Szantaż finansowy w NBA – rzecz o upadku Seattle SuperSonics

mgr Wojciech Deja(OIRP w Warszawie, WNE UW)

Struktura prezentacji

1. Kazus Seattle SuperSonics2. Ekonomika drużynowego sportu zawodowego

w USA3. Partnerstwo publiczno-prywatne4. Koncepcje dobrej wiary5. Model ekonometryczny6. Wyniki7. Wnioski8. Przegląd literatury

Kazus Seattle SuperSonics: historia

1. Rok założenia: 19672. Mistrzostwa NBA: 19793. Wicemistrzostwa NBA: 1978, 19964. Mistrzostwa Konferencji: 1978, 1979, 19965. Mistrzostwa Dywizji: 1978, 1979, 1994,

1996, 1997, 1998, 2005

Kazus Seattle SuperSonics: chronologia

1. 18 lipca 2006 roku: sprzedaż klubu przez Basketball Club of Seattle (Howard Schultz) grupie kapitałowej z Oklahoma City Professional Basketball Club LLC (Clayton I. Bennett)

2. 13 lutego 2008 roku: ostateczna propozycja hali w Renton (koszt budowy: $ 500 mln):

a. $ 300 mln – Stan Waszyngtonb. $ 100 mln – miasto Rentonc. $ 100 mln – sprzedaż licencji i praw nazwy (ryzyko

obciąża Professional Basketball Club LLC)

Kazus Seattle SuperSonics: chronologia

3. 22 kwietnia 2008 roku: Howard Schultz pozywa Professional Basketball Club LLC (Schultz v. Bennett)

4. 3 lipca 2008 roku: SuperSonics przeniesieni do Oklahoma City

5. 18 lipca 2008 roku: termin rozwiązujący obowiązywania klauzuli dobrej wiary

6. 29 sierpnia 2008 roku: Howard Schultz cofa pozew przeciwko Professional Basketball Club LLC

Ekonomika drużynowego sportu zawodowego w USA

1. Drużyny jako oligopoliści2. Silne bariery wyjścia i wejścia – ligi regulują

podaż poprzez przyznanie licencji3. Monopol terytorialny4. Sprzedaż lub relokacja drużyny wymaga

aprobaty innych właścicieli

Ekonomika drużynowego sportu zawodowego w USA

5. Konsekwencje:a. popyt znacznie przekraczający podażb. rywalizacja między miastamic. drużyny dysponują formą nacisku na władze

lokalne

Partnerstwo publiczno-prywatne: pojęcie

1. Świadczenie usług pożytku publicznego przez podmioty prywatne

2. Art. 1 ust. 2 ustawy o partnerstwie publiczno-prywatnym z dnia 19 grudnia 2008 roku (Dz. U. z 2009 r., Nr 19, poz. 100): „ Przedmiotem partnerstwa publiczno-prywatnego jest wspólna realizacja przedsięwzięcia oparta na podziale zadań i ryzyk pomiędzy podmiotem publicznym i partnerem prywatnym”

Partnerstwo publiczno-prywatne: systemy

1. Operate and Maintenance2. Design-Build3. Turnkey Operation4. Warp Around Addition5. Lease-Purchase6. Temporary Privatization7. Lease-Develop-Operate8. Buy-Develop-Operate9. Build-Transfer-Operate10. Build-Own-Operate-Transfer11. Build-Own-Operate

Partnerstwo publiczno-prywatne: finansowanie obiektów sportowych w

USA1. Przyjęte systemy: Design-Build, Turnkey

Operation, Build-Transfer-Operate, Temporary Privatization

2. Środki publiczne – głównie źródła podatkowe:a. podatek od sprzedażyb. podatek od własnościc. akcyza od alkoholu i tytoniud. podatek od wynajmu samochodów3. Prawodawstwo stanowe

Partnerstwo publiczno-prywatne: przykład stadionów Qwest Field i

Safeco Field (Seattle)1. 2% podatek od hoteli i moteli ($ 81 mln)2. 1% i 2% podatki od wynajmu samochodów

($ 22 mln oraz $ 18 mln)3. 0.017% i 0.016% podatki od sprzedaży ($

155 mln oraz $ 77 mln)4. 0.05% podatek od posiłków i napojów w

King County ($ 75 mln)

Partnerstwo publiczno-prywatne: żądania właścicieli klubów

1. Wiek2. Pojemność3. Liczba lóż luksusowych4. Położenie geograficzne (węzeł

komunikacyjny)

Koncepcje dobrej wiary

1. Koncepcja subiektywna: stan psychiczny osoby polegający na usprawiedliwionym okolicznościami błędnym przekonaniu co do istnienia prawa lub stosunku prawnego („nie wiedzieć” i „nie móc wiedzieć”)

2. Koncepcja obiektywna: prawne standardy etycznego postępowania; umożliwia ocenę czynności prawnej w sposób elastyczny, uwzględniając przyjęte w obrocie zwyczaje

Koncepcje dobrej wiary

3. Dobra wiara w znaczeniu subiektywnym odnosi się najczęściej do prawa rzeczowego, w znaczeniu obiektywnym – do prawa zobowiązań

4. Na potrzeby badania - dobra wiara w znaczeniu obiektywnym:

a. klauzula generalnab. prawo UE: dobre obyczaje, słusznośćc. prawo brytyjskie: rozsądekd. prawo holenderskie: rozsądek i słusznośće. prawo polskie: zasady współżycia społecznego

Model ekonometryczny: baza danych

• Próba przekrojowa• 104 obserwacje dla obiektów sportowych

stosowanych w 4 zawodowych ligach USA:• koszykarskiej NBA• bejsbolowej MLB• futbolowej NFL• hokejowej NHL• Brak danych dla Wrigley Field (Chicago),

Fenway Park (Boston), Yankee Stadium (Nowy Jork)

Model ekonometryczny: źródła bazy danych

• http://www.census.gov/• http://www.bea.gov/• http://www.forbes.com/• http://www.stadiumsofnfl.com/• http://www.leagueoffans.org/index.html• http://www.namingrightsonline.com/major_

leagues.htm• http://www.arenadigest.com/visits/directory.

htm

Model ekonometryczny: źródła bazy danych

• http://basketball.ballparks.com/• http://www.ballparksofbaseball.com/Current

%20Ballparks.htm• http://www.insidearenas.com/western/

USAirwaysCenter.htm• http://www.insidearenas.com/• http://www.nba.com/teams/index.html• http://mlb.mlb.com/team/• http://www.nfl.com/teams• http://www.nhl.com/ice/teams.htm

Model ekonometryczny: zmienne

Zmienna objaśniana: pubZmienne objaśniające:1. sports (NBA, MLB ?, NFL - , NHL +, różne ligi -)2. age (+)3. politics (republikanie, demokraci -)4. owner (prywatny, publiczny +)5. stadium (hale, stadiony +)

Model ekonometryczny: zmienne

6. number (-)7. value (-)8. name (+)9. city (-)10.metro (+)11.per (+)12.median (+)

Model ekonometryczny: metodologia

1. Metoda Najmniejszych Kwadratów (klasyczny model regresji liniowej)

2. Modele dla zmiennej objaśnianej będącej ułamkiem (Metoda Największej Wiarygodności):

a. fractional logit (uogólniony model liniowy, funkcja łącząca z rozkładu logistycznego)

b. fractional probit (uogólniony model liniowy, funkcją łącząca ze standaryzowanego rozkładu normalnego)

c. betafit (zmienna objaśniana pochodzi z rozkładu beta)

Model ekonometryczny: prognoza

1. Szeregi czasowe – przewidywanie na podstawie modelu przyszłych wartości zmiennej objaśnianej

2. Przewidywana przez model wartość zmiennej objaśnianej dla danego wektora parametrów zmiennych objaśniających:

3. Miara „racjonalnych oczekiwań” ŷf = xfb (1)

Model ekonometryczny: przedział ufności dla realizacji prognozy

1. Koncepcja przedziału ufności – prawdziwa wartość parametru znajduje się wewnątrz przedziału ufności z prawdopodobieństwem określonym poziomem ufności:

2. Przedział ufności dla wartości oczekiwanych prognozy a przedział ufności dla realizacji prognozy

3. Miara „rozpiętości racjonalnych oczekiwań”

Pr(ŷf – (xfΣbx’f+s2)0,5tα/2 < yf < ŷf + (xfΣbx’f+s2)0,5tα/2) = 1-α

(2)

Wyniki: estymacja parametrów modeli (do 3 miejsc po przecinku)

model/zmienna

KMRL fractional logit

fractional probit

betafit

age 0,010*** 0,072*** 0,043*** 0,044***politics -0,117** -0,708** -0,423** -0,574**owner 0,471*** 2,342*** 1,414*** 1,617***stała 0,216*** -1,624*** -0,975*** -0,956***

*, **, *** wskazują zmienne istotne na poziomach istotności 10%, 5% i 1%

Wyniki: estymacja efektów cząstkowych modeli (do 3 miejsc po

przecinku)

model/zmienna

KMRL fractional logit

fractional probit

betafit

age 0,010*** 0,015*** 0,015*** 0,010***politics -0,117** -0,147** -0,147** -0,130**owner 0,471*** 0,516*** 0,511*** 0,378***

*, **, *** wskazują zmienne istotne na poziomach istotności 10%, 5% i 1%

Wyniki: prognoza dla kazusu Seattle SuperSonics

Wektor obserwacji:• age = 0• politics = 1• owner = 0• stała = 1Prognoza (do 3 miejsc po przecinku):• KMRL: 0,099• fractional logit: 0,089• fractional probit: 0,081• betafit: 0,167

Wyniki: przedział ufności dla realizacji prognozy dla kazusu Seattle

SuperSonics (do 3 miejsc po przecinku)model/poziom ufności

KMRL fractional logit

fractional probit

betafit

1% (-0,594;0,792)

(-1,290;1,468)

(-0,872;1,034)

(-0,918;1,252)

5% (-0,425;0,623)

(-0,953;1,131)

(-0,639;0,801)

(-0,653;0,987)

10% (-0,339;0,537)

(-0,783;0,961)

(-0,521;0,683)

(-0,519;0,853)

20% (-0,241;0,439)

(-0,461;0,639)

(-0,387;0,549)

(-0,366;0,700)

Wyniki: przedział ufności dla realizacji prognozy - komentarz

1. Asymptotyczna efektywność estymatorów MNW

2. Efektywność estymatorów MNK – twierdzenie Gaussa-Markowa

3. Modele MNW – kryterium informacyjne Schwarza-Bayesa (wielkość próby)

Pr(ŷf – (xfΣbx’f+s2)0,5tα/2 < yf < ŷf + (xfΣbx’f+s2)0,5tα/2) = 1-α

(2)

Wyniki: kryterium informacyjne Schwarza-Bayesa dla modeli MNW

a. fractional logit: -424.2419b. fractional probit: -425.1442c. betafit: -382.3296

Wnioski

1. Zmienne w statystycznie istotny sposób związane z udziałem podmiotu publicznego w partnerstwie publiczno-prywatnym w drużynowym sporcie zawodowym w USA.

2. Kazus Seattle SuperSonics:a. prognozab. przedział ufności dla realizacji prognozyc. Schultz v. Bennett

Przegląd literatury1. Ekonomika zawodowego sportu drużynowego w USA:• Baade R. A., Dye R. F. (1988), An Analysis of the Economic Rationale for

Public Subsidization of Sports Stadiums, The Annals of Regional Science, Volume 22, Number 2, s. 37-47.

• Baade R. A. (1996), Professional Sports as Catalysts for Metropolitan Economic Development, Journal of Urban Affairs, Volume 18, Number 1, s. 1-17.

• Baade R. A. (1996), Stadium Subsidies Make Little Economic Sense for Cities: a Rejoinder, Journal of Urban Affairs, Volume 18, Number 1, s. 33-37.

• Baade R. A., Dye R. F. (1990), The Impact of Stadiums and Professional Sports on Metropolitan Area Development, Growth and Change, Volume 12, s. 1-14.

• Clark J. M., Cornwell T. B., Pruitt S. W. (2002), Corporate Stadium Sponsorships, Signaling Theory, Agency Conflicts, and Shareholder Wealth, Journal of Advertising Research, Volume 42, Number 6, s. 16-32.

Przegląd literatury• Coates D., Humphreys B. R. (2003), Professional Sports Facilities, Franchises and

Urban Economic Development, Public Finance and Management, Volume 3, Number 3, s. 335-357.

• Coates D. , Humphreys B. R. (1999), The Growth Effects of Sports Franchises, Stadia and Arenas, Journal of Policy Analysis & Management, Volume 18, Number 4, s. 624-656.

• Coates D. , Humphreys B. R. (2000), The Stadium Gambit and Local Economic Development, Regulation, Volume 23, Number 2, s. 15-20.

• Crompton J. (2004) , Beyond Economic Impact: An Alternative Rationale for the Public Subsidy of Major League Sports Facilities, Journal of Sports Management, Volume 18, s. 40-58.

• Crompton J. (1995), Economic Impact Analysis of Sports Facilities and Events: Eleven Sources of Misapplication, Journal of Sports Management, Volume 9, s. 14-35.

• Crompton J. L., Howard D. R., Var T. (2003), Financing Major League Facilities: Status, Evolution and Conflicting Forces, Journal of Sports Management, Volume 17, s. 156–184.

Przegląd literatury• Davis M. C. (2008), The Interaction between Baseball Attendance and Winning

Percentage : A VAR Analysis, International Journal of Sports Finance, Volume 3, s. 58-73.

• Groothuis P. A., Johnson B. K., Whitehead J. C. (2004), Public Funding of Professional Sports Stadiums: Public Choice or Civic Pride?, Eastern Economic Journal, Volume 30, Number 4, s. 515-526.

• Johnson B. K., Whitehead J. C. (2000), Value of Public Goods from Sports Stadiums: The CVM Approach, Contemporary Economic Policy, Volume 18, Number 1, s. 48-58.

• Kalich V. Z. (1998), A Public Choice Perspective on the Subsidization of Private Industry: A Case Study of Three Cities and Three Stadiums, Journal of Urban Affairs, Volume 20, Number 2, s. 199– 219.

• Leeds Marikova Eva, Leeds M. A., Pistolet I. (2007), A Stadium by Any Other Name: The Value of Naming Rights, Journal of Sports Economics, Volume 8, s. 581–595.

• Miller P. (2004), Private Financing and Sports Franchise Values: The Case of Major League Baseball, a paper prepared within the Fall 2004 Missouri Valley Economics Association conference, s. 1-32.

Przegląd literatury

• Mondello M. J., Walker M. (2007), Moving Beyond Economic Impact: A Closer Look at the Contingent Valuation Method, International Journal of Sport Finance, Volume 2, s. 149-160.

• Mondello M. J. (2003), Stadium Funding and the City of Jacksonville, International Sports Journal, s. 91-98.

• Rosentraub M. S., Swindell D. (1998), Who Benefits from the Presence of Professional Sports Teams? The Implications for Public Funding of Stadiums and Arenas, Public Administration Review, Volume 58, Number 1, s. 11-20.

• Ross S. D., Russell K. C. (2008), An Empirical Assessment of Spectator-Based Brand Equity, Journal of Sports Management, Volume 22, s. 322–337.

• Siegfried J. , Zimbalist A. (2000), The Economics of Sports Facilities and Their Communities, The Journal of Economic Perspectives, Volume 14, Number 3, s. 95-114.

Przegląd literatury2. Partnerstwo publiczno-prywatne:• Brzozowska K. (2006), Partnerstwo publiczno-prywatne :

przesłanki, możliwości, bariery, Warszawa.• Korbus B. P., Strawiński M. (2009), Partnerstwo publiczno-

prywatne. Nowa forma realizacji zadań publicznych, Warszawa.• Moszoro M. (2005), Partnerstwo publiczno-prywatne w

monopolach naturalnych w sferze użyteczności publicznej, Warszawa.

• Perkowski M. (2007), Partnerstwo publiczno-prywatne : zagadnienia teorii i praktyki, Białystok.

• Yescombe E. R. (2008), Partnerstwo publiczno-prywatne : zasady wdrażania i finansowania, Kraków.

• Zysnarski J. (2003), Partnerstwo publiczno-prywatne. Teoria i praktyka, Gdańsk.

Przegląd literatury3. Dobra wiara:• Janiszewska B. (2005), Koncepcje dobrej wiary w przepisach prawa rzeczowego,

zasiedzenie nieruchomości, roszczenie o wykup gruntu, Warszawa.• Janiszewska B. (2003), Pojęcie dobrej wiary w rozumieniu obiektywnym a

zasady współżycia społecznego, Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego, nr 9.• Dajczak W. (1998), Zwrot bona fides w rozstrzygnięciach dotyczących

kontraktów u prawników rzymskich okresu klasycznego, Toruń.• Dajczak W. (2001), Zasady współżycia społecznego czy dobra wiara?, Rejent, nr

1.• Gajda J. (1997), Pojęcie dobrej wiary w przepisach kodeksu cywilnego, Studia

Prawnicze, z. 2.• Nowacki J. (1979), Domniemanie dobrej wiary (art. 7 k.c.), Studia Iuridica

Silesiana, nr 5.• Przybyłowski K. (1970), Dobra wiara w polskim prawie cywilnym (ogólne uwagi

o pojęciu), Studia Cywilistyczne, t. XV, Kraków.