Studium przypadku System kas iskalnych online w Polscekigeit.org.pl/FTP/bu/sdfur/studium...

Studium przypadku– System kas fiskalnych onlinew PolsceSzansa na zmniejszenie szarej strefy i luki podatkowej w Polsce

KPMG.pl

Lipiec 2016

© 2

016

KP

MG

Adv

isor

y S

półk

a z

ogra

nicz

oną

odpo

wie

dzia

lnoś

cią

sp.k

. jes

t po

lską

spó

łką

kom

andy

tow

ą i c

złon

kiem

sie

ci K

PM

G s

kład

ając

ej s

ię z

nie

zale

żnyc

h sp

ółek

czł

onko

wsk

ich

stow

arzy

szon

ych

z K

PM

G

Inte

rnat

iona

l Coo

pera

tive

(“K

PM

G In

tern

atio

nal”

), p

odm

iote

m p

raw

a sz

waj

cars

kieg

o. W

szel

kie

praw

a za

strz

eżon

e.

1

2

3

4

Słowo wstępne 5

Podsumowanie raportu 6

Wprowadzenie 11

1.1 Słownikpojęć 11

Studium przypadku węgierskiego 12

2.1 Przyczynywprowadzeniarozwiązania 12

2.2 Modelkasfiskalnychonline 14

2.2.1 Głównezałożeniaorazharmonogramwprowadzania 14 rozwiązania

2.2.2Modeloperacyjny 16

2.2.3Rozwiązaniatechnologiczne 22

2.3 Ocenaefektów 26

2.3.1Planowanei osiągniętekorzyści 26

2.3.2Kosztywdrożeniarozwiązania 29

2.3.3Planowanyrozwójsystemu 31

2.3.4Wnioskiz dotychczasowegofunkcjonowaniarozwiązania 31

Doświadczenia wybranych innych krajów 35

3.1 Bułgaria 35

3.2 Chorwacja 36

3.3 Czechy 38

3.4 Turcja 39

Studium przypadku dla Polski 41

4.1 Analizasytuacjiw Polsce– wybranezagadnieniaw zakresie 41 dochodówpodatkowychskarbupaństwa

4.1.1Strukturadochodówbudżetupaństwa 41

4.1.2 Problemszarejstrefyorazlukipodatkowej 43

4.1.3Wyzwaniabieżącejpolitykifiskalnej 45

4.2 Wybranedotychczasowedziałaniaw zakresiezmniejszanialuki 48podatkowej

4.2.1Rozszerzenieobowiązkustosowaniakasfiskalnych 48

4.2.2Innemetody 51

4.3 Systemkasfiskalnychonlineszansąnazmniejszenieszarej 53 strefyi lukipodatkowejw Polsce– ramowapropozycjarozwiązania

4.3.1Głównezałożeniarozwiązania 53

4.3.2Modeloperacyjny– głównezałożenia 54

4.3.3Założeniadotyczącerozwiązańtechnologicznych 59

4.3.4Rachunekpotencjalnychkosztówi korzyści 63

Spis treści

Studium przypadku System kas fiskalnych online w Polsce

3

© 2

016

KP

MG

Adv

isor

y S

półk

a z

ogra

nicz

oną

odpo

wie

dzia

lnoś

cią

sp.k

. jes

t po

lską

spó

łką

kom

andy

tow

ą i c

złon

kiem

sie

ci K

PM

G s

kład

ając

ej s

ię z

nie

zale

żnyc

h sp

ółek

czł

onko

wsk

ich

stow

arzy

szon

ych

z K

PM

G

Inte

rnat

iona

l Coo

pera

tive

(“K

PM

G In

tern

atio

nal”

), p

odm

iote

m p

raw

a sz

waj

cars

kieg

o. W

szel

kie

praw

a za

strz

eżon

e.

© 2

016

KP

MG

Adv

isor

y S

półk

a z

ogra

nicz

oną

odpo

wie

dzia

lnoś

cią

sp.k

. jes

t po

lską

spó

łką

kom

andy

tow

ą i c

złon

kiem

sie

ci K

PM

G s

kład

ając

ej s

ię z

nie

zale

żnyc

h sp

ółek

czł

onko

wsk

ich

stow

arzy

szon

ych

z K

PM

G

Inte

rnat

iona

l Coo

pera

tive

(“K

PM

G In

tern

atio

nal”

), p

odm

iote

m p

raw

a sz

waj

cars

kieg

o. W

szel

kie

praw

a za

strz

eżon

e.

Słowo wstępneDzisiejszeczasytodlawielukrajóweuropejskich,w tymtakżei Polski,szeregwyzwańdemograficznych,gospodarczychi geopolitycznych.Mierzymysięz kryzysemimigracyjnym,Unia Europejskastoiw obliczupoważnychzmian,niewykluczającryzykapowstaniaEuropydwóchprędkości.Społeczeństwastarzejąsię,wywierającpresjęnasystemyemerytalneorazsystemyochronyzdrowia.Terroryzm,czykonfliktyzbrojnestająsiękatalizatoremwzmacnianiaobronnościposzczególnychkrajów.Wzrostgospodarczypozostajeumiarkowany,będącpodatnymnazawirowanianarynkachmiędzynarodowych.Dotegodochodząwyzwaniawewnętrzne– związanez wprowadzaniemwielureformjednocześnie,czyposzukiwaniemrozwiązańdlaróżnychproblemów.

Wszystkieteczynnikioddziałująnafinansepubliczne– przedewszystkimnastronęwydatków,alerównieżnastronęwpływówdobudżetupaństwa.Podejmowanelubrozważanesązateminicjatywyzmierzającedopobudzaniagospodarkiorazwzmacnianiarównowagifinansówpublicznych.Mającdodatkowonauwadzefakt,iżw Polscemamydoczynieniazeznacznejskaliszarąstrefąorazlukąpodatkową,kluczowymwydajesiędążeniedouwolnieniai wykorzystaniarezerw,jakietkwiąw gospodarce.Naszraportpoświęconyjestanaliziewybranejgrupyrozwiązań,któremogąsięskutecznieprzyczynićdozwiększeniatransparentnościgospodarki,ograniczeniaszarejstrefyorazlukipodatkowej,a tymsamymdozwiększeniaprzychodówpodatkowychdlaskarbupaństwa– bez wprowadzanianowychpodatków,czypara-podatków.

W naszymraporcieanalizujemyprzykładyz wdrożeńsystemówkasfiskalnychon-linew różnychkrajach,wrazz ramowąpropozycjąmodeludlaPolski.Rozwiązaniategotypuokazałysięskutecznezagranicą.Jesteśmyprzekonani,żemogątakiebyćrównieżw przypadkuPolski.Zapraszamydozapoznaniasięz naszymianalizamii rekomendacjami.

Mirosław ProppéPartner, SzefZespołuUsługDoradczychdlaSektorapublicznegoiInfrastruktury KPMGw Polsce

Paweł DarskiStarszymenedżer wZespoleUsługDoradczychdla SektorapublicznegoiInfrastruktury KPMGw PolsceAutorraportu


5

© 2

016

KP

MG

Adv

isor

y S

półk

a z

ogra

nicz

oną

odpo

wie

dzia

lnoś

cią

sp.k

. jes

t po

lską

spó

łką

kom

andy

tow

ą i c

złon

kiem

sie

ci K

PM

G s

kład

ając

ej s

ię z

nie

zale

żnyc

h sp

ółek

czł

onko

wsk

ich

stow

arzy

szon

ych

z K

PM

G

Inte

rnat

iona

l Coo

pera

tive

(“K

PM

G In

tern

atio

nal”

), p

odm

iote

m p

raw

a sz

waj

cars

kieg

o. W

szel

kie

praw

a za

strz

eżon

e.

Podsumowanie raportuTechnologiazmieniaświat,digitalizacjazmieniaobliczebiznesuorazadministracjipublicznejRozwójtechnologiiw ostatnichlatachpostępujebardzoszybko,zmieniającsposób,w jakifunkcjonująludzie,społeczeństwa,biznesczyw końcuadministracjapubliczna.Technologiastajesięw zasadziewszechobecna– towarzyszynamnaniemalkażdymkrokunaszegożycia.Usprawniakomunikację,pozwalanazwiększanieefektywnościdziałania,stanowibazędoświadczenianowychusługczyoferowanianowychproduktów.Dziśpowszechniedostępnei szerokostosowanerozwiązania,jakchoćbysmartfonyi tablety,mediaspołecznościoweczysamInternet,doniedawnaw ogólenieistniały,a jednakmająogromnywpływnacałydzisiejszyświat.

Jednymz kluczowychtrendówrozwojutechnologiiostatnichlatjestdigitalizacja– związanazarównoz przekształcaniemdanychanalogowychdopostacicyfrowej,jakrównieżichudostępnianiemużytkownikomw różnejformie,miejscui czasie.Digitalizacjapozwalanaprzeniesieniewieluusługi procesówdoświatacyfrowego,umożliwiam.in.odmiejscowienieobsługi,skracaczasinterakcji,otwieranowemożliwościrealizacjiprocesówsamoobsługowych.Przedewszystkimjednakzwiększaefektywnośćdziałaniabiznesui administracjipublicznej,umożliwiającwspółdzieleniedanych,prowadzeniewszechstronnychanalizi podejmowanie

decyzjibazującychnawiedzypłynącejz umiejętnegowykorzystaniazbieranychz różnychźródełinformacji.Oczywiściebiznesdużoszybciejniżadministracjapublicznaabsorbujenowerozwiązania,niemniejtaostatniarównieżsięzmienia– zmierzającchoćbyw corazwiększymzakresiew kierunkue-administracji,integrującswojesystemyi rejestry,oferująccorazwięceje-usługoraznowychkanałówkontaktuz obywatelamii przedsiębiorcami.

Digitalizacja fiskalna – nowe możliwości zarządzania wpływami podatkowymi

Obszardziałaniaadministracjipodatkoweji celnejrównieżw corazszerszymzakresiekorzystaz rozwiązańumożliwiającychcyfrową(i częstozdalną)komunikacjępodatnikówz administracją.Korzystasięz możliwościskładaniadeklaracjipodatkowychlubcelnychdrogąelektroniczną(np.systeme-Deklaracjew Polsce),wprowadzasięsystemymonitorującetransporttowarówi zapewniającekomunikację(orazwymianękluczowychdanychpodatkowocelnych)międzyadministracjamipodatkowymiw różnychkrajach.Wdrażanesąrównieżmechanizmypozyskiwaniaodprzedsiębiorcówokreślonychdanychdotyczącychobrotugospodarczego(np.JednolityPlikKontrolnyw Polsce),a takżemechanizmymonitorowanialegalnościobrotudetalicznego(jakopisywanyw raporciesystemkasonline).Wszystkietedziałaniaskutkującorazszerszymzakresemdanychdostępnychw postacielektronicznej,danychcorazbardziejaktualnych,umożliwiających

prowadzenieróżnorodnychanaliz,obserwowanietrendów,prognozowanie.

Postępującadigitalizacjafiskalnastwarzanowemożliwościw zakresieplanowaniai zarządzaniawpływamipodatkowymi– wpływymogąbyćmonitorowanenabieżącow różnychujęciach,dziękiczemuusprawniasięzarządzaniepłynnościąbudżetupaństwa.Możnateżoceniaćefektywnośćposzczególnychmechanizmówpodatkowych,w tymskutecznośćwprowadzanychzmian(lubnowychrozwiązań),a takżeporównywaćróżnerodzajepodatków,czyzachowaniaróżnychgruppodatników.Zwiększasięrównieżskutecznośćprzeciwdziałanianadużyciomorazwykrywanianieujawnianychdochodów.Efekt końcowy to bardziej transparentna gospodarka, zwiększone wpływy podatkowe do skarbu państwa, efektywniejsze planowanie, w szczególności lepiej zsynchronizowane wpływy i wydatki budżetowe.

Kasy fiskalne online jako narzędzie zmniejszenia szarej strefy i wzrostu wpływów podatku VAT

Systemykasfiskalnychonline,zakładającestałąkomunikacjękasrejestrującychz centralnymsystememadministracjipodatkowej,sąaktualniestosowane(lubwdrażane)w wielukrajach.W każdymprzypadkupotwierdzasięichskutecznośćw ujawnianiudotychczasukrywanychobrotów,a przeztoograniczaniaszarejstrefyi generowaniadodatkowychwpływówz podatkuVATdlaskarbupaństwa.Kosztywdrożeniarozwiązaniasąbardzoszybkobilansowanedodatkowymi ©

201

6 K

PM

G A

dvis

ory

Spó

łka

z og

rani

czon

ą od

pow

iedz

ialn

ości

ą sp

.k. j

est

pols

ką s

półk

ą ko

man

dyto

wą

i czł

onki

em s

ieci

KP

MG

skł

adaj

ącej

się

z n

ieza

leżn

ych

spół

ek c

złon

kow

skic

h st

owar

zysz

onyc

h z

KP

MG

In

tern

atio

nal C

oope

rati

ve (“

KP

MG

Inte

rnat

iona

l”),

pod

mio

tem

pra

wa

szw

ajca

rski

ego.

Wsz

elki

e pr

awa

zast

rzeż

one.

dochodamipodatkowymi.Coważne,osiąganeefektysątrwałe,choćdlapełnejocenytegotypurozwiązańmusiupłynąćjeszczepewienczas(wszystkietegotypurozwiązaniawdrażanebyłynaprzestrzeniostatnichkilkulat).

Dane,któresąpozyskiwanedziękistosowaniusystemukasonline,umożliwiająjużdziśprowadzeniewszechstronnychanaliz,w znacznymstopniuusprawniająplanowaniei prowadzeniekontrolipodatkowych,dająaktualnyi rzeczywistyobrazsytuacji.Wrazz rozwojemtechnologiicorazszerszymstosowaniemnarzędzianalitycznychoperującychnadużychzbiorachdanych(BigData)pochodzącychz różnychźródełmożliwości,jakiedajeposiadaniesystemukasonline,będąsięjeszczezwiększały.W raporcieopisaliśmyprzykładykilkukrajów,którewdrożyłysystemykasonline,przygotowaliśmyteżstudiumprzypadkuwdrożeniategotypurozwiązaniaw Polsce.

Kasy fiskalne online jako wyższy etap rozwoju systemu fiskalnego w praktyce

Model węgierski

Utrzymującasięprzez10latsytuacjabrakuodpowiedniejkontrolinadfiskalizacjąobrotuw krajui znacznydeficytbudżetowy,wynikającyw dużejmierzez pokaźnychrozmiarówlukipodatkowej,zmusiłyrządwęgierskidoposzukiwanianowychrozwiązań.Decyzjao wdrożeniusystemukasonline,opartegonaCentralnym Systemie Fiskalnym(CSF),okazałasięsłusznymkrokiemw kierunkuzwiększaniatransparentnościgospodarkiorazwpływówpodatkowych.

Węgierskimodelkasonlinebazujena4głównychelementach,którezostałyopisaneszerzejw rozdziałach2.2.2oraz2.2.3raportu.Sąto:

• kasy rejestrujące online– nowatechnologia;

• Centralny System Fiskalny (CSF) – centrumsterowaniadlarozwiązaniakasfiskalnychonline;wrazz dokładnąkontroląNAVnadcertyfikacjąurządzeńrejestrującychNAVzagwarantowałsobiejednolitośćśrodowiskaCSF,co

znacznieułatwiazarządzaniecałymsystemem;

• zupełnienowysystem wykorzystywany do kontroli skarbowych przez NAV,opartynaCSFi danychraportowanychnabieżącoprzezkasy;

• noweoprogramowanie wykorzystywane do badań statystycznych.

Z wdrożeniemsystemukasonlinewiązanodużenadzieje.Rozwiązanie to było najodważniejszym z pakietu rozwiązań w obszarze fiskalizacji, który podjęto w ostatnich latach na Węgrzech.Celewdrożeniazostałyjasnookreślone,a jegorealizacjaprzebiegłasprawnie– w ciągu2latodrozpoczęciapracnadplanowaniemrozwiązaniaw systemiekasonlinefunkcjonowałojuż100tys.urządzeńpodłączonychdocentralnegosystemu.Samowdrożeniejestteżprzykładem efektywnej współpracy różnych interesariuszy,reprezentującychstronępublicznąi komercyjną.

W efekcierząd węgierski pochwalić się może znacznymi sukcesami. Sąto:

• w wymiarzefinansowym– korzyści znacznie przewyższające koszty wdrożenia systemu (kosztwdrożeniasystemuzwróciłsięjużw pierwszychmiesiącachjegofunkcjonowania);

• w zakresieefektywnościwdrożenia– wysokie tempo i duży zakres uruchamiania nowych urządzeń.

W efekciewprowadzeniazmiangospodarkawęgierskastajesiębardziejtransparentna– copodkreślajązarównoobserwatorzyzewnętrzni,jaki samrządwęgierski.ZwiększyłasiętakżewydajnośćegzekucjipodatkuVAT– dochodyz tytułuVAT-u rosną,zmniejszyłsięrównieżdeficytfinansówpublicznych.Danerząduwęgierskiegowskazują,żedla całego 2014 roku wpływy z VAT-u wzrosły o 8%,a liczbazarejestrowanychw CSFkasfiskalnychnakoniec2014r.osiągnęłapoziom184tysięcy.W 2015rokuwpływy z VAT-u w ujęciu rok do roku wzrosły o 7%,czylio około140mldforintów,a kasy onlinemiaływ tymswójznacznyudział– wygenerowały dodatkowe

ok. 60 mld forintów wpływów podatkowych (ok. 190 mln EUR).

Podsumowując,wnioski z wdrożenia nowego rozwiązania są bardzo pozytywne:

• Systemw znacznymstopniuograniczamożliwośćunikaniaodprowadzaniapodatkuVAT,coprowadzidoograniczeniaszarejstrefy,w tymograniczenianielegalnegozatrudnienia.

• Uruchomieniesystemuwiązałosięz bardzoszybkimzwrotemz inwestycji,nawetprzyuwzględnieniurządowychsubsydiównazakupnowychkas.

• CSFstworzyłnowei skutecznenarzędziakontrolidlaorganówpodatkowych,zwłaszczanapodstawieanalizystatystycznychdanychonline.Dziękiszerokiemuwykorzystaniudużegozakresuaktualnychdanychsystemwychwytujeanomaliedotyczącewartościi częstotliwościsprzedażyposzczególnychprzedsiębiorcówi wskazujepunktyistotnedlakontroliskarbowej.

• Takiewsparciedlakontroliskarbowychpozwalanapunktowe,dokładnekontroleVAT,cowiążesięz mniejszymikosztami,mniejsząuciążliwościądlaprzedsiębiorcówi większąskutecznościąkontroli.

• System,dziękipozytywnemuoddziaływaniunazwiększeniewpływówpodatkowych,przyczyniłsiędozmniejszeniadeficytufinansówpublicznychnaWęgrzech.

Rozwiązaniewykorzystanew węgierskimsystemieCSFjestwyraźnienastawionenazapewnieniemaksymalnegopoziomubezpieczeństwaprzesyłanychdanychorazichwiarygodności.Wszystkiekluczowekomponentyrozwiązaniaznajdująsięw zarządzaniuNAV(urządodpowiedzialnyzapodatkinaWęgrzech),a całysystem,wrazz jegoinfrastrukturądostępową,obsługujewyłącznieobszarfiskalizacjionline.Z jednejwięcstronyNAVmapełnąkontrolęnadsystemem,podłączonymidoniegokasamii danymiz nichpozyskiwanymi,z drugiejstronyjednaksamodzielnieponosikoszty


7

© 2

016

KP

MG

Adv

isor

y S

półk

a z

ogra

nicz

oną

odpo

wie

dzia

lnoś

cią

sp.k

. jes

t po

lską

spó

łką

kom

andy

tow

ą i c

złon

kiem

sie

ci K

PM

G s

kład

ając

ej s

ię z

nie

zale

żnyc

h sp

ółek

czł

onko

wsk

ich

stow

arzy

szon

ych

z K

PM

G

Inte

rnat

iona

l Coo

pera

tive

(“K

PM

G In

tern

atio

nal”

), p

odm

iote

m p

raw

a sz

waj

cars

kieg

o. W

szel

kie

praw

a za

strz

eżon

e.

rozwojui utrzymaniarozwiązania1oraztworzyzamknięty,wyodrębnionybytz istotnympotencjałem,którypozostajeniewykorzystany.

Naprzestrzeniprawietrzechlatfunkcjonowanianowegosystemuw praktycewyciągniętoszeregwniosków,wprowadzonowieleudoskonaleń.RządWęgierniepoprzestajenapierwotniewprowadzonychrozwiązaniach,podchodzidoCSFbardzopoważniei regularniedokonujezmianw ustawodawstwiei udoskonalasamorozwiązanie.

Przykłady z innych krajów

Węgryniesąjedynymprzykłademudanegoprzejścianawyższypoziomfiskalizacjipoprzezwdrożeniekasfiskalnychonline.W raporcieopisujemyprzykładyBułgarii,Chorwacji,Czechi Turcji.Wrazz wdrożeniemanalogicznychrozwiązańdosystemuwęgierskiegoosiągniętow tychkrajachpodobneefekty– stanowitododatkowepotwierdzeniefaktu,żesystemkasfiskalnychonlinestanowinowąjakośćw obszarzefiskalizacji,zapewniasukcesfinansowyi poprawiafunkcjonowaniacałegoaparatuskarbowegoorazadministracji.Zmniejszarównieżuciążliwośćdlaprzedsiębiorców,a takżetworzypozytywnywizerunekwładzdbającycho transparentnośćgospodarki.

Systemkasonlinew Bułgarii otrzymujeokoło400milionówparagonówkażdegomiesiąca(z około400tysięcykas)i,podobniejaktenwęgierski,pozwalanaanalizystatystycznei kontrolnez podziałemnabranżei terytoria.Skutecznośćzastosowanychkrokówznalazłapotwierdzeniew zwiększonychprzychodachbudżetupaństwa,wynikającychzewzrostuprzychodówz VAT.Nastąpiłwzrostdeklarowanychobrotówpodatnikóważo 20%w pierwszymrokudziałaniasystemu.

Podobniesytuacjawyglądaw Chorwacji,gdzierównież

zaobserwowanozwiększeniedochodówpodatkowychi wzrostujawnianychobrotówpostroniepodatnikówjakoefektwdrożeniasystemukasonline.Wedługdanychchorwackiegoministerstwafinansówpopierwszympełnymrokufunkcjonowaniarozwiązaniachorwaccyprzedsiębiorcyujawnilio 17,82%większeobrotyniżrokwcześniej,corównałosięponad1 mldEURprzychodów.Fiskalizacjaonlineuzyskaładużepoparciespołeczne,przedsiębiorcynieuznająjejzaproblemw codziennymfunkcjonowaniuichbiznesów.Branżezwolnionez fiskalizacjiz własnejwolichcązostaćobjętejejobowiązkiem.

Czechy równieżprzystępujądowdrożeniasystemukasonline.Docelowosystemobjąćma600tysięcyprzedsiębiorców,w tymrzemieślnikówi wszystkichusługodawców.Nowerozwiązanieopieraćsięmanaobowiązkustałegokontaktuz systememi raportowaniatransakcji.Dlasystemuniemawiększejróżnicy,z jakiegooprogramowaniapodatnikkorzysta,a także,czydoraportowaniawykorzystywanybędziekomputer,tablet,telefonkomórkowyczykasafiskalna– takdługojakprzedsiębiorcawypełniaswojezobowiązaniadotyczącewysyłaniadanychfiskalnychi wystawiaparagonelektroniczny2.

Bazującnawstępnychanalizach,Czesilicząnadodatkowewpływyz VAT-u w wysokości18mldCZKroczniepopełnymwdrożeniui uzyskaniucałkowitejfunkcjonalnościsystemu,corównasięokoło666 mln EUR.Narok2016rządczeskiuwzględniłjedynie2mldCZK(czyli około75mlnEUR)dodatkowychwpływów,mającnauwadzestopniowewdrażanienowegomodelu3.

Centralnysystemfiskalnyw Turcji funkcjonujew podobnysposóbdowęgierskiego,jednakżeistniejejednazasadniczaróżnicaw architekturzesystemu– w zakresiesposobukomunikacjimiędzykasamirejestrującymia systememcentralnym.NaWęgrzechwykorzystujesię

dedykowanyAPN– wydzielonyi zamkniętykanałkomunikacji,doktóregowyłącznieNAVmadostęp(orazprzedsiębiorcy/posiadaneprzeznichkasy,pracującew systemieonline).W TurcjistosujesięodpowiednikanałVPN,zapośrednictwemktóregozestawianesąpołączeniamiędzykasąa systememcentralnym.Dziękitemu,żejesttoVPN,a nieAPN,producentkasmamożliwośćnawiązaniadwustronnejkomunikacjiz kasą,a przeztomożewysyłaćdokasróżneusługiorazodbieraćokreślonekomunikatyodpodłączonychkas.

W porównaniuz przypadkiemwęgierskimskalaprzejścia(standocelowy)zestaregodonowegosystemuw Turcjijestwiększa– około2milionówkasfiskalnychzostanieostateczniezamienionychnanowoczesneurządzeniazatwierdzoneprzezTurkishRevenueAdministration(rynekszacuje,żewartośćtegoprzejściaosiągnie1,6mldUSD).Jakdotądimplementacjidokonałoponad120tysięcypodatników,kolejnegrupybędąsukcesywniedołączaływ ciąguobecnegoroku.Przejściadonowegosystemudokonaćmusząpodmioty,którewykorzystująmobilnePOS-y,dostarczajątowarydodomówklientówlubotrzymująpłatnośćgotówką.

Przesłanki do zastosowania systemu kas online w Polsce

Politykafiskalnaw Polscemaprzedsobąwielewyzwańzwiązanychz sytuacjągospodarcząw krajui naświecie,sytuacjągeopolityczną,sytuacjądemograficzną,stanemfinansówpublicznychw krajuczyrozpoczętymniedawnoostatnimokresemdostępnościdużychśrodkówunijnych,umożliwiającychpodejmowanieróżnorodnychinwestycji.JednocześniePolska,podobniejakkilkainnychkrajóweuropejskich,borykasięzeznacznejskaliproblememszarejstrefyorazlukipodatkowej.RozmiarlukipodatkowejplasujePolskęwśródtychkrajówUniiEuropejskiej,którenajgorzejradząsobiez tymzagadnieniem(Litwa,

1 Przedsiębiorcyponosząniewielkieopłatyzadostępdosystemu,pokrywająonejednakgłówniekosztytransmisjidanych.2 http://www.financnisprava.cz/en/financial-administration/electronic-records-of-sales3 http://www.intellinews.com/czech-coalition-finally-pushes-through-e-sales-registration-bill-90442/ ©

201

6 K

PM

G A

dvis

ory

Spó

łka

z og

rani

czon

ą od

pow

iedz

ialn

ości

ą sp

.k. j

est

pols

ką s

półk

ą ko

man

dyto

wą

i czł

onki

em s

ieci

KP

MG

skł

adaj

ącej

się

z n

ieza

leżn

ych

spół

ek c

złon

kow

skic

h st

owar

zysz

onyc

h z

KP

MG

In

tern

atio

nal C

oope

rati

ve (“

KP

MG

Inte

rnat

iona

l”),

pod

mio

tem

pra

wa

szw

ajca

rski

ego.

Wsz

elki

e pr

awa

zast

rzeż

one.

Słowacja,Grecja,Włochy,Czechy).Mającnauwadzestrukturęprzychodówskarbupaństwa,dbałośćo możliwiedobrystanfinansówpublicznych,a takżewyzwaniastojąceprzedpolitykąfiskalną,ograniczanie szarej strefy i luki podatkowej oraz rozwiązanie problemu ściągalności podatku VAT powinno być jednym z priorytetów rządu Polski. Wskazane jest zatem podjęcie zdecydowanych kroków usprawniających zarządzanie wpływami podatkowymi.

Naprzestrzeniostatnichkilkunastulatrządyw Polscepodejmowałyróżnedziałaniazmierzającedoograniczeniaszarejstrefyi lukipodatkowej,a tymsamymzwiększeniawpływówpodatkowych.Działaniatenieprzyniosłyjednakspodziewanychdługofalowychefektów.Niezbędna jest zatem zmiana jakościowa, nowe podejście do fiskalizacji obrotu – tą zmianą może być model kas online.

Opisywanyw naszymraporcieprzykładmodeluwęgierskiego(kasyonline,systemCSF),a takżeprzykładyz innychkrajówpokazują,żetego typu zmiana w podejściu do fiskalizacji obrotu daje wymierne rezultaty,zapewniającm.in.:

• zwiększoneprzychodypodatkowe(główniew zakresiepodatkuVAT),zasilająceskarbpaństwa;

• większątransparentnośćobrotu(i całejgospodarki);

• szybszyi prostszydostępdoinformacji;

• możliwośćprowadzeniaprzezadministracjępodatkowąszerokozakrojonejanalityki,w tymanalizporównawczych,analizytrendówitd.;

• większąefektywnośćdziałańkontrolnychprowadzonychprzezadministracjępodatkową;

• bardziejprecyzyjneplanowanie,a w efekciełatwiejszei sprawniejszezarządzaniesystemempodatkowym(przynajmniejw zakresiepodatkuVAT).

Rekomendujemy zaprojektowanie i wdrożenie w Polsce systemu kas

online,korzystającz dobrychpraktyki doświadczeńkrajówstosującychjużtakiemechanizmy.

Rezultaty studium przypadku dla Polski

Przygotowanenapotrzebyraportustudiumprzypadkuwdrożeniasystemukasonlinew Polscepokazuje,żeuruchomienie tego typu rozwiązania zagwarantować powinno istotny wzrost dochodów podatkowych (rzędu nawet kilku miliardów PLN) oraz bardzo szybki zwrot poniesionych nakładów (okreszwrotuodkilkutygodnidokilkumiesięcy,zależnieodskaliwdrożeniaw początkowejfazie).

Doświadczeniainnychkrajówpokazują,żewdrożenie systemu kas online trwale zwiększa dochody podatkowe z tytułu VAT, zmniejszając skalę luki podatkowej.Skalawzrostudochodówjestzmiennaw czasie– największyprzyrostnastępujetużprzedobjęciemdanejgrupyprzedsiębiorcówsystememkasonline(efektujawnianiaprzychodów– większeobrotyprzedsiębiorców),a takżezarazpotymprocesie.W kolejnychokresachdynamikajestjużniższa,dochodypodatkoweutrzymująsięjednaknapoziomiewyższym,niżmiałotomiejsceprzedwdrożeniemsystemukasonline.Analogicznejsytuacjispodziewamysięw przypadkuPolski.

Dlacelównaszychoszacowańodnosimysiędokorzyściz wdrożeniasystemukasonlinew ujęciurocznym(jedenpełenrokfunkcjonowaniasystemu),zakładającpełnąskalęwdrożeniarozwiązania(wszystkiekasywspółpracującez systemem).W rzeczywistościwdrożenieprzebiegałobyetapowoi byłobyrozłożonezapewnenaokresok. 2-3lat– wówczaskorzyściinaczejrozłożąsięw czasie(inaczejrozłożąsięteżkosztywdrożenia,w szczególnościsubsydiadlaprzedsiębiorców).

Dlaoszacowaniapotencjalnychefektówwdrożeniasystemukasonlinew Polsceposłużyliśmysiębenchmarkiemw postaciwdrożeńanalogicznychrozwiązańw wybranychkrajacheuropejskich.Specyfikakażdego

4 Patrzrozdział4.3.4Rachunekpotencjalnychkosztówi korzyści5 W zakresiestopniaprzeniesieniaefektówosiągniętychw tychkrajachnarynekpolski

z krajówjestczęściowoodmienna,systemypodatkoweniesąidentyczne,skłonnośćdoukrywaniaobrotówprzezprzedsiębiorcówróżnychbranżmożebyćodmienna– niemniejwystępująanalogiemiędzywybranymikrajamia Polską.Nasze symulacje należy traktować jako wartości przybliżone,któreobrazująprzedewszystkimskalę(orazrelację)potencjalnychkosztówi przychodówdlawdrożeniasystemukasonlinew Polsce.

Naszeszacunkipokazują,żepraca systemu kas online w pełnej skali wdrożenia to po roku potencjalnie ok. 2,5 mld PLN dodatniego bilansu budżetu państwa z tytułu wdrożenia rozwiązania4.Kalkulacjaspodziewanychkosztówi korzyściwedlenaszychzałożeńpokazujejednocześnie,żejuż wdrożenie 100 tys. kas online zapewnić może pełny zwrot poniesionych nakładów w ciągu kilku miesięcy od uruchomienia systemu o takiej skali (dodatkowedochodypodatkowew skalirokunapoziomieok.288mlnzłvs.kosztywdrożeniasystemu(126,5mlnPLN),powiększoneo kosztsubsydiówdlaprzedsiębiorców(do66 mlnzł,jeśli100%kaszostałobyobjętychpełnymisubsydiami)).

Powyższewartościoszacowano,bazującnadanycho efektachwdrożeńanalogicznychsystemównaWęgrzechi w Bułgarii,mogąonewięcbyćobarczonepewnymbłędem5.Nawetjednakograniczającskalęspodziewanychkorzyścio 50%,otrzymujemyznaczącydodatniefektwdrożeniarozwiązania(korzyściprzewyższającenakłady)– wydłużasięwówczas„okreszwrotu”poniesionychnakładów,przyczymwciążpozostajeonbardzokrótki.NiezmieniasięzatempozytywnywydźwiękstudiumprzypadkudlaPolski.

Kolejne etapy wdrożenia generowały będą dalsze wzrosty dochodów podatkowych (w tymskumulowanyefektdodatkowychdochodówpodatkowychodgrupprzedsiębiorcówobjętychwdrożeniemw poprzednichetapach).


9

© 2

016

KP

MG

Adv

isor

y S

półk

a z

ogra

nicz

oną

odpo

wie

dzia

lnoś

cią

sp.k

. jes

t po

lską

spó

łką

kom

andy

tow

ą i c

złon

kiem

sie

ci K

PM

G s

kład

ając

ej s

ię z

nie

zale

żnyc

h sp

ółek

czł

onko

wsk

ich

stow

arzy

szon

ych

z K

PM

G

Inte

rnat

iona

l Coo

pera

tive

(“K

PM

G In

tern

atio

nal”

), p

odm

iote

m p

raw

a sz

waj

cars

kieg

o. W

szel

kie

praw

a za

strz

eżon

e.

Oceniającteoretycznyefektnettowdrożeniasystemukasonlinew Polsceprzyjęliśmydwawarianty– bazowyi rozszerzony.Różniąsięoneuwzględnieniemefektuwzrostuefektywnościkontroliskarbowychw tymdrugim.Przyzałożeniukosztówwdrożeniasystemunapoziomie366,5mlnPLNw obuz nichmamydoczynieniazeznacznymdodatnimefektemnettowdrożeniarozwiązania

– od2,51mlddo6,21mldPLN7. Oznaczatorównież,żedlawariantubazowegookreszwrotuz inwestycjiwyniósłbyokoło6tygodni,a dlarozszerzonego– około3tygodni.

Korzyści

Kategoria Wartość

Szacunkowywzrostdochodówz podatkuVAT(1rok,pełnaskalawdrożenia) 2,88mld

Szacunkowywzrostdochodówz podatkuVAT+zwiększonaefektywnośćkontroliskarbowej 6,58mld

Koszty

Kategoria Rodzaj Wartość Suma

Kosztystałe

Wdrożenie systemu 126,5 mln

366,5mln6Subsydia dla przedsiębiorców

240 mln

Kosztopcjonalny– zakuptabletów

1mln

Efekt netto

Wariant bazowyWariant rozszerzony (z uwzględnieniem wzrostu efektywności kontroli)

Efekt netto Okres zwrotu Efekt netto Okres zwrotu

+2,51mld 6tyg. +6,21mld 3tyg.

Źródło:Opracowaniewłasne,napodstawiedanychprzedstawionychw raporcie

6 Sumakosztówuwzględniadwiekategoriekosztów– wdrożeniesystemui subsydiadlaprzedsiębiorców7 Jakwskazanopowyżej,zarównokoszty,jaki korzyściskalkulowanedlapełnejskaliwdrożenia(1mlnkas),korzyścidotyczą1pełnegorokufunkcjonowaniarozwiązaniaw pełnejskali.

W poniższymzestawieniu– prezentującympodsumowaniekalkulacjikosztówi korzyściz wdrożeniasystemukasonlinew Polsce– nieujęliśmykosztówutrzymaniasystemu.

Kosztytebędąponoszonecoroczniei z bardzodużąnadwyżkąpokrywanebędąz dodatkowychprzychodówpodatkowychw każdymrokufunkcjonowaniarozwiązania.

© 2

016

KP

MG

Adv

isor

y S

półk

a z

ogra

nicz

oną

odpo

wie

dzia

lnoś

cią

sp.k

. jes

t po

lską

spó

łką

kom

andy

tow

ą i c

złon

kiem

sie

ci K

PM

G s

kład

ając

ej s

ię z

nie

zale

żnyc

h sp

ółek

czł

onko

wsk

ich

stow

arzy

szon

ych

z K

PM

G

Inte

rnat

iona

l Coo

pera

tive

(“K

PM

G In

tern

atio

nal”

), p

odm

iote

m p

raw

a sz

waj

cars

kieg

o. W

szel

kie

praw

a za

strz

eżon

e.

Pojęcie Wyjaśnienie / definicja

APN

Access Point Name– wydzielonyi zamkniętykanałkomunikacjiGSM,doktóregowyłączniewęgierskiNAVmadostęp(orazprzedsiębiorcy/posiadaneprzeznichkasy,pracującew systemieonline).

CSFCentralny System Fiskalny– systemdoadministracji,monitoringui kontrolirozwiązaniakasfiskalnychonlinenaWęgrzech.

CZK Koronaczeska,walutaczeska.

EUR Euro,walutastrefyeuro.

FCUFiscal Control Unit– dedykowanychip,najważniejszyelementkasonline,odpowiedzialnym.in.zaszyfrowanąkomunikacjęmiędzykasamifiskalnymia NAV.

HUF Forint,walutawęgierska.

1Wprowadzenie

Poszczególnekrajeposzukująrozwiązań,którezwiększałybytransparentnośćgospodarkiorazpodnosiłypoziomlegalizacjiobrotu.Niniejszyraportprzedstawiadoświadczeniawybranychkrajówwewdrażaniurozwiązań,któreprzewidująkomunikacjękasfiskalnychw trybieonlinez centralnymsystememadministracjipodatkowej.Rozwiązaniategotypuwykazujądużąskutecznośćw walcez szarąstrefąorazlukąpodatkowąi przyczyniająsiędoznaczącychi trwałychwzrostówdochodówpodatkowych(główniez tytułuVAT).

Szczególnąuwagępoświęconomodelowiwęgierskiemu– jakorozwiązaniubardzodojrzałemu,wciążdoskonalonemu,przynoszącemubardzopozytywneefekty.Nabaziedoświadczeńwęgierskichorazwybranychdoświadczeńinnychkrajówprzeprowadzonoanalizęstudiumprzypadkuwdrożeniaanalogicznegorozwiązania(systemukasonline)w Polsce.

OpracowanieniniejszegoraportuzostałosfinansowaneprzezfirmęCompS.A.

Wielekrajóweuropejskich,w szczególnościkrajeregionuEuropyŚrodkoweji Wschodniej,borykasięz problememszarejstrefyorazwysokimpoziomemlukipodatkowej.Nieujawnioneobrotyw gospodarcew istotnysposóbzmniejszajądochodypodatkoweposzczególnychpaństw,przyczyniającsiętymsamymdonierównowagibudżetowej.Polskarównieżborykasięz tymiproblemami.

1.1 Słownikpojęć


11

© 2

016

KP

MG

Adv

isor

y S

półk

a z

ogra

nicz

oną

odpo

wie

dzia

lnoś

cią

sp.k

. jes

t po

lską

spó

łką

kom

andy

tow

ą i c

złon

kiem

sie

ci K

PM

G s

kład

ając

ej s

ię z

nie

zale

żnyc

h sp

ółek

czł

onko

wsk

ich

stow

arzy

szon

ych

z K

PM

G

Inte

rnat

iona

l Coo

pera

tive

(“K

PM

G In

tern

atio

nal”

), p

odm

iote

m p

raw

a sz

waj

cars

kieg

o. W

szel

kie

praw

a za

strz

eżon

e.


GPS Global Positioning System – systemnawigacjisatelitarnej.

GSM

Global System for Mobile Communications – standardtelefoniikomórkowej.Sieciopartenatymsystemieoferująusługizwiązanez transmisjągłosu,danych(naprzykładdostępdoInternetu)i wiadomościw formietekstowejlubmultimedialnej.

IMEIInternational Mobile Equipment Identity – numeridentyfikującyurządzeniepodłączonedosieciGSM.

IMSIInternational Mobile Subscriber Identity – unikatowynumerprzypisanydokażdejkartySIMw sieciGSMlubUMTS,jednoznaczniejąw tejsieciidentyfikujący,zawieradanedotyczącekrajupochodzeniai operatoraGSM.

JPK JednolityPlikKontrolny

Karta SDKartaSecure Digital– jedenzestandardówkartpamięciużywanychw urządzeniachcyfrowych.

Licencjonowany Dostawca Rozwiązania (LDR)

Producentlubimporterurządzeńfiskalnych(dostawcahomologowanychurządzeń),któryopróczzapewnianiazgodnościurządzeńz wymaganiamimodelufiskalizacjionlinedostarczanakasach(z wykorzystaniemtechnologiionline)innekomercyjneusługidodane.

MIMMachine Identification Module – KartySIMnachipachkasonlinestosowanychnaWęgrzech.

NAVNemzeti Adó- és Vámhivatal– urządodpowiedzialnyzapodatkinaWęgrzech,podlegapodwęgierskieministerstwofinansów.Nazwastosowanaw językuangielskimtoNational Tax and Customs Administration of Hungary(NTCA).

PLN Złoty,walutapolska.

POS Point of Sale– punktsprzedaży

SIMSubscriber Identity Module– kartystosowanew telekomunikacjibezprzewodowej.

SSLSecure Socket Layer– protokółdobezpiecznejtransmisjizaszyfrowanegostrumieniadanych.

SWOT

Analizawewnętrznegoi zewnętrznegośrodowiskadanejorganizacji(np. przedsiębiorstwa),danegoprojektu,rozwiązaniabiznesowego,modeluitp.Analiza„wewnętrzna”dotyczymocnychi słabychstron,analiza„zewnętrzna”wskazujenaszansei zagrożenia.

• S(Strengths)– mocnestrony:wszystkoto,costanowiatut,przewagę,zaletęanalizowanegoobiektu;

• W (Weaknesses)– słabestrony:wszystkoto,costanowisłabość,barierę,wadęanalizowanegoobiektu;

• O(Opportunities)– szanse:wszystkoto,costwarzadlaanalizowanegoobiektuszansękorzystnejzmiany;

• T(Threats)– zagrożenia:wszystkoto,costwarzadlaanalizowanegoobiektuniebezpieczeństwozmianyniekorzystnej.

TPMTrusted Platform Module– specjalizowanychip,przechowującyw bezpiecznysposóbkluczprywatnyFCUorazcertyfikatkasyfiskalnej.

TRY Tureckalira,walutaturecka.

© 2

016

KP

MG

Adv

isor

y S

półk

a z

ogra

nicz

oną

odpo

wie

dzia

lnoś

cią

sp.k

. jes

t po

lską

spó

łką

kom

andy

tow

ą i c

złon

kiem

sie

ci K

PM

G s

kład

ając

ej s

ię z

nie

zale

żnyc

h sp

ółek

czł

onko

wsk

ich

stow

arzy

szon

ych

z K

PM

G

Inte

rnat

iona

l Coo

pera

tive

(“K

PM

G In

tern

atio

nal”

), p

odm

iote

m p

raw

a sz

waj

cars

kieg

o. W

szel

kie

praw

a za

strz

eżon

e.


USD Dolar,walutaStanówZjednoczonychAmeryki.

VAT Value Added Tax– podatekodtowarówi usług.

VoucherDokument(jednorazowykodz NAV)umożliwiającyprzygotowaniekasydodziałaniaw CSFi jejzakupprzezprzedsiębiorcę.

VPNVirtual Private Network – kanałkomunikacji,zapośrednictwemktóregomogązostaćzestawionepołączeniamiędzykasąfiskalnąa systememcentralnym.


13

© 2

016

KP

MG

Adv

isor

y S

półk

a z

ogra

nicz

oną

odpo

wie

dzia

lnoś

cią

sp.k

. jes

t po

lską

spó

łką

kom

andy

tow

ą i c

złon

kiem

sie

ci K

PM

G s

kład

ając

ej s

ię z

nie

zale

żnyc

h sp

ółek

czł

onko

wsk

ich

stow

arzy

szon

ych

z K

PM

G

Inte

rnat

iona

l Coo

pera

tive

(“K

PM

G In

tern

atio

nal”

), p

odm

iote

m p

raw

a sz

waj

cars

kieg

o. W

szel

kie

praw

a za

strz

eżon

e.

2Studium przypadku węgierskiego

Węgrydoniedawnaborykałysięz problememwysokiego deficytu budżetowego oraz z rosnącym długiem publicznym– w budżecienarok2012poziomdeficytubudżetowegozaplanowanonapoziomie2,3%PKB,natomiastdługpublicznyszacowanybyłna78,3%PKB.Sytuacjawęgierskiegobudżetubyłatrudna,biorącpoduwagęfakt,żew latach 2006-2011 deficyt wzrósł z 64,7% do 80,8%. Jednocześnie Węgry nie potrafiły poradzić sobie z wysokim poziomem luki podatkowej,czyliróżnicąmiędzyzobowiązaniamipodatkowymipodatników,którepowinnybyłyzaistnieći zostaćuregulowane,a faktyczniezapłaconymipodatkami.Luka ta dotyczy przede wszystkim podatku VAT,cojestszczególnieistotnew sytuacji,gdyprzychodybudżetupaństwanaWęgrzechbazująw dużejmierzenapodatkachpośrednich,w tymw około21%napodatkuVAT8.Chcączatemrównoważyćbudżetpaństwaorazposzukującsposobównazwiększeniedochodówskarbupaństwa,Węgrypodjęłydziałaniazmierzającedozwiększeniaprzychodówpodatkowych,w szczególnościpoprzezredukcjętzw.szarejstrefy,a tymsamymredukcjęlukipodatkowej9.

AktualnapodstawowastawkaVAT-u naWęgrzech,obowiązującaod1stycznia2012roku,wynosi27%.Natenmomentjestonanajwyższaw Europie.Opróczpodstawowejsąrównieżdwiestawkiobniżone– 18%dlamlekai niektórychinnychproduktówmlecznych,a takżedlahotelarstwaoraz5%dlaleków,książekczyzwierzątżywych10.

WysokastawkapodatkuVATczyjakiegokolwiekinnegopodatkulubparapodatkumożeprowadzićdosytuacji,w którejpodatnicybędądokładaćwszelkichstarań,żebyuniknąćznacznegoobciążeniazwiązanegoz oddawaniemdużejczęściswoichprzychodówdokasypaństwa.OpierającsięnaraporciestworzonymnazlecenieKomisjiEuropejskiejz 2015roku,a takżedanychEurostatu,wyraźniewidać,żeluka podatkowa (VAT) na Węgrzech utrzymywała się na stałym poziomie w stosunku do PKB od 10 lat(2003-2013,tabelanr1poniżej),coprzyrosnącejgospodarcewęgierskiejoznaczało,żew wartościach absolutnych luka się zwiększała, osiągając swoje punkty szczytowe w 2008 i 2013 roku, na poziomie ok. 3 mld EUR.NapodstawiedanychMinisterstwaFinansówWęgier,widaćrównieżwyraźnie,że

2.1 Przyczynywprowadzeniarozwiązania

8 W roku2012budżet(jegodochody)opartybyłw 19,1%o VAT9 http://net.jogtar.hu/jr/gen/hjegy_doc.cgi?docid=A1200204.TV http://www.tradingeconomics.com/hungary/government-budget http://net.jogtar.hu/jr/gen/hjegy_doc.cgi?docid=A1200204.TV

http://dailynewshungary.com/government-submits-2016-budget-bill/ http://www.parlament.hu/irom40/01794/01794.pdf

http://www.parlament.hu/irom40/04730/adatok/norma_e.pdf https://www.nav.gov.hu/nav/kiadvanyok/Evkonyvek/NAV_evkonyvek.html https://www.ksh.hu/docs/hun/xstadat/xstadat_evkozi/e_qse006a.html?down=157 http://net.jogtar.hu/jr/gen/hjegy_doc.cgi?docid=A1200204.TV http://net.jogtar.hu/jr/gen/hjegy_doc.cgi?docid=A1300230.TV

10 NewinitiativesandexperiencesagainstVATevasioninHungary,MinistryForNationalEconomy,Węgry,2015 © 2

016

KP

MG

Adv

isor

y S

półk

a z

ogra

nicz

oną

odpo

wie

dzia

lnoś

cią

sp.k

. jes

t po

lską

spó

łką

kom

andy

tow

ą i c

złon

kiem

sie

ci K

PM

G s

kład

ając

ej s

ię z

nie

zale

żnyc

h sp

ółek

czł

onko

wsk

ich

stow

arzy

szon

ych

z K

PM

G

Inte

rnat

iona

l Coo

pera

tive

(“K

PM

G In

tern

atio

nal”

), p

odm

iote

m p

raw

a sz

waj

cars

kieg

o. W

szel

kie

praw

a za

strz

eżon

e.

Luka podatkowa na Węgrzech miała swoje źródło m.in. w ograniczonej fiskalizacji obrotu w kraju. Z jednejstronyobowiązek fiskalizacji nie dotyczył części branż gospodarki,z drugiejstronyproblematycznybyłfakt,żeNemzetiAdó-ésVámhivatal(NAV)11 nie miał pełnej wiedzy na temat kas fiskalnych funkcjonujących na węgierskim rynku,coefektywniepozbawiałogokontrolinadfiskalizacjąobrotui zapewnianialegalnościtransakcji.W wieluprzypadkachkasabyłaobecnaw miejscuzawieraniatransakcjiprzezpodatników,alew miaręmożliwościstaranosięunikaćrejestrowaniatransakcji.Kolejnymkłopotembyłysamekasy(głównietestaregotypu),a ściślejmówiąc– wielość możliwości i sposobów, upowszechnionych wśród podatników, pozwalających na ukrywanie faktycznych obrotów, a tym samym unikanie płacenia podatków.

Najczęstszedziałaniategotypuw starymsystemieto:

• brak rejestrowania transakcji na kasie fiskalnej

Brakwydrukuparagonufiskalnegodla„znajomychklientów”.W wielu

przypadkachdotyczyłotowiększościtransakcji,szczególniew mniejszychmiejscowościachczymałychsklepach.

• nagminne wykorzystywanie przycisku „Usuń”

Sposóbrównieżzwiązanyz klientaminieproszącymio paragonyfiskalne.W tymscenariuszuwłaścicielkasynabijaproduktynakasęi podsumowujezakupyprzyciskiem„Razem”.Jednakże pootrzymaniuzapłatywłaścicielkasyzamiastprzycisku„Zatwierdź”kasujeparagoni niedrukujegodlaklienta.Jako żew kasachfiskalnychstaregotyputakiedziałaniejestniewidoczne,ponieważprzechowująonew pamięcitylkoskumulowanesumy,a nieposzczególnetransakcje,toprzedsiębiorcamógłpozostawaćbezkarny.

• ręczne, dzienne manipulowanie pamięcią fiskalną

W tymscenariuszuwszystkietransakcjesąrejestrowaneprzezsprzedawcę,a paragonyfiskalnewydawaneklientom.Z tegopowodumanipulacjapamięciąfiskalnąnastępowałanakoniecdnia.Przy użyciukomputeralubpowciśnięciuodpowiedniejkombinacjiklawiszynakasiepamięćfiskalnamogłabyćdowolnieedytowana.Dodatkowowydrukikontrolne(raporty

dobowe)„przypadkowo”ginęłylubulegałyzniszczeniu,copraktycznieuniemożliwiałotradycyjnąkontrolę.

• atrapa kasy fiskalnejSposóbtenpolegałnatym,żeprzedsiębiorcaw ciągudniarejestrowałtransakcjęnafikcyjnejkasiefiskalnej,a rejestracjinaprawdziwejkasiedokonywałnakoniecdnia,z zastrzeżeniemżeprzynabijaniutransakcjimógłdokonywaćselekcjitego,cochciałzarejestrować.Prowadziłotodocharakterystycznejnietypowejliczbytransakcjinakoniecdniaorazoczywiścieoznaczałowykazanieistotniemniejszeliczbytransakcji,niżmiałamiejscew rzeczywistości12.

Opisywanapowyżejsytuacjazmusiłarządwęgierskidoposzukiwaniarozwiązań,które zwiększyłyby transparentność systemudlawszystkichjegoużytkowników,zwiększyły możliwy zakres oraz samą efektywność kontrolinadnimdlaaparatuskarbowego,a w efekciedoprowadziły do ujawnienia nierejestrowanych dotąd transakcji i zwiększenia w ten sposób dochodów podatkowych skarbu państwa.

Tabela 1. Luka podatkowa na Węgrzech w latach 2000-2013

Źródło:Opracowaniewłasnenapodstawieinformacjii danychz raportów„StudytoquantifyandanalysetheVATGapintheEU-27MemberStates;TAXUD/2012/DE/316FWCNo.TAXUD/2010/CC/104”lipiec2013(lata20032011)i „StudytoquantifyandanalysetheVATGapintheEUMemberStates2015Report;TAXUD/2013/DE/321FWCNo.TAXUD/2010/CC/104”maj2015(lata2012-2013).

11 UrządodpowiedzialnyzapodatkinaWęgrzech,w j.ang.NationalTaxandCustomsAdministration(NTCA)12 DaneudostępnioneprzezCompS.A.

Kategoria Lata

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012* 2013*

Lukapodatkowaw mlnEUR 2110 2204 2754 2538 2567 2944 2424 2660 2550 2879 2930

Lukapodatkowajakoprocentnależnościpodatkowych

26 23 27 27 24 26 23,7 24,0 23,0 24,1 24,4

faktpodniesieniapodstawowejstawkiVAT-u do27%pozwoliłtymczasowoodwrócićnegatywnytrend,w którymwpływyz podatkumiędzylatami2009

i 2011znaczącospadały,aleodbicietonieprzyniosłodługotrwałychefektówi jużw 2013rokuponowniemożnabyłozaobserwowaćtrendspadkowy2.


15

© 2

016

KP

MG

Adv

isor

y S

półk

a z

ogra

nicz

oną

odpo

wie

dzia

lnoś

cią

sp.k

. jes

t po

lską

spó

łką

kom

andy

tow

ą i c

złon

kiem

sie

ci K

PM

G s

kład

ając

ej s

ię z

nie

zale

żnyc

h sp

ółek

czł

onko

wsk

ich

stow

arzy

szon

ych

z K

PM

G

Inte

rnat

iona

l Coo

pera

tive

(“K

PM

G In

tern

atio

nal”

), p

odm

iote

m p

raw

a sz

waj

cars

kieg

o. W

szel

kie

praw

a za

strz

eżon

e.

2.2.1 Główne założenia oraz harmonogram wprowadzania rozwiązania

Rządwęgierski,w obliczuproblemówześciągalnościąVAT,podjąłwielekrokówzmierzającychdoredukcjilukipodatkowej.Dowprowadzonychrozwiązańnależą:

• wdrożeniecentralnegosystemufiskalnegoorazwprowadzenieobowiązkuposiadaniakasyonline(kasypołączonejsieciąz systememrejestrującymwszystkieoperacjewprowadzanenakasieobsługiwanymprzezjednostkęrządową);

• obniżeniestawkiVAT-u naspecyficzneprodukty(np.produktyz surowegomięsawieprzowego);

• obowiązekzałączaniafakturnakwotęwyższąniż9000USDjakoaneksdownioskuo zwrotpodatkuVAT;

• rozszerzeniemechanizmuodwróconegoVAT-u nawiększąliczbębranż;

• możliwośćelektronicznegośledzeniatransportutowarów(towarybyływywożonez Węgieri krótkopotymwwożonez powrotem);

• możliwość,w pewnychprzypadkach,zmuszeniaprawnikówpodatnikówzalegającychz płatnościąpodatkudozeznawaniaprzeciwswoimklientom13.

W raporcieanalizujemypierwszez wymienionychrozwiązań– czyliobowiązekposiadaniakasyfiskalnejpracującejw trybieonline(powiązanez rozszerzaniemzakresuobowiązkufiskalizacjiobrotuw ogóle).

Decyzjao wprowadzeniukasonlinezostałapodjęta5października2012roku.Pomimopoczątkowegoplanuwdrożeniarozwiązania,począwszyod1stycznia2013,regulacjedotyczącewprowadzeniakasonlinenarynekzostałyujętedopierow ustawiez 15lutego2013roku.PomysłwprowadzeniakasonlinenaWęgrzechnarodziłsięw dużejmierzedziękianalizieprzypadkówbułgarskiegoi szwedzkiego.Jednocześniedoświadczeniaz tych

krajówposłużyłyrządowiwęgierskiemui innympodmiotomoceniającymprojektwdrożeniaCSFdoanalizyi weryfikacjirealnościprzyjmowanychzałożeńczydokonywanychoszacowańefektówwdrożeniamodelu.

Rozwiązanieopierałosięna4głównychelementach,którezostałyopisaneszerzejw rozdziałach2.2.2oraz2.2.3.Sąto:

• kasy rejestrujące online– nowatechnologia;

• Centralny System Fiskalny (CSF)– centrumsterowaniadlarozwiązaniakasfiskalnychonline.Wrazz dokładnąkontroląNAVnadcertyfikacjąurządzeńrejestrujących,NAVzagwarantowałsobiejednolitośćśrodowiskaCSF,coznacznieułatwiazarządzaniecałymsystemem;

• zupełnienowysystem wykorzystywany do kontroli skarbowych przez NAV,opartynaCSFi danychraportowanychnabieżącoprzezkasy;

• noweoprogramowanie wykorzystywane do badań statystycznych.

Zgodniez przywołanąwyżejustawąwdrożeniekasonlinei podłączenieichdoNAVodbyłosięw czterechkrokach.DodatkowomającnawzględziezróżnicowanietechnicznekasfiskalnychnaWęgrzech,wprowadzonoodpowiednierozróżnieniekasodmiennychtypów:

• kasystaregotypu– bezmożliwościrejestracjioperacjiw sposóbcyfrowy;

• kasynowegotypubezfunkcjionline– możliwośćrejestracjioperacjinacyfrowymnośniku,alebezmożliwościpodłączeniadonowegosystemu;

• kasynowegotypuz funkcjąonline.

Krok 1

Podatnicy,odktórychwymaganebyłoposiadaniekasfiskalnych,mielimożliwośćużywaniakasstaregotypudo30kwietnia2013roku.Odmajawymaganoużywaniakasnowegotypu,

2.2Modelkasfiskalnychonline przyczymzastosowaniemiałyokreślonewarunki,wskazanew krokach2i 3poniżej.NAVniemógłrównieżnałożyćkarynaprzedsiębiorcękorzystającegoz kasystaregotypudo30czerwca2013 roku.Natomiast10marca2013 rokunastronieinternetowejNAVopublikowanospismodelikasfiskalnych,którychużyciepo30czerwca2013byłozabronione(i mogłopodlegaćkarom).

Krok 2

Podatnicy,odktórychwymaganebyłoposiadaniekasfiskalnych,mielimożliwośćużywaniakasnowegotypubezfunkcjionlinedo31grudnia2013roku.

Krok 3

Podatnicy,odktórychwymaganebyłoposiadaniekasfiskalnych,mającymożliwośćużywaniakasnowegotypubezfunkcjionline,musielirównieżdostosowaćsiędostandarduraportowaniadanychzapisanychnacyfrowychnośnikach.Raportowanienastępowałow okresiemiędzy1lipca2013rokua 31grudnia2013polegałonaelektronicznymwysłaniudanychz nośnikadoNAV.NastronieinternetowejNAVopublikowanodokładniewytycznetechnicznedotycząceraportowaniaelektronicznychlogówz kasfiskalnych.

Krok 4

Podatnicy,którzyniemieliobowiązkuposiadaniakasfiskalnych,mogliużywaćkasstaregotypudo31grudnia2014 roku14.

Podczaswdrożeniakasrejestrującychonlinei samegosystemuCSFzdecydowanosięimplementowaćnowymodelstopniowo,sekwencyjniedołączającpodmiotyz kolejnychbranż.Takiepodejściemiałozapewnićoptymalnewdrożeniesystemui ograniczyćryzykoprzeciążeniagonastarcie.Branorównieżpoduwagęmożliwościprodukcyjnepodmiotówodpowiedzialnychzadostarczaniesprzętu(nowychkas)dosklepów.Pierwotnieniedokonywanoanalizi kwalifikacjibranżpodkątemnadawaniaimpierwszeństwadoobjęciaichnowymmodelem(np. z uwaginaobrotyczyszacowanąskalęszarejstrefyw ramachdanejbranży).Wdrożeniem w pierwszej kolejności

14 TaxNews+,Deloitte,2013 © 2

016

KP

MG

Adv

isor

y S

półk

a z

ogra

nicz

oną

odpo

wie

dzia

lnoś

cią

sp.k

. jes

t po

lską

spó

łką

kom

andy

tow

ą i c

złon

kiem

sie

ci K

PM

G s

kład

ając

ej s

ię z

nie

zale

żnyc

h sp

ółek

czł

onko

wsk

ich

stow

arzy

szon

ych

z K

PM

G

Inte

rnat

iona

l Coo

pera

tive

(“K

PM

G In

tern

atio

nal”

), p

odm

iote

m p

raw

a sz

waj

cars

kieg

o. W

szel

kie

praw

a za

strz

eżon

e.

objęto podmioty gospodarcze, które posiadały już obowiązek używania kas fiskalnych– stareurządzeniamusiałybyćwymienianenanowe,pracującejużw modeluonline.Z tegowzględupierwszepodmioty,którekorzystałyz kasnowegotyputonaprzykład:

• placówkihandludetalicznego;

• hotele;

• restauracje;

• stacjebenzynowe.

W tabeliobokzestawionogłównekamieniemiloweprocesuwdrażaniamodelukasonlinenaWęgrzech.

Biorącpoduwagęskalęwprowadzanychzmian,ichinnowacyjnośćdlaprzedsiębiorcóworazadministracjiskarbowejnaWęgrzech,złożonośćsystemuorazdynamikęwdrażanianowegomodelucałe wdrożenie należy ocenić bardzo pozytywnie. W przeciągu1,5rokuudałosięprzejśćodetapuplanowaniarozwiązaniadoprodukcyjnegowdrożenianadużąskalę.Pokazujeto,żew przypadkutegotypurozwiązanianiezwykle szybko nastąpić może etap generowania korzyści (dodatkowychwpływówpodatkowych)16,a główniinteresariuszesąskłonnii gotowidowdrażanianowychrozwiązańbezzbędnejzwłoki.

W przypadkutejskaliwdrożeńz regułyzdarzająsięmniejszelubwiększeproblemy,którychniesposóbcałkowiciewyeliminować.Zakładając intensywne przygotowania oraz przyjmując otwarte podejście (jak miałotomiejscew przypadkurząduwęgierskiego),można minimalizować ryzyko wystąpienia krytycznych problemów,którew istotnysposóbwpływałybynakształtlubharmonogramwdrożeniamodelu.Z drugiejstronynależywyciągaćwnioskiz doświadczeń,z jakimizmierzyłysiękraje,któretegotypurozwiązaniawprowadziły.

W przypadkuWęgierw styczniu2014wieledyskusjiwywołaładecyzjawęgierskiegoUrzęduDziałalnościGospodarczejorazZezwoleń(MKEH)o wycofaniuhomologacjidla80000nowych,wcześniejdopuszczonychjużdowdrożeniaw nowymmodelukas.Przedsiębiorcy,mimodobrejwolioraz

Okres Opis

Maj2012 PoczątekplanowaniasystemuCSF

Październik2012 OgłoszenieplanówwdrożeniaCSFw styczniu2013roku

Listopad2012 KomisjaEuropejskawyrażaswójpesymizmw kwestiiosiągnięciacelówzaplanowanychprzezrządwęgierski

Luty2013StworzenieprzepisówpozwalającychnawdrożenieCSF,przełożenieterminuwdrożenianakwiecień2013,podjętodecyzjęo przyznaniuwysokichsubsydiówdlaprzedsiębiorców

Lipiec2013 Pierwszakasaonlineotrzymujecertyfikat

Wrzesień2013 Pierwszakasaonlinedziaław formiepilotażu

Listopad2013 220kasnowegotypujestjużpodłączonychdoCSF

Grudzień2013 Roll-outkasonlinepierwszegotypunadużąskalę

Maj2014 Ponad100tysięcykasonlineoficjalniefunkcjonujew systemie

Czerwiec2014 Rządogłaszapierwsząnadwyżkębudżetową

Lipiec2014 Ostatecznytermininstalacjikasonlineumożliwiającyskorzystaniez subsydiówrządowych

Sierpień2014 Ostatecznytermininstalacjikasonlinemija31sierpnia,w przeciąguostatniegomiesiącaprzedsiębiorcyinstalująkolejne20tysięcykas

Wrzesień2014 W systemiezainstalowanychjestjuż170tysięcykas,146różnychmodeliuzyskałohomologację;budżetwykazujenadwyżkę15

Październik2014 Rządogłasza,żeobowiązekposiadaniakasonlinenapewnozostanierozszerzonynakolejnebranże

Listopad2014 Budżetporazkolejnywykazujenadwyżkę;WęgrydziękiwdrożeniuCSFzmniejszająswojezadłużeniezagraniczne

Kwiecień2015 Rządogłaszaplanyrozszerzeniakasonlinenakolejnebranże

Listopad2015 Rządoficjalnieogłaszakasyonlinejakodużysukces;potwierdzonezostająplanyrozszerzeniaobowiązkunakolejnebranże

Grudzień2015Analizypotwierdzają,żewprowadzeniekasonlineprzyczyniłosiędoograniczeniaszarejstrefy,a cozatymidzie– dodużychwzrostóww obrotachhandludetalicznegoz ostatnichkilkunastumiesięcy.

Styczeń2016 Rządogłaszarekordowybudżet,cojestgłównieefektemwdrożeniakasonline;działajużponad200tysięcykasonline

Luty2016 Danedotyczącekonsumpcjirosnąnajszybciejod11lat,prawdopodobniejesttoefektwprowadzeniakasonline

Marzec2016

Rządoficjalnieogłasza,żerozszerzaobowiązekstosowaniakasonlinenakolejnebranże.Decyzjepodjętowewspółpracyz HungarianChamberofCommerceandIndustry.PojawiająsiępierwszezaawansowaneplanyobniżeniastawekpodatkuVAT(np.nażywność),równieżobniżeniaopodatkowaniazatrudnienia

Tabela 2. Chronologia wdrożenia modelu kas online

Źródło:Opracowaniewłasnenapodstawieinformacjii danychzestronyPortfolio.Hu(2012-2016),daneudostępnioneprzezCompS.A.

15Innovationinpublicadministration– anoperatinge-state,HungarianNationalTradingHouse,201516 Oplanowanychi osiągniętychkorzyściachpiszemyw dalszejczęścidokumentu.


17

© 2

016

KP

MG

Adv

isor

y S

półk

a z

ogra

nicz

oną

odpo

wie

dzia

lnoś

cią

sp.k

. jes

t po

lską

spó

łką

kom

andy

tow

ą i c

złon

kiem

sie

ci K

PM

G s

kład

ając

ej s

ię z

nie

zale

żnyc

h sp

ółek

czł

onko

wsk

ich

stow

arzy

szon

ych

z K

PM

G

Inte

rnat

iona

l Coo

pera

tive

(“K

PM

G In

tern

atio

nal”

), p

odm

iote

m p

raw

a sz

waj

cars

kieg

o. W

szel

kie

praw

a za

strz

eżon

e.

zaangażowaniaw dostosowywaniusiędonowychregulacji,zostalipoinformowani,żewskazanewcześniejprzezurządkasy„przeszłyewaluacjęsystemówbezpieczeństwa,którawykazaławielepotencjalnychzagrożeń”.Kasy,którestraciłyhomologację,produkowanebyłyprzezAltCashorazJapanCash17. W efekcieprzedsiębiorcydotknięcitąsytuacjąmusielipozyskaćinnemodelekaslubryzykowaćoczekiwanienaponowneuzyskaniecertyfikacjiprzezzakwestionowanemodelekas.

17 http://www.trademagazin.hu/en/hirek-es-cikkek/piaci-hirek/varatlanul-erte-az-engedely-visszavonasa-a-penztargep-forgalmazokat.html,201418Więcejo wybranychz tychelementóww opisierozwiązaniatechnologicznego19 Dlaporównania– w systemiefunkcjonującymw Polscekasafiskalnarazprzypisanadookreślonegopodmiotuniemożezostaćprzeniesionanainnypodmiot.

Źródło:CompS.A.

Rysunek 1: Proces rejestracji kasy fiskalnej online na Węgrzech

Proces,zewzględunamocnorozwiniętąe-administracjęnaterenieWęgier,opartyjestw dużymstopniunakontakcieonlinemiędzypodatnikiema urzędami(np.szerokiewykorzystaniepocztyelektronicznej).Procespersonalizacjikasyfiskalnejwyglądanastępująco(poszczególnekrokioznaczononarysunkupowyżej):

1. PrzedsiębiorcaskładawniosekdoNAV,żechcenabyćnowąkasęfiskalną.

2.NAVdokonujeautoryzacjidanychpodmiotuw swoichbazachdanychi rejestrzeprzedsiębiorców.

3.NAV,jeśliwydapozytywnądecyzjępoautoryzacjidanychpodmiotu,przesyładopodatnikaspecjalnyvoucher.

4.Przedsiębiorcapobieravoucheri przekazujegododystrybutorakasfiskalnych.

5.Dystrybutorprzygotowujekasęfiskalnądlapodmiotui sprzedajejąprzedsiębiorcy.W międzyczasienastępujewymiana„kluczy”danejkasyfiskalnejmiędzydystrybutorema NAV.

6.Przedsiębiorcapootrzymaniukasyfiskalnejzapisujesięnafiskalizację(personalizację)kasy.

7. Kiedynadchodziczasfiskalizacji,podatnikprzekazujewszystkieniezbędnedanekasyfiskalnejdoNAV(numerIMEI,IMSI,numerseryjny,kluczi voucher18).

8.Kasazostajepodłączonai zarejestrowanaw CSF,a NAVodsyładokasyprzedsiębiorcyodpowiednicertyfikat,nowąwersjęoprogramowaniai obowiązującestawkiVAT.

9.Kasajestgotowadoużycia.

W wynikuostatnichzmianprawnychnaWęgrzechkażda kasa fiskalna online będzie mogła być przerejestrowana

2.2.2 Model operacyjny

Zarys modelu

Działająca kasa funkcjonuje jako terminal dla FCU,którynabieżącorejestrujei wysyłainformacjeo transakcjach,paragonach(równieżtychanulowanych),zawartościkieszeninagotówkęi porównujejąz ilościągotówki,którapowinnasiętamznajdować.Wspomniana

jednostka (FCU) nie tylko rejestruje wszystkie operacje sprzedażowe wykonane na kasie, ale również wszystkie inne istotne zdarzenia, np. utratę zasilania czy pracę w trybie testowym. Zanimjednakkasafiskalnatrafidorąkprzedsiębiorcy,tenmusiwykonaćsekwencjęsztywnoustalonychkrokóww celujejpozyskaniai rejestracji.

Portal rządowy

Wniosek Weryfikacja

Voucher (kod) Voucher (kod)

Personalizacja

Właściciel sklepu

Kasa fiskalna online

Proces rejestracji kasy fiskalnej online

NAV

1

4 5 6

2

3

Weryfikacja

Voucher (kod)

2

3

3

Rejestr podmiotów

IMEI, IMSI, Numer Seryjny, Klucz publiczny (podpis elektroniczny), Voucher (kod)

Certyfikat urządzenia, zaprogramowanie lub przeprogramowanie stawek VAT

7

8

© 2

016

KP

MG

Adv

isor

y S

półk

a z

ogra

nicz

oną

odpo

wie

dzia

lnoś

cią

sp.k

. jes

t po

lską

spó

łką

kom

andy

tow

ą i c

złon

kiem

sie

ci K

PM

G s

kład

ając

ej s

ię z

nie

zale

żnyc

h sp

ółek

czł

onko

wsk

ich

stow

arzy

szon

ych

z K

PM

G

Inte

rnat

iona

l Coo

pera

tive

(“K

PM

G In

tern

atio

nal”

), p

odm

iote

m p

raw

a sz

waj

cars

kieg

o. W

szel

kie

praw

a za

strz

eżon

e.

na inny podmiot19.Jesttomożliwezewzględunafakt,żekasajakofizycznysprzętjestpodrzędnawzględemmodułuFCU.W jasnozdefiniowanymzakresiesterowaniei kontrolęnadokreślonymifunkcjamikasyrejestrującejprzejmujewłaśniemodułFCU,traktująckasęjakoterminali drogękomunikacjiz użytkownikiemkasy.DziękitemuNAVmożemodyfikowaćdanezarejestrowanenaFCUi zmienićinformacjeo podmiocie,którywykorzystujedanąkasę.

Obecnie przedsiębiorcy mogą wybierać z około 140 różnych modeli kas, w cenie w okolicach 400-450 euro za sztukę. Wysokacenajestwynikiemtego,żeobecnieużywanekasysązaawansowanetechnologicznie(każdakasamusiobowiązkowoposiadaćmodułdokryptografiii komunikacji).Przedwprowadzeniemkasnowegotypunarynkuwęgierskimdominowałytaniekasyfiskalneprodukcjiazjatyckiej(główniechińskiei koreańskie),w ceniekilkadziesiąteurozasztukę.Aż 80%rynkunależałodokasprodukcjiSamsunga.W kluczowymmomencieprzejściazestarychkasnanowenajnowszymodelprzedstawicielakoreańskiejspółkistraciłhomologacjęw wynikubłędówwykrytychw urządzeniachtegoproducenta.W efekcierynekzostałotwartynanowychproducentów,zwłaszczaz EuropyWschodniej20.

Podział ról i odpowiedzialności

W procesieuruchomieniai funkcjonowanianowegorozwiązaniawyróżnićmożnasześćgłównychgruppodmiotów,którychzaangażowaniejestkluczowedlapoprawnegodziałaniai rozwojunowegosystemu.Sąto:

• Ministerstwo Finansów / rząd Węgier

Pomysłodawcyi inicjatorzy.Wprowadziliobowiązekkasrejestrującychonline.Aktywniedążądozwiększeniauczciwościobrotuw gospodarce,zmniejszenialukipodatkoweji zwiększeniawpływówdobudżetu.

• NAV Urządobsługującycałysystemkasonline.ObecniekontrolujewszystkieaspektyCSF,zarządzadanymi,dokonujeichkontrolii przeglądu.NAVprzeprowadzacertyfikacjęmodelikasdopuszczonychdosystemu.Dziękitemu,żekażdakasaonlinejestczęściąCSF,a NAVmapełnąkontrolęnadtym,codziejesięw systemie,ministerstwomaw swoimposiadaniucałkiemnowenarzędzia.NAVodpowiadachociażbyzawersjęoprogramowaniainstalowanąnakasachfiskalnychczyprzesyłaniestawekVAT-u naposzczególneproduktyi usługibezpośredniodokasrejestrujących.Oznaczato,żeNAVmożez dnianadzieńzmienićoprogramowaniei stawkipodatkuVATw każdejkasiefiskalnejpodłączonejdosystemu,w całymkrajubezżadnegowysiłkuczymanualnychzmianwprowadzanychz poziomusprzętu.

• Producenci i dystrybutorzy kas Podmiotyodpowiedzialnezatechnicznąstronęwdrożeniarozwiązania,dostawcyurządzeńrejestrującychspełniającychwymaganiaNAV.Kreująpodażorazcenykasnowegotypu.Ichsprawnośćdziałania– zdolnośćuzyskaniacertyfikacjidlaswoichmodelikasorazdostawagotowychproduktówdoklientówkońcowych– warunkujeprzebiegprocesuwdrażaniarozwiązania.

• Producenci chipów (jednostek FCU)

KluczowymelementemkasnowegotypujestjednostkaFCU.Jesttodedykowanychip,zaprodukcjęi dostawęktóregoodpowiadająspecjalistycznefirmybędącew tymprzypadkudostawcamidlaproducentówkasfiskalnych.DostępnośćkasfiskalnychjestzatemzależnaoddostępnościsamychjednostekFCUdozainstalowaniaw kasach.Chipyprzechodząrygorystycznetesty,ewentualneopóźnieniaw produkcjimogąpóźniejpowodowaćopóźnieniawewdrożeniucałegomodelukasonline(takieprzypadkimiałymiejscenaWęgrzech)21.

21 http://www.gpwinfostrefa.pl/GPWIS2/pl/news/results/info/572017,elzab-w-pozytywnym-scenariuszu-moze-zdobyc-30-proc--wegierskiego-rynku-urzadzen-fiskalnych-(wywiad),2014

21 http://bbj.hu/economy/cash-registers-deadline-is-not-realistic_65735,2013


19

© 2

016

KP

MG

Adv

isor

y S

półk

a z

ogra

nicz

oną

odpo

wie

dzia

lnoś

cią

sp.k

. jes

t po

lską

spó

łką

kom

andy

tow

ą i c

złon

kiem

sie

ci K

PM

G s

kład

ając

ej s

ię z

nie

zale

żnyc

h sp

ółek

czł

onko

wsk

ich

stow

arzy

szon

ych

z K

PM

G

Inte

rnat

iona

l Coo

pera

tive

(“K

PM

G In

tern

atio

nal”

), p

odm

iote

m p

raw

a sz

waj

cars

kieg

o. W

szel

kie

praw

a za

strz

eżon

e.

• Niezależni testerzy kas fiskalnychKluczowiaktorzyw kwestiizapewnieniabezpieczeństwai nienaruszalnościsystemuorazoprogramowaniaużywanegoprzezCSF.Toonidokonujątrzechpierwszychtestówposzczególnychmodelówkasfiskalnych,dopuszczającdaneurządzeniedodalszejcertyfikacji.

• Przedsiębiorcy Podmioty,doktórychskierowanejestrozwiązanie(użytkownicykońcowynowychkas).Odichskłonnościdoadaptacjirozwiązaniai nowejtechnologii,a takżeprzestrzeganiaprzepisówzależyw dużejmierze,czyprojektkasfiskalnychonlineokażesięsukcesem.

• Ciała doradczePodmiotyi instytucjeuczestniczącew procesieprojektowaniarozwiązaniaorazplanowaniajegowdrożenia,dokonującerównieżweryfikacjii ocenyprojekcjikosztóworazkorzyści

z uruchomienianowegosystemu.Reprezentanciróżnychgrup– środowiskanaukowego,biznesu(zarównodostawcówkas,jaki dostawcówinnychrozwiązańtechnologicznychczyinfrastruktury),użytkownikówkońcowych(przedsiębiorców),niezależnychprofesjonalnychdoradców.

Należypodkreślić,żeefektywna współpracawymienionychwyżejinteresariuszy,otwarta komunikacja międzynimi,zaangażowanie w planowanie i wdrażanie rozwiązania stanowiąpodstawędotego,abymodelkasonlinemógłzostaćwdrożonysprawniei efektywnie:

• minimalizująckosztypostronieskarbupaństwai przedsiębiorców,

• minimalizującuciążliwościdlaprzedsiębiorcówprzechodzącychnanowemodelekasoraz

• pozwalającnaosiąganierealnychkorzyściw zakresiezwiększaniadochodówpodatkowych.

Sposób i tryb przekazywania informacji

Danepobieranesąz kasy(FCU)wyłączniewówczas,gdypojawisięwnioseko takiedanez serweraNAV22. Oznaczato,żew normalnymtrybiedziałaniakasazapisujeniezbędnedanei jedynieinformujeserwerNAV,żemacośdowysłania.Dziękitemusystem centralny sam rozkłada obciążenie ruchu w czasie i ustala, kiedy następuje transmisja danych z różnych kas.W warunkachzwiększonejsprzedażypaczkidanychsąwysyłanenaserwerco1-2godziny,a rzadziej– jeślirejestrowanychjestmniejtransakcji.Dodatkowokasaco30minutmeldujesię,żejestw systemiei działa,a zegari datasąsynchronizowanez serweramiCSF.

Źródło:CompS.A.

Rysunek 2: Proces codziennej komunikacji kasy fiskalnej online z CSF

22 TaxNews+,Deloitte,2013

Regularne sygnały aktywności + logi

Polecenia Aktualizacje

Odświeżanie FWKasa fiskalna online NAV

Wyślij log

Zablokować?

Odblokować?

Zmienić nagłówek?

Aktualizować st. VAT?

Aktualizować FW?

Wyślij log

Zablokuj kasę

Zmień nagłówek

Zmień stawki VAT

Odśwież FW

Odblokuj kasę

Czekaj 30 min

Wyślij wszystkie dane

Podłączona?

Nie

Nie

Nie

Nie

Tak

Tak

Tak

Tak

Tak

Tak

Tak

Nie

Nie

Nie

© 2

016

KP

MG

Adv

isor

y S

półk

a z

ogra

nicz

oną

odpo

wie

dzia

lnoś

cią

sp.k

. jes

t po

lską

spó

łką

kom

andy

tow

ą i c

złon

kiem

sie

ci K

PM

G s

kład

ając

ej s

ię z

nie

zale

żnyc

h sp

ółek

czł

onko

wsk

ich

stow

arzy

szon

ych

z K

PM

G

Inte

rnat

iona

l Coo

pera

tive

(“K

PM

G In

tern

atio

nal”

), p

odm

iote

m p

raw

a sz

waj

cars

kieg

o. W

szel

kie

praw

a za

strz

eżon

e.

Fakt, że kasa online jest stale podłączona do sieci i raportuje na bieżąco, jest kluczowy dla poprawnego funkcjonowania systemu i zapewnienia uczciwości sprzedających.Zdarzyćsięmożejednakprzypadek,gdyprzedsiębiorcapracujecodzienniew warunkach,w którychbrakujezasięguGSM(np.klubynocne,dyskoteki).W takiejsytuacjipodatnikniejestw sytuacjibezwyjścia,nie unika też jednak samego obowiązku raportowania dosystemu.Niemniejdostosowaniesiędoobowiązkuraportowaniadanychbędziewymagaćodniegopewnegowysiłku.Jeślikosztinstalacjiodbiornika/nadajnikaumożliwiającegokontaktkasyonlinez CSFbyłbynieproporcjonalniewysoki,przedsiębiorcamadwiedrogidospełnieniawymagańNAV:

• pierwsza– napodstawieodpowiedniegopozwolenia– możliwośćchwilowegoprzeniesieniakasyonline(po zamknięciudnia)domiejsca,gdzieznajdujesięwystarczającyzasięgi umożliwienieprzesłaniadanychdoCSF.

• druga– bardziejskomplikowana– townioskowanieprzezprzedsiębiorcęo indywidualnezwolnieniez obowiązkustałegopodłączeniadoCSF.W przypadkukiedyzwolnieniezostanieprzyznane,przedsiębiorcamusizapisywaćdanez kasynanośnikdanych(możetobyćchociażbypłytaCD/DVDlubpendrive,o ileuniemożliwiająmodyfikacjęzapisanychdanych)i dostarczaćdoNAVcomiesiąc,niepóźniejniżdo10.dniakażdegomiesiąca23.Takiezwolnieniewygasaporoku,więcjeślisytuacjapodatnikaniezmienisięw tymczasie,należyprzejśćtęproceduręjeszczeraz.

Analiza danych i kontrola w terenie

DziękiopisanympowyżejcechomsystemuCSFprzed NAV otworzyło się wiele niedostępnych wcześniej możliwości.Posiadanieszerokiegozakresu,aktualnychi dostępnychnabieżącodanychumożliwiawykorzystanieichw celach

23 TaxNews+,Deloitte,201324 InformacjepochodząceodCompS.A.25 Podmioty,którerozpoczęłydziałalnośćdokońca2011roku.26 GlobalTrendsinVAT/GSTandDirectTaxation:SchriftenreiheIStRBand93”strona134; http://ec.europa.eu/regional_policy/en/atlas/programmes/2007-2013/hungary/operational-programme-economic-development

statystyczno-kontrolnych.Wedługrząduwęgierskiegozastosowanie statystyczne przynosi jak na razie najwięcej efektów,m.in.dziękimożliwościporównywaniaprzykładowegoprzedsiębiorcydopewnejgrupypodobnychpodmiotówlubnawetdoaktywnościpodmiotównatejsamejulicy.Prowadzitodosytuacji,w którejjeśliwykrytezostanąanomalie,możnawysłaćdokonkretnegopodatnikakontroleraskarbowego.Nowysystem– zarównonapoziomiecentralnym(operatorzysystemu),jakrównieżnapoziomielokalnych(kontrolerzywyposażeniw tablety/smartfony)– dajemożliwośćzajrzenianietylkododanychkonkretnegopodmiotuczyinformacjio kasiefiskalnej,alerównieżdoprzejrzeniakażdegoindywidualnegoparagonu,ponieważdaneaktualizowanesąnabieżąco.W tensposóbznacznie ograniczono skalę oszustw na etapie kontroli skarbowej24.

PomimodużegozaawansowaniasystemunapoczątkufunkcjonowaniaCSFodkryto,żetociągleczłowiek jest najsłabszym elementem systemu kontrolii żepojawiałysięprzypadkikorupcjikontrolerówskarbowych,w sytuacjigdydanykontrolerposiadałz góryokreślonąlistępodmiotów,doktórychmiałsięwybraćnakontrolę.Z tegowzględuzmodyfikowano sposób, w jaki funkcjonują kontrole skarbowe– terazkontrolerznawyłączniepierwszycelswojejpodróżydanegodnia,a pozakończeniutejkontroli,wykorzystująctablet(lubtelefonkomórkowy)połączonyz CSF,uzyskujelosowyadresz wybranychdokontroliprzezscentralizowanysystem,podktórymusisięniezwłocznieudać.

System zachęt i sankcji

Planującwprowadzenienowegomodelukasonline,rządwęgierskizdawałsobiesprawę,żekluczowe będzie zbudowanie mechanizmów, które skutecznie zachęcą przedsiębiorców do przejścia

na nowy sprzęt (nowe kasy). Rządwęgierskiprzygotowałzatemspecjalnysystemzachęti sankcji,którymiałzapewnićszybkiei skutecznewdrożenienowegomodeluwśródprzedsiębiorcównaWęgrzech.

W ramachzachęt rząd zastosował system subsydiów dla małych firm na zakup kas fiskalnych online,a dostępnebyłyonedolipca2014roku.Abykwalifikowaćsiędouzyskaniawsparciaprzyzakupiekasy,należałospełnićdwawarunki25:

• osiągnąćniewięcejniż1,7mln EURprzychoduw ostatnimrokupodatkowym,bezVAT;

• posiadaćuregulowanenależnościpodatkowe;

Z koleidlapodmiotów,którerozpoczęłydziałalnośćpo1stycznia2012i miałyuregulowanenależnościpodatkowe,subsydiaprzypadałyniezależnieodwysokościprzychodów.

Mającnauwadzeplanowaneróżnorodnekorzyściz wdrożenianowegosystemu,niekoniecznewyłączniefinansowe,rząd Węgier oferował stosunkowo wysokie subsydia (do 50 tysięcy forintów, ok. 150-160 EUR) dla przedsiębiorców na zakup nowych kas fiskalnych – w tensposóbniwelującw znacznejmierzebarieręwejściadosystemu(fiskalizacji).Przedsiębiorcaotrzymywałdofinansowaniedozakupukasy(w formiezniżkiprzyzakupiekasy),comiałonaceluzredukowaniefaktycznegokosztuponoszonegoz tegotytułuprzezprzedsiębiorcę.Subsydia,wedługpropozycjiInformation and Communication Association of Hungary,sfinansowanemiałybyćw formiegrantóww ramachfunduszyUniiEuropejskieji ProgramuOperacyjnegoRozwójGospodarczy26. Dla jednego przedsiębiorcy możliwe było otrzymanie subsydiów na nie więcej niż 5 kas.Jakożewiększośćklientówbyłafakturowanabezpośrednioprzezsprzedawcękasfiskalnych,todofinansowanieotrzymywałwłaśnie


21

© 2

016

KP

MG

Adv

isor

y S

półk

a z

ogra

nicz

oną

odpo

wie

dzia

lnoś

cią

sp.k

. jes

t po

lską

spó

łką

kom

andy

tow

ą i c

złon

kiem

sie

ci K

PM

G s

kład

ając

ej s

ię z

nie

zale

żnyc

h sp

ółek

czł

onko

wsk

ich

stow

arzy

szon

ych

z K

PM

G

Inte

rnat

iona

l Coo

pera

tive

(“K

PM

G In

tern

atio

nal”

), p

odm

iote

m p

raw

a sz

waj

cars

kieg

o. W

szel

kie

praw

a za

strz

eżon

e.

bezpośredniosprzedawcakasfiskalnych.Todojegoodpowiedzialnościnależało,przysprzedażykasy,zaznaczyć,czydanypodatnikspełniawarunkiotrzymaniawsparciaprzyzakupie.Jeślitakbyło,tofakturowałoncałąnależność,aleklientpłaciłkwotępomniejszonąo wysokośćsubsydiów.Popomyślnymukończeniupersonalizacjikasyfiskalnejtosprzedawcakaswystępowałz wnioskiemdoNAVo zwrot50tysięcyforintównaswojekonto.

Jakpokazujeanalizaosiągniętychkorzyściz wdrożenianowegomodelu(opisanaw dalszejczęścidokumentu),koszty zastosowanego przez rząd węgierski systemu zachęt bardzo szybko się zwróciły w postaci dodatkowych dochodów podatkowych.

Jakosankcjew procesiewdrożenianowejtechnologiiWęgrzystosująsystemkardlaprzedsiębiorców,którzynieprzestrzegająnowychprzepisów.Każdyprzedsiębiorca,któryzostaniezidentyfikowanyjakoobecnieużywającykasystaregotypu(pomimoobowiązkuposiadaniajużkasyonline),zostanie ukarany grzywną(w wysokoścido1mlnforintów,ok.3100EUR),a takżeobowiązkowym zamknięciem swojego biznesu na 12 dni roboczych27.

2.2.3 Rozwiązania technologiczne

Analizująctechnicznąspecyfikacjękasfiskalnychonline,należypamiętać,żeCSFwprowadzonow bardzokonkretnymcelu– ograniczenialukipodatkowejVAT.Z tegowzględujednacechakasfiskalnychnależącychdonowegosystemuwyróżniasięponadwszystko– zapewnieniewysokiegobezpieczeństwadanychi przeciwdziałanieoszustwom.Konsekwencjątegojestprzyjęcieokreślonychzałożeńdotyczącychfunkcjonowaniamodelu(w tymsposobui zakresuprzekazywanychdanych),konstrukcjiurządzeńrejestrującychczyprocesucertyfikacjikażdegomodelukasonline.

CSFjestkompleksowąplatformąintegrującąróżnegorodzajudostawcówusług– zewnętrznychpartnerów(usługpłatniczych,usłughandlowychczyproduktów)orazodbiorcówusług,którymisązarównozewnętrznipartnerzy(innesystemyinformatyczne),jakrównieżbezpośrednioobsługiwanasiećurządzeń(modemówGSM/modułówFCU)zintegrowanaz kasamifiskalnymi.Kasarejestrująca,korzystającz wymienionychwyżejmodułów,pozwalananarealizacjęróżnychusług(wymienionychwyżej)orazobsługęzadańzwiązanychz centralnąfiskalizacjąonline(przykładowo– szyfrowanakomunikacjapomiędzyFCUi serweramiodpowiedzialnymizaprzechowywaniedanychtransakcyjnychdodalszejanalizy).

Główne komponenty architektury logicznej rozwiązania

Poniżejprezentujemyzobrazowaniegłównychkomponentówarchitekturyrozwiązania.

27 http://portalvendingowy.pl/swiat/Fiskalizacja_vendingu_w_Bulgarii_i_na_Wegrzech,2014

Źródło:CompS.A.

Rysunek 3: Wysokopoziomowa architektura Systemu CSF

TransakcjeStan kasy + Informacje

Śledzenie GPS

Dane do kontroliBlokowanie

Ilość gotówki w kasieŚledzenie

NAV

Obsługa IT

Hurtownia danych

Zabezpieczony system odbioru

danych

Centrum zarządzania kasami fiskalnymi online i Centrum wsparcia inspek-

torów skarbowychTablet/ PC kontrolera skarbowego, bez pamięci lokalnej

Kasa fiskalna onlinePersonalizacja

Programowanie nagłówka

BlokowanieOdświeżanie

© 2

016

KP

MG

Adv

isor

y S

półk

a z

ogra

nicz

oną

odpo

wie

dzia

lnoś

cią

sp.k

. jes

t po

lską

spó

łką

kom

andy

tow

ą i c

złon

kiem

sie

ci K

PM

G s

kład

ając

ej s

ię z

nie

zale

żnyc

h sp

ółek

czł

onko

wsk

ich

stow

arzy

szon

ych

z K

PM

G

Inte

rnat

iona

l Coo

pera

tive

(“K

PM

G In

tern

atio

nal”

), p

odm

iote

m p

raw

a sz

waj

cars

kieg

o. W

szel

kie

praw

a za

strz

eżon

e.

Trzygłówneelementycentralnejarchitekturylogicznejrozwiązania,wymienioneponiżej,znajdująsięw zarządzaniuNAV,którejestrównieżichwłaścicielem:

• System bezpiecznego pozyskiwania i przesyłania danych do dalszej analizy– komponentprzyjmującydanenapływającez kasfiskalnych,zarządzającyichtransmisją(kolejkowanieruchu,żądaniaprzesłaniadanych)orazdeszyfrującydanew celuichdalszejanalizy;

• Centrum zarządzające kasami online i system wsparcia kontroli skarbowej– stanowikluczowykomponentrozwiązaniaumożliwiającyzarządzanieoprogramowaniemkasfiskalnychonline(w tympersonalizacjakas)orazprzetwarzającymi udostępniającymdanedowykorzystaniaw procesiekontroliskarbowych;

• Hurtownia danych– umożliwiaprowadzenieróżnorodnychanalizstatystycznychczyporównawczychnadużychzbiorachdanych,któretrafiajądoCSF.

Kolejnedwakomponentyrozwiązaniawykorzystywanesąjużbezpośredniow terenie,komunikującsięz warstwącentralną:

• urządzenia rejestrujące(kasyonline)należącedopodatników– zaichpomocąnastępujerejestracjaobrotu(sprzedaży),wystawianieparagonówfiskalnychdlaklientóworaztransmisjadanychdosystemuCSF;

• urządzenia inspektorów skarbowych– tabletyz dedykowanymoprogramowaniemskomunikowanymz CSFwykorzystywanedoprowadzeniakontroliskarbowych(zaichpośrednictweminspektorzymajądostępdodanychz poszczególnychkasw czasierzeczywistym).

Wymienionewyżejkomponentyrozwiązaniaściślezesobąwspółpracują.Ramowyprocesprzedstawiasięw następującysposób:

1. Centrumzarządzającekasamionlinei systemwsparciakontroliskarbowejwysyładokasrejestrujących:certyfikatywłączające

urządzeniedosystemu,blokujące/odblokowująceurządzenie,aktualizacjeoprogramowania/treściwyświetlanychnaekraniekasjera/stawekVAT.

2.Takprzygotowanakasawysyławszystkieniezbędnekomunikatydosystemu(„jestemi działampoprawnie”,„datai godzinasązgodnez danymisystemu”)i rejestrujetransakcjew trakciedniahandlowego.

3.Systembezpiecznegopozyskiwaniai przesyłaniadanychdodalszejanalizywysyłakomunikatwzywającykasędoprzesłaniapaczkiaktualnychdanychdotyczącychtransakcjiz danegodnia(w zależnościodliczbytransakcji/ilościzgromadzonychdanychw kasie,jakrównieżuwzględniającpoziomruchuw sieci,żądanieprzekazaniadanychmożepojawiaćsięz różnączęstotliwością(nawetkilkarazyw ciągudnia)).

4.Kasarejestrującawysyładanewymaganeprzezsystem.

5.Systemotrzymujedanei rozsyłajew dwamiejsca– dohurtownidanych,gdziesąonegromadzonei poddawaneanalizomstatystycznymi docentrumzarządzającegokasamionlinei systemuwsparciakontroliskarbowej,gdziedanepoddawanesąanalizieskarbowej.

6.Naetapiekontrolidanemogąniewzbudzićpodejrzeńurzęduskarbowego,cokończyprocesinterakcjikasyonlinez systemem.NAVmożeteżzainteresowaćsięinformacjamiotrzymanymioddanegopodatnikai zweryfikowaćwystępowanieewentualnychnieprawidłowości.Powodujeto,żeinspektorskarbowybędący‘w terenie’otrzymawszystkieniezbędneinformacjepozwalającedokonaćkontroliskarbowejdanegopodmiotujeszczetegosamegodnia,w krótkimodstępieczasuodwysłaniaraportuprzezkasędosystemu.Wyboruinspektoraskarbowego,któryzostaniewyznaczonydokontrolidokonasystemnabaziejegoaktualnegomiejscaprzebywania,któredostarczanejestprzezmodułGPSwbudowanyw urządzeniepołączonez CSF. ©

201

6KPMGAdv

isorySpó

łkaz og

raniczon

ąod

powiedz

ialnoś

ciąsp

.k.jes

tpo

lską

spó

łkąko

man

dytowąi c

złon

kiem

sieciKPMGskład

ając

ejsięz nieza

leżn

ychsp

ółek

człon

kowsk

ichstow

arzyszon

ychz KPMG

Internationa

lCoo

perative

(“KPMGIn

ternationa

l”),pod

miotemprawasz

wajca

rskieg

o.W

szelkiepraw

aza

strzeż

one.

23Studiumprzypadku SystemkasfiskalnychonlinewPolsce

Zewzględunanajwyższewymaganianiezawodnościi bezpieczeństwafunkcjonowaniasystemuarchitekturaplatformyzostałazaprojektowanaz myśląo bardzowysokiejdostępności,dużejwydajności,bezpieczeństwiei odpornościnaawarie.InfrastrukturadostępowaCSFuwzględniadwagłównefirewalle,całerozwiązanieobejmujerównieżsystemyszyfrującei deszyfrującedane.Poniżejzobrazowanogłówneelementyprocesutransmisjii przetwarzaniadanychw kontekściezapewnieniaichbezpieczeństwa.

Charakterystyka nowych kas

Najważniejsząrzecząodróżniającąnowekasyodkaspoprzedniegotypujestichnajważniejszyelement– Fiscal Control Unit (FCU),odpowiedzialnym.in.zaszyfrowanąkomunikacjęmiędzykasamifiskalnymia NAV.

ModułFCUjestnastałezintegrowanyz kasą.W celuprzeciwdziałaniamodyfikacjiurządzeniajestontakskonstruowany,żeniedasięgootworzyćbezuszkodzenia.Jużsamapróbadostaniasiędośrodkakasyfiskalnejpowoduje,żeczujnikiw niejzainstalowanezarejestrujątakiezdarzenie.Dlategowłaśniekażdaoperacjazwiązanaz fizycznąnaprawączymodyfikacjąjednostkiFCUwymagainterwencjiserwisantaz certyfikowanegoserwisu,którymadotegouprawnienia.

FCUposiadaodrębneodpozostałejczęścikasyzasilaniei w przypadkuodłączeniazasilaniakasyFCUbędziedziałałjeszczeprzez2godz.i w tymczasiewyślewszystkiezgromadzonedanedoCSF.Zapamięćw jednostceFCUodpowiadakartaSD,którajestrozwiązaniemuniwersalnymi pozwalałatworozbudowywaćpamięćFCU.Podatnikmożetakżeodczytywaćlogitworzoneprzezmodułi zapisywaćjedodatkowonazewnętrznymnośnikupamięci(np.napendrivie).

Oilekasafiskalnaonlineodwewnątrzróżnisiędośćznacznieodzwykłejkasypoprzedniejgeneracji,o tylez zewnątrzkasystaregoi nowegotypusąjużdosiebiedużobardziejpodobne.Gabarytyurządzeńnieuległyzmianie.

Źródło:CompS.A.

Rysunek 4: Wybrane elementy zapewniające bezpieczeństwo systemu

Rysunek 5: Kasa nowego modelu (online)

Źródło:CompS.A.

Kasa fiskalnaonline

Serwer Deszyfrujący

SSL

SSL Proxy

Identyfikacja Podatnika

Personalizacja

Sprawdzanie Informacji

podatkowych

Kontrola

Przechowywanie//Zarządzanie

DanePodatników

Baza Referyncyjna- Podatnicy

Business Intelligence - Analiza

Baza danych Paragonowych

Przetwarzanie

Czynności kontrolne

OperacjeCzynności

administracyjne

Operacje


Komunikaty z FCU

Bezpieczny Bufor

Danych

Bezpieczny Bufor

Danych

Kryptografia

C

OK

TA

1 2 3 4 5 6 7 1 2 3

4 5 6

7 8 9

0 , 8 9 10 11 12 13 14

AntenaTCU

Ekran sprzedawcy

Ekran klienta

Kontrolki

Interfejsy zewnętrzne

KlawiaturaKlawisze funkcyjne

Plomba zabezpiecz

ająca

Otwieranie kasy

Miejsce na papier

Drukarka

© 2

016

KP

MG

Adv

isor

y S

półk

a z

ogra

nicz

oną

odpo

wie

dzia

lnoś

cią

sp.k

. jes

t po

lską

spó

łką

kom

andy

tow

ą i c

złon

kiem

sie

ci K

PM

G s

kład

ając

ej s

ię z

nie

zale

żnyc

h sp

ółek

czł

onko

wsk

ich

stow

arzy

szon

ych

z K

PM

G

Inte

rnat

iona

l Coo

pera

tive

(“K

PM

G In

tern

atio

nal”

), p

odm

iote

m p

raw

a sz

waj

cars

kieg

o. W

szel

kie

praw

a za

strz

eżon

e.

Różnicewidocznesąw miejscachzaznaczonychnapowyższymrysunkupoglądowym:

• wyróżniającasięantenaFCU;

• trzydiodykontrolnepokazujące,czykasajestpodłączonadoCSF.

Podobniejakw kasachpoprzedniejgeneracjitreściwyświetlananaekranachkasjerai klientasąróżne– modułFCU,przejmującykontrolęnadkasą,modyfikujetreśćwyświetlanąwyłącznieprzezwyświetlaczkasjera,pozostawiającklientowipłacącemuzaproduktystandardowywidokkwotydouiszczenia.

Kasaonline,zanimzostaniedopuszczonadoobrotu(i możliwościpodłączeniadoCSF),musiprzejśćrygorystycznetestyorazuzyskaćstosownycertyfikat.Testykasprowadzonesądwuetapowo:pierwszafazatotesty,podczasktórychstowarzyszenietesterówdokonujetrzechpróbprzełamaniazabezpieczeńdanegosprzętu;popomyślnymprzejściutejfazy,swojepróbyprzełamaniazabezpieczeńkasypodejmujejużsamoNAV(jesttodrugafazatestów).Poudanymprzejściuobufaztestówdanymodeluzyskujecertyfikati możebyćsprzedawanynaWęgrzech.Całyprocescertyfikacjijednegomodeluzajmujemaksymalnie15dnii kosztujeproducentaok.1500-2000EUR.Modeldocertyfikacjimożeprzedłożyćkażdyproducent/dostawca,niemaw tymwzględzieograniczeń.

Bezpieczeństwo systemu

DodługiejlistyzabezpieczeńCSF(a w tymrównieżmodułuFCU)należą:

• KartySIMnachipach(trwalewbudowanew modułFCU) – kartyMIM

KartyMIMsąfizycznieniemożliwedoodseparowaniadoFCU.MIMw jednostceFCUjestnienaruszalnyorazniedostępnydlainnychpodmiotów/świadczonychprzeznieusług– możebyćwykorzystywanyjedyniedokomunikacjiz CSF.W efekciefirmytelekomunikacyjne,któreodpowiadajązafunkcjonowaniekanałukomunikacjimiędzypodatnikamia NAV(sieć

APN),niesąw stanieidentyfikowaćposzczególnychprzedsiębiorców.PomimotegożeMIM-ykasrejestrującychsąróżne,tosystemyfirmtelekomunikacyjnych‘widzą’jejakokanałkomunikacjirządu,a więctak,jakbysygnałprzesyłanybyłprzezjedenrządowypodmiot.

• Uwierzytelnianienapodstawiezestawieniatrzechparametrów:certyfikatów IMEI (numeridentyfikującyurządzeniepodłączonedosieciGSM)+ IMSI (unikatowynumerprzypisanydokażdejkartySIMw sieciGSMlubUMTS,jednoznaczniejąw tejsieciidentyfikujący,zawieradanedotyczącekrajupochodzeniai operatoraGSM)+ECR SN(numerseryjnykasyrejestrującej)

Takdużaliczbazabezpieczeńidentyfikującychposzczególneurządzeniaw jednymmomenciepowoduje,żejestpraktycznieniemożliwe,abyzafałszowaćkomunikację.

• TPM(Trusted Platform Module)– osobnychip,przechowującykluczprywatnyFCUorazcertyfikaturządzenia

Metodastosowanam.in.przypłatnościachkartowychVisai MasterCard.TPMznacznieutrudniazdalneprzechwyceniekluczazabezpieczeń,czyniąctopraktycznieniemożliwympoprzezfakt,żekluczprywatnyniejestwysyłanypozamodułi nieopuszczamodułu.

• SSL

Protokółdobezpiecznejtransmisjizaszyfrowanegostrumieniadanych.

• ZamkniętyAPN

ZewzględunawykorzystanieAPNdanehandlowei danepodatkowesąodsiebierozdzielone.

• Szyfrowanieraportówdobowych

Każdaz informacjiwysyłanychprzezurządzeniejestszyfrowana.Kasa,dladodatkowegobezpieczeństwai przeciwdziałaniaoszustwompodatkowym,robipodsumowaniedobowe.Jesttododatkowyelementweryfikacji,czypodatnik

uczciwiewywiązałsięz obowiązkurejestrowaniatransakcji.

• OsobnyzegarFCU

Przeciwdziałapróbomoszukaniakasyfiskalnejpoprzezmodyfikacjędaty/godziny.

• ZdalneaktualizacjeFCUi oprogramowaniakasyfiskalnej

• ProcesrejestracjiorazzdalnezarządzanieFCU

• Zdalneprogramowanienagłówkaparagonu

• StawkipodatkuVATprogramowanezdalnieprzezNAV

• Zdalneblokowaniekaspodejrzanycho nadużycia

DziękipięciuwyżejwymienionymelementomzabezpieczeńCSFjestwzorowozorganizowanyi nadzórnadużytkownikamisystemu(tym,ktojestdoniegodopuszczonyi jakz niegokorzysta)jestpełny.W tymsamymmomenciekażdyprzedsiębiorcamatakiesamo(najnowsze)oprogramowanienaswoichkasach,takisamdostępdonajnowszychdanychi aktualizacji,np.dostawekpodatkowych.

• FCUjesttwardoprzypisanedodanejkasyi niemożnaużyćgow innymurządzeniu

Zapewniatointegralnośćcałejkonstrukcji,a takżeuniemożliwiajakiekolwiekmodyfikacjetechnicznesprzętu,któremogłybydoprowadzićdoniepoprawnegofunkcjonowaniakasyz CSF.

• WykorzystaniepołączeniaGSM,zamiastpołączeniainternetowego

ZdecydowanosięnawykorzystaniepołączeniaGSM,ponieważjestonobezpieczniejszeniżpołączenieinternetowe,unikasięwykorzystaniapublicznegoadresuIP,a takżesystemlokacyjnyGPSjestdostępnydowykorzystaniaw identyfikacjipodmiotów.DodatkowozasięgGSMjestwiększy/łatwiejdostępny.

Dodatkowymelementemzabezpieczenia,którebazujenaarchitekturzesystemui jegopołączeniuz indywidualnymiurządzeniami,


25

© 2

016

KP

MG

Adv

isor

y S

półk

a z

ogra

nicz

oną

odpo

wie

dzia

lnoś

cią

sp.k

. jes

t po

lską

spó

łką

kom

andy

tow

ą i c

złon

kiem

sie

ci K

PM

G s

kład

ając

ej s

ię z

nie

zale

żnyc

h sp

ółek

czł

onko

wsk

ich

stow

arzy

szon

ych

z K

PM

G

Inte

rnat

iona

l Coo

pera

tive

(“K

PM

G In

tern

atio

nal”

), p

odm

iote

m p

raw

a sz

waj

cars

kieg

o. W

szel

kie

praw

a za

strz

eżon

e.

jestcodziennyproceskomunikacjimiędzyserweramiCSFa kasamirejestrującymi.Kasaonline,nawetjeśliniesąnaniejrejestrowanejakiekolwiektransakcje,wysyłaco30minutdosystemukomunikat,żejestwłączonai działa.Brakkomunikatulubjegonagłeprzerwaniemożebyćjasnymsygnałemdlakontrolerówskarbowych,żenależyodwiedzićdanegopodatnika,żebysprawdzićpowódprzerwanejkomunikacji.Nabaziewymianytychkomunikatówprowadzonesąrównieżponiższefunkcje(sygnalizowanejużwyżej):

• poleceniawysłaniaraportudosystemu;

• zdalneblokowanie/odblokowaniekasy;

• modyfikacjatreściwyświetlanejnakasie;

• zmianastawekVAT;

• aktualizacjaoprogramowaniaurządzenia.

28[…]theintroductionofon-linecashregisterscontributedtothewhiteningofthesector[…],KomisjaEuropejska,CountryReportHungary2016

29Thetransitionprocesstothesystemofonlineregisterscanbeconsideredefficientandsuccessful.Introductionofonlinecashregisters,http://business-humanrights.org/en/hungary-0

30MajorchangesexpectedtoincreasetaxcompetitivenessinHungary,HungarianOutlook,201631OECDEconomicSurveys,Hungary201632„GlobalTrendsinVAT/GSTandDirectTaxation:SchriftenreiheIStRBand93”strona13433http://www.portfolio.hu/en/economy/hungary_raises_deficit_targets_to_27_creates_huf_400_bn_adjustment_package.24949.html,201235Argumentowano,żeWęgrybardziejprzypominająBułgarięniżinnekraje,którewprowadziłypodobnerozwiązania(np.Szwecję).Stądnp.portalPortfolio.Huoceniał,żepołowazaplanowanejprzezrządwęgierskikwotyjestrealnymcelem,zewskazaniem,żedopieroodroku2014przydojrzewającymsystemiei wprowadzanychpoprawkachwpływypowinnysięstopniowozwiększać.

5 TutajrównieżposłużonosiędanymiBułgarii.NaichpodstawieKEuznała,żeosiągnięciewzrostuwpływówz podatkuVATnapoziomie95mldforintówjestzbytoptymistycznei żeWęgryniepowtórząosiągnięciaBułgarii.Węgrzy,w odpowiedzinakrytykęzestronyKE,wskazalinaniedociągnięciaw sposobieanalizyKE.Jednymz argumentówbyłfakt,żeKomisjaniewzięłapoduwagękorzyściz ograniczeniaszarejstrefyw gospodarcew dłuższymokresie,a takżefaktu,żew Bułgariikasyfiskalnewprowadzonotaknaprawdęodzera,a dlaporównanianaWęgrzechwiększośćkasbyłojużzarejestrowanychi podlegającychinspekcji,stądpodłączeniepodatnikówdosystemuonlinepowinnobyćprostszei szybsze.36 Patrz:ChronologiawdrożeniaCSF,rozdział2.2.1

2.3Ocenaefektów

2.3.1 Planowane i osiągnięte korzyści

Z wdrożeniemCSFwiązanodużenadzieje– ograniczenieszarejstrefyi lukipodatkowejoraztymsamymzwiększeniewpływówpodatkowych.Rozwiązanie to było najodważniejszym z pakietu rozwiązań w obszarze fiskalizacji, który podjęto w ostatnich latach na Węgrzech. Celewdrożeniazostałyjasnookreślone,a jegorealizacjaprzebiegłasprawnie.W efekcierząd węgierski pochwalić się może znacznymi sukcesami.Sątow szczególności:

• w wymiarzefinansowym– korzyści znacznie przewyższające koszty wdrożenia systemu,

• w zakresieefektywnościwdrożenia– wysokie tempo i duży zakres uruchamiania nowych urządzeń.

Poniżejprzykładoweopiniez ocenamiwdrożenia:

Wprowadzenie kas online przyczyniło się do wybielenia sektora (handlu detalicznego, przyp. autora).28

Proces przejścia do systemu kas online może zostać uznany za efektywny i udany.29

Działania, takie jak wdrożenie systemu kas online, połączonych z centralną baza danych w administracji podatkowej oraz Systemu Elektronicznego Handlu i Kontroli Transportu (EKAER), wspierały monitorowanie płatności. Oba te systemy wygenerowały ogromne ilości dodatkowych przychodów dla budżetu państwa oraz spowodowały

znacząca poprawę transparentności gospodarki.30

Od roku 2013 rząd wdrożył rozwiązania antyfraudowe, w szczególności obowiązek używania kas online oraz elektroniczny system do monitorowania transportu towarów. Te działania już w roku 2014 spowodowały wzrost dochodów z podatku VAT o 0,6% PKB i rząd rozszerza ich stosowanie na inne usługi.31

Planowane korzyści

Wrazz ogłoszeniemobowiązkuwprowadzeniakasonlinew końcówce2012rokurządprzewidywał,żewydajniejszypobórpodatków(dziękiwprowadzeniurozwiązania)zapewniroczniedodatkowe120mldforintów(ok. 370mlnEUR),a samozainstalowanie400tysięcykas(liczbakasfiskalnychdziałającychnaWęgrzechprzedwdrożeniemCSF)32zapewniwyższyo 95 mldforintów(ok.290mln EUR)wpływdobudżetuz tytułupodatkuVAT(równieżw ujęciurocznym)33.

Przewidywaniarządubyłyszerokokomentowanei np.w przeciągupierwszychtygodnipoogłoszeniutychdecyzjiwykorzystanoprzypadekbułgarskijakobenchmarkdoocenyrealnościprzewidywańwęgierskichustawodawcóww kwestiiwysokościdodatkowychwpływówVAT-u dobudżetu.Ocenionojejakooptymistyczne,ponieważw przypadkuwykorzystaniadanychz rynkubułgarskiegowpływymogłybybyćo połowęniższe34.RównieżKomisjaEuropejskazabrałagłosw dyskusjidotyczącejprawdopodobieństwaosiągnięciacelów,wskazującnaniższewartościjakobardziejrealnedoosiągnięcia35.

© 2

016

KP

MG

Adv

isor

y S

półk

a z

ogra

nicz

oną

odpo

wie

dzia

lnoś

cią

sp.k

. jes

t po

lską

spó

łką

kom

andy

tow

ą i c

złon

kiem

sie

ci K

PM

G s

kład

ając

ej s

ię z

nie

zale

żnyc

h sp

ółek

czł

onko

wsk

ich

stow

arzy

szon

ych

z K

PM

G

Inte

rnat

iona

l Coo

pera

tive

(“K

PM

G In

tern

atio

nal”

), p

odm

iote

m p

raw

a sz

waj

cars

kieg

o. W

szel

kie

praw

a za

strz

eżon

e.

Pomimopojawiającychsięwątpliwościcodoosiągalnościprzewidywanychefektównakoniecroku2012szacunkiskorygowanodogóry.Tedotyczącewydajniejszegopoborupodatkówdo140-160 mldforintów(około430-490 mln EUR),a tedotyczącewpływuzainstalowaniasamychnowychkasdo96mldforintów(około300mlnEUR),z zaznaczeniemżedlaniektórychsektorówusługowychsamfakt,żebędzieistniałamożliwośćmonitorowaniapodatników,spowoduje,żeobrotysięzwiększą– podatnicysamidobrowolniebędąraportowaćwięcejtransakcjiw obawieprzedreperkusjami.Długofalowo,dziękiwprowadzeniusystemukasonline,politycyw dużymstopniuliczylinaznacznezmniejszeniedeficytubudżetowego,a z czasemnaosiągnięcienadwyżkibudżetowej.

Pozostałeprzewidywanezaletynowegomodelu:

• zbieranie WSZYSTKICH niezbędnych danych dotyczących WSZYSTKICH transakcji w jednym miejscu,z możliwościąkolekcjii analizydanychnabieżącobezżadnychopóźnień,z wykorzystaniemsystemuo bardzoograniczonymdostępiei z wyjątkowowysokimizabezpieczeniami;

• stworzenieodpowiedniejinfrastruktury,zdolnejobsłużyćtakambitnyprojekt;

• znaczne ograniczenie szarej strefy (ukrywaneprzychody,unikaneichopodatkowania);

• ograniczeniezatrudnienianaczarno,najczęściejopłacanegonieopodatkowanymipieniędzmi;

• nowe, skuteczne narzędzia kontroli dla organów podatkowych,napodstawie

analizstatystycznychi stworzeniaprzejrzystegosystemukontroliorazanalizyprzychoduprzedsiębiorców;

• kontrole podatkowe wymierzone wyłącznie w potencjalnych oszustów,a niew losowychpodatników;

• statystyki makroekonomiczne online – rejestracja wszystkich transakcji na rynku;

• zrobieniemilowegokrokuw kierunkue-administracji;

• umożliwienieobniżaniastawekpodatkowychorazzmniejszanie kosztów kontroli podatkowych w przyszłości.

Podsumowując,niezważającnapewneopóźnieniaw uruchomieniusystemuorazwspomnianeproblemyz homologacjami36,przedstawicielewładzorazorganówpodatkowychwierzyli,żepodjętywysiłekzwrócisiębardzoszybko.

Odmomentuogłoszeniaplanuwdrożeniarozwiązaniadokonanokilkukorektszacowanychkorzyścidlabudżetu:

• wspomnianawcześniejrewizjanakoniecroku2012;

• w 2013rokudokonano2rewizjizałożeń,planowanedodatkowewpływyz wdrożeniakasonline,ze względunapowstałeopóźnienia,zmienianoz 95mldforintów,przez40-50mld,do20mldforintównakoniec2013(dla samegoroku 2013);

• w lipcu2014rokurządwęgierskiogłosił,żejednaknieosiągnąogłoszonegonapoczątkurokuceluna2014rok,jeślichodzio wysokośćwszystkichwpływówz VAT,w którychudziałmiałomiećrównieżwdrożeniekasonline.Celemnadrzędnymrządzącychbyłozwiększenieprzychodówz podatkuVATw ujęciu

absolutnym.Niemniejefektwdrożeniakasonlinebyłistotny– ministerstwopodało,żegdybynie153mldforintów(ok480mlnEUR)wygenerowanychw efekciewprowadzeniakasonline37,torządWęgierznalazłbysię220 mldforintów(ok690mlnEUR)poniżejswoichplanóww zakresiewpływówz podatkuVAT.

Osiągnięte korzyści

Wedlestanunakoniecwrześnia201438 ponad170tysięcykasfiskalnychbyłopodłączonychdoCSF,a samsystemodebrał53paczkidanych,zawierające903milionyparagonów.Efektograniczeniaszarejstrefyrównieżzostałzaobserwowany– w samym Q4 2014 roku wpływy z VAT-u do budżetu były o 29% wyższe w ujęciu rok do roku.W pierwszejpołowieroku2014wpływyz VAT-u z sektorasprzedażydetalicznejbyływiększeo 13,5%(w stosunkudowartościz analogicznegookresusprzedroku),coprzełożyłosięnawpływywyższeo106mldforintów(ok 340 mlnEUR).Dla całego 2014 roku wpływy z VAT-u wzrosły o 8%,a liczbazarejestrowanychw CSFkasfiskalnychnakoniec2014r.osiągnęłapoziom184tysięcy.

W 2015roku,dokońcasierpnia,w wynikudziałaniawszystkichwdrożonychkrokóww obszarzefiskalizacji39zanotowanowpływyz podatkuVATwiększeo 137mldforintów(ok435mlnEUR)dlacałejgospodarki.Nakoniecrokuogłoszono,żewpływyz VAT-u byływyżew ujęciurokdorokuo 5,4%40.

Stannapoczątkuroku2016wskazuje,żeobecniew systemieCSFdziałaokoło220tysięcykas,a same kasy online wygenerowały dodatkowe 60 mld forintów (ok 190 mln EUR) w całym roku 2015.Odroku2012rządwęgierskiw budżetachnakolejnelatazakładałwzrostwpływów

337 Niepodano,czysątowartościdotyczącewyłączniesamegozwiększeniaefektywnościpoborupodatku,efektuzwiększeniaobrotówi wyższegoopodatkowaniaprzedsiębiorców,czykilkuczynników

38Innovationinpublicadministration– anoperatinge-state,HungarianNationalTradingHouse,Węgry,201539Patrz:rozdział2.2.140http://www.doing-business-in-hungary.com/de/Hungary_advocates_joint_action_by_the_EU_against_tax_evasion,http://www.kormany.hu/en/ministry-for-national-economy/news/eu-should-adopt-a-common-stance-in-combating-vat-fraud2015


27

© 2

016

KP

MG

Adv

isor

y S

półk

a z

ogra

nicz

oną

odpo

wie

dzia

lnoś

cią

sp.k

. jes

t po

lską

spó

łką

kom

andy

tow

ą i c

złon

kiem

sie

ci K

PM

G s

kład

ając

ej s

ię z

nie

zale

żnyc

h sp

ółek

czł

onko

wsk

ich

stow

arzy

szon

ych

z K

PM

G

Inte

rnat

iona

l Coo

pera

tive

(“K

PM

G In

tern

atio

nal”

), p

odm

iote

m p

raw

a sz

waj

cars

kieg

o. W

szel

kie

praw

a za

strz

eżon

e.

z podatkuVATnapoziomach:3,84%(w 201341),6,64%(w 201442)i 5,23%(w 201543).

OdmomentuwdrożeniarozwiązaniaCSF,czyliod2014roku,budżetrząduwęgierskiegowielokrotnienotował(w ujęciumiesięcznym,kwartalnymi rocznym)alboniespotykaneodlatnadwyżkibudżetowe,alboniskiedeficyty44. Potwierdza to, że wdrożone rozwiązania zadziałały wyjątkowo skutecznie, a decyzje o wprowadzeniu nowego modelu były słuszne.Znajdujetorównież

swojeodzwierciedleniew planachrząduwęgierskiegow kwestiipolitykipodatkowej– w roku2016,w wynikuosiąganiasatysfakcjonującychwynikówfinansowychbudżetu,ustawodawcyujawnilipierwszepoważneplanyobniżeniastawekpodatkuVAT(np. nażywność),obniżonotakżestawkępodatkuPIT(z 16%do15%)45.

Dlapodsumowaniaponiżejzamieszczamytabelędokonującązestawieniaplanowanychi osiągniętychkorzyściz wdrożeniamodelukasonlinenaWęgrzech.

Tabela 3. Zestawienie planowanych i osiągniętych korzyści

Obszar korzyści Planowane korzyści Status osiągniętych korzyści

Gospodarka

OgraniczenieszarejstrefyOsiągnięto zamierzone korzyści.

Potwierdzajątoprzytoczonedane,a takżeopinieobserwatorówzewnętrznych(np.OECD,KomisjaEuropejska).

Znacznezmniejszeniedeficytubudżetowego,a z czasemosiągnięcienadwyżkibudżetowej

Osiągnięto zamierzone korzyści.

Odmomentuwdrożeniarozwiązaniabudżetrząduwęgierskiegowielokrotnienotował(w ujęciumiesięcznym,kwartalnymi rocznym)deficytynanajniższychodlatpoziomachlubnawetnadwyżkibudżetowe.

W kwietniu2016rokupodano,żedeficytzapierwszykwartał2016rokuosiągnąłnajniższypoziomod15lat(19,1mldHUF),cooznaczaspadeko 74%w porównaniuz analogicznymokresemsprzedroku(73,1mldHUF).W efekciestosunekdeficytuWęgierdoPKBwynosićbędzieok.2%,a więcznacznieponiżejwymaganegoprzezUEpoziomu3%rocznie.

Ograniczeniezatrudnienia„naczarno”

Brakdanychdotyczącychanalizytegozagadnieniaw kontekściesystemukasonline.

Niemniejzestawdziałańwdrożonychprzezrządwęgierskiprzyczyniłsiędozmniejszeniaskaliszarejstrefyw gospodarce,a tymsamymdoograniczenianielegalnegozatrudnienia.

Opodatkowanie

Ograniczenielukipodatkowej


Dlacałego2014rokuwpływyz VAT-u wzrosłyo 8%,i byływyżew ujęciurokdorokuo 5,4%nakoniec2015.

Wydajniejszypobórpodatków– 95mldHUFz podatkuVAT/rok


W 2015roku,dokońcasierpnia,w wynikudziałaniawszystkichwdrożonychkrokóww obszarzefiskalizacji,zanotowanowpływyz VAT-u większeo 137mldforintów.

Umożliwienieobniżaniaopodatkowaniaorazzmniejszaniekosztówkontrolipodatkowych


ObniżonostawkępodatkuPIT,planowanejestobniżeniewybranychstawekVAT-u.

41http://www.parlament.hu/irom39/07655/adatok/2013_tvjav_0615.pdf42http://www.kozlonyok.hu/nkonline/MKPDF/hiteles/MK13216.pdf43http://www.szelektivinfo.hu/images/dokumentumok/nhi/2014_C_koltsegvetesi_tv.pdf44Portfolio.Hu,patrzrozdział2.2.145MajorchangesexpectedtoincreasetaxcompetitivenessinHungary,HungarianOutlook,2016 ©

201

6 K

PM

G A

dvis

ory

Spó

łka

z og

rani

czon

ą od

pow

iedz

ialn

ości

ą sp

.k. j

est

pols

ką s

półk

ą ko

man

dyto

wą

i czł

onki

em s

ieci

KP

MG

skł

adaj

ącej

się

z n

ieza

leżn

ych

spół

ek c

złon

kow

skic

h st

owar

zysz

onyc

h z

KP

MG

In

tern

atio

nal C

oope

rati

ve (“

KP

MG

Inte

rnat

iona

l”),

pod

mio

tem

pra

wa

szw

ajca

rski

ego.

Wsz

elki

e pr

awa

zast

rzeż

one.

Źródło:opracowaniewłasne

Obszar korzyści Planowane korzyści Status osiągniętych korzyści

Kontrole podatkowe i analizy statystyczne

Zbieraniepełnychdanychdotyczącychwszystkichtransakcjiw jednymmiejscu,z możliwościąkolekcjii analizydanychnabieżącobezżadnychopóźnień,z wykorzystaniemsystemuo bardzoograniczonymdostępiei z wyjątkowowysokimizabezpieczeniami;

Statystykimakroekonomiczneonline– rejestracjawszystkichtransakcjinarynku


Systemzapewniadostępdoszerokiegozakresudanych,którychanalizapozwalanazwiększenieefektywnościmonitorowaniaprawidłowościrozliczeńpodatkowych.Wysokipoziombezpieczeństwasystemui danych.

Nowe,skutecznenarzędziakontrolidlaorganówpodatkowych,napodstawieanalizstatystycznychi stworzenieprzejrzystegosystemukontrolii analizyprzychoduprzedsiębiorców


CSFudostępniaefektywnenarzędziakontroli,któresąstosowanezarównocentralnie,jaki lokalnie– podczaskontroliw terenie.

Kontrolepodatkowewymierzonewyłączniew potencjalnychoszustów,a niew losowychpodatników


Systempozwalanaprecyzyjnąselekcjępodmiotówdokontrolipodatkowej.

Administracja Zrobieniemilowegokrokuw kierunkue-administracji


Całyprocesrejestracjikasprzebiegałonline.Przedsiębiorcykontaktująsięz urzędamizapomocąpocztyelektronicznej.NAV zarządzazdalnieoprogramowaniemkasfiskalnych,możeteżdokonywaćzdalnychzmianstawekVAT.

2.3.2 Koszty wdrożenia rozwiązania

Wdrożeniezcentralizowanegosystemufiskalnego(CSF)byłoambitnymi skomplikowanymzadaniem,jednakkoszty tego wdrożenia były umiarkowane, a co ważniejsze – bardzo szybko się zwróciły. Koszt wdrożenia systemu zwrócił się w pierwszych miesiącach, jeszcze przed wprowadzeniem w pełni funkcjonalnego systemu zarządzania danymi,ponieważsamainformacjao postępachi planachwdrożeniaspowodowaławzrostwolumenurejestrowanychtransakcjii wzrostwpływówz VAT46.

Wdrożeniesystemukasonlinewymagałoz jednejstronystworzeniai uruchomieniasystemufiskalnego,którybym.in.zbierałi przetwarzałdaneprzesyłanez kasfiskalnych,zarządzałzdalnądystrybucjąoprogramowaniafiskalnegodonowychkas,a takżewspierałprowadzeniekontroliskarbowychz wykorzystaniemdanych

zbieranychprzezCSF.Z drugiejstronynowymodelwymagałwymianystarychkasposiadanychprzezpodatnikównadużobardziejzaawansowaneegzemplarze– umożliwiającekomunikacjęonlineorazodpowiednipoziombezpieczeństwaprzetwarzaniainformacji.

Głównekategoriekosztówzwiązanychz wdrożeniemsystemukasonline:

• Kosztyzwiązanez wdrożeniemsamegosystemuCSForazprzystosowaniemNAVdojegoobsługi;

• Kosztyutrzymaniasystemui dostępudoniego;

• Wymianakasstaregotypunakasyonline.

Koszty związane z wdrożeniem samego systemu CSF oraz przystosowaniem NAV do jego obsługi

Kosztyzwiązanez pozyskaniemprzezNAVi wdrożeniemsystemuCSFosiągnąćmiaływartośćok.4,5mld

46Więcejo osiągniętychkorzyściachw poprzednimrozdziale47http://www.portfolio.hu/en/economy/hungary_to_put_off_implementation_deadline_of_new_online_cash_registers.25371.html,2013orazinformacjeNAV(NTCA)– IOTAWorkshopBudapest2014r.

48http://www.telekom.hu/uzleti/penztargep;http://www.telekom.hu/static-ut/sw/file/Visszaaktivalasi_kerelem.pdf;http://www.aucash.hu/termekeink/63-optima-qmp-50-online-penztargep.html;http://www.mobil-adat.hu/index.html;http://www.micra.hu/node/1025

49http://www.delmagyar.hu/pr/online_penztargep-szolgaltatascsomag/2349475/50InformacjeNAV(NTCA)– IOTAWorkshopBudapest2014r.

forintów,corównasięokoło 14-15 mln EUR,z zaznaczeniem,żekosztyteodnosiłysiędoprzystosowaniasystemudoobsługi400 tysięcykasonline.OstatecznieNAVszacujekosztyponiesionenawdrożeniesystemunaok.20 mln EUR47.

Koszty utrzymania systemu i dostępu do niego

Kosztyutrzymaniasystemuw większośćponosirządWęgier,choćswójudziałmająteżprzedsiębiorcy,którzyopłacająstałą,sztywnoustalonąprzezrządwęgierskistawkęmiesięcznązadostępdosystemufiskalnego,wynoszącą1500forintów48 dlakażdejkasypodłączonejdoCSF(około6EUR,w 2013rokupłaconoponad2300forintów,costanowirównowartośćokoło9EUR49).Jesttoopłatapokrywającaprzedewszystkimkoszttransmisjidanychz kasyonline.

Kosztyutrzymaniasystemupostronierząduwęgierskiegowynosząok.2 mln EURrocznie.50


29

© 2

016

KP

MG

Adv

isor

y S

półk

a z

ogra

nicz

oną

odpo

wie

dzia

lnoś

cią

sp.k

. jes

t po

lską

spó

łką

kom

andy

tow

ą i c

złon

kiem

sie

ci K

PM

G s

kład

ając

ej s

ię z

nie

zale

żnyc

h sp

ółek

czł

onko

wsk

ich

stow

arzy

szon

ych

z K

PM

G

Inte

rnat

iona

l Coo

pera

tive

(“K

PM

G In

tern

atio

nal”

), p

odm

iote

m p

raw

a sz

waj

cars

kieg

o. W

szel

kie

praw

a za

strz

eżon

e.

©201

6KPMGAdv

isorySpó

łkaz og

raniczon

ąod

powiedz

ialnoś

ciąsp

.k.jes

tpo

lską

spó

łkąko

man

dytowąi c

złon

kiem

sieciKPMGskład

ając

ejsięz nieza

leżn

ychsp

ółek

człon

kowsk

ichstow

arzyszon

ychz KPMG

Internationa

lCoo

perative

(“KPMGIn

ternationa

l”),pod

miotemprawasz

wajca

rskieg

o.W

szelkiepraw

aza

strzeż

one.

Wymiana kas starego typu na kasy online

Kosztyzwiązanez wymianąsprzętu(kas)przezprzedsiębiorcówbyływyższeniżkosztpozyskaniai wdrożeniasamegosystemuCSF.Kosztytebyływspółdzieloneprzezprzedsiębiorców(którzymusielinabyćnowemodelekas)orazrząd(któryoferowałsubsydia).

W zależnościoddostawcyi modelucenajednejkasyrejestrującejwynosiłaok.400-450EUR.W roku2012wstępniezakładano,żekasanowegotypukosztowaćbędzieokoło100-150tysięcyforintów(ok300-450EUR),a samkosztwdrożenia400tysięcytakichkaswyniesieok.40-60miliardówforintów,czyliokoło125-190milionówEUR.Przyjmując,żewdrożonojużokoło220tysięcykas51,oznaczato,żeprzedsiębiorcywydalinasamekasyok.88-99milionówEUR.Ostatecznykosztponiesionyprzezpodatnikówbyłjednakodpowiednioniższyz uwaginasystemsubsydiówoferowanyprzezrządwęgierski.

Mającnauwadzeplanowaneróżnorodnekorzyściz wdrożenianowegosystemu,rządWęgieroferowałstosunkowowysokiesubsydiadlaprzedsiębiorcównazakupnowychkasfiskalnych– o czymwspomnianojużwcześniej,opisującsystemzachęti sankcjidlawdrożenianowegomodelu.Na podstawiedanychnalipiec2014rokułącznawysokośćudzielonychprzezrządsubsydiówosiągnęłapoziomok.4mldforintówwobeczaplanowanychpierwotnie6mld52.Jednąz przyczynbyłtuz pewnościąprzejściowyniedobórkasnarynkuw roku201453,w efekcieczegoczęśćprzedsiębiorcówniezainstalowała(niespersonalizowała)kasw wymaganymczasie.

2.3.3 Planowany rozwój systemu

W marcu2016r.ministerVargaogłosił,żerządplanujerozszerzyćobowiązekposiadaniakasonline

(wedługwstępnychszacunkówrozszerzeniemiałobyobjąćod30do50tysięcynowychkasw stosunkudoobecniefunkcjonujących220tys.kas)i żewdrożenietoplanowanejestw podzialenadwaetapy.W pierwszejfazie,wewrześniu2016roku,odbędziesię1miesiącpróbny,a następnieodpaździernikawdrożąnowekasyci,którzymajątakąmożliwość54.Drugietap,z datąkońcowąprzyjętąna1 stycznia2017roku,przeznaczonybędziedlabranżi zawodów,w którychprzedsiębiorcybędąmusielidostosowaćsiędonowegotypukas,np.kierowcytaksówekczyUbera.

Ostatecznieokazałosię,żerozszerzeniezakresudziałaniasystemukasonlinenieuwzględniwszystkichzawodów,którewstępniezaplanowano.Odwrześnia2016r.,obejmieonododatkowo:

• farmaceutówi apteki;

• serwisysamochodowe;

• detalicznąsprzedażczęścisamochodowych;

• sprzedażi regeneracjęczęścimotocyklowych;

• operacjeplastyczne;

• dyskotekii klubytaneczne;

• pralnie;

• siłowniei klubyfitness.

Powyższebranże,objęteobowiązkiemposiadaniakasfiskalnych,zapewniąpojawieniesięokoło30tysięcynowychkasnarynku.

Branże,któreniezostałyuwzględnione,tonp.:

• sport(wydarzeniasportowe– stadiony);

• kosmetyczkii fryzjerzy;

• kasyna;

• prawnicy;

• lekarze(opróczlekarzyplastycznych).

51Wedlestanuz początkuroku201652http://bbj.hu/economy/new-electronic-tills-cash-in-huf-5-bln_82430,http://www.trademagazin.hu/en/hirek-es-cikkek/piaci-hirek/penztargepcsere-68-ezer-penztargep-utan-kertek-vetelar-atvallalast.html2014

53Sytuacjaopisanawyżej,w rozdzialepoświęconymharmonogramowiwdrożenia.54Mająodpowiedniewarunki,np.taksówkarzeciąglesąnaetapienegocjacjiz NAVw kwestiisposobuwysyłaniadanychdoNAV,a w lokalach,takichjaksiłownieczydyskoteki,niemaprzeciwwskazań,żebystarekasyfiskalnewymienićnanowelubzainstalowaćnowekasy,jeślijakiśpodatnikniemiałichwcześniejw ogóle.

55http://www.portfolio.hu/en/tax/hungary_expands_use_of_online_cash_registers_out_to_combat_black_economy.31067.html,2016

PowodemtakichdecyzjibyłyprzywoływaneprzezNAV„analizywstępne”,którepomagałyzweryfikowaćzasadnośćorazpriorytetrozszerzaniaobowiązkufiskalizacjiw systemiekasonlinenaróżnebranże.Decyzje,kogouwzględnićw rozszerzonymobowiązku,opieranonawysokościwspółczynnikaukrytychdochodów(imwyższywspółczynnik,tymwiększeprawdopodobieństwoobowiązkuposiadaniakas).Takiepodejściewstrzymało,przynajmniejnaobecnymoment,wdrożeniekasonlineu fryzjerów,masażystówczykosmetyczek.Z koleiprawnicyi większośćlekarzylobbowałonatyleskutecznie,żeuniknęlikas.Jeśli chodzio taksówkarzy,torządrozmawiaz firmamiprzewozowymi,żebyzamiastkasypodłączyćdosystemutaksometr,dziękiczemuunikniętobydodatkowegowydatkunakasyfiskalne.Terminrozpoczęciaprzesyłaniadanychdlataksówkarzyi kierowcówUberato1 stycznia2017roku.Takisamterminwyznaczonokantorom.

Nieogłoszonowysokościplanowanychzwiększonychwpływówz VAT-u w efekcieplanowanychzmian,aleszacujesię,że30 tysięcy kas powinno przynieść w ujęciu rocznym dodatkowo około 20-30 mld forintów55.

2.3.4 Wnioski z dotychczasowego funkcjonowania rozwiązania

Wdrożeniemodelukasonline,skomunikowanychz Centralnym Systemem Fiskalnym,jest niewątpliwie dużym sukcesem oraz przykładem efektywnej współpracy różnych interesariuszy reprezentującychstronępublicznąi komercyjną.Jakwspomnianowyżej,kosztwdrożeniasystemuzwróciłsięjużw pierwszychmiesiącachjegofunkcjonowania,jeszczeprzedwprowadzeniemw pełnifunkcjonalnegosystemuzarządzaniadanymi.Rządowi węgierskiemu udało się osiągnąć założone cele, a planowane korzyści już się w pełni zmaterializowały lub są na dobrej drodze ku temu.


31

© 2

016

KP

MG

Adv

isor

y S

półk

a z

ogra

nicz

oną

odpo

wie

dzia

lnoś

cią

sp.k

. jes

t po

lską

spó

łką

kom

andy

tow

ą i c

złon

kiem

sie

ci K

PM

G s

kład

ając

ej s

ię z

nie

zale

żnyc

h sp

ółek

czł

onko

wsk

ich

stow

arzy

szon

ych

z K

PM

G

Inte

rnat

iona

l Coo

pera

tive

(“K

PM

G In

tern

atio

nal”

), p

odm

iote

m p

raw

a sz

waj

cars

kieg

o. W

szel

kie

praw

a za

strz

eżon

e.

W efekciewprowadzeniazmiangospodarkawęgierskastajesiębardziejtransparentna– copodkreślajązarównoobserwatorzyzewnętrzni,jaki samrządwęgierski.

W maju2014rokurządwęgierskipoinformował,żewdrożeniekasonlineznaczniezwiększyłowydajnośćegzekucjiVAT.Jakjużwspominaliśmywcześniej,dochodyz tytułupodatkuVATrosną,zmniejszałsięrównieżdeficytfinansówpublicznych.Dodatkoworosnąobrotysiecihandlowych– jesttow dużejmierzeefektrozwijającejsięgospodarki,aleswójwkładmaturównieżwdrożeniekasonline.Powodujeto,żestopniowoujawnianesąprzychody,którewcześniejpodatnikomudawałosięskutecznieukrywaćprzedurzędamiskarbowymi.

Mającnauwadzefakt,iżWęgrywprowadzałyrównolegleszeregzmianw obszarzefiskalizacjiczyregulacjii monitorowaniaobrotuhandlowego,ogólnapoprawakondycjiwęgierskiejgospodarkiorazsytuacjifinansówpublicznychjestniewątpliwiewynikiemdziałaniawieluczynników.Niepodejmowanojednakjakdotądpróbwyizolowaniai oszacowaniawpływukażdegoz nichz osobna.Danerząduwęgierskiegowskazują,żew 2015 rokuwpływyz VAT-u w ujęciurokdorokuwzrosłyo 7%,czylio około140mldforintów,a kasyonlinemiaływ tymswójznacznyudział56– wygenerowały dodatkowe ok. 60 mld forintów wpływów podatkowych (ok. 190 mln EUR).

Podsumowując,wnioski z wdrożenia nowego rozwiązania są bardzo pozytywne:

• Systemw znacznymstopniuograniczamożliwośćunikaniaodprowadzaniaVAT,coprowadzidoograniczeniaszarejstrefy,w tymograniczenianielegalnegozatrudnienia;

• Uruchomieniesystemuwiązałosięz bardzoszybkimzwrotemz inwestycji,nawetprzyuwzględnieniurządowychsubsydiównazakupnowychkas;

• CSFstworzyłnowei skutecznenarzędziakontrolidlaorganówpodatkowych,zwłaszczanapodstawieanalizstatystycznychdanychonline.Dziękiszerokiemuwykorzystaniudużegozakresuaktualnychdanychsystemwychwytujeanomaliedotyczącewartościi częstotliwościsprzedażyposzczególnychprzedsiębiorcówi wskazujepunktyistotnedlakontroliskarbowej;

• Takiewsparciedlakontroliskarbowychpozwalanapunktowe,dokładnekontroleVAT,cowiążesięz mniejszymikosztami,mniejsząuciążliwościądlaprzedsiębiorcówi większąskutecznościąkontroli;

• System,dziękipozytywnemuwpływowinazwiększeniewpływówpodatkowych,przyczyniłsiędozmniejszeniadeficytufinansówpublicznychnaWęgrzech.

Sukceswdrożeniakasonlinezachęciłrządwęgierskidorozszerzeniazakresudziałaniasystemu.KolejnelatafunkcjonowaniaCSFprzynosiływłączaniekolejnychbranżdosystemukasonline– rozszerzeniazakresupodmiotowegonastępowaływ zasadziecoroku,począwszyod2014roku.Najbliższerozszerzenienastąpiwewrześniu2016roku,gdykolejnebranżedołącządosystemu(patrzwyżej,rozdział„Planowanyrozwójsystemu”).

Rządwęgierskijestświadomy,żewdrożonysystemwciążmapotencjałdooptymalizacji,uszczelnianiaczyzwiększaniatransparentności.Rządjestotwartynasugestiei opiniepochodzącez rynku(zarównoodprzedsiębiorców,jaki dostawcówsprzętulubusług),dziękiczemusystemCSFfunkcjonujecorazsprawniej.Byłtozdecydowanieefektwspółpracywielupodmiotów,gdziew centralnympunkcieznajdowałsięrządzeswoimpomysłemcentralizacjifiskalizacji,a dostawcyrozwiązańdostarczyliczęśćanalitycznąrozwiązaniaspełniającąwymaganiaNAV.Dziękitakiemupodejściu

unikniętom.in.ryzykazwiązanegoz tym,żejednafirmadostarczapomysłi technologię,przejmującdużywpływnakształtsystemu.

Naprzestrzeniprawietrzechlatfunkcjonowanianowegosystemuw praktycewyciągniętoszeregwnioskówi wprowadzonowieleudoskonaleń.Rząd Węgier nie poprzestaje na pierwotnie wprowadzonych rozwiązaniach, podchodzi do CSF bardzo poważnie i regularnie dokonuje zmian w ustawodawstwie, doskonali także samo rozwiązanie – napodstawiewspółpracyz rynkiemi naukinawłasnychbłędach.Jakwspomnianowyżej,mniejwięcejco rokurozszerzanyjestzakresbranżobjętychobowiązkiemkorzystaniaz kasonline,a systemjestciągleulepszanyi uszczelniany.Procescertyfikacjikastakżejeststaledoskonalony,w celueliminowaniapotencjalnychpodatnościnaomijaniesystemui zwiększaniejego bezpieczeństwa.

WdrożonynaWęgrzechmodelposiadawciążpotencjałdooptymalizacji– w zakresieminimalizowaniabarierwejściadlaprzedsiębiorcówczyosiąganiajeszczewiększychkorzyścipodatkowychdlaskarbupaństwalubwykorzystywaniaefektówsynergiinastykuz innymirozwiązaniamiczydostawcamiusług.PoniżejzamieszczamyskróconąanalizęSWOT57modeluwęgierskiego,m.in.w celupodkreśleniawspomnianegowyżejpotencjału.

56Porazkolejnypotwierdziłosięprzytejokazji,żebardzotrudnojestwyizolowaćefektuzyskanywyłączniedziękiwdrożeniuCSF.57Analizamocnychstron,słabychstron,zagrożeńi szans.Definicjaw Słownikupojęć. ©

201

6 K

PM

G A

dvis

ory

Spó

łka

z og

rani

czon

ą od

pow

iedz

ialn

ości

ą sp

.k. j

est

pols

ką s

półk

ą ko

man

dyto

wą

i czł

onki

em s

ieci

KP

MG

skł

adaj

ącej

się

z n

ieza

leżn

ych

spół

ek c

złon

kow

skic

h st

owar

zysz

onyc

h z

KP

MG

In

tern

atio

nal C

oope

rati

ve (“

KP

MG

Inte

rnat

iona

l”),

pod

mio

tem

pra

wa

szw

ajca

rski

ego.

Wsz

elki

e pr

awa

zast

rzeż

one.

Analiza wewnętrzna

Mocne strony (S) Słabe strony (W)

• Wysokipoziombezpieczeństwadanychi samegosystemu

• Pełnakontrolarządu(administracjipodatkowej)nadsystemem

• Szczelnyprocescertyfikacjiurządzeń

• Szerokizakresaktualnychdanychdostępnychdlaadministracjipodatkowejdoróżnorodnychanaliz

• Narzędziadozdalnegozarządzaniaoprogramowaniemkasorazaktualizacjistawekpodatkowychnakasach

• Narzędziazwiększająceefektywnośćkontroliskarbowej

• Znikomauciążliwośćwdrożeniai funkcjonowaniarozwiązaniadlaprzedsiębiorców

• Kosztywdrożeniai funkcjonowaniarozwiązania(zarównow kontekściesytemu,jaki centralnejinfrastruktury)ponoszonew całościprzezadministracjęrządową58

• Brakmożliwościkomunikacjiw kanaleVPN(połączeniemożliwewyłączniew ramachwydzielonegoAPN)

Analiza zewnętrzna

Szanse (O) Zagrożenia (T)

• Wprowadzeniemożliwościprzenoszeniawłasnościkasyfiskalnejmiędzyprzedsiębiorcami/podmiotami59

• Stworzeniemożliwościkorzystaniaz kanałukomunikacjistworzonegonapotrzebyCSFdoprzesyłaniainnychdanych(związanychchoćbyz realizacjąpotencjalnychusługdodanychnakasachfiskalnych)60

• WprowadzenieinstytucjiLicencjonowanegoDostawcy,któryopróczzapewnianiaurządzeńzgodnychz wymaganiamimodelufiskalizacjionlinedostarczałbynakasach(z wykorzystaniemtechnologiionline)innekomercyjneusługidodane61

• Podażkasfiskalnychuzależnionaw dużejmierzeodpodażymodułówFCU(różniproducencisamychkasorazmodułów)

• Kasaonline,wrazzeswoimmodułemkomunikacyjnym,możestawaćsiękolejnymurządzeniemprzedsiębiorcy,którewymagakomunikacjionline– możetoprowadzićdozakłóceńtransmisji,a takżezwiększakosztypostronieprzedsiębiorcy

58Zgodniez informacjamizamieszczonymiwyżejprzedsiębiorcyuiszczająopłatyzadostępdosystemu,pokrywającekosztytransmisjidanychw sieciGSM

59Powinnotoprowadzićdoobniżeniakosztówwejściadosystemudlaprzedsiębiorcy,pojawiąsięwówczasnp.możliwościleasingukas.60Z zachowaniemodpowiedniegopoziomubezpieczeństwa,dostępnościi wiarygodnościdanychpodatkowychtrafiającychdoCSF.61Wymagałobytopewnejzmianyw architekturzerozwiązania– w zakresiepodziałuodpowiedzialnościzaprzesyłanieokreślonychdanychnaokreślonychetapach.Pozwoliłobyjednaknazmniejszeniekosztówdlaadministracjipodatkowej(wdrożeniei utrzymanierozwiązania),a takżedlaprzedsiębiorców(kasyz możliwościąrealizacjiusługdodanych).

Źródło:opracowaniewłasne

Ramowa analiza SWOT systemu węgierskiego


33

© 2

016

KP

MG

Adv

isor

y S

półk

a z

ogra

nicz

oną

odpo

wie

dzia

lnoś

cią

sp.k

. jes

t po

lską

spó

łką

kom

andy

tow

ą i c

złon

kiem

sie

ci K

PM

G s

kład

ając

ej s

ię z

nie

zale

żnyc

h sp

ółek

czł

onko

wsk

ich

stow

arzy

szon

ych

z K

PM

G

Inte

rnat

iona

l Coo

pera

tive

(“K

PM

G In

tern

atio

nal”

), p

odm

iote

m p

raw

a sz

waj

cars

kieg

o. W

szel

kie

praw

a za

strz

eżon

e.

Rozwiązaniewykorzystanew węgierskimsystemieCSFjestwyraźnienastawionenazapewnieniemaksymalnegopoziomubezpieczeństwaprzesyłanychdanychorazichwiarygodności.Wszystkiekluczowekomponentyrozwiązaniaznajdująsięw zarządzaniuNAV,a całysystem,wrazz jegoinfrastrukturądostępową,obsługujewyłącznieobszarfiskalizacjionline.Z jednejwięcstronyNAVnapełnąkontrolęnadsystemem,podłączonymidoniegokasamii danymiz nichpozyskiwanymi,z drugiejstronyjednaksamodzielnieponosikosztyrozwojui utrzymaniarozwiązania62oraztworzyzamknięty,wyodrębnionybytz istotnympotencjałem,którypozostajeniewykorzystany.

Corazwiększagrupaprzedsiębiorców,posiadającychkasyfiskalne,korzystaz różnegorodzajuusługdodanych(typudoładowaniatelefonów,programylojalnościowe,loteriei inne),którewymagająkomunikacjionlinez dostawcątegotypuusługi.Wymógzapewnieniakomunikacjidotyczyteżbardzojużdziśpowszechnychterminaliobsługującychkartypłatnicze.Kasaonlinew modeluwęgierskimjużsamaw sobiezapewniastosownąkomunikację,jakwspomnianojednakwyżej,jestonazamknięta.Obecnie(z powodurozdzieleniadanych

podatkowychi danychhandlowychprzesyłanychz i dokasfiskalnych)przedsiębiorcy,żebymiećdostępdododatkowychusług,musząinstalowaćdodatkoweurządzeniaodpowiadającezakomunikacjęz dostawcamitychusług.Powodujetonadmierneobciążeniesieci,dodatkowekosztypostronieprzedsiębiorców,możeteżprowadzićtodosytuacji,w którychurządzeniatenawzajemsięzakłócają.

Otwarciekanałukomunikacjidlazewnętrznychdostawcówusługdodanych,przyzachowaniuodpowiedniegopoziomubezpieczeństwadanychfiskalnychorazdostępnościi niezawodnościsytemu,mogłobyprzynieśćszeregpotencjalnychkorzyści:

• większezaangażowaniekluczowychinteresariuszyw projektowanie,testowaniei wdrażaniesystemu;

• współdzieleniekosztówwdrożeniai utrzymaniasystemumiędzyrząda dostawcówusługdodanych;

• potencjalnieniższykoszturządzeńrejestrującychdoponiesieniaprzezodbiorcękońcowego– przedsiębiorcę(jeśliwybierzemożliwośćkorzystaniaz usługdodanych)– dostawcyusługmoglibywspółfinansowaćkosztnowejkasy.

62Jakwspomnianowcześniej,przedsiębiorcyponosząniewielkieopłatyzadostępdosystemu,pokrywająonejednakgłówniekosztytransmisjidanych. ©

201

6 K

PM

G A

dvis

ory

Spó

łka

z og

rani

czon

ą od

pow

iedz

ialn

ości

ą sp

.k. j

est

pols

ką s

półk

ą ko

man

dyto

wą

i czł

onki

em s

ieci

KP

MG

skł

adaj

ącej

się

z n

ieza

leżn

ych

spół

ek c

złon

kow

skic

h st

owar

zysz

onyc

h z

KP

MG

In

tern

atio

nal C

oope

rati

ve (“

KP

MG

Inte

rnat

iona

l”),

pod

mio

tem

pra

wa

szw

ajca

rski

ego.

Wsz

elki

e pr

awa

zast

rzeż

one.

3Doświadczenia wybranych innych krajów

63http://ec.europa.eu/economy_finance/eu/forecasts/2012_autumn/bg_en.pdf64RządBułgariimiałistotnyproblemz oszustwamizwiązanymizesprzedażąpaliwnatereniekraju,stądzakresfiskalizacjiposuniętyzostałdalejniżw jakimkolwiekinnymanalizowanymkraju.

65http://sofiaecho.com/2012/04/17/1809000_bulgarias-revenue-agency-to-check-3000-firms66http://www.novinite.com/articles/162751/National+Revenue+Agency+Puts+Under+Observation+3600+Companies67http://aidosbg.com/2011/04/01/cash-registers-to-be-connected-with-national-revenue-agency-nra/68http://portalvendingowy.pl/swiat/Fiskalizacja_vendingu_w_Bulgarii_i_na_Wegrzech69https://freedomhouse.org/report/nations-transit/2013/bulgaria

3.1 BułgariaW Bułgarii,chcącprzeciwdziałaćróżnorodnymoszustwompodatkowym,zastosowanowielesposobówkontrolipodatnikówi monitorowaniaobrotów63. Pierwszymśrodkiemwymierzonymw nielegalnyobrótdobramibyłostosunkowoniecodziennepodejściedofiskalizacjiobrotu– wprowadzenieobowiązkupodłączeniawszystkichdystrybutorówpaliwnastacjachpaliwdobułgarskiegourzęduskarbowego64.Kolejnymistotnymkrokiembyłowprowadzenieobowiązkupodłączeniakasrejestrującychdoistniejącegojużpaństwowegosystemuinformatycznego,coumożliwiłoaktywnąkontrolętransakcji.Prawow Bułgariinakładanawszystkichsprzedawcówdetalicznychobowiązekrejestrowaniaprzychodówi składaniaraportówdoodpowiednichpodmiotówadministracjipodatkowej,a dziękikasomfiskalnymonlinemonitorowanieaktywnościpodatnikówodbywasięnieprzerwanie.Tuż po wdrożeniu rozwiązania do systemu podłączonych było około 300 tysięcy kas fiskalnych65, obecnie jest to już ponad 400 tysięcy.Systemotrzymujeokoło400milionówparagonów

każdegomiesiącai,podobniejakwęgierski,pozwalanaanalizystatystycznei kontrolnez podziałemnabranżei terytoria66.

PodobniejaknaWęgrzechzastosowanosystemsankcjimającyzmobilizowaćpodatnikówdoprzejścianakasynowejgeneracji.WszystkiepodmiotyzarejestrowanejakopłatnicypodatkuVATmusieliprzejśćnakasyfiskalnepołączonez centralnymsystememdowrześnia2011 roku,a pozostalipodatnicy– najpóźniejdokwietnia201267.Abyzadbaćo poprawnezaimplementowaniesystemuprzezprzedsiębiorców,w przeciągupierwszych10dniodostatecznegoterminuwdrożeniaBułgarzyprzeprowadziliokoło10tysięcylosowychkontrolipodatników.Niewykrytoanijednegoprzypadkuniezastosowaniasiędonowychprzepisów.Zaniedopełnienieobowiązkugroziłakaraw wysokości10 tysięcylewów,czyliokoło5tysięcyEUR68.

Skutecznośćzastosowanychkrokówznalazłapotwierdzeniew zwiększonychprzychodachbudżetupaństwa,wynikającychzewzrostuprzychodówz VAT.Nastąpiłwzrostdeklarowanychobrotówpodatnikóważo 20%w pierwszymrokudziałaniasystemu69.


35

© 2

016

KP

MG

Adv

isor

y S

półk

a z

ogra

nicz

oną

odpo

wie

dzia

lnoś

cią

sp.k

. jes

t po

lską

spó

łką

kom

andy

tow

ą i c

złon

kiem

sie

ci K

PM

G s

kład

ając

ej s

ię z

nie

zale

żnyc

h sp

ółek

czł

onko

wsk

ich

stow

arzy

szon

ych

z K

PM

G

Inte

rnat

iona

l Coo

pera

tive

(“K

PM

G In

tern

atio

nal”

), p

odm

iote

m p

raw

a sz

waj

cars

kieg

o. W

szel

kie

praw

a za

strz

eżon

e.

PrzystawcepodatkuVATwynoszącej20%(20%odnosisiędowszystkichusługi towarów,stawkaobniżona(9%)dotyczywyłączniehoteli70)oznaczałotowzrostdochodówz tytułupodatkuVATo ok.4%,czyliokoło133mlnEURdodatkowychdochodóww pierwszymrokufunkcjonowaniasystemu71. DużysukcesrozwiązanianiezostałzignorowanyprzezKomisjęEuropejską,któraw swoichprzewidywaniachdotyczącychdeficytubudżetowegoBułgariiobniżyławysokość,właśnienabaziezwiększonychprzychodówz VAT-u,przewidywanegodeficytudo1,5%PKBdla2012rokuw porównaniudo2%z 201172.Ostatecznierządbułgarskiosiągnąłznacznielepszyrezultat,ponieważnakoniecroku2012deficytwyniósł0,3%i 0,4%rokpóźniej73.

70http://www.vatlive.com/vat-rates/european-vat-rates/eu-vat-rates/71Dochodypodatkowew 2011rokuszacowanebyłynapoziomie6,5mldlewa(3,32mldEUR),4%wzrostuw rokukolejnymoznaczazatemok.133mlnEURdodatkowychwpływówz tytułupodatkuVAT.

72http://www.euinside.eu/en/news/bulgarias-development-will-depend-mainly-on-public-investments https://www.adfi.minfin.bg/en/pubs/1/7233

73http://ec.europa.eu/eurostat/tgm/table.do?tab=table&init=1&language=en&pcode=tec00127&plugin=174http://www.mfcr.cz/assets/cs/media/Prezentace_2015-06-16_2-Fiscalization-in-the-Republic-of-Croatia-Konference-EET.pdf http://www.fiscalization.hr/en/fiscal-law(artykuł16)

75http://www.elektron-krk.hr/en/fiscalization76http://www.trademagazin.hu/en/hirek-es-cikkek/piaci-hirek/bevalt-az-onlinekassza-horvatorszagban.html http://www.croatiaweek.com/over-e1-billion-more-declared-since-fiscal-cash-registers-became-law-in-croatia/

77http://www.trademagazin.hu/en/hirek-es-cikkek/piaci-hirek/az-online-penztargepek-rendszere-novelte-a-bevallott-beveteleket-horvatorszagban.html

78http://www.radio.cz/en/section/business/minister-to-cut-vat-rate-in-bid-to-mollify-restaurateurs-over-electronic-cash-registers79http://www.trademagazin.hu/en/hirek-es-cikkek/piaci-hirek/az-online-penztargepek-rendszere-novelte-a-bevallott-beveteleket-horvatorszagban.html

3.2ChorwacjaPrzykładChorwacji74tokolejnahistoriasukcesumodelufiskalizacjionlinepotwierdzającasłusznośćtegotypudziałańukierunkowanychnazwalczanieszarejstrefyi zmniejszanielukipodatkowej.

Zewzględunadużyudziałpłatnościgotówkowychw Chorwacji(szczególniepopularnaformarozliczeniapośródpodmiotówmałychi średnich)kontrolapodatnikówbyłautrudniona.Niebyłopodstawdotego,abyudowodnić,żeprzedsiębiorcyraportująznacznieniższeobrotyniżteosiągniętew rzeczywistości.Stądod1stycznia2013rokuwszyscypodatnicywymienieniw ustawiemusząbyćstalepodłączenidofiskalnegosystemurządowegopoprzezInternet– wydrukparagonuniemożesięodbyć,dopókisystemnieotrzymawszystkichniezbędnychdanycho transakcjiodzainteresowanychstron(paragonmusiposiadaćunikalnykodidentyfikacyjny(JIR);jestonodsyłanydopodatnikajakopotwierdzenieotrzymaniawszystkichdanychprzezsystem,wtedyprzedsiębiorcamożewydrukowaćparagondlaklienta75).Modelchorwackicechujesiętymsamymdalejposuniętymzakresemstosowaniakomunikacjionlineniżmatomiejscew modeluwęgierskim– centralnysystemadministracjipodatkowejnietylkozbieradanez paragonóww trybieonline,aledefactoautoryzujeteżwystawieniekażdegoparagonunakasie.

Wdrożeniesystemu,odmomentupodjęciadecyzji(kwiecień2012roku)domomentuprodukcyjnegouruchomienia,zajęłodokładnie8miesięcy.Już1 stycznia2013rokusystemzostałuruchomiony,a jegoimplementacjabyłazaprojektowananatrzyetapy,abynowerozwiązaniewprowadzane

byłosekwencyjniei pozostawałopododpowiedniąkontrolą:

• Od1stycznia2013– branżacateringowa,hotelarskai dużefirmy;

• Od1kwietnia2013– sprzedażhurtowai detaliczna,wolnezawody;

• Od1lipca2013– pozostalipodatnicy.

Rezultatywprowadzeniarozwiązaniaokazałysiębardzopozytywne:

• Fiskalizacjaonlineuzyskaładużepoparciespołeczne;

• Dążysiędodalszejpoprawyfunkcjonowaniarozwiązania;

• Przedsiębiorcynieuznająfiskalizacjionlinezaproblemw codziennymfunkcjonowaniuichbiznesów;

• Branżezwolnionez fiskalizacjiz własnejwolichcązostaćobjętejejobowiązkiem;

• PopewnymczasiefunkcjonowaniaobniżonopodstawowąstawkęVAT.

Najważniejszymsukcesembyłozwiększeniedochodówpodatkowychi wzrostujawnianychdochodówpostroniepodatników76.Wedługdanychchorwackiegoministerstwafinansówpopierwszympełnymrokufunkcjonowaniarozwiązaniachorwackierestauracje,sprzedawcyi prawnicyujawnili o 17,82% większe obroty niż rok wcześniej, co równało się ponad 1 mld EUR przychodów77.Spotkanosięrównieżz sytuacjami,w którychniektórzypodatnicyraportowaliobrotywyższeo rekordowe900%78.Wedługministrafinansów,BorisaLalovaca,oduruchomieniasystemuw 2013rokusprzedawcy i przedsiębiorcy podwoili ujawniane obroty w porównaniu z okresem sprzed wdrożenia rozwiązania79.

© 2

016

KP

MG

Adv

isor

y S

półk

a z

ogra

nicz

oną

odpo

wie

dzia

lnoś

cią

sp.k

. jes

t po

lską

spó

łką

kom

andy

tow

ą i c

złon

kiem

sie

ci K

PM

G s

kład

ając

ej s

ię z

nie

zale

żnyc

h sp

ółek

czł

onko

wsk

ich

stow

arzy

szon

ych

z K

PM

G

Inte

rnat

iona

l Coo

pera

tive

(“K

PM

G In

tern

atio

nal”

), p

odm

iote

m p

raw

a sz

waj

cars

kieg

o. W

szel

kie

praw

a za

strz

eżon

e.

80http://www.porezna-uprava.hr/Dokumenti%20vijesti/Prezentacija%20Izvjesce%20o%20fiskalizaciji-2013godina.pdf81http://countrymeters.info/en/Croatia82Nawetz uwzględnieniemdużegoruchuturystycznego.83Jakistotnesąkwestiewydajnościowew przypadkudużychliczby,transakcjimogliśmyobserwowaćchoćbypodczaswyborówsamorządowychw Polscew 2014r.

WartozwrócićuwagęnachorwackieproblemyzestosowaniemprawidłowychstawekpodatkuVATprzezprzedsiębiorców– byłtogłównyzdiagnozowanyw wynikuprzeprowadzonychkontroliobszarnieprawidłowościw kontekściefunkcjonowaniasystemukasonline.Kolejnymbyłoposiadaniew kasiezbytdużejilościgotówkiw porównaniuz liczbązarejestrowanychtransakcji80.Opisywanywcześniejmodelwęgierski,z uwaginaszerokizakreszaimplementowanychfunkcjikontrolnychi zarządczych(w tymmożliwośćzdalnejaktualizacjistawekpodatkuVATnakasach),dajedużowiększemożliwościmonitorowaniaistotnychaspektówfiskalizacjiobrotu.W efekciełatwiejeliminowaćnajpopularniejszemetodyoszustwpodatkowych.Modelwęgierskijestzatembardziejdojrzałyorazlepiejprzystosowanydokontrolii prewencjiw obszarzefiskalizacji.

Analizującmodelchorwacki,należyteżzwrócićuwagęnaskalęwdrożeniaorazdużąróżnorodnośćstosowanychurządzeń,modeli,systemówoperacyjnychi wersjioprogramowania.Chorwacjajeststosunkowoniewielkimkrajem(liczącymniewieleponad4,2 mlnludności81),cooznaczarównieżmniejsząniżw innychanalizowanychkrajach(czyrozważanymmodeludlaPolski)liczbękaspodłączonychdosystemucentralnego82.Dlatakiejjakw Chorwacjiskaliwdrożenia(i liczbytransakcji)modelautoryzacjidanychi paragonuprzedjegowystawieniemprzezsystemcentralnymożesięsprawdzać.W przypadkuistotniewiększejpopulacjii większejliczbypodłączonychdosystemukas/rejestrowanychtransakcjipojawićsięmożew takimmodeluryzykobraku

wydajnościcałegosystemu(dużaliczbajednoczesnychzapytańdosystemu,np.w trakcieszczytówzakupowych,możeskuteczniezablokowaćcałysystem83).W kontekścieróżnorodnościurządzeń,modeli,systemówoperacyjnychi wersjioprogramowaniatakiepodejściemożeoznaczaćproblemyz zapewnieniempoprawnościi integralnościoprogramowaniadofiskalizacjisprzedaży,jegomonitorowaniai uaktualniania.W modeluchorwackimszerokostosowanesąrównieżurządzeniamobilne– tuz koleinależymiećnauwadzem.in.kwestiebezpieczeństwa(ryzykopenetracjiurządzeńmobilnychprzezszkodliweoprogramowanie)czyniedogodnościi brakoczekiwanejfunkcjonalnościprzypodłączaniudourządzeniamobilnegotakichurządzeńperyferyjnych,jakchociażby:czytnikkodówkreskowych,elektronicznawagasklepowa,wagaetykietująca,szufladakasowa,systemymonitoringusklepowego.


37

© 2

016

KP

MG

Adv

isor

y S

półk

a z

ogra

nicz

oną

odpo

wie

dzia

lnoś

cią

sp.k

. jes

t po

lską

spó

łką

kom

andy

tow

ą i c

złon

kiem

sie

ci K

PM

G s

kład

ając

ej s

ię z

nie

zale

żnyc

h sp

ółek

czł

onko

wsk

ich

stow

arzy

szon

ych

z K

PM

G

Inte

rnat

iona

l Coo

pera

tive

(“K

PM

G In

tern

atio

nal”

), p

odm

iote

m p

raw

a sz

waj

cars

kieg

o. W

szel

kie

praw

a za

strz

eżon

e.

3.3 CzechyW RepubliceCzeskiejtakżezdecydowanosiępodjąćkrokiprowadzącedozwiększeniadochodówpodatkowychi zmniejszenialukipodatkowej.Pomimotrudnościw uchwaleniunowychprzepisówrząddoprowadziłz początkiem2016rokudoprzyjęciauchwaływprowadzającejmodelkasfiskalnychonline,którazacznieobowiązywaćjeszczew tymsamymroku.

Systemkasonline(w językuangielskimnosinazwęEET,a w językuczeskimE-tržby)będziewdrażanystopniowoi będziewykorzystywałdoświadczeniakrajów,którejużdokonałyprzejścianapodobnesystemy.Zakładanyharmonogramwdrożeniaprzewidujenastępującefazy84:

Faza 1

Odpierwszegodniauruchomieniasystemu– branżagastronomicznai hotelarska(około60tysięcypodatników).

Faza 2

Około3miesiąceoduruchomieniasystemu– sprzedażhurtowai detaliczna(około250tysięcypodatników).

Faza 3

Około15miesięcyoduruchomieniasystemu– pozostałebranże,z wyłączeniemwymienionychw fazie4.

Faza 4

Około18miesięcyoduruchomieniasystemu– rzemieślnicyi wybraneinnebranże,np.transport,wolnezawody.

Docelowosystemobjąćma600tysięcyprzedsiębiorców,w tymrzemieślnikówi wszystkichusługodawców.Zaprojektowanogonaobsłużenieokołotrzykrotniewiększejliczbytransakcjiniżsystemchorwacki,a więc30milionówtransakcjidziennie/4tysiącetransakcjinasekundę85.Opozycjazgłaszaobawy,iżwdrożeniesystemubędzieczasochłonnei kosztownez perspektywyprzedsiębiorców,nakładającnanichnadzwyczajniedużekoszty.Jeślizdarzysiętak,żepodatnikniedopełni

obowiązkuimplementacjinowegorozwiązania,tobędzieczekaćgokaraw wysokości500 tysięcyCZK(około 18-19 tysięcy EUR).

Nowerozwiązanieopieraćsięmanaobowiązkustałegokontaktuz systememi raportowaniatransakcji.Dlasystemuniemawiększejróżnicy,z jakiegooprogramowaniapodatnikkorzysta,a także,czydoraportowaniawykorzystywanybędziekomputer,tablet,telefonkomórkowyczykasafiskalna– takdługo,jakprzedsiębiorcawypełniaswojezobowiązaniadotyczącewysyłaniadanychfiskalnychi wystawiaparagonelektroniczny86.

Schematfunkcjonowaniarozwiązaniaw momencietworzeniategoraportuwyglądanastępująco:

1. W momenciedokonaniatransakcjipodatnikzbieraniezbędnedane.

2.Wysyładaneo transakcji,w formieplikuXML,dosystemu(z wykorzystaniemurządzeniaelektronicznegoprzystosowanegodotejoperacji).

3. Systemodsyłapotwierdzenieodbiorudanychwrazz unikalnymkodemparagonu.

4.Klientotrzymujeparagon.

5.Klientmożedokonaćsprawdzenia,czytransakcjazostałazgłoszonai czyparagonzostałwystawionyelektroniczniepoprzezstronęinternetowąsystemu.

Wedługczeskiegoministrafinansówkoszturuchomieniasystemunieprzekroczy317milionówCZK(około12 milionówEUR),a kosztrocznejobsługiwyniesieokoło250milionówCZK(około9milionówEUR)87.Bazującnawstępnychanalizach,Czesilicząnadodatkowewpływyz VAT-u w wysokości18mldCZKroczniepopełnymwdrożeniui uzyskaniucałkowitejfunkcjonalnościsystemu,costanowirównowartośćokoło666mlnEUR.Narok2016rządczeskiuwzględniłjedynie2mldCZK(czyliokoło75 mln EUR)dodatkowychwpływów,mającnauwadzestopniowewdrażanienowegomodelu88.

84http://www.financnisprava.cz/en/financial-administration/electronic-records-of-sales85http://www.ceskenoviny.cz/zpravy/sales-registration-in-cr-to-differ-from-croatian-system/122824786http://www.financnisprava.cz/en/financial-administration/electronic-records-of-sales87http://www.radio.cz/en/section/business/minister-to-cut-vat-rate-in-bid-to-mollify-restaurateurs-over-electronic-cash-registers88http://www.intellinews.com/czech-coalition-finally-pushes-through-e-sales-registration-bill-90442/ ©

201

6 K

PM

G A

dvis

ory

Spó

łka

z og

rani

czon

ą od

pow

iedz

ialn

ości

ą sp

.k. j

est

pols

ką s

półk

ą ko

man

dyto

wą

i czł

onki

em s

ieci

KP

MG

skł

adaj

ącej

się

z n

ieza

leżn

ych

spół

ek c

złon

kow

skic

h st

owar

zysz

onyc

h z

KP

MG

In

tern

atio

nal C

oope

rati

ve (“

KP

MG

Inte

rnat

iona

l”),

pod

mio

tem

pra

wa

szw

ajca

rski

ego.

Wsz

elki

e pr

awa

zast

rzeż

one.

89http://bkm.com.tr/wp-content/uploads/2015/12/Turkey-Advance-Payments-Report1.pdf http://www.salesdatacontroller.com/turkey-upgrading-2-million-fiscal-cash-registers/ http://www.hurriyetdailynews.com/us-giant-verifone-acquires-stake-in-turkish-company.aspx?PageID=238&NID=97693&NewsCatID=345

90http://www.gide.com/sites/default/files/gide_turkey_monthlylegalupdate_en_jan2016_0.pdf

3.4TurcjaW Turcjirównieżwdrożonomodelkasonline.Wszyscyprzedsiębiorcyznajdująsięnaproguprzejściaz kasstaregotypunazupełnienowe,a rządintensyfikujedziałaniaw walcez szarąstrefąi przedsiębiorcamiunikającymipłaceniapodatkówdobudżetu.Stądjużod2013rokubiznesw Turcjiznajdujesięw procesieprzechodzeniaz kasfiskalnychstarejgeneracjidonowychurządzeńwysyłającychdosystemudaneo transakcjiw momenciejejzawieraniai integrującychwszystkieniezbędnedowdrożeniacentralnejfiskalizacjifunkcje(procesowaniekartpłatniczych,diagnostykaonline,zarządzaniekodamiPricelook-upi inne).Zmianąniezostająjednakobjęcisprzedawcyhurtowianipodmiotywystawiającefaktury.W porównaniuz przypadkiemwęgierskimskalaprzejścia(standocelowy)zestaregodonowegosystemuw Turcjijestwiększa– około2milionówkasfiskalnychzostanieostateczniezamienionychnanowoczesneurządzeniazatwierdzoneprzezTurkishRevenueAdministration(rynekszacuje,żewartośćtegoprzejściaosiągniewartość1,6mld USD).Jakdotądimplementacjidokonałoponad120tysięcypodatników,którzywybraliwygodęi korzyściz wykorzystanianowychurządzeńzamiastczekaćzezmianądoostatniejchwili89.Przejściadonowegosystemudokonaćmusząpodmioty,którewykorzystująmobilnePOS-y,dostarczajątowarydodomówklientówlubotrzymująpłatnośćgotówką.Na przykładkina,teatry,organizatorzykoncertówczywydarzeńsportowychmusząwykorzystywaćnowysystem,jeślichcą,żebykasafiskalnadrukowałabiletynasprzedawanewydarzenia90.

Centralnysystemfiskalnyw Turcjifunkcjonujew podobnysposóbdowęgierskiego,jednakżeistniejejednazasadniczaróżnicaw architekturzesystemu– w zakresiesposobukomunikacjimiędzykasamirejestrującymia systememcentralnym.NaWęgrzech

wykorzystujesiędedykowanyAPN– wydzielonyi zamkniętykanałkomunikacji,doktóregowyłącznieNAVmadostęp(orazprzedsiębiorcy/posiadaneprzeznichkasy,pracującew systemieonline).W TurcjistosujesięodpowiednikanałVPN,zapośrednictwemktóregozestawianesąpołączeniamiędzykasąa systememcentralnym.Dziękitemu,żejesttoVPN,a nieAPN,producentkasmamożliwośćnawiązaniadwustronnejkomunikacjiz kasą,a przeztomożewysyłaćdokasróżneusługiorazodbieraćokreślonekomunikatyodpodłączonychkas.Oczywiściesamatransmisjadanychniezbędnychdlafunkcjonowaniamodelufiskalizacjionlineodbywasiębezpiecznymkanałemi trafiaododpowiednichstrukturrządowych.PrzyzastosowaniupołączeniaVPNcałakomunikacja(zarównoz systememcentralnym,jaki dostarczycielamiusług)jestprzesyłanaprzywykorzystaniukartyMIM.

Efektywnepodejściez wykorzystaniemkanałuVPNobniżakosztyimplementacjidlaadministracji– naWęgrzech(wykorzystaniededykowanegoAPN)kosztywdrożeniaponiosłowyłącznieNAV,a w Turcji(wykorzystanieVPN)częśćkosztówuruchomieniai utrzymaniaprzenoszonajestnaproducentakas,któryangażujesięfinansowow celuuzyskaniadostępudokanałukomunikacji.

Obecnieprzedsiębiorcytureccystojąprzeddokładnieanalogicznąsytuacją,cowęgierscyw 2013roku.Rządustaliłterminyprzejściaposzczególnychgruppodatnikównasprzętnowejgeneracjii przyłączeniedosystemucentralnego,jednakżebazowałnainnychkryteriachniżWęgrzy.W przypadkuTurcjipodstawowymkryteriumdoborugruppodatnikówjestwysokośćprzychodu,stądplanwdrożeniaprezentujesięnastępująco:

• Do1kwietnia2016obowiązekprzejściananowysystemdlapodatników,którychsprzedażlubprzychodyprzekroczyły1mlnTRYw roku2014;


39

© 2

016

KP

MG

Adv

isor

y S

półk

a z

ogra

nicz

oną

odpo

wie

dzia

lnoś

cią

sp.k

. jes

t po

lską

spó

łką

kom

andy

tow

ą i c

złon

kiem

sie

ci K

PM

G s

kład

ając

ej s

ię z

nie

zale

żnyc

h sp

ółek

czł

onko

wsk

ich

stow

arzy

szon

ych

z K

PM

G

Inte

rnat

iona

l Coo

pera

tive

(“K

PM

G In

tern

atio

nal”

), p

odm

iote

m p

raw

a sz

waj

cars

kieg

o. W

szel

kie

praw

a za

strz

eżon

e.

Kasęmożnanabyćwyłącznieodcertyfikowanychprzezrząddostawcówkasfiskalnych91(aktualniejestichniewielu,negocjacjez kolejnymitrwają).ProcedurauzyskaniakasyfiskalnejnowejgeneracjiwyglądabardzopodobniedoprocedurystosowanejnaWęgrzech:

1. Podmiotgospodarczy,któryjestzobowiązanydoużywanianowychPOS-ów,musizaaplikowaćdoswojegourzęduskarbowegoo specjalnepozwolenienakasęfiskalną.Pozwoleniemusiwskazywać,ilekasfiskalnychpodatnikzamierzakupić.

2.Z wykorzystaniempozwoleniapodatnikudajesiędocertyfikowanegodostawcykasrejestrującychnowejgeneracjii kupujeurządzenie.

3.W momencie,w którympodatnikposiadajużurządzenie/a,aplikujedoodpowiednichkomórekrządowycho zainstalowanienaswoichkasachrejestrującychspecjalnegooprogramowaniadającegodostępdosystemucentralnego.

4.Oprogramowaniezostajezainstalowanetakszybkojakjesttomożliwei urządzeniestajesięw pełnifunkcjonalne.

Dlaposiadaczyspecjalnychkart(TürkiyeFinansBusinessCard,HappyCard,FaalCard,SiftahCard)możliwyjestzakupkasrejestrującychnowejgeneracjiw formieratalnej(płatnośćrozłożonana36miesięcy)92.

• Do1lipca2016dlapodatników,którychsprzedażlubprzychodymieściłysięw przedziale1mln– 500 tys.TRYw roku2014;

• Do1października2016dlapodatników,którychsprzedażlubprzychodymieściłysięw przedziale500tys.– 150tys.TRYw roku2014;

• Do1stycznia2017dlapodatników,którychsprzedażlubprzychodybyłyponiżej150tys.TRYw roku2014,a takżedlapodatników,którzyrozpoczęlidziałalnośćgospodarcząw roku2015.

Datywskazująostatecznytermin,doktóregonależywymienićkasyrejestrujące,alejeślipamięćfiskalnakasyzostaniezapełnionawcześniej,toniebędziewymieniona– w takiejsytuacjiprzejścienasprzętnowejgeneracjistajesiękoniecznością,bezwzględunawolępodatnikakwalifikującegosiędopowyższychgrup.

Jeślichodzio podatników,którzyrozpoczęlidziałalnośćgospodarcząpo1 stycznia2016roku,sąonizobowiązanidozaaplikowaniao przyłączeniedosystemucentralnegow przeciągu30 dni(lub60dniw przypadkuniektórychregionów)oddniarozpoczęciadziałalności.

91http://www.turkiyefinans.com.tr/en-us/sme/pos-services/Pages/cash-register-pos.aspx92http://www.gide.com/sites/default/files/gide_turkey_monthlylegalupdate_en_jan2016_0.pdf ©

201

6 K

PM

G A

dvis

ory

Spó

łka

z og

rani

czon

ą od

pow

iedz

ialn

ości

ą sp

.k. j

est

pols

ką s

półk

ą ko

man

dyto

wą

i czł

onki

em s

ieci

KP

MG

skł

adaj

ącej

się

z n

ieza

leżn

ych

spół

ek c

złon

kow

skic

h st

owar

zysz

onyc

h z

KP

MG

In

tern

atio

nal C

oope

rati

ve (“

KP

MG

Inte

rnat

iona

l”),

pod

mio

tem

pra

wa

szw

ajca

rski

ego.

Wsz

elki

e pr

awa

zast

rzeż

one.

4Studium przypadku dla Polski4.1Analizasytuacjiw Polsce– wybrane

zagadnieniaw zakresiedochodówpodatkowychskarbupaństwa

4.1.1 Struktura dochodów budżetu państwa

Dochodybudżetupaństwaw Polsceopartesąw znakomitejwiększościnadochodachpodatkowych,którychudziałw całkowitychdochodachpaństwaoscylujew ostatnichlatachwokół90%.Podatki pośrednie, w tym VAT,

stanowią ponad 70% dochodów podatkowych. Sam podatek od towarów i usług jest najistotniejszym elementem składowym dochodów skarbu państwa – w ostatnichsiedmiulatachodpowiadałza40-45%dochodówogółem.Poniższatabelaprezentujekształtowaniesiędochodówskarbupaństwaw latach2010-2016.

Kategoria Lata

2010 2011 2012 2013 2014 2015* 2016*

Dochody podatkowe 222,6 243,2 248,3 241,7 254,8 269,8 276,1

Podatki pośrednie 165,2 180,2 181,9 175,4 187,1 199,5 194,1

VAT 107,9 120,8 120,0 113,4 124,3 134,6 128,7

Akcyza 55,7 57,9 60,5 60,7 61,6 63,6 64,1

Podatek od gier 1,6 1,5 1,4 1,3 1,2 1,3 1,4

Podatek dochodowy od osób prawnych

21,8 24,9 25,1 23,1 23,3 24,5 26,0

Podatek dochodowy od osób fizycznych

35,6 38,1 39,8 41,3 43,0 44,4 46,9

Od kopalin - - 1,4 1,9 1,4 1,5 1,5

Tabela 4. Struktura dochodów budżetu państwa w latach 2010-2016 (w mld PLN)


41

© 2

016

KP

MG

Adv

isor

y S

półk

a z

ogra

nicz

oną

odpo

wie

dzia

lnoś

cią

sp.k

. jes

t po

lską

spó

łką

kom

andy

tow

ą i c

złon

kiem

sie

ci K

PM

G s

kład

ając

ej s

ię z

nie

zale

żnyc

h sp

ółek

czł

onko

wsk

ich

stow

arzy

szon

ych

z K

PM

G

Inte

rnat

iona

l Coo

pera

tive

(“K

PM

G In

tern

atio

nal”

), p

odm

iote

m p

raw

a sz

waj

cars

kieg

o. W

szel

kie

praw

a za

strz

eżon

e.

Kategoria Lata

2010 2011 2012 2013 2014 2015* 2016*

Tonażowy - - - - - - -

Od instytucji finansowych

- - - - - - 5,5

Od sklepów wielopowierzchniowych

- - - - - - 2,0

Podatki zniesione - - - - - - -

Dochody niepodatkowe 24,5 32,3 37,1 36,0 27,2 25,8 35,9

Środki z UE i inne nie do zwrotu

3,2 2,1 2,2 1,5 1,5 1,5 1,7

Razem dochody 250,3 277,5 287,6 279,2 283,5 297,2 313,8

Udział VAT-u w dochodach ogółem

43,1% 43,5% 41,7% 40,6% 43,8% 45,3% 41,0%

Źródło:Opracowaniewłasnenapodstawieinformacjii danychz załącznikówdoustawbudżetowychz lat2010-2016,wykonaniebudżetudlalat2010-2014i plan(*)budżetudlalat2015-2016

Analizapowyższejtabeliprowadzidokilkuwniosków.Dochodypodatkoweprezentujądośćstabilnytrendwzrostowy,przekładasiętonastabilnywzrostdochodówogółem.Od 2010 rokunastąpiłwzrostdochodówogółemo ponad25%,a dochodówpodatkowycho około24%.Wolniejwzrastałydochodyz tytułupodatkuVAT,osiągającnaprzestrzenianalizowanychlatwzrosto ok.19%.W roku2011nastąpiłopodniesieniepodstawowejstawkiVAT-u (z 22%do23%),copowinnoprzełożyćsięnadodatkowywzrostw tejkategoriidochodów.Niemniejstałosięodwrotnie,wpływyz tytułupodatkuVATw latach 2012-2013malały– zarównow ujęciuwartościowym,jaki w relacjidodochodówskarbupaństwaogółem.Wśródprzyczyntegostanurzeczy

wymieniasięograniczonąkonsumpcjęPolaków,możnarównieżdoszukiwaćsięzwiększeniaaktywnościw zakresieunikaniaopodatkowania(wzrostlukipodatkowejo 7-8%w tymokresie).

PodstawowastawkaVAT-u w Polsceto23%,obecniejednaz wyższychw Europie.Obowiązujeonaod1 stycznia2011roku,jakotymczasowa,do31grudnia201693.Opróczpodstawowejsąrównieżdwiestawkiobniżone– 8%dlanp.winogron,owocówtropikalnych,cytrusowychi oleistych,sadzonekdrzewi krzewów,drewnaopałowego,mięsa,rybi zwierzątżywych,a takżestawka5%,któraobejmujepodstawoweproduktyżywnościowe(np.chleb,nabiał,przetworymięsne,produktyzbożowe:mąka,kasze,makaron,soki),książkidrukowaneorazwydawanena

dyskach,taśmachi innychnośnikach,a takżeczasopismaspecjalistyczne.Dla porównaniastawkipodatkuodtowarówi usługnaWęgrzechsąnieznaczniewyższe:podstawowa27%,stawkiobniżone18%dlausłughotelarskichoraz5%nanp.książkii leki9495.

Aktualnasytuacjafiskalnaw Polscejestpodobnadotej,w którejrządwęgierskidecydowałsięnawdrożeniesystemukasonline(m.in. poziomlukipodatkowej,deficytbudżetowy)– któretodziałanie,jakwskazywaliśmyw poprzednichczęściachraportu,przyniosłobardzopozytywneskutki.W Polsce również nadszedł czas na zdecydowane kroki zapobiegawczo-naprawcze, nakierowane na problem luki podatkowej.

93PoprzedniapodstawowastawkapodatkuVATwynosiła22%.94http://www.finanse.mf.gov.pl/vat/stawki-podatkowehttp://abc-podatki.pl/stawki-vat/ http://aktyprawne.poznajpodatki.pl/podatek-od-towarow-i-uslug-vat/ustawa-o-vat-wykaz-towarow-i-uslug-opodatkowanych-stawka-podatku-w-wysokosci-7/ http://ec.europa.eu/taxation_customs/resources/documents/taxation/vat/how_vat_works/rates/vat_rates_en.pdf

95http://www.worldwide-tax.com/hungary/hun_vat.asp © 2

016

KP

MG

Adv

isor

y S

półk

a z

ogra

nicz

oną

odpo

wie

dzia

lnoś

cią

sp.k

. jes

t po

lską

spó

łką

kom

andy

tow

ą i c

złon

kiem

sie

ci K

PM

G s

kład

ając

ej s

ię z

nie

zale

żnyc

h sp

ółek

czł

onko

wsk

ich

stow

arzy

szon

ych

z K

PM

G

Inte

rnat

iona

l Coo

pera

tive

(“K

PM

G In

tern

atio

nal”

), p

odm

iote

m p

raw

a sz

waj

cars

kieg

o. W

szel

kie

praw

a za

strz

eżon

e.

Kategoria Lata

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012* 2013*

Luka podatkowa w mln EUR

2908 2977 1 916 1 211 511 2743 6038 6051 6837 9 391 10131

Luka podatkowa jako procent należności podatkowych

18 17 9 5 2 9 20,8 18,1 18,7 25,3 26,7

Luka podatkowa jako procent zrealizowanych należności podatkowych

22,0 20,5 9,9 5,3 2,0 9,9 26,3 22,1 23,0 33,9 36,4

4.1.2 Problem szarej strefy oraz luki podatkowej

Polska,podobniejakWęgry,mierzysięz problememdużychrozmiarówlukipodatkowej.W przypadkuobukrajówlukapodatkowadotyczyprzedewszystkimpodatkuVAT.W porównaniuz Węgrami,gdzielukapodatkowautrzymujesięnaw miaręstabilnympoziomie,w Polscejestonapodatnanawahania96.

Tabela 5 Luka podatkowa (VAT) w Polsce w latach 2003-201397

Źródło:Opracowaniewłasnenapodstawieinformacjii danychz raportów„StudytoquantifyandanalysetheVATGapintheEU-27MemberStates;TAXUD/2012/DE/316FWCNo.TAXUD/2010/CC/104”lipiec2013(lata20032011)i „StudytoquantifyandanalysetheVATGapintheEUMemberStates2015Report;TAXUD/2013/DE/321FWCNo.TAXUD/2010/CC/104”maj2015(lata2012-2013).

Jakpokazujepowyższezestawienie,problem luki podatkowej w Polsce jest poważny i ma tendencję do pogłębiania się. Rozmiar luki podatkowej plasuje nas wśród tych krajów Unii Europejskiej, które najgorzej radzą sobie z tym zagadnieniem(Litwa,Słowacja,Grecja,Włochy,Czechy).Zgodniez wcześniejwspomnianymiwahaniamirozmiarulukiw Polscezaprzykładmożeposłużyćfakt,żemiędzy2004a 2007rokiemlukapodatkowazmalałaażo 15punktówprocentowych,osiągającpoziom,któryspotykanyjestwyłączniew absolutnejczołówcekrajówUE(Holandia,Dania,Irlandia,Malta).Wrazz początkiemkryzysufinansowegow latach2007-2009lukapodatkowagwałtownierosła,osiągającostateczniebardzowysoki

poziom.Odtamtegoczasuproblemzdążyłjużosiągnąćalarmującypoziom.Próbującrównoważyćbudżetorazposzukującsposobównazwiększeniedochodówskarbupaństwa,polskirządodlatobiecujepodjąćzdecydowanedziałaniazmierzającedozwiększeniaprzychodówpodatkowych,w szczególnościpoprzezredukcjętzw.szarejstrefy,a tymsamymredukcjęlukipodatkowej.

Należypamiętać,żewysokośćlukipodatkowejzależygłównieodskutecznościściąganiaprzezadministracjęnależnychwpływówz podatkuVAT.JednakżesamaściągalnośćVAT-u zależyodwieluczynników,a oszustwapodatkowetotylkojedenz jejelementów.Doinnychczynnikówdziałającychnaniekorzyśćbudżetupaństwanależąnaprzykład:

• niezarejestrowanetransakcje;

• uchylaniesięodopodatkowania;

• wyłudzeniapodatkowe;

• opóźnieniaw regulowaniuzobowiązańmiędzyprzedsiębiorstwami;

• błędyksięgowe;

• bankructwa.

Dlategowłaśnie– powracającjeszczedowspomnianegokryzysufinansowego,któryspowodowałfalębankructwwśródprzedsiębiorstwnietylkow Polsce,alei naświecie– częśćnegatywnychzmianw pierwszymokresiekryzysumożnawytłumaczyćznikaniempodmiotówz rynku.Jednakżerozmiarlukipóźniejjedyniesiępowiększał,comożeoznaczać,żepodatnicyw dużejczęści


43

© 2

016

KP

MG

Adv

isor

y S

półk

a z

ogra

nicz

oną

odpo

wie

dzia

lnoś

cią

sp.k

. jes

t po

lską

spó

łką

kom

andy

tow

ą i c

złon

kiem

sie

ci K

PM

G s

kład

ając

ej s

ię z

nie

zale

żnyc

h sp

ółek

czł

onko

wsk

ich

stow

arzy

szon

ych

z K

PM

G

Inte

rnat

iona

l Coo

pera

tive

(“K

PM

G In

tern

atio

nal”

), p

odm

iote

m p

raw

a sz

waj

cars

kieg

o. W

szel

kie

praw

a za

strz

eżon

e.

zmieniliswojepodejściedouczciwegopłaceniapodatkówi rozmiarlukiobecnieniepowinienbyćtłumaczonywyłącznieupadaniemprzedsiębiorstw.

SumującwszystkiewartościszacowanychprzezKElukpodatkowychz ostatnichlatw Polsce(2009-2013), otrzymujemykwotęok.38,5 mldpodatkowych.Dajetookoło150 mld PLN.Dlaporównanianiektórewydatkiplanowanew budżecienarok2016to:

• Oświatai szkolnictwowyższe– 17,1 mldPLN;

• Obronanarodowa– 28,4mldPLN;

• Ochronazdrowia– 7,2mldPLN;

• DofinansowanieZUS-u – ok.52mld PLN.

Mającnauwadzepowyższe,rozwiązanie problemu ściągalności VAT-u powinno być jednym z priorytetów polskiego rządu,ponieważpozwoliłobynazmniejszeniepoziomudeficytubudżetupaństwalubumożliwiłobysfinansowaniedodatkowychdziałańprorozwojowych.

Lukapodatkowajestelementemszerszegozagadnienia,jakimjestszarastrefa98.Głównymkryteriumklasyfikującymdanądziałalnośćgospodarcządoszarejstrefyjesttworzeniewartościdodanej,którawymykasiętradycyjnejobserwacjistatystycznejprowadzonejprzeznarodoweurzędystatystyczne99. Tworząjąm.in.problemyzwiązanez:

• handlemproduktaminielegalnegopochodzenia,

• handlemnielegalnymiproduktamilubusługami,

• nielegalnąformąsprzedaży,

• nierejestrowanymzatrudnieniemlub

• niezarejestrowanymitransakcjami.

Uwzględniającwpływpieniężnywszystkichwyżejwymienionychelementów,GUSocenia,żew ostatnichlatach2009-2012szarastrefawynosiła

około12,6-14,5%polskiegoPKB(tabelaGUSobok),a w 2014osiągnęłapoziomokoło214mldPLN.

Szarastrefaniejesttworemjednorodnym.Dzielisięonanadwie,różneodsiebieczęści– aktywnąi pasywną.Aktywnaszarastrefacechujesiętym,żeobiestronytransakcjiumawiająsięnauregulowaniepłatnościzausługę(lubtowar)bezwystawieniafaktury(lubparagonu),tudzieżdwiestronyświadomienawiązująwspółpracęo charakterzestosunkupracybezstosownejumowylubz umowąuwzględniającąjedynieczęśćfaktycznierealizowanychprac(i wynagrodzeniazanie).W takiejsytuacjiobiestronytransakcjisąświadomenielegalnejaktywnościi obiestronyrobiątoświadomiedlazysku.Pasywnaszarastrefacechujesiętym,żetylkosprzedawcalubusługodawca(lubpracodawca)osiągakorzyśćz tytułuniezarejestrowaniatransakcji(lubumowy)– np.gdyklientpłacizaobiadw restauracjilubzatowarw sklepieosiedlowymi wychodziniezainteresowanyotrzymaniemparagonu,coprzedsiębiorcawykorzystujei nierejestrujetransakcji.Pasywnaczęśćszarejstrefyjestistotniewiększaniżczęśćaktywna,ponieważobecnie(danena2014rok)w Polscemaonawymiarok.10,6% PKB,czyliwielokrotniewięcejniżczęśćaktywna.Wpływnatomarównieżfakt,żew przypadkupasywnejczęściszarejstrefytransakcjijestwięcej,alenamniejszekwoty,częstorozliczanew gotówcew miejscach,gdzieniesądostępneterminalepłatnicze,cowykluczamożliwośćpłatnościelektronicznych.W przypadkuaktywnejczęściszarejstrefytransakcjesąnawyższekwoty(stądmotywacjaobustronw szukaniukorzystniejszychwarunkówzawarcianp.umowyremontuczyusługbudowlanych),alesą rzadsze.100

98Definicjitegozjawiskaw literaturzeznaleźćmożnawiele.GłównyUrządStatystycznystosujeokreślenie„szaragospodarka”.Używasięrównieżnazwy„gospodarkanieformalna”,„gospodarkanieobserwowalna”,„gospodarkaw cieniu”,wykorzystująctłumaczeniez językaangielskiegoshadoweconomy,„gospodarkadrugiegoobiegu”,„gospodarkaukryta”,„gospodarkapodziemna”,„gospodarkagotówkowa”czy„czarnagospodarka”.

99„Szarastrefaw polskiejgospodarce”,InstytutBadańnadGospodarkąRynkową,2014100http://www.money.pl/gospodarka/wiadomosci/artykul/szara-strefa-w-polsce-placenie-karta-mogloby,226,0,2054114.html ©

201

6 K

PM

G A

dvis

ory

Spó

łka

z og

rani

czon

ą od

pow

iedz

ialn

ości

ą sp

.k. j

est

pols

ką s

półk

ą ko

man

dyto

wą

i czł

onki

em s

ieci

KP

MG

skł

adaj

ącej

się

z n

ieza

leżn

ych

spół

ek c

złon

kow

skic

h st

owar

zysz

onyc

h z

KP

MG

In

tern

atio

nal C

oope

rati

ve (“

KP

MG

Inte

rnat

iona

l”),

pod

mio

tem

pra

wa

szw

ajca

rski

ego.

Wsz

elki

e pr

awa

zast

rzeż

one.

101http://wyborcza.biz/biznes/1,148065,19490333,polska-szara-strefa-czyli-70-dni-w-podziemiu.html#ixzz44TtFWJ2b102www.ibngr.pl/content/download/2173/20176/file/Szara%20strefa%202016.pdf

Elementy szarej strefy Lata

2010 2011 2012 2013

Działalność

„legalna”

Działalność ukryta 8,6 7,9 9,5 9,8

Działalność nieformalna 3,3 3,5 3,7 3,9

Działalność nielegalna 0,7 0,7 0,8 0,8

Szara strefa (razem) 12,6 12,1 14,0 14,5

Sekcje PKD Lata

2010 2011 2012 2013

Przemysł 1,3 1,1 1,4 1,5

Budownictwo 2,4 2,4 2,5 2,6

Handel i naprawa pojazdów samochodowych,

zakwaterowanie i gastronomia5,8 5,6 6,1 6,1

Transport i gospodarka magazynowa 0,6 0,4 0,6 1,0

Obsługa rynku nieruchomości 1,0 1,1 1,6 1,4

Pozostałe sekcje 1,5 1,5 1,8 1,9

Szara strefa (razem) 12,6 12,1 14,0 14,5

Tabela 6 Szacunki udziału szarej strefy (gospodarki nieobserwowanej) w tworzeniu PKB w latach 2010-2013 (w proc.)

Tabela 7 Szacunki udziału szarej strefy w tworzeniu PKB w latach 2010-2013 (w proc.), w podziale na sekcje PKD

Źródło:Opracowaniewłasnenapodstawie„Szarastrefaw polskiejgospodarcew 2016roku”,InstytutBadańnadGospodarkąRynkową,marzec2016

Źródło:Opracowaniewłasnenapodstawie„Szarastrefaw polskiejgospodarcew 2016roku”,InstytutBadańnadGospodarkąRynkową,marzec2016

BadaniaprzeprowadzoneprzezGUSpokazująrównież,żenarozmiarszarejstrefynajwiększywpływmiaładziałalnośćnieewidencjonowanaprzezzarejestrowaniepodmioty.Ukrywanie części dochodów legalnie działającej firmy na przestrzeni lat 2010-2013 wynosiło przeciętnie około 9% PKB, czyli około 66% całej szarej strefy. Pozostałaczęśćszarejstrefypochodziłaz wynagrodzeńosóbfizycznychz tytułuwykonywanianierejestrowanejpracy.Największy udział w szarej strefie mają branże: remontowo-budowlana, handel i naprawa pojazdów samochodowych, a także zakwaterowanie i gastronomia. W 2013szarastrefaw tychobszarachstanowiła8,7%PKB101102.


45

© 2

016

KP

MG

Adv

isor

y S

półk

a z

ogra

nicz

oną

odpo

wie

dzia

lnoś

cią

sp.k

. jes

t po

lską

spó

łką

kom

andy

tow

ą i c

złon

kiem

sie

ci K

PM

G s

kład

ając

ej s

ię z

nie

zale

żnyc

h sp

ółek

czł

onko

wsk

ich

stow

arzy

szon

ych

z K

PM

G

Inte

rnat

iona

l Coo

pera

tive

(“K

PM

G In

tern

atio

nal”

), p

odm

iote

m p

raw

a sz

waj

cars

kieg

o. W

szel

kie

praw

a za

strz

eżon

e.

4.1.3 Wyzwania bieżącej polityki fiskalnej103

Polska,odczasówzmianustrojowychnaprzełomielat80.i 90.XXwieku,rokrocznienotujedeficytbudżetowy– czyliwydatkipaństwaprzewyższająwpływydoskarbupaństwaw danymrokufiskalnym.Przekładasiętonarosnącynieustanniedługpubliczny104. Poziompolskiejgospodarkirośnie,zwiększasięteżpoziomzamożnościPolaków,wciążjednakpaństwoodgrywabardzoważnąrolęw stymulowaniurozwojugospodarczego,wyrównywaniuszansi potencjałówrozwojowych,dbaniuo sprawiedliwośćspołeczną.Zapewnianieśrodkównafunkcjonowaniechoćbytakichsystemówi obszarów,jak:ubezpieczeniaspołeczne,opiekazdrowotna,naukai edukacja,badaniai rozwój,obronnośći bezpieczeństwo,szerokopojętaadministracjapubliczna,różnorodneprogramyi inicjatywyspołeczne,obsługadługupublicznegopochłaniabardzodużeśrodkipostroniewydatkówpaństwa.Postronieprzychodówmamydoczynieniaz nieustającymprocesemposzukiwanianowychźródełprzychodówlubzwiększaniaefektywnościgenerowaniaprzychodóww jużistniejącychźródłach,połączonymz nieodzownympodejmowaniempróbwyważeniatychdziałań(zwiększającychprzychodyskarbupaństwa)z obciążeniem,jakieonegenerujądlaobywatelii przedsiębiorców.NaszkrajdopieroniedawnouzyskałpozytywnądecyzjęKomisjiEuropejskiejw sprawiezdjęciaprocedurynadmiernegodeficytu105.Nakoniecroku2015poziomdeficytubudżetowegowyniósł2,8%PKB,natomiastdługpublicznyszacowanybyłna220mldEUR(49%PKB)106.

Wspomnianowyżejo problemieszarejstrefyi lukipodatkowejjakoo bardzoistotnychobszarachdlazwiększaniatransparentnościgospodarkiorazuczciwościobrotu,a takżeodzyskania

traconych(nieujawnionych)dochodówpodatkowych.Mającnauwadzestrukturęprzychodówskarbupaństwa,a takżedbałośćo możliwiedobrystanfinansówpublicznychorazograniczanieprzywołanegowyżejdeficytubudżetowego,ograniczanielukipodatkoweji zwiększanieściągalnościpodatkuVATstajesiępriorytetem.Lukapodatkowaw Polscenotujeaktualniewysokiepoziomy,plasującPolskęwśródnajgorzejradzącychsobiez tymproblememkrajówUE.Tymsamymwalkaz lukąpodatkowąjestpodwójnieistotna.

Polityka fiskalna w Polsce ma przed sobą wiele wyzwań,związanychz sytuacjągospodarcząw krajui naświecie,sytuacjągeopolityczną,sytuacjądemograficzną,stanemfinansówpublicznychw krajuczyrozpoczętymniedawnoostatnimokresemdostępnościdużychśrodkówunijnych,umożliwiającychpodejmowanieróżnorodnychinwestycji.Kluczowez tychwyzwańmożnapodsumowaćnastępująco:

• potrzeba bilansowania / zmniejszenia nierównowagi budżetowej,abyutrzymaćsiępozaprocedurąnadmiernegodeficytu;

• ograniczenie wzrostu wydatków publicznychpodczasożywieniagospodarczego(politykaantycykliczna);

• konieczność współfinansowania inwestycji ze środków z Unii Europejskiej – aby wykorzystać środki unijne, Polska musi zapewnić środki na tzw. wkład własny;

• poszukiwanie środków dla sfinansowania nowych programów społecznych czy prorozwojowych,inicjowanychprzezobecnyrząd.

Podjęciedziałańw odpowiedzinawszystkiez wymienionychwyżejwyzwańbędziebardzotrudne.Niemniej

z pewnościąrządposzukiwałbędziesposobów,abytegodokonać.Ma toszczególneznaczeniew obliczuzainicjowanychlubzapowiedzianychprogramów/zmian,realizującychzłożoneprzezpartięrządzącąobietnicewyborcze– poniżejzamieszczamylistęwybranychinicjatywwrazz szacowanymiichkosztami:

• Program500+– flagowyprojektrządowy,któryzostałjużwdrożony,a jegopopularnośćjestbardzowysoka(w krótkimczasiezłożono1,4mlnwniosków,w tym400tys.online).Kosztyfunkcjonowaniaprogramuw 2016roku,zewzględunajegouruchomieniew kwietniu,wyniosą17mldzł,a od2017roku22– 23mldzłrocznie107.

• Obniżeniewiekuemerytalnego– powrótdowartościwiekuemerytalnegodlakobieti mężczyznsprzedreformyw 2012rokuobciążybudżetw trochęmniejszymstopniuniżprogram500+.Wedługekspertówłącznykosztdlafinansówpublicznychw ciągunajbliższychtrzechlatwyniesieokoło40mldzł,w tymdlabudżetupaństwaokoło30mld108.

• Podniesieniekwotywolnejodpodatkudo8tys.PLN– wedługszacunkówpodwyższeniekwotywolnejbędzieoznaczałozmniejszenieprzychodówz PITo około18-20mldzł.Dodatkowomającnawzględziefakt,żePITzasilabudżetyjednosteksamorządowych(37%wspływówz PIT),topodniesieniekwotywolnejbędzieskutkowałoutratąokoło10mldzłotychrocznie(z 18-20mldwspomnianychwcześniej)z budżetówsamorządów.Dlawiększościsamorządówutrataprawie20%wpływówz PITtoogromnyproblem,dlaczęściz nichmożenawetoznaczaćbrakpłynnościfinansowej109.

• Bezpłatnelekidlaseniorów– reformanajmniejobciążającabudżet,ponieważnałożononaniąograniczeniew postacizałożenia,żew latach2016-2025maksymalnylimitwydatkówz budżetupaństwaw konsekwencjitejreformywyniesie8,6mldzł.Dodatkowookreślono,żew pierwszymrokukosztfunkcjonowaniaustawybędzienapoziomieok.0,5mldzł110.

103http://www.money.pl/gospodarka/wiadomosci/artykul/szydlometr-money-pl-zly-wynik-rzadu-pis,77,1,2043725.html104W ujęciunominalnym.W relacjidoPKBzdarzałysięokresy,gdywielkośćdługupublicznegomalała(jako%PKBPolskiw danymroku).105Z definicjątejprocedury(i warunkachbrzegowychjejstosowania)możnazapoznaćsięm.in.tu:http://sejm.gov.pl/Sejm7.nsf/BASLeksykon.xsp?id=CB1926B8D1C08F7CC1257A7100324798&litera=P&SessionID=DKCH3DU27U

106http://www.fakt.pl/finanse/deficyt-budzetowy-2016-uchwalony-rzad-zadluzy-sie,artykuly,599187.htmlhttps://www.wprost.pl/521925/Rzad-przyjal-budzet-na-rok-2016-Dlug-publiczny-wzrosnie-do-niemal-50-proc-PKB

107http://wiadomosci.dziennik.pl/opinie/artykuly/518591,sergiusz-prokurat-program-500-plus-to-powod-do-wstydu.html108http://www.money.pl/gospodarka/wiadomosci/artykul/skad-pis-wezmie-pieniadze-na-obnizenie-wieku,192,0,1995968.html109http://www.polskieradio.pl/42/276/Artykul/1547242,Podniesienie-kwoty-wolnej-od-podatku-zdemoluje-samorzadowe-finanse110http://tvn24bis.pl/z-kraju,74/bezplatne-leki-dla-seniorow-sprawdz-szczegoly-projektu,604233.html ©

201

6 K

PM

G A

dvis

ory

Spó

łka

z og

rani

czon

ą od

pow

iedz

ialn

ości

ą sp

.k. j

est

pols

ką s

półk

ą ko

man

dyto

wą

i czł

onki

em s

ieci

KP

MG

skł

adaj

ącej

się

z n

ieza

leżn

ych

spół

ek c

złon

kow

skic

h st

owar

zysz

onyc

h z

KP

MG

In

tern

atio

nal C

oope

rati

ve (“

KP

MG

Inte

rnat

iona

l”),

pod

mio

tem

pra

wa

szw

ajca

rski

ego.

Wsz

elki

e pr

awa

zast

rzeż

one.

• ObniżenieCIT– kolejnapozycjanaliściereform(zarównorządu,jaki partiiopozycyjnych).WedługwyliczeńNowoczesnejobniżenieCITdo15%wiązaćsiębędziez kosztamiw wysokości7,2mldzł111.

Mającnawzględzieprzytoczonewyżejwyzwaniapolitykifiskalnej,w tymplanowanelubjużwdrażanereformy,konieczne jest wdrożenie zdecydowanych kroków znacznie zwiększających ściągalność podatku VAT i poprawiających kontrolę nad podatnikami,zmniejszająctymsamymszarąstrefęi ograniczającychlukępodatkową.

111http://wyborcza.biz/biznes/1,147752,19616731,nowoczesna-chce-15-proc-podatku-cit-i-wiekszej-kwoty-wolnej.html


©201

6KPMGAdv

isorySpó

łkaz og

raniczon

ąod

powiedz

ialnoś

ciąsp

.k.jes

tpo

lską

spó

łkąko

man

dytowąi c

złon

kiem

sieciKPMGskład

ając

ejsięz nieza

leżn

ychsp

ółek

człon

kowsk

ichstow

arzyszon

ychz KPMG

Internationa

lCoo

perative

(“KPMGIn

ternationa

l”),pod

miotemprawasz

wajca

rskieg

o.W

szelkiepraw

aza

strzeż

one.

47

Naprzestrzeniostatnichkilkunastulatrządyw Polscepodejmowałyróżnedziałaniazmierzającedoograniczeniaszarejstrefyi lukipodatkowej,a tymsamymzwiększeniawpływówpodatkowych.Aktualnieszacowanawielkośćszarejstrefyorazwysokośćlukipodatkowejwskazują,żedziałaniatenieprzyniosłyspodziewanychdługofalowychefektów.Poniżejprzywołujemyi opisujemykilkainicjatywrządowychw tymzakresie.

4.2.1 Rozszerzenie obowiązku stosowania kas fiskalnych

Dążeniedoznalezieniaszybkiegoi skutecznegorozwiązaniaproblemufiskalizacjiobrotuwidaćw działaniachwszystkichrządówodponaddekady.Pierwszymkrokiemkupełnejfiskalizacjigospodarkibyłorozszerzenieobowiązkustosowaniakasfiskalnychz 2004roku.Następnie,naprzestrzeni12kolejnychlat,dokonanokilkurozszerzeńtegoobowiązku.Pozwalałotozakażdymrazemobjąćcorazszerszyzakresbranżi zawodów,pozostawiająccorazwęższykrągbranżniepodlegającychobowiązkowejfiskalizacji.Dozawodów,któredopieroniedawnodołączyłydogronaobjętychobowiązkiemfiskalizacji,należąnp.lekarze,którzyw efekcierozszerzeniaz 2015rokumusząmiećkasęfiskalnąbezwzględunagenerowaneobroty.

Wprowadzaniekasfiskalnychdopolskiejgospodarkiodbywałosięstopniowo.Obowiązekposiadaniakasfiskalnychzakładał,żekażdyprzedsiębiorcamusiposiadaćkasę,aleznacznaczęśćpodmiotówpodlegałazwolnieniompodmiotowym(np.podatniknieosiągającyobrotóww rokupodatkowympowyżej20tys.PLN,byłautomatyczniezwolniony)lubprzedmiotowym(np.usługilekarskie).Stądodmomentuwprowadzenia

pierwszegoobowiązkuewidencjitransakcjinakasierejestrującejz rokunarokzwolnieniaz posiadaniakasbyłystopniowoograniczanei prawodozwolnieniabyłozabierane.Wedługostatniejnowelizacjiustawyz 2015 rokuzwolnieniepodmiotoweprzestałoobowiązywaćdlakonkretnychusługwarsztatówsamochodowych,stacjidiagnostycznychpojazdów,lekarzyi dentystów,prawników,fryzjerówi kosmetyczkiorazczęściusługlokaliz branżygastronomicznej,ponieważtamministerstwodopatrzyłosięw 2014r.najwięcejnadużyćw zakresieewidencjonowaniasprzedaży.Nadużyciatepolegałynaunikaniupłacenianależnychpodatkówpoprzezdeklarowanietylkopewnejczęśćsprzedaży,w celunieprzekroczenialimitu20tys.PLNi wykorzystaniazwolnieniapodmiotowego.Rok2016jestostatnimrokiem112,w którymzastosowanieznajdątymczasowezwolnienia,cooznacza,żepocząwszyodroku2017,każdyprzedsiębiorcasprzedającynarzeczkonsumentówbędziemiałobowiązekzakupukasyfiskalnej.Celem ograniczeniazwolnieńi doprowadzeniadosytuacji,w którejdocelowocipodatnicybędąmusieliwydawaćparagonyfiskalne,jestochronauczciwychprzedsiębiorcówi konsumentów,a takżeosiągnięcietransparentnejgospodarki113 o minimalnymmożliwymudzialeszarej strefy.

Efektem rozszerzania obowiązku posiadania kasy fiskalnej jest wyraźny wzrost obrotów tuż przed wdrożeniem i po jego zakończeniu, w grupach obejmowanych obowiązkiem. Wyzwaniemnatomiastwciążpozostajeutrzymaniewyższegopoziomuujawnionychobrotów(a tymsamymzwiększonychwpływówpodatkowych)w kolejnychokresach.WedługdanychMFwzrostobrotóww grupiepodatnikówobjętychobowiązkiemstosowaniakasfiskalnychod1stycznia2015r.wyniósł

4.2Wybranedotychczasowedziałaniaw zakresiezmniejszanialukipodatkowej

około31%,a wpływyz VAT-u pochodząceodtejgrupywzrosłyo 17,4%.Dla porównaniaprzedsiębiorcy,którzyjużposiadalikasy,wykazalijedynie5%wzrostobrotów114.Aparatskarbowyniemaaktualniewystarczającychzasobówi narzędzi,abyprowadzićczęstekontrolerzetelnościrejestracjiobrotunakasachfiskalnych– częśćpodatnikówz czasemstajesiębardziejskłonnadounikaniarejestrowaniaczęścitransakcji,nierośniewięc(a czasemwręczspada)skalarejestrowanych(ujawnionych)obrotów.


Naprzestrzenilatsposobyzachętyi sankcjonowaniapodatnikówodnośniezakupui stosowaniakasniezmieniłysięznacznie.Różnicepojawiłysięjedyniew sytuacjachdotyczącychmotywowaniaprzedsiębiorcówdoszybszegoprzejścianakasyfiskalne.Dośrodkówzachętynależyzwłaszczamożliwośćodliczeniaczęścikosztównabyciakasy.Wartośćpieniężnai procentowaw odniesieniudokosztucałkowitegokasyzmieniałasięw ostatnichlatach.Obecniemożnaodliczyćdo90%kosztuzakupupierwszychkas(aleniewięcejniż700PLNnajednąkasę),potemkażdadokupowanakasa(któraniebyłazgłoszonarazemz wcześniejszymiw momenciepierwszejfiskalizacji)jużniepodlegaodliczeniu115.

Abymócskorzystaćz możliwościodliczeniaczęścikosztówzakupukasy,należy:

• byćwłaścicielemkasy(leasing,dzierżawa,czyodkupodinnejfirmyniekwalifikujądoodliczenia);

• posiadaćdowódzapłatycałejnależnościzakasę;

• posiadaćkasę,któraw momenciezakupuposiadaważnąhomologacjęMF;

• złożyćoświadczenieo liczbiei miejscuinstalacjikas;

• w ciągu7dnioddokonaniafiskalizacjikaspowiadomićMFo dokonaniufiskalizacji;

• użytkowaćkasęzgodniez przepisami116.

112http://ksiegowosc.infor.pl/podatki/vat/kasy-fiskalne/735561,Kasy-fiskalne-2016-ostatni-rok-zwolnienia.html113http://sigmapartner.pl/artykul/2016-ostatni-rok-bez-kasy-fiskalnej-czy-rowniez-dla-twojej-firmy/114http://ksiegowosc.infor.pl/podatki/vat/kasy-fiskalne/736786,Skutki-likwidacji-zwolnienia-z-obowiazku-stosowania-kas-fiskalnych.html115 Wcześniejpozwalanonaprzykładodliczyćpołowękosztówzakupupierwszejkasy(aleniewięcejniż2500PLNnakasę).116 http://www.profisnet.pl/urzadzenia-fiskalne.html ©

201

6 K

PM

G A

dvis

ory

Spó

łka

z og

rani

czon

ą od

pow

iedz

ialn

ości

ą sp

.k. j

est

pols

ką s

półk

ą ko

man

dyto

wą

i czł

onki

em s

ieci

KP

MG

skł

adaj

ącej

się

z n

ieza

leżn

ych

spół

ek c

złon

kow

skic

h st

owar

zysz

onyc

h z

KP

MG

In

tern

atio

nal C

oope

rati

ve (“

KP

MG

Inte

rnat

iona

l”),

pod

mio

tem

pra

wa

szw

ajca

rski

ego.

Wsz

elki

e pr

awa

zast

rzeż

one.

Wydawaćbysięmogło,żepokryciedonawet90%kosztówzakupukasyjestznacznymobciążeniemdlabudżetu,jednakżerealiawyglądająinaczej(zwłaszczaw kontekściegenerowanychzwiększonychdochodówpodatkowych).Przywołującponowniezmianywprowadzonerozporządzeniemz listopada2014r.(zniesienieod1.01.2015 r.zwolnieńz obowiązkukorzystaniaz kasfiskalnychdlaokreślonychgruppodmiotów),zaobserwowanoefektw postacizainstalowaniaponad50 tys.kaspowejściuw życienowychprzepisów117. W efekciekosztowałotobudżetpaństwaokoło55mlnPLN(o 7 mlnwięcejniżpierwotniezakładano).JednakżeMFszacowało,żeodmomenturejestracjikasdokońca2015 rokubudżetosiągniedodatniefektnetto(poodjęciukosztówdofinansowaniazakupukas)w wysokościok.46mln PLN(z tytułuwiększegopoboruVAT),a w kolejnymrokuróżnicabędziejużtrzycyfrowa– 125mlnPLN.Ostatecznieokazałosię,żew 2015rokuosiągniętozyskw wysokości35mlnPLN,a szacunkidodatniegoefektunarok2016obniżonodo120 mln PLN118.

Jeślichodzio sposobysankcjonowaniapodatników,którzyniestosująsiędorozporządzeniao obowiązkufiskalizacji,sąonetakiesameodponad12lati polegająm.in.na:

• obciążeniupodatnikadodatkowymzobowiązaniempodatkowymw wysokości30%kwotypodatkunaliczonegoprzynabyciutowarówi usług,liczącczasodrozpoczęciaewidencjizapomocąkasyfiskalnej(niedotyczyosóbfizycznychprowadzącychjednoosobowądziałalność);

• wykluczeniez możliwościotrzymaniazwrotukosztówzazakupkasy;

• w przypadkuosóbfizycznychprowadzącychjednoosobowądziałalnośćgospodarcząorazspółekosobowychmożezostaćprzyznanakaragrzywnyzawykroczenieskarbowe119.

Jeśliszerokozakrojonewprowadzeniekasw 2004rokuspotkałosięz pesymizmemw ocenieefektywnościtegorozwiązanialubotwartąwrogościązestronyróżanychgruppodatników(np.strajktaksówkarzyw Warszawie),torezultatwejściaw życietakiejzmianyprawnejwykazałniezaprzeczalnei znacznekorzyścijużpotrzechlatach.W 2007rokulukapodatkowadotyczącaVAT-u zmalałaz 17%do2%,cowyprowadziłonasnadrugiemiejscew UniiEuropejskiejpodtymwzględem,ustępowaliśmyjedynieHolendrom,którzyniemająlukiprocentowej(0%).Późniejbyłojednakdużogorzej– podatnicyoswajalisięz nowymsystemem,skłonnośćdoniewystawianiaparagonów(i nierejestrowaniasprzedaży)rosła,a tymsamymnapowrótrosłaszarastrefai lukapodatkowa.

117DaneRządowegoCentrumLegislacyjnego,stanw drugimkwartale2015r.118http://ksiegowosc.infor.pl/podatki/vat/kasy-fiskalne/736786,Skutki-likwidacji-zwolnienia-z-obowiazku-stosowania-kas-fiskalnych.html119http://dentonet.pl/jaka-kara-grozi-za-brak-kasy-fiskalnej-po-1-marca-2015/ http://www.arslege.pl/ewidencja-obrotu-i-kwot-podatku-naleznego-przy-zastosowaniu-kas-rejestrujacych/k76/a20257/ http://ksiegowosc.infor.pl/podatki/vat/kasy-fiskalne/289574,Co-grozi-za-brak-kasy-fiskalnej.html


49

© 2

016

KP

MG

Adv

isor

y S

półk

a z

ogra

nicz

oną

odpo

wie

dzia

lnoś

cią

sp.k

. jes

t po

lską

spó

łką

kom

andy

tow

ą i c

złon

kiem

sie

ci K

PM

G s

kład

ając

ej s

ię z

nie

zale

żnyc

h sp

ółek

czł

onko

wsk

ich

stow

arzy

szon

ych

z K

PM

G

Inte

rnat

iona

l Coo

pera

tive

(“K

PM

G In

tern

atio

nal”

), p

odm

iote

m p

raw

a sz

waj

cars

kieg

o. W

szel

kie

praw

a za

strz

eżon

e.

Tabela 8 Luka podatku VAT jako % całkowitych należności VAT-u w danym roku, lata 2000-2011

Kraj członkowski Lata

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

Austria 9 11 8 11 11 11 14 13 13 9 10 13

Belgia 9 14 11 15 13 13 13 11 15 16 15 16

Bułgaria 23 26 32 23 14 10 7 12 4 15 10 15

Czechy 30 29 29 31 12 10 16 19 23 25 29 28

Dania 11 11 10 9 10 9 9 9 11 9 9 10

Estonia 13 16 17 18 24 14 11 9 19 13 15 18

Finlandia 12 13 13 13 14 12 12 15 15 10 15 14

Francja 11 13 15 15 14 14 15 14 16 20 19 19

Niemcy 11 14 13 13 13 13 12 14 13 10 13 12

Grecja 25 22 23 27 28 31 32 32 29 35 31 39

Węgry 22 28 30 26 23 27 27 24 26 26 28 30

Irlandia 9 1 4 6 3 7 7 9 11 15 11 10

Włochy 23 25 24 28 29 28 24 23 26 31 25 27

Łotwa 16 21 22 22 23 15 11 11 26 42 37 41

Litwa 30 34 33 38 42 36 33 29 29 40 36 36

Luksemburg 15 15 13 13 10 9 8 11 12 8 17 17

Malta 17 17 16 15 20 9 10 13 12 10 9 4

Holandia 9 8 7 6 3 3 2 0 4 9 3 9

Polska 17 21 18 18 17 9 5 2 9 15 12 15

Portugalia 3 5 6 6 7 3 6 7 9 20 16 16

Rumunia 42 49 39 39 45 34 37 36 37 49 48 48

Słowacja 27 27 28 21 24 20 27 31 30 36 38 37

Słowenia 4 5 5 6 6 5 5 7 9 11 10 10

Hiszpania 6 8 10 7 5 1 1 10 22 34 16 21

Szwecja 6 6 6 5 4 4 5 4 3 2 1 2

Wielka Brytania 12 13 13 10 11 11 13 13 15 13 13 13

Źródło:Opracowaniewłasnenapodstawieinformacjii danychz raportów„StudytoquantifyandanalysetheVATGapintheEU-27MemberStates;TAXUD/2012/DE/316FWCNo.TAXUD/2010/CC/104”lipiec2013. ©

201

6 K

PM

G A

dvis

ory

Spó

łka

z og

rani

czon

ą od

pow

iedz

ialn

ości

ą sp

.k. j

est

pols

ką s

półk

ą ko

man

dyto

wą

i czł

onki

em s

ieci

KP

MG

skł

adaj

ącej

się

z n

ieza

leżn

ych

spół

ek c

złon

kow

skic

h st

owar

zysz

onyc

h z

KP

MG

In

tern

atio

nal C

oope

rati

ve (“

KP

MG

Inte

rnat

iona

l”),

pod

mio

tem

pra

wa

szw

ajca

rski

ego.

Wsz

elki

e pr

awa

zast

rzeż

one.

Przykładowesposobynaunikanieopodatkowaniaz ramachfunkcjonowaniakasfiskalnych(kasstaregotypu,niedziałającychw trybieonline)przytoczonezostaływ opisiemodeluwęgierskiego– w przypadkurynkupolskiegowiększośćz nichrównieżmiałazastosowanie.

Cechącharakterystycznąfiskalizacjiw Polscejestfaktwykorzystywaniaprzezbardzodużączęśćpodmiotówkasrolkowych(60-70%rynkupolskiego)120. Ichudziałw rynkukasjestznaczniewyższyniżinnychrodzajówkasi niedziejesiętobezpowodu.Kasytegotypunieposiadająoneelektronicznejpamięcifiskalnej,stądtransakcjerejestrowanesąnarolkachpapierui w takiejformieprzechowywanenapotrzebyewentualnejkontroli.Właśnietensposóbrejestracjitransakcjidajedużepoledonadużyćdlaprzedsiębiorców,ponieważutrudniaprocesweryfikacjidanychprzezkontrolerówskarbowych.Wykrycienieprawidłowościw cyfrowymzapisietransakcjijestdużoprostszedlaalgorytmukomputerowegoniżprzejrzenie,częstoprzytłaczającejliczbypapierowychrolekz zapisanymiparagonamii przeanalizowanietychfizycznychzapisów.Należyrównieżpamiętać,żetuszużywanynaparagonachznikapookreślonymczasieodwydruku,a jeślirolkiniesąpoprawnieprzechowywane,toczastenmożebyćwyjątkowokrótki,conietyleprzeszkadzaw kontroli,a jąuniemożliwia.Dla przedsiębiorcówwykorzystywanietychurządzeńtorównieżkłopot,ponieważmusząregularniekupowaćrolkipapieru.Wedługszacunkówmożetobyćnawetponad150EURroczniedodatkowychkosztównakażdąwykorzystywanąkasę121.Dodatkowopodatnikmusizapewnić(i częstoopłacać)przestrzeń,w którejmagazynujerolkiprzeznaczonedokontroli,cow dłuższejperspektywieczasowejrównieżprzekładasięnaznacznekoszty.

Reasumując, wdrożone rozwiązania okazały się długofalowo nieskuteczne,problem,którymiałzostaćrozwiązany,wciążistnieje,a jegoskalajestznaczna.Niezbędna jest zatem zmiana jakościowa, nowe podejście do fiskalizacji obrotu – tą zmianą może być model kas online.

4.2.2 Inne metody

Loteria paragonowa

Opisanywyżejobowiązekposiadaniakasfiskalnychstwarzawymógnabyciai używaniakasyfiskalnejprzezprzedsiębiorcę.W praktyceu wieluprzedsiębiorcówczęśćtransakcjiniejestjednakrejestrowananakasie– jesttowynikiemalbocelowegodziałaniaprzedsiębiorcy(pomijaniewybranychtransakcjilubichczęści),albowykorzystaniaokazjiw postaciklienta,któryniechce/niepotrzebujeotrzymaćparagonufiskalnego.Wprowadzajączatemobowiązekposiadaniakasfiskalnychorazsystemsankcjiskierowanychdoprzedsiębiorców,rządwywierapresjęnaprzedsiębiorców.Problembrakurejestracjitransakcjimożnateżjednakpróbowaćrozwiązaćz drugiejstrony– uświadamiającklientówi zachęcającichdopobieraniaczywręczżądaniawydaniaparagonudlakażdejtransakcji.WedługdanychMFo niewydaneparagonyfiskalneubiegasięmniejniż7%Polaków,jesttuzatemdużepoledooptymalizacji.Od października2015 rokuobserwowaćmożemysukcesybardzodobrzerozreklamowanejLoteriiparagonowej.Od1październikakażdyparagonnaminimum10PLNmógłstaćsięlosemw loterii,o ilekonsumentzarejestrowałgoelektronicznienastronieloterii.Okresowopremiowanesąrównieżkonkretnebranże(możliwośćwygraniadodatkowychatrakcyjnychnagródw przypadkurejestracjiparagonupochodzącegoz takiejwłaśniebranży).Jakdotądbyłyto:fryzjerstwo,prywatnapraktykalekarskai dentystyczna,warsztaty

120DaneCompS.A.121http://www.romania-insider.com/p-electronic-cash-register-means-to-fight-tax-evasion-new-regulations/139970/122http://www.dziennikzachodni.pl/pieniadze/a/narodowa-loteria-paragonowa-wez-paragon-z-warsztatu-samochodowego-od-1-kwietnia-i-wygraj-opla,9810853/

123 http://www.polskieradio.pl/42/273/Artykul/1602694,Wspieraj-uczciwa-konkurencje-Dolacz-do-akcji-Popieram-loterie124 http://www.mf.gov.pl/it/ministerstwo-finansow/wiadomosci/aktualnosci/-/asset_publisher/M1vU/content/loteria-paragonowa-%E2%80%93-o-tym-sie-mowilo-w-2015-roku/pop_up;jsessionid=36353D8DB85933A3F6C135E1D89C9D24?_101_INSTANCE_M1vU_viewMode=print

125 http://biznes.onet.pl/wiadomosci/finanse/loteria-paragonowa-2015-zasady-czy-to-sie-oplaca/9y0bgk

samochodoweorazpunktysprzedażydetalicznejczęścii akcesoriówdosamochodów.Branżeniesąoczywiściedobieraneprzypadkowo,wybóropartyjestnaprawdopodobieństwiezaistnieniatransakcjiniezarejestrowanej122.

Loteriacieszysiębardzodużymzainteresowaniem– półrokuodjejrozpoczęciazarejestrowanoponad75,5 mlnparagonów.Organizatorzyzwracająrównieżuwagęnastalewysokiei stabilnezainteresowanieloteriąi rejestrowaniemparagonów123. Hasło „loteriaparagonowa”zajęłopierwszemiejscew kategorii„tematy,o którychsięmówiło”wedługraportudotyczącegonajpopularniejszychhasełwpisywanyw wyszukiwarkęGoogleprzezPolakóww roku2015.To znacznysukces,ponieważzarównoakcjaedukacyjna,jaki samaloteriawystartowałyna3miesiąceprzedkońcemroku124.

Obecnieniemożnajeszczeoszacowaćrealnegowpływuloteriinazwiększeniewpływówpodatkowych,w szczególnościz tytułupodatkuVAT.Możnaodwołaćsiędoprzykładówkrajów,któretegotypuloteriejużprowadziły.Przykładytepokazują,żedodatkoweprzychodypodatkowew wynikuprzeprowadzenialoteriiwielokrotnieprzewyższająkosztyjejorganizacjii przeprowadzenia.NaSłowacjiloteriaorganizowanajestod2013roku,a nagrodylosowanesącodwatygodnie.Kosztnagródwyniósłw 2013 r.aż1mlnEUR,a w całym2013 rokudobudżetusłowackiegowpłynęłoo 512 mlnUSDwięcejniżrokwcześniej– niewyizolowanotujednakwpływusamejloterii.Cociekawe– naSłowacji,którązamieszkuje5mlnmieszkańców,zarejestrowano85mlnparagonów(17paragonównamieszkańca).Znaczniezwiększyłasięteżliczbaskargnaprzedsiębiorcówniewydającychparagonów– w przeciągupółrokuprzedloteriąministerstwootrzymało300takichskarg,a półrokupostarcieloterii– 7000.W Portugaliizainwestowanow nagrody2,4mlnEUR,coprzełożyłosięnaokoło800mlnEURwiększychwpływówdobudżetuporokufunkcjonowanialoterii.Zarejestrowanoogromnąliczbę270mlnparagonów,a liczbawydanychparagonóww porównaniuz rokiem2013,przedrozpoczęciemloterii,wzrosłao 46%125.


51

© 2

016

KP

MG

Adv

isor

y S

półk

a z

ogra

nicz

oną

odpo

wie

dzia

lnoś

cią

sp.k

. jes

t po

lską

spó

łką

kom

andy

tow

ą i c

złon

kiem

sie

ci K

PM

G s

kład

ając

ej s

ię z

nie

zale

żnyc

h sp

ółek

czł

onko

wsk

ich

stow

arzy

szon

ych

z K

PM

G

Inte

rnat

iona

l Coo

pera

tive

(“K

PM

G In

tern

atio

nal”

), p

odm

iote

m p

raw

a sz

waj

cars

kieg

o. W

szel

kie

praw

a za

strz

eżon

e.

Loteriaparagonowawydajesięmiećkrótkookresowywpływnazwiększaniewolumenurejestrowanychtransakcji,a tymsamymnazwiększaniewpływówpodatkowych– chybażebędzieprowadzonacyklicznie.Wówczasjednakkolejnejejedycjemogąróżnićsięcodoswojejefektywności.Czaspokaże,jakbędziew przypadkupolskiejloterii.

Jednolity Plik Kontrolny

Kolejnympomysłemnazwiększenieefektywnościkontrolipodatkoweji zmniejszenielukipodatkowejjestwprowadzenieJednolitegoPlikuKontrolnego(JPK)od1lipca2016 roku.Całośćrozwiązaniaopieraćsiębędzienadostarczaniuprzezpodatnikówdourzęduskarbowego,w ujednoliconejformieelektronicznej,danychz ksiągpodatkowych.Administracjaskarbowazyskaw tensposóbdostępdoszerokiegospektrumustandaryzowanychdanychw formieelektronicznejz możliwościąprowadzeniaróżnorodnychanaliz,w tymanalizporównawczych.

Oileobowiązekposiadaniakasfiskalnychczyloteriaparagonowatodziałaniaukierunkowanegłównienamniejszepodmioty,handeldetaliczny,wybraneusługi,towprowadzenieJPKsłużyćmazwiększeniutransparentnościobrotuorazminimalizacjinieprawidłowościpodatkowychwśródnajwiększychpłatnikówpodatków– dużychpodmiotówgospodarczych.

Największepodmiotyraportowaćbędą:

• fakturyVAT;

• wyciągibankowe;

• księgirachunkowe;

• rejestryVAT;

• operacjemagazynowe126.

WedługMinisterstwaFinansówwprowadzenieJPKprzynieśćmadodatkowe200mlnPLNdobudżetu

w pierwszymrokufunkcjonowania,a w następnych12miesiącachjuż300 milionów.Korzyściniekończąsiętylkonaaspekciefinansowym,JPK również:

• skróciczaskontroli;

• ograniczykosztyadministracji;

• poprawisprawozdawczość;

• umożliwiscentralizowaniewszystkichdanycho podmiotach.

Wysokieoczekiwaniasąuzasadnione,gdyżwprowadzenieJPKwykorzystywaćbędziestandardyOECDwypracowaneprzezkraje,którezdążyłyjużwdrożyćtakisystemu siebie.Mowao np.Portugalii,Francji,Luksemburgu,Holandii.PolskieJPKzbliżonebędziedowersjiluksemburskiej.W Portugaliisystemstałsięsymbolemsukcesuinformatycznejmodernizacjiadministracjipodatkowej127 – zwiększyłwpływyz VAT-u ażo 13%w pierwszymrokufunkcjonowania,a powprowadzeniucentralnegorejestrufakturw następnymrokuprzyrostwpływówz podatkuVATosiągnąłpoziom20%128.Dodatkowoteż,dziękiwprowadzeniuJPK,możliwebyłowykrycie128tys.podmiotów,którenieregularniepłaciłyVATi aż40%z nichzdecydowałosięskorygowaćswojedeklaracjepodatkowe129.

Mechanizm odwróconego VAT

Mechanizmtzw.odwróconegoobciążeniaVAT-emniektórychtowarówmazazadanieprzeciwdziałanienadużyciomi oszustwomw podatkuVAT.W przypadkustosowaniategomechanizmuobowiązekodprowadzeniaVAT-u dourzęduskarbowegociążynakupującym,a nienasprzedającymtowar.PierwotniemechanizmodwróconegoVAT-u obejmowałsprzedażuprawnieńdoemisjigazówcieplarnianychorazobrótzłomem,niektórymisurowcamiwtórnymi,niektórymiwyrobamistalowymiorazproduktamii półproduktamiz miedzi.

W roku2015listatowarówobjętychtzw.odwrotnymobciążeniem VAT-emzostałarozszerzona.Objętonimdodatkowegrupytowarów,w szczególnościtelefonykomórkowe,gry,konsoledogier,laptopy,wszelkiegotypupodobneinstrumentyi urządzeniaelektroniczne.Dodatkowoodwróconymobciążeniemobjętezostałytakżeniektórewyrobystaloweorazzłotoi biżuteria.

PodstawowymcelemwprowadzeniamechanizmuodwróconegoVAT-u jestukrócenienadużyćpodatkowych,w szczególnościtzw.karuzelipodatkowych.Organyskarbowedostająw tensposóbinstrumentydościganiategotypuprzypadkówi przedewszystkimuniemożliwieniawykorzystaniamechanizmunaliczaniai odliczaniapodatkuVATw różnychokresachrozliczeniowychjakomechanizmuwyłudzaniaopodatkowania.

Ministerstwofinansówwypowiadasiępozytywnieo efektachfunkcjonowaniamechanizmuodwróconegoVAT-u dlaelektroniki130,szczególniekorzystnieprzedstawianajestsytuacjaw zakresieobrotustalą,Resort oszacował łączne skutki tych regulacji na 424 mln zł. Z jednej strony ograniczenie bezpośrednich strat budżetu państwa oszacowano na 537 mln zł. Z drugiej jednak strony MF podaje, że ograniczenie możliwości oszustw podatkowych w branży stalowej przyczyniło się prawdopodobnie do wzrostu tego procederu w innych branżach zagrożonych tego rodzaju przestępstwami. W efekcie wyłudzenia w innych obszarach wzrosły o 113 mln zł131.

Niewiadomo,jakiebędądalszelosymechanizmyodwróconegopodatkuVAT– aktualnierządzącapartiazapowiadaław swojejkampaniiwyborczej132odejścieodtegomechanizmu.

126http://www.comarch.pl/erp/zmiany-prawa/vat/comarch-gotowy-na-wprowadzenie-jednolitego-pliku-kontrolnego-jpk/127 http://www.kpmg.com/pl/pl/issuesandinsights/articlespublications/strony/co-oznacza-wprowadzenie-jednolitego-pliku-kontrolnego.aspx

128 http://www.biznes.newseria.pl/news/rewolucja_w_kontroli,p1060652294129 http://wyborcza.biz/biznes/1,147584,19615135,fiskus-cichcem-rusza-po-vat.html130 http://podatki.gazetaprawna.pl/artykuly/895102,szczurek-wprowadzenie-odwroconego-vat-na-elektronike-juz-daje-efekty.html131 http://www.rp.pl/VAT/302179963-Odwrocony-VAT-jest-skuteczny.html#ap-2132 Kampaniapoprzedzającawyboryparlamentarnew 2015r. ©

201

6 K

PM

G A

dvis

ory

Spó

łka

z og

rani

czon

ą od

pow

iedz

ialn

ości

ą sp

.k. j

est

pols

ką s

półk

ą ko

man

dyto

wą

i czł

onki

em s

ieci

KP

MG

skł

adaj

ącej

się

z n

ieza

leżn

ych

spół

ek c

złon

kow

skic

h st

owar

zysz

onyc

h z

KP

MG

In

tern

atio

nal C

oope

rati

ve (“

KP

MG

Inte

rnat

iona

l”),

pod

mio

tem

pra

wa

szw

ajca

rski

ego.

Wsz

elki

e pr

awa

zast

rzeż

one.

4.3.1 Główne założenia rozwiązania

Obecniestosowanew Polscerozwiązaniai modeldziałaniaw obszarzefiskalizacjiobrotui kontrolipodatkowejnieprzynosząoczekiwanychefektów,przynajmniejw zakresieefektywnegoi długofalowegozmniejszaniaskalinieujawnionychtransakcjioraztrwałegoograniczanialukipodatkowej.Pozytywnyefektwprowadzeniaobowiązkufiskalizacjiobrotuz lat2004-2008jużdawnosięwyczerpał(lukapodatkowaponowniewzrosław kolejnychlatach),danedoprowadzeniaefektywnychi skutecznychkontrolipodatkowychsąbardzotrudnodostępne,a możliwośćprecyzyjnegodoborupodmiotówdoprowadzeniakontrolijestbardzoograniczona.Fiskalizacji w Polsce potrzebne są zatem nowy impuls oraz zmiana jakościowa,któradaszansęnazwiększenieefektywnościdziałaniaaparatuskarbowego,zwiększenieściągalnościpodatkóworazzwiększenietransparentnościobrotu.

Opisywanyw naszymraporcieprzykładmodeluwęgierskiego(kasy online,systemCSF)pokazuje,żetegotypuzmianaw podejściudofiskalizacjiobrotudajewymiernerezultaty.Z dotychczasowychobserwacjifunkcjonowaniarozwiązaniawęgierskiegomożnawnioskować,żejegowdrożeniezapewniam.in.:

• zwiększoneprzychodypodatkowe(główniew zakresiepodatkuVAT),zasilająceskarbpaństwa;

• większątransparentnośćobrotu(i całejgospodarki);

• szybszyi prostszydostępdoinformacji;

• możliwośćprowadzeniaprzezadministracjępodatkowąszerokozakrojonejanalityki,w tymanalizporównawczych,analizytrendówitd.;

• większąefektywnośćdziałańkontrolnychprowadzonychprzezadministracjępodatkową;

• bardziejprecyzyjneplanowanie,a w efekciełatwiejszei sprawniejszezarządzaniesystemempodatkowym(przynajmniejw zakresiepodatkuVAT).

Podobnejakw przypadkuWęgierpozytywnewnioskii realnekorzyściz wdrożenianowegomodelukasonlinepłynątakżez innychkrajów,którewprowadziłytegotypumodel(patrzrozdziało doświadczeniachinnychkrajów).

Rekomendujemy zatem zaprojektowanie i wdrożenie w Polsce systemu kas online,korzystającz dobrychpraktyki doświadczeńkrajówstosującychjużtakiemechanizmy.

W dalszejczęściopracowaniaprzedstawionogłównezałożeniatakiegomodelu,zarysmodeluoperacyjnego,rozwiązańtechnologicznychczywstępneszacunkikosztówi korzyściz wprowadzeniasystemukasonline.

Biorącpoduwagęfakt,żeobowiązkiemfiskalizacjiobrotuobjętajestjużznacznaczęśćpolskichprzedsiębiorców(a od1stycznia2017rokubędąnimobjętewszystkiepodmioty),wprowadzenie kas online ma na celu wyłącznie zmianę jakościowąw kontekściefiskalizacjiobrotu.Zmianatapowinnajednakprzynieśćwymiernei długofalowekorzyści.

Punktem odniesienia dla proponowanego polskiego systemu kas online będzie model węgierski.Wykorzystanezostanądoświadczeniaz jegowdrożeniaorazpotencjalnychobszarówoptymalizacji,zidentyfikowanychi opisanychw rozdzialepoświęconymtemumodelowi.

Proponowanerozwiązaniepowinnow miaręmożliwościgenerowaćjaknajniższekosztypostronieprzedsiębiorców(kosztzakupukasy,podłączeniasiędosystemui korzystania

z niego)i byćdlanichmożliwiemałouciążliwe.Z perspektywybudżetupaństwapowinnozapewniaćszybkizwrotponiesionychnakładóworaztrwałąpoprawęsytuacjiw zakresiezmniejszanialukipodatkowej.

NapotrzebytegodokumentuhipotetycznysystemdlaPolskinazywanybędzieCentralnym Systemem Fiskalnym133.Przyjętanazwajestnazwąrobocząi niestanowisugestii,jaksystemtenmógłbyzostaćnazwany,gdybyzdecydowanosięnajegowdrożenie.

Rozwiązanie proponowane do wdrożenia w Polsce opierać będzie się na 4 głównych komponentach,podobniejakrozwiązanienaWęgrzech:

• Kasyrejestrująceonline;

• Centralny System Fiskalny – centrumsterowaniaorazpozyskiwaniadanychdlarozwiązaniakasfiskalnychonline;

• SystemdokontroliskarbowychMF,bazującynaCentralnym Systemie Fiskalnymi danychraportowanychnabieżącoprzezkasy;

• Oprogramowaniei infrastrukturawykorzystywanedoróżnegorodzajuanalizstatystycznych.

Podejście do wdrożenia

BazującnadoświadczeniachWęgrów,proceswdrożeniakasrejestrującychonlinei Centralnego Systemu Fiskalnego powinnosięprzeprowadzićstopniowo,zachowującpewnąlogikęimplementacji.Samo rozwiązanie należy dobrze zaprojektować, przetestować, a następnie wdrożyć, w każdej z tych faz prowadząc dialog oraz konsultacje z głównymi interesariuszami,korzystającz ichwiedzyi doświadczeń,uspokajającewentualneobawyorazw miaręmożliwościwychodzącnaprzeciwuzasadnionymoczekiwaniom.

W kontekściewdrożeniarekomendujemy zastosowanie podejścia sekwencyjnego,stopniowodołączająckolejnebranżei sektorygospodarki,abyuniknąćprzeciążeniasystemu,zapewnićoptymalnejegowdrożenieorazdaćsobieczasi możliwośćdowprowadzaniaudoskonaleńlubpoprawekprzedosiągnięciemdocelowegopełnegozakresuwdrożenia.

4.3Systemkasfiskalnychonlineszansąnazmniejszenieszarejstrefyi lukipodatkowejw Polsce– ramowapropozycjarozwiązania

133Pisanekursywą,abyodróżnićgoodwęgierskiegoodpowiednika– CSF


53

© 2

016

KP

MG

Adv

isor

y S

półk

a z

ogra

nicz

oną

odpo

wie

dzia

lnoś

cią

sp.k

. jes

t po

lską

spó

łką

kom

andy

tow

ą i c

złon

kiem

sie

ci K

PM

G s

kład

ając

ej s

ię z

nie

zale

żnyc

h sp

ółek

czł

onko

wsk

ich

stow

arzy

szon

ych

z K

PM

G

Inte

rnat

iona

l Coo

pera

tive

(“K

PM

G In

tern

atio

nal”

), p

odm

iote

m p

raw

a sz

waj

cars

kieg

o. W

szel

kie

praw

a za

strz

eżon

e.

Sugerowanyzakresfiskalizacjionlinetodocelowocałyobszarwykorzystaniakasfiskalnychobecnie,w tymrównieżpunkty,któreposiadająsamePOS-y(i drukarkifiskalne,zamiastpełnejkasyrejestrującej).Innymisłowy,podmiotymikro,małei średnieprzedsiębiorstwa,którestosująkasyfiskalne– w szczególnościte,któreniebędąobjęteprocedurąJPK.

Z uwaginapełnąfiskalizacjęod1stycznia2017rokurekomendowanympodejściemdoselekcjikolejnościbranżobjętychfiskalizacjąonlinebyłobydokonanieanalizi kwalifikacjibranżpodkątemobrotówczyprzewidywanychkorzyścipodatkowychz fiskalizacjionlinedanegosektora(wrażliwośćnafiskalizacjęonline– rozumianajakospodziewanyprzyrostujawnionychtransakcji/wzrostrejestrowanychobrotówjakoskutekwprowadzenianowegosystemu).

Nabaziedanychdostępnychw momenciepisaniaraportusugerowanym pierwszym celem,jakiMinisterstwoFinansówpowinnosobiepostawić,jest eliminacja kas fiskalnych dwurolkowych,ponieważ,jakzostałowspomnianewcześniej,dająonenajwiększepoledonadużyćzewszystkichtypówkasużywanychobecniew Polsce.Przykładembranży,którąmógłbyobjąćw pierwszejkolejnościobowiązekprzejściananowysystem,sąlombardy.Zdecydowanawiększośćlombardówkorzystaz kasdwurolkowych,a prawdopodobieństwoukrywaniadochodówjestwysokie.PrzedprzejściemnanowysystemnaWęgrzechrównieżkorzystanow dużejmierzez kasdwurolkowych,a obecniezostałyonepraktyczniecałkowiciewyeliminowane.PotwierdzatoskutecznośćstrategiiwyparciakasstaregotypuprzezrozwiązanietypuCentralny System Fiskalny.

Podejście do kas – ich nabycie, wymiana

Kasarejestrującajestnaturalnymnarzędziemdlaprzedsiębiorcy(np. właścicielasklepu),którymposługujesięw celurozliczania

pracypracownikai rejestracjiobrotu.Kasyfiskalnemająokreślonycyklżycia– przedsiębiorcycokilkalatjewymieniają– średnioco5do6lat,w zależnościodrodzajui wielkościpamięcifiskalnej.Kasydwurolkowewymienianesąrzadziej.Przejścienamodelkasonlinemożebyćwięctraktowanejakoelementcyklużyciakas– urządzeniatei takpodlegająwymianie,wrazz wdrożeniemCentralnego Systemu Fiskalnego następowałabywymianananowymodelonline.

W obecniefunkcjonującymmodelufiskalizacjiobrotuw Polscekasafiskalnajestwłasnościąprzedsiębiorcyi niejestmożliwejejsprzedanieczywypożyczenie.W przypadkumodelikasonlinewyposażanychw odpowiedniprogramowalnymoduł(odpowiednikwęgierskiegoFCU)jestmożliwośćprzypisaniakasydopodmiotui późniejszychzmiantychrelacji.Węgrzypierwotnieutrzymalimożliwośćprzypisaniakasydowyłączniejednegopodmiotu,alewrazz osiągnięciemdocelowejwydajnościi stabilnościsystemuplanująodejścieodtegoograniczenia.AnalogicznymodelproponujemyprzyjąćdlaPolski.Rekomendowanymdocelowympodejściemprzywdrożeniupolskiegorozwiązania(poosiągnięciujegostabilnościi oczekiwanejwydajności)jest‘uwolnienie’kasyfiskalnej,takabypodmiotymogłyodsprzedawać,przekazywaćlubleasingowaćkasy.W takimprzypadkukosztrozpoczęciadziałalnościi fiskalizacjiobrotumógłbybyćistotnieniższy,cojestszczególnieistotne,mającnauwadze,żerządowymcelemdoroku2018jestobniżeniekosztufiskalizacjidlapodmiotuwchodzącegonarynekdo500PLNbrutto– w obecnymmodeluprawnymprzypisaniakasywyłączniedojednegopodmiotuorazmającnauwadzespodziewanekosztysamychurządzeń(naWęgrzechtook.400-450EUR),bez‘uwolnienia’kasfiskalnychosiągnięcietegocelubędziepraktycznieniemożliwe,chybażerządprzewidzibardzowysokisystemdopłatdlapodmiotównabywającychnowekasyonline.

Pozyskiwane dane

Wdrożeniesystemukasonlineoznaczaćbędzieprzedewszystkimzwiększenie dostępności i możliwości efektywnego wykorzystania danych, które już dziś są rejestrowane(przezkasy)i udostępnianeadministracjipodatkowejw raziekontroli.System nie będzie pozyskiwał ani przetwarzał żadnych danych osobowych, nie będzie też naruszał żadnych tajemnic handlowych.Pozyskiwanebędąwyłączniedaneistotnez podatkowegopunktuwidzeniaorazinformacjeniezbędnedlazapewnieniabezpieczeństwafunkcjonowaniasystemu,w tymsamychurządzeńkońcowych(kasfiskalnychonline).

4.3.2 Model operacyjny – główne założenia

Zarys modelu

Projektproponowanegomodelupolskiegobędziew znacznejmierzebazowałnamodeluwęgierskim– jakonarozwiązaniusprawdzonymi podlegającymciągłemudoskonaleniu.

Kasa nowego typu (online) podłączona będzie stale134 (tryb online) do centralnego systemu rządowego za pośrednictwem sieci GSM135. Działająca kasa funkcjonować będzie jako terminal dla fiskalnego modułu kontrolnego (FCU),którybędzienabieżącorejestrowaći automatyczniewysyłaćokreśloneinformacje.Zakresinformacji,jakiepowinienbyćrejestrowanyi wysyłanynależyuzgodnić,projektującrozwiązanie.Nachwilęobecnązakładamy,żezakrestenbyłbyanalogicznydotegostosowanegow modeluwęgierskim.Obejmowałbyonzateminformacjeo transakcjach,paragonach(wystawionychi anulowanych),zawartościkieszeninagotówkęi porównywaćjąz ilościągotówki,którapowinnasiętamznajdować.Takjakw węgierskichkasachjednostka FCU będzie rejestrować wszystkie operacje sprzedażowe wykonane na kasie, ale także wszystkie inne istotne zdarzenia, takie jak: utratę zasilania czy pracę w trybie testowym.

134Zastosowanieznaleźćteżpowinnyczasoweodstępstwaw sytuacji,gdyzapewnieniekomunikacjionlinejesttechnicznieniemożliwelubwiążesięz niewspółmierniewysokimikosztami.Patrzsekcjanatematsposobui trybuprzekazywaniainformacji.

135Niejestzalecanestosowanieinnychformdostępudosieciz uwaginawiększemożliwościzakłócaniatransmisji,jejrozłączaniaitp.a tymsamymmniejsząkontrolęnadsamymłączem(więcejzaangażowanychstron). ©

201

6 K

PM

G A

dvis

ory

Spó

łka

z og

rani

czon

ą od

pow

iedz

ialn

ości

ą sp

.k. j

est

pols

ką s

półk

ą ko

man

dyto

wą

i czł

onki

em s

ieci

KP

MG

skł

adaj

ącej

się

z n

ieza

leżn

ych

spół

ek c

złon

kow

skic

h st

owar

zysz

onyc

h z

KP

MG

In

tern

atio

nal C

oope

rati

ve (“

KP

MG

Inte

rnat

iona

l”),

pod

mio

tem

pra

wa

szw

ajca

rski

ego.

Wsz

elki

e pr

awa

zast

rzeż

one.

Mającnauwadzezidentyfikowanemożliwościoptymalizacjimodeluwęgierskiego,dlamodelupolskiegorekomendowanejestudostępnienie(otwarcie)kanałukomunikacji(któryi takzostaniestworzonynapotrzebywdrożeniarozwiązania)doświadczeniainnychusługdodatkowych,którewymagająkomunikacjionline.Wszystkoz zachowaniembezpieczeństwadanychi odpowiedniejwydajnościkomunikacjiw zakresieprzesyłaniadanychfiskalnychtrafiającychdoMF.UsługiświadczonebyłybyzapośrednictwemLicencjonowanychDostawcówRozwiązania136.Dziękitakiemupodejściuotwierająsięnowemożliwościprzedpodmiotamizaangażowanymiw funkcjonowanierozwiązania,comożeobniżyćkosztywdrożeniarozwiązaniaczykosztnabyciasamychnowychkas,a równocześniestwarzapotencjałdlagenerowaniadodatkowychprzychodówpodlegającychopodatkowaniu.

Podział ról i odpowiedzialności

Nabaziedoświadczeńzebranychw procesieuruchomieniai funkcjonowaniarozwiązaniawęgierskiegow implementacjirozwiązaniapolskiegoproponujemywyróżnićsiedemgłównychgruppodmiotów.Ichzaangażowaniebędziedecydującedlaostatecznegokształtumodelukasonlineorazpoprawnegodziałaniai rozwojusystemu.W porównaniuz podmiotówzaangażowanychnaWęgrzechw Polsceproponujemyzaangażowaniejednejdodatkowejgrupypodmiotów– LicencjonowaniDostawcyRozwiązania.

• Rząd Polski Aktywniedążydozwiększeniauczciwościobrotuw gospodarce,zmniejszenialukipodatkoweji zwiększeniawpływówdobudżetu.To właśniez inicjatywypolskiegorządupowinienzostaćwprowadzonymodelkasfiskalnychonline.

• Ministerstwo Finansów W przypadkuwdrożeniarozwiązaniaw PolscetowłaśnieMinisterstwoFinansówprzejęłobykontrolę

i odpowiedzialnośćzasystemkasonline.PodkontroląMF,dokładnietakjakw przypadkuwęgierskiegoNAV,znalazłybysięwszystkieaspektyCentralnego Systemu Fiskalnego zawyjątkiemzagadnień,zaktóreodpowiadalibyLicencjonowaniDostawcyRozwiązania(o czymniżej).MFodpowiadałobym.in.za:

• pozyskanie,dostosowaniei wdrożenieodpowiednichrozwiązań(np.Centralnego Systemu Fiskalnego,rozwiązańdoanalizydanychstatystycznych,rozwiązańdoprowadzeniakontroliw terenieitp.),

• zarządzaniei utrzymywanieCentralnego Systemu Fiskalnego,

• zarządzaniedanymi,ichanalizy,kontrolęi przegląd,

• zarządzaniesystememkontroliskarbowej,wykorzystującymdanepłynącez systemukasonline.

DoszerokiegospektrumzadańMFnależałobyrównież:certyfikacjamodelikasdopuszczonychdosystemu,ustalaniewersjioprogramowaniainstalowanegonakasachfiskalnych,przesyłaniestawekpodatkuVATnaposzczególneproduktyi usługibezpośredniodokasrejestrujących(transferzapośrednictwemCentralnego Systemu Fiskalnego).

• Producenci i dystrybutorzy kas DokładnietakjaknaWęgrzechbyłybytopodmiotyodpowiedzialnezatechnicznąstronęwdrożeniarozwiązania,dostawcyurządzeńrejestrującychspełniającychwymaganiaMF.Odpowiadalibyonizauzyskaniecertyfikacjidlaswoichmodelikasorazdostawęgotowychproduktówdoklientówkońcowych.Rekomendowanejestichwłączeniew konsultacjejużnaetapieprojektowaniarozwiązania.

• Licencjonowani Dostawcy Rozwiązania (LDR)

Napotrzebyniniejszegoraportuprzyjęliśmyi posługujemysięponiższąrobocządefinicjątzw.Licencjonowanego Dostawcy Rozwiązania.MFwrazz innymi

interesariuszamimogąw innysposóbokreślićnazwętejgrupy.Naetapieprojektowaniarozwiązaniarolatejgrupypodmiotówmożezostaćokreślonainaczej.

Zgodniez przyjętymiprzezautorówzałożeniamirolęLDRpełniłbyproducentlubimporterurządzeńfiskalnych(dostawcahomologowanychurządzeń),któryopróczzapewnianiaurządzeńzgodnychz wymaganiamimodelufiskalizacjionlinedostarczałbyinnekomercyjneusługidodanedokasonline,z wykorzystaniemtechnologiionline.W zakresieodpowiedzialnościLDRznajdowałobysiędbanieo pierwsząwarstwękomunikacjiindywidualnychkasz systemem(pierwszyfirewall).Takakonstrukcjazakładałabyrozdziałkomunikacjihandloweji fiskalnejnadwastrumienie.Pierwszyz nichpłynąłbydodostawcówusługdodatkowych(m.in.doładowaniatelefonównakartę),a drugidodrugiejwarstwykomunikacjiCentralnego Systemu Fiskalnego,zaktórąodpowiedzialnebyłobyjużMF.

LicencjonowaniDostawcyRozwiązaniasąaktualniegrupąformalnieniezdefiniowaną(takarolaniefunkcjonowałateżw modeluwęgierskim).Niezbędnebyłobyzatemformalno-prawneusankcjonowaniefunkcjonowaniaLicencjonowanychDostawcówRozwiązania.Dodatkowowskazanebyłobydookreślenie,ktomożezostaćpodmiotempełniącymtakąrolę.PrzyznawaniestatusuLDRpowinnosięwiązaćz koniecznościąspełnieniaokreślonychprzezMFwarunkówbrzegowychorazpomyślnegoprzejściaprocesucertyfikacji.Obszarkomunikacjipozostającyw zarządzaniui nadzorzeLDRtakżepodlegaćmusiałbyokresowejweryfikacji(testom,certyfikacji).

136Tagrupaopisywanajestszerzejw sekcjipoświęconejpodziałowiróli odpowiedzialności.


55

© 2

016

KP

MG

Adv

isor

y S

półk

a z

ogra

nicz

oną

odpo

wie

dzia

lnoś

cią

sp.k

. jes

t po

lską

spó

łką

kom

andy

tow

ą i c

złon

kiem

sie

ci K

PM

G s

kład

ając

ej s

ię z

nie

zale

żnyc

h sp

ółek

czł

onko

wsk

ich

stow

arzy

szon

ych

z K

PM

G

Inte

rnat

iona

l Coo

pera

tive

(“K

PM

G In

tern

atio

nal”

), p

odm

iote

m p

raw

a sz

waj

cars

kieg

o. W

szel

kie

praw

a za

strz

eżon

e.

©201

6KPMGAdv

isorySpó

łkaz og

raniczon

ąod

powiedz

ialnoś

ciąsp

.k.jes

tpo

lską

spó

łkąko

man

dytowąi c

złon

kiem

sieciKPMGskład

ając

ejsięz nieza

leżn

ychsp

ółek

człon

kowsk

ichstow

arzyszon

ychz KPMG

Internationa

lCoo

perative

(“KPMGIn

ternationa

l”),pod

miotemprawasz

wajca

rskieg

o.W

szelkiepraw

aza

strzeż

one.

WprowadzenieLDRniosłobyzesobąszeregkorzyścidlaróżnychinteresariuszyzaangażowanychwewdrożeniei funkcjonowanierozwiązania:

• obniżeniekosztówposiadaniakasyfiskalneji jejpodłączeniadosystemu– zakładanagotowośćponoszeniaczęścikosztówwytworzeniai dostawykasyprzezdostawcówusługdodanych,którekasamogłabyobsługiwać(korzyśćdlaprzedsiębiorców);

• obniżeniekosztówutrzymaniasystemupostronieMF,ponieważkosztyutrzymaniadzielonebyłybymiędzyMF,LDRi dostawcówusługdodatkowych;

• LDRzapewniarzetelnośćprofesjonalistyi doświadczenie,cominimalizujeryzykoniestabilnościrozwiązaniai pomagazapewnićjegozamierzonefunkcjonowanienaprzestrzenilat.

Polskabyłabypierwszymkrajem,którywprowadziłbyLDR,stądnaturalnymkrokiempostronierządubyłabychęćprzetestowaniatakiegopodejściaprzedkomercyjnymi prawnymjegoimplementowaniem.Jużterazistniejetechnicznamożliwośćpobieraniadanychtransakcyjnych(nietakdokładnychjaktedocelowe)z różnychmodelikas,alezewzględunawymaganiaobecnegomodelufiskalizacjimożliwośćtaniebyławykorzystywana.Dostawcykasfiskalnychjużdziśsąw staniedostarczaćpewnedanedlacelówtestowychczypilotażowych– jeśliMFzainteresowanebyłobymodelemzakładającymfunkcjonowanieLicencjonowanychDostawcówRozwiązania.W tensposóbdostawcycimoglibywspieraći przyspieszaćpracenadCentralnym Systemem Fiskalnym i jegowdrożeniem.

• Producenci chipów (jednostek FCU)

Zaprodukcjęi dostawęjednostkiFCU,najważniejszegoelementukas,odpowiadająspecjalistycznefirmy,będącedostawcamitychkomponentówdlaproducentówkasfiskalnych.Mającnauwadzedoświadczeniawęgierskie,

a takżewielokrotniewiększąskalęrynkupolskiegonależałobydołożyćstarań,abyzapewnićwysokądostępnośćmodułówFCU,a samproceswdrożeniasystemupowinienprzewidywaćodpowiedniczasnaprzeprowadzenierygorystycznychtestówmodułówi ichdostawę.

• Niezależni testerzy kas fiskal-nych

Kluczoweorganizacjew kwestiizapewnieniabezpieczeństwai nienaruszalnościsystemuorazoprogramowaniaużywanegow ramachmodelukasonline.Towłaśnieteorganizacjerealizowałybypierwszyetaptestównowychmodelikasfiskalnychonline,decydująco dopuszczeniuurządzeńdodalszychtestówprzezMF(drugafazatestów).Z jednejstronyorganizacjete(zewnętrznitesterzy)odciążalibyMFw pierwszej,potencjalnienajbardziejuciążliwejfazietestów,zapewniającteżodpowiedniąwydajnośćprocesutestowego.Z drugiejstronyichobserwacjei ewentualneuwagimiałybyobiektywnycharakter.

• Przedsiębiorcy Podmioty,doktórychskierowanebędzierozwiązanie,a więcużytkownicykońcowinowychkasfiskalnych.Odichskłonnościdoadaptacjirozwiązaniai nowejtechnologii,a takżeprzestrzeganiaprzepisówzależałobędziew dużejmierze,czyprojektkasfiskalnychonlineokazałbysiętakdużymsukcesemjaknaWęgrzech.Przedsiębiorcybędąz pewnościązwracaliuwagęnazakresi bezpieczeństwoprzekazywanychdanych,potencjalnąuciążliwośćwdrożeniarozwiązania(zakreszmian,czasnaichwprowadzenie),kosztydoponiesienia(i ewentualnewsparcieskarbupaństwaw tymzakresie).

• Ciała doradczePodmiotyi instytucje,którezostałybyzaproszonedouczestnictwaprocesieprojektowaniarozwiązaniaorazplanowaniajegowdrożenia,weryfikującei oceniającekosztyi korzyściz uruchomienianowegorozwiązania.Bylibytoreprezentanciróżnychgrupinteresariuszy– środowiskanaukowego,biznesu(zarównodostawcówkas,jak

i dostawcówinnychrozwiązańtechnologicznychczyinfrastruktury),użytkownikówkońcowych(przedsiębiorców),niezależnychprofesjonalnychdoradców.

Efektywnawspółpracamiędzywiększościąz wymienionychwyżejinteresariuszy,podobniejakmiałotomiejscenaWęgrzech,będziemiałakluczoweznaczeniedlaosiągnięciadocelowegokształtui sukcesumodelukasonline.Dlategorekomendowane jest, aby wdrożenie Centralnego Systemu Fiskalnego w Polsce realizowane było w modelu partycypacyjnym.Powinnosiędążyćdootwartejkomunikacjii jaknajwiększegozaangażowaniaposzczególnychinteresariuszyw planowaniei wdrażanierozwiązania.Zwiększytoszansęnasprawnei efektywnewdrożeniesystemukasonlinez zapewnieniem:

• możliwiekrótkiegoczasuprojektowaniai wdrażaniarozwiązania,przyzachowaniuodpowiedniegopoziomubezpieczeństwai niezawodnościsystemu,

• minimalizacjikosztówpostronieskarbupaństwai przedsiębiorców,

• minimalizacjiuciążliwościdlaprzedsiębiorcówprzechodzącychnanowemodelekasoraz

• osiąganiarealnychkorzyściw zakresiezwiększaniadochodówpodatkowych.

Sposób i tryb przekazywania informacji

Sugerowanaorganizacjapobieraniai przekazywaniadanychz kasfiskalnychdoMFopartajesto modelwęgierski,z zastrzeżeniemwspomnianegowyżejotwarciakanałukomunikacjikasydlaświadczeniausługdodatkowych.

Danezarejestrowanenakasiebyłybypobieranez FCUwyłącznie,gdypojawisięzapytanieo takiedanez serweraMF(zapośrednictwemCentralnego Systemu Fiskalnego).W normalnymtrybieoperacyjnym,kasazapisywaćbędzieniezbędnedane,alebędziejedynieinformowaćserwerMF,żemacośdowysłania.W tensposób,systemsamw inteligentny sposób


57

© 2

016

KP

MG

Adv

isor

y S

półk

a z

ogra

nicz

oną

odpo

wie

dzia

lnoś

cią

sp.k

. jes

t po

lską

spó

łką

kom

andy

tow

ą i c

złon

kiem

sie

ci K

PM

G s

kład

ając

ej s

ię z

nie

zale

żnyc

h sp

ółek

czł

onko

wsk

ich

stow

arzy

szon

ych

z K

PM

G

Inte

rnat

iona

l Coo

pera

tive

(“K

PM

G In

tern

atio

nal”

), p

odm

iote

m p

raw

a sz

waj

cars

kieg

o. W

szel

kie

praw

a za

strz

eżon

e.

regulowałby obciążenie ruchu w czasie i ustalał, kiedy następuje transmisja danych z poszczególnych kas.Zewzględunaróżnicew wielkościgospodarekpolskieji węgierskiej,a takżeprzepustowościsystemu,któryzostałbyzbudowanyw Polsce(musiałbybyćnaturalnieprzystosowanydoznaczniewiększegoruchusieciowego),trudnonaobecnymetapieprzesądzić,jakczęstopaczkidanychbyłybywysyłanenaserwer.Wstępniemożnaprzyjąć,żepodobniejaknaWęgrzechw warunkachzwiększonejsprzedażypaczkidanychbyłybyraportowanenaserwerco1h– 2h,a rzadziej,jeślirejestrowanychtransakcjibyłobymniej.Mechanizm‘meldowaniasię’kasycopółgodzinypozostałbyniezmieniony.Zewzględunawzrastającąświadomośćopiniipublicznejnatematistotnościochronydanychosobowychi potencjalneobawyw tymzakresiedotyczącewprowadzanegorozwiązaniaistotnejest,abyprecyzyjniezdefiniowaćrodzaj,zakresi sposóbwykorzystywaniadanychzbieranychprzezMFw proponowanymmodelu.Należypodkreślić,iżwdrożenie rozwiązania oznaczać będzie przede wszystkim usprawnienie dostępu do informacji, które zbierane są już dziś i przechowywane w pamięciach fiskalnych kas rejestrujących czy na rolkach papieru z paragonami fiskalnymi. Zakładamy,żeMFbędziepozyskiwałopewnedodatkoweinformacje,m.in:sygnalizacjaczykasajestwłączona,z jakimoprogramowaniempracuje,jakjestużywana(w tyminformacjeo anulowaniurozpoczętychparagonów).Niesątojednakdaneosoboweczydanewrażliwe– służyćbędąmonitorowaniupoprawnościfunkcjonowaniasystemui podłączonychdoniegokas.Bezpieczeństwokonsumentówi przedsiębiorcóworazochronaichdanychosobowychtojedenz największychpriorytetówprzyprojektowaniuarchitekturysystemui dostawcyrozwiązania.Żadneinformacjewysyłanedosystemuniepowinnybyćpowiązanez klientem(kupującym),w każdymprzypadkuklientpowinienpozostaćanonimowy.

Gdyprzedsiębiorcapracujecodzienniew warunkach,w którychbrakujezasięguGSM,rekomendowanejestrozwiązanieanalogicznedowęgierskiego.Podatnikmógłbyuzyskiwaćzwolnieniez byciastalepodłączonymdosystemu(w trybieonline),alenie unikałby samego obowiązku raportowaniadanychdosystemu.Zanimurządprzychyliłbysiędownioskuprzedsiębiorcyo zwolnieniez byciapodłączonymdoCentralnego Systemu Fiskalnego,ocenionezostałybykosztyi możliwośćzapewnieniaw danymmiejscutransmisjidanychzapośrednictwemsieciGSM.Jeślikosztinstalacjiodbiornika/nadajnika,umożliwiającegokontaktkasyz systemem,byłbynieproporcjonalniewysoki,przedsiębiorcamiałbyconajmniejdwiedrogidospełnieniawymagańMF:

• Napodstawieodpowiedniegopozwolenia– możliwośćchwilowegoprzeniesieniakasyonline(pozamknięciudniaobrotowego)domiejsca,gdzieznajdowałbysięwystarczającyzasięgsieciGSMi umożliwienieprzesłaniadanychdoMF.

• Wnioskowanieprzezprzedsiębiorcęo indywidualnezwolnieniez obowiązkustałegopodłączeniadoCentralnego Systemu Fiskalnego.W przypadkugdyzwolnieniezostałobyprzyznane,przedsiębiorcamusiałbyzapisywaćdanez kasynanośnikdanych(płytaCD/DVDlubpendrive,takdługojakuniemożliwiałybytomodyfikacjęzapisanychdanych)i raportowaćjedoMF,niepóźniejniżdo10.dniakażdegomiesiąca.Takiezwolnienie,zewzględunastaleposzerzającysięobszarobjętyzasięgiemoperatorówkomórkowych,byłobynaturalniezwolnieniemczasowym.Wygasałobycopółrokulubporoku.Jeślisytuacjapodatnikaniezmieniłabysięw tymczasie,toproceduręwnioskowaniao indywidualnezwolnienienależałobyprzejśćjeszczeraz.

Analiza danych i kontrola w terenie

Dokładnietakjakw modeluwęgierskim,którydzieliwiększośćopisanychwyżejcechz proponowanymmodelempolskim,MinisterstwoFinansówuzyskałobywieleniedostępnychwcześniejnarzędzi

i możliwości,którebędąistotnez punktuwidzeniadbaniao uczciwośćobrotuorazujawnianiedotychczasukrywanychobrotów.Posiadanieszerokiegozakresuaktualnychi dostępnychnabieżącodanychumożliwiałobywykorzystanieichw celachstatystyczno-kontrolnych.Wedługrząduwęgierskiegowłaśniezastosowanie statystyczne przynosi jak na razie najwięcej efektów.Możliwośćporównywaniaprzykładowegoprzedsiębiorcydopewnejgrupypodobnychpodmiotówlubdoaktywnościpodmiotównatejsamejulicyczyw regioniepozwoliłobyw łatwysposóbwykrywaćpodejrzanąaktywnośćpodatników.Nowysystem– zarównonapoziomiecentralnym(operatorzysystemu),jakrównieżnapoziomielokalnym(kontrolerzywyposażeniw tablety/smartfony)– docelowodawałbymożliwośćbieżącejweryfikacjidanychkonkretnegopodmiotuczyinformacjio kasiefiskalnej,alerównieżdoprzejrzeniakażdegoindywidualnegoparagonu,ponieważdaneaktualizowanebyłybynabieżąco.W efekcieprzewidujesię,żew tensposóbznacznie ograniczono by skalę oszustw na etapie kontroli skarbowej.


Implementacjanowegorozwiązania,cozrozumiałe,będzieoznaczaćkosztydlawszystkichpodmiotówzaangażowanych.Największekosztyzostanąponiesioneprzezinicjatora– rząd– i użytkownikakońcowegorozwiązania– przedsiębiorców.Zewzględunafakt,żeprzejścienanowysystemwiązaćsiębędziez wymianąkasfiskalnychnatereniePolski137,istotnejestzbudowaniemechanizmów,któreskuteczniewspomogąi zachęcąprzedsiębiorcówdowymianykasfiskalnych.

Mechanizmytepowinnyobjąćdziałanianagradzającei sankcjonującepodatników.Powinienpowstaćsystemzachęti sankcji,analogicznydotego,któryskuteczniewykorzystanyzostałnaWęgrzech.Sugerowanejest,abyMinisterstwoFinansówzaoferowałoprzedsiębiorcomwsparciefinansoweprzywymianiekasfiskalnych,skierowanezwłaszczadopodmiotówmniejszychi tych,którekorzystająobecniez kasfiskalnychrolkowych(któredająnajwiększepoledonadużyć).137Szczegółyi uzasadnieniew rozdziale„Charakterystykanowychkas” ©

201

6 K

PM

G A

dvis

ory

Spó

łka

z og

rani

czon

ą od

pow

iedz

ialn

ości

ą sp

.k. j

est

pols

ką s

półk

ą ko

man

dyto

wą

i czł

onki

em s

ieci

KP

MG

skł

adaj

ącej

się

z n

ieza

leżn

ych

spół

ek c

złon

kow

skic

h st

owar

zysz

onyc

h z

KP

MG

In

tern

atio

nal C

oope

rati

ve (“

KP

MG

Inte

rnat

iona

l”),

pod

mio

tem

pra

wa

szw

ajca

rski

ego.

Wsz

elki

e pr

awa

zast

rzeż

one.

JakpokazujeanalizakorzyściosiągniętychnaWęgrzech,zastosowany przez tamtejszy rząd system zachęt okazał się skuteczny, a jego koszty bardzo szybko się zwróciły(w postacidodatkowychdochodówpodatkowych).Dlategorekomendowanejest,abypolskirządprzyjąłperspektywędługoterminowąi poniósłewentualnekosztynapoczątkuwdrożenianowegomodelu,z perspektywądużowiększychkorzyściw przyszłości.

Podrugiejstroniespektrumdziałańrząduznaleźćpowinnysięsankcjew procesiewdrożenianowejtechnologii.Przyprojektowaniumechanizmówsankcjiposłużyćsięmożnasystememkarwęgierskich,gdziedlaprzedsiębiorców,którzyniestosująsiędonowychprzepisówczekają:kara grzywny (w wysokoścido1mlnforintów,ok3100EUR),a takżeobowiązkowe zamknięcie swojego biznesu na 12 dni roboczych.Oczywiściewysokośćgrzywnyczyewentualnyokresobowiązkowegozamknięciaprowadzonejdziałalnościdlamodelupolskiegopozostajądoustalenia.

4.3.3 Założenia dotyczące rozwiązań technologicznych

Główne komponenty architektury logicznej rozwiązania

Podobniejakw przypadkumodeluoperacyjnego,rozwiązanietechnologicznedlaPolskiproponujemyw dużejmierzeoprzećnamodeluwęgierskim.W porównaniuz architekturątegoostatniegow rozwiązaniupolskimproponujemywprowadzeniepewnychzmian,którezapewniającconajmniejtensampoziomrealizacjicelupodstawowego(wdrożeniefiskalizacjionline,prowadzącejdouszczelnieniasystemupodatkowegow obszarzeVAT),zapewniajądodatkowemożliwościwykorzystaniacałegosystemu.

Obokprezentujemyzobrazowaniegłównychkomponentówarchitekturyrozwiązania.

Rysunek 6: Wysokopoziomowa architektura systemu polskiego

Źródło:CompS.A.

TransakcjeStan kasy + Informacje

Śledzenie GPS

Dane do kontroliBlokowanie

Ilość gotówki w kasieŚledzenie

NAV

Obsługa IT

Hurtownia danych

Zabezpieczony system odbioru

danych

Centrum zarządzania kasami fiskalnymi online i Centrum wsparcia inspek-

torów skarbowychTablet/ PC kontrolera skarbowego, bez pamięci lokalnej

Kasa fiskalna online

Dostawcy usług

Personalizacja

Programowanie nagłówka

BlokowanieOdświeżanie

Dane

hand

lowe

Usługi

doda

tkow

e


59

© 2

016

KP

MG

Adv

isor

y S

półk

a z

ogra

nicz

oną

odpo

wie

dzia

lnoś

cią

sp.k

. jes

t po

lską

spó

łką

kom

andy

tow

ą i c

złon

kiem

sie

ci K

PM

G s

kład

ając

ej s

ię z

nie

zale

żnyc

h sp

ółek

czł

onko

wsk

ich

stow

arzy

szon

ych

z K

PM

G

Inte

rnat

iona

l Coo

pera

tive

(“K

PM

G In

tern

atio

nal”

), p

odm

iote

m p

raw

a sz

waj

cars

kieg

o. W

szel

kie

praw

a za

strz

eżon

e.

Polskisystempowinienspełniaćwysokiewymaganiapodkątemniezawodnościi bezpieczeństwafunkcjonowania,bardzowysokiejdostępności,dużejwydajnościorazodpornościnaawarie.Analogiczniedomodeluwęgierskiegoinfrastrukturadostępowasystemumogłabyuwzględniaćdwagłównefirewalle,a całerozwiązanieobejmowaćpowinnorównieżsystemyszyfrującei deszyfrującedane.Należyteżmiećnauwadze,żeskalawdrożeniarozwiązaniaw PolscebędziezapewnewielokrotniewiększaniżnaWęgrzech– rozwiązaniewęgierskieplanowanodlaobsługiokoło400tys.kasonline,w modelupolskim– w zależnościoddoborubranż/podmiotówobjętychobowiązkiemprzejściadonowegosystemu– będziemyzapewnemówilio docelowej skali rzędu ok. 1 mln urządzeń138.

Napotrzebyniniejszegoopracowaniazakładamy,iżtrzygłównekomponentycentralnejarchitekturylogicznejrozwiązaniapozostanąanalogicznedotychzastosowanychw modeluwęgierskim.KomponentamitymizarządzałobyMF,będącjednocześnieichwłaścicielem:

• System bezpiecznego pozyskiwania i przesyłania danych do dalszej analizy – komponentprzyjmującydanenapływającez kasfiskalnych,zarządzającyichtransmisją(kolejkowanieruchu,żądaniaprzesłaniadanych)orazdeszyfrującydanew celuichdalszejanalizy;

• Centrum zarządzające kasami online i system wsparcia kontroli skarbowej – kluczowykomponentrozwiązania,któryumożliwiałbyzarządzanieoprogramowaniemkasfiskalnychonline(w tympersonalizacjąkas)orazprzetwarzającymi udostępniającymdanedowykorzystaniaw procesiekontroliskarbowych;

• Hurtownia danych(wrazz narzędziamianalitycznymi)

– umożliwiałabyprowadzeniewszelakichanalizstatystycznychczyporównawczychnadużychzbiorachdanych,któretrafiałybydoCentralnego Systemu Fiskalnego.

Dowspólnychkomponentówrozwiązaniawykorzystywanychbezpośrednio„w terenie”,komunikującsięz warstwącentralną,należąrównież:

• urządzenia rejestrujące (kasyonline)należącedoprzedsiębiorców139– totutajnastępowałabyrejestracjaobrotu(sprzedaży),wystawianieparagonówfiskalnychdlaklientóworaztransmisjadanychdoMF;

• urządzenia inspektorów skarbowych – tabletyczyinneurządzeniamobilne,z dedykowanymoprogramowaniemskomunikowanymz Centralnym Systemem Fiskalnym,wykorzystywanedoprowadzaniakontroliskarbowych(zaichpośrednictweminspektorzymielibydocelowodostępdodanychz poszczególnychkasw czasierzeczywistym).

Wszystkiewymienionewyżejkomponentyrozwiązaniaściślezesobąwspółpracująi jesttokluczowedlapoprawnegofunkcjonowaniacałegośrodowiska.

W rozważanymmodelupolskimproponujemyzniesienieograniczenia,jakiejestcechąrozwiązaniawęgierskiego– zamknięciaprzezNAVkomunikacjiz CSFdlajakichkolwiekpodmiotówinnychniżpodatnicyi samNAVorazwykorzystywanieinfrastrukturyCSFwyłączniedoprzesyłaniadanychfiskalnych,z pominięciemdanychhandlowych(wykluczającw tensposóbwykorzystaniekomercyjne).W modelupolskimarchitekturazakładapodejściezintegrowane,wykorzystującesynergięmiędzyobszaremkomercyjnymi publicznym.Pierwszyz dwóchfirewallidostarczanyi zarządzanybyłbyprzezLDR.WówczasLDR140

byłbyodpowiedzialnyzarozdzieleniekomunikacjihandloweji fiskalnejnadwastrumienie.Pierwszyz nichpłynąłbydodostawcówusługdodatkowychi z powrotem(m.in.doładowaniatelefonównakartę),a drugidonastępnejwarstwykomunikacji(umiejscowionejzadrugimfirewallem),zaktórąodpowiedzialnebyłobyjużMF.W tensposóbotwartobysystemnawykorzystaniekomercyjne,zachowującjegonienaruszalnośći bezpieczeństwo.Analogicznepodejścieznalazłozastosowaniew Turcji.

Naponiższymrysunkuzobrazowanoproponowanerozwiązaniew zakresiewybranychkomponentówarchitekturyrozwiązania,w szczególnościw zakresiekomunikacji(wymianydanych)i zapewnianiabezpieczeństwa.

138Brakjestprecyzyjnychdanychdotyczącychliczbyfaktyczniewykorzystywanychprzezprzedsiębiorcówkas(jakokasygłówne).Częśćzakupionychkassłużyjakokasyzapasowelubkasy„parametryzacyjne”czytestowe– tychurządzeńsystemonlinebynieobsługiwał.

139 Lubdocelowo,poustabilizowaniusystemu,należącetakżepotencjalniedopodmiotówtrzecich.Patrzsekcja„Podejściedokas– ichnabycie,wymiana”w rozdzialedotyczącymzałożeńdlamodelupolskiego.

140WięcejnatematroliLDRw sekcji„Podziałróli odpowiedzialności” © 2

016

KP

MG

Adv

isor

y S

półk

a z

ogra

nicz

oną

odpo

wie

dzia

lnoś

cią

sp.k

. jes

t po

lską

spó

łką

kom

andy

tow

ą i c

złon

kiem

sie

ci K

PM

G s

kład

ając

ej s

ię z

nie

zale

żnyc

h sp

ółek

czł

onko

wsk

ich

stow

arzy

szon

ych

z K

PM

G

Inte

rnat

iona

l Coo

pera

tive

(“K

PM

G In

tern

atio

nal”

), p

odm

iote

m p

raw

a sz

waj

cars

kieg

o. W

szel

kie

praw

a za

strz

eżon

e.

Rysunek 7: Wybrane komponenty architektury technicznej rozważanego systemu polskiego – proces komunikacji

Źródło:CompS.A.

Kasa fiskalna Kasa fiskalna Kasa fiskalna

Protokół Terminala

Płatniczego

FiscalControl

Unit

Modem GSM

Kontroler Dostępu do

Usług

Serwer Komunikacyjny

Agent Rozliczeniowy


Usługi Dodatkowe

Zarządzanie Kasamii Wsparcie Techniczne

Modem GSM


Modem GSM


Płatniczego

FiscalControl

Unit


Usług


Płatniczego

FiscalControl

Unit


Usług

Dostawca 1 Dostawca 2

Architektura Systemu


Komunikaty z FCU

Kryptografia

Przechowywanie//Zarządzanie

Business Intelligence - Analiza

Baza danych Paragonowych

Przetwarzanie

Sprawdzanie Informacji

podatkowych

Kontrola

DanePodatników

Baza Referyncyjna- Podatnicy

Identyfikacja Podatnika

Personalizacja


61

© 2

016

KP

MG

Adv

isor

y S

półk

a z

ogra

nicz

oną

odpo

wie

dzia

lnoś

cią

sp.k

. jes

t po

lską

spó

łką

kom

andy

tow

ą i c

złon

kiem

sie

ci K

PM

G s

kład

ając

ej s

ię z

nie

zale

żnyc

h sp

ółek

czł

onko

wsk

ich

stow

arzy

szon

ych

z K

PM

G

Inte

rnat

iona

l Coo

pera

tive

(“K

PM

G In

tern

atio

nal”

), p

odm

iote

m p

raw

a sz

waj

cars

kieg

o. W

szel

kie

praw

a za

strz

eżon

e.

W zaprezentowanympodejściuistotne jest zapewnienie kompatybilności, jednorodności i spójności rozwiązania,w szczególnościnastykumiędzyśrodowiskamiwokółpierwszegofirewalla(obszardziałaniaLDR)orazgłównymśrodowiskiemdziałaniaCentralnego Systemu Fiskalnego,odseparowanegodrugimfirewallem(obszardziałaniaMF).Zakładamy,żew systemiefunkcjonowałobyconajmniejkilkuLicencjonowanych Dostawców Rozwiązania,stądnależałoby określić standardy zasad komunikacji ze środowiskiem MF oraz warunki brzegowe dla kompatybilności poszczególnych komponentów. Dodatkowow procesieuzyskiwaniauprawnieńdopełnieniaroliLDRorazjegocertyfikacji(w tymw zakresiekomunikacjiześrodowiskiemMF)MFdbałobyo to,żebywszyscygłówniaktorzyfunkcjonowaliw bezpiecznymi kompatybilnymśrodowisku.W efekcieramowyprzebiegkomunikacji(transmisjidanych)mógłbywyglądaćnastępująco:

• Pierwszyetapkomunikacjimiędzykasąonlinea MF– połączenieVPNmiędzykasąfiskalnąa pierwszymfirewallem(zarządzanymprzezokreślonegoLDR).Natymetapienastępowałobyprzesłaniei rozdzieleniedwóchpakietówdanych:(1)zaszyfrowanychdanychfiskalnych(któretrafiądalejdoMF)oraz(2)pakietudanychhandlowych(w zależnościodpotrzeb,mogąbyćzaszyfrowanelubnie).

• Drugietap– przekazanieokreślonychpakietówdanychdoichodbiorców.Pakietdanychhandlowych(2)byłbydostarczanyzapośrednictwemLDRdowłaściwychdostarczycieliusługdodanych(którerealizowanebyłyzapośrednictwemkasykomunikującejsięz systemem).Pakietdanychfiskalnych(1)trafiałbyw niezmienionejpostacidoMF(zaszyfrowany).

Trzeci(ostatni)etap– deszyfracjapakietu(2)postronieMFi wykonaniestosownychoperacjipostronieministerstwa.Dladanychhandlowych

(1)następowałobydostarczenietymsamymkanałemkomunikacyjnymodpowiednichusługdoprzedsiębiorcy,któryjezamówiłzapośrednictwemkasy.

Charakterystyka nowych kas

Planującwdrożeniesystemukasonlinew Polsce,należy założyć konieczność wymiany dotychczas używanych urządzeń na nowe modeleumożliwiającebezpiecznąkomunikacjęonline.

Wedługdanychdystrybutorówkasfiskalnychw Polsceprzedsiębiorcyzakupiliokoło10razywiększąliczbękasfiskalnychniżprzedsiębiorcynaWęgrzech.Jeżelinawetniewszystkieonepozostająw użyciu,towciążmówimyo wielokrotniewiększejskaliwdrożenianiżnaWęgrzech(szacowanaskalanapoziomieok.1mlnurządzeńpodłączonychdosystemuonline).Teoretyczniemożnabyłobyrozważaćaktualizacjęczęściobecnieużywanychkasdostandardukasyonline– niemniejwymagałobytowprowadzeniadodatkowychmodułówpośredniczących(zewnętrznychlubwewnętrznych),zaburzyłobyjednorodnośćrozwiązania,oznaczałobyteżdużewyzwaniew homologacjii zarządzaniuaktualizacjąoprogramowaniadlawieluróżnychurządzeń.Takaaktualizacjaniemogłabyteżz przyczyntechnologicznychobjąćkasrolkowych.Mającnauwadzepowyższeprzyjętozałożenie,jaknawstępie– wymianastarychkasnanowe.

Nachwilęobecnązakładamy,żekasyonline,współpracującez Centralnym Systemem Fiskalnym,bazowałybynaanalogicznychkomponentachtechnicznych,jakkasyużywanenaWęgrzech.Technologiarozwijasięnieustanie,niemożnawięcwykluczyć,żez chwiląprojektowaniai wdrażaniasystemudlaPolskipojawiąsięnowerozwiązania.

KasaonlinepowinnaposiadaćodpowiednikstosowanegonaWęgrzechmodułuFiscalControlUnit(FCU),któryodpowiadałbyzam.in.szyfrowanąkomunikacjęmiędzykasamifiskalnymia MinisterstwemFinansów.Byłbyonzainstalowanyw równie

bezpiecznysposóbcow kasachwęgierskich,abyprzeciwdziałaćpróbommodyfikacjiurządzenia141. FCUpowinienposiadaćodrębnezasilaniezapewniające,żew przypadkuodłączeniakasyodźródłazasilaniaFCUbędziefunkcjonowałprzezkolejnekilkagodzin,wysyłającwszystkiezgromadzonedanenaserwer.PamięćjednostkiFCUmożebazowaćnawykorzystaniukartSD,ponieważuniwersalnystandardi łatwośćrozbudowywaniapamięcisądużymizaletamitejtechnologii.Należyteżprzewidziećmożliwośćodczytywanialogówz kasyi zapisaniaichnazewnętrznymnośnikupamięci– abyumożliwićstosowaniekasnowegotypuprzezpodmioty(przedsiębiorców),któremogąmiećproblemz zapewnieniemkomunikacjionline.W takimprzypadkuprzedsiębiorcyCi,analogiczniedorozwiązaniaprzyjętegow modeluwęgierskim,przekazywalibywymaganedanedourzędówskarbowychnanośnikachelektronicznych.

Kluczowymelementemsystemukasonlinepowinnobyćrygorystycznetestowaniei certyfikacjaurządzeńprzezMF.ProponowanejestprzyjęciemetodyanalogicznejdotejprzyjętejprzezwęgierskiNAV– dwuetapowetestyi certyfikacjaposzczególnychmodelikas,a niekonkretnychdostawcówjakoorganizacji.Takiepodejściedajewiększągwarancję,żeposzczególnemodelekasbędąprawidłowofunkcjonowaływ systemieonline.

Testyurządzeńprowadzonebyłybydwufazowo.W pierwszejfazietestyprowadzićmogłabyniezależnazewnętrznaorganizacja,poddającsprzętwymagającympróbomprzełamaniazabezpieczeń.W drugiejfazie,popomyślnymprzejściupierwszegoetapu,próbprzełamaniazabezpieczeńkasydokonałobyMF.Pomyślneprzejścieobufaztestówuprawniałobydanegodostawcędouzyskaniacertyfikacjinakonkretneurządzanie.Toz koleiumożliwiałobywprowadzeniedanegomodelunarynek.

141Dlategonaprawaczymodyfikacjakasyfiskalnejwymagaćbędzieinterwencjiserwisantaz certyfikowanegoserwisu. © 2

016

KP

MG

Adv

isor

y S

półk

a z

ogra

nicz

oną

odpo

wie

dzia

lnoś

cią

sp.k

. jes

t po

lską

spó

łką

kom

andy

tow

ą i c

złon

kiem

sie

ci K

PM

G s

kład

ając

ej s

ię z

nie

zale

żnyc

h sp

ółek

czł

onko

wsk

ich

stow

arzy

szon

ych

z K

PM

G

Inte

rnat

iona

l Coo

pera

tive

(“K

PM

G In

tern

atio

nal”

), p

odm

iote

m p

raw

a sz

waj

cars

kieg

o. W

szel

kie

praw

a za

strz

eżon

e.

142Więcejnatentematw założeniachdomodelupolskiego143Modelewdrożonew analizowanychkrajachfunkcjonująodkilkulat– długofalowaichocenabędziezatemmożliwazakolejnekilkalat(w tymocenazmiennościskalidodatkowychprzychodówpodatkowych).

Bezpieczeństwo systemu

Mającnauwadzeaktualnypoziomtechnologii,proponujemy,abybezpieczeństwoCentralnego Systemu Fiskalnegoi kasfiskalnychonlinebazowałonatychelementach,którewykorzystywałoCSFnaWęgrzech.

Elementamizabezpieczeńbędą:

• kartySIMnachipach(trwalewbudowanew modułFCU) – kartyMIM;

• uwierzytelnianienapodstawiezestawieniatrzechparametrów:certyfikatówIMEI+IMSI+ECRSN;

• TPM(TrustedPlatformModule);

• protokółSSL;

• kanał komunikacji VPN,zestawiającypołączeniez wykorzystaniemsieciGSM(odstępstwoodmodeluwęgierskiego,gdziewykorzystywanajestwydzielonasiećAPN);

Jesttojedynaproponowanazmianaw obszarzebezpieczeństwawzględemmodeluwęgierskiego.UżycieVPNzamiastAPNniemiałobynegatywnegowpływunabezpieczeństwocałegosystemu,a dawałobypozytywnyefektw wieluinnychobszarachfunkcjonowaniarozwiązania,którezostałyjużwymienionewyżej.Odwołujemysiętum.in.dodoświadczeńz wdrożeniamodelukasonlinew Turcji– patrzrozdział3.

• szyfrowanieraportówdobowych;

• osobnyzegarFCU;

• zdalneaktualizacjeFCUi oprogramowaniakasyfiskalnej;

• procesrejestracjiorazzdalnezarządzanieFCU;

• zdalneprogramowanienagłówkaparagonu;

• stawkipodatkuVATprogramowanezdalnieprzezMF;

• zdalneblokowaniekaspodejrzanycho nadużycia;

• dożywotnieprzypisanieFCUdokonkretnejkasy,bezmożliwościwykorzystaniagow innym

urządzeniu(alez możliwością– poosiągnięciudojrzałościsystemu– przypisywaniakasy,a przeztoi modułuFCUdoróżnychwłaścicieli142).

Dodatkowymelementemzabezpieczenia,którebazowałobynaarchitekturzesystemui jegopołączeniuz indywidualnymiurządzeniami,byłbycodziennyproceskomunikacjimiędzyserweramiCentralnego Systemu Fiskalnego a kasamirejestrującymi.Kasaonlinewysyłałabyco30minutkomunikatdosystemu,żejestwłączonai działa.Brakkomunikatulubjegonagłeprzerwaniebyłobyjasnymsygnałemdlakontrolerówskarbowych,żenależysprawdzićpowódprzerwanejkomunikacji(np.w drodzekontrolinamiejscu).NabaziewymianytychkomunikatówrealizowanebyłybyrównieżponiższefunkcjeCentralnego Systemu Fiskalnego:

• poleceniawysłaniaraportudosystemu;

• zdalneblokowanie/odblokowaniekasy;

• modyfikacjatreściwyświetlanej nakasie;

• zmianastawekVAT;

• aktualizacjaoprogramowaniaurządzenia.

4.3.4 Rachunek potencjalnych kosztów i korzyści

W niniejszymrozdzialeprzedstawiamyszacunekpotencjalnychkosztówi korzyściwdrożeniaopisywanegowyżejmodelukasonlinew Polsce,dokonujemyteżocenyefektunettojakopotwierdzeniazasadnościwdrożeniategorozwiązania.

W naszychszacunkachprzyjęliśmypodejścieostrożnościowe– posiłkujemysiędanymiz podobnychwdrożeńw innychkrajach,a dokonującichprzeniesienianagruntpolski,uśredniamyróżnewartości.Rozważającpozycjekosztowe,przyjmujemymaksymalnez rozważanychwartości,z koleidlapozycjiprzychodowych(korzyści)przyjmujemyminimalnez rozważanychpoziomów.

Kolejnesekcjerozdziałuopisująszacowanekoszty,korzyści(finansowei jakościowe)orazichzestawienie(podsumowanie)obrazującezakładanyefektnettoz wdrożeniarozwiązania.

Napotrzebynaszychwyliczeńużyliśmyponiższychkursówwalutowych:

Kurs EUR-PLN = 4,401

Kurs EUR-HUF = 313,966

Kurs EUR-BGN = 1,953

4.3.4.1 Podsumowanie kosztów i korzyści

Prezentowanew dalszejczęścitegorozdziałuszacunkiwyraźniepokazują,żewdrożenie systemu kas online zagwarantuje istotny wzrost dochodów podatkowych (rzędu nawet kilku miliardów PLN) oraz bardzo szybki zwrot poniesionych nakładów (okres zwrotu od kilku tygodni do kilku miesięcy,zależnieodskaliwdrożeniaw początkowejfazie).

Doświadczeniainnychkrajówpokazują,żewdrożenie systemu kas online trwale zwiększa dochody podatkowe z tytułu VAT, zmniejszając skalę luki podatkowej.Skalawzrostudochodówjestoczywiściezmiennaw czasie– największyprzyrostnastępujetużprzedorazwkrótcepoobjęciudanejgrupyprzedsiębiorcówsystememkasonline(efektujawnianiaprzychodów– większeobrotyprzedsiębiorców).W kolejnychokresachdynamikajestjużniższa,dochodypodatkoweutrzymująsięjednaknapoziomiewyższym,niżmiałotomiejsceprzedwdrożeniemsystemukasonline143. Analogicznejsytuacjispodziewamysięw przypadkuPolski.

Dlacelównaszychoszacowańodnosimysiędokorzyściz wdrożeniasystemukasonlinew ujęciurocznym(jedenpełnyrokfunkcjonowaniasystemu),zakładającpełnąskalęwdrożeniarozwiązania(wszystkiekasywspółpracującez systemem).W rzeczywistościwdrożenieprzebiegałobyetapowoi byłobyrozłożonezapewnenaokresok.2-3lat– wówczaskorzyściinaczejrozłożąsięw czasie(inaczejrozłożąsięteżkosztywdrożenia,w szczególnościsubsydiadlaprzedsiębiorców).


63

© 2

016

KP

MG

Adv

isor

y S

półk

a z

ogra

nicz

oną

odpo

wie

dzia

lnoś

cią

sp.k

. jes

t po

lską

spó

łką

kom

andy

tow

ą i c

złon

kiem

sie

ci K

PM

G s

kład

ając

ej s

ię z

nie

zale

żnyc

h sp

ółek

czł

onko

wsk

ich

stow

arzy

szon

ych

z K

PM

G

Inte

rnat

iona

l Coo

pera

tive

(“K

PM

G In

tern

atio

nal”

), p

odm

iote

m p

raw

a sz

waj

cars

kieg

o. W

szel

kie

praw

a za

strz

eżon

e.

Dlaoszacowaniapotencjalnychefektówwdrożeniasystemukasonlinew Polsceposłużyliśmysiębenchmarkiemw postaciwdrożeńanalogicznychrozwiązańw wybranychkrajacheuropejskich.Specyfikakażdegoz krajówjestczęściowoodmienna,systemypodatkoweniesąidentyczne,skłonnośćdoukrywaniaobrotówprzezprzedsiębiorcówróżnychbranżmożebyćodmienna– stądnasze symulacje należy traktować jako wartości przybliżone,któreobrazująprzedewszystkimskalę(orazrelację)potencjalnychkosztówi przychodówdlawdrożeniasystemukasonlinew Polsce.Ostatecznyefektfinansowyzależałbędziedowieluczynników,takichjakchociażby:przyjętymodeloperacyjnyi technicznyrozwiązania,tempoi zakreswdrożenia,skaladopłatdlaprzedsiębiorców(wymianakas)czyzdolnośćdoefektywnegowykorzystaniapozyskiwanychdanych(zapewnianieszczelnościsystemu).

Bazującnaprzyjętychprzeznaszałożeniach,szacujemy,iżpraca systemu w pełnej skali wdrożenia to po roku potencjalnie ok. 2,5 mld PLN dodatniego bilansu budżetu państwa z tytułu wdrożenia rozwiązania144. Naszeszacunkipokazująjednocześnie,żejużwdrożenie100tys.kasonlinezapewnipełenzwrotponiesionychnakładóww ciągukilkumiesięcyoduruchomieniasystemuo takiejskali(dodatkowedochodypodatkowew skalirokunapoziomieok.288 mln złvs.kosztywdrożeniasystemu(126,5 mln PLN),powiększoneo kosztsubsydiówdlaprzedsiębiorców(do66mlnzł,jeśli100%kaszostałobyobjętychpełnymisubsydiami)).Powyższewartościoszacowano,bazującnadanycho efektachwdrożeńanalogicznychsystemównaWęgrzechi w Bułgarii,mogąbyćonezatemobarczonepewnymbłędem145.Nawetjednakograniczającskalęspodziewanychkorzyścio 50%,otrzymujemyznacznydodatniefektwdrożeniarozwiązania(korzyści

przewyższającenakłady)– wydłużasięwówczas„okreszwrotu”poniesionychnakładów,przyczymwciążpozostajeonbardzokrótki.

Kolejneetapywdrożeniagenerowałybędądalszewzrostydochodówpodatkowych(w tymskumulowanyefektdodatkowychdochodówpodatkowychodgrupprzedsiębiorcówobjętychwdrożeniemw poprzednichetapach).W poniższymzestawieniunieujęliśmykosztówutrzymaniasystemu– będąoneponoszonecoroczniei z bardzodużąnadwyżkąpokrywanez dodatkowychprzychodówpodatkowychw każdymrokufunkcjonowaniarozwiązania.

Niezależniedefactoodprzyjętegoostateczniepodejściadozakresui tempawdrożeniarozwiązaniaw Polsceprezentowaneszacunkioraz

Tabela 21. Podsumowanie szacowanych korzyści i kosztów wdrożenia systemu polskiego (wartości podane w PLN)

Korzyści

Kategoria Wartość

Szacunkowy wzrost dochodów z VAT-u (1

rok, pełna skala wdrożenia)2,88mld

Szacunkowy wzrost dochodów z VAT-u +

zwiększona efektywność kontroli skarbowej6,58mld

Koszty

Kategoria Rodzaj Wartość Suma

Koszty stałe

Wdrożenie systemu 126,5mln

366,5mln146Subsydia dla

przedsiębiorców240mln

Kosztopcjonalny– zakuptabletów

1mln

Efekt netto

Wariant bazowyWariant rozszerzony

(z uwzględnieniemwzrostuefektywnościkontroli)

Efekt netto Okres zwrotu Efekt netto Okres zwrotu

+2,51mld 6tyg. +6,21mld 3tyg.

144Naszeszacunkiodnosimydododatkowychwpływówz tytułupodatkuVAT– zwiększoneobrotyprzedsiębiorców(ujawnionew wynikuwdrożeniakasonline)powinnywygenerowaćtakżezwiększonewpływyz tytułuinnychpodatków,któreodprowadzająprzedsiębiorcy.

145Wdrożeniesystemukasonlinew Polscemożewygenerowaćzarównoniższe,jaki wyższedodatkowewpływypodatkowe,niżmiałotomiejscew przypadkuBułgariiczyWęgier.

146 Sumakosztówuwzględniadwiekategoriekosztów– wdrożeniesystemui subsydiadlaprzedsiębiorców147 Jakwskazanopowyżej,zarównokoszty,jaki korzyściskalkulowanedlapełnejskaliwdrożenia(1mlnkas),korzyścidotyczą1pełnegorokufunkcjonowaniarozwiązaniaw pełnejskali.

doświadczeniainnychkrajówwyraźniewskazują,żeuruchomienie systemu kas online w powinno być jednym z priorytetów rządu w obszarze działań wymierzonych przeciw szarej strefie i luce podatkowej.

Oceniającteoretycznyefektnettowdrożeniasystemukasonlinew Polsce,przyjęliśmydwawarianty– bazowyi rozszerzony.Różniąsięoneuwzględnieniemefektuwzrostuefektywnościkontroliskarbowychw tymdrugim.Przyzałożeniukosztówwdrożeniasystemunapoziomie366,5 mlnPLNw obumamydoczynieniazeznacznymdodatnimefektemnettowdrożeniarozwiązania– od2,51mlddo6,21mldPLN147.Oznaczatorównież,żedlawariantubazowegookreszwrotuz inwestycjiwyniósłbyokoło6tygodni,a dlarozszerzonego– około3tygodni.

Źródło:Opracowaniewłasnenapodstawieinformacjii danychz poprzednichrozdziałów

© 2

016

KP

MG

Adv

isor

y S

półk

a z

ogra

nicz

oną

odpo

wie

dzia

lnoś

cią

sp.k

. jes

t po

lską

spó

łką

kom

andy

tow

ą i c

złon

kiem

sie

ci K

PM

G s

kład

ając

ej s

ię z

nie

zale

żnyc

h sp

ółek

czł

onko

wsk

ich

stow

arzy

szon

ych

z K

PM

G

Inte

rnat

iona

l Coo

pera

tive

(“K

PM

G In

tern

atio

nal”

), p

odm

iote

m p

raw

a sz

waj

cars

kieg

o. W

szel

kie

praw

a za

strz

eżon

e.

Tabela 9. Zestawienie kosztu uruchomienia systemu na Węgrzech i w Czechach w przeliczeniu na jedną kasę online

Tabela 10. Szacowany koszt uruchomienia rozwiązania w Polsce na podstawie uśrednionego kosztu uruchomienia systemu z innych krajów

Nazwa krajuKoszt systemu (EUR)

Liczba kas do obsługi

Koszt / kasa (EUR)

Węgry 15mln 400tys. 37,50

Czechy 12mln 600tys. 20

Średnia nd. nd. 28,75

Nazwa krajuKoszt / kasa (EUR)

Koszt / kasa (PLN)

Liczba kasKoszt / kasa (PLN)

Polska 28,75 126,53 1mln 126,5mln

4.3.4.2 Szacowane koszty wdrożenia rozwiązania

Główne koszty po stronie budżetu państwa

Naszaanalizaobjęłagłówneelementykosztowe,związanez wdrożeniemsystemukasonline(zarównopostroniebudżetupaństwa,jaki postroniepodatników).Niewątpliwiewystąpiątakżeinnekoszty,ichskalajednakbędzieznacznieniższaniżelementówopisanychponiżej,ewentualniebędątokoszty,którejużdziśi taksąponoszone,a samowdrożeniesystemukasonlineniebędziemiałonaniewiększegowpływu(np.kosztwynagrodzeńkontrolerówskarbowych).

Koszty wdrożenia samego systemu centralnego

Kosztzakupui wdrożeniasystemudlaPolskiew dużejmierzezależałbędzieod:

• funkcji,jakiesystemmarealizowaćorazwymagańzwiązanychz jegodostępnością,niezawodnością,bezpieczeństwem;

• możliwościwykorzystaniajużistniejącychrozwiązań(lubichelementów);

• zakresudostosowaniarozwiązaniadopotrzebPolski;

• liczbykas,którymisystemmazarządzać.

Zgodniez założeniamiprzyjętymidlamodelupolskiegozakładamyskalęwdrożenianapoziomieok.1mlnkas.

PoniżejprezentujemyzestawieniekosztówwdrożeniasystemówkasonlinenaWęgrzechi w Czechach.W szczególnościmodelwęgierskiprzyjmujemyjakobazowydlamodelupolskiego(funkcjonalność,niezawodnośći wydajnośćsystemuw modelupolskimpowinnybyćbardzozbliżonedotych,jakiesądostępnew modeluwęgierskim).

Napotrzebyoszacowaniapoziomukosztówdlasystemupolskiego,jegomaksymalną wartość skalkulowaliśmy na poziomie ok. 126,5 mln zł – przyjmujączakładanąskalęwdrożeniaw Polsceorazśrednikosztwdrożeniaanalogicznegosystemuw innychkrajach(w przeliczeniunajednąkasęonline).Oceniamyjednocześnie,żedocelowykosztwdrożeniasystemuw Polscebędziezapewneniższy(skalawdrożenia– jakwspomnianopowyżej– jesttylkojednymzeskładnikówcenysystemuinformatycznego),dlacelówszacowaniałącznychefektówwdrożeniarozwiązaniaprzyjmujemyjednakpowyższypoziomkosztów.


Źródło:Opracowaniewłasne


65

© 2

016

KP

MG

Adv

isor

y S

półk

a z

ogra

nicz

oną

odpo

wie

dzia

lnoś

cią

sp.k

. jes

t po

lską

spó

łką

kom

andy

tow

ą i c

złon

kiem

sie

ci K

PM

G s

kład

ając

ej s

ię z

nie

zale

żnyc

h sp

ółek

czł

onko

wsk

ich

stow

arzy

szon

ych

z K

PM

G

Inte

rnat

iona

l Coo

pera

tive

(“K

PM

G In

tern

atio

nal”

), p

odm

iote

m p

raw

a sz

waj

cars

kieg

o. W

szel

kie

praw

a za

strz

eżon

e.

Koszty utrzymania systemu

Kosztyutrzymaniasystemuinformatycznegozależąm.in.odskalirozwiązania,stopniajegoskomplikowania,wymaganejniezawodności,parametrówSLA.Kalkulująckosztyutrzymaniasystemówinformatycznych,częstookreślasięjew relacjidokosztówlicencjisystemu.W takimprzypadkurocznykoszt

utrzymaniakalkulowanyjestnaogółnapoziomieok.20-30%kosztulicencji.

Szacowanekosztyutrzymaniasystemudlamodelupolskiegoujmiemydwuwariantowo– jakoodwołaniedobenchmarkuz innegokraju(Czechy)orazjakokalkulacjęnapodstawieszacowanegokosztulicencji.

PoniżejprzedstawiamyzestawieniekosztówutrzymaniadlaCzech:

Nabaziepowyższychdanychoszacowaliśmypotencjalnyrocznykosztutrzymaniasystemuw Polsce,posiłkującsięwartościamiśrednimiz przytoczonychwyżejprzykładów.Dla pełnejskaliwdrożeniakoszttenmógłbywynieśćok.44mlnzłrocznie.

Kosztyutrzymaniakalkulowanenapodstawiekosztulicencji:

Reasumując– szacujemy,iżrocznekosztyutrzymaniasystemudlamodelupolskiegoznajdąsięw przedzialemiędzy15a 44mlnzł.Ostatecznyichpoziomzależałbędziezarównood

wdrożonegow Polscerozwiązania(jegofunkcjonalności,wymagańw zakresieniezawodności,bezpieczeństwa,dostępności),jakrównieżparametrówsamejumowyutrzymaniowej.

Tabela 11. Zestawienie rocznego kosztu utrzymania systemu w przeliczeniu na jedną kasę online

Tabela 12. Szacunkowy roczny koszt utrzymania systemu w Polsce, przy wdrożeniu go dla 1 miliona kas online

Tabela 13. Szacunkowy roczny koszt utrzymania systemu polskiego na podstawie koszt licencji

Nazwa kraju

Koszt utrzymania systemu / rok (EUR)

Liczba kasKoszt / kasa (EUR)

Koszt / kasa (PLN)

Węgry 2mln 400tys.148 5 22

Czechy 9mln 600tys. 15 66

Średnia nd. nd. 10 44

Nazwa krajuKoszt utrzymania / kasa (EUR)

Koszt / kasa (PLN)

Liczba kas

Koszt utrzymania systemu w Polsce dla 1 mln kas (PLN)

Polska 10 44 1mln 44mln

Koszt systemu PL (PLN)Koszt licencji (przyjęto 40%)

Roczny koszt utrzymania (przyjęto 30% kosztu licencji)

126,5 mln 50,6mln 15,16mln




148Poziomdocelowy,dlaktóregoplanowanoi zamawianosystem.Z początkiemroku2016w systemiedziałałook.220tys.kasonline. © 2

016

KP

MG

Adv

isor

y S

półk

a z

ogra

nicz

oną

odpo

wie

dzia

lnoś

cią

sp.k

. jes

t po

lską

spó

łką

kom

andy

tow

ą i c

złon

kiem

sie

ci K

PM

G s

kład

ając

ej s

ię z

nie

zale

żnyc

h sp

ółek

czł

onko

wsk

ich

stow

arzy

szon

ych

z K

PM

G

Inte

rnat

iona

l Coo

pera

tive

(“K

PM

G In

tern

atio

nal”

), p

odm

iote

m p

raw

a sz

waj

cars

kieg

o. W

szel

kie

praw

a za

strz

eżon

e.

Tabela 14. Przedstawienie skali subsydiów wypłaconych do subsydiów szacowanych dla wszystkich kas fiskalnych na Węgrzech

Tabela 15. Szacowana wartość subsydiów jakich udzieli rząd po wdrożeniu rozwiązania w Polsce

Nazwa krajuSubsydia / kasa (EUR)

Subsydia / kasa (PLN)

Szacowana wartość subsydiów (HUF)

Osiągnięta wartość subsydiów (HUF)149

Szacowana skala subsydiów150

Węgry 150 660 6mld 4mld 36,4%

Nazwa krajuSubsydia / kasa (EUR)

Subsydia / kasa (PLN)

Liczba kasSzacowana wartość subsydiów – 100% (PLN)

Szacowana wartość subsydiów 36,4% (PLN)

Polska 150 660 1mln 660mln 240mln



149Patrzopismodeluwęgierskiego.Takipoziomsubsydiówzostałostateczniezrealizowany.150Udziałosiągniętejwartościsubsydiówdoteoretycznejwartościsubsydiówdlacałejaktualnejskaliwdrożenia(gdyzakupkażdejkasyzwiązanyjestz otrzymaniemsubsydiów).Osiągniętawartośćsubsydiów:4mldHUF,teoretycznawartośćsubsydiów(dla220tys.kas,50tys.HUFdlajednejkasy):11mldHUF

Koszty dofinansowania zakupu / wymiany kas starego typu na nowe urządzenia

Kosztydofinansowaniawymiany(zakupu)nowychkaszależećbędąodzałożeń,jakiew tymzakresiezostanąprzyjętew Polsce– w szczególnościodtego,czydofinansowaniemobjętesąwszystkiekasydlawszystkichpodmiotów,czyteżwprowadzonezostanąjakieśograniczenia(np.skalaobrotu,liczbakas,limitkwotowy).

PoniżejprezentujemyzestawieniekosztówdofinansowaniazakupukasponiesionychnaWęgrzech.

PrzyjmującnapotrzebyniniejszegoraportupodejściedodofinansowaniakasanalogicznejaknaWęgrzech,oszacowaliśmyponiżejkosztdofinansowaniaw Polsce(objęcieok.36,4%rynku,z kwotądofinansowanianapoziomie150EUR).W tensposóbkoszt dla modelu polskiego oszacowaliśmy na poziomie ok. 240 mln zł.

Kosztysubsydiówbędągłównąpozycjąkosztowąwdrożeniarozwiązania(przyjmujączałożeniajakwyżej).Jednocześniekosztyteniemusząoznaczaćfizycznychwydatkówskarbu

państwa– przedsiębiorcymoglibypomniejszaćswojezobowiązaniapodatkoweo wartośćdofinansowaniadozakupukasy,w tensposóbrozliczającsamosubsydiumrządowe.


67

© 2

016

KP

MG

Adv

isor

y S

półk

a z

ogra

nicz

oną

odpo

wie

dzia

lnoś

cią

sp.k

. jes

t po

lską

spó

łką

kom

andy

tow

ą i c

złon

kiem

sie

ci K

PM

G s

kład

ając

ej s

ię z

nie

zale

żnyc

h sp

ółek

czł

onko

wsk

ich

stow

arzy

szon

ych

z K

PM

G

Inte

rnat

iona

l Coo

pera

tive

(“K

PM

G In

tern

atio

nal”

), p

odm

iote

m p

raw

a sz

waj

cars

kieg

o. W

szel

kie

praw

a za

strz

eżon

e.

Koszty zapewnienia infrastruktury

Zakładamywykorzystanieobecnychzasobówadministracjirządowej– tymsamymnieszacujemykosztówdlatejkategorii.Jeżeliostateczniezaistniejekoniecznośćdokonaniainwestycjiw infrastrukturę,kosztytepowinnyzostaćuwzględnionew rachunkukosztówi korzyści.

Koszt opcjonalny – wyposażenie kontrolerów skarbowych w tablety skomunikowane z systemem

Wdrożeniesystemukasonlineumożliwiam.in.planowaniei prowadzeniekontroliskarbowychnapodstawiekompleksowychdanychpozyskiwanychw czasierzeczywistym.NaWęgrzechkontrolerzywyposażenisąw tabletyskomunikowanez systememcentralnym(CSF).JeślianalogicznepodejścieprzyjąćdlaPolski,należałobyw tegotypusprzęt(tablety)wyposażyćkontrolerówskarbowych.

Niemamydanycho aktualnympoziomiewyposażeniakontrolerówskarbowychw Polsceanio tym,czysprzętprzeznichposiadanymógłbyzostaćskomunikowanyz nowymCentralnym Systemem Fiskalnym.Jeśliprzyjmiemy,żedocelowoadministracjapodatkowa

dysponowałaby1000aktywnychw tereniekontrolerówskarbowych151,toprzycenieśredniejklasytabletunapoziomieok.1000złbruttołącznykosztnabyciatakichurządzeńwyniósłbyok.1mlnzł.Mającnauwadzeskalękorzyściz wdrożeniarozwiązania,w tymspodziewanydziękiniemuwzrostefektywnościkontroliskarbowych,poniesienietakiegododatkowegokosztu(lubnawetwiększego)będziew pełniuzasadnione.

Główne koszty po stronie przedsiębiorców

Koszt nabycia nowej kasy

Kosztnabycianowychkasfiskalnychprzyjmujemynaaktualnympoziomiewęgierskim– z zastrzeżeniem, żetenkosztmożebyćniższyw przypadkuudostępnieniausługdodanychnapodstawiekasyonline.W zestawieniureprezentatywnychmodelikasfiskalnychprzyjęliśmydwaurządzeniazespektrum400-450 euro.Pierwszymodel– prostszy– przeznaczonydlamniejwymagającychprzedsiębiorcówi drugi– rozbudowany– dlaprzedsiębiorcówpotrzebującychbardziejzaawansowanegourządzenia.Podanekwotysącenaminetto.

Tabela 16. Zestawienie cen netto reprezentatywnych modeli kas fiskalnych online na Węgrzech

Nazwa krajuRodzaj kasy fiskalnej

Cena netto kasy (HUF)

Cena netto kasy (EUR) bez subsydiów

Cena netto kasy (EUR) z subsydiami

Węgry

Prostszymodel152 124900 397 247

Rozbudowanymodel153

138900 442 292

Źródło:Opracowaniewłasnenapodstawiedanychz poprzednichrozdziałówi http://www.online-kassza.hu

151Planowanozwiększenieliczebnościpracownikóww obszarzekontroliskarbowejdook.6500osóbw ogóle.W tejgrupieznajdąsięrównieżkontrolerzypodatkowipracującyw terenie. http://www.money.pl/gospodarka/wiadomosci/artykul/ministerstwo;finansow;szykuje;wielkie;zmiany;przybedzie;prawie;2;5;tys;kontrolerow;podatkowych,217,0,1544921.html http://www.skarbowcy.pl/blaster/print.php?mod=extarticle&article_id=23239

152http://www.online-kassza.hu/termekek/penztargep/datecs-dp-45153http://www.online-kassza.hu/termekek/penztargep/micra-sento-m ©

201

6 K

PM

G A

dvis

ory

Spó

łka

z og

rani

czon

ą od

pow

iedz

ialn

ości

ą sp

.k. j

est

pols

ką s

półk

ą ko

man

dyto

wą

i czł

onki

em s

ieci

KP

MG

skł

adaj

ącej

się

z n

ieza

leżn

ych

spół

ek c

złon

kow

skic

h st

owar

zysz

onyc

h z

KP

MG

In

tern

atio

nal C

oope

rati

ve (“

KP

MG

Inte

rnat

iona

l”),

pod

mio

tem

pra

wa

szw

ajca

rski

ego.

Wsz

elki

e pr

awa

zast

rzeż

one.

Tabela 17. Podsumowanie szacunkowej ceny netto kasy fiskalnej online w Polsce

Nazwa kraju

Cena netto kasy (EUR) bez subsydiów

Cena netto kasy (PLN) bez subsydiów

Cena netto kasy (EUR) z subsydiami

Cena netto kasy (PLN) z subsydiami

Polska 420 1844 270 1186


Napodstawiedanychzaprezentowanychw tabelinapoprzedniejstronieoszacowaliśmyśrednireprezentatywnykosztnettozakupukasyfiskalnejonlinenapolskirynek:

W zależnościodpotrzebpodatnicymoglibydokonaćzakupumodeluprostszegolubbardziejrozbudowanego,wpływającnaponiesionyprzezsiebiekoszt.

Koszt dostępu do systemu (transmisji danych)

Koszt(nabaziedoświadczeńwęgierskich)przyjmujemynapoziomieok.20 zł miesięcznie dla jednej kasy.

4.3.4.3 Szacowane korzyści z wdrożenia rozwiązania

Korzyści finansowe (ilościowe)

Główne korzyści po stronie budżetu państwa

Wdrożeniesystemukasonlineprzynieśćpowinnozarównowymiernekorzyścifinansowe,jaki wielekorzyścijakościowych,związanychz usprawnieniemfunkcjonowaniaadministracjipodatkowejw obszarzefiskalizacji.

Korzyści finansowe

Jakjużwspomnianowyżej,dlaoszacowaniapotencjalnychefektówwdrożeniasystemukasonlinew Polsceposłużyliśmysiębenchmarkiemw postaciwdrożeńanalogicznychrozwiązańw wybranychkrajacheuropejskich.Mamyświadomość,iżspecyfikakażdegoz krajówjestczęściowoodmienna,systemypodatkoweniesąidentyczne,a skłonnośćdoukrywaniaobrotówprzezprzedsiębiorcówróżnychbranż

możebyćodmienna– stąd nasze symulacje należy traktować jako wartości przybliżone,któreobrazująprzedewszystkimskalę(orazrelację)potencjalnychkosztówi przychodówdlawdrożeniasystemukasonlinew Polsce.Dokonaniebardziejprecyzyjnychsymulacjiwymagałobyprzyjęciaokreślonychzałożeńdotyczącychdocelowegokształtusystemu,zakresui tempajegowdrażania,jakrównieżuwzględnieniaprecyzyjnychdanycho dochodachz tytułupodatkuVATodbranżplanowanychdoobjęciawdrożeniem,wrazz określeniemprzybliżonejskaliszarejstrefy(ukrywaniadochodów)w tychbranżach(orazzestawieniatychdanychz danymiz innychkrajów– w szczególnościz okresuprzedobjęciemsystemukasonlinei pojegowprowadzeniu).Niedysponujemytegotypudanymi,dlategodokonaliśmypewnegoprzybliżenia,którejednaknaszymzdaniemdobrzeobrazujepotencjałwdrożeniasystemukasonlinew Polsce.

Przykładyz wdrożeniasystemukasonlinew innychkrajachpokazują,żeuruchomieniei funkcjonowaniesystemugenerujeznacznedodatkowedochodyz tytułupodatkuVAT.Analogicznejsytuacjispodziewamysięw Polsce.

©201

6KPMGAdv

isorySpó

łkaz og

raniczon

ąod

powiedz

ialnoś

ciąsp

.k.jes

tpo

lską

spó

łkąko

man

dytowąi c

złon

kiem

sieciKPMGskład

ając

ejsięz nieza

leżn

ychsp

ółek

człon

kowsk

ichstow

arzyszon

ychz KPMG

Internationa

lCoo

perative

(“KPMGIn

ternationa

l”),pod

miotemprawasz

wajca

rskieg

o.W

szelkiepraw

aza

strzeż

one.


Tabela 18. Wzrost wpływów z VAT-u w przeliczeniu na jedną kasę na Węgrzech i Bułgarii

Tabela 20. Szacowany wzrost wpływów z VAT-u z tytułu wzrostu efektywności kontroli skarbowych dla modelu polskiego (dla pełnego zakresu wdrożenia) – w skali roku.

Tabela 19. Szacowany wzrost wpływów z VAT-u dla modelu polskiego (dla pełnego zakresu wdrożenia) – w skali roku.

Nazwa krajuWzrost wpływów z podatku VAT (EUR)

Liczba kasWzrost wpływów z podatku VAT / kasa (EUR)

Wzrost wpływów z podatku VAT / kasa (PLN)

Węgry 190mln154 220tys. 864 3800

Bułgaria 133mln155 300tys. 443 1951

Średnia nd. nd. 653,5 2875,5

Nazwa kraju

Efektywność kontroli skarbowych w 2015 (PLN)156

Szacowany wzrost efektywności kontroli skarbowych (%)157

Wzrost wpływów z kontroli skarbowych (PLN)

Polska 18,5mld 20 3,7mld

Nazwa krajuWzrost wpływów z podatku VAT / kasa (PLN)

Liczba kasWzrost wpływów z podatku VAT – suma (PLN)

Polska 2875,5 1mln 2,88mld


Źródło:Opracowaniewłasnenapodstawiedanychz https://prezi.com/figstgzgnz-w/online-cash-registersenglish/


Nabaziezaprezentowanychpowyżejdanychz Węgieri Bułgariiorazosiągniętegoprzeztekrajewzrostuwpływówz VAT-u w przeliczeniunajednąkasęfiskalną,zakładającpodobnyefektw Polsce,przewidujemywzrost wpływów z VAT-u w pierwszym roku funkcjonowania rozwiązania w docelowej jego skali (1 mln kas

podłączonych do systemu) na poziomie około 2,88 mld PLN.

W rzeczywistościwdrożenieprzebiegałobędziezapewneetapowoi będzierozłożonenaokresok.2-3lat– wówczaskorzyściinaczejrozłożąsięw czasie(inaczejrozłożąsięteżkosztywdrożenia,w szczególności

Dodatkowonaskutekwdrożeniarozwiązaniai udostępnianianowychnarzędziakontroli(w tymw szczególnościszerszegodostępudoaktualnychdanych)węgierskaadministracjazanotowałaponad 20-procentowy wzrost efektywności kontroli skarbowych. Trudnojestocenić,w jakimstopniuefekt

tenzostałbyzaobserwowanyw Polscew przypadkuwdrożeniaanalogicznegorozwiązania.Z całąpewnościąefektywnośćkontroliwzrośnie– zarównow kontekścietypowaniapodmiotówdokontroli(większatrafność),jaki skutecznościustalaniaprawidłowegowymiaruzobowiązańpodatkowych.

Jeżeliprzyjmiemyzałożenieo analogicznymdomodeluwęgierskiegowzrościeefektywnościkontroliskarbowych,toprzywdrożeniuw pełnioperacyjnegosystemukasonlinew Polscemoglibyśmypotencjalnieliczyćnawzrost wpływów z kontroli skarbowych na poziomie ok. 3,7 mld PLN.

subsydiadlaprzedsiębiorców).Kolejneetapywdrożeniagenerowałybędąwówczasstopniowewzrostydochodówpodatkowych(w tymwystąpiskumulowanyefektdodatkowychdochodówpodatkowychodgrupprzedsiębiorcówobjętychwdrożeniemw poprzednichetapach).

156http://podatki.gazetaprawna.pl/artykuly/925245,kontrola-skarbowa-inspektor-kontroli-skarbowej.html157https://prezi.com/figstgzgnz-w/online-cash-registersenglish/ ©

201

6 K

PM

G A

dvis

ory

Spó

łka

z og

rani

czon

ą od

pow

iedz

ialn

ości

ą sp

.k. j

est

pols

ką s

półk

ą ko

man

dyto

wą

i czł

onki

em s

ieci

KP

MG

skł

adaj

ącej

się

z n

ieza

leżn

ych

spół

ek c

złon

kow

skic

h st

owar

zysz

onyc

h z

KP

MG

In

tern

atio

nal C

oope

rati

ve (“

KP

MG

Inte

rnat

iona

l”),

pod

mio

tem

pra

wa

szw

ajca

rski

ego.

Wsz

elki

e pr

awa

zast

rzeż

one.

Tabela 21. Zestawienie przewidywanych korzyści jakościowych po wdrożeniu rozwiązania polskiego

ObszarKorzyści dla budżetu państwa

Korzyści dla przedsiębiorców

Gospodarka / prowadzenie biznesu

• Ograniczenieszarejstrefy,a przeztozwiększenietransparentnościi konkurencyjnościgospodarki(z perspektywybudżetupaństwapoprawitopostrzeganiePolskijakomiejscadorealizowaniainwestycjiczyprowadzeniabiznesu;możeteżzwiększyćskłonnośćdoinwestycjiwśródlokalnychprzedsiębiorców,narażonychdotychczasnanieuczciwąkonkurencję)

• Ograniczeniezatrudnienia„naczarno”– korzystnyefektspołeczny,wzrostdochodówz tytułuubezpieczeńspołecznych

• Uwolnienie„ukrytychrezerw”gospodarki– spodziewanypozytywnywpływnawzrostgospodarczy

• Zawiązaniebliższychkontaktówz podmiotamikomercyjnymi(przywykorzystaniuwariantuz VPN)

• Zwiększenietransparentnościi konkurencyjnościgospodarki– lepszewarunkidoprowadzeniakonkurencyjnegobiznesu

• Eliminacjazatrudnienia„naczarno”zwiększykonkurencyjnośćuczciwychpodatników

• Korzystaniez kasposiadającychzawszenajnowszedostępneoprogramowanie– niższaawaryjność

• Bliższekontaktyi współpracaz administracją(przywykorzystaniuwariantuz VPN)zwiększyprawdopodobieństwodalszegopartnerstwaw innychobszarachw przyszłości

Kontrolepodatkowei analizystatystyczne

• Kompleksowezbieraniedanycho wszystkichtransakcjach

• Kolekcjai analizadanychw czasierzeczywistym

• Statystykimakroekonomiczneonline– rejestracjawszystkichtransakcjinarynku

• Skutecznenarzędziakontroli,napodstawieanalizstatystycznych

• Kontrolepodatkowewymierzoneprzedewszystkimw potencjalnychoszustów– zmniejszenieuciążliwościkontrolidlauczciwychpodatników,wzrostaprobatydlafiskalizacjiw kraju

• PewnośćstosowaniaaktualnychstawekpodatkuVAT(automatycznaaktualizacjaz poziomusystemucentralnego)

• Zmniejszenieuciążliwościkontrolidlauczciwychpodatników

• Brakkoniecznościskładaniapodsumowańpapierowychz działalnościnakoniecmiesiąca

• Potencjalniew przyszłości:korzystaniez danychgromadzonychprzezadministracjępodatkowądocelówanalizypotencjałudanegorynku/segmenturynkuczydziałańpodmiotówkonkurencyjnychlubpotencjalnychkooperantów

Administracja

• Usprawnionezarządzaniesystemempodatkowym– lepszejjakościi szybciejdostępnainformacja,wspierającapodejmowaniedecyzjifiskalnychorazsprawnezarządzaniestawkamiVAT-u (zdalnaaktualizacjanakasachonline)

• Zrobienieistotnegopostępuw kierunkue-administracji

• Wzrostzaufaniaobywatelidoadministracjipodatkowej

• Ograniczonaczęstotliwośćosobistegokontaktuz urzędamiskarbowymi

• Wygodniejszai szybszaformakomunikacjiz administracją

Źródło:Opracowaniewłasnenapodstawieinformacjiz efektówwdrożeniarozwiązaniaw innychkrajacheuropejskich

Główne korzyści po stronie przedsiębiorców

Przechodzącnanowysystemkasonline,przedsiębiorcyponosząkosztzakupunowegourządzeniaczykosztdostępudosystemu(transmisjidanych).Niemniejpojawiająsięturównieżwymiernekorzyścifinansowe– w szczególnościdlapodmiotów,którekorzystałydotychczasz kasdwurolkowychbezpamięcifiskalnej.Korzystaniez kasdwurolkowychoznaczakosztyzwiązanez zakupemi wymianąrolekdokas(przedziałrzędu100-600PLNrocznie,zależnieodskaliobrotuprzedsiębiorcy)orazkosztymagazynowaniai przechowywaniazapisanychrolekz kasdocelówkontrolnych.Wdrożeniekasonlineoznaczabraktegotypukosztów,a więcoszczędnościpostronieprzedsiębiorcy.

Korzyści jakościowe

Wdrożeniesystemukasonline,pozawymiernymikorzyściamifinansowymiopisanymipowyżej,przeniesie również wiele korzyści jakościowych. Napodstawiewdrożeńpokrewnychrozwiązańw krajacheuropejskich,zwłaszczanaWęgrzech,dokonaliśmyzestawieniaprzewidywanychkorzyścidlabudżetupaństwai przedsiębiorców,z podziałemnatrzyobszary.


71

© 2

016

KP

MG

Adv

isor

y S

półk

a z

ogra

nicz

oną

odpo

wie

dzia

lnoś

cią

sp.k

. jes

t po

lską

spó

łką

kom

andy

tow

ą i c

złon

kiem

sie

ci K

PM

G s

kład

ając

ej s

ię z

nie

zale

żnyc

h sp

ółek

czł

onko

wsk

ich

stow

arzy

szon

ych

z K

PM

G

Inte

rnat

iona

l Coo

pera

tive

(“K

PM

G In

tern

atio

nal”

), p

odm

iote

m p

raw

a sz

waj

cars

kieg

o. W

szel

kie

praw

a za

strz

eżon

e.

Najważniejszekorzyścijakościowenaszymzdaniem,to:

• Nowy wymiar analizy ryzyka w zakresiewykrywaniapotencjalnychnieujawnionychprzychodów.Możliwośćdokonywaniaróżnorodnychanalizstatystycznychz uwzględnieniempołożeniageograficznegoi charakterystykibiznesuanalizowanegopodmiotu.

Administracjapodatkowauzyskadostępdokompleksowegozbioruaktualizowanychnabieżącodanych.Z wykorzystaniemodpowiednichnarzędzianalitycznych,w tymw zakresieanalizdanychrodzaju„Bigdata”,możliwebędzieprowadzeniewielowymiarowychanaliz.W efekciespodziewamysięznacznegowzrostuefektywnościdziałaniaorganówkontrolnych.Wdrożeniesystemukasonlinewrazz narzędziamianalitycznymioznaczałobędziezminimalizowanieryzykauniknięciaprzezpodatnikaodpowiedzialnościzanieuczciwepraktykirejestrowaniatransakcjiz opóźnieniemlubbrakurejestracjitransakcji,którepodlegaćpowinnyopodatkowaniu.Analizybędąmogłybyćprowadzonew różnychujęciachi z różnymipunktamiodniesienia– weryfikowanemogąbyćpojedynczetransakcje,pojedynczepodmioty,grupypodmiotówo określonejcharakterystyce,grupypodmiotóww określonejlokalizacjiitp.W tensposóbmożliwebędziewychwytywanieróżnychanomalii– zarównow zakresiedziałaniapojedynczychpodmiotów,jakrównieżichgrup.Biorącpoduwagęcharakterystykęprzedstawionegosystemu,nawetzorganizowanawspółpracapodmiotównaokreślonymobszarze(mającanaceluzakłócenieodczytówporównawczych)zostaniezauważona.W połączeniuz możliwościąskierowaniakontroleradopodejrzanegopodmiotuw bardzokrótkimodstępieczasuodzidentyfikowaniapotencjalnejnieprawidłowości,mającegorównocześniepełnydostępdodanychonline,administracja podatkowa zyska potężne

narzędzia do walki z nieuczciwymi przedsiębiorcami.

• Usprawnione zarządzanie sys-temem podatkowym

Systemkasonlinepozwalanazbieranieszerokiegozakresuinformacji,dostępnychw zasadziew trybierzeczywistym,którepozwalająwszechstronnąanalizęi ocenęfunkcjonowaniaposzczególnychrozwiązańw systemiepodatkowym.Danetemogąbyćrównieżzestawianez innymidanymi,jakiepozyskujelubbędziepozyskiwaćadministracjapodatkowa(np.danepochodzącez jednolitychplikówkontrolnych(JPK)).Dodatkowodziękizdalnemuzarządzaniuoprogramowaniemkasfiskalnych,a w szczególnościstawkamiVAT-u stosowanymiprzeztekasy,ewentualnezmiany(w tymzmianyokresowe)w zakresietegopodatkubędąmogłybyćwprowadzanebardzosprawnie.

• Milowy krok w kierunku e-administracji.

Wdrażaniee-usług,udostępnianienowychelektronicznychkanałówkontaktuz administracją,zwiększaniezakresuinteroperacyjnościsystemówi rejestrówpaństwowych– tegotypudziałaniasąpodejmowanew corazszerszymzakresie,e-administracjajestteżpriorytetowymkierunkiempromowanymprzezUnięEuropejską.Wdrożenietakistotnegosystemu(kasonline),o takiejskali,pozwolipokazać,żee-administracjajestmożliwa,skutecznai wydajniejsza.

• Zwiększenie zaufania obywa-teli w stosunkudoadministracjipodatkowej.

Obecnie,zewzględunauciążliwośćkontroliskarbowychdlauczciwiedziałającychpodmiotów(świadomych,żenieuczciwiprzedsiębiorcyw ichotoczeniupozostajączęstobezkarni),postrzeganiekontrolipodatkowejnienależydonajlepszych.Nowysystemzapewni,żekontrolerzybędąw staniez dużympoziomempewnościstwierdzić,ktorozliczasięzeskarbempaństwauczciwie,a ktopotencjalnieukrywadochody,

prowadząctymsamymnieuczciwybiznes.Dziękitemuzarównospołeczeństwoogółem,jaki samiprzedsiębiorcy(w szczególnościciuczciwi)zmieniąswojąpercepcjędziałaniaorganówkontrolnych.Ciężarkontrolizostanieskierowanynawłaściwetory(zmniejszającuciążliwościdlauczciwychpodatników),jednocześniedotychczasbezkarni,nieuczciwipodatnicyzostanąpociągnięcidoodpowiedzialności(a przynajmniejszansenatoistotniewzrosną).

• Zwiększenie konkurencyjności gospodarkiogółemorazuczciwychpodatnikóww szczególności.

Nieuczciweobniżaniekosztówproduktówi usługprzezprzedsiębiorcówpoprzezobniżaniekosztównabazienielegalnegozatrudnieniaczypoprawianierentownościbiznesupoprzezunikanieopodatkowaniatransakcjiutrudniająprowadzeniebiznesupodmiotomdziałającymuczciwie.Wdrożeniesystemukasonlinezwiększytransparentnośćgospodarki,poprawijejkonkurencyjność,wyrównującszansedlawszystkichpodmiotów.

© 2

016

KP

MG

Adv

isor

y S

półk

a z

ogra

nicz

oną

odpo

wie

dzia

lnoś

cią

sp.k

. jes

t po

lską

spó

łką

kom

andy

tow

ą i c

złon

kiem

sie

ci K

PM

G s

kład

ając

ej s

ię z

nie

zale

żnyc

h sp

ółek

czł

onko

wsk

ich

stow

arzy

szon

ych

z K

PM

G

Inte

rnat

iona

l Coo

pera

tive

(“K

PM

G In

tern

atio

nal”

), p

odm

iote

m p

raw

a sz

waj

cars

kieg

o. W

szel

kie

praw

a za

strz

eżon

e.

©201

6KPMGAdv

isorySpó

łkaz og

raniczon

ąod

powiedz

ialnoś

ciąsp

.k.jes

tpo

lską

spó

łkąko

man

dytowąi c

złon

kiem

sieciKPMGskład

ając

ejsięz nieza

leżn

ychsp

ółek

człon

kowsk

ichstow

arzyszon

ychz KPMG

Internationa

lCoo

perative

(“KPMGIn

ternationa

l”),pod

miotemprawasz

wajca

rskieg

o.W

szelkiepraw

aza

strzeż

one.


KPMG w Polsce od 1990 roku świadczy usługi z zakresu audytu, doradztwa podatkowego, księgowego, rachunkowego oraz doradztwa biznesowego, a stowarzyszona z KPMG w Polsce kancelaria prawna D.Dobkowski sp.k., kompleksowe usługi prawne. Zatrudniamy ponad 1 300 osób w siedmiu biurach zlokalizowanych w Warszawie, Krakowie, Poznaniu, Wrocławiu, Gdańsku, Katowicach i Łodzi.

Doradzamy polskim i międzynarodowym firmom oraz instytucjom ze wszystkich sektorów gospodarki, ze szczególnym uwzględnieniem branży dóbr konsumpcyjnych, usług finansowych, private equity, motoryzacyjnej, nieruchomości i budownictwa, technologii informacyjnych, mediów i komunikacji (TMT), transportowej (TSL), produkcji przemysłowej, a także sektora publicznego.

U podstaw sukcesu KPMG leżą wysoka jakość oferowanych usług oraz ludzie. Kapitałem naszej firmy jest wiedza zgromadzona przez ponad 174 000 pracowników w 155 krajach świata. Dzięki temu świadczymy usługi kompleksowo, a jednocześnie każdego Klienta traktujemy indywidualnie.

Prowadzimy szereg aktywności wspierających rozwój przedsiębiorczości w Polsce. Dzielimy się wiedzą i doświadczeniem uczestnicząc w wydarzeniach merytorycznych, konferencjach, seminariach, szkoleniach czy warsztatach

skierowanych dla biznesu. Współpracujemy również z izbami handlowymi i stowarzyszeniami branżowymi oraz przygotowujemy publikacje i opracowania dotyczące różnych gałęzi gospodarki. W KPMG rozumiemy także, że w dzisiejszym świecie istotne jest nie tylko efektywne zarządzanie kapitałem firmy, ale też jej udział w przedsięwzięciach służących rozwojowi społeczności lokalnych i ochronie środowiska naturalnego. Wartości i misja KPMG sprawiają, że naszą strategię realizujemy w sposób społecznie odpowiedzialny.

Zespół doradczy dla sektora publicznego i infrastruktury w Polsce wspiera klientów w poszukiwaniu, projektowaniu i wdrażaniu innowacyjnych rozwiązań, zwiększaniu

efektywności działania i jakości świadczonych usług, usprawnianiu procesów operacyjnych, inwestycyjnych i zarządczych, optymalizacji struktur organizacyjnych, czy wsparcia technologicznego.

Świadczymy usługi m.in. w zakresie definiowania strategii biznesowej i IT, opracowania architektury korporacyjnej, informatyzacji, przygotowania studiów wykonalności, projektowania programów zmian, zarządzania programami, portfelami projektów i projektami, zarządzania infrastrukturą, wsparcia w ocenie i zarządzaniu procesami inwestycyjnymi, projektowania nowych modeli świadczenia usług (w tym e-usług). Naszymi klientami są różnego szczebla jednostki administracji publicznej, w tym jednostki samorządowe, agencje rządowe i przedsiębiorstwa publiczne.

O KPMG w Polsce

Usługi

Biura KPMG w Polsce

© 2015 KPMG

China Practice

French Desk

Korean Desk

Italian Desk

German Desk

Global Japanese Practice

Foreign Desks

PodatkiAudyt Usługidoradcze

Usługiksięgowe

Doradztwoprawne

Warszawa • Kraków • Poznań • Wrocław • Gdańsk • Katowice • Łódź kpmg.pl© 2

016

KP

MG

Adv

isor

y S

półk

a z

ogra

nicz

oną

odpo

wie

dzia

lnoś

cią

sp.k

. jes

t po

lską

spó

łką

kom

andy

tow

ą i c

złon

kiem

sie

ci K

PM

G s

kład

ając

ej s

ię z

nie

zale

żnyc

h sp

ółek

czł

onko

wsk

ich

stow

arzy

szon

ych

z K

PM

G

Inte

rnat

iona

l Coo

pera

tive

(“K

PM

G In

tern

atio

nal”

), p

odm

iote

m p

raw

a sz

waj

cars

kieg

o. W

szel

kie

praw

a za

strz

eżon

e.

KPMG w Polsce od 1990 roku świadczy usługi z zakresu audytu, doradztwa podatkowego, księgowego, rachunkowego oraz doradztwa biznesowego, a stowarzyszona z KPMG w Polsce kancelaria prawna D.Dobkowski sp.k., kompleksowe usługi prawne. Zatrudniamy ponad 1 300 osób w siedmiu biurach zlokalizowanych w Warszawie, Krakowie, Poznaniu, Wrocławiu, Gdańsku, Katowicach i Łodzi.

Doradzamy polskim i międzynarodowym firmom oraz instytucjom ze wszystkich sektorów gospodarki, ze szczególnym uwzględnieniem branży dóbr konsumpcyjnych, usług finansowych, private equity, motoryzacyjnej, nieruchomości i budownictwa, technologii informacyjnych, mediów i komunikacji (TMT), transportowej (TSL), produkcji przemysłowej, a także sektora publicznego.

U podstaw sukcesu KPMG leżą wysoka jakość oferowanych usług oraz ludzie. Kapitałem naszej firmy jest wiedza zgromadzona przez ponad 174 000 pracowników w 155 krajach świata. Dzięki temu świadczymy usługi kompleksowo, a jednocześnie każdego Klienta traktujemy indywidualnie.

Prowadzimy szereg aktywności wspierających rozwój przedsiębiorczości w Polsce. Dzielimy się wiedzą i doświadczeniem uczestnicząc w wydarzeniach merytorycznych, konferencjach, seminariach, szkoleniach czy warsztatach

skierowanych dla biznesu. Współpracujemy również z izbami handlowymi i stowarzyszeniami branżowymi oraz przygotowujemy publikacje i opracowania dotyczące różnych gałęzi gospodarki. W KPMG rozumiemy także, że w dzisiejszym świecie istotne jest nie tylko efektywne zarządzanie kapitałem firmy, ale też jej udział w przedsięwzięciach służących rozwojowi społeczności lokalnych i ochronie środowiska naturalnego. Wartości i misja KPMG sprawiają, że naszą strategię realizujemy w sposób społecznie odpowiedzialny.

Zespół doradczy dla sektora publicznego i infrastruktury w Polsce wspiera klientów w poszukiwaniu, projektowaniu i wdrażaniu innowacyjnych rozwiązań, zwiększaniu

efektywności działania i jakości świadczonych usług, usprawnianiu procesów operacyjnych, inwestycyjnych i zarządczych, optymalizacji struktur organizacyjnych, czy wsparcia technologicznego.

Świadczymy usługi m.in. w zakresie definiowania strategii biznesowej i IT, opracowania architektury korporacyjnej, informatyzacji, przygotowania studiów wykonalności, projektowania programów zmian, zarządzania programami, portfelami projektów i projektami, zarządzania infrastrukturą, wsparcia w ocenie i zarządzaniu procesami inwestycyjnymi, projektowania nowych modeli świadczenia usług (w tym e-usług). Naszymi klientami są różnego szczebla jednostki administracji publicznej, w tym jednostki samorządowe, agencje rządowe i przedsiębiorstwa publiczne.

O KPMG w Polsce

Usługi

Biura KPMG w Polsce

© 2015 KPMG

China Practice

French Desk

Korean Desk

Italian Desk

German Desk

Global Japanese Practice

Foreign Desks

PodatkiAudyt Usługidoradcze

Usługiksięgowe

Doradztwoprawne

Warszawa • Kraków • Poznań • Wrocław • Gdańsk • Katowice • Łódź kpmg.pl © 2

016

KP

MG

Adv

isor

y S

półk

a z

ogra

nicz

oną

odpo

wie

dzia

lnoś

cią

sp.k

. jes

t po

lską

spó

łką

kom

andy

tow

ą i c

złon

kiem

sie

ci K

PM

G s

kład

ając

ej s

ię z

nie

zale

żnyc

h sp

ółek

czł

onko

wsk

ich

stow

arzy

szon

ych

z K

PM

G

Inte

rnat

iona

l Coo

pera

tive

(“K

PM

G In

tern

atio

nal”

), p

odm

iote

m p

raw

a sz

waj

cars

kieg

o. W

szel

kie

praw

a za

strz

eżon

e.

©2016KPMGAdvisorySpółkaz ograniczonąodpowiedzialnościąsp.k.jestpolskąspółkąkomandytowąi członkiemsieciKPMGskładającejsięz niezależnychspółekczłonkowskichstowarzyszonychz KPMGInternationalCooperative(“KPMGInternational”),podmiotemprawaszwajcarskiego.Wszelkieprawazastrzeżone.

Informacjezawartew niniejszejpublikacjimającharakterogólnyi nieodnosząsiędosytuacjikonkretnejfirmy.Zewzględunaszybkośćzmianzachodzącychw polskimprawodawstwieprosimyo upewnieniesięw dniuzapoznaniasięz niniejsząpublikacją,czyinformacjew niejzawartesąwciążaktualne.Przedpodjęciemkonkretnychdecyzjiproponujemyskonsultowanieichz naszymidoradcami.

Nazwai logoKPMGsązastrzeżonymiznakamitowarowymibądźznakamitowarowymiKPMG.

KontaktKPMG Advisory Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością sp.k.ul.Inflancka4A 00-189WarszawaT:+48225281100F:+48225281009E:[email protected]

Mirosław ProppéUsługi DoradczePartnerE:[email protected]

Paweł DarskiUsługi DoradczeStarszymenedżerE:[email protected]

Magdalena MaruszczakMarketing i Komunikacja Dyrektor E:[email protected]

KPMG.pl

Biura KPMG w Polsce

Warszawaul.Inflancka4A00-189WarszawaT: +48225281100F: +48225281009E: [email protected]

Poznańul.Roosevelta1860-829PoznańT:+48618454600F:+48618454601E: [email protected]

Gdańskal.Zwycięstwa13a80-219GdańskT: +48587729500F:+48587729501E: [email protected]

Krakówal.ArmiiKrajowej1830-150KrakówT:+48124249400F: +48124249401E: [email protected]

Wrocławul.Bema250-265WrocławT:+48713704900F:+48713704901E:[email protected]

Katowiceul.Francuska3440-028KatowiceT:+48327788800F:+48327788810E: [email protected]

Łódźal.Piłsudskiego2290-051ŁódźT:+48422327700F:+48422327701E:[email protected]

Studium przypadku System kas iskalnych online w Polscekigeit.org.pl/FTP/bu/sdfur/studium...

Documents

Transcript of Studium przypadku System kas iskalnych online w Polscekigeit.org.pl/FTP/bu/sdfur/studium...