się już akcje: w Łodzi, Kutnie, Zduńskiej Woli, Brzezinach, Aleksandro-wie Łódzkim i w Wieluniu.

świat dawcy6

Tegoroczna spartakiada odbyła się 20 czerwca 2010 r. na stadionie LKS „Pio-nier” w Babach. Jak zwykle cele spar-takiady to popularyzacja honorowego krwiodawstwa, integracja środowisk krwiodawców, wymiana doświadczeń w rozwoju ruchu krwiodawstwa oraz popularyzacja zdrowego stylu życia. W tym roku dodatkowo obchodziliśmy jubileusz 10-lecia Klubu HDK-PCK przy OSP w Babach.

W spartakiadzie uczestniczyło 12 drużyn z Klubów HDK-PCK: Strażacki z Gorzko-wic, dwa zespoły z Bab, z Idzikowic koło Opoczna, MPK w Łodzi, Łęczycy, Pabia-nic, Piotrkowa Trybunalskiego,  Mosz-czenicy, Parafialny Klub z Ręczna i dwie drużyny z Woli Krzysztoporskiej. Wy-równanej rywalizacji i wspaniałej zaba-wie dzielnie kibicowała publiczność.

Dla uczestników przygotowano 5 kon-kurencji zespołowych: rzut piłką lekar-ską, przenoszenie rannego na noszach, skok z miejsca, wyścig w workach oraz

strzał na bramkę.W poszczególnych konkurencjach zwy-ciężyli:- rzut piłką lekarską i skok z miejsca - za-wodnicy z Bab;- przenoszenie rannego na noszach - krwiodawcy z Gorzkowic;- wyścig w workach i strzał na bramkę - zespół II z Woli Krzysztoporskiej.

W końcowej klasyfikacji krwiodawcy  z Woli Krzysztoporskiej I okazali się naj-lepsi, na drugim miejscu uplasował się zespół z Bab, trzecią zaś pozycję wywal-czyli krwiodawcy z MPK w Łodzi. Trzy pierwsze miejsca w poszczególnych konkurencjach i klasyfikacji ogólnej uho-norowano pucharami, zaś wszystkie dru-żyny otrzymały okazjonalne dyplomy.

Organizatorzy przygotowali poczęstu-nek dla wszystkich uczestników. Pogod-ne nastroje i sympatyczna atmosfera pa-nowały podczas całej imprezy.

Jan Kaźmierczak

wydarzenia

Zasada corocznej organizacji Rejonowej Spartakiady Klubów Honorowych Dawców Krwi-PCK (HDK-PCK) brzmi: co roku zajmuje się tym inny Klub. W tym roku obowiązek ten przejął Klub HDK-PCK przy OSP w Babach

Spartakiada w Babach

Pomocni w organizacji spartakiady byli:Artur Ostrowski - poseł na Sejm RP, Marek Mazur - Prze-wodniczący Sejmiku Województwa Łódzkiego, Piotr Woj-tysiak - Sekretarz Powiatu, Marceli Piekarek - Przewodni-czący Rady Gminy Moszczenica, Teresa Kucharczyk - Pre-zes ZR PCK w Piotrkowie Trybunalskim, a także Elżbieta Radziszewska - poseł na Sejm RP, Stanisław Cubala - Sta-rosta Piotrkowski, Andrzej Jaros - Przewodniczący Rady Powiatu, Krzysztof Włodarczyk - dyrektor RCKiK w Łodzi, Bogusław Lech - wójt Gminy Moszczenica oraz Ochotni-cza Straż Pożarna w Babach. Podziękowania składamy przedsiębiorcom-sponsorom  z Piotrkowa Tryb., Bab i Moszczenicy za wydatną po-moc w organizacji spotkania krwiodawców. 

Na zdjęciu: zespół z Ręczna

Na zdjęciu: zwycięzcy konkurencji skok z miejsca. Od lewej zawod-nicy Bab, Woli Krzysztoporskiej i Moszczenicy

Na zdjęciu: przedstawiciele zwycięskich drużyn. Od lewej: kapitan zespołu z Bab (II miejsce), kapitan z MPK Łódź (III miejsce)

Na zdjęciu: zwycięska drużyna z Woli Krzysztoporskiej w pełnym składzie

7świat dawcy

Kto najczęściej odwiedza Pana w Klinice? Kim są pacjenci trafiający na oddział kar-diochirurgiczny?Najczęściej przychodzą do nas pacjenci z cho-robą wieńcową oraz tzw. chorzy zastawko-wi – z wadami zastawkowymi i tętniakami aorty piersiowej, dlatego krew jest nam nie-zbędna do ratowania ich życia. Zazwyczaj do każdej operacji kardiochirurgicznej za-mawiamy min. 2 jednostki KKCz (koncentrat krwinek czerwonych), chociaż są także ope-racje, przy których przewidujemy możliwość wystąpienia krwawienia (np. u chorych przyj-mujących leki antyagregacyjne), gdzie prócz KKCz zamawiamy dodatkowo koncentrat krwinek płytkowych.

Czy pacjenci mają świadomość, że to wła-śnie oddana przez kogoś krew często ratu-je im życie?Mamy to szczęście, że zarówno nasi pacjen-ci, ja i ich rodziny, zdają sobie sprawę, że krew jest cennym lekiem. Dlatego zawsze nama-wiamy rodziny czy znajomych, aby odda-li krew w Regionalnym Centrum Krwiodaw-stwa i Krwiolecznictwa przy ul. Francisz-kańskiej lub dowolnym punkcie pobierania w województwie łódzkim lub w Polsce. Staramy się organizować rodzinne dawstwo krwi, aby po zamówieniu przez nas krwi, w RCKiK zostały uzupełnione jej zapasy. W zdecydowanej większości rodzina i znajo-mi mobilizują się bardzo szybko i część z nich zostaje regularnymi dawcami. Należy jednak podkreślić, że wyjątkowo zdarza się, abyśmy odwoływali operacje z powodu braku krwi – jest to zasługa zarówno rodzin pacjentów, jak

i Regionalnego Centrum. Dzięki takiej współ-pracy możemy bez problemów wykonywać planowe operacje.

W jaki sposób możemy zapobiegać choro-bom serca?W chorobie wieńcowej decydującym czynni-kiem są geny, a drugim w kolejności, oczywi-ście tryb życia. Jeśli człowiek nie zwraca uwa-gi na to co je, na używki, na tytoń, to choro-ba wieńcowa rozwija się zdecydowanie szyb-ciej. Decydującą rolę mają jednak geny, dlate-go tak ważne jest, aby odpowiednio wcześnie zacząć o siebie dbać, zwłaszcza jeśli ktoś w ro-dzinie chorował na chorobę wieńcową lub miażdżycę. Na oddział trafiają głównie osoby w wieku 50-60 lat, ale czasami także i 30 latek wymaga operacji. Obecnie operujemy także tych pa-cjentów, u których nie da się poszerzyć tętni-cy metodą nieoperacyjną za pomocą stentu. Są to chorzy nawet w wieku 80 lat, o ile tylko są w stanie ogólnym zadowalającym.

Co zdrowy człowiek powinien robić, aby nie trafić na oddział kardiochirurgii?Zadbać o odpowiedni tryb życia – jest to tak zwana prewencja pierwotna tj. odpowiednie odżywianie, dbanie o prawidłową wagę, uni-kanie używek. Z drugiej strony warto zadbać o ruch.Młodzi ludzie, poza codzienną trasą dom-praca-dom powinni mieć dodatkowe zajęcia fizyczne – rekreacyjnie na basenie czy w ja-kiejkolwiek innej formie. Ja sam, mimo iż nie mam za dużo wolnego czasu, staram się dużo spacerować, a w sezonie zimowym chętnie

uprawiam sporty. Chodzę także na basen, ale niestety nieregularnie. Warto zainteresować się także poziomem lipi-dów we krwi. Jeśli rodzice chorowali na cho-robę wieńcową, to odpowiednio wcześniej należałoby rozpocząć prawidłową gospodar-kę lipidową, może nawet zacząć przyjmować leki obniżające poziom lipidów we krwi.

ludzie

Z sercem do serca

- Sporadycznie zdarza się, abyśmy odwoływali operacje z powodu braku krwi. Znajomi i rodziny na-szych pacjentów bardzo szybko potrafią się zmobilizować, aby oddać krew – opowiada kierownik Kliniki Kardiochirurgii Uniwersytetu Medycznego prof. Ryszard Jaszewski.

KOncenTRaT KRWIneK czeRWOnych (KKCz)owstaje przez odwirowanie z przeciśnię-cie osocza oraz kożuszka leukocytarno - płytkowego do sąsiednich pojemników. Preparatyka odbywa się w układzie za-mkniętym, co znaczy, że składniki krwi zostają oddzielone od siebie w sposób nie zagrażający ich zakażeniem.KKCz to podstawowy składnik krwi stosowany w polskich szpitalach. Jest głównym lekiem ratującym życie ofiar wypadków i katastrof, oraz podstawo-wym lekiem dla osób z chorobami on-kologicznymi poddawanych intensyw-nej chemioterapii, stanowi zabezpiecze-nie podczas operacji chirurgicznych. Są różne odmiany tego składnika krwi w zależności od sposobu przygotowa-nia i użytego płynu konserwującego.Zwykły KKCz zawiera wszystkie krwinki czerwone, krwinki płytkowe i leukocyty.

na podstawie „Przetaczanie krwi” autorstwa Elżbiety Wiszniewskiej-Gauer)

8

ludzie

HiSTORia KLUBUKlub Honorowych Dawców Krwi przy Zarządzie Rejonowym Pol-skiego Czerwonego Krzyża w Piotrkowie Trybunalskim powstał 34 lata temu. W roku 1998 został na nowo reaktywowany i istnie-je do teraz. W tamtym czasie wybrano nowy Zarząd, który z nie-wielkimi zmianami w składzie, funkcjonuje obecnie. Prezesem klubu jest od 1998 roku Halina Antoszewska. Członkowie Zarzą-

du to Andrzej Adamski – Hein, Maria Milena Mielczarek, Seba-stian Prus, Mieczysław Rózga.

WCZORaJ i DZiśObecnie zrzeszamy 150 czynnych członków (w tym 15 kobiet) od-dających krew systematycznie od 2 do 6 razy w roku. Dodatkowo z Klubem współpracuje około 50 wolontariuszy. Krwiodawcy są

PReZeNTacja KLuBu HDK Z PIOTRKOWa TRyBuNaLSKIeGO

Lubimy aktywnośćZrzeszają w swoich szeregach 150 członków, współpracuje z nimi około 50 wolontariuszy. Organizują rajdy, ogniska z konkursami i wiele innych atrakcji. Nigdy jednak nie zapominają, po co tak naprawdę się spotykają – aby oddawać krew potrzebującym

9

ludzienie tylko mieszkańcami Piotrkowa, ale to przede wszystkim przedstawiciele całego powiatu piotr-kowskiego. Głównie oddają oni krew w punkcie pobrań w Piotrkowie Tryb. oraz na akcjach, które klub organizuje od 5 lat. Cztery razy w roku krwio-dawców można spotkać w kościele Najświętszego Serca Jezusowego w Piotrkowie, dzięki uprzejmo-ści proboszcza ks. Jerzego Grockiego i ks. Arkadiu-sza Lechowskiego. Klub aktywnie działa we współpracy ze szkołami ponadgimnazjalnymi w rejonie, organizując pre-lekcje na temat krwiodawstwa i zachęcając mło-dzież do oddawania krwi. Dodatkowo cyklicznie organizuje spartakiady sportowe dla krwiodaw-ców.W tym roku po raz pierwszy Klub zaprezentował się na VII pszowskim rajdzie samochodowym honoro-wych dawców krwi – reprezentantami byli Maria Milena Mielczarek i Mieczysław Rózga. Wielu człon-ków Klubu uczestniczyło także w XIII Ogólnopol-skiej Pielgrzymce Honorowych Dawców Krwi na Jasną Górę pod hasłem „Ofiarując krew jesteśmy świadkami miłości”.

iNTeGRUJeMy Się 12 września 2010 roku Klub we współpracy z ZR PCK w Piotrkowie zorganizował ognisko integra-cyjne dla krwiodawców i ich rodzin. Wśród atrak-cji były konkursy z nagrodami: plastyczny oraz kon-kurs łuczniczy dla dzieci i dorosłych. Celem impre-zy był czynny wypoczynek na łonie natury, integra-

cja środowiska krwiodawców oraz propagowanie idei oddawania krwi. Przy okazji wręczono odzna-czenia ZHDK, które otrzymali: III st. – Paweł Kieraś, II st. – Szkarłat Andrzej, I st. – Sebastian Prus, Adam Wroniszewski. Ognisko odbyło się w pięknej scenerii piotrkow-skich lasów, na terenie strzelnicy, którą gościnnie udostępnił nam Polski Związek Łowiecki. Smako-wite wyroby Masarni Bieniek i Piekarni Marcina Dudka oraz napoje firmy Sulimar, zapewniły miłą ucztę dla podniebienia. Wszystkie nagrody kon-kursowe zostały zasponsorowane przez Centrum Filmowe HELIOS.Komandorem imprezy była Maria Milena Mielcza-rek, zaś zastępcami Halina Ałaszewska i Teresa Ku-charczyk. Organizatorzy: Robert Szulc, Antoni Sro-czyński, Marzena i Jacek Kocięba, Ania Krakowiak, Ola, Karolina, Mieczysław Rózga również przyczy-nili się do udanej zabawy wielu krwiodawców. Na ognisko przybył m.in. Prezydent Miasta Piotr-kowa Tryb. Krzysztof Chojniak, kandydat na pre-zydenta Jan Dziemdziora, Poseł na Sejm Artur Ostrowski, delegacje klubów z Bab, Moszczeni-cy, Piotrkowa oraz przedstawiciele RCKiK w Łodzi. W sumie w zabawie uczestniczyło ok. 75 osób.W następnych latach Klub zamierza uczestni-czyć w ogólnopolskich rajdach samochodowych oraz samodzielnie zorganizować taki rajd w Piotr-kowie Tryb. Najbliższe spotkanie z krwiodawca-mi to połączenie dni honorowych dawców krwi z opłatkiem świątecznym.

Klub może pochwalić się grupą Zasłużonych – osób, które oddały ponad 50 litrów:

1. Lesiak Ryszard 67 litrów

2. Rózga Mieczysław 65 litrów

3. Błaszczyk andrzej 64 litry

4. Golanowski Marek 64 litry

5. Mycka Ryszard 58 litrów

6. Kukułka Sławomir 57 litry

7. Dymecki janusz 56 litrów

8. Kowalski Stanisław 53 litry

9. jakubik Bogdan 53 litry

10. Pęchra Mirosław 53 litry

11. Kowal Stefan 51 litrów

12. Głowacki Mirosław 51 litrów

Jeśli chcesz zaprezentować swój klub na łamach Świata Dawcy – pisz: propagowanie@krwiodawstwo.pl

świat dawcy10

Dział Pobierania To z nimi nawiązujemy najlepszy kontakt. Zapamiętujemy „swoje ulubione” pielęgniarki i do nich chcemy wracać, kiedy czeka nas oddawanie krwi. O kim mowa? Przedstawiamy Wam pielęgniarki z Działu Pobierania RCKiK

Dział Pobierania składa się z Sekcji Pobierania, którą tworzą pracownicy z Łodzi oraz trzyna-ście Punktów Pobrań zlokalizowanych w ca-łym województwie. Pielęgniarki z Sekcji Pobierania (jest ich 16) ra-zem mają ponad 250 lat doświadczenia w za-wodzie! Część z nich pamięta, podobnie jak niektórzy dawcy, zmiany zachodzące w sa-mym dziale. Pod koniec lat 80. dawcę widziało się tylko przez szybę. Fotele były poza „akwa-rium”, a dawca podawał rękę do ukłucia przez małe okienko. Przez te lata wiele się zmieniło. Dawcy mogą na sali obejrzeć wiadomości, po-rozmawiać nie tylko z pielęgniarkami, ale tak-że ze sobą nawzajem.

Czym zajmują się pielęgniarki z Działu Pobie-rania? Do ich głównych zadań należy pobie-

ranie krwi pełnej od dawców oraz składników krwi (np. osocza czy płytek – więcej o pobiera-niu płytek krwi na stronie 20).

Na początku donacji pielęgniarki pobierają także próbki do badań na nosicielstwo chorób zakaźnych oraz, w przypadku dawców pierw-szorazowych, próbki do badań serologicz-nych. Dodatkowo prowadzą pełną dokumen-tację pobranej krwi i jej składników, umiesz-czają wszystkie dane w systemie komputero-wym „Banku krwi”, czuwają nad bezpieczeń-stwem dawcy w trakcie i po oddaniu krwi oraz podejmują właściwe działania w przypadku niekorzystnej reakcji organizmu. Ponadto są odpowiedzialne za wydawanie posiłków re-generacyjnych oraz przekazywanie pobra-nych próbek krwi do Działu Preparatyki (dział

ten będziemy opisywać w następnym nume-rze Świata Dawcy).

Niejednokrotnie panie z Działu Pobiera-nia można spotkać na akcjach wyjazdowych w województwie, gdzie nie tylko pobiera-ją krew, ale także rejestrują dawców, pobiera-ją próbki krwi i aktywnie zachęcają do jej od-dawania.

SŁOWNIcZeKDONacja  to dar, darowizna, nadanie, zapis uczyniony przez donatora, fundatora, ofiaro-dawcę na rzecz donatariusza. Tu: oddanie krwi (dosłownie: dar krwi).

Wchodzę i co dalej? ...czyli jak poruszać się po punkcie pobrań – tłumaczy Katarzyna Mi-kołajczyk – pielęgniar-ka koordynująca.

Stali dawcy doskonale wie-dzą, jak poruszać się po sali pobierania, chociaż im tak-że zdarza się wyjść z sali bez plecaka czy torby. Ale od po-czątku...

Dawca wchodzi na salę pobie-rania, sprawdzamy jego toż-samość oraz to, z której ręki była pobierana krew do ba-dań laboratoryjnych (stara-my się bowiem pobierać krew z drugiej ręki, ale nie jest to regułą). Interesują nas żyły dobrze wypełnione, czyli ta-kie, które my czujemy pod palcem. Żyły, z której pobie-ramy krew, nie musi być wi-

dać, ważne abyśmy my potra-fiły ją wyczuć. Aby nam to uła-twić, dawca powinien pamię-tać o wypiciu większej ilości płynów niż zazwyczaj. Nawet czekając w Dziale Dawców (przed badaniem lekarskim) można wypić jakiś dodatko-wy sok czy wodę. Dzięki temu sam proces pobierania krwi u nas jest szybszy i mniej stre-sujący – krew po prostu leci szybciej.

Dawcy oddający krew po raz pierwszy często są zestreso-wani, dlatego staramy się od-wrócić ich uwagę. Zachęcamy do obejrzenia programu w TV, rozmawiamy, a po kilku minu-tach często słyszymy od daw-cy zdziwione: „już?”.

Po zakończonym procesie po-bierania dawca zostaje pod naszą opieką jeszcze kilka-

naście minut. Pozwalamy mu wyjść dopiero, gdy upewni-my upewnimy się, że czuje się dobrze. Kiedy jest po wszyst-kim, wydajemy ekwiwalent kaloryczny czyli zestaw cze-kolad, wafelek i napój, któ-rych wartość kaloryczna od-powiada wartości kalorycznej pobranej krwi.

Dziennie przez nasz dział przechodzi od 70 do nawet 100 osób. Coraz częściej jest to młodzież, która bardzo chętnie oddaje bezinteresow-nie krew i regularnie do nas wraca.

Zespół, który dawcy spotyka-ją w Łodzi, to zespół spraw-dzony i dobrze zorganizo-wany, który bez problemów przechodzi wszystkie kontro-le i audyty firm certyfikują-cych.

ludzie

11świat dawcy

KaSIa MIKOŁaJczyKO pracy: Pracuję tutaj długo, wcześniej miałam okazję być w szpitalu w Łasku, ale pracy tutaj nie zamieniłabym na nic innego. Przeszłam przez wszystkie re-monty i zmiany w tym dziale. Ta praca może wydawać się monotonna, ale jest

to złudzenie. Tutaj cały czas pracujemy z ludźmi... nowe twarze, nowe doświad-czenia, nowi ludzie, coraz młodsi... oddają już osoby urodzone w latach 90!

Po pracy: moim nowym hobby jest rower. Jeżdżę zarówno do pracy, jak i po pracy, i do sklepów, zwłaszcza takich z biżuterią. Ostatnio liczyłam, że mam około 90 sznurów korali, w szafce w pracy zawsze leży kilka, bo nie zawsze

te, w których przychodzę do pracy, pasują do stroju służbowego. Na rowerze „obstawiam” też przejazdy Łódzkiej Masy Krytycznej

– tak, ten ratownik medyczny na rowerze, to ja.

MaRIa ŚnIecIKOWSKa(KIeROWnIK DzIaŁu POBIeRanIa)odpowiadam za procedury i organizację pracy całego działu.Zazwyczaj to na moje odpowiedzi można trafić na forum na stronie www.krwiodawstwo.pl

KaSia MaCiOłO pracy: wcześniej pracowa-łam w Punkcie Krwiodawstwa w szpitalu Kopernika. W zasadzie mój staż pracy zawsze bardziej związany był z propagowaniem krwiodawstwa, dopiero od roku bezpośrednio jestem związana z pobieraniem krwi. Bardzo chciałam być pielęgniarką i czu-ję się spełniona w tym zawodzie. Po pracy: czas zajmuje mi 6 let-nia Amelka i 17 letni syn. Gdy stąd wychodzę, biegnę do domu, po-gadam z synem, ugotuję, po-sprzątam i dzień się już kończy.

HaLiNa MaTeJaSO pracy: jako dziecko kilkakrotnie le-żałam w szpitalu i podglądałam pra-cę pielęgniarek, wtedy też stwierdzi-łam, że pójdę w tym kierunku. Naj-pierw pracowałam w Matce Polce, a potem tutaj, w Centrum. Dawca, który tu wchodzi po raz pierwszy, nie wie, jak to się odbywa, więc to nasz obowiązek, żeby jego stres rozgonić. Najczęściej dawcy pierwszorazowi to dawcy rodzinni – nie dość, że to ich „pierwszy raz”, to jeszcze dodatko-wo czują ciężar, jaki spoczywa na ich barkach.Po pracy: jak jest ciepło, jadę na działkę. Mam 3 córki i 2 wnuków, więc po pracy zdecydowanie mam co robić.

iZaBeLa ROSółO pracy: w tej pracy spotykamy lu-dzi zdrowych, którzy przychodzą tutaj z władnej woli. To zupełnie inna praca niż w szpitalu.Po pracy: moim ulubionym zaję-ciem jest leżenie z kotem. Chodzę też na basen i gotuję, jak każda ko-bitka. Najważniejsze, aby danie było szybkie i mało bałaganu.

ludzie

12

KaSia MaRCiNiaKO pracy: najfajniejszy tutaj jest kontakt z ludźmi, ja się lepiej czuję pracując z młodymi ludźmi. I nie ma znaczenia czy pracuję tutaj, w stacji czy na ekipach wyjazdowych – praca, zwłaszcza z mło-dzieżą, jest rewelacyjna.Po pracy: słucham muzyki z lat 80. W za-leżności od nastroju – częściej muzyka żywiołowa.Kiedy już mam wolny czas, chodzę na spacery i do kina... oczywiście głównie na komedie romantyczne.

JOLaNTa KORBiCKaO pracy: przez długi czas byłam zwią-zana z Propagowaniem Krwiodawstwa i na propagowaniu spędziłam więk-szość czasu. Zależy mi, aby jak najwię-cej osób wiedziało, jak oddawać krew.

JaDWiGa KOPKaO pracy: wcześniej pracowałam w szpi-talu, a po urodzeniu dziecka przyszłam tutaj, gdzie nie ma konieczności pracy na zmiany.Po pracy: poświęcam czas swoim wnu-kom, pomagam córce, która wróciła do pracy. Wolne chwile spędzam na dział-ce, gdzie wszyscy pracujemy na rów-nych zasadach.

KaSia SaSSO pracy: w tym dziale pracuję od niedawna. Tak mi się życie ułożyło, że szukałam swojego miejsca na ziemi - pracowałam w hospicjum dla dzieci, w szpitalu wojskowym, w przychod-ni, we Włoszech. Z każdej takiej zmia-ny coś wyniosłam wartościowego dla siebie. Praca tutaj jest psychicz-nie zdecydowanie lżejsza, przyjem-niejsza. Tutaj nie wysłuchujemy cier-pień. Zagadujemy, mówimy coś we-sołego, odwracamy uwagę od odda-wania krwi. Po pracy: zajmuję się domem i dziećmi. Mam swoje marzenia, któ-re trzymają mnie przy życiu. Dzięki temu, że spełniają się, jedne szybciej, inne wolniej... ale udaje mi się osią-gać te moje wymarzone cele.

aSia MOźDZiRSKaO pracy: miałam możłiwość pracować w WAM, a następnie w Matce Polce, jednak to tutaj mogę nawiązywać kon-takt słowny z dawcami.Po pracy: biegnę do domu, robię za-kupy, pomagam wychowywać wnuka (3,5 roku), bawię się z dwiema wnucz-kami (3 i 6 lat). Gdy mam chwilę dla sie-bie, staram się jechać nad morze.

JaNiNa śPieWaKO pracy: zaczęłam pracować w szpita-lu im. Korczaka, na oddziałach, potem w punkcie krwiodawstwa, a następnie tutaj. W szpitalu zawsze wolałam zabie-gi i pewnie dlatego później poszłam do punktu. Po pracy: uczę się, dokształcam – po-nieważ jestem chora na cukrzycę, mu-szę być na bieżąco z nowinkami me-dycyny. Mam działkę i jeszcze prowa-dzę Koło Diabetyków na Widzewie – je-stem dumna z tego, co udało nam się tam osiągnąć; chodzę na różne spotka-nia, na których dzielę się swoją wiedzą. Organizuję dla członków mojego koła zajęcia na basenie, aby chorzy na cu-krzycę mogli trochę poćwiczyć.

ludzie

świat dawcy

13

Róża NieDZieLSKaO pracy: pracuję od zawsze w krwio-dawstwie, ale jak wybierałam zawód miałam 14 lat. Mój wybór był troszkę przypadkowy, ale wiedziałam, że chcę pomagać ludziom.Po pracy: mieszkam na peryferiach Ło-dzi w domku – nie mam zatem proble-mów z zagospodarowaniem czasu. Do-datkowo mam 3 psy i kota, wszystkie po prostu do mnie przyszły i zostały. Nie potrafię przejść obojętnie koło po-trzebującego zwierzęcia.

eLiZa SyPNieWSKa O pracy: miło się pracuje tutaj. Naj-pierw pracowałam 4 lata na oddzia-le dziecięcym, po którym przeszłam tu do działu pobierania. Jest to naprawdę ciekawa praca. Wykonywałam zabiegi pobierania i płytek, i komórek macie-rzystych, i plazmaferezy lecznicze. Ta-kie zabiegi ratują ludzkie życie.

eLżBieTa LaCeKO pracy: wcześniej pracowałam w szpi-talu, gdzie miałam kontakt głównie z chorymi ludźmi, którzy wymagali kompleksowej opieki. Tutaj jest to opie-ka nad dawcą, człowiekiem zdrowym, tylko tu i teraz. Po pracy: mam mało czasu dla siebie, w zasadzie mam go teraz coraz mniej. Kiedyś robiłam robótki. Coraz częściej jednak chciałabym wyjechać za miasto, zrelaksować się, wyciszyć – u mnie przy-szło to z wiekiem. Mogę po całym tygo-dniu pracy wsiąść w samochód i jechać kilkanaście kilometrów tylko po to, żeby na działce chwilę posiedzieć i pobyć na łonie natury.

eWa KaROLCZaKO pracy: wcześniej pracowałam w szpita-lu, ale po urodzeniu dzieci przeszłam tutaj, gdzie nie pracuje się na zmiany. Kiedy po-szłam do szpitala byłam zielona. Po przej-ściu tutaj było troszkę lepiej, ale w zasadzie kłucia nauczyłam się dopiero tutaj. Po pracy: robię różne rzeczy. W zależności od dnia i sytuacji.

KRySTyNa MaRaTO pracy: wcześniej pracowałam w szpitalu na Spornej, a potem tutaj. Ta praca się nie nudzi. Naj-ważniejszy jest kontakt z ludź-mi i postęp. Były butelki, są po-jemniki i separatory. Rozwijamy się, co chwila jest wprowadzane coś nowego. Rozmawiam z daw-cą o wszystkim i o niczym. Wyjąt-kiem są dawcy, którzy nas znają - ci opowiadają o swoim życiu, są bardziej otwarci. Jesteśmy z nimi zżyte. Są dawcy, którzy na sepa-ratorach oddają co miesiąc, więc widujemy ich regularnie, co mie-siąc, siedzą u nas nawet godzinę. Po pracy: w wolne weekendy jadę na działkę, gdzie odpoczy-wam.

ludzie

świat dawcy

świat dawcy14 świat dawcy14

dla dawcyTEMAT NUMERU

15świat dawcy

duch

15świat dawcy

dla dawcyTEMAT NUMERU

W zdrowym

Nadchodzi jesień, pogoda nie nastraja do optymi-zmu. Deszczowe dni sprawiają, że nie mamy ocho-ty nawet się uśmiechać. W jaki sposób możemy poprawiać sobie humor?Tabliczka czekolady lub pyszna kolacja zawsze sku-tecznie mogą poprawić nastrój. Te jednak potem trze-ba ciężko odpracować. Dlatego dla mnie najlepszym lekarstwem na podły nastrój jest ruch. Nie jestem z resztą jedynym przypadkiem. Często kiedy prowa-dzę zajęcia (szczególnie, kiedy nadchodzi jesień) pa-nie przychodzą pozbawione energii i bez uśmiechu. Po zajęciach to zupełnie inne osoby! Uśmiechnięte i pomimo zmęczenia tryskające energią.Chyba najgorszym czasem na to, żeby zmotywować się do jakiegokolwiek wysiłku, jest początek jesie-ni. Coraz mniejsza dawka słońca robi bowiem swoje. Ale osoby, które jednak zbiorą się w sobie i „coś” zro-bią, nie żałują. Specjalnie użyłam słowa „coś”, ponie-waż nie musi to być taniec czy fitness. Wystarczy in-tensywny spacer wokół domu czy przejażdżka na ro-werze.

a co będzie, kiedy nadejdzie zima? Wówczas już nikogo nie da się wyciągnąć z domowego ciepeł-ka... Mogłoby się wydawać, że zimą jest jeszcze gorzej z aktywnością, jednak nie do końca tak jest. Najgor-szy jest ten okres przejściowy. Kiedy jednak już się przyzwyczaimy do kiepskiej pogody, wyrywając się z domu coraz częściej decydujemy się na to, żeby spróbować nowych aktywności. Często najlepszym motywatorem są znajomi. W grupie w końcu raźniej.

Latem jest nam dużo łatwiej wyjść z domu i coś „zro-bić ze sobą”. Muszę jednak przyznać, że okres waka-cyjny zdecydowanie sprzyja aktywności na świeżym powietrzu. Zajęcia zorganizowane preferowane je-sienią i zimą idą wtedy w kąt, ale z przyjemnością do nich wracamy, jak tylko kończą się wakacje. Poza tym zimą i jesienią są nam one jeszcze bardziej potrzebne dlatego warto się zmobilizować.

W jaki sposób znaleźć w sobie tę motywację? Od czego zacząć?Nie namawiam do udziału w biegu maratońskim, ale raczej do spaceru po parku czy weekendowej wy-cieczki. Podstawowa aktywność fizyczna wcale nie musi być intensywnym treningiem na sali trzy razy w tygodniu. Wystarczy codziennie wysiąść do pracy przystanek wcześniej, zrezygnować z windy na rzecz schodów czy na kawę umówić się w miejscu, gdzie nie można dojechać samochodem. Warto wykorzystać powakacyjny zapał i postanowie-nia.

Jakie ćwiczenia są najbardziej odpowiednie, dla tych, którzy postanowią utrzymać wakacyjną syl-wetkę?Wszystko zależy od naszych indywidualnych upodobań. Jedni wybiorą ściankę wspinaczkową, a inni będą szukać aktywności w klubach fitness lub szkołach tańca.Naprawdę mamy w czym wybierać. Musimy brać pod uwagę również swoje możliwości, tak żeby aktywność, którą sobie wybierzemy, naprawdę

„A mnie jest szkoda lata [...] Za oknem szaro, smutno, a jeszcze przed miesiącem wesoło, zieleń, słońce...” śpiewał Jerzy Połomski. O pomysłach na zabicie jesiennej nudy rozmawiamy z Malwiną Kozakiewicz, instruktorem tańca

zdrowy ciele

świat dawcy16 świat dawcy16

dla dawcyTEMAT NUMERUwyszła nam na zdrowie.Panie od pewnego czasu bardzo chętnie uczęszczają na zajęcia z salsy, latin workout, sexy moves i tańca brzucha. Tam nie tylko mogą zadbać o swoją sylwetkę, ale rów-nież poprawić samopoczucie.Panowie natomiast wybierają raczej techniki parowe. Często za namową pań przychodzą na salsę, tango czy kizombę. I co dziwne są w nich bardziej wytrwali od ko-biet! Coraz więcej młodych mężczyzn, być może za spra-wą popularnych programów tanecznych, decyduje się także na bardziej współczesne formy tańca, takie jak: jazz, hip hop, a nawet afro.

Jak należy się przygotować do takich zajęć?Kiedy wybieramy się na dane zajęcia, zawsze warto zapy-tać lub przeczytać opis danej techniki. Tam z reguły znaj-dują się wskazówki, w czym się będzie ćwiczyło, tańczy-ło najwygodniej. Afro tańczymy obowiązkowo boso, ta-niec brzucha zachęca do odsłaniania brzuszków, a w sal-sie ma być wygodnie i kobieco! Specjalne przygotowanie nie jest potrzebne, jednak jak już wcześniej mówiłam, trzeba liczyć się za swoimi moż-liwościami i stanem zdrowia. Bo taniec ma być przede wszystkim dobrą zabawą, która wyjdzie nam na zdrowie.

Czy są jakieś ćwiczenia/zajęcia, które można polecić osobom zabieganym? a co z osobami starszymi?Osobom zabieganym proponuję przede wszystkim za-trzymanie się na chwilę i zastanowienie się, jak ważni je-steśmy dla nas samych. Czy to, że siedzimy cały dzień za kierownicą lub za biurkiem na pewno jest dla nas naj-lepsze? Jak już to zrobimy, z pewnością uda nam się wy-gospodarować trochę czasu, by zadbać o siebie. Schody dla bardzo zabieganych, rower dla odważnych (w koń-cu idzie zima), i zajęcia taneczne lub fitness dla zdeter-minowanych. Poza tym musimy pamiętać, że to nasze zabieganie mo-głoby się ograniczyć do dni roboczych, zaś w weekend paleta możliwości jest niemal nieograniczona! Wystar-czą chęci.Osoby starsze to pojęcie względne. Mamy osoby po pięćdziesiątce, które świetnie odnajdują się na parkiecie i tańczą salsę! Jednak osobom, które dopiero niedawno postanowiły spróbować swoich sił, proponuję zacząć od zajęć bardziej statycznych jak joga, pilates, taniec brzu-cha czy po prostu zajęcia +50. Jak się rozruszamy, nasze pole możliwości zdecydowanie się powiększy.

JOGa - polega na osiągnięciu harmonii między duchem, ciałem i umysłem, jest wie-le odmian, większość charakteryzuje się dużą statecznością ruchu.

BachaTa - tańczona w parach, gorąca, zmysłowa polegająca na ciągłej interakcji między partnerami i charakterystycznych ruchach bioder.

TanGO aRGenTInO - To bardzo zmy-słowy taniec w parach, bazuje na wyczuciu wzajemnym partnerów.

TBc - (total body condition) zajęcia aero-

bowe polegające na rzeźbieniu poszczegól-nych partii ciała

PIlaTeS - łączy jogę i ćwiczenia izometrycz-ne, ma na celu rozciągniecie i wzmocnienie mięśni ciała bez ich nadmiernej rozbudowy, ze względu na specyfikę wskazane przy scho-rzeniach stawów.

STReTchInG - polega na rozciągnięciu mięśni oraz zmniejszeniu napięcia mięśnio-wego.

KIzOMBa - jako taniec jest niezwykle zmy-słowa, opiera się na bliskim kontakcie między

partnerami i prowadzeniu przypominającym nieco tango.

hIP hOP - istotnym elementem tej formy tańca jest freestyle, polegający na improwiza-cji ruchowej do czarnej muzyki.

Jazz - zapewnia bardzo wszechstronny roz-wój taneczny, charakteryzuje się izolacjami, poprawia motorykę ciała, rozciąga zastałe ścięgna i wzmaga krążenie krwi.

Sexy MOveS - zajęcia o charakterze typo-wo stylingowym, na których uczy się podkre-ślać piękno i wdzięk kobiecego ciała.

SŁOWnIczeKNa zdjęciu: Malwina Kozakiewicz

17świat dawcy 17

dla dawcy

Salsa solo (dla kobiet)Intensywne zajęcia pozwalające poznać technikę, jaką jest salsa linio-

wa w stylu la. Rozwija kobiece ruchy, poczucie rytmu, koordynację i pamięć ruchową. Jest to bardzo dobry trening kondycyjny. zawiera elementy stylingu damskiego. na wyższych stopniach salsa miesza-

na jest z jazzem, afro, hip hopem i sambą brasil, tworząc z tych technik wybuchową i unikalną mieszankę taneczną. uczestniczki tych kursów

nabierają pewności siebie i większej otwartości na siebie i innych, ich ru-chy stają się bardziej kobiece, a one same bardziej zadowolone.

Korzyści: Poprawienie koordynacji ruchowej, nabranie gracji i pewności sie-bie. Dzięki tym zajęciom nie tylko szalejemy na parkiecie, ale pozbywamy się oporów, by z zadowoleniem patrzeć na siebie w lustro bez względu na kilogramy i wiek. Tak właśnie można zwiększyć swą atrakcyjność, poprzez taniec.

Taniec BrzuchaTaniec brzucha jest to rodzaj tańca solowego, wykonywanego głów-nie, ale nie wyłącznie, przez kobiety, popularnego na terenach Bliskie-go Wschodu i afryki Północnej. Jego najważniejsze cechy to ruchy bio-

der, brzucha, biustu i ekspresyjne gesty rąk. nie posiada żadnych spisa-nych reguł, jest sztuką żywą, która ciągle się rozwija i zmienia. Taniec wy-

konywany w poszczególnych krajach różni się nieznacznie między sobą, są to jednak różnice trudno zauważalne. niewątpliwą atrakcją są stroje,

w których panie ćwiczą i występują. Bogato zdobione, kolorowe z mnó-stwem elementów, które przy każdym ruchu wydają dźwięk.

Korzyści: Oprócz rozwinięcia koordynacji i zwiększenia świadomości ciała, dzię-ki fascynującej muzyce, strojom i dodatkom niczym z „Baśni 1001 nocy”, zajęcia

te pozwalają oderwać się od codzienności, zrelaksować ciało i umysł oraz nabrać nowych sił witalnych.

Latin Workoutzajęcia taneczne połączone z ćwiczeniami rzeźbiącymi i wzmacniającymi

kłopotliwe partie ciała (brzuch, uda, pośladki). charakteryzujące się mały-mi obciążeniami i dużą ilością powtórzeń, co sprawia, że mięśnie stają się

mocniejsze i pięknie wyrzeźbione. zamiast powtarzać cały czas te same kroki w choreografiach na zajęciach fitness, można połączyć przyjem-ne z pożytecznym – wzmacnianie i rzeźbienie ciała oraz nauka kroków gorących latynoskich tańców.Korzyści: Spalamy kalorie, zmniejszamy tkankę tłuszczową, rzeźbimy ciało! Przyjemne połączenie tańca i ćwiczeń dla wszystkich zarówno tych już znudzonych aerobikiem, jak i tych, którzy chcącą czegoś wię-cej od zajęć ruchowych…

afrozajęcia te charakteryzują się duża intensywnością dzięki szalenie

energetycznej mieszance tańców afrykańskich, czerpiącej tak-że inspiracje z rumby afro-kubańskiej ze szczyptą tańca jazzo-

wego. zajęcia poprzedzone są długą i intensywną rozgrzew-ką, mają również za zadanie nadać ciału płynności ruchu

i jednocześnie izolacji. lekcja prowadzona jest do muzy-ki afrykańskiej, wykonywanej głównie na bębnach - naj-

starszym, oprócz ludzkiego głosu - instrumencie zna-nym ludzkości.

Korzyści: Dzięki tym zajęciom usprawnisz swe ciało, powiększysz zakres ruchów i możliwości taneczne

swego ciała, a przede wszystkim - odkryjesz czy-stą radość płynącą z energetycznego i rytmicz-

nego tańca.

TEMAT NUMERU

Na zd

jęciu

: Mal

wina

Koza

kiewi

cz, f

oto:

joan

Wid

er

18

dla dawcy

Co to są szczepionki?Czym jest szczepionka i w jakim celu się ją stosuje? Nie wiesz? Koniecznie przeczytaj poniższy artykuł

Już od starożytności ludzie poszukiwali ochrony przed chorobami zakaźnymi. Szcze-pienie jest właśnie taką ochroną, która po-lega na podaniu człowiekowi preparatu za-wierającego antygen patogennego drob-noustroju. Antygen wywołuje reakcję ukła-du odpornościowego, dzięki temu w sposób sztuczny wytwarzają się w organizmie prze-ciwciała oraz pamięć immunologiczna, która w kontakcie z żywym drobnoustrojem cho-robotwórczym uruchamia przygotowane

wcześniej na taki atak mechanizmy obronne.

HiSTORia SZCZePiONeKPionierem szczepień był brytyjski le-karz Edward Jenner, który pod koniec XVIII wieku po raz pierwszy zastosował u człowieka szczepionkę przeciwko ospie prawdziwej. Koniec XIX i cały wiek XX to okres rozwoju nauki o szczepieniach i rozpo-częcie masowych szczepień.

Z czasem na całym świecie wprowadzo-no obowiązkowe szczepienia ochronne dla dzieci – w Polsce nastąpiło to w 1959 roku, kiedy to wprowadzono po raz pierw-szy szczepienia przeciwko gruźlicy, polio-myelitis, a w 1960 roku przeciwko DTP (bło-nicy, tężcowi i krztuścowi). Dzięki szczepie-niom udało się po 1980 r. całkowicie wyeli-minować zachorowania na ospę prawdziwą, a także ograniczyć rozprzestrzenianie się wielu groźnych chorób. W naszym regionie

19

dla dawcyświata nikt już nie pamięta np. o tragicz-nych epidemiach polio, błonicy, krztuśca, tężca, choć są kraje, gdzie nadal te choro-by zbierają śmiertelne żniwo.

ROZWóJ MeDyCyNyCiągle trwają poszukiwania broni prze-ciw kolejnym chorobom, nowym zagro-żeniom. Tylko w ostatniej dekadzie uda-ło się opracować nowoczesne szczepion-ki, przeciwko pneumokokom, meningo-kokom, rotawirusom, a także najnow-szą – przeciw onkogennym typom wirusa brodawczaka ludzkiego (HPV). Zakażenie tym wirusem może prowadzić do rozwo-ju raka szyjki macicy. Szczepionka idealna to taka, która raz podana, w jednej dawce, dawałaby odporność na całe życie, a jed-nocześnie podanie jej nie wywoływało-by jakichkolwiek niepożądanych odczy-nów poszczepiennych. Takiej szczepionki jeszcze nie ma, lecz wiedza o stymulowa-niu odporności jest coraz większa, a po-stęp biotechnologii jest ogromny, więc szczepionki są coraz doskonalsze, speł-niają coraz więcej wymogów tej idealnej. Aktualnie coraz częściej stosuje się szcze-pionki, które uodparniają przed kilkoma chorobami – są to tzw. szczepionki sko-jarzone (wieloważne). Przykładem takiej szczepionki jest Di-Per-Te przeciw błoni-cy,  tężcowi  i krztuścowi. Ponadto takie szczepionki dają wyższą odporność niż antygeny podane osobno.

Szczepionki poliwalentne zaś zawierają kilka serotypów (podtypów) tego same-go gatunku drobnoustrojów (np. szcze-pionka przeciwko grypie) lub zawiera-ją jeden gatunek drobnoustroju, ale kil-ka serotypów (np. szczepionka przeciw-ko brodawczakowi ludzkiemu), może być dwu- lub czterowalentna. Szczepionki poliwalentne uodparniają przeciwko jed-nej chorobie.Szczepionki monowalentne  - zawiera-ją jeden gatunek drobnoustroju lub an-tygeny z drobnoustroju jednego rodza-ju. Szczepionki te uodparniają przeciw-ko jednej chorobie. Np. szczepionka prze-ciwko teżcowi.

ODPORNOśĆOdporność poszczepienna jest odporno-ścią czynną, tzn. po immunizacji antyge-nem w organizmie biorcy powstają prze-ciwciała; inaczej niż w przypadku poda-nia gotowych przeciwciał w postaci suro-wicy (odporność bierna).Odporność poszczepienna utrzymuje się od kilku tygodni do kilku lat, w zależno-ści od rodzaju szczepionki, ilości przeby-tych szczepień, stanu ogólnego biorcy w chwili szczepienia (zarobaczenie, infek-cje, kondycja), itp.

Większość szczepionek podawana jest w postaci zastrzyku, lecz są także takie, które aplikuje się doustnie (przeciw polio-myelitis). Można szczepić drogą wziewną

– rozpylając szczepionkę do nosa (prze-ciw grypie). Przeciwko ospie prawdziwej szczepiono (do 1980 roku, aktualnie nie są prowadzone powszechne szczepienia) przy pomocy skaryfikatora, czyli przyrzą-du do zadraśnięcia naskórka (skaryfika-cji) lub cienkiej igły, którą uciskano wie-lokrotnie powierzchnię skóry.

Szczepionka zawierająca antygeny po-wierzchniowe i elementy struktury we-wnętrznej wirusa grypy typu a i B powo-dująca czynne uodpornienie przeciwko grypie. aktualne szczepy do produkcji szczepionek są co rok polecane przez światową Organizację Zdrowia

wsKaZaniaSzczepienia przeciwko grypie są zalecane:• ze wskazań klinicznych i indywidual-

nych następującym osobom: przewle-kle chorym (astma, cukrzyca, niewy-dolność układu krążenia, oddychania, nerek) w stanach obniżonej odporno-ści w podeszłym wieku;

• ze wskazań epidemiologicznych: pra-cownikom służby zdrowia, szkół, han-dlu, transportu, budownictwa oraz osobom narażonym na kontakty

z dużą liczbą ludzi bądź pracującym na otwartej przestrzeni.

PRZEciwwsKaZaniaSzczepionka przeciw grypie nie powinna być stosowana w przebiegu:• chorób zakaźnych,• chorób przebiegających z gorączką,• nadwrażliwość na składnik szczepionki,

w tym uczulenie na białko jajka kurzego,• nadmierne odczyny poszczepienne po

poprzednich szczepieniach,Szczepionka może być podawana kobie-tom w ciąży tylko w razie konieczności – o szczepieniu decyduje lekarz. Nie zaleca się szczepień w czasie epidemii grypy.

dZiaŁania niEPoŻądanEPo zastosowaniu szczepionki mogą wystą-pić objawy niepożądane:

- miejscowe: zaczerwienienie i obrzęk w miejscu podania, gorączka, bóle mię-śniowe, osłabienie, powiększenie węzłów chłonnych w okolicy miejsca wstrzyknięcia.- ogólne: ból głowy, uczucie zmęczenia, pocenie się, drżenie i bóle mięśniowe, wzrost temperatury, bóle stawów, zabu-rzenia żołądkowo-jelitowe.

dawKowaniEU dzieci szczepionkę podaje się w przed-nio-boczną część uda, a u dorosłych i starszych dzieci w mięsień naramien-ny. Szczepienia wykonuje się w okresie jesiennym przed okresem wzmożonych zachorowań na grypę. Swoista odpor-ność rozwija się w ciągu 7-10 dni od po-dania szczepionki i utrzymuje się zazwy-czaj przez 6-12 mies.

Szczepionka przeciw grypie

Po szczepieniach ochronnych wymienionych poniżej nie można czasowo oddawać krwi:

4 tygodniE - BcG, choroba Heine’go-Medi-na (szczepionka doustna), odra, różyczka, żółta fe-bra, świnka, szczepionki z żywymi atenuowanymi zarazkami duru brzusznego i cholery

1 tydZiEń - WZW typu  B (jeżeli nie było kon-taktu z osobą chorą)

48 godZin - szczepionki z zabitymi zarazka-mi cholery, duru brzusznego, krztuśca (kokluszu), duru plamistego (Ricketsje), grypy, świnki (szcze-pionka parenteralna). WZW typu a (jeżeli nie było kontaktu z osobą chorą), wścieklizna, kleszczowe zapalenie mózgu (jeśli nie było kontaktu z osobą chorą, w razie kontaktu okres dyskwalifikacji wy-nosi 12 miesięcy). Po podaniu anatoksyny (błonica, tężec), 3 miesiące po uodparnianiu surowicami od-zwierzęcymi.

świat dawcy20

dla dawcy

Nie bądź trąba!

Trombocyty, czyli płytki krwi, może oddać każdy z nas. Ale jak to zrobić? Jak wygląda proces pobierania płytek z naszego organizmu? Opowiada lek. med. Maria Śniecikowska z Regionalnego Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa z Łodzi

Co to są płytki krwi?Płytki krwi są małymi krwinkami obecnymi we krwi każdego człowieka. Są one potrzebne do prawidłowego krzepnięcia krwi. Osoby, które nie mają wystarczającej ilości płytek krwi w swoim organizmie, są narażone na krwotok nawet z nie-wielkich ran, na nadmierne krwawienie podczas operacji lub na groźne dla życia krwotoki mózgowe.

Co trzeba zrobić, by zostać dawcą płytek? Czy każdy daw-ca krwi może być dawcą płytek?Aby zostać dawcą trombocytów, należy zgłosić w rejestracji Regionalnego Centrum (RC) lub u lekarza chęć zostania daw-cą płytek. Istotne jest to, że oddawać płytki krwi można tylko w RC w Łodzi – wiąże się to ze specjalnym sprzętem, który słu-ży do pobierania tego składnika krwi. Niestety nie każdy dawca krwi może zostać dawcą płytek krwi. Dawca płytek, prócz spełnienia wymogów „podstawowych” tj. pełnoletniość, odpowiednia masa ciała i zdrowie, musi posia-dać odpowiednio dużo płytek we własnej krwi. Dlatego war-to, aby osoba, która chciałaby oddać płytki, choć raz zgłosi-ła się do oddania krwi pełnej. Możemy wtedy sprawdzić czy w przyszłości nie będzie problemów z oddaniem płytek. Zdro-wy człowiek ma około 200–400 tys. płytek w mm³ krwi i tylko takich dawców możemy zakwalifikować do ich oddawania.

Czy oddawanie płytek jest skomplikowane?W zasadzie procedura oddawania płytek jest taka sama jak przy oddawaniu krwi. Dawca przychodzi, rejestruje się, jest badany przez lekarza, wchodzi na salę i... spędza tu trochę więcej czasu. Wykonujemy bowiem zabieg tromboaferezy,

który polega na tym, żw pobrana krew, przepływając przez aparat do separacji (twz. separtor), ulega rozdzieleniu na krwinki płytkowe (trombocycty), które są gromadzone w od-dzielnym jałowym pojemniku. Krwinki czerwone i osocze od-dawane są dawcy. Zabieg trwa do 1,5 godziny. Poza czasem spędzonym na fotelu, wszystko wygląda podob-nie. Po wyjściu z RCKiK można przystąpić do normalnej ak-tywności z wyłączeniem ćwiczeń gimnastycznych na siłowni i dźwigania ciężarów. Tak jak przy oddawaniu krwi otrzymu-je się na ten dzień usprawiedliwienie nieobecności w pracy.

Jak często można oddawać płytki krwi?Dawca płytek może zgłaszać się co miesiąc, także jeśli do tej pory oddawał krew pełną. Organizm zdrowego człowieka w ciągu jednego, dwóch dni normalizuje poziom płytek do poziomu sprzed zabiegu. Czasami zdarza się, że od jednego dawcy pobieramy płytki częściej – odbywa się to wtedy, gdy organizm pacjenta tole-ruje transfuzję tylko od konkretnego dawcy.

Kto wymaga transfuzji płytek?Transfuzji trombocytów potrzebują osoby, także dzieci, podda-wani intensywnej chemio- i radioterapii z powodu nowotwo-rów złośliwych i chorób krwi (np. białaczki). U tych ludzi terapia uszkadza komórki szpiku kostnego, które odpowiadają za two-rzenie płytek krwi.Transfuzje płytek są również potrzebne ludziom operowanym z powodu chorób serca w krążeniu pozaustrojowym i w przebie-gu intensywnej terapii po wypadkach komunikacyjnych w ura-zach wielonarządowych.

Inne MeTODy ODDaWanIa KRWI

PlazMaFeReza - zabieg polegający na pobraniu od dawcy jedy-nie płynnej części krwi zwanej osoczem. Oprócz wody, która jest głównym składnikiem osocza (90%), zawiera ono również związ-ki organiczne i nieorganiczne, takie jak białka (albuminy, globuli-ny, fibrynogen), kwasy tłuszczowe, glukozę, witaminy i sole mine-ralne. z osocza można wyodrębnić białka konieczne dla prawidło-wego krzepnięcia krwi, a więc leczenia chorych na hemofilię i inne skazy krwotoczne. 

leuKaFeReza – polega na pobraniu od dawcy krwi pełnej do se-paratora, oddzieleniu krwinek białych, a następnie cyklicznie zwra-cane są krwinki czerwone, płytki krwi oraz osocze. Podobnie jak za-bieg tromboaferezy krwinki białe można oddawać tą metodą co 4 tygodnie. zabieg trwa ok. 2 godz.

eRyTRaFeReza - zabieg polegający na pobraniu od dawcy krwi-nek czerwonych przy użyciu separatora. zabieg trwa ok. 1,5 godz. Jednorazowo pobiera się ok. 600 ml krwinek czerwonych. Krwinki czerwone można oddawać tą metodą co 6 miesięcy.

21świat dawcy

1

2

3

4

5 6

9

8

7

10

11

12

dla dawcy

ROZRyWKa z nagrodami!Zgłoszenie do udziału w konkursie

Imię:. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Nazwisko: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Tel. kontaktowy:. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

PoZiomo1 - zmysłowy taniec towarzyski3 - tam odbywają się coroczne pikniki dla dawców4 - taniec zbliżony do tanga5 - po szczepieniu przeciwko tej chorobie, należy odczekać 48 godzin z oddawaniem krwi 7 - choroba „różana”9 - nazwa pikniku organizowanego w Moszczenicy „... Krwi”10 - jeden ze składników szczepionek12 - nie jest dokumentem tożsamości

Pionowo:1 - ratuje życie chorym na białaczkę2 - nazwa akcji zbierania krwi wśród studentów3 - rodzaj komórek krwi, które mają zdolność dostosowa-nia się6 - in. płytki krwi8 - in. dar krwi

Nagrody za prawidłowe odpowiedzi w krzyżówce z poprzedniego numeru Świata Dawcy wygrały

Alina Pruszczak oraz Jadwiga Matyjaszyk. Gratulujemy.Jeśli i Ty chcesz wziąć udział w losowaniu nagród - rozwiąż

poniższą krzyżówkę (odpowiedzi znajdziesz w tym numerze Świata Dawcy), podaj dane kontaktowe do siebie

i zostaw tę stronę w Punkcie Pobierania (do 15 grudnia 2010).

Twoje zadanie

specjalne

dla dawcy

świat dawcy22

Prezentujemy odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania na naszym forum internetowymOdpowiada lek. med. Maria śniecikowska

PyTaNIa Z FORuM

22

Czy po szczepieniach ochronnych można oddawać krew?Przez pewien czas po szczepieniach ochronnych nie można oddawać krwi: Szczegółowy wykaz znajduje się na stronie www.krwiodawstwo.pl oraz na stronie 19 bieżącego numeru Świata Dawcy.

Czy można oddać krew po przyjęciu jednej tabletki polopiryny i paracetamolu?Do oddania krwi można zgłosić się 5 dni po zażyciu leku, w skład którego wchodzi aspiryna.

Czy będąc przeziębionym można oddać krew?Gorączka, katar (nawet lekki) czy bóle w mięśniach świadczą o infekcji organizmu. Osoba w takim stanie nie powinna oddawać krwi, ze względu na zdrowie swoje, jak i pacjenta, któremu krew może zostać przetoczona. Oddać krew można około tydzień po ustaniu objawów.

Czy mając opryszczkę wargową można zgłosić się do oddania krwi?W czasie, gdy opryszczka jest na wargach, nie należy oddawać krwi; po ustąpieniu objawów infekcji, można zgłosić się do oddania.

www.krwiodawstwo.pl

Nie MNieJ, Nie WięCeJ. RóWNO 450 ML. DLaCZeGO DOKłaDNie TyLe KRWi ODDaJeMy?

Ze względu na zdrowie dawcy Dobrze byłoby pobrać od jednego daw-cy jak najwięcej krwi, ale aby uniknąć na-stępstw jednorazowego pobierania, ilość krwi powinna być ograniczona. Wieloletnie badania pokazały, że zarówno jednorazowe, jak i systematyczne, oddawanie nie więcej niż 10% objętości krwi krążącej, nie powo-duje szkodliwych następstw w organizmie człowieka. 450 ml to 8-9% ogólnej objęto-ści krwi w organizmie dorosłego człowieka.

Ze względu na racjonalne wykorzysta-nie pobranej krwiOd jednego dawcy można uzyskać trzy składniki krwi – krwinki czerwone, krwin-ki płytkowe i osocze. Dzięki ich wyodręb-nieniu możliwe jest racjonalne leczenie chorych poprzez podawanie im tylko tych składników krwi, które są im potrzebne.

Ze względu na dobro biorcyPrzetoczenie krwi jest rodzajem prze-szczepienia obcej tkanki. Przetaczana krew musi być zgodna z grupą krwi i Rh biorcy, ale istnieje jeszcze wiele indywi-dualnych cech różniących krwinki daw-cy i biorcy. Im większa ilość krwi od róż-

nych dawców, tym większe ryzyko powi-kłań. Dlatego, jeśli biorca potrzebuje 4,5 litra krwi, to obecnie otrzyma ją od 10 osób, zaś w czasach, gdy pobierano tylko 250 ml, potrzeba było 18 dawców. Ryzyko było większe.

Niesłuszny jest pogląd, że dawcy od-dający krew po raz pierwszy źle zno-szą ten zabieg i mdlejąOmdlenia zdarzają się u 5-8% dawców i występują zazwyczaj chwilę po odda-niu pierwszych 50-100 ml. Choć czasa-mi dawca mdleje już podczas wkłuwa-nia igły. Takie omdlenia mają podłoże emocjonalne, psychiczne i w żaden spo-sób nie są związane z ilością oddawa-nej krwi. Aby oswoić pierwszorazowych dawców z całym procesem oddawania krwi, na stronie www.krwiodawstwo.pl znajduje się opisana wizyta od momen-tu rejestracji, aż do wyjścia z punktu po-bierania krwi.

Opracowano na postawie oryginalnego tekstu autorstwa doc. J. Sablińkiego

Dlaczego 450 ml ?

dla dawcy

23świat dawcy

ZJeDZ śNiaDaNieNie przychodź na czczo. Twój organizm potrze-buje energii, dlatego zjedz śniadanie (drugie śniadanie). Najlepiej, aby było ono lekkostraw-ne i słodkie. Lepsza będzie bułka z dżemem za-miast kawałka pizzy z kolacji. Jeśli jednak dzień przed oddaniem krwi jadłeś/jadłaś tłuste potra-wy (tłuste mięso, zapiekanka, golonka) lub pi-łeś alkohol - odczekaj trzy-cztery dni z odda-niem krwi.

PiJOddając krew pozbywasz się około pół li-tra płynów – uzupełnij je zawczasu. Zarówno dzień przed, jak i w dniu oddania. Przed wizytą w punkcie pobierania wypij pełen kubek her-baty, dodatkowy sok, wodę mineralną itp.

Nie PaLZawarte w papierosach substancje smoli-ste niepotrzebnie zagęszczają Twoją krew, co może wydłużyć czas oddawania krwi lub na-wet spowodować, że nie będziesz w stanie jej oddać.

WyśPiJ SięOddając krew powinieneś czuć się dobrze. Jeśli więc nie jesteś rannym ptaszkiem – nie musisz oddawać krwi o 7.30. Pamiętaj tylko sprawdzić, w jakich godzinach czynny jest Punkt Pobiera-nia Krwi w twojej miejscowości.

Weź DOKUMeNT TOżSaMOśCiNawet najedzony, napojony, wyspany i gotowy do oddania krwi nie możesz się zarejestrować jako dawca, jeśli nie masz ze sobą dokumentu tożsamości. Dokument tożsamości to: dowód osobisty, prawo jazdy lub paszport. (Dokumen-tem potwierdzającym tożsamość NIE SĄ: legi-tymacja szkolna, legitymacja studencka, legity-macja krwiodawcy, migawka).

ODPOCZNiJOddanie krwi nie wiąże się z wysiłkiem fizycz-nym, ale jeśli po wyjściu z Punktu Pobierania chcesz wziąć udział w zajęciach WF (np. bieg do autobusu, wspinaczka po schodach na 7 piętro), może zakręcić ci się w głowie. W takiej sytuacji usiądź tam, gdzie jesteś, pochyl się do przodu (głowa między kolana) i głęboko oddy-chaj. Nic złego się nie dzieje, po prostu masz we krwi trochę mniej czerwonych krwinek, któ-re transportują tlen.

O czym pamiętać przed oddaniem krwi?

Punkt Pobierania Adres Dni i godziny działania punktu

Bełchatów ul. Czapliniecka 93/94, przychodnia „MegaMed”, tel.: 667 953 962 poniedziałek - środa: 8:30 - 11:30, czwartek: 8:00 - 10:00, piątek: 8:00 - 11:00

Kutno ul. Kościuszki 52, Szp. Miejski, tel.: 667 953 965 poniedziałek - piątek: 8:00 - 11:00

Łask ul. Warszawska 62, SPZOZ Szpit., tel.: 43 675 55 55 poniedziałek: 8:00 - 11:00

Łęczyca ul. Zachodnia 6 SPZOZ, tel.: 24 721 51 69 poniedziałek - środa: 8:00 - 10:00, piątek 8:00 - 10:00

Łódź ul. Franciszkańska 17/25, RCKiKtel.: 42 61 61 400

poniedziałek: 7:30 - 14:30, wtorek: 7:30 - 17:30środa: 7:30 - 14:30, czwartek: 7:30 - 17:30piątek: 7:30 - 14:30, sobota: 7:30 - 13:30

Opoczno ul. Partyzantów, Szp. Rej., tel.: 667 953 968 poniedziałek: 8:00 - 10:30

Pabianice ul. Jana Pawła 68, Szp. Miejski, tel.: 42 21 49 41 poniedziałek - środa: 8:30 - 11:30, czwartek: 8:00 - 9:30, piątek: 8:00 - 11:00

Piotrków Trybunalski ul. Wojska Polskiego 77, Przychodnia, tel.: 44 647 30 30

poniedziałek - wtorek: 8:00 - 11:30środa - czwartek: 8:00 - 11:00, piątek: 8:00 - 11:30

Radomsko ul. Prymasa Wyszyńskiego 14, Szpitaltelefon: 692 901 307

poniedziałek - wtorek: 8:00 - 10:30środa - czwartek: 8:00 - 10:00, piątek: 8:00 - 10:30

Sieradz ul. Armii Krajowej 7, Szp. Woj., tel. 43 822 25 79 wtorek: 8:00 - 11:00, czwartek - piątek: 8:00 - 11:00

Skierniewice ul. Nowobielańska 61, O. Widok tel.: 46 832 53 72 poniedziałek - środa: 9:00 - 12:00, piątek: 9:00 - 12:00

Tomaszów Mazowiecki ul. Jana Pawła 35, Szp. Rejonowy, tel.: 667 953 966 poniedziałek - piątek: 8:30 - 11:00

Wieluń ul. Sieradzka 56, SPZOZ Przych., tel.: 665 856 500 poniedziałek - środa: 8:00 -10:00

Zduńska Wola ul. Krolewska 29, SPZOZ, tel.: 43 824 41 23 poniedziałek: 8:00 - 11:00, środa: 8:00 - 11:00, piątek: 8:00 - 11:30

Wieruszów ul. Sportowa 4, KS PROSNA, tel.: 665 856 500 piątek: 8:00 - 11:00

Planowany harmonogram ekip na miesiące jesienne (październik – listopad – grudzień)

Pełen wykaz ekip, wraz z adresami oraz godzinami znajduje się na stronie: www.krwiodawstwo.pl

powiat bełchatowskiBełchatów – Elektrownia Bełchatów – ZSP nr 1Bełchatów – ZSP nr 2Bełchatów – ZSP nr 3

powiat brzezińskiDmosin – Parafia Brzeziny – Urząd Miasta

powiat kutnowskiDąbrowice – Urząd GminyŻychlin – Dom KulturyOstrowy – CukrowniaKrośniewice – Urząd Gminy

powiat łaskiKwiatkowice – Park Gminny Widawa – Ośrodek Zdrowia

powiat łęczyckiWitonia - Ośrodek ZdrowiaLeśmierz – Ośrodek ZdrowiaPiątek – ZSP Daszyna – Urząd Gminy Grabów – OSP Świnice Warckie – OSP

Łęczyca – ZSP, ZSP nr 1, LO

powiat łowickiŁowicz - (każdy poniedziałek) Przychodnia Zdrowia ul. Po-wstańców 37Domaniewice – GOK ul. Głów-na 4Łyszkowice – OSPŁowicz – ZSP nr 4 ul. Kaliska 5Łowicz – ZSP nr 3 ul. Powstań-ców 1863 r.Łowicz – ZSP nr 2 ul. Blich 10Łowicz – I LO ul. Bonifrater-ska 3

powiat łódzki wschodniKoluszki – UM ul. Brzeziń-ska 32Koluszki – Komenda Powiato-wa Państwowej Straży Pożar-nej ul. Słowackiego 28

powiat opoczyńskiDrzewica - pl. Wolności Żarnów – NZOZParadyż – Ośrodek Zdrowia

Drzewica - OSPSławno – GOK

powiat pabianickiKonstantynów Łódzki – Zgoda HDK ul. 8-go Marca

powiat piotrkowskiBaby – Szkoła PodstawowaWola Krzysztoporska – Dom KulturyPrzygłów – KościółPiotrków - Kościół

powiat poddębickiPoddębice - Stadion MiejskiUniejów – Rynek MiastaZygry – Zespół Szkół

powiat radomszczańskiRadomsko – TargowicaPrzedbórz – Miejski Dom Kul-turyBorzykowa - Parafia

powiat rawskiRawa Mazowiecka – Rejono-

wa Przychodnia ul. Niepod-ległości 8Biała – ul. Kościelna 4

powiat sieradzkiSieradz – ZSP nr 1Sieradz - OSPKlonowa – Urząd GminyBiskupice – OSPBrzeźno – salka katechetycznaBurzenin – Urząd GminyZłoczew - LO

powiat skierniewickiLipce Reymontowskie – OSPBolimów – Zespół SzkółSkierniewice – LO ul. Sienkie-wiczaSkierniewice – ZS nr 1, ul. Pomologiczna 6Skierniewice – ZS nr 2, ul. Pomologiczna 33Skierniewice – ZS nr 3, ul. Działkowa 10Skierniewice – ZS nr 4, ul. Podkładowa

powiat tomaszowskiTomaszów Maz. – PSPTomaszów Maz. – III LOTomaszów Maz. – ZSP nr 2Lubochnia – OSP

powiat wieluńskiPajęczno – IntermarcheŚwiątkowie - OSP

powiat zgierskiOzorków – OSP ul. Kościuszki 1Aleksandrów Łódzki – Przy-chodnia ul. Dmowskiego

Miasto łódźZSP, ul. Strykowska 10/18Uniwersytet Medyczny, (pl. Hallera)PGE, Dystrybucja, (ul. Tuwima 56)XXXII LO, ul. CzajkowskiegoXXIV LO, ul. MarysińskaBursa Szkolna, (ul. Podgórna 9/11)TP SA, ul. Wólczańska 22/26

Numer powstał przy finansowej pomocy firmy:PGe Łódzki Zakład energetyczny S.a. al. Kościuszki 103/105, 90-441 Łódź