Sprawdzian kontrolny po rozdziale IV. Iść za głosem serca i...
Transcript of Sprawdzian kontrolny po rozdziale IV. Iść za głosem serca i...
Język polski | Bliżej słowa | Klasa 8 Szkoła podstawowa
1 © Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 2018
PODSUMOWANIE ROZDZIAŁU IV IŚĆ ZA GŁOSEM SERCA
I SŁUCHAĆ ROZUMU
SPRAWDZIAN KONTROLNY – ROZDZIAŁ IV
WERSJA A
Imię i nazwisko Klasa VIII
Część I Przeczytaj uważnie teksty i treść poleceń. Wykonaj zadania.
Zaznacz poprawne odpowiedzi (błędne zaznaczenia otocz kółkiem) lub zapisz je starannie w wyznaczonych miejscach.
Adam Mickiewicz
Żegluga
Szum większy, gęściej morskie snują się straszydła,
Majtek wbiegł na drabinę: gotujcie się dzieci!
Wbiegł, rozciągnął się, zawisł w niewidzialnej sieci,
Jak pająk, czatujący na skinienie sidła.
Wiatr! – wiatr! – Dąsa się okręt, zrywa się z wędzidła,
Przewala się, nurkuje w pienistej zamieci,
Wznosi kark, zdeptał fale, i skroś niebios leci,
Obłoki czołem sieka, wiatr chwyta pod skrzydła.
I mój duch masztu lotem buja śród odmętu,
Wzdyma się wyobraźnia, jak warkocz tych żagli,
Mimowolny krzyk łączę z wesołym orszakiem;
Wyciągam ręce, padam na piersi okrętu,
Zdaje się, że pierś moja do pędu go nagli:
Lekko mi! rzeźwo! lubo! wiem co to być ptakiem.
ZADANIE 1.
Dokończ poniższe zdanie tak, aby zawierało prawdziwe informacje.
/1 p.
Tematem wiersza Żegluga Adama Mickiewicza jest .................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................................. .
ZADANIE 2.
Oceń prawdziwość poniższych stwierdzeń. Wybierz P, jeśli stwierdzenie jest prawdziwe, albo F – jeśli jest
fałszywe.
/1 p.
„Mimowolny krzyk” osoby mówiącej jest powodowany strachem przed żeglugą po wzburzonym morzu. P F
Ukazany w wierszu okręt został porównany do skrzydlatego konia zrywającego się z uwięzi. P F
AUTOR: Grażyna Kiełb
Język polski | Bliżej słowa | Klasa 8 Szkoła podstawowa
2 © Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 2018
ZADANIE 3.
Wybierz spośród podanych poprawne dokończenie zdania. Zamaluj odpowiednią kratkę.
Dynamikę i ekspresję obrazu poetyckiego ukazanego w drugiej strofie wiersza podkreśla przede wszystkim
/1 p.
A. obecność licznych metafor.
B. nagromadzenie czasowników.
C. zastosowanie wymyślnych epitetów.
D. instrumentacja głoskowa.
ZADANIE 4.
Uzupełnij poniższą notatkę na temat wiersza Żegluga tak, aby zawierała prawdziwe informacje.
Rodzaj literacki: ............................................
Gatunek literacki: ..........................................
Cechy gatunku:
/1 p.
• .................................................................................................................................................................................................
• ...................................................................................................................................................................................... ...........
ZADANIE 5.
Czy osobę mówiącą w wierszu można utożsamić z jego autorem? Przedstaw i uzasadnij swoje zdanie,
podając dwa argumenty.
/2 p.
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................... .............
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................
ZADANIE 6.
Uzupełnij poniższe zdanie odpowiednimi nazwami miejscowymi we właściwej formie.
/1 p.
Akcja Balladyny Juliusza Słowackiego rozgrywa się w okolicach jeziora .............................. , nieopodal ..............................
– pierwszej stolicy państwa polskiego.
Balladyna w teatrze Siemaszkowej1
Chcieliśmy znaleźć w Balladynie jakąś prawdę historyczną – tak o spektaklu mówi reżyser, Radosław Rychcik. Balla-
dyna jest już w repertuarze teatru im. Wandy Siemaszkowej2 w Rzeszowie.
Ponad 60 lat temu Balladynę w rzeszowskim teatrze wyreżyserowała Siemaszkowa...
Dlatego jest to spektakl wyjątkowy dla tego miejsca. Balladyna opowiada historię dwóch sióstr. Idą one nazbierać malin do
lasu, a która więcej ich przyniesie, ta będzie miała męża. W lesie Balladyna zabija Alinę. Końcowe sceny dramatu
1 Tytuł pochodzi od autorki sprawdzianu. 2 Wanda Siemaszkowa (1867–1947) – polska aktorka teatralna, pedagog, reżyser teatralny, autorka felietonów i artykułów na temat
teatru.
AUTOR: Grażyna Kiełb
Język polski | Bliżej słowa | Klasa 8 Szkoła podstawowa
3 © Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 2018
to właściwie życiorys Balladyny, który od momentu pierwszej zbrodni układa się imponująco – bohaterka ma na swoim
koncie znacznie więcej zabójstw, staje się zawodową morderczynią, kimś, kto jest zdecydowany pokonywać kolejne
przeszkody, by rządzić. Staje się kobietą królem. Chcieliśmy znaleźć w Balladynie jakąś prawdę historyczną. W dramacie
Słowackiego trwają wojny. Nasz spektakl „wsadziliśmy” w kontekst I wojny światowej. […]
Dlaczego w głównej roli obsadził pan debiutantkę?
Kiedy podczas castingu pojawiła się Julia, zobaczyłem po prostu młodą królową. Posiada ona ogromną siłę bycia na scenie.
Dzięki niej mamy władczą i piękną Balladynę.
Tekst pana Balladyny jest zaskakująco wierny oryginałowi...
Takie było nasze zamierzenie, aby w tekście nie zmieniać dużo. Zawsze chodzi o to, by mówić językiem Słowackiego. […]
Tak stary tekst, jak Balladyna, jest dla pana fascynujący?
Słowacki jest wielkim poetą. U romantyków odnajdujemy teksty zaangażowane politycznie, społecznie, a jednocześnie o
wysokim poziomie artystycznym.
[Z Radosławem Rychcikiem rozmawiała Alina Bosak]
ZADANIE 7.
Dokończ zdanie. Wybierz odpowiedź A lub B i jej uzasadnienie spośród 1.–3.
Powyższy tekst to przykład
/1 p.
A. wywiadu,
gdyż
1. zawiera omówienie wartości artystycznych spektaklu teatralnego.
2. prezentuje stanowisko autora na temat nowego przedstawienia Balladyny.
B. komentarza,
3. stanowi zapis rozmowy dziennikarza z jakąś osobą na określony temat.
ZADANIE 8.
Co reżyser Balladyny w rzeszowskim teatrze pozostawił z literackiego oryginału i dlaczego?
Odpowiedz na podstawie tekstu. Nie cytuj.
/1 p.
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................... .............
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................... .....................................
AUTOR: Grażyna Kiełb
Język polski | Bliżej słowa | Klasa 8 Szkoła podstawowa
4 © Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 2018
ZADANIE 9.
Uzasadnij, że Balladyna Juliusza Słowackiego jest tekstem, który porusza problemy uniwersalne.
Podaj dwa argumenty.
/1 p.
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................... .............
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................
ZADANIE 10.
Wybierz spośród podanych poprawne dokończenie zdania. Zamaluj odpowiednią kratkę.
Fragment tekstu: Dzięki niej mamy władczą i piękną Balladynę jest przykładem
A. mowy niezależnej. B. mowy zależnej. C. mowy pozornie zależnej.
ZADANIE 11.
Reżyser teatralny poszukuje odtwórczyni roli Aliny do przygotowywanej przez siebie współczesnej wersji
Balladyny. W jego imieniu zredaguj ogłoszenie o castingu. Przedstaw wymagania dotyczące cech wyglądu
i charakteru dla aktorki, która chciałaby zagrać w przedstawieniu.
Uwaga: w ocenie wypowiedzi będzie brana pod uwagę poprawność językowa, ortograficzna i interpunkcyjna.
/1 p.
/3 p.
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
AUTOR: Grażyna Kiełb
Język polski | Bliżej słowa | Klasa 8 Szkoła podstawowa
5 © Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 2018
ZADANIE 12.
Oceń prawdziwość poniższych stwierdzeń. Wybierz P, jeśli stwierdzenie jest prawdziwe, albo F – jeśli jest
fałszywe.
1 p.
Reportaż to dziennikarski gatunek publicystyczny. P F
Autora reportaży nazywamy reportażystą lub reporterem. P F
ZADANIE 13.
Reportaż bywa nazywany „fabułą napisaną przez życie”. Wyjaśnij znaczenie tych słów w odniesieniu
do gatunku reportażu.
/1 p.
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................... .............
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................
ZADANIE 14.
„Ojczysty – dodaj do ulubionych” to nazwa kampanii społeczno-edukacyjnej, której celem jest propagowanie dbałości
o poprawność języka polskiego i kształtowanie świadomości językowej Polaków. Przyjrzyj się logo kampanii.
Wybierz jeden element graficzny i jeden językowy wykorzystany w tej formie graficznej oraz wyjaśnij ich sens.
/2 p.
• Element graficzny: ..................................................................................................................................................................
Znaczenie elementu graficznego: ..............................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................
• Element językowy: ........................................................................................................... ........................................................
Znaczenie elementu językowego: ..............................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................
AUTOR: Grażyna Kiełb
Język polski | Bliżej słowa | Klasa 8 Szkoła podstawowa
6 © Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 2018
ZADANIE 15.
W krótkiej wypowiedzi skierowanej do rówieśników przekonaj ich, że warto dbać o poprawność polszczyzny
i zasady grzeczności językowej. Sformułuj dwa argumenty.
/2 p.
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................... .............
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................... .....................................
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................
Suma punktów za I część: /20 p.
Ocena:
Część II Wybierz jeden temat i napisz wypracowanie.
Temat 1.
Jaką rolę odgrywa przyroda w literaturze? Napisz na ten temat artykuł problemowy. Odwołaj się do wybranej lektury
obowiązkowej oraz innego utworu literackiego. Twoja praca powinna liczyć co najmniej 200 słów.
Temat 2.
Napisz opowiadanie, w którym pojawi się motyw korony Lecha znany z Balladyny Juliusza Słowackiego. Wykorzystaj
podany fragment dramatu. Twoja praca powinna liczyć co najmniej 200 słów.
Juliusz Słowacki
Balladyna (fragment)
PUSTELNIK
Z rozlicznego cudu
Korona Lecha sławą niegdyś była,
W niej szczęścia ludu, w niej krainy siła
Cudem zamknięta... […]
KIRKOR
Skądże tej koronie
Cudowna władza?
PUSTELNIK
Ku ojczystej stronie
Wracali niegdyś od Betlejem żłobu
AUTOR: Grażyna Kiełb
Język polski | Bliżej słowa | Klasa 8 Szkoła podstawowa
7 © Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 2018
Święci królowie – dwóch Magów i Scyta.
Ów król północny zaszedł w nasze żyta,
Zabłądził w zbożu jak w lesie – bo zboże
Rosło wysokie jak las w kraju Lecha;
Więc zbłądziwszy rzekł: „Wyprowadź, Boże!” Aż
oto przed nim odkrywa się strzecha Królewskiej
chaty – bo Lech mieszkał w chacie. – Wszedł do
niej Scyta i rzekł: „Królu! bracie!
Idę z Betlejem, a gwiazda błękitna
Twoich bławatków ciągle szła przede mną,
Aż tu zawiodła”. – Lech rzekł: „Zostań ze mną!
Kraina moja szczęśliwa i bitna,
Jeśli chcesz, to się tą ziemicą z tobą
Dzielę na poły”. – Scyta rzekł: „Zostanę,
Lecz kraju nie chcę, bo ziemie złamane
Rozgraniczają się krwią i żałobą
Dzieci i matek”. Więc razem zostali;
Ale to długa powieść...
KIRKOR
Mów! mów dalej!
PUSTELNIK
Więc jako dawniej czynili mocarze,
Z Lechem się Scyta mieniał na obrączki;
A pokochawszy mocniej sercem, w darze
Dał mu koronę... stąd nasza korona.
Zbawiciel niegdyś wyciągając rączki
Szedł do niej z matki zadumanej łona;
I ku rubinom podawał się cały
Jako różyczka z liści wychylona,
I wołał: caca! i na brylant biały
Różanych ustek perełkami świecił.
[…]
Gdy mię brat wygnał, uniosłem w te lasy
Świętą koronę...
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................ ........................................................
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................... .............
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................
AUTOR: Grażyna Kiełb
Język polski | Bliżej słowa | Klasa 8 Szkoła podstawowa
8 © Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 2018
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................... .............
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................. ......................................
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................... .............
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................... .............
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................... .....................................
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................... .............................................................
................................................................................................................................................................................................. ...
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................................... ...............
AUTOR: Grażyna Kiełb
Język polski | Bliżej słowa | Klasa 8 Szkoła podstawowa
1 © Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 2018 20182018
PODSUMOWANIE ROZDZIAŁU IV IŚĆ ZA GŁOSEM SERCA
I SŁUCHAĆ ROZUMU
SPRAWDZIAN KONTROLNY – ROZDZIAŁ IV
WERSJA B
Imię i nazwisko Klasa VIII
Część I Przeczytaj uważnie teksty i treść poleceń. Wykonaj zadania.
Zaznacz poprawne odpowiedzi (błędne zaznaczenia otocz kółkiem) lub zapisz je starannie w wyznaczonych miejscach.
Adam Mickiewicz
Żegluga
Szum większy, gęściej morskie snują się straszydła,
Majtek wbiegł na drabinę: gotujcie się dzieci!
Wbiegł, rozciągnął się, zawisł w niewidzialnej sieci,
Jak pająk, czatujący na skinienie sidła.
Wiatr! — wiatr! — Dąsa się okręt, zrywa się z wędzidła,
Przewala się, nurkuje w pienistej zamieci,
Wznosi kark, zdeptał fale, i skroś niebios leci,
Obłoki czołem sieka, wiatr chwyta pod skrzydła.
I mój duch masztu lotem buja śród odmętu,
Wzdyma się wyobraźnia, jak warkocz tych żagli,
Mimowolny krzyk łączę z wesołym orszakiem;
Wyciągam ręce, padam na piersi okrętu,
Zdaje się, że pierś moja do pędu go nagli:
Lekko mi! rzeźwo! lubo! wiem co to być ptakiem.
ZADANIE 1.
Dokończ poniższe zdanie tak, aby zawierało prawdziwe informacje.
/1 p.
Tematem wiersza Żegluga Adama Mickiewicza jest .................................................................................................
..................................................................................................................................................................................... .
ZADANIE 2. /1 p.
Oceń prawdziwość poniższych stwierdzeń. Wybierz P, jeśli stwierdzenie jest prawdziwe, albo F – jeśli
jest fałszywe.
„Mimowolny krzyk” osoby mówiącej jest powodowany uczuciem szczęścia i zachwytem żeglugą po
wzburzonym morzu.
P
F
Ukazany w wierszu okręt został porównany do olbrzymiego pająka czatującego w pajęczynie. P F
AUTOR: Grażyna Kiełb
Język polski | Bliżej słowa | Klasa 8 Szkoła podstawowa
2 © Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 2018 20182018
ZADANIE 3.
Wybierz spośród podanych poprawne dokończenie zdania. Zamaluj odpowiednią kratkę.
Dynamikę i ekspresję obrazu poetyckiego ukazanego w drugiej strofie wiersza podkreśla przede wszystkim
/1 p.
A. instrumentacja głoskowa.
B. obecność licznych metafor.
C. nagromadzenie czasowników.
D. zastosowanie wymyślnych epitetów.
ZADANIE
4.
Uzupełnij poniższą notatkę na temat wiersza Żegluga tak, aby zawierała prawdziwe informacje.
Rodzaj literacki: ..........................................
Gatunek literacki: ........................................
Cechy gatunku:
/1 p.
• .................................................................................................................................................................................................
• .................................................................................................................................................................................................
ZADANIE 5.
Czy osobę mówiącą w wierszu można utożsamić z jego autorem? Przedstaw i uzasadnij swoje zdanie,
podając dwa argumenty.
/2 p.
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................... .............
ZADANIE 6.
Uzupełnij poniższe zdanie odpowiednimi nazwami miejscowymi we właściwej formie.
/1 p.
Akcja ballady Świteź Adama Mickiewicza rozgrywa się w okolicach .......................................... – jeziora położonego nie-
daleko .......................................... , rodzinnego miasta poety.
Balladyna w teatrze Siemaszkowej1
Chcieliśmy znaleźć w Balladynie jakąś prawdę historyczną – tak o spektaklu mówi reżyser, Radosław Rychcik. Balla-
dyna jest już w repertuarze teatru im. Wandy Siemaszkowej2 w Rzeszowie.
Ponad 60 lat temu Balladynę w rzeszowskim teatrze wyreżyserowała Siemaszkowa...
Dlatego jest to spektakl wyjątkowy dla tego miejsca. Balladyna opowiada historię dwóch sióstr. Idą one nazbierać malin do
lasu, a która więcej ich przyniesie, ta będzie miała męża. W lesie Balladyna zabija Alinę. Końcowe sceny dramatu
1 Tytuł pochodzi od autorki sprawdzianu. 2 Wanda Siemaszkowa (1867–1947) – polska aktorka teatralna, pedagog, reżyser teatralny, autorka felietonów i artykułów na temat
teatru.
AUTOR: Grażyna Kiełb
Język polski | Bliżej słowa | Klasa 8 Szkoła podstawowa
3 © Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 2018 20182018
to właściwie życiorys Balladyny, który od momentu pierwszej zbrodni układa się imponująco – bohaterka ma na swoim
koncie znacznie więcej zabójstw, staje się zawodową morderczynią, kimś, kto jest zdecydowany pokonywać kolejne
przeszkody, by rządzić. Staje się kobietą królem. Chcieliśmy znaleźć w Balladynie jakąś prawdę historyczną. W dramacie
Słowackiego trwają wojny. Nasz spektakl „wsadziliśmy” w kontekst I wojny światowej. […]
Dlaczego w głównej roli obsadził pan debiutantkę?
Kiedy podczas castingu pojawiła się Julia, zobaczyłem po prostu młodą królową. Posiada ona ogromną siłę bycia na scenie.
Dzięki niej mamy władczą i piękną Balladynę.
Tekst pana Balladyny jest zaskakująco wierny oryginałowi...
Takie było nasze zamierzenie, aby w tekście nie zmieniać dużo. Zawsze chodzi o to, by mówić językiem Słowackiego. […]
Tak stary tekst, jak Balladyna, jest dla pana fascynujący?
Słowacki jest wielkim poetą. U romantyków odnajdujemy teksty zaangażowane politycznie, społecznie, a jednocześnie o
wysokim poziomie artystycznym.
[Z Radosławem Rychcikiem rozmawiała Alina Bosak]
ZADANIE 7.
Dokończ zdanie. Wybierz odpowiedź A lub B i jej uzasadnienie spośród 1.–3.
Powyższy tekst to przykład
/1 p.
A. recenzji,
gdyż
1. prezentuje stanowisko autora na temat nowego przedstawienia Balladyny.
2. stanowi zapis rozmowy dziennikarza z jakąś osobą na określony temat.
B. wywiadu,
3. zawiera omówienie wartości artystycznych spektaklu teatralnego.
ZADANIE 8.
Co reżyser Balladyny w rzeszowskim teatrze zmienił względem literackiego oryginału i dlaczego?
Odpowiedz na podstawie tekstu. Nie cytuj.
/1 p.
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................... .............
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................... .....................................
AUTOR: Grażyna Kiełb
Język polski | Bliżej słowa | Klasa 8 Szkoła podstawowa
4 © Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 2018 20182018
ZADANIE 9.
Uzasadnij, że Balladyna Juliusza Słowackiego jest tekstem, który porusza problemy uniwersalne.
Podaj dwa argumenty.
/1 p.
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................... .............
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................
ZADANIE 10.
Wybierz spośród podanych poprawne dokończenie zdania. Zamaluj odpowiednią kratkę.
Fragment tekstu: Dlaczego w głównej roli obsadził pan debiutantkę? jest przykładem
A. mowy zależnej. B. mowy niezależnej. C. mowy pozornie zależnej.
ZADANIE 11.
Reżyser teatralny poszukuje odtwórczyni roli Goplany do przygotowywanej przez siebie współczesnej
wersji Balladyny. W jego imieniu zredaguj ogłoszenie o castingu. Przedstaw wymagania dotyczące cech
wyglądu i charakteru dla aktorki, która chciałaby zagrać w przedstawieniu.
Uwaga: w ocenie wypowiedzi będzie brana pod uwagę poprawność językowa, ortograficzna i interpunkcyjna.
/1 p.
/3 p.
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
AUTOR: Grażyna Kiełb
Język polski | Bliżej słowa | Klasa 8 Szkoła podstawowa
5 © Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 2018 20182018
ZADANIE 12.
Oceń prawdziwość poniższych stwierdzeń. Wybierz P, jeśli stwierdzenie jest prawdziwe, albo F – jeśli jest
fałszywe.
/1 p.
Reportaż to dziennikarski gatunek informacyjny. P F
Autora reportaży nazywamy reporterem lub reportażystą. P F
ZADANIE 13.
Reportaż bywa nazywany „fabułą napisaną przez życie”. Wyjaśnij znaczenie tych słów w odniesieniu
do gatunku reportażu.
/1 p.
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................... .............
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................
ZADANIE 14.
„Ojczysty – dodaj do ulubionych” to nazwa kampanii społeczno-edukacyjnej, której celem jest propagowanie
dbałości o poprawność języka polskiego i kształtowanie świadomości językowej Polaków. Przyjrzyj się logo
kampanii. Wybierz jeden element graficzny i jeden językowy wykorzystany w tej formie graficznej oraz wyjaśnij ich
sens.
/2 p.
• Element graficzny: ..................................................................................................................................................................
Znaczenie elementu graficznego: ..............................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................
• Element językowy: ...................................................................................................................................................................
Znaczenie elementu językowego: .............................................................................................. ................................................
....................................................................................................................................................................................................
AUTOR: Grażyna Kiełb
Język polski | Bliżej słowa | Klasa 8 Szkoła podstawowa
6 © Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 2018 20182018
ZADANIE 15.
W krótkiej wypowiedzi skierowanej do rówieśników przekonaj ich, że warto dbać o poprawność polszczyzny i
zasady grzeczności językowej. Sformułuj dwa argumenty.
/2 p.
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................... .............
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................... .....................................
Suma punktów za I część: /20 p.
Ocena:
Część II Wybierz jeden temat i napisz wypracowanie.
Temat 1.
Jaką rolę odgrywa przyroda w literaturze? Napisz na ten temat artykuł problemowy. Odwołaj się do wybranej lektury
obowiązkowej oraz innego utworu literackiego. Twoja praca powinna liczyć co najmniej 200 słów.
Temat 2.
Napisz opowiadanie, w którym pojawi się motyw korony Lecha znany z Balladyny Juliusza Słowackiego. Wykorzystaj
podany fragment dramatu. Twoja praca powinna liczyć co najmniej 200 słów.
Juliusz Słowacki
Balladyna (fragment)
PUSTELNIK
Z rozlicznego cudu
Korona Lecha sławą niegdyś była,
W niej szczęścia ludu, w niej krainy siła
Cudem zamknięta... […]
KIRKOR
Skądże tej koronie
Cudowna władza?
PUSTELNIK
Ku ojczystej stronie
Wracali niegdyś od Betlejem żłobu
AUTOR: Grażyna Kiełb
Język polski | Bliżej słowa | Klasa 8 Szkoła podstawowa
7 © Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 2018 20182018
Święci królowie – dwóch Magów i Scyta.
Ów król północny zaszedł w nasze żyta,
Zabłądził w zbożu jak w lesie – bo zboże
Rosło wysokie jak las w kraju Lecha;
Więc zbłądziwszy rzekł: „Wyprowadź, Boże!” Aż
oto przed nim odkrywa się strzecha Królewskiej
chaty – bo Lech mieszkał w chacie. – Wszedł do
niej Scyta i rzekł: „Królu! bracie!
Idę z Betlejem, a gwiazda błękitna
Twoich bławatków ciągle szła przede mną,
Aż tu zawiodła”. – Lech rzekł: „Zostań ze mną!
Kraina moja szczęśliwa i bitna,
Jeśli chcesz, to się tą ziemicą z tobą
Dzielę na poły”. – Scyta rzekł: „Zostanę,
Lecz kraju nie chcę, bo ziemie złamane
Rozgraniczają się krwią i żałobą
Dzieci i matek”. Więc razem zostali;
Ale to długa powieść...
KIRKOR
Mów! mów dalej!
PUSTELNIK
Więc jako dawniej czynili mocarze,
Z Lechem się Scyta mieniał na obrączki;
A pokochawszy mocniej sercem, w darze
Dał mu koronę... stąd nasza korona.
Zbawiciel niegdyś wyciągając rączki
Szedł do niej z matki zadumanej łona;
I ku rubinom podawał się cały
Jako różyczka z liści wychylona,
I wołał: caca! i na brylant biały
Różanych ustek perełkami świecił.
[…]
Gdy mię brat wygnał, uniosłem w te lasy
Świętą koronę...
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................ ........................
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................... .............
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................
AUTOR: Grażyna Kiełb
Język polski | Bliżej słowa | Klasa 8 Szkoła podstawowa
8 © Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 2018 20182018
............................................................................................................................................ ........................................................
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................... .............
....................................................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................................... ..............
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................. ......................................
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................... ..............................................................
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................... .............
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................... .....................................
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................... .............................................................
................................................................................................................................................................................................. ...
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................
AUTOR: Grażyna Kiełb
Język polski | Bliżej słowa | Klasa 8 Szkoła podstawowa
9 © Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 2018 20182018
SPRAWDZIAN KONTROLNY – ROZDZIAŁ IV
Zasady oceniania
Część I
WERSJA A
Nr
zadania
Poprawna lub przykładowa odpowiedź
Punktacja
Zasady oceniania
1.
np.
… opis statku płynącego po wzburzonym morzu i
przedstawienie doznań podmiotu lirycznego.
1 p.
1 p. – poprawne dokończenie zdania zgodne z tre-
ścią utworu (odwołanie się zarówno do opisu stat-
ku, jak i uczuć podmiotu lirycznego);
0 p. – odpowiedź błędna lub brak odpowiedzi
2.
F, P
1 p.
1 p. – zaznaczenie obu poprawnych odpowiedzi;
0 p. – odpowiedź błędna, niepełna lub brak odpo-
wiedzi
3.
B
1 p.
1 p. – zaznaczenie poprawnej odpowiedzi;
0 p. – odpowiedź błędna lub brak odpowiedzi
4. liryka, sonet
cechy gatunku:
np.
– stały układ wersyfikacyjny: dwie zwrotki cztero-
wersowe i dwie trzywersowe
– dwie pierwsze zwrotki mają charakter opisowy,
pozostałe – refleksyjny, filozoficzny
1 p.
1 p. – podanie wszystkich poprawnych informacji;
0 p. – odpowiedź niepełna, błędna lub brak odpo-
wiedzi
5.
np.
Osobę mówiącą w utworze możemy utożsamić z
autorem – Adamem Mickiewiczem, ponieważ poeta
odbył podróż na Krym, w czasie której żeglował po
morzu, więc może opisywać własne przeżycia z tego
rejsu. Poza tym osoba mówiąca w wierszu ujawnia
niezwykłą wrażliwość, więc może być nią poeta
(lub: dla osoby mówiącej jest ważny kontakt z
przyrodą, czuje się zjednoczona z naturą – jest to
zgodne z traktowaniem przyrody przez
Mickiewicza)
2 p.
2 p. – przedstawienie własnego zdania i uzasadnie-
nie go dwoma poprawnymi argumentami;
1 p. – przedstawienie własnego zdania i uzasadnie-
nie go jednym poprawnym argumentem;
0 p. – odpowiedź częściowo poprawna, błędna lub
brak odpowiedzi
6.
Gopło, Gniezna
1 p.
1 p. – wpisanie dwu poprawnych nazw w odpo-
wiedniej formie;
0 p. – odpowiedź niepełna, błędna lub brak odpo-
wiedzi
7.
A3
1 p.
1 p. – zaznaczenie obu poprawnych odpowiedzi;
0 p. – odpowiedź błędna lub brak odpowiedzi
8.
np.
Reżyser pozostawił tekst oryginału i pozostał w
zgodzie z fabułą, ponieważ uważa Balladynę za
tekst mistrzowski, a jej autora za wielkiego poetę.
1 p.
1 p. – zapisanie poprawnej odpowiedzi i uzasad-
nienie jej na podstawie tekstu;
0 p. – odpowiedź częściowa, błędna lub brak od-
powiedzi
AUTOR: Grażyna Kiełb
Język polski | Bliżej słowa | Klasa 8 Szkoła podstawowa
10 © Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 2018 20182018
Nr
zadania
Poprawna lub przykładowa odpowiedź
Punktacja
Zasady oceniania
9.
np.
Balladyna porusza problemy ważne dla ludzi w
każdym czasie. Jest to studium natury ludzkiej i
skłonności człowieka do zła. Ukazuje konsekwen-
cje dążenia do realizacji własnych celów kosztem
innych. Autor daje wyraz przekonaniu, że nie ma
winy bez kary.
1 p.
1 p. – zapisanie poprawnej odpowiedzi i uzasad-
nienie jej dwoma argumentami;
0 p. – odpowiedź częściowa, błędna lub brak odpo-
wiedzi
10.
A
1 p.
1 p. – zaznaczenie poprawnej odpowiedzi;
0 p. – odpowiedź błędna lub brak odpo-
wiedzi
11.
np.
OGŁOSZENIE
W związku z przygotowywaniem współcze-
snej wersji Balladyny Juliusza Słowackiego ogła-
szam casting do roli Aliny. Kandydatka powinna
być osobą szczupłą i delikatną oraz cechować się
umiejętnością wyrazistego ukazania dobroci,
pokory i radości życia. Przesłuchania odbędą się
4.03.2019 r. o godz. 10:00 w atelier Teatru im. Wan-
dy Siemaszkowej w Rzeszowie.
Reżyser
3 p.
Treść i forma (2 p.):
2 p. – treść zgodna z poleceniem (ogłoszenie o
castingu do roli Aliny, przedstawienie wymagań
dotyczących wyglądu i cech charakteru); uwzględ-
nienie czterech elementów dotyczących formy: kto
ogłasza? co ogłasza? kiedy się odbywa? gdzie się
odbywa?;
1 p. – treść zgodna z poleceniem (ogłoszenie o ca-
stingu do roli Aliny, przedstawienie wymagań doty-
czących wyglądu i cech charakteru); uwzględnienie
trzech elementów dotyczących formy: kto ogłasza?
ORAZ/ALBO co ogłasza? ORAZ/ALBO kiedy się
odbywa? ORAZ/ALBO gdzie się odbywa?;
0 p. – treść niezgodna z poleceniem (brak choć- by
jednego elementu) ALBO treść zgodna z po-
leceniem, ale uwzględnione tylko dwa elementy
dotyczące formy: kto ogłasza? ORAZ/ALBO co
ogłasza? ORAZ/ALBO kiedy się odbywa? ORAZ/
ALBO gdzie się odbywa?
Poprawność językowa, ortograficzna i interpunk-
cyjna:
1 p. – dopuszczalne dwa błędy (niezależnie od ka-
tegorii);
0 p. – łącznie trzy lub więcej błędów (niezależnie od
kategorii)
12.
P, P
1 p.
1 p. – zaznaczenie obu poprawnych odpowiedzi;
0 p. – odpowiedź błędna, niepełna lub brak odpo-
wiedzi
13.
np.
Reportaż można nazwać „fabułą napisaną przez
życie”, gdyż jest on opowieścią o wydarzeniach
prawdziwych, wziętych z życia, które zaintere-
sowały jego autora (był ich świadkiem lub zna je z
relacji innych) i stara się je ukazać w ciekawy,
artystyczny sposób.
1 p.
1 p. – poprawne wyjaśnienie znaczenia podanych
słów;
0 p. – odpowiedź błędna lub brak odpowiedzi
AUTOR: Grażyna Kiełb
Język polski | Bliżej słowa | Klasa 8 Szkoła podstawowa
11 © Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 2018 20182018
Nr
zadania Poprawna lub przykładowa odpowiedź
Punktacja Zasady oceniania
14. np.
Element graficzny: dymek komiksowy, ręka z kciu-
kiem uniesionym do góry („like”) lub biało-czer-
wone palce.
Znaczenie elementu graficznego: bezpośrednie
zwrócenie się do odbiorcy w sposób bliski młode-
mu człowiekowi (komiks, lajkowanie na portalach
społecznościowych), odwołanie do poczucia toż-
samości i patriotyzmu przez użycie barw narodo-
wych.
Element językowy: podzielenie słowa „ojczysty” na
dwie części: oj – czysty, użycie zwrotu: „dodaj do
ulubionych”, tryb rozkazujący.
Znaczenie elementu językowego: wzbogacenie
znaczeń – język ojczysty ma być „czysty”, jest to
wzmocnione przez użycie wykrzyknika oj!, tryb
rozkazujący pełni funkcję perswazyjną, odwołuje się
do aprobowania pewnych treści, które uznaje- my za
wartościowe.
1 p. 2 p. – poprawne wskazanie obu elementów i wyja-
śnienie ich znaczenia;
1 p. – poprawne wskazanie jednego elementu i wy-
jaśnienie jego znaczenia;
0 p. – odpowiedź niepełna, błędna lub brak odpo-
wiedzi
(nie przyznajemy punktu za samo wskazanie ele-
mentów, bez wyjaśnienia)
15. np.
Koledzy i koleżanki!
Zachęcam was do dbałości o poprawność języka,
którym się posługujemy, gdyż wpływa to na dobre
relacje z innymi, ułatwia życie, pozwala osiągnąć
sukces. Jeśli my nie będziemy „hejtować”, nie bę-
dziemy też narażeni ze strony innych na obrażanie.
Szanujmy się nawzajem!
2 p. 2 p. – użycie zwrotu do odbiorcy i sformułowanie
dwóch argumentów zgodnie z poleceniem;
1 p. – użycie zwrotu do odbiorcy i sformułowanie
jednego argumentu zgodnie z poleceniem;
0 p. – odpowiedź niepełna, błędna lub brak odpo-
wiedzi
WERSJA B
Nr
zadania
Poprawna lub przykładowa odpowiedź
Punktacja
Zasady oceniania
1. np.
… opis statku płynącego po wzburzonym morzu i
przedstawienie doznań podmiotu lirycznego.
1 p. 1 p. – poprawne dokończenie zdania zgodne z tre-
ścią utworu (odwołanie się zarówno do opisu stat-
ku, jak i uczuć podmiotu lirycznego)
0 p. – odpowiedź błędna lub brak odpowiedzi
2. P, F 1 p. 1 p. – zaznaczenie obu poprawnych odpowiedzi;
0 p. – odpowiedź błędna, niepełna lub brak odpo-
wiedzi
3. C 1 p. 1 p. – zaznaczenie poprawnej odpowiedzi;
0 p. – odpowiedź błędna lub brak odpowiedzi
4. liryka, sonet
cechy gatunku:
np.
– stały układ wersyfikacyjny: dwie zwrotki cztero-
wersowe i dwie trzywersowe
– dwie pierwsze zwrotki mają charakter opisowy,
pozostałe – refleksyjny, filozoficzny
1 p. 1 p. – podanie wszystkich poprawnych informacji;
0 p. – odpowiedź niepełna, błędna lub brak odpo-
wiedzi
AUTOR: Grażyna Kiełb
Język polski | Bliżej słowa | Klasa 8 Szkoła podstawowa
12 © Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 2018 20182018
Nr
zadania
Poprawna lub przykładowa odpowiedź
Punktacja
Zasady oceniania
5. np.
Osobę mówiącą w utworze możemy utożsamić z
autorem – Adamem Mickiewiczem, ponieważ poeta
odbył podróż na Krym, w czasie której żeglował po
morzu, więc może opisywać własne przeżycia z tego
rejsu. Poza tym osoba mówiąca w wierszu ujawnia
niezwykłą wrażliwość, więc może być nią poeta
(lub: dla osoby mówiącej jest ważny kontakt z
przyrodą, czuje się zjednoczona z naturą – jest to
zgodne z traktowaniem przyrody przez
Mickiewicza)
2 p. 2 p. – przedstawienie własnego zdania i uzasadnie-
nie go dwoma poprawnymi argumentami;
1 p. – przedstawienie własnego zdania i uzasadnie-
nie go jednym poprawnym argumentem;
0 p. – odpowiedź częściowo poprawna, błędna lub
brak odpowiedzi
6. Świtezi, Nowogródka 1 p. 1 p. – wpisanie dwu poprawnych nazw w odpo-
wiedniej formie;
0 p. – odpowiedź niepełna, błędna lub brak odpo-
wiedzi
7. B2 1 p. 1 p. – zaznaczenie obu poprawnych odpowiedzi;
0 p. – odpowiedź błędna lub brak odpowiedzi
8. np.
Reżyser zmienił realia dramatu, przenosząc go w
czasy I wojny światowej, aby podkreślić uniwer-
salność przekazu.
1 p. 1 p. – zapisanie poprawnej odpowiedzi i uzasad-
nienie jej na podstawie tekstu;
0 p. – odpowiedź częściowa, błędna lub brak od-
powiedzi
9. np.
Balladyna porusza problemy ważne dla ludzi w
każdym czasie. Jest to studium natury ludzkiej i
skłonności człowieka do zła. Ukazuje konsekwen-
cje dążenia do realizacji własnych celów kosztem
innych. Autor daje wyraz przekonaniu, że nie ma
winy bez kary.
1 p. 1 p. – zapisanie poprawnej odpowiedzi i uzasad-
nienie jej dwoma argumentami;
0 p. – odpowiedź częściowa, błędna lub brak od-
powiedzi
10. B 1 p. 1 p. – zaznaczenie poprawnej odpowiedzi;
0 p. – odpowiedź błędna lub brak odpowiedzi
11. np.
OGŁOSZENIE
W związku z przygotowywaniem współczesnej
wersji Balladyny Juliusza Słowackiego ogłaszam
casting do roli Goplany. Kandydatka powinna być
osobą szczupłą o wyrazistej urodzie oraz cechować
się zdecydowaniem i pewnością siebie. Przesłucha-
nia odbędą się 4.03.2019 r. o godz. 10:00 w atelier
Teatru im. Wandy Siemaszkowej w Rzeszowie.
Reżyser
3 p. Treść i forma (2 p.):
2 p. – treść zgodna z poleceniem (ogłoszenie o ca-
stingu do roli Goplany, przedstawienie wymagań
dotyczących wyglądu i cech charakteru); uwzględ-
nienie czterech elementów dotyczących formy: kto
ogłasza? co ogłasza? kiedy się odbywa? gdzie się
odbywa?
1 p. – treść zgodna z poleceniem (ogłoszenie o ca-
stingu do roli Goplany, przedstawienie wymagań
dotyczących wyglądu i cech charakteru); uwzględ-
nienie trzech elementów dotyczących formy: kto
ogłasza? ORAZ/ALBO co ogłasza? ORAZ/ALBO
kiedy się odbywa? ORAZ/ALBO gdzie się odby-
wa?;
0 p. – treść niezgodna z poleceniem (brak choć- by
jednego elementu) ALBO treść zgodna z po-
leceniem, ale uwzględnione tylko dwa elementy
dotyczące formy: kto ogłasza? ORAZ/ALBO co
ogłasza? ORAZ/ALBO kiedy się odbywa? ORAZ/
ALBO gdzie się odbywa?
AUTOR: Grażyna Kiełb
Język polski | Bliżej słowa | Klasa 8 Szkoła podstawowa
13 © Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 2018 20182018
Nr
zadania Poprawna lub przykładowa
odpowiedź
Punktacja Zasady oceniania
11. Poprawność językowa, ortograficzna i interpunk-
cyjna:
1 p. – dopuszczalne dwa błędy (niezależnie od ka-
tegorii);
0 p. – łącznie trzy lub więcej błędów (niezależnie od
kategorii)
12. F, P 1 p. 1 p. – zaznaczenie obu poprawnych odpowiedzi;
0 p. – odpowiedź błędna, niepełna lub brak odpo-
wiedzi
13. np.
Reportaż można nazwać „fabułą napisaną przez
życie”, gdyż jest on opowieścią o wydarzeniach
prawdziwych, wziętych z życia, które zaintere-
sowały jego autora (był ich świadkiem lub zna je z
relacji innych) i stara się je ukazać w ciekawy, ar-
tystyczny sposób.
1 p. 1 p. – poprawne wyjaśnienie znaczenia podanych
słów;
0 p. – odpowiedź błędna lub brak odpowiedzi
14. np.
Element graficzny: dymek komiksowy, ręka z kciu-
kiem uniesionym do góry („like”) lub biało-czer-
wone palce.
Znaczenie elementu graficznego: bezpośrednie
zwrócenie się do odbiorcy w sposób bliski młode-
mu człowiekowi (komiks, lajkowanie na portalach
społecznościowych), odwołanie do poczucia toż-
samości i patriotyzmu przez użycie barw narodo-
wych.
Element językowy: podzielenie słowa „ojczysty” na
dwie części: oj – czysty, użycie zwrotu: „dodaj do
ulubionych”, tryb rozkazujący.
Znaczenie elementu językowego: wzbogacenie
znaczeń – język ojczysty ma być „czysty”, jest to
wzmocnione przez użycie wykrzyknika oj!, tryb
rozkazujący pełni funkcję perswazyjną, odwołuje się
do aprobowania pewnych treści, które uznaje- my za
wartościowe.
1 p. 2 p. – poprawne wskazanie obu elementów i wyja-
śnienie ich znaczenia;
1 p. – poprawne wskazanie jednego elementu i wy-
jaśnienie jego znaczenia;
0 p. – odpowiedź niepełna, błędna lub brak odpo-
wiedzi
(nie przyznajemy punktu za samo wskazanie ele-
mentów, bez wyjaśnienia)
15. np.
Koledzy i koleżanki!
Zachęcam was do dbałości o poprawność języka,
którym się posługujemy, gdyż wpływa to na dobre
relacje z innymi, ułatwia życie, pozwala osiągnąć
sukces. Jeśli my nie będziemy „hejtować”, nie bę-
dziemy też narażeni ze strony innych na obrażanie.
Szanujmy się nawzajem!
2 p. 2 p. – użycie zwrotu do odbiorcy i sformułowanie
dwóch argumentów zgodnie z poleceniem;
1 p. – użycie zwrotu do odbiorcy i sformułowanie
jednego argumentu zgodnie z poleceniem;
0 p. – odpowiedź niepełna, błędna lub brak odpo-
wiedzi
Część II Przy ocenie zadania otwartego rozszerzonej odpowiedzi nauczyciel może zastosować kryteria opublikowane przez CKE
w Informatorze o egzaminie ósmoklasisty z języka polskiego od roku szkolnego 2018/2019: https://www.cke.edu.pl/ima-
ges/_EGZAMIN_OSMOKLASISTY/Informatory/Informator_P1_polski.pdf.
AUTOR: Grażyna Kiełb