Oto la r yngo log ia Po l ska tom 63, nr 6 , l i s topad –grudz ień 20 0 9

SPRAWOZDANIA, RECENZJE / REPORTS, BOOK REVIEW532

Sprawozdanie z 12 Amerykańskiej Konferencji Implantów Ślimakowych u Dzieci, 17-20.06.2009 Seattle, USA

Report of the 12th Symposium on Cochlear Implants In Children in Seattle, USA

Henryk Skarżyński, Artur Lorens

Otolaryngol Pol 2009;63 (6): 532-534

©by Polskie Towarzystwo Otorynolaryngologów – Chirurgów Głowy i SzyiKlinika Otorynolaryngochirurgii Instytutu Fizjologii i Patologii Słuchu, WarszawaAdres do korespondencji/Address for correspondence:imię i nazwisko: Henryk Skarżyńskiadres pocztowy: Instytut Fizjologii i Patologii Słuchuul. Zgrupowania AK „Kampinos” 101-943 Warszawatel. 022 835 66 70fax 022 835 52 14e-mail kancelaria@ifps.org.pl

Implanty ślimakowe są obecnie rutynową metodą postępowania w przypadkach znacznego i głębokie-go niedosłuchu oraz częściowej głuchoty. W dalszym ciągu wiedza polskiego środowiska naukowego w tym zakresie jest stosunkowo niewielka. Mimo bardzo dużej aktywności na arenie międzynarodowej, w naukowym i klinicznym obiegu powtarzane są informacje mocno nieaktualne. Dotyczy to głównie takich zagadnień jak, wiek operowanych dzieci, stosowanie implantów obu-usznych, leczenie różnych postaci częściowej głuchoty. Rodzi to wiele frustracji wśród pacjentów, zwłaszcza rodziców dzieci z wadami słuchu. W konsekwencji pod-waża to zaufanie pacjentów do rzetelnej wiedzy, którą powinni otrzymać w pierwszej kolejności od lekarza otorynolaryngologa, audiologa czy foniatry, a nie jedynie za pośrednictwem Internetu. Poniżej przedstawiamy kolejne sprawozdanie naukowe na ten temat z konfe-rencji, które odbywają się seryjnie w USA. Podczas tej obecnie opisywanej, w Seattle, przedstawiono naj-nowsze trendy i zalecenia do stosowania implantów ślimakowych w codziennej praktyce klinicznej.

Od czasu powstania samej idei bezpośredniej stymulacji elektrycznej nerwu słuchowego w celu wywołania w ten sposób wrażeń słuchowych pomimo uszkodzonego narządu receptorowego minęło już pół wieku. Rozwój implantów ślimakowych, jako metody leczenia i rehabilitacji to czas stawiania kolejnych pytań i prób odpowiedzi, na podstawie empirycznie zbieranych dowodów. Początkowe pytanie o sensow-ność stymulacji elektrycznej nerwu słuchowego zo-stało szybko zastąpione pytaniami o bezpieczeństwo takiej stymulacji. Dopiero po pozytywnych odpowie-dziach na te pytania implanty ślimakowe zaczęły być stosowane klinicznie, co miało miejsce około 30 lat temu. Następna seria pytań dotyczyła tego, jak zorganizować proces pooperacyjnej rehabilitacji, aby zwiększyć szanse pacjenta na dobre wyniki leczenia, wyrażane najczęściej, jako poprawa zdolności komu-nikacji werbalnej.

Naturalnym forum do zadawania takich pytań i przedstawiania możliwych odpowiedzi są konferencje naukowe. W latach osiemdziesiątych i dziewięćdziesią-tych rozpoczęto trzy serie konferencji międzynarodo-wych poświęconych implantom: jedna ogólna dotycząca głównie pacjentów dorosłych i dwie poświęcone progra-mom pediatrycznym: europejska i amerykańska.

W dniach 17-20.06.2009 roku odbyła się dwunasta amerykańska konferencja na temat implantów ślimako-wych u dzieci: „12th Symposium on Cochlear Implants In Children”. Konferencja była drugim w tym roku spotkaniem (po europejskiej konferencji 9th ESPCI 2009 w Warszawie) poświęconym tej tematyce. Organizowana była przez ośrodek The Listen for Life Center AT Virgi-nia Mason kierowany przez prof. Dauglasa Backousa. Zgromadziła ok. 800 reprezentantów ze wszystkich regionów świata z przewagą reprezentantów z USA.

W materiałach zapowiadających konferencję, wie-lokrotnie podkreślano, że rozwój implantów ślimako-wych, to również historia niespotykanej dotąd współ-pracy między naukowcami z wielu, z pozoru odległych od siebie, dziedzin nauki. Pytania, które się pojawiały i te, które są obecnie stawiane, aby dalszy postęp w dziedzinie implantów był możliwy, wymagają zaanga-żowania oraz wymiany wiedzy i doświadczeń pomiedzy lekarzami, inżynierami, psychologami, logopedami, pedagogami, a także naukowcami prowadzącymi ba-dania w dziedzinach biologii, bioinżynierii, akustyki, genetyki i wielu innych. Dlatego też mottem konferencji było: „In Pursuit of Synergy – dążenie do synergii”. W przemówieniu otwierającym konferencję, profesor Backouse witając przedstawicieli wielu dziedzin nauki, zwrócił szczególną uwagę na korzyści, które wynikają z uzyskania we wspólnym działaniu efektu synergii. Tłumaczył, że synergia to wspólne działanie dające większe, lepsze efekty, ponieważ poszczególne działa-nia uzupełniają się poprzez kooperację (współpracę) i synchronizację (odpowiednią kolejność wykonywania zadań). Efekt zorganizowanej pracy zespołowej, w której

Oto la r yngo log ia Po l ska tom 63, nr 6 , l i s topad –grudz ień 20 0 9

533SPRAWOZDANIA, RECENZJE / REPORTS, BOOK REVIEW

biorą udział specjaliści z wielu dziedzin, jest wyższy niż suma efektów działań poszczególnych specjali-stów osobno. W wyniku synergii uzyskuje się, bowiem znacznie większe korzyści, w porównaniu z korzyścią możliwą do osiągnięcia w działaniu indywidualnym. Przedstawiając swój ośrodek „The Listen for Life Cen-ter AT Virginia Mason” profesor Backouse uznał za priorytet dążenie do holistycznego modelu funkcjono-wania nowoczesnego centrum słuchu i mowy, którego założeniem jest osiągnięcie synergii rozumianej, jako integracja działań wielu podmiotów funkcjonujących w obszarze leczenia i rehabilitacji słuchu. Efekty takiej synergicznej współpracy są nieproporcjonalnie większe w porównaniu z sytuacją, gdy każdy z podmiotów działa oddzielnie. W przedstawionym modelu prof. Backouse zawarł elementy „podpatrzone” podczas swojej majowej wizyty w Międzynarodowym Centrum Słuchu i Mowy w Kajetanach, która odbyła się w trakcie Europejskiej Pediatrycznej Konferencji Implantów Ślimakowych (9th ESPCI 2009) w Warszawie, zorganizowanej przez Instytut Fizjologii i Patologii Słuchu.

Organizatorzy konferencji zdecydowali, że obecnie najważniejszymi pytaniami, na które należy pilnie poszukać odpowiedzi są:

1. Jaki jest sugerowany wiek dziecka kwalifikowa-nego do wszczepienia implantu?

2. Jakie są dodatkowe korzyści płynące ze stymu-lacji obuusznej (bilateralnej – implanty obustronne czy bimodalnej – implant oraz aparat słuchowy w uchu nie-implantowanym)?

3. Czy możliwe jest zachowanie resztek słuchu u pacjentów z częściową głuchotą po implantacji?

Każdy dzień konferencji poświęcony był jednemu z postawionych pytań. Zaczynał się od sympozjów sa-telitarnych organizowanych przez producentów o godz. 7.00 w ramach śniadań, następnie od wykładów na zaproszenie, po których następował panel dyskusyjny mający na celu podsumowanie wiedzy w wybranych obszarach oraz wytyczenie nowych kierunków badań. W sesjach popołudniowych ponownie miały miejsce sympozja satelitarne a następnie doniesienia wolne, które uzupełniały stan wiedzy w wybranym tema-cie przewodnim. Pierwsze zagadnienie przewodnie – implantowanie bardzo małych dzieci, było tematem czterech wykładów na zaproszenie. Profesor Derek Houston, University of Indiana School of Medicine, Indianapolis, Indiana przedstawił wyniki rozwoju mowy osiągane przez dzieci implantowane począwszy od 6 miesiąca życia. Wykazał, że wczesna implantacja jest jednym z czynników zwiększających szanse uzyskania dobrych wyników. Związane jest to ze szczególną pla-stycznością mózgu we wczesnym okresie życia dziecka oraz z istnieniem okresu krytycznego, po upływie którego zmiany w centralnym układzie nerwowym wynikające z deprywacji sensorycznej są nieodwra-calne i mogą znacznie zaburzyć rozwój mowy dziecka.

Temat plastyczności mózgu był kontynuowany przez profesor Kelly Tremblay, University of Washington, Seattle, która dokonała przeglądu metod badawczych słuchowych procesów centralnych. Profesor Christi-ne Yoshinaga-Itano, University of Colorado, Boulder, Colorado przedstawiając bardzo dobre odległe wyniki dzieci wcześnie implantowanych zwróciła uwagę na konieczność wprowadzenia programów przesiewowych badań słuchu związanych ściśle z programami wczes-nej diagnostyki. Rolę metod obiektywnych we wczes-nej diagnostyce słuchu przybliżył profesor Michael P. Gorga, Clinical Sensory Physiology Laboratory, Boys Town National Research Hospital, Omaha, Nebraska. Osiągnięta dobra korelacja pomiędzy progiem wyzna-czonym behawioralnie w wyniku audiometrii tonalnej z progiem wyznaczonym elektrofizjologicznie metodą krótkich tonów wskazuje na możliwość obiektywnej oraz wczesnej diagnozy u noworodków z ubytkiem słuchu.

Temat związany z obuusznym implantowaniem u dzieci omówiony został przez:

– Profesor Karen A. Gordon, Ph.D., University of Toronto and the Hospital for Sick Children, Toronto,

– Profesor Ruth Litovsky Waisman Center, Univers-ity of Wisconsin, Madison Wisconsin,

– Profesor H. Steven Colburn, Ph.D. Hearing Rese-arch Center, Department of Biomedical Engineering, Boston University,

– Profesor Jill B. Firszt, Cochlear Implant and Electrophysiology Laboratory, Washington University in St. Louis, Missouri.

Przedstawili oni szereg dowodów na korzyści pły-nące z implantowania obuusznego. Omówione zostały zagadnienia związane z plastycznością centralnego układu nerwowego i okresem krytycznym mogące mieć wpływ na osiągane wyniki dzieci obustronnie implantowanych. W świetle uzyskanych rezultatów wczesna implantacja obustronna powinna stać się obowiązującą metodą postępowania klinicznego w przy-padku dzieci z głębokim ubytkiem słuchu. Ponadto, w przypadku implantowania sekwencyjnego dzieci już wcześniej implantowanych jednostronnie, wskazano na konieczność skrócenia czasu, który upłynął pomiędzy dwoma implantami oraz na stosowanie odpowiednich treningów słuchowych wspomagających nabywanie umiejętności dwuusznego słyszenia.

Trzeci temat przewodni dotyczył zachowania słu-chu po wszczepieniu implantu u dzieci ze znacznymi resztkami słuchu oraz łączonej stymulacji elektrycz-nej i akustycznej. Profesorowie: Benda Ryals, Audito-ry Research Laboratory, James Madison University, Harrisonburg, Virginia; Steven Green, Department of Biology, University of Iowa, Iowa City oraz Andy Groves, House Ear Institute przedstawili najnowsze osiągnięcia inżynierii molekularnej dotyczące zjawisk związa-nych ze śmiercią apoptotyczną komórek słuchowych

Oto la r yngo log ia Po l ska tom 63, nr 6 , l i s topad –grudz ień 20 0 9

SPRAWOZDANIA, RECENZJE / REPORTS, BOOK REVIEW534

oraz ich regeneracją. Wyjaśnienie tych zjawisk może pomóc w opracowaniu nowych metod chirurgicznych zapewniających zachowanie i konserwację słuchu po wszczepieniu implantu ślimakowego. Potrzeba takiego zachowania została udokumentowana przez profesora Christophera Turnera, University of Iowa, który zapo-znał słuchaczy z wynikami badań psychoakustycz-nych, prowadzonych u dorosłych pacjentów, u których zachowana czułość dla niskich częstotliwości została następnie połączona ze stymulacją elektryczną prowa-dzoną za pośrednictwem implantu w zakresie wysokich częstotliwości. Wyniki badań wskazywały na teoretycz-ną korzyść stosowania takiego postępowania u dzieci. Z tak postawionym wnioskiem wybitnego amerykań-skiego naukowca idealnie zsynchronizowała się praca H. Skarżynski, A. Lorens, A. Piotrowska EXTENSION CRITERIA FOR PARTIAL-DEAFNESS COCHLEAR IMPLANTATION IN CHILDREN w której przedstawiono unikalną i jedyną na świecie grupę dzieci z częściową głuchotą, u której uzyskano znakomite wyniki za-chowania czułości słuchu po wszczepieniu implantu i znaczne korzyści z łączonej stymulacji elektrycznej i akustycznej. Rozwinięciem był również wykład H. Skarżyńskiego w sympozjum satelitarnym poświęcony przedstawieniu nowej koncepcji leczenia częściowej

głuchoty „NEW METHOD OF PARTIAL DEAFNESS TREATMENT – PDT’.

Podczas konferencji przedstawiciele Instytutu prof. Henryk Skarżynski, dr Robert Podskarbi-Fayette i dr inż. Artur Lorens prezentowali kolejne prace: “BILATE-RAL STIMULATION FROM AUDITORY BRAIN STEM IMPLANTS IN A PATIENT WITH NEUROFIBROMA-TOSIS TYPE 2 (NF2)”; H. Skarżynski, R. Podskarbi Fayette, A. Lorens, “RESULTS FROM AN UPGRADE STUDY: LOOKING AT FINE STRUCTURE IN CHILDREN WITH A COMBI 40+ COCHLEAR IMPLANT”, A. Lorens, M. Zgoda, H. Skarżynski, R. Podskarbi-Fayette, “EAS AND PDCI: THE BENEFIT OF THE IMPLANTED EAR WITH HEARING PRESERVATION”, A. Lorens, M. Polak, S. Helbig, S. McDonald, K. Vermeire, “ELECTRICAL STIMULATION COMPLEMENTS USABLE REMAINING HEARING”, R. Podskarbi-Fayette, H. Skarżynski

„ A SYNERGISTIC EFFECT IN PARTIAL-DEAFNESS COCHLEAR IMPLANTATION”

Ponadto, Henryk Skarżyński przewodniczył sesji poświęconej technikom chirurgicznym. Poprowadził dyskusję z udziałem wybitnych chirurgów, między in-nymi profesora Balkanyego i profesora Baumgartnera. Przedstawiciele Instytutu byli jednymi uczestnikami amerykańskiej konferencji z Polski.