SPIS TRES´ CI

Nr 11 (114) listopad 2001

WYDAWCA: AKADEMIA MEDYCZNA

Rada Programowa :

prof. dr hab. Janusz Piekarczyk – przewodniczacyprof. dr hab. Andrzej Członkowski,

prof. dr hab. Wiesław Glinski, prof. dr hab. Mirosław Łuczak, prof. dr hab. Leszek Paczek, prof. dr hab. Józef Sawicki,

prof. dr hab. Jerzy Stelmachów, prof. dr hab. Mieczysław Szostek,

prof. dr hab. Hubert Wanyura

Redaguje zespół:Bogdan Ciszek (redaktor naczelny), Mariusz Forys,Mirosława Kurpeta (redaktor prowadzacy numeru),

Magdalena Zielonka,Jacek Zbikowski

Adres redakcji: Biblioteka Główna Akademii Medycznej,ul. W. Oczki 1, 02-007 Warszawa,

tel./fax: 628-22-37, e-mail:[email protected] na nasze strony internetowe:http://www.bibl.amwaw.edu.pl/ZZyciaAM

Skład tekstu, druk i oprawa: Zakład Poligraficzny „U Mianowskiego”, 01-833 Warszawa, ul. Daniłowskiego 3

tel./fax 864 36 44, e-mail: [email protected]

SPIS TRESCI

B. Ciszek: Setna rocznica urodzin Witolda Sylwanowicza – sesja naukowa . . . . . 2

J. Piekarczyk: Wystapienie Rektora AM . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4

O. Narkiewicz: Profesor Witold Sylwanowicz – Wilno, Torun ´ , Gdansk . . . . . . . . . . 5

L. Iwanowski: Profesor Witold Sylwanowicz w moich wspomnieniach . . . . . . . . . . 8

W. Sylwanowicz: Ballada o prawniku i medyczce . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10

R. Aleksandrowicz: Kierownik Zakładu Anatomii Prawidłowej AM w latach 1950-1971 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .10

Odznaczenia i nagrody 2001 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14

S. Moskalewski: Nagroda Złotej Kukułki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19

E. Kepska: Z Senatu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20

L. Korniszewski: Genetyka kliniczna w naszej Uczelni . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24

I. Wawer: Komputery dla studentów farmacji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26

J. Rudzik: Porazki zakazane . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27

E. Dróbecka-Brydak: XL Jubileuszowy Zjazd Okulistów Polskich . . . . . . . . . . . . . . 28

H. Bojczuk: Z dziejów Katedry Historii i Filozofii Medycyny i Farmacji . . . . . . . . . . 30

M. Forys: Stomatologia w malarstwie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31

T. Kocon: Sesja historyczno-wspomnieniowa – Zofia Lejmbach 1901-1995 . . . . . . 32

M. Kurpeta: Profesor Witold Rudowski – in memoriam . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34

B. Benendo-Kapuscinska: Dr Franciszek Benendo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35

Komunikaty . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . okł.Zdjecia: Dział Fotomedyczny AM. Fot. okładka I: Witold Sylwanowicz. Okładka IV: Rektor AM wre˛cza nagrody studentom.

Z Zycia Akademii Medycznej

Listopad 2001 1

dr hab. Bogdan Ciszek

W dniu 24 listopada br. odbyła sie˛ sesja naukowo-history-czna pos´wiecona pamie˛ci wybitnego anatoma i długoletnie-go kierownika Zakładu Anatomii Prawidłowej prof. WitoldaSylwanowicza.

Sesja została zorganizowana przez Zakład Anatomii Pra-widłowej pod patronatem Polskiego Towarzystwa Anatomi-cznego. Gosćmi honorowymi byli prof. Stanisław Szteyn(Olsztyn) prezes Polskiego Towarzystwa Anatomicznegooraz Rektor Akademii Medycznej w Warszawie prof. JanuszPiekarczyk. W sesji wzie˛ła udział rodzina Prof. Sylwanowi-cza w osobach dzieci, wnuków i prawnuków. Zgromadzilisie takze liczni uczniowie i współpracownicy prof. Sylwano-wicza m.in. prof. Andrzej Zbrodowski (Genewa). Nalez˙ytakze podkres´lic udział studentów I roku , którzy zostalizaproszeni do udziału w sesji.

Prof. Olgierd Narkiewicz (Gdan´sk) przedstawił wykładpod tytułem „prof. Witold Sylwanowicz Wilno, Gdan´sk,Torun.”, w którym w barwny i interesujacy sposób odmalo-wał nie tylko czasy wilen´skie prof. Sylwanowicza ale takz˙eatmosfere˛ przedwojennej Wilen´szczyzny, nastrój Wilna icharakter Uniwersytetu Stefana Batorego, z którym zwiaza-ny był pierwszy etap kariery prof. Sylwanowicza.

Kolejny wykład wygłosił prof. Ryszard Aleksandrowicz.Poswiecił go okresowi szczególnie intensywnej pracy prof.Sylwanowicza, w którym dokonćzył On odbudowe˛ ZakładAnatomii Prawidłowej po zniszczeniach wojennych, posta-wił go na wysokim poziomie naukowym i stworzył, dzie˛ki

licznej grupie wypromowanych doktorantów i doktorówhabilitowanych, prawdziwa szkołe anatomiczna.

W dalszej cze˛sci sesji zabierali głos uczniowie i współ-pracownicy prof. Sylwanowicza. Niezwykle ujmujacewspomnienia przedstawił dr hab. Lech Iwanowski . Głoszabierali takz˙e dr Tadeusz Kocon, i inni uczniowie z po-szczególnych os´rodków akademickich.

Po zakonćzeniu sesji uczestnicy udali sie˛ do jednej z salprosektoryjnych.

Sala ta została w roku br. wyremontowana (jest to pier-wszy etap remontu Zakładu). Remont ten moz˙liwy był dzie-ki zaangaz˙owaniu i poparciu Władz Uczelni w osobach Re-

W centrum zdje˛cia wykładowcy sesji prof. R. Aleksandro-wicz, prof. O. Narkiewicz za nimi doc dr hab. L. Iwano-wski

Setna rocznica urodzinprof. Witolda Sylwanowicza

W czasie sesji kolejno od lewej od góry, prof. Z. Wójto-wicz, prof. R. Maciejewski, doc. M. Nowak, prof. A. Zbro-dowski, prof. K. Je˛drzejewski, prof. S. Szteyn – PrezesPolskiego Towarzystwa Anatomicznego


2 Listopad 2001

ktora prof. Janusza Piekarczyka i dyr. Jacka Z˙ bikowskiego ,oraz owocnej współpracy Działu Technicznego (inz˙.Tadeu-sza Sokolnickiego) oraz zespołu inspektorów budowlanych.Osobno podkres´lic nalezy wkład Dyrektora Centrum Bio-struktury prof. Wojciecha Sawickiego, który bardzo pomógłmi w okresie staran´ o rozpocze˛cie remontu.

Nowo wyremontowana sala prosektoryjna była szczegól-nie zwiazana z osoba prof. Sylwanowicza. Dobudowano ja˛do bryły całego budynku Anatomicum w okresie kiedy kie-rował On zakładem . W sali tej, która nazywana be˛dzie odtadsala prof. Sylwanowicza dokonano uroczystego odsłonie˛ciatablicy pamiatkowej z okazji stulecia urodzin Pana Profesora.

Ceremonia odsłonie˛cia została poprzedzona przemówie-niem Rektora Akademii Medycznej w Warszawie prof. Ja-nusza Piekarczyka, w którym Pan Rektor podkres´lił miedzyinnymi istotne znaczenie kultywowania tradycji dla istotyzycia akademickiego.

Moment odsłonie˛cia tablicy pos´wieconej pamie˛ci prof.Witolda Sylwanowicza

Na pierwszym planie rodzina prof. Sylwanowicza od le-wej Mateusz Dudek (prawnuk), dr Krystyna Dziewulska(córka), dr Marcin Dziewulski (wnuk), Krzysztof Sylwa-nowicz (syn), Roma Sylwanowicz (synowa)

Foto Anna We˛growska

Dr Tadeusz Kocon


Listopad 2001 3

Wystapienie Rektora AM

prof. dr hab. Janusz Piekarczyk

Wielce Szanowni Pan´stwo.Jestes´my dzisiaj gosćmi Zakładu Anatomii Prawidłowej.

Wiekszosc z nas tu obecnych reaguje na ten zakład w pewnejmierze emocjonalnie. Na pewno reaguja tak wszyscy absol-wenci naszej uczelni. To własńie tutaj rozpocze˛ła sie naszaprzygoda z medycyna. Moja tez, było to dokładnie 35 lattemu, kiedy zdawałem pierwsze kolokwium na studiach... zosteologii oczywisćie. Ja, jak dotychczas niemal zawszemiałem szcze˛scie, takze szcze˛scie do asystentów na studiachi dlatego była to pewnego rodzaju przyjemnosć, choc wiem,ze nie wszyscy studenci w podobnych kategoriach odbieralii oceniali swoich asystentów na studiach w tym ZakładzieAnatomii. Na pewno pamie˛ta sie bardzo wyrazisćie zdecy-dowane podstawy asystentów, niektóre sceny pozostaja jakowybrana najcenniejsza dokumentacja z˙ycia – chciałoby sie˛miec zdolnosc i mozliwosc powrotu do tych wydarzen´. Nie-stety wiekszosc zaciera sie˛ w pamieci, choc nie sposób zapo-mniec wizyty profesora Sylwanowicza na c´wiczeniach wprosektorium. Wielkosć autorytetu profesora była zwielo-krotniona w stosunku do wykładu przez sam fakt indywidu-alnego spotkania z profesorem.

Szczytem, absolutnym apogeum ws´ród wydarzen´ stu-

denckich było spotkanie z Nim oko w oko podczas egzami-nu. Pamie˛tam do dzisiaj pytania i wiem czego nie wiedzia-łem. Nie miałem z˙adnych problemów z pytaniami przedmio-towymi, ale zabrakło troche˛ czasu na historie˛. I na pytanie:

„Kolego, a który to wybitny anatom szedł ze skrzypkamido Paryz˙a?” nie mogłem znalezć odpowiedzi, moz˙e dlategodo konca zycia bede dosyc szczegółowo znał biografie˛ Hir-szfelda. Ale od tego egzaminu, choc´ jego wynik był pozy-tywny, przyjac musiałem fakt, z˙e nie koniecznie egzaminmusi konczyc sie ocena bardzo dobra.

Zaczałem interesowac´ sie wybranymi zagadnieniami stu-diów i zaczałem prace˛ w kołach naukowych. Zawsze jakostudenci darzylis´my wielkim szacunkiem profesorów. Dowielkich autorytetów nalez˙ał Profesor Witold Sylwanowicz. Czasami mys´lałem, kto to jest?. Rozmawialis´my o profeso-rach w gronie kolegów. Powstawały legendy, które czyniłypostacie profesorów jeszcze bardziej tajemniczymi.

Dopiero po latach juz˙ jako pracownik naszej Alma Matermiałem okazje˛ siegnac do materiałów z´ródłowych, przes´le-dziłem dzieje tego Zakładu i biografie˛ Profesora Sylwanowi-cza. Wiem teraz, z˙e Profesor urodził sie˛ 100 lat temu naWilenszczyznie w Olechnowiczach. Wykształcenie zdoby-

Rektor AM prof. Janusz Piekarczyk w czasie uroczystosći odsłaniania tablicy pamiatkowej foto Anna Wegrowska


4 Listopad 2001

wał w carskiej Rosji – mature˛ zrobił w Kursku. Studia medy-czne rozpoczał w Moskwie, a ukonćzył juz w Polsce naUniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie. W uniwersytecietym rozpoczał tez swoja prace 1922 roku w Zakładzie Ana-tomii Prawidłowej, przechodzac przez kolejne, wszystkiepraktycznie stopnie.

Pracował jako wolontariusz, demonstrator, asystent i ad-iunkt. Prowadził juz˙ wtedy wykłady na Wydziale Przyrodni-czym. Podczas okupacji dzielił Profesor gorzkie, czasamitragiczne losy Polaków mieszkajacych na Litwie.

Po dzisiejszym sympozjum znacie Pan´stwo szczegółowobogata historie naukowej drogi Profesora poprzez Uniwersy-tet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Gdan´sk, gdzie w 1948 r.został mianowany profesorem nadzwyczajnym. W Gdan´skutez został na krótko kierownikiem Oddziału Stomatologicz-nego. W Warszawie rozpoczał prace w roku powstania Aka-

demii Medycznej w 1950, kiedy został kierownikiem Kate-dry Zakładu Anatomii Prawidłowej. Pełnił wiele odpowie-dzialnych funkcji w naszej uczelni – był członkiem Senatu iDziekanem Wydziału Lekarskiego AM. Uczestniczył Profe-sor w budowaniu od podstaw naszej uczelni.

Mówiliscie juz Panstwo o osiagnieciach Profesora jakoKierownika, o jego pracy dydaktycznej i naukowej. Całosćdzieła jego z˙ycia stanowi o poste˛pie polskiej nauki i polskiejmedycyny, składa sie˛ tez na wielkosc naszej Uczelni – Aka-demii Medycznej w Warszawie.

Niewatpliwie był wielkim uczonym, wielkim nauczycie-lem. Jak wiem wielkosć nauczyciela mierzy sie˛ miedzy in-nymi wielkoscia szkoły, która po sobie zostawia. WedługKonfucjusza – nauczycielem jest ten, który otwiera drzwiswoim uczniom. Profesor Sylwanowicz otworzył je szeroko.

Profesor Witold Sylwanowicz – Wilno, Torun´ , Gdansk

prof. dr Olgierd Narkiewicz

Profesor Witold Sylwanowicz urodziłsie 24 wrzesńia 1901 r. w Olechnowiczachpod Minskiem. Pochodził z kresowej ro-dziny inteligenckiej. Jego ojciec Adam byłzatrudniony na carskiej kolei, a matka, Pe-lagia wychowywała w trudnych warun-kach szesćioro dzieci. W 1910 r. wsta˛pił dogimnazjum w Minsku. Wkrótce potemzmienne koleje I wojny s´wiatowej rzuciłygo do Kurska, gdzie w 1918 r. ukonćzyłgimnazjum, by naste˛pnie rozpoczac studiamedyczne na Uniwersytecie w Moskwie.Podczas wojny domowej, jaka wybuchłana znacznych obszarach Rosji, zostajeskierowany ponownie do Kurska, gdziewalczył z szalejaca w tym czasie epidemia duru.

Po zakonćzeniu wojny polsko-bolszewickiej, w 1921 r.,został przesiedlony do Wilna, gdzie spe˛dził niemal 25 latswego z˙ycia. Tutaj wstapił na pierwszy rok studiów na Wy-dziale Lekarskim Uniwersytetu Stefana Batorego (wskrze-szonego po latach niewoli w 1919 r.). Studia ukonćzył w1926 r., naste˛pnie uzyskał stopien´ doktora wszechnauk me-dycznych. Przez cały ten okres, i pózńiej, juz jako pracowniknaukowy Zakładu Anatomii Prawidłowej, brał czynnyudział w zyciu studenckim. Działał w „Bratniaku”, organiza-cji zrzeszajacej studentów z wszystkich wydziałów i w klu-

bie „Włóczega” dynamicznym stowarzy-szeniu grupujacym studentów o zamiłowa-niach turystycznych, których łaczyło szcze-gólne przywiazanie do ziemi wilen´skiej.Organizował równiez˙ szopki i inne imprezyokolicznosciowe, pisał do nich wiersze iukładał piosenki, które cieszyły sie˛ popular-noscia wsród młodziez˙y akademickiej.

Juz jako student pracował w ZakładzieAnatomii Prawidłowej, kolejno jako wolon-tariusz, demonstrator, asystent, starszy asy-stent i adiunkt. Olbrzymi wpływ na młode-go studenta wywarła osobowosć prof. Mi-chała Reichera, który przez 18 lat kierowałwilenskim Zakładem Anatomii. Od 1923 r.

prof. Sylanowicz angaz˙uje sie w intensywna działalnosć dy-daktyczna biorac udział w zaje˛ciach prosektoryjnych ze stu-dentami medycyny, a w okresie pózńiejszym prowadzacrówniez wykłady dla studentów Wydziału Matematyczno-Przyrodniczego i Wydziału Sztuk Pie˛knych.

W 1931 r. powódz´, która zalała znaczna czesc Wilna,doprowadziła do odkrycia w podziemiach katedry szczat-ków królewskich: króla Aleksandra Jagiellonćzyka oraz z˙onkróla Zygmunta Augusta, Barbary Radziwiłówny i Elz˙bietyRakuszanki. Wraz z prof. Reicherem prof. Sylwanowiczprzeprowadził badania i konserwacje˛ znalezionych szczat-

Prof. dr Olgierd Narkiewicz (foto Anna We˛growska)


Listopad 2001 5

ków, co wzbudziło wielkie zainteresowanie zarówno na-ukowców, jak i całego s´rodowiska wilen´skiego. Wyniki tychbadan zostały opublikowane w Pamie˛tniku XIV Zjazdu Le-karzy i Przyrodników Polskich (1933). W Pamie˛tniku tymzostała równiez˙ zamieszczona praca prof. Sylwanowicza pt.„Zmiennosc układu zył nieparzystych u człowieka”, który toukład był obiektem jego zainteresowan´ równiez w okresiepózniejszym. W 1938 r., podczas pobytu na stypendium wBerlinie, rozpoczał cykl badan´ nad dziedzicznos´cia cechmorfologicznych u bliz´niat.

Te owocna współprace˛ przerywaja działania wojenne. Wgrudniu 1939 r. władze litewskie likwiduja Uniwersytet Ste-fana Batorego wbrew protestom jego profesorów. Prof. Syl-wanowicz podejmuje wówczas prace˛ jako lekarz szkolny. W1941 po wkroczeniu Niemców do Wilna, zostaje zorganizo-wane tajne nauczanie medycyny, w którym brał czynnyudział. Pod koniec niemieckiej okupacji zostaje zatrzymanyprzez Gestapo i jako zakładnik skierowany do obozu cie˛z-kiej pracy w Prowieniszkach, z którego wykupiła go rodzi-na. Po okresie ukrywania sie˛ rozpoczał prace jako kierownikpunktu sanitarnego na wsi pod Wilnem.

W sierpniu 1945 r., kiedy w ramach „repatriacji”, wie˛-kszosc pracowników Uniwersytetu Stefana Batorego wyjez˙-dzała z Wilna do Torunia; razem z nimi przybył wraz z cała˛rodzina prof. Sylwanowicz. W Toruniu dawni profesorowieUSB tworza zrab nowo powstajacego Uniwersytetu im. Mi-kołaja Kopernika – uniwersytetu, który stał sie˛ jedna z naj-bardziej znanych uczelni w Polsce. Prof. Sylwanowicz orga-nizuje tu Zakład Anatomii i rozpoczyna zaje˛cia zarówno naWydziale Matematyczno-Przyrodniczym jak i na Wydziale

Prof. W. SYLWANOWICZ – Katedra Anatomii Uniwersy-tetu Stefana Batorego Wilno

Katedra Anatomii w Wilnie

Okres wilen´ski . Zdjecie z prof. M. REICHEREM


6 Listopad 2001

Sztuk Pieknych. Dzieki niemu czesc studentów przerobiławiekszosc materiału wymaganego na pierwszym roku na-uczania medycznego i została przyje˛ta na drugi rok studiów

Akademii Lekarskiej w Gdan´sku. W 1947 roku prof. Sylwa-nowicz habilituje sie˛ i nastepnie przenosi do Gdan´ska.

W Gdansku juz od pazdziernika 1945 r. działa AkademiaLekarska. Przybyli z Wilna profesorowie: Michał Reicher,Stanisław Hiller i Włodzimierz Mozołowski tworza tu pod-stawy nauczania przedklinicznego. W 1947 r. prof. Reicherjako kierownik Katedry Anatomii Prawidłowej, zapropono-wał prof. Sylwanowiczowi obje˛cie tworzacej sie wówczasKatedry Anatomii Topograficznej. Prof. Sylwanowicz pro-pozycje te zaakceptował i we wrzes´niu 1947 r. obejmujekierownictwo Zakładu, a naste˛pnie równiez˙ Katedry Anato-mii Topograficznej. W ramach tej katedry prowadził wykła-dy dla studentów III roku Wydziału Lekarskiego. Brał rów-niez udział w zaje˛ciach dydaktycznych ze studentami latprzedklinicznych, a w zwiazku z choroba prof. Reichera

Publikacje M. REICHERA, W. SYLWANOWICZA na te-mat szczatków Jagiellonów

Prof. W. SYLWANOWICZ prace przy Zakładzie AnatomiiPrawidłowej w Gdan´sku

Prof. W. SYLWANOWICZ i Prof. M. REICHER ws´ród pracowników Katedry Anatomii w Gdan´sku


Listopad 2001 7

zastepował go równiez˙ w wykładach. W tym okresie regu-larnie podczas c´wiczen prosektoryjnych, odbywa obchody„profesorskie”, zawsze w czepku i nienagannie białym fartu-chu. Był to w pewnym stopniu wzór dla nas, którzy zgodniez ówczesna moda, nie grzeszylis´my zbyt zadbanym wygla-dem. Wykłady profesora ciekawe i nawiazujace do medycy-ny klinicznej, opierały sie˛ w duzym stopniu na bardzo sta-rannie wykonanych rysunkach. Uczył nie tylko studentów,ale równiez˙ nas, asystentów, dzielac sie swa wiedza i boga-tym doswiadczeniem.

Oba zakłady anatomii – Zakład Anatomii Prawidłowej iZakład Anatomii Klinicznej, sćisle współpracowały ze soba.Prof. Sylwanowicz brał udział w ich działalnosći dydaktycz-nej, naukowej i towarzyskiej. Pierwsze doktoraty, konferen-cje naukowe, imieniny prof. Reichera, uroczystosći swiate-czne – wszystko to odbywało sie˛ przy jego z˙ywym udziale.

W 1948 roku na prof. Sylwanowicza spadły nowe obo-wiazki – został kierownikiem nowo utworzonego OddziałuStomatologii. Przez ponad dwa lata, az˙ do chwili odejsćia doAkademii Medycznej w Warszawie, wywiazywał sie z nichdoskonale. Zdołał skompletowac´ kadre naukowa koniecznado obsadzenia wie˛kszosci katedr, dzie˛ki wybudowaniu no-wych budynków rozszerzył baze˛ lokalowa, jak równiezprzeprowadził pierwsze nabory na studia stomatologiczne.Odchodzac ze swego stanowiska zostawił Oddział Stomato-logii w pełni juz funkcjonujacy, który odpowiadał wymo-gom akademickim.

Z dniem 31 grudnia 1950 roku prof. Sylwanowicz zakon´-czył prace w Gdansku. Zegnalismy go wówczas wszyscy zzalem. Nadal jednak utrzymywał z Gdan´skiem scisły kon-takt, odwiedzajac nas i spotykajac sie chetnie z nami nazjazdach i konferencjach.

Mój kontakt z prof. Sylwanowiczem nie ograniczał sie˛jedynie do pracy w Zakładzie. Spotykałem go cze˛sto pozaZakładem. W z˙yciu towarzyskim Profesor był ciekawymrozmówca, umiał mówic zywo i barwnie, szczególnie gdywspominał dawne czasy, które niosły za soba zarówno wy-darzenia tragiczne, jak i pełne uroku i nostalgii.

Wielu z nas łaczyło z Profesorem zamiłowanie do tury-styki. Pod tym wzgle˛dem szczególnym „hobby” profesorapo wojnie było kajakarstwo, które uprawiał na pie˛knychtrasach Mazur, spe˛dzajac tam wielokrotnie swe wakacje.Bardzo che˛tnie uprawiał równiez˙ wycieczki rowerowe i gór-skie. Do dzis´ dnia waz˙ne miejsce w moich wspomnieniachzajmuje wspólna wyprawa grzbietami Sudetów ze Szklar-skiej Poreby do Karpacza. Był to rok 1947, w którym po razpierwszy poznałem bliz˙ej Profesora i miałem moz˙nosc po-dziwiac jego umiejetnosci turystyczne i urok osobisty. Dal-szy kontakt z nim pozwolił mi docenic´ w pełni jego bogata˛osobowosć. Był człowiekiem otwartym na s´wiat, pogod-nym, zyczliwym ludziom i takim pozostaje nadal w pamie˛cigdanszczan, którzy z nim razem pracowali.

Profesor Witold Sylwanowicz w moichwspomnieniach

doc. dr hab. Lech Iwanowski

Prace w Zakładzie Anatomii Prawidło-wej Wydziału Lekarskiego, jeszcze wów-czas Uniwersytetu Warszawskiego, za-czałem 1 listopada 1946 r. KierownikiemZakładu był profesor Roman Poplewski,lecz ze wzgle˛du na chorobe˛ i jegopózniejszy zgon w 1948 r. Zakład prowa-dziło 2 adiunktów: dr Borowiec i dr Wojcie-chowski. Trzeci adiunkt dr Ludwik Dzwon-kowski zajety był opracowywaniem podre˛-cznika anatomii dla plastyków. Zakład pro-wadził wyłacznie działalnosć dydaktyczna.Jedyna publikacja były tomiki podrecznikaanatomii pisane przez profesora Pople-wskiego, pos´wiecone głównie miokinetyce.Ze wzgledu na słuz˙be wojskowa dwukrotnie musiałem prze-rwac prace w Zakładzie.

Gdy w roku 1952 zostałem zwolniony zwojska, wróciłem do Zakładu, juz˙ naleza-cego do Akademii Medycznej, był to juz˙inny Zakład, prowadzony z˙elazna rekaprzez profesora Witolda Sylwanowicza. DrBorowiec odszedł do AWF. Doszli st. asy-stenci dr Hanna Szukiewicz i dr FelicjanLoth. Przychodzili chirurdzy na staz˙ anato-miczny, jak dr Wigura – urolog, dr JanPruszynski i Jerzy Zawadzki – torakochi-rurdzy. Pojawiła sie˛ liczna grupa studen-tów demonstratorów, z których pamie˛tamDanusie Gajl, Hale Łukaszewska, OlkaMichajlika, Leszka Aleksandrowicza, Wit-ka Ramotowskiego, Bronka Struz˙ewskie-

go, Miecia Woszczyka, Romana Chrusćikowskiego i tragi-cznie zmarłego Ginała. Normalna koleja rzeczy ta grupa

doc dr hab. Lech Iwanowski(foto Anna We˛growska)


8 Listopad 2001

młodziezy medycznej ulegała stałej rotacji, gdy z rzetelna˛podbudowa anatomiczna odchodzili na specjalizacje klinicz-ne. Profesor te˛pił palenie tytoniu na terenie Zakładu i lakie-rowanie paznokci przez studentki. Zacze˛ły sie regularne po-siedzenia naukowe. Profesor zache˛cał do publikacji. Samopublikował prace˛ o bliznietach, dr Dzwonkowski doczekałsie wydania podre˛cznika anatomii dla plastyków. My, tj.Olek Michajlik, Bronek Struz˙ewski i ja opracowalis´mywskazówki do c´wiczen anatomicznych, które doczekały sie˛trzech wydan´. Miałem satysfakcje˛, gdy w 1963 r., be˛dac wBibliotece Narodowego Instytutu Zdrowia w Bethesedziepod Waszyngtonem, znalazłem w katalogu moje nazwiskojako współautora wskazówek. Odszedłem z Zakładu w 1954r., ale wciaz utrzymywałem kontakt z profesorem. Jako dzie-kan Wydziału Lekarskiego przewodniczył on posiedzeniuRady, na której broniłem prace˛ doktorska. Zawsze był zain-teresowany praca swoich aktualnych i byłych podwładnych,zawsze słuz˙ył swa wiedza i pomoca. Słuzbista w pracy,prywatnie był czarujacym i towarzyskim człowiekiem o głe˛-bokiej kulturze osobistej. Dla mnie był profesor osoba wy-jatkowo bliska, gdyz obaj pochodzac z Wilna, mielismywspólne wspomnienia i te˛sknoty. Niezapomniane były doro-czne imieniny Witolda, na których s´piewał on przy akompa-niamencie gitary wilen´skie piosenki, nie zawsze przyzwoite.Poza tym był zapalonym wodniakiem i we˛dkarzem. O jegopasjach we˛dkarskich wiecej mógłby opowiedziec´ Olek Mi-chajlik.

(foto: ze zbiorów prywatnych)

Dziekan WL prof. WITOLD SYLWANOWICZ

Imieniny prof. W. SYLWANOWICZA. Od lewej: dr E. Augustyniak, p. Sylwina – sekretarka Zakładu, dr M. Woszczyk, drWenancja Babik, dr inz˙. J. Łozinski, prof. W. Sylwanowicz, prof. R. Aleksandrowicz


Listopad 2001 9

Ballada o prawniku i medyczce

Witold Sylwanowicz

Wy posłuchajcie, pie˛kne kolezankiI wy brzydkie kolegowieJaki to smutek przy wesołym czwartkuWam stary dziadzius´ opowie.

Był sobie prawnik, jako malowanieI była sobie medyczka:On nosił spodnie długie az˙ do ziemiA ona krótka spódniczka

On czytał ksionz˙ki, do których zebrali Z całego s´wiata mondrosći.A ona sobie papieroski paliI ludzkie rachui kosći.

On prawa rzymska pilnie studyjuiI Bossowskiego wciaz pytaA ona sobie siedzi w prosektoriiCiagnac z trupa jelita.

Jakze sie skonczył ten przepie˛kny romansPewnie be˛dziecie pytali.Powiem wam – nijak, bo te młode ludziJeden – drugiego nie znali, Nie znali, nie znali.

Tuz przed wakacjami w roku 1950 pojawił sie˛ w towarzy-stwie przedstawiciela Władz Uczelni w odbudowywanychze zniszczen´ wojennych murach Anatomicum dystyngowa-ny, energiczny Pan z lekko szpakowata bródka – dowiedzie-lismy sie, ze bedzie to nasz przyszły kierownik Zakładu –

prof. Witold Sylwanowicz dotychczasowy kierownik Zakła-du Anatomii Topograficznej AM. w Gdan´sku.

Po powrocie z urlopu we wrzesńiu tegoz roku poznajemyoficjalnie swojego nowego Kierownika Zakładu, który zzapałem i energia przystepuje do organizacji be˛dacego jesz-

„CRUPNICUM ANATOMICUM”

Kierownik Zakładu AnatomiiPrawidłowej AM w latach 1950 –1971

prof. Ryszard Aleksandrowicz

Prof. Ryszard Aleksandro-wicz (foto Anna We˛growska)


10 Listopad 2001

cze wciaz w odbudowie Zakładu Anatomii. W dokumentachoficjalnych sa trzy daty (1.09.1950, 1.10. 1950 i 16.10.1950– ta ostatnia data to mianowanie przez ówczesnego prezy-denta PRL) oficjalnego mianowania na stanowisko kierow-nika Zakładu .

Jego zapał i osobisty przykład powoduja, ze cały zespółpracowników właczył sie we wszystkie prace zwiazane zurzadzeniem i przygotowaniem Zakładu do rozpocze˛cia za-jec dydaktycznych od 1.10.1950 roku.

Prof. W. Sylwanowicz doprowadził do rozbudowy sal pro-sektoryjnych z dwóch do pie˛ciu (przybyła sala nr III, IV i V, taostatnia nadbudowana nad nowym obszernym pomieszcze-niem do przechowywania zwłok). Wyposaz˙ył sale prosektoryj-ne w drewniane stoły sekcyjne, które miały byc´ tylko jakoprowizorium a przetrwały 53 lata. Nalez˙y zaznaczyc´, ze pod-stawy pod blaty tych stołów słuz˙a jeszcze dzis´ jako stolikipodreczne. Równoczesńie Profesor podjał starania o pozyska-nie materiału sekcyjnego, w pierwszym okresie otrzymuje zGdanska 50 zwłok, co pozwala na to aby wszyscy studencimogli sami (pod okiem asystentów) preparowac´. Powstało ma-ceratorium i pracownia wyposaz˙ona w piłe tarczowa dla wyko-nywania przekrojów z zamroz˙onych zwłok – moz˙na dzis po-wiedziec, ze były to pierwsze obrazy odpowiadajace obrazomtomograficznym: głowy, szyi, tułowia i konćzyn.

W zaadaptowanych pomieszczeniach przyziemia powsta-ja pracownie dla asystentów, które stopniowo zostaja prze-kształcane w pracownie naukowe. Poniewaz˙ zespół asysten-tów w tym czasie był w wie˛kszosci bardzo młody i niedo-swiadczony, Profesor osobisćie podjał sie jego dokształca-nie. Sam prowadził pokazy preparowania (co dzis´ nazwali-bysmy warsztatami anatomicznymi), wizytował c´wiczenia izapraszał do siebie asystentów na „rozmowy” na temat bie-zaco prowadzonych zaje˛c ze studentami, do których musie-lismy sie solidnie przygotowywac´ aby sobie nie przyniesćwstydu a Profesorowi nie zrobic´ przykrosci.

Do programów nauczania studentów Profesor wprowa-

dził duzo elementów z zakresu anatomii topograficznej ipraktycznej – tak powstały c´wiczenia na przekrojach anato-micznych, zdje˛ciach rentgenowskich i zaje˛cia na osobnikuzywym.

Na szczególna uwage˛ zasługuja wykłady Profesora, doktórych bardzo starannie sie˛ przygotowywał. Profesor mó-wił piekna polszczyzna z tak bardzo charakterystycznym dlaNiego kresowym akcentem. Wkłady były bogato ilustrowa-ne nie tylko tablicami, modelami, preparatami muzealnymi,przezroczami, tablicami anatomicznymi według Jego włas-nych projektów jak własnore˛cznymi rysunkami wykonywa-nymi kolorowymi kredami w czasie wykładu na tablicach,które do dzis´ wspominaja uczniowie.

Po intensywnym szkoleniu w prowadzeniu zaje˛c dyda-ktycznych Profesor

systematycznie zache˛cał i wdrazał nas do prowadzeniabadan naukowych. Tu znów dawał nam osobisty przykładprowadzac badania nad dziedzicznosćia metoda blizniat. Po-wstały pracownie : foto– filmowa, rentgenologiczna, pry-matologiczna, plastyczna, korozyjna i modeli z tworzywsztucznych, anatomii mikroskopowej, utworzono tez˙ salkeoperacyjna i podreczna zwierzetarnie. W tym czasie zabrał

Prof. W. SYLWANOWICZ w dniu imienin

Prof. W. SYLWANOWICZ i rektor M. KACPRZAK


Listopad 2001 11

nas na Zjazdy Polskiego Towarzystwa Anatomicznego(pierwszy w którym uczestniczylis´my to Zjazd w Krakowiew 1951 roku – wówczas prof. W. Sylwanowicz został wy-brany prezesem Zarza˛du Głównego). Wyjez˙dza z nami zagranice (pierwszy, w którym uczestniczymy miał miejsce wOłomuncu w roku 1954, naste˛pny w Bratysławie, Pradze,Rostoku i ostatni, na którym bylis´my z Panem Profesorem toSwiatowy Kongres Anatomów w Leningradzie w roku1970). Zache˛ta i osobisty przykład Profesora przynosza˛owoce w Zakładzie powstaja prace, które staja sie podstawaprac doktorskich a pózńiej i habilitacyjnych (pierwszy do-ktorat obroniony został w 1951 roku przez pania prof. Hanne˛Odrowaz – Szukiewicz i Ona tez˙ w roku 1954 została pier-wszym docentem w Zakładzie). Profesor Sylwanowicz brałczynny udział w Kongresach za granica (Paryz, Gandawa,Kijów, Akwizgran) skad przywoził nam informacje o no-wych trendach w anatomii.

Pod opieka prof. W. Sylwanowicza 14 osób uzyskało sto-pnie doktora sa to dr dr: Hanna Odrowaz-Szukiewicz, ZdzisławPekała, Bronisław Struz˙ewski, Halina Łukaszewska-Otto, Ro-man Chrusćikowski, Ryszard Aleksandrowicz, Edward Augu-styniak, Tadeusz Kocon´, Mieczysław Nowak, Maria Ptasínska-Urbanska, Andrzej Zbrodowski, Zofia Sikorska-Piwowska,Mieczysław Ste˛pien, Kazimierz Kucharczyk.

4 osoby uzyskały stopien´ doktora habilitowanego : Ry-szard Aleksandrowicz, Halina Łukaszewska – Otto, AndrzejZbrodowski, Mieczysław Ste˛pien.

Z grona asystentów, którzy w tym czasie pracowali wZakładzie Anatomii 17 osób zostało profesorami a sa to:prof. prof. : Jan Pruszyn´ski (WAM, Łódz), Hanna Odrowaz-Szukiewicz (AWF, W-wa), Lech Iwanowski (CMD i Kl.PAN, W-wa). Aleksander Michajlik (WAM, W-wa), JanHaftek (WAM, Łódz), Ryszard Aleksandrowicz (SÁM i AMW-wa), Bogdan Kamin´ski (AM, W-wa), Witold Ramoto-

wski (MSW, W-wa), Leon Gołe˛biowski (CMKP), AndrzejZbrodowski (Szwajcarja), Andrzej Kukwa, Stanisław Zajac,Zofia Sikorska-Piwowska, Mieczysław Chmielik, AndrzejRadzikowski, Bogdan Michałowicz, Andrzej Jaczewski(UW), Maciej Szczepan´ski (CMKP).

Prof. W. Sylwanowicz piastował szereg stanowisk wUczelni : był wybierany Dziekanem Wydziału Lekarskiegow AM w W-wie, wybierany był tez˙ do Senatu Uczelni,uczestniczył w wielu komisjach senackich.

W latach szesćdziesiatych był członkiem Komisji Kwa-lifikacyjnej dla Pracowników Nauki przy prezesie Rady Mi-nistrów.

W Polskim Towarzystwie Anatomicznym pełnił z wyborufunkcje prezesa Zarzadu Oddziału Warszawskiego i ZarzaduGłównego. W roku 1971 został członkiem honorowym PTA.

Był członkiem Assotioation des Anatomist. Poza cennym dorobkiem naukowym (obejmujacym kil-

kadziesiat prac) pozostawił tez˙ i wiele pozycji wydawni-czych jak: Współautorstwo V tomu Anatomii Bochenka-Reichera , Anatomie˛ Człowieka , Anatomie˛ i Fizjologie dlaSrednich Szkół Medycznych, Mały Atlas Anatomiczny (któ-ry doczekał sie˛ wielu wydan), Wskazówki do C´wiczen Pro-sektoryjnych, Wskazówki do C´wiczen na Osobniku Z˙ ywym,Wskazówki do C´wiczen dla Biologów, Zestaw Tablic Ana-tomicznych.W uznaniu zasług Profesor Sylwanowicz zostałodznaczony Krzyz˙em Kawalerskim i Oficerskim Orderu Po-lonia Restituta.

Chciałbym jeszcze wspomniec´ osobe Profesora jako ini-cjatora i organizatora spotkan´ zakładowych tak w samymZakładzie jak i w plenerze (majówki poza Warszawa).

Poza działalnosćia dydaktyczna, naukowa i organizacyj-na pozostaje w naszej pamie˛ci jako wspaniały kierownik,nauczyciel i wychowawca, a przede wszystkim jako dobry,serdeczny z˙yczliwy i przyjazny człowiek.

Doktoranci prof. Sylwanowicza. Ceremonia wre˛czenia dyplomów doktora medycyny. Odlewej: prof. W. Sylwanowicz, M. Ptasin´ska, R.Chrusćikowski, M. Nowak, R Aleksandrowicz,H. Łukaszewska-Otto


12 Listopad 2001

Zebranie kierowników Katedr Anatomii. Od lewej stoja: prof. A. Krechowiecki, prof. St. Kohman, prof. F. Wasilewski,prof. T. Dzierzykraj-Rogalski, prof. J. Kołaczkowski. Siedza: prof. M. Reicher, prof. M. Stelmasiak, prof. Rogalski, prof.T. Marciniak, prof. W. Sylwanowicz

Kongres Federacji Towarzystw Anatomicznych. Prof. W. SYLWANOWICZ V rza˛d III od lewej


Listopad 2001 13

ODZNACZENIA I NAGRODY 2001

PRACOWNICY ODZNACZENI NAUROCZYSTYM POSIEDZENIU SENATU –

12.11.2001

Na wniosek JM Rektora Prezydent Rzeczpospolitej Pol-skiej postanowieniem z dnia 26 wrzes´nia 2001 r. przyznał :

Krzyz Oficerski Orderu Odrodzenia Polski

prof.dr hab. Jerzemu Janeczkoprof. nadzw. dr hab. Jadwidze Komenderprof. dr hab. Wojciechowi Sawickiemu

Krzyz Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski

dr Franciszkowi Heroldowidr Janinie Iliaszenko dr Joannie Józefowiczprof. nadzw. dr hab. Joannie Juskowejdr Jerzemu Klepsdr Zofii Rancewicz prof. dr hab. Jerzemu Szaflikowiprof. dr hab. Marii Wróblewskiej-Kałuz˙ewskiej

Decyzja z dnia 27 sierpnia 2001 r. Prezydent RP przyznał:

Złoty Krzyz Zasługi

Annie Jackowskiej-LitwiniakEwie Dybcio mgr Bogusławie Dobrowolskiej

Srebrny Krzyz˙ Zasługi

dr Zofii Szrajberdr Zofii Suchockiejdr Ewie Skarzynskiejdr Piotrowi Porzyckiemu Alinie Łukasiewiczinz. Marii Kahl

Na wniosek JM Rektora Minister Edukacji Narodowejprzyznał:

Medal Komisji Edukacji Narodowej

prof. Markowi Jakóbisiakowi prof. Wiesławowi Jakubowskiemuprof. Andrzejowi Marcin skiemu prof. Wojciechowi Noszczykowiprof. Jacekowi Szmidtowi dr Krystynie Rusiniak-Kubik

Nagroda Ministra Zdrowia z inicjatywy MinistraZdrowia

prof. dr hab. Janusz Nauman

Nagrody Ministra Zdrowia z inicjatywy JM Rektora

Na wniosek JM Rektora i Senatu Uczelni Minister Zdro-wia przyznał nagrody:

Nagrode indywidualnadr Michałowi Białemu

Nagrode zespołowaprof. dr hab. Sławomir Majewski , lek. Anna Puraprof. dr hab. Stanisławowi Moskalewskiemu, dr Annie

Hyc, dr Annie Iwan

Medale „Za zasługi dla Akademii Medycznej w War-szawie”

Na wniosek JM Rektora Senat Uczelni przyznał Medal„Za zasługi dla Akademii Medycznej w Warszawie”:

Małgorzacie KrzywickiejJoannie Ledzionmgr inz. Elzbiecie Mankowskiejmgr Magdalenie Zieloncedr Wojciechowi Rewerskiemu


14 Listopad 2001

Nagrodzeni "Złota Kukułka "

prof. Sławomir Majewskiprof. Stefania Jabłonska

Nagrody indywidualne za osiagniecia i szczególnezaangazowanie w czasie pełnienia funkcji:

PROREKTORZY :

prof. dr hab. Andrzej Członkowski prof. dr hab. Leszek Paczek prof. dr hab. Mieczysław Szostek

DZIEKANI:

prof. dr hab. Wiesław Glinskiprof. dr hab. Jerzy Stelmachówprof. dr hab. Jan Pachecka

DYREKTOR ADMINISTRACYJNY:

mgr inz. Jacek Zbikowski

PRZEWODNICZACY SENACKICH KOMISJI:

prof. dr hab. Bozenna Gutkowskaprof. dr hab. Piotr Zaborowski

I Wydział Lekarski:

Nagrody organizacyjne zespołowe Io

prof. dr hab. n. med. Ryszarda Chazan,prof. dr hab. n. med. Zbigniew Gaciong,prof. dr hab. n. med. Marek Krawczyk,prof. nadzw. dr hab. med. Jacek Przybylski,dr hab. n. med. Piotr Małkowski

Nagroda naukowa indywidualna Io

dr hab. n. med. Hanna Szajewska

Nagrody naukowe indywidualne IIo

dr hab. n. roln. Hanna Czeczot,dr n. przyr. Leszek Szablewski,dr n. med. Alicja Rokosz,

Nagrody naukowe zespołowe Io

prof. dr hab. n. med. Adam Płaznik , dr n. med. Agniesz-ka Członkowska, dr n. farm. Paweł Krzascik, lek. med.Dariusz Rokicki, lek. med. Janusz Szyndler,

dr n. med. Cezary Wójcik, lek. Adam Giermasz, lek.Marcin Bury,

dr n. med. Wojciech Feleszko,prof. nadzw. dr hab. Hubert Kwiecin skiNagrody naukowe zespołowe IIo

prof. nadzw. dr hab. Jerzy Kossakowski, dr ElzbietaHejchman, mgr Ewa Sawicka, mgr Mariola Krawiecka ,mgr Monika Jarocka-Wierzba,

prof. nadzw. dr hab. Janina Wójcicka-Jagodzinska,prof. nadzw. dr hab. Krzysztof Czajkowski, dr med. EwaRomejko-Wolniewicz, dr hab. Roman Smolarczyk, lek.med. Paweł Piekarski,

dr n. med. Jakub Gołab, dr n. med. Tomasz Stokłosa,Rafał Kaminski, Katarzyna Kozar, lek. med. TomaszSwitaj ,

prof. dr hab. Jacek Muszynski, dr med. Dorota Bierna-cka-Wawrzonek, mgr biol. Alicja Tomaszewska,

prof. dr hab. Jacek Malejczyk, dr n. med. Piotr Skopin-ski, mgr inz. Jarosław Józwiak,

prof. dr hab. n. med. Maria Błaszczyk-Kostanecka, dr n.med. Beata Zakrzewska-Pniewska,

prof. dr hab. n. med. Roma Rokicka-Milewska, prof. drhab. n. med. Lidia Brydak , dr hab. n. med. Ewa Brojer, drn. med. Anna Klukowska, dr n. med. Katarzyna Pawelec,dr n. med. Teresa Jackowska, dr n. med. Anna Adamo-wicz, dr n. biol. Teresa Łoch, dr n. med. Bozena Zielecka,mgr Magdalena Machała, lek. med. Paweł Łaguna,

prof. dr hab. Maria Sieniawska, dr n. med. MałgorzataPanczyk-Tomaszewska, dr n. med. Helena Ziółkowska,mgr Andrzej Debinski,

lek. med. Piotr Marianowski ,prof. dr hab. Longin Marianowski , dr n. med. Ewa

Barcz,prof. dr hab. Andrzej Borkowski , prof. nadzw. dr hab.


Listopad 2001 15

Maciej Czaplicki, lek. med. Janusz Judycki, lek. med.Tomasz Jakubczyk,

prof. nadzw. dr hab. Hubert Wanyura , lek. med. Zyg-munt Stopa,

dr hab. Elzbieta Mierzwinska-Nastalska, lek. stomat.Robert Gontek,

prof. dr hab. n. med. Krzysztof Włodarski , prof. dr hab.Krzysztof Galus

Nagrody dydaktyczne indywidualne Io

prof. dr hab. Wojciech Sawicki,prof. dr hab. Zdzisław Dziubek,prof. nadzw. dr hab. med. Bogdan Ciszek

Nagroda dydaktyczna indywidualna IIo

prof. nadzw. dr hab. Kazimierz Wardyn ,mgr Marcin Otto ,dr n. med. Elzbieta Dybizanska,prof. dr hab. n. med. Anna Dziedzic-Gocławska,prof. nadzw. dr hab. Anna Baranczyk-Kuzma,dr hab. med. Witold Lasek, prof. nadzw. dr hab. Zofia Rajtar-Leontiew

Nagroda dydaktyczna zespołowa Io

prof. dr hab. n. med. Grzegorz Opolski, dr n. med. Krzy-sztof Filipiak,

dr n. med. Małgorzata Zadurska,dr n. med. Krystyna Rusiniak-Kubik,lek. stom. Marzena Uliasz,lek. stom. Agnieszka Wal,dr n. med. Michał Pereswiet-Sołtan,lek. stom. Wojciech Michalski,lek. stom. Jan Kowalski,lek. stom. Paweł Lechosław Chmielik,lek. stom. Piotr Wychowanski

Nagroda dydaktyczna zespołowa IIo

prof. dr hab. med. Ewa Szczepan´ska-Sadowska, dr hab.n. med. Ewa Kozniewska-Kołodziejska,

prof. dr hab. Maria Wierzbicka, dr n. med. Ewa Iwani-cka-Frankowska, dr n. med. Izabela Struzycka, lek. stom.Maria Dubielecka-Kittel , dr hab. n. med. Andrzej Wojto-wicz, dr n. med. Jacek Iracki, lek. stom. Ryszard Majko-wski,

prof. nadzw. dr hab. Danuta Liszewska Pfejfer, prof. drhab. n. med. Kalina Kawecka-Jaszcz, dr hab. Ewa Dróbe-cka-Brydak, dr n. med. Anna Witanowska, prof. dr hab.

Wojciech Kostowski, dr hab. n. med. Franciszek Walczak,prof. dr hab. Maria Ochocka, prof. nadzw. dr hab. Mi-

chał Matysiak,prof. dr hab. med. Mirosław Łuczak, prof. dr hab. Bruno

Szczygieł, dr n. farm. Andrzej Młynarczyk,prof. dr hab. Bogdan Pruszynski, prof. dr hab. Leszek

Królicki , prof. dr hab. Wiesław Jakubowski, dr med. Kry-styna Thun-Szretter, dr hab. med. Marek Gołebiowski, drhab. Olgierd Rowinski, dr n. med. Ryszrd Pacho, dr n.tech. Adam Bajera

II Wydział Lekarski:


prof. dr hab. n. med. Jerzy Polanski,prof. dr hab. n. med. Maciej Karolczak,prof. nadzw. dr hab. n. med. Joanna Juskowa, prof. dr hab. med. Artur Dziak

Nagrody naukowe zespołowe IIo

prof. dr hab. n. med. Anna Czech, prof. dr hab. med. JanTaton, dr n. med. Paweł Luzniak,

dr n. med. Małgorzata Marczynska, dr n. med. Małgo-rzata Szczepan´ska-Putz,

prof. nadzw. dr hab. med. Andrzej Kokoszka,dr n. med. Jolanta Dzierzkowska, prof. dr hab. med.

Sławomir Maslinski, dr hab. n. med. Dariusz Szukiewicz


prof. nadzw. dr hab. med. Jadwiga Komender, dr n.med. Anita Bryn ska, dr n. med. Aleksandra Brzozowska-Binda, dr n. med. Agata Brzozowska, dr n. med. CelinaTomaszewicz-Libudzic, dr n. med. Tomasz Wolanczyk


16 Listopad 2001

Wydział Farmacji:


prof. nadzw. dr hab. Andrzej Tokarz

Nagrody naukowe indywidualna IIo

dr n. farm. Dorota Maciejewska

Nagrody naukowe zespołowe Io

prof. dr hab. Lech Skulski, dr n. chem. Barbara Krasso-wska-Swiebocka, dr n. farm. Paweł Kazmierczak, mgrAnna Kryska, mgr Piotr Lulin ski,

prof. nadzw. dr hab. Wacław Kołodziejski, prof. dr hab.Teresa Kasprzycka-Guttman

Nagrody naukowe zespołowe IIo

dr n. farm. Bohdan Starosciak, dr n. farm. Joanna Ste-fanska, mgr farm. Renata Gralewska, prof. dr hab. Zyg-munt Kazimierczuk, prof. dr hab. Andrzej Orzeszko, drGrazyna Orzeszko, mgr Beata Kaminska,

dr n. farm. Franciszek Herold,prof. dr hab. n. farm. Jacek Brzezinski, prof. nadzw. dr

hab. n. farm. Mirosław Szutowski, dr n. farm. Bozena Wy-socka-Paruszewska, dr n. farm. Anna Osicka-Koprowska,dr n. farm. Zbigniew Koter, mgr farm. Katarzyna Małkie-wicz, mgr farm. Grazyna Krajewska-Brzywczy, mgr farm.Marcin Koteras

dr hab. n. farm. Olga Olszowska, dr n. farm. JoannaJózefowicz, dr n. farm. Hanna Oledzka, dr n. farm. Kata-rzyna Sykłowska-Baranek

dr n. farm. Piotr Wroczynski,prof. nadzw. dr hab. n. chem. Iwona Wawer, dr n. farm.

Agnieszka Zielinskadr Andrzej Zimniak


prof. nadzw. dr hab. Józef Sawicki, dr n. farm. GrzegorzNałecz-Jawecki, dr n. farm. Krzysztof Demkowicz-Do-brzanski, mgr Anita Bonisławska,

prof. nadzw. dr hab. Bohdan Fitak,mgr Grazyna Kubiak-Tomaszewska,mgr Piotr Tomaszewski,prof. dr hab. n. med. Stanisław Witold Gumułka, dr n.

farm. Hanna Dorociak, dr n. farm. Mirosław Rewekant,prof. dr hab. n. farm. Halina Strzelecka, prof. dr hab. n.

farm. Mirosława Goleniowska-Furman, dr n. farm. Jadwi-ga Nartowska, dr n. farm. Grazyna Glinkowska, dr n.przyr. Joanna Guzewska, mgr farm. Bogusława Dobro-wolska, prof. nadzw. dr hab. n. med. Józef Kowalski, dr n.farm. Jan Malinowski

PRACOWNICY ADMINISTRACJI

mgr Halina Biernacka inz. Ryszard Bieleckimgr inz. Krzysztof PepelIrena BielickaAnna Bilka-StanczykStefan FabisiakDanuta Fiejdasz Alina Gołota Jerzy Halama mgr Janina KamienieckaMarek Kazimirski mgr Ewa Kepskamgr Barbara KoziarkiewiczWiesława Maciejewska mgr Elzbieta Miroszmgr Elzbieta Olszewska mgr Ewa RaczyckaIreneusz RudnickiJadwiga SobczakBogusława SzybowskaBarbara WawrzyckaGrazyna Wygladaczmgr inz. Lilia BuniewiczIwona CieslikowskaBeata Czernia-Lewandowska Lidia JózwiakWaldemar Kosiorek


Listopad 2001 17

Teresa ŁosiewiczGrazyna MochAlicja SiemieniackaJadwiga SzyperekTeresa Dulinska Danuta Glen Krystyna Kijewska Agnieszka Mamcarz Aneta Markucinska Eleonora MatuszewskaTadeusz Mazur Mirosława Miradzka-Kaczor Barbara Ogonowska Justyna Sepka Teresa Sopeła mgr Ewa Znaminska-Seneczko Maria Gadomska Krystyna Gregorczyk Hanna Gromadzka-Gruszka Daniela KrzeptowiczRoman LaskowskiGrazyna Mech Henryk PietrzakEugeniusz RdzanekHenryka SurowiecMaria Szczesna Irena WawrzenieckaJanina Wełpa

PRACOWNICY NAUKOWO-TECHNICZNI

dr Irena Bartłomiejczykdr Krzysztof Kochanekdr Janina Kwiatkowskadr Włodzimierz Kozłowskidr Ewa Lesiak-Cyganowskadr Aleksandra Safinowska

PRACOWNICYINZYNIERYJNO-TECHNICZNI

Małgorzata Brykmanmgr Halina CieslakEwa CiostekHalina FicBarbara GalantKrzysztof GralikHanna GoleniaElzbieta Gutowskamgr Grazyna Gromadzkalek. med. Paweł HolasZofia Jakubisiakmgr Danuta Kłosowskamgr Anna KarwanskaMarcin Kumosa

Regina KotkowskaMaria LesiakIzabela ŁukawskaElzbieta Metrakmgr Iwona MajewskaMirosława MorawiczKrystyna MonarskaIzabella OstrowskaPiotr Obuch-WoszcztynskiKatarzyna PawlakHanna PodkanskaJoanna Romaszewska-We˛gierAndrzej StepnowskiMaria Sierocinskamgr Marek SabatTeresa SzarskaBozena SztyberBarbara SzyszkoZofia Truchlin skaBeata Tyszkiewiczmgr Iwona Winiecka

PRACOWNICY BIBLIOTECZNI

mgr Irmina UtrataBogumiła StanisławskaRenata Walendowska

Rektor Akademii Medycznej w Warszawie przyznałnagrody za działalnosc naukowa w kołach i opracowanieprac naukowych:

Nagrode zespołowa Paniom:

Annie KochanekMagdalenie MarczynskiejMonice PaluchAgnieszce RasałaMagdalenie Zakrzewskiej.

Tegorocznym absolwentkom Oddziału Stomatologii.

Nagrody indywidualne:

Maciejowi Łazarczykowi studentowi VI roku II Wy-działu Lekarskiego;

Grzegorzowi Szewczykowi tegorocznemu absolwento-wi I Wydziału Lekarskiego;

Sławomirowi Fesołowiczowi tegorocznemu absolwento-wi I Wydziału Lekarskiego.


18 Listopad 2001

Nagroda Złotej Kukułki

prof. dr hab. Stanisław Moskalewski – Przewodniczacy Senackiej Komisji ds. Nauki

12 listopada 2001r, podczas uroczystego posiedzenia Se-natu Uczelni, została po raz pierwszy wre˛czona nagroda wpostaci statuetki „Złotej Kukułki”. Złota Kukułka (tak na-prawde odlana z brazu, ale ze złotym połyskiem) jest przy-znawana za prace˛ opublikowana przez pracownika Akade-mii Medycznej w ciagu ostatnich pie˛ciu lat i najcze˛sciejcytowana w pismiennictwie s´wiatowym spos´ród wszystkichprac zgłoszonych do nagrody. Laureatami nagrody zostali(w kolejnosci nazwisk w nagłówku pracy) p. prof. SławomirMajewski i p. prof. Stefania Jabłon´ska. Ich praca, zatytuło-wana „ Human papillomavirus – associated tumors of theskin and mucosa " i opublikowana w J.M. Acad. Dermatol36: 659-685, 1997 według wydruku z Science Citation In-dex, była cytowana 30 razy w okresie 1997-2001.

Ponizej podaje krótka charakterystyke˛ zagadnien´ zwiaza-nych z nagrodzonymi badaniami, udoste˛pniona mi przez p.prof. Majewskiego. Cytuje˛:

„ W pracy zostały przedstawione współczesne pogla˛dy narole wirusów brodawczaka ludzkiego (human papillomavi-rus, HPV) w onkogenezie. Niektóre tzw. onkogenne typyHPV sa głównym czynnikiem odpowiedzialnym za powsta-wanie raka szyjki macicy oraz zmian przednowotworowychi raków okolic narza˛dów płciowych oraz cze˛sci raków gło-wy i szyi (tzw.head and neck cancers). Zwiazane jest to zinterakcja wirusowych onkoprotein transformujacych z biał-kami kodowanymi przez geny supresorowe p53 i pRb. Wprzypadku kancerogenezy skórnej rola wirusów HPV jestkontrowersyjna. Jedynym naturalnym modelem onkogenezyskórnej zwiazanej z HPV jest rzadka choroba epidermodysp-lasia verruciformis (EV), w której pierwsze objawy skórnewystepuja we wczesnym dziecin´stwie jako brodawki skórne,a pózniej w 4-5 dekadzie z˙ycia powstaja liczne raki skóry. Wmechanizmie kancerogenezy skórnej w EV dodatkowymczynnikiem sa promienie ultrafioletowe wywołujace muta-cje m.in. w antyonkogenie p53. Prawdziwym przełomem wbadaniach było wprowadzenie w 1995 roku nowej metodywykrywania DNA wirusów HPV (tzw. metoda nested PCR).Badania przeprowadzone w wielu os´rodkach na s´wiecie wy-kazały, ze wirusy EV HPV sa bardzo rozpowszechnione imozna je wykryc w rakach skóry u osób be˛dacych w stanieimmunosupresji (np. po przeszczepieniu nerki), a nawet uludzi z prawidłowym układem odpornosćiowym. W naszychbadaniach wykazalis´my, ze wirusy EV HPV wyste˛puja tak-ze w wiekszosci przypadków łuszczycy, w której dochodzido długotrwałej proliferacji komórek naskórka oraz w nie-których procesach zwiazanych z regeneracja (np. w przebie-

gu gojenia sie˛ ran).Wysune˛lismy oryginalna hipoteze o roliwirusów EV HPV w patogenezie łuszczycy. Hipoteze˛ tewydaja sie potwierdzac´ ostatnie badania przeprowadzoneprzez zespół prof. G. Ortha z Instytutu Pasteura w Paryz˙u, wktórych stwierdzono, z˙e gen warunkujacy EV znajduje sie˛ wtym samym miejscu na chromosomie 17qter, gdzie wykrytojeden z głównych genów warunkujacych podatnosć na ro-dzinna odmiane łuszczycy. Badania te moga stworzyc nowepodstawy zapobiegania nowotworom skóry i leczenia in-nych chorób proliferacyjnych skóry, takich jak łuszczyca".

Pozwalam sobie równiez˙ przypomniec´ geneze˛ statuetki.Zgodnie z ludowymi wierzeniami kukułka odpowiada napytanie ile? Przewaz˙nie pytanie dotyczy liczby dzieci lublat, ale moz˙na je takz˙e przeniesć na liczbe cytowan pracy.Kukułka podrzuca równiez˙ jajka do cudzego gniazda. Tasymbolika równiez˙ pasuje – czyz˙ zacytowanie pracy nieoznacza, z˙e podrzucilis´my nasza idee˛ komus innemu?

Prof. dr hab. Sławomir Majewski


Listopad 2001 19

Z Senatu

mgr Ewa Kepska

Na posiedzeniu Senatu, które odbyło sie˛ 26 listopada2001 omawiano naste˛pujace sprawy:

Restrukturyzacja szpitali klinicznych.

JM Rektor poinformował, iz˙ w zwiazku z wejsciem wzycie Rozporza˛dzenia Ministra Zdrowia z dnia 15.10.2001r.w sprawie wykazu szpitali klinicznych oraz pan´stwowychuczelni medycznych i pan´stwowych uczelni prowadzacychdziałalnosc dydaktyczna i badawcza w dziedzinie nauk me-dycznych i własćiwych do przeje˛cia uprawnien´ organu zało-zycielskiego przekazanych zostało Uczelni 6 szpitali klini-cznych AM oraz 2 szpitale kliniczne CMKP – SamodzielnyPubliczny Szpital Kliniczny im. Prof. W. Orłowskiego orazSamodzielny Publiczny Szpital Kliniczny im. Prof. A. Gru-cy. Niewatpliwie jest to wielki sukces, o który AM walczyłaod momentu odebrania jej szpitali klinicznych. Z drugiejstrony nie moz˙na zapominac´ o kwestiach finansowych.Szpitale te sa zadłuzone w wysokosći 10% ich budz˙etów.

JM Rektor omówił sytuacje˛ finansowa szpitali. Wzwiazku z nowymi przepisami powstała koniecznosć doko-nania odpowiednich zmian zarówno w wewne˛trznychaktach prawnych AM, jak równiez˙ statutach szpitali klinicz-nych. Niezbe˛dne jest takz˙e powołanie odre˛bnej jednostki wosobie Pełnomocnika Rektora , do zadan´ którego nalez˙ałobedzie nadzorowanie, kontrola oraz okres´lenie zakresuwspółpracy i relacji pomie˛dzy szpitalami a Uczelnia.

Prof. M. Szostek nawiazujac do rozporza˛dzenia MinistraZdrowia zwrócił uwage˛ na fakt przekazania AM dwóchszpitali CMKP i zwiazanymi z tym watpliwosciami co dokompetencji Rektora w stosunku do tych jednostek. PanRektor poinformował, iz˙ beda w tym zakresie prowadzonerozmowy z Ministerstwem Zdrowia w sprawie ustalenia jed-noznacznej wykładni juz˙ obowiazujacych przepisów pra-wnych. Natomiast szereg zapisów obliguje Rektora do pod-jecia w tym zakresie szczegółowych działan´. Chodzi miano-wicie o powołanie jednostki koordynujacej funkcje szpitaliklinicznych, zwłaszcza iz˙ przekazane szpitale nadal pozosta-ja jednostkami samodzielnymi. Na dzien´ dzisiejszy istniejepersonalna propozycja odnosńie osoby kierujacej pracamitakiej jednostki– jest to mgr E.M. Pełszyn´ska, wice dyrektorCSK, która z dniem 1 grudnia 2001 została powołana przezRektora AM na Jego Pełnomocnika ds. szpitali klinicznych.

JM Rektor przedstawił takz˙e propozycje˛ połaczenia fun-kcjonujacych w strukturach AM dwóch szpitali pediatrycz-

nych i utworzenie jednej jednostki, z jedna dyrekcja. Powo-łany do przeprowadzenia połaczenia obydwu jednostek ze-spół docelowo opracuje takz˙e realny plan budowy w przy-szłosci Centralnego Szpitala Pediatrycznego, którego szcze-gółowa nazwa pozostaje do ustalenia.

Prof. M. Karolczak poparł propozycje˛ przedstawiona˛przez JM Rektora.

JM Rektor poinformował, iz odnosnie CMKP istniejepropozycja jego likwidacji, powtarzana przez kolejnych Mi-nistrów Zdrowia. Odbyły sie˛ w tej sprawie rozmowy prze-prowadzone przez Ministra Zdrowia G. Opale˛ z udziałemJM Rektora, Dyrektora CMKP oraz jego zaste˛pców, podczasktórych padła propozycja właczenia CMKP do AM w War-szawie.

JM Rektor poruszył ponadto kwestie˛ koniecznosći zmia-ny struktury przyje˛c na akademie medyczne w Polsce po-przez zwiekszenie naboru na wydziały lekarskie w naszejUczelni. Jest to niezbe˛dne z uwagi na fakt, iz˙ rosnie liczbaludnosci w naszym regionie. Konsekwencja tego powinnobyc zwiekszenie limitu przyje˛c proporcjonalnie do liczbyludnosci w tym makroregionie oraz likwidacja powstałych wtym zakresie dysproporcji pomie˛dzy poszczególnymi regio-nami kraju.

Dr J. Sieminska podkres´liła, iz w swietle ewentualnegowłaczenia CMKP do AM nalez˙y wynegocjowac´ takie wa-runki finansowe, które rekompensowałyby fakt przeje˛ciaprzez Uczelnie˛ poza zadaniami kształcenia podyplomowegotakze zadania administrowania jego budynków.

Prof. L. Paczek przypomniał, iz˙ przy tworzeniu Wydzia-łu Nauki o Zdrowiu brano pod uwage˛ obok istniejacej po-trzeby kształcenia studentów na innych kierunkach, potrzebe˛zwiekszenia liczby studentów proporcjonalnie do duz˙ej licz-by pracowników. W chwili obecnej w obliczu ewentualnegoprzejecia CMKP powstanie sytuacja, w której ponowniewzrasta liczba pracowników. Za tym wie˛c powinno pójsćzwiekszenie liczby studentów. Pan Profesor zwrócił uwage˛na niebezpieczen´stwa zwiazane ze zwie˛kszaniem limitówprzyjec z uwagi na fakt, iz˙ decyzje w tym zakresie maja˛charakter dorazńy, sa to ustalenia tylko na rok.

Zebrani zapoznali sie˛ z rozdanym składem jednostekCMKP. JM. Rektor stwierdził, iz przedmiotem negocjacjizespołu powołanego w przypadku ewentualnego przeje˛cia


20 Listopad 2001

przez AM CMKP be˛dzie ustalenie, które z tych jednostekUczelnia be˛dzie chciała widziec´ w swoich strukturach.

Prof. M. Szostek stwierdził, iz odnosnie szpitali klinicz-nych nie ma innego wyjsćia jak podporza˛dkowanie ich Re-ktorowi. Przepisy rozporza˛dzenia przekazuja senatom uczel-ni medycznych kompetencje odnosńie tworzenia, prze-kształcania oraz likwidacji zakładu opieki zdrowotnej, któ-rego organem załoz˙ycielskim jest pan´stwowa uczelnia me-dyczna lub pan´stwowa uczelnia prowadzaca działalnosć dy-daktyczna i badawcza w dziedzinie nauk medycznych. De-cyzja w tej sprawie lez˙y w reku Senatu i zalez˙y od potrzeb ioceny Uczelni. Rektor nawiazuje stosunek pracy, zawieraumowe cywilno-prawna z kierownikami jednostek, którefunkcjonuja w szpitalach klinicznych i co za tym idzie Re-ktor bedzie decydował w oparciu o opinie˛ Senatu i odpo-wiednich ciał kolegialnych o utrzymaniu takiej jednostki wstrukturach AM.. Istnieja watpliwosci, czy AM potrzebnajest tak olbrzymia baza kliniczna, jednak w s´wietle nowychprzepisów nie ma innej alternatywny jak jej przeje˛cie.

2. Uchwała Senatu w sprawie nadaniatytułu honoris causa Akademii Medycznejw Warszawie Panu Profesorowi Henri’emuBismuthowi z Kliniki Chirurgicznej Szpitala

Paul Brousse w Paryz ˙u.

Dziekan W. Glinski przedstawił postac´ Prof. Henri’egoBismutha, omówił w skrócie jego dorobek, działalnosć na-ukowa oraz zasługi jakie Pan Profesor wniósł w rozwójtransplantologii. Jednoczesńie poinformował, iz˙ w przypad-ku pozytywnej opinii Senatu w tej sprawie, wre˛czenie tytułudoktora honoris causa odbe˛dzie sie podczas rozdania dyplo-mów absolwentom AM w Warszawie w dniu 17.12 2001r. wFilharmonii Narodowej.

Senat podjał uchwałe w tej sprawie.

3. Opinia Senatu w sprawie powołania nastanowisko kierownika Kliniki Chorób

Odzwierze cych i Tropikalnych InstytutuChorób Zakazńych i Pasoz˙ytniczych prof. dr hab. Piotra Zaborowskiego.

Dziekan W. Glinski przedstawił wniosek o powołanie nastanowisko kierownika Kliniki Chorób Odzwierze˛cych iTropikalnych Instytutu Chorób Zakazńych i Pasoz˙ytniczychprof. dr hab. Piotra Zaborowskiego przedstawiajac sylwetkePana Profesora oraz pozytywna opinie Rady I WL.

Senat pozytywnie zaopiniował przedstawiony wniosek.

4. Propozycje zmian w Statucie zuwzgle dnieniem m.in. zmian wynikajacych

z nowelizacji ustawy o zakładach opiekizdrowotnej.

Prof. B. Szczygieł Przewodniczacy Komisji Statutowejomówił szczegółowo propozycje zmian w statucie w zwiaz-ku z:

Wnioskiem Zarza˛du Samorza˛du Studentów dotyczacymzwiekszenia ich reprezentacji w Senacie AM.

Wywiazała sie dyskusja na temat uczestnictwa studentóww posiedzeniach Senatu oraz nad sposobem rozwiazaniaproblemu powstałego w zwiazku z konczeniem przez stu-dentów– senatorów studiów w trakcie trwania kadencji.

Mec. M. Swiechowicz-Litwiniec odpowiadajac na pyta-nie JM Rektora o mozliwosc przyjecia rozwiazania zgod-nie, z którym w miare˛ tracenia przez studentów mandatówna liste Senatorów wpisywani byliby rezerwowi studenci –poinformowała, iz˙ jest to moz˙liwe poprzez umieszczenieodpowiedniego zapisu w statucie AM.

Senat przyjał propozycje zapisu w art. 20 ust. 2 pkt. 6 wbrzmieniu „w posiedzeniach senatu moga uczestniczyc´ zgłosem doradczym: przewodniczacy Zarzadu Samorza˛duStudentów lub jego zaste˛pca.”

Organizacja w Akademii studiów zaocznych.

W zwiazku z prowadzeniem przez Wydział Nauki oZdrowiu studiów zaocznych Senat zaakceptował koniecz-nosc wprowadzenia stosownych zmian w zapisach statutu.

Senat pozytywnie zaopiniował takz˙e uaktualnieniebrzmienia pkt. 19 w art. 31 ust. 1 statutu w zwiazku zezmiana nazwy Studium Wojskowego na Studium MedycynyKatastrof.

Propozycja wprowadzenia zmian w zwiazku z noweliza-cja ustawy o zakładach opieki zdrowotnej.

Zebrani po przyje˛ciu korekt zgłoszonych przez senatorówdo propozycji Komisji Statutowej w głosowaniu jawnymjednogłosnie zdecydowali o wprowadzeniu odpowiednichzmian w statucie dotyczacymi takich spraw jak:

-podejmowanie przez Senat uchwał o utworzeniu, prze-kształceniu i likwidacji szpitali

klinicznych , których organem załoz˙ycielskim jest Uczel-nia

-Rada Społeczna szpitala – jej kadencja , członkowie itp.-statuty szpitali klinicznych,-uprawnienia Rektora w stosunku do przeje˛tych szpitali

klinicznychSenat zaakceptował propozycje zmian.


Listopad 2001 21

5. Opinia Senatu w sprawie nowegoRegulaminu Organizacyjnego.

Dyr. J. Zbikowski omówił szczegółowo zmiany w Regu-laminie Organizacyjnym ,które dotyczyły m.in.:

-likwidacji pionu dyrektora ds. działalnosći podstawoweji właczenia jednostek znajdujacych sie w tym pionie dokompetencji Dyrektora Administracyjnego oraz Jego zaste˛-pcy ds. ekonomicznych i działalnosći gospodarczej,

- zmian zwiazanych z powstaniem w Uczeni nowychjednostek dydaktycznych,

- zmian zwiazanych z nowa sytuacja prawna szpitali klinicz-nych– powstanie Biura ds. szpitali klinicznych podległego Re-ktorowi, którego prace w imieniu Rektora nadzorowac´ bedzieProrektor ds. klinicznych, inwestycji i współpracy z regionem.

-likwidacji Zarzad Inwestycji AM, Zakładów TechnikiMedycznej oraz Zakładu Remontowo-Budowlanego

-utworzenia Studium Medycyny Molekularnej-odpowiednich zmian w systemie bibliotecznym. Dyr. J. Zbikowski zwrócił takze uwage˛ na liczne prze-

kształcenia, zmiany nazwy i likwidacje jednostek AM odmomentu uchwalenia obowiazujacego Regulaminu Orga-nizacyjnego to jest 1 stycznia 1995r.

Ponadto Pan Dyrektor przedstawił kwestie˛ podpisywaniaumów. Zgodnie z jego propozycja Dyrektor Administracyjnyudzielac bedzie dla zaste˛pcy ds. ekonomicznych i działalnosćigospodarczej oraz zaste˛pcy ds. technicznych pełnomocnictwdo podpisywania wspólnie z zaste˛pca kwestora ds. ksie˛gowosciumów o wartosći do 50.000 EURO. Umowy od 50.000. do200.000 EURO podpisuje Dyrektor Administracyjny i Kwe-stor, powyz˙ej 200.000 EURO –Rektor i Kwestor.

Zmianie uległy zakresy poszczególnych działów co wyni-ka z wielu dodatkowych zadan´ wykonywanych przez admi-nistracje. Ponadto przepisy zewne˛trzne spowodowały konie-cznosc powołania w strukturach AM nowych jednostek pod-ległych Rektorowi, m.in.:

– Pełnomocnik Rektora ds. Informacji niejawnych– Samodzielne stanowisko ds. audytu wewne˛trznego,– Biuro ds. szpitali klinicznychDyr. J. Zbikowski poinformował, iz wszystkie uwagi

zgłoszone do nowego Regulaminu Organizacyjnego przezDziekanat II WL oraz Dziekanat Wydziału Farmaceutyczne-go zostały uwzgle˛dnione.

Senat poparł przedstawione propozycje zmian w Re-gulaminie Organizacyjnym.

Nowy Regulamin Organizacyjny be˛dzie obowiazywac od1 stycznia 2002r.

6. Zasady i tryb przyjmowania oraz zakresuegzaminu wste˛pnego na studia w Akademii

Medycznej na rok akademicki 2002/2003.

Prof. L. Paczek przedstawił najistotniejsze kwestie zwia-zane z zasadami i trybem przyjmowania oraz zakresem eg-zaminu wste˛pnego na studia w Akademii Medycznej na rok

akademicki 2002/2003. Zwrócił uwage˛ na koniecznosćzmniejszenia wagi punktów za konćoworoczne oceny naswiadectwie dojrzałosći z uwagi na fakt, iz˙ w tym roku niebedzie jeszcze nowej matury. I tak punktacja za poszczegól-ne oceny przedstawia sie˛ nastepujaco: za 6-3pkt, za 5– 2pkt,za 4– 1 pkt. Na kierunku lekarskim, stomatologicznym ifizjoterapii bedzie obowiazywał egzamin składajacy sie ztestu tj. 120 pytan´ z biologii, chemii i fizyki, zas´ na WydzialeFarmacji 120 pytan´ z chemii i biologii. Na kierunkach Wy-działu Nauki o Zdrowiu zaproponowano odre˛bny egzaminskładajacy sie ze 100 pytan´ i obejmujacy przedmioty: biolo-gia, chemia i fizyka. Profesor L. Paczek omówił szczegóło-wo terminarz przebiegu rekrutacji. Ponadto zwrócił uwage˛na przewidywana dodatkowa rekrutacje na Wydział Nauki oZdrowiu, która odbyłaby by sie˛ w formie rozmowy kwalifi-kacyjnej z uwzgle˛dnieniu swiadectwa maturalnego. Istnieja˛dwie propozycje jez˙eli chodzi o termin jej przeprowadzenia,a mianowicie mie˛dzy 6-12 wrzesńia lub miedzy 16-19wrzesnia. W ostatnim wypadku listy przyje˛tych zostałybywywieszone 20 wrzesńia.

Ponadto Pan Profesor przedstawił propozycje˛ terminuskładania podan´ na studia wieczorowe do 22 lipca, a listaprzyjetych zostałaby podana do wiadomosći 29 lipca. Istnie-je propozycja nie zwie˛kszania liczby przyje˛tych na studiawieczorowe, nawet w przypadku wie˛kszej liczby kandyda-tów. Druga wersja to przyje˛cie 20% limitu na studia wieczo-rowe na kierunki lekarski i stomatologie˛.

Wywiazała sie dyskusja na temat:-egzaminów sprawnosćiowych, które zdaniem Dziekana

P. Małkowskiego powinny stac´ sie elementem rekrutacji nakierunek ratownictwo medyczne,

– przyjmowania studentów niepełnosprawnych,– punktacji za oceny na s´wiadectwie dojrzałosći,– oraz zakresu informacji, jakie powinny znalezć sie w

uchwale rekrutacyjnej.Po dyskusji ustalono przyje˛cie terminu dodatkowej rekru-

tacji na Wydział Nauki o Zdrowiu – mie˛dzy 6 a 12 wrzesńia.Lista uzupełniajacego naboru wywieszona zostanie 13wrzesnia.

Gdyby zaistniała sytuacja, z˙e po przeprowadzeniu dodat-kowego naboru nadal pozostawały by wolne miejsca na tenwydział, przyjeto iz rekrutacja nie zostanie zamknie˛ta i be-dzie mogła byc´ dalej prowadzona.

Senat podjał uchwałe w sprawie zasad i trybu przyjmowa-nia oraz zakresu egzaminu wste˛pnego na studia w AkademiiMedycznej na rok akademicki 2002/2003.

7. Przekształcenie II Kliniki Chirurgii orazII Katedry i Kliniki Chirurgii.

Senat pozytywnie zaakceptował wniosek Dziekana Prof. J.Stelmachówa w sprawie przekształcenia i przyje˛cia dla poła-czonych jednostek-tj. II Katedry i Kliniki Chirurgii przeniesio-nej ze Szpitala Wolskiego do Szpitala Czerniakowskiego i IIIKliniki Chirurgii– nazwy II Katedra i Klinika Chirurgii.


22 Listopad 2001

8. Sprawy Wydziału Nauki o Zdrowiu.

Dr hab. P. Małkowski wystapił z nastepujacymi wnio-skami:

1. Powołanie Zakładu Geriatrii Klinicznej oraz ZakładuDydaktyki Ginekologiczo-Połoz˙niczej.

Baza lokalowa byłaby dawna Klinika Endokrynologii Pe-diatrycznej, której budynki zostały przekazane AM przezDyrektora Szpitala Dzieciatka Jezus na rzecz Wydziału Na-uki o Zdrowiu.

2. Przekształcenie Zakładu Piele˛gniarstwa i Z˙ ywieniaCzłowieka w trzy naste˛pujace jednostki organizacyjne: Za-kład Pielegniarstwa, Zakład Z˙ ywienia Człowieka, Samo-dzielna Pracownia Dydaktyki i Efektów Kształcenia.

3. Zmiana w uchwale dotyczacej pensum w zwiazku zprowadzeniem zaje˛c dydaktycznych w Zespole Szkół Medy-cznych Siedlcach. Proponuje sie˛ aby jedna godzina zaje˛cdydaktycznych prowadzonych w tej jednostce stanowiła trzygodziny obliczeniowe.

4. Powołanie w wydziale w zwiazku z nowymi zadaniamioraz zwiekszona liczba studentów 4 prodziekanów.

5. Wniosek o uwzgle˛dnienie udziału Wydziału Nauki oZdrowiu w ewentualnie powołanej Komisji celem przeje˛cianiektórych jednostek Instytutu Z˙ ywnosci i Zywienia, któresa niezbedne do realizacji programu m.in. z dietetyki.Ponadto wydział jest zainteresowany niektórymi jednostka-mi CMKP Odnosńie Samodzielnej Pracowni Dydaktyki iEfektów Kształcenia istnieje personalna propozycja kandy-data na stanowisko kierownika, a mianowicie dr H. Reband-la. Natomiast jez˙eli chodzi o Zakład Geriatrii Klinicznej–kandydatem na kierownika tej jednostki jest Prof. K Galus.

JM Rektor podkres´lił, iz w przypadku wyraz˙enia przezSenat zgody na utworzenie proponowanych jednostek w sto-sunku do kaz˙dej z nich rozpisany zostanie konkurs na kie-rownika.

Prof. M. Moskalewski poruszył sprawe˛ odpowiedniegowynagrodzenia czasu dojazdu na zaje˛cia w Siedlcach.

Kwestor AM stwierdziła, iz nie istnieja przepisy doty-czace wynagradzania za czas dojazdu, moz˙na to zrobic´ jedy-nie poprzez zastosowanie przelicznika, który by to rekom-pensował, nie ma jednak stawki za przejazd, jedynie w ra-mach delegacji zwrócone moga byc koszty dojazdu.

Dyr.J. Zbikowski zwrócił uwage na koniecznosć prze-prowadzenia remontów w budynkach przeje˛tych od SzpitalaDzieciatka Jezus. Zdaniem Pana Dyrektora zakonćzenie ichnie bedzie mozliwe przed 1.10.2002.

JM Rektor poinformował, iz tymczasowo be˛dzie moznawykorzystac obiekty AM przy

ul. Ciołka, na Solcu oraz przy ul. Kondratowicza.

Senat zadecydował o zmianie uchwały w sprawie pensumdydaktycznego w zwiazku z prowadzeniem zaje˛c w ZespoleSzkół Medycznych Siedlcach. Jedna godzina zaje˛c dydakty-cznych prowadzonych w tej jednostce stanowi trzy godzinyobliczeniowe.

Koszty przejazdu pokrywane be˛da w ramach delegacjisłuzbowej.

Ponadto poparto pozostałe wnioski doc. P. Małko-wskiego z zaznaczeniem, iz˙ odnosnie propozycji dotycza-cej powołania 4 prodziekanów nalez˙y taki wniosek skie-rowac do Komisji statutowej, która przedstawi odpo-wiednie zmiany w statucie.

Natomiast odnosńie utworzenia dodatkowych jednostek iprzekształcenia istniejacego zakładu przyje˛to stanowiskoprof. J. Sawickiego, zgodnie z którym najpierw rozpisanyzostanie konkurs na kierowników i z momentem ich powoła-nia jednostki te zaczna funkcjonowac´.

9. Komunikaty i wolne wnioski.

1/ Prof. B. Gutkowska wystapiła z wnioskiem o podje˛cieuchwały zmieniajacej plan rzeczowo– finansowego na2001r w zwiazku ze:

1. Zwiekszeniem przychodów Uczelni z dotacji o kwote˛ 5666 042 zł,

2. Zwiekszeniem planowanych kosztów o kwote˛ 3 176000 zł

W efekcie tych zmian planuje sie˛, iz strata na koniec rokuwyniesie 8 789 384 zł.

Ponadto wnioskuje sie˛ o przesunie˛cie srodków z Fundu-szu Pomocy Materialnej i Socjalnej dla studentów na przy-chody z działalnosći dydaktycznej w wysokosći 2 000 000zł.

Komisja kierowana przez Prof. B. Gutkowska pozytyw-nie zaopiniowała proponowane przeniesienie z zaznacze-niem, ze nalez˙y utworzyc fundusz remontowo– inwestycyj-ny na instalacje˛ systemu torów wizyjnych w klinikach Aka-demii oraz na remont i modernizacje˛ sal wykładowych.

Wysokosc tego funduszu powinna zostac´ okreslona wplanie na 2002r.

Pani Profesor zaznaczyła, iz˙ na posiedzeniu Komisji ds.finansowo-budz˙etowych obecni byli studenci i zaaprobowalite zmiany.

Senat poparł przedstawione propozycje.

2/ Kwestor mgr H. Biernacka wystapiła z wnioskiem owybranie firmy, która zbada bilans AM. Zaproponowała bybyła to spółka Portos .

Zebrani jednogłosńie poparli propozycje˛ Pani Kwestor.


Listopad 2001 23

Genetyka kliniczna w naszej Uczelni

prof. dr hab. Lech Korniszewski – Kierownik II Katedry Pediatrii i Kliniki Diabetolog iiDziecie cej i Wad Wrodzonych AM w Warszawie

Znaczenie genetyki dla lekarza praktyka jest coraz wie˛-ksze: genetyka stała sie˛ integralna czescia wszystkich dzie-dzin medycyny – od onkologii po choroby zakazńe. Umie-jetnosc zastosowania tej nauki w praktyce lekarskiej jestdzisiaj koniecznosćia. Nakłada to na nas obowiazek własci-wego przygotowania studentów – przyszłych lekarzy XXIwieku. Wazne jest takz˙e nadrobienie zaległosći, jakie mamyw dziedzinie genetyki molekularnej.

Jaka jest sytuacja w dziedzinie nauczania genetyki klini-cznej i działalnosći niedawno utworzonej Pracowni Genety-ki Molekularnej Człowieka?

Nauczanie genetyki klinicznej Nauczanie genetyki klinicznej rozpocze˛to w naszej Aka-

demii na II Wydziale Lekarskim w roku akademickim1991/92 a na I Wydziale w r. 1992/93. Od r. akad. 1999/2000– po przejsćiu prof. A. Rogóyskiego na emeryture˛ – prowa-dzone jest wspólnie dla IV roku I Wydziału Lekarskiego i VIroku II WL przez zespół dydaktyczny przy Klinice Diabeto-logii Dzieciecej i Wad Wrodzonych.

W roku akad. 2000/2001 liczba nauczanych studentówwynosiła 344 (w tym I WL studia dzienne i wieczorowe –221 i II WL studia dzienne i angielskoje˛zyczne – 123)

W roku akad. 2001/2002 liczba studentów jest podobna(355).

Organizacja i tematyka zaje˛cZajecia w wymiarze 30 godzin (seminaria 15 godz., c´wi-

czenia 5 godz. i wykł. 10 godz.) prowadzone sa przez zespółdydaktyczny Kliniki Diabetologii Dziecie˛cej i Wad Wro-dzonych na terenie Szpitala Klinicznego A.M. przy ul.Działdowskiej.

Tematy seminariów, c´wiczen i wykładów sa realizacjapostawionych celów nauczania genetyki klinicznej:

przekazania podstawowych wiadomosći z genetyki ta-kich jak typy dziedziczenia, mutacje i zmiennosć, metodydiagnostyki molekularnej, klasyfikacja wad wrodzonych

zdobycie przez studenta umieje˛tnosci zbierania wywiadugenetycznego i konstruowania rodowodów, własćiwego za-stosowania testów diagnostycznych, interpretacji wynikówbadan cytogenetycznych i molekularnych oraz przekazywa-nia informacji genetycznej pacjentowi lub rodzinie.

W r. 2001 ukazał sie˛ nowy skrypt dla studentów (L.Korniszewski : Genetyka medyczna. Dz. Wyd. AM. ).

Nalezy podkres´lic, ze nauczanie genetyki klinicznej wy-maga uwzgle˛dniania szybkiego poste˛pu w tej dziedzinie.Nie chodzi tu tylko o fascynujace sukcesy naukowe takie jak

realizacja Projektu Genomu Człowieka, ale takz˙e o znacznietych osiagniec dla lekarza praktyka. Student powinien byc´przygotowywany do korzystania z osia˛gniec genetyki mole-kularnej. Musi takz˙e wiedziec´ o ograniczeniach w praktycz-nym zastosowaniu informacji genetycznych takich jak np.wykrycie mutacji predysponujacej do choroby.

Ocena wyników nauczaniaW latach 1992-1998 obowiazujaca forma oceny było za-

liczenie po tygodniu c´wiczen i seminariów. Ta forma niezachecała do nauki i nie dawała – przy duz˙ej ilosci studen-tów – mozliwosci wzglednie obiektywnej oceny. Wprowa-dzenie egzaminu wymagało zmian w programie nauczaniazaakceptowanych przez Rade˛ Wydziału. W przeprowadze-niu tych zmian bardzo pomogło pozytywne nastawienieDziekana prof. W. Glin´skiego.

W roku akad. 2000/2001 egzamin (test pisemny) objałtylko studentów IV roku studiów I Wydziału Lekarskiego.Zdawało 228 osób; nie zdało w pierwszym terminie 36 osób.Egzamin komisyjny zdawało 9 osób, z tych 3 nie zdały idecyzja Dziekana zostały dopuszczone do dalszych studiówz warunkiem powtarzania zaje˛c i egzaminu z genetyki wnastepnym roku akademickim.

W roku akad.2000/2001 egzamin z genetyki zdawali za-równo studenci IV roku studiów I WL, jak i studenci VI rokustudiów II WL. Zdawało łacznie 337 osób, nie zdało wpierwszym terminie 47. Nalez˙y podkres´lic, ze w r. akad.2000/2001 wyniki egzaminu były lepsze niz˙ w roku poprze-dnim i wszyscy studenci, którzy nie zdali w pierwszymterminie zaliczyli egzamin w sesji poprawkowej. Wydajesie, ze egzamin z genetyki nie tylko umoz˙liwił lepsza ocenezdobytych wiadomosći, ale takz˙e podniósł range˛ przedmiotu.

Problemy dydaktyczne Nauczanie tego samego przedmiotu na IV roku (I WL) i

VI roku studiów (II WL) jest anomalia, która nalezałoby jaknajszybciej usunac. Wydaje sie˛, ze optymalnym rozwiaza-niem jest nauczanie genetyki klinicznej na V roku. StudenciIV roku maja jeszcze bardzo krótki kontakt z klinika, astudenci VI roku maja „na głowie” egzaminy konćowe zpediatrii, interny, chirurgii i ginekologii z połoz˙nictwem, conie sprzyja zaje˛ciu sie innymi przedmiotami.

Nalezy wspomniec´, ze poza genetyka kliniczna nauczana˛na IV roku studiów (I WL ) i VI roku studiów (II WL)studenci obydwu wydziałów maja na II roku studiów zaje˛ciaz genetyki ogólnej w ramach nauczania biologii przez Za-kład Biologii Ogólnej i Parazytologii (30 godzin). Test wste˛-


24 Listopad 2001

pny przed zaje˛ciami z genetyki klinicznej wykazuje, z˙e wie-kszosc studentów nie umie odpowiedziec´ na pytania z zakre-su nauczania na II roku studiów. Jednakz˙e ostatnio podejsćiedo genetyki studentów zmieniło sie˛ pozytywnie (w perspe-ktywie maja egzamin), moz˙na wiec miec nadzieje, ze bedalepiej przygotowani do zaje˛c z genetyki klinicznej na IV i VIroku.

Pracownia Genetyki Molekularnej CzłowiekaPrace z dziedziny genetyki prowadzone sa w kilku jedno-

stkach organizacyjnych naszej Uczelni, ale do niedawna nieistniała odre˛bna pracownia, ukierunkowana na badania ge-netyczne. Pracownie takie istniały dotychczas we wszy-stkich (poza nasza) Akademiach Medycznych.

Zadna jednostka organizacyjna naszej Uczelni nie dyspo-nowała jednak lokalem, wyposaz˙eniem technicznym i kadra,aby samodzielnie utworzyc´ nowoczesna pracownie genetykimolekularnej. Próby utworzenia takiej pracowni podje˛to wKlinice Diabetologii Dziecie˛cej i Wad Wrodzonych, ale roz-bijały sie one o brak lokalu i osoby, która podje˛łaby sieorganizacji technicznej. Sojusznikiem – którego dosć długoposzukiwano – okazała sie˛ Katedra i Zakład Medycyny Sa-dowej, kierowana przez prof. A. Dubrzyn´skiego. Na terenietej Katedry działała pracownia serologiczna prowadzonaprzez dr med. R. Płoskiego. Pracownia ta zajmowała sie˛badaniami pokrewien´stwa (głównie analiza ojcostwa) –równiez z uzyciem metod genetyki molekularnej. Z koleiKlinika Diabetologii Dzieciecej i Wad Wrodzonych posia-dajac nadwyzki etatowe była w stanie zapewnic´ zatrudnieniekilku osób i dołoz˙yc swoje wyposaz˙enie techniczne do po-siadanego w Katedrze Medycyny Sa˛dowej. Były wiec pod-stawy materialne i kadrowe do powstania wspólnej pracow-ni, której ani Klinika Diabetologii Dziecie˛cej i Wad Wro-dzonych ani Katedra i Zakład Medycyny Sa˛dowej nie mogłysamodzielnie utworzyc´.

Mozliwosci były, ale nie było dotychczas takiej formyorganizacyjnej, która pozwoliłaby na ich wykorzystanie. Po-mysł „hybrydy genetycznej” w postaci mie˛dzyzakładowejpracowni poddał Dziekan I WL prof. W. Glin´ski i dzisiajmozemy powiedziec´, ze jest to przedsie˛wziecie udane.Wniosek o utworzenie Pracowni został pozytywnie przyje˛typrzez Władze Rektorskie. Przy tak bezprecedensowymprzedsiewzieciu pozytywne nastawienie i poparcie było bar-dzo istotne. Nie jest wie˛c zwykła grzecznosćia podziekowa-nie w tym miejscu Rektorowi prof. J. Piekarczykowi, Prore-ktorom prof. A.Członkowskiemu, prof. L. Paczkowi, Dzie-kanowi prof. W. Glinskiemu i innym przychylnie nastawio-nym przedstawicielom Władz Uczelni za pomoc, bez którejpewnie nadal bylibys´my jedyna uczelnia medyczna w Polscenie posiadajaca Pracowni Genetyki Molekularnej.

Pracownia Genetyki Molekularnej Człowieka utworzonazostała formalnie jako jednostka organizacyjna zarza˛dze-niem Rektora A. M. prof. J. Piekarczyka w dniu 7 czerwca

2000 r. W istocie pracownia – która prowadzi dr med. R.Płoski – działała juz˙ wczesniej. Korzystajac z dotychcza-sowego własnego wyposaz˙enia oraz wypoz˙yczonego z In-stytutu Fizjologii i Patologii Słuchu sekwenatora do automa-tycznej analizy DNA prowadzono badania mutacji genuGJB2, które sa najczestsza przyczyna ciezkiego niedosłuchurecesywnego u dzieci.

Po formalnym utworzeniu Pracowni waz˙nym problememstało sie wyposaz˙enie jej w nowoczesny sprze˛t. Główniechodziło tu o własny sekwenator – niezwykle waz˙ny sprzetw nowoczesnym laboratorium genetycznym. I tu takz˙e wła-dze uczelni – mimo znanych dobrze ograniczen´ finansowych– poparły nasze starania. Pan Rektor Piekarczyk pozytywniezaopiniował wnioski o dofinansowaniu na ten cel, a prore-ktor Członkowski w dniu 16.08.2000 r. przyznał dofinanso-wanie w ramach prac statutowych Kliniki Diabetologii Dzie-ciecej i Wad Wrodzonych. Brakujaca do zakupu kwote˛ uzu-pełniła Katedra i Zakład Medycyny Sa˛dowej, co umoz˙liwiłoogłoszenie przetargu na nowy sekwenator.

Pracownia aktualnie prowadzi: Badania genetycznych przyczyn niedosłuchu – w szcze-

gólnosci analize mutacji w genie GJB2 (mamy najwie˛kszy wPolsce materiał, w naszej Pracowni wykryto 6 nie opisanychpoprzednio w Polsce mutacji w tym genie).

Badania genetycznych uwarunkowan´ chorób autoim-munologicznych CTLA4 i ApoE w cukrzycy insulinozalez˙-nej geny z rejonu HLA w chorobach reumatologicznych.

Analizy mutacji w genie AIRE, wywołujacych zespółautoimmunizacyjnej niewydolnosći przytarczyc i kory nad-nerczy (wykryto pierwsza w Polsce mutacje˛).

Badania pokrewien´stwa (głównie analiza ojcostwa).Analizy dowodów rzeczowych (plam i s´ladów) dla po-

trzeb medycyny sa˛dowej.Bardzo zaawansowane sa prace nad analiza mutacji w

genie PPH1, które sa odpowiedzialne za pierwotne nadcis´-nienie płucne.

Pracownia s´wiadczy takz˙e usługi na zlecenie w zakresiesekwencjonowania DNA i analizy STR .

Warto jeszcze raz podkres´lic, ze powstanie Pracowni Ge-netyki Molekularnej było moz˙liwe dzieki dobrej współpracydwóch Katedr, przy wszechstronnym poparciu WładzUczelni, a waz˙ne jest to, z˙e działa ona w niecze˛stym wewspółczesnej rzeczywistosći stanie symbiozy.

Nalezy równiez wspomniec´, ze jestes´my jedyna uczelniamedyczna w Polsce nie posiadajaca zakładu genetyki. Istnie-ja one we wszystkich pozostałych uczelniach, a ponadto pie˛cz nich (Bydgoszcz, Gdan´sk, Łódz, Poznan´ i Szczecin) maja˛Katedry Genetyki Medycznej lub Klinicznej. Prowadzimy wnaszej Uczelni od wielu lat nauczanie genetyki klinicznej,mamy wreszcie nowoczesna pracownie genetyki molekular-nej, sa wiec podstawy, aby w najbliz˙szej przyszłosći powo-łac w warszawskiej Akademii Medycznej Zakład GenetykiKlinicznej.


Listopad 2001 25

Komputery dla studentów farmacji

prof. dr hab. Iwona Wawer

W dniu 11 paz´dziernika br. na Wydziale Farmaceutycz-nym AM odbyła sie˛ miła uroczystosć przekazania 9-ciu no-wych komputerów studenckiej pracowni komputerowej.

Fundacja na rzecz Rozwoju Warszawskiego WydziałuFarmaceutycznego powstała z inspiracji warszawskiejOkregowej Izby Aptekarskiej. Po raz pierwszy zebrałapieniadze na sprze˛t komputerowy dla studentów 5 lat te-mu i w listopadzie 1996 r odbyło sie˛ uroczyste otwarciesali komputerowej z doste˛pem do Internetu. W cia˛gu mi-nionych lat odbywały sie˛ tu zajecia z informatyki dlastudentów Farmacji.

Warto jednak podkres´lic , ze bylismy pierwsza jedno-stka otwarta, która oferowała doste˛p do komputerów isieci Internet od rana do pózńej nocy. Poczatkowo z salikorzystali równiez˙ pracownicy, poniewaz˙ było to jedynemiejsce na Wydziale, gdzie dochodził s´wiatłowód. Po po-

łozeniu instalacji sieciowej w innych „kostkach” Wydziałupracownie zajmowali głównie studenci. Cze˛sto sala zamie-niała sie w prawdziwa „kawiarnie internetowa”, a wedrujacypo swiatowej sieci www wymieniali sie˛ swoimi odkryciamii adresami stron ciekawymi dla farmaceutów. W klimatyzo-wanym wnetrzu mozna pisac´ prace magisterska korzystajacz dostepu do literatury medycznej (Medline), z bazy danycho milionach zwiazków chemicznych (Beilstein), czy próbo-wac komputerowego projektowania leków (programy Tripo-sa).

Wychowalismy liczne grono sympatyków technikikomputerowej i stałych uz˙ytkowników Internetu. Zaje˛ciaz informatyki zalicza 130-150 osób rocznie, ale przycho-dza tu wszystkie roczniki. Absolwentów farmacji wypo-sazamy w cenna umiejetnosc posługiwania sie˛ aktualnymiprogramami aptecznymi, co umoz˙liwia im natychmiasto-we rozpocze˛cie pracy. Z sali korzysta koło naukowe, ajego uczestnicy zebrali liczne nagrody i wyróz˙nienia zaprace z dziedziny modelowania molekularnego leków.Prowadzimy szkolenia podyplomowe, kursy „Komputerw farmacji” i „Internet w farmacji” oraz zaje˛cia umozli-wiajace podnoszenie kwalifikacji młodej kadry, np. mo-delowania molekularnego, posługiwania sie˛ systememoperacyjnym Unix czy kurs Linuxa.

Niestety, skromne s´rodki na dydaktyke˛, jakie otrzymujeZakład Chemii Fizycznej musza byc przeznaczane główniena odczynniki, szkło laboratoryjne i naprawy sprze˛tu. Wkolejnych latach nie wystarczało pienie˛dzy na zakupienienowych komputerów, a poste˛p techniczny w dziedziniekomputerów osobistych jest przeciez˙ bardzo szybki. Z z˙alemobserwowalis´my wiec starzenie sie˛ wyposaz˙enia pracowni ipogarszanie sie˛ jej funkcjonalnosći. Zapowiedz´ „dziury bu-dzetowej” i kolejnych chudych lat spowodowała, z˙e ponow-nie zwrócilismy sie z prosba o pomoc do s´rodowiska apte-karskiego.

Zyczliwi sponsorzy nie zawiedli, Fundacja na rzecz Roz-woju Wydziału Farmaceutycznego kolejny raz zebrała pie-niadze z przeznaczeniem na pracownie˛ informatyczna, dzie-ki nim komputerów na sali znowu spełnia wymogi nowo-czesnosći.

Serdecznie dzie˛kujemy!

(Zostały nam jeszcze 3 stare komputery Pentium 120MHz i 8 piecio-letnich monitorów).

Na zdjeciu: dziekan Wydziału Farmaceutycznego AMprof. Jan Pachecka i prezes Fundacji mgr Ryszard Seidelpo podpisaniu aktu darowizny.


26 Listopad 2001

PORAZKI ZAKAZANE

mgr Jerzy Rudzik -Studium Wychowania Fizycznego i Sportu

„Niewiele aktywnosći ludzkichniesie ze soba takie bogactwo tresći jak sport”/Vittorio Peri/

„Dokładajcie wszelkich staran, kształcac serce – cno-tami, umysł – naukami, ciało – c´wiczeniami” – apelowałjuz przed ponad 200 laty ks. Stanisław Konarski. W przesła-niu tym jeden z czołowych XVIII-wiecznych reformatorówszkolnictwa i twórców Komisji Edukacji Narodowej zawarłkomplementarne spojrzenie na proces wychowawczo-edu-kacyjny.

Ogromna wie˛kszosc ludzi potrzebuje uznania, poczuciawłasnej wartosći i kompetencji. Sport stanowi szczególnyrodzaj działalnosći: wystepuje w nim współzawodnictwo,które coraz cze˛sciej mozna zaobserwowac´ wsród studentów,równiez na polu zdobywania wiedzy, che˛ci uzyskiwania jaknajlepszych ocen.

W sporcie ma ono nieco inny charakter, jest bardziejbezpos´redni, zwyciezca wyłaniany jest najcze˛sciej w stosun-kowo krótkiej walce, której towarzysza dodatkowe emocje.

Sport jest sposobem na odpre˛zenie, relaks. Idealnie nada-je sie na hobby, zainteresowanie, które moz˙na pogłebiac,rozbudowywac´ poprzez stawianie sobie kolejnych, niedoste˛-pnych dotad celów. Wysiłek, pot, zme˛czenie i duma. Cóz˙moze byc wspanialszego? Satysfakcja ze zwycie˛stwa jestzwykle proporcjonalna do trudów, jakie trzeba pokonac´ nadrodze do niego.

Druzyna piłki noznej naszej uczelni nalez˙y do najle-pszych zespołów akademickich w Warszawie i w Polsce.Wygrywa z czołówka i do niej nalezy. W grach zespoło-wych, a taka jest piłka noz˙na, nikt w pojedynke˛ powaznychzawodów nie wygra. Decyduje współdziałanie na boisku, atakze stosunki w zespole poza nim. Dlatego po zwycie˛stwieciesza sie wszyscy jednakowo – gwiazdy, pozostali zawod-nicy z boiska, a takz˙e ci z ławki rezerwowych.

Nasz uczelniany zespół piłki noz˙nej jest 8-krotnym iaktualnym Mistrzem Polski, jest 3-krotnym MistrzemWarszawy i jest aktualnym liderem po rundzie jesiennejAkademickich Mistrzostw Warszawy na rok 2001/2002.Druzyna czesto wygrywa 1:0, 2:1 nie zawsze po grze pory-wajacej. Ale wygrywa, bo nasi studenci maja mentalnosćzwyciezców. Nie kaz˙dy mecz układa sie˛ po ich mys´li. Kilka

dni temu w meczu mistrzowskim z SGH zespół przegrywałjeszcze 15 minut przed konćem 0:1, ale mecz zakonćzył siezwyciestwem Akademii Medycznej, bo nasi studenci potra-fia zdobywac´ wazne punkty. Uzyskane dotychczas wynikidodaja pewnosći siebie, ale nie ma arogancji i lekcewaz˙eniaprzeciwników.

Inne ciekawsze wyniki w obecnej edycji AkademickichMistrzostw Warszawy: 3:0 z SGGW, 2:0 z Politechnika, podramatycznym, pasjonujacym, wspaniałym meczu w wyko-naniu obu druz˙yn.

Dalsze miejsca zajmuja: Wojskowa Akademia Technicz-na, Szkoła Główna Handlowa, Szkoła Główna Gospodar-stwa Wiejskiego.

Pamietajmy, ze dobre wyniki uzyskiwane przez naszychstudentów (takz˙e w rywalizacji sportowej) to chlubna wizy-tówka naszej uczelni. Nasi studenci, wkrótce absolwenci,beda pracowac´ w kraju i poza jego granicami. Poza wysoki-mi kwalifikacjami zawodowymi, powinni byc´ dobrze wy-chowani, zdrowi, sprawni fizycznie i wysportowani, bo wy-maganiom nowego tysiaclecia sprostac´ bedzie mógł czło-wiek odporny psychicznie na stresy i fizycznie na choroby.

Takie sa wymagania współczesnosći i takie wymaganiabeda stawiane tym, którzy be˛da chcieli zrobic zawodowekariery.

Komu bedzie potrzebny otyły, wiecznie zadyszany, za-niedbany absolwent?

Skład druzyny Akademii Medycznej:

Paweł Radomski, Maciek Sosnowski, Robert Zegan(wszyscy z Wydziału Farmacji), Wojciech Jankowski, Łu-kasz Antolak, Michał Kamionek, Michał Małek, Piotr Wój-cik, Dominik Odrobina, Karol Panek, Tomasz Szyman´ski,Łukasz Malinowski, Tomasz Tykocki, Rafał Jedynak, To-masz Pawin´ski (wszyscy Wydziały Lekarskie), Artur Le-wandowski – kapitan zespołu, Piotr Wieczorek (OddziałStomatologii).


Listopad 2001 27

XL Jubileuszowy Zjazd Okulistów Polskich

dr hab. Ewa Dróbecka-Brydak

W dniach 10-13.X.2001 r. odbył sie˛ w Warszawie XLJubileuszowy Zjazd Okulistów Polskich zorganizowany zokazji 100-lecia Szpitala Dzieciatka Jezus i 80-lecia KatedryOkulistyki w Warszawie. Obrady odbywały sie˛ w Central-nym Osrodku Sportu TORWAR. Tematem głównym zjazdubył "Postep w diagnostyce i terapii chorób oczu". Przewod-niczacym Komitetu Organizacyjnego i Naukowego był prof.Tadeusz Ke˛cik, kierownik Katedry i Kliniki I-ego WydziałuLekarskiego. Komitet Naukowy tworzyli kierownicy klinikokulistycznych AM w Polsce, Komitet Organizacyjny pra-cownicy Kliniki Okulistycznej.

W skład Komitetu Honorowego wchodzili: Antoni Piet-kiewicz – Wojewoda Mazowiecki, Paweł Piskorski – Prezy-dent Miasta Stołecznego Warszawy, Jan Krzysztof Fracko-wiak – Komitet Badan´ Naukowych, Janusz Piekarczyk –Rektor Akademii Medycznej w Warszawie, PrzemysławBielinski – Dyrektor Departamentu Nauki i Kadr Medycz-nych Ministerstwa Zdrowia, Michał Sobolewski – DyrektorDepartamentu Opieki Zdrowotnej Ministerstwa Zdrowia,Maciej Władysław Grabski – Prezes Zarza˛du Fundacji na

Rzecz Nauki Polskiej, Jerzy Woy-Wojciechowski – Prze-wodniczacy Polskiego Towarzystwa Lekarskiego, WiesławGlinski – Dziekan I-go Wydziału Lekarskiego AkademiiMedycznej w Warszawie, Jerzy Stelmachów – Dziekan II-go Wydziału Lekarskiego Akademii Medycznej w Warsza-wie, Sławomir Idzikowski – Dyrektor Mazowieckiej KasyChorych, Jerzy Czubak – Zarza˛d Główny Polskiego Czer-wonego Krzyz˙a, Sylwester Bielenin – Dyrektor Szpitala Kli-nicznego Dzieciatka Jezus.

Pierwszy Zjazd Okulistów Polskich odbył sie˛ w 1881 r. wpołaczeniu z III Zjazdem Lekarzy i Przyrodników Polskich.Pierwszy po drugiej wojnie zjazd odbył sie˛ w 1946 r. iwzieło w nim udział 80 uczestników. Obecny zjazd jestpierwszym w tym stuleciu i tysiacleciu. Zgromadził ponad1600 okulistów z całej Polski, a takz˙e z Ukrainy, Białorusi,Rosji, Niemiec, USA, Anglii i Francji. Oprócz okulistów wzjezdzie wzieli udział przedstawiciele innych dyscyplin me-dycyny: diabetologii, endokrynologii, neurologii, neurochi-rurgii, laryngologii, chorób zakaz´nych. Ponadto 39 firm pre-zentowało sprze˛t okulistyczny. Ogólna liczbe uczestników

Sala obrad


28 Listopad 2001

szacuje sie˛ na około dwa tysiace. Uroczyste otwarcie Zjazdu nasta˛piło 10.X. Czesc oficjal-

na rozpoczał wystep chóru AM wykonujac "Gaude MaterPolonia". Ubrani w togi profesorowie okulistyki oraz docen-ci zajeli miejsca na podium. Zjazd otworzył jego gospodarzprof. Tadeusz Ke˛cik, który serdecznie powitał zebranych iprzypomniał historie˛ Kliniki Okulistycznej w Warszawie.Historie dotychczasowych zjazdów okulistycznych przed-stawił ponownie wybrany przewodniczacy Polskiego Towa-rzystwa Okulistycznego prof. Józef Kałuz˙ny, który wreczyłdyplomy honorowego członkostwa PTO zasłuz˙onym okuli-stom oraz nagrody za najlepsze doktoraty w cia˛gu ostatnich2 lat. Szczególnie uroczysty charakter Zjazdu wynikajacy zpodwójnego jubileuszu podkres´lali w swoich wyste˛pach go-scie honorowi.

Po czesci oficjalnej, która zakonćzył swoim wyste˛pemchór AM, rozpoczał sie bankiet powitalny z bogata czesciaartystyczna.

Czesc naukowa obejmowała 17 sesji (90 wysta˛pien), 4sesje sponsorowane, 2 plakatowe, 2 konferencje mie˛dzy-narodowe Polsko-Ukrain´ska i Angielsko-Polska oraz 2 sesjevideo. Sesje naukowe poprzedzone krótkim aktualnym refe-ratem wprowadzajacym poswiecone były róz˙norodnej tema-tyce: zac´mie, jaskrze, odwarstwieniu siatkówki, nowotwo-rom gałki, chirurgii refrakcyjnej, zastosowaniu laserów,krótkowzrocznosći, neurookulistyce, chorobom oczodołu izmianom w narza˛dzie wzroku towarzyszacym chorobomukładowym – cukrzycy i chorobie Graves-Basedowa, bada-

niom diagnostycznym i licznie reprezentowanym tematomwolnym.

Sesje sponsorowane pos´wiecone były fotodynamicznejmetodzie leczenia zmian degeneracyjnych plamki oraz in-nych schorzen´ oczu (firma Novartis), problemom diagnosty-ki i leczenia suchego oka (firma Mann), koregulacji w ja-skrze (MSD), sztucznym soczewkom i zabiegom operacyj-nym zacmy i jaskry (Corneal). W sesjach plakatowychprzedstawiono 80 prac, a w sesjach filmowych 17 filmówposwieconych chirurgii rogówki, zac´my i ciała szklistego.Na III Konferencji Polsko-Ukrain´skiej, na która przyjechalim.in. okulisci z Kliniki w Kijowie i Instytutu im. Fiłatowa zOdessy, wygłoszono 20 doniesien´. Konferencja Angielsko-Polska pos´wiecona była okulistyce dziecie˛cej. W ramachZjazdu odbyło sie˛ 19 kursów doskonalacych przeznaczo-nych dla specjalizujacych sie z okulistyki, w których wzie˛łoudział 730 uczestników, a ponadto 4 kursy aplikacji socze-wek kontaktowych.

Do imprez towarzyszacych Zjazdowi nalez˙ały popołu-dniowe spotkania kolez˙enskie na tarasach Torwaru, spektaklteatralny w "Ateneum", zwiedzanie Zamku Królewskiego.Zjazd zakonćzył sie wystapieniem prof. Ke˛cika, który po-dziekował wszystkim uczestnikom, referentom, przewodni-czacym sesji, sponsorom oraz członkom komitetu naukowe-go i organizacyjnego. Profesor podkres´lił przy tym, ze tylkodzieki zbiorowemu wysiłkowi całego s´rodowiska okulistówmozliwa była organizacja Jubileuszowego Zjazdu na odpo-wiednim poziomie naukowym.

Komitet organizacyjny zjazdu. Pracownicy Kliniki Okulistyki I WL AM w Warszawie


Listopad 2001 29

Z dziejów Zakładu Historii i Filozofii Medycyny AM

mgr Hanna Bojczuk – Biblioteka Główna AM

Katedre Historii i Filozofii Medycyny utworzono w grud-niu 1920 roku na Odrodzonym Uniwersytecie Warsza-wskim. Kierownikiem jej został dermatolog Franciszek Do-wmont Giedroyc´ (1860-1944), od lat zajmujacy sie historiamedycyny polskiej, autor m.in. takich prac jak: „Apteki wWarszawie” (1897 r.), „Mór w Polsce w wiekach ubiegłych”(1899 r.), „Materiały do dziejów farmacji w dawnej Polsce”(1906 r.), „Zródła biograficzno-bibliograficzne do dziejówmedycyny w dawnej Polsce” (1911 r.), „Rada LekarskaKsiestwa Warszawskiego i Królestwa Polskiego” (1913 r.).

Poniewaz˙ na terenie Uniwersytetu nie było wówczas od-powiedniego pomieszczenia na prowadzenie wykładów zhistorii i filozofii medycyny, profesor Giedroyc´ przyjmowałstudentów we własnym mieszkaniu przy ulicy Kredytowej8. Tam tez˙ gromadził ksiazki, czasopisma, dyplomy lekar-skie, fotografie, róz˙ne pamiatki zwiazane z rozwojem medy-cyny w Polsce.

W dniu 1 wrzesńia 1931 roku, 70-letni profesor Giedroyc´został przeniesiony na emeryture˛. Wówczas zaistniała ko-niecznosć wyszukania pomieszczen´ dla Zakładu Historii iFilozofii Medycyny. W trymestrze zimowym 1931/32 wła-dze uczelni, korzystajac z likwidacji mieszczacego sie˛ przyulicy Chałubinskiego 5 Zakładu Anatomii Topograficznej iChirurgii Operacyjnej przyznały tam jeden pokój na pomie-szczenie Zakładu. Kierownictwo Zakładu powierzono eme-rytowanemu pułkownikowi, docentowi historii i filozofiimedycyny Ludwikowi Zembrzuskiemu (1871-1962), chirur-gowi dzieciecemu, znawcy historii chirurgii wojennej, me-

dycyny wojskowej, słuz˙by zdrowia i szczepien´ przeciwospie. Doc. Ludwik Zembrzuski prowadził wykłady zleconez propedeutyki lekarskiej oraz historii i filozofii medycynyw salach wykładowych Zakładu Anatomii Prawidłowej, Za-kładu Serologii i Mikrobiologii. Na wykłady z propedeutykiuczeszczało przecie˛tnie od 60 do 70 studentów I roku. Nawykłady z historii i filozofii medycyny około 120 studentówod III do V roku oraz kilku lekarzy przygotowujacych sie doegzaminu na stopien´ doktora medycyny. W zaje˛ciach semi-naryjnych, w poszczególnych grupach było od 30 do 40słuchaczy, którzy otrzymywali tematy do opracowania pise-mnego (rocznie około 230 tematów). Wobec bardzo trudnejsytuacji lokalowej Zembrzuski postulował do władz uczelnio przyznanie Zakładowi odpowiedniego lokalu oraz zwie˛-kszenie dotacji na zakup literatury. W 1933 roku Zakładotrzymał własny lokal w niewielkim, parterowym budynkuprzy ulicy Oczki 2, odziedziczonym po Zakładzie Medycy-ny Sadowej, który własńie wówczas przeniósł sie˛ do nowegobudynku na druga strone ulicy Oczki, pod numer 1, gdziemiesci sie do chwili obecnej. Przyznane Zakładowi Historii iFilozofii Medycyny pomieszczenie zostało gruntownie prze-robione i odnowione. W dniu 16 marca 1935 roku nasta˛piłouroczyste otwarcie Zakładu. W uroczystosći brał udział re-ktor Uniwersytetu Warszawskiego, profesor Stefan Pien´ko-wski, przedstawiciel Ministerstwa Wyznan´ Religijnych iOswiecenia Publicznego, profesorowie Wydziału Lekar-skiego. W roku akademickim 1933/34 w Zakładzie Historii iFilozofii Medycyny pracowało dwóch wolontariuszy: dr

Gabinet Dyrektora Zakładu Historii i Filozofii MedycynyUniwersytetu Józefa Piłsudskiego

Sala seminaryjna


30 Listopad 2001

med. i fil. Aleksander Krasuski oraz absolwent medycynyStefan Mogielnicki. Zembrzyski prowadził nie tylko semi-naria i wykłady, ale tez˙ ksiegowosc, korespondencje˛, opie-kował sie biblioteka i archiwaliami Zakładu. Pod koniec1936 roku w Bibliotece Zakładu było 620 tomów polskich iobcych dzieł medycznych, kilkadziesiat tytułów czasopism,rekopisy, ryciny, listy, dyplomy lekarskie, fotografie, pracedoktorskie, teki doktora Wacława Me˛czkowskiego, narze˛-dzia lekarskie, dary ofiarowane przez profesora WiktoraGrzywo-Dabrowskiego, Edwarda Lotha, Ludwika Paszkie-wicza, Władysława Szumowskiego, Adama Wrzoska, Stani-sława Trzebin´skiego, Witolda Ziembickiego i wielu innych.Taki stan trwał do 26 wrzesńia 1939 roku. W nocy z 26 na 27wrzesnia 1939 roku, w czasie bombardowania Warszawyprzez Niemców, czteropokojowy budynek Zakładu uległcałkowitemu zniszczeniu. Po wojnie, na wydziałach lekar-skich wszystkich polskich uniwersytetów wznowiły działal-nosc katedry historii medycyny. Tylko w UniwersytecieWarszawskim, gdzie historie˛ i filozofie medycyny wykładałzastepca profesora, doktor Bolesław Górnicki, katedra pozo-stawała bez obsady. Wykłady te odbywały sie˛ w ZakładzieFizjologii przy ul. Krakowskie Przedmiesćie 26, w Zakła-dzie Medycyny Sa˛dowej przy ulicy Oczki 1 i w Domu Me-dyka. W 1947 roku Zakład Historii Medycyny otrzymałniewielki lokal, na pie˛terku w Zakładzie Farmakologii, uprofesora Piotra Kubikowskiego. W nowym pomieszczeniuZakładu docent Bolesław Górnicki wraz ze studentem IIroku, Matuszewskim, gromadził ksiazki dla Biblioteki Za-

kładu, który juz w 1948 roku został przeniesiony do ZakładuMedycyny Sadowej przy ulicy Oczki 1, a w grudniu tegosamego 1948 roku, rozporza˛dzeniem władz rza˛dowych, cał-kowicie zlikwidowany.

Majatek Zakładu uległ rozproszeniu. Dopiero w styczniu1954 roku reaktywowano Zakład Historii Medycyny. Kie-rownictwo powierzono profesorowi Stanisławowi Konopce(1896-1982), dyrektorowi Głównej Biblioteki Lekarskiej,który goscinnie przyjał Zakład pod swój dach, przy ulicyChocimskiej 22. Profesor Konopka prowadził wykłady wczytelni GBL, jego asystenci mogli rozpoczynac´ prace wZakładzie dopiero w godzinach popołudniowych. W 1966roku, po przejsćiu profesora Konopki na emeryture˛, kierow-nictwo Zakładu objał jego asystent doktor Michał Hanecki(1903-1976), który obowiazki te pełnił w latach 1966-1972,z krótka przerwa w 1969 roku, kiedy to jego miejsce zajałdoktor Zbigniew Wozńiewski (1914-1969). W 1972 rokukierownictwo Zakładu objał docent Marcin Łyskanowski.Zakład został przeniesiony z ulicy Chocimskiej na ulice˛Długa 16. Stad został przeniesiony do Instytutu MedycynySpołecznej na ulice˛ Oczki 3, naste˛pnie do wynajmowanegoprzez Akademie˛ Medyczna budynku mieszkalnego przy uli-cy Złotej 7, gdzie dota˛d sie znajduje. W Zakładzie, połaczo-nym z Katedra Filozofii, sa prowadzone zaje˛cia dydaktycznez historii medycyny, etyki medycznej, antropologii filozofi-cznej i filozofii. Pracownicy Zakładu prowadza badania na-ukowe w zakresie historii i filozofii medycyny.

S t o m a t o l o g i a w m a l a r s t w i e

mgr Mariusz Forys ´

Niecodzienna, bardzo interesujaca promocje albumu„Stomatologia w malarstwie” przygotowała Biblioteka Na-rodowa i Polskie Towarzystwo Stomatologiczne. Promocja,odbyła sie14 listopada br. w sali Parlatorium Biblioteki.Wydawnictwo to łaczy w sobie cechy ilustrowanego opraco-wania z zakresu historii sztuki, be˛dac jednoczesńie swoistakronika rozwoju sztuki „leczenia ze˛bów” od prehistorii doczasów współczesnych.

Przyczynkiem do powstania polskiej edycji albumu byłIX Kongres Stomatologów Polskich; oryginalnie został wy-dany we Francji pod tytułem „Lart dentaire a travers lepenture”, a jego autorami sa Armelle i Pierre Baron.

W albumie zamieszczono reprodukcje dzieł najwybitniej-

szych artystów, takich jak Leonardo da Vinci, FranciscoGoya czy Rembrandt. Chronologicznie ułoz˙one – w sposóbniezwykle sugestywny, zgodnie z kanonami artystycznymiswojej epoki, ilustruja rozwój sztuki dentystycznej na prze-strzeni wieków.

Lektura dzieła A. i P. Baron dostarcza wielu cennychinformacji, pozwalajacych dostrzec ewolucje˛ sprzetu, narze-dzi i techniki jaka posługiwali sie dentysci i ich dawni proto-plasci w poprzednich stuleciach. Ale nie tylko; wiele z pre-zentowanych dzieł to scenki rodzajowe, które precyzyjnieodzwierciedlaja realia i zwyczaje danej epoki. Mamy zatemmozliwosc przyjrzenia sie˛ warunkom pracy, otoczeniu, rela-cjom pacjent – dentysta, i wielu innym detalom pozwalaja-cym nam – bez mała – poczuc´ ducha portretowanej sytuacji.


Listopad 2001 31

Polskie wydanie albumu wste˛pem opatrzył prof. JanuszPiekarczyk prezes PTS, rektor AM w Warszawie. Podczaspromocji w Bibliotece Narodowej Prof. J. Piekarczyk wsposób niezwykle interesujacy mówił o ewolucji, którejprzebieg artystycznymi s´rodkami wyrazu, pokazuje album.Ewolucji, która wiedzie od ludycznego przedstawienia dlagawiedzi do zabiegu dentystycznego w gabinecie, od szarla-tanerii która powoli zmienia sie˛ w nauke – współczesna˛stomatologie˛. Urozmaicona slajdami (z albumu oraz foto-grafiami nowoczesnych gabinetów dentystycznych) prezen-tacje dopełniały liczne dygresje Profesora, odnoszace sie dowłasnej drogi zawodowej oraz fragmenty odczytane przezwybitna aktorke Anne Milewska-Zawadowa.

Gospodarz imprezy – dyrektor Biblioteki Narodowej Mi-chał Jagiełło wyraził satysfakcje˛ z mozliwosci promowaniatak wyjatkowego dzieła, które obok niezwykłych walorówartystycznych i poznawczych przepełnia czytelnika uczu-ciem ulgi, motywujac do wizyty u swojego – współczesnegostomatologa.

Sesja historyczno-wspomieniowa – Zofia Lejmbach 1901-1995

dr med. Tadeusz Kocon

W listopadzie w Domu Medyka odbyła sie˛ sesja history-czno-wspomieniowa Stowarzyszenia Wychowanków War-szawskiej Medycyny i Farmacji pos´wiecona setnej rocznicyurodzin profesor Zofii Lejmbach.

Referat "Profesor doktor Zofia Lejmbach w naszej pamie˛-ci" przedstawiła prof. dr hab. Zofia Rajtar-Leontiew.

Zofia Lejmbach urodziła sie˛ w 1901 r. w Minsku naBiałorusi. W latach 1921-1926 studiowała na Wydziale Le-karskim Uniwersytetu Warszawskiego. Od 1928 pracowałajako wolontariusz w Szpitalu im. Karola i Marii w Warsza-wie. Odbyła staz˙e zagraniczne w Strasburgu, Paryz˙u i Rzy-mie.

W czasie II wojny s´wiatowej działała w konspiracji. Wlatach 1945-46 była starszym asystentem Kliniki Pediatrycz-nej przy ul. Litewskiej. W 1946 r. została ordynatorem wSzpitalu im. Karola i Marii przeniesionym na ul. Działdo-wska 1.

Była Kierownikiem Kliniki Propedeutyki i KierownikiemProfesor Zofia Lejmbach ok. r. 1950


32 Listopad 2001

Oddziału Pediatrycznego. Pełniła funkcje Prodziekana Wy-działu Lekarskiego i Prorektora do spraw klinicznych.

Na emeryture˛ przeszła w 1971 r. Zmarła w wieku 94 lat w1995 roku, pochowana została na Cmentarzu Ewangelicko-Reformowanym przy ulicy Z˙ ytniej 42.

Pania Profesor wspominali równiez˙ dr Barbara Kowale-wska-Kantecka, dr Sergiusz Hornowski, ksia˛dz Lech Tranda(pacjent i duchowny Kos´cioła Ewangelicko-Reformowane-go), dr Tadeusz Kocon i prof. Stypułkowska-Misiurewicz.

W sesji wzieło udział tylko 20 osób, mimo z˙e zarzadStowarzyszenia wysłał 130 zaproszen´ do członków i wieluznanych pediatrów.

Profesorowie i studenci Oddziału Pediatrii – rocznik 1950. Od lewej siedza: H. Brokman, Z. Lejmbach, W. Szenajch i J.Bogdanowicz, 2-ga od lewej stoi D. Chmielewska


Listopad 2001 33

Profesor Witold Rudowski – in memoriam

mgr Mirosława Kurpeta

W Pałacu Staszica 26.11. br. odbyło sie˛ posiedzenie Wy-działu V Nauk Medycznych, Towarzystwa NaukowegoWarszawskiego pos´wiecone pamie˛ci prof. hab. med. Witol-da J. Rudowskiego, zmarłego 10.09.2001 r.

W posiedzeniu wzie˛li udział czołowi przedstawicieleswiata nauki i kultury, znani chirurdzy, profesorowie JerzySzczerban´, Tadeusz Tołłoczko, Bruno Szczygieł, Prezes To-warzystwa prof. Andrzej Paszewski, prof. Andrzej Danysz,prof. Ryszard Matuszewski, dr W. Stemborowicz, dr T. Ko-con i wielu innych. Gos´ciem honorowym był syn Profesora,Robert Rudowski, profesor Akademii Medycznej w Warsza-wie. Spotkanie prowadził Prezes Wydziału Nauk Medycz-nych TNW, prof. dr hab. Andrzej S´ ródka.

Referat wprowadzajacy wygłosił prof. T. Tołłoczko. Pro-fesora wspominali koledzy szkolni (z liceum A. Mickiewi-cza), uczniowie i współpracownicy.

Sesja wspomnieniowa połaczona była z prezentacja bib-liofilskiego wydania ksiazki Profesora "Spowiedz´ chirurga.Varia Litteraria", która ukazała sie˛ na kilka tygodni przedsmiercia Autora nakładem Fundacji im. Jakuba hr. Potockie-go. Redaktorem dzieła jest docent Edward Towpik, któryprzedstawił historie˛ jego powstania. Poczatkowo mysl na-grywania powstała w trakcie pełnego refleksji i wspomnien´spotkania obu Uczonych.

Profesor, wybitna postac´ polskiej nauki, lekarz, którywstapił na szczyty s´wiatowej chirurgii, obsypany dostojen´-

stwami, honorowymi tytułami i orderami, che˛tnie dzielił sieswoimi wspomnieniami, refleksjami i obserwacjami.

Rozmówcy postanowili utrwalic´ w druku fragmenty roz-mów, głównie tych, które mogłyby zainteresowac´ szerszykrag czytelników.

Docent Edward Towpik usunał swoje wypowiedzi, pozo-stawiajac monolog profesora Rudowskiego. Powstała cieka-wa biografia, przeplatana fragmentami wspomnien´ i prze-myslen Profesora.

Druga cze˛sc ksiazki zatytułowana "Varia Litteraria" towybór prac Profesora z historii, historii medycyny, biografi-styki z lat 1965-1999, drukowanych w róz˙nych pismach,m.in.: "Taternik", "Nowotwory", "Archiwum Historii Medy-cyny", "Nauka", "Tygodnik Powszechny".

O szerokich horyzontach zainteresowan´ Profesora s´wiad-czy opublikowany po raz pierwszy w tej ksiazce esej "Histo-ria corridy", który powstał po wizycie na corridzie w Hiszpa-nii. Syn Profesora, Robert, który był tam razem z Ojcem,uzupełnił zebranym szczegóły tej owocnej, me˛skiej wypra-wy.

Prof. Witold Rudowski


34 Listopad 2001

Wspomnienie o dr med. Franciszku Benendo

(1906-2001)

prof. dr hab. Bogusława Benendo-Kapus ćin ska

Mój ojciec urodził sie˛ 17 wrzesńia 1906 r. wSwidrach na Podlasiu, w wielodzietnej rodziniechłopskiej. Juz˙ we wczesnej młodosći utrzymywałsie samodzielnie, udzielajac w szkole korepetycjiz przedmiotów sćisłych. Po ukonćzeniu gimna-zjum w Łukowie został wcielony do wojska, gdziemiał zostac´ artylerzysta, konczac szkołe Podcho-razych Artylerii we Włodzimierzu Wołyn´skim.Jednak los zrza˛dził inaczej. Lekarz w tej jednostcepoznał młodego Franciszka i zache˛cił go do stu-diowania medycyny. Ukonćzył Wydział LekarskiUniwersytetu Warszawskiego J. Piłsudskiego

Absolwenci Wydziału Lekarskiego Uniwerytetu Warszawskiego przed Zakładem Medycyny Sadowej UW w 1934 r. Przykolumnie trezci od prawej F. Benendo (w mundurze). Ze zbiorów rodziny

Franciszek Benendo – lekarzpodporucznik 1934 r. Ze zbio-rów rodziny


Listopad 2001 35

(1934) jako podchorazy CWSan i w ten sposóbzostał lekarzem wojskowym. Pierwsza praca tolekarz pułku i wykładowca w Szkole dla Podofice-rów w Sremie pod Poznaniem. Brał czynny udziałw Kampanii Wrzes´niowej jako kapitan dowódcakonnego Plutonu Sanitarnego w Armii Poznan´. WPuszczy Kampinoskiej udzielał pomocy rannymzołnierzom w szpitalu frontowym w Laskach.Okupacje spedził w swoich rodzinnych stronachna Podlasiu, gdzie organizował walke˛ z epidemiatyfusu plamistego i jako członek AK brał udział wdziałalnosci podziemnej. Naste˛pny etap z˙ycia tolata powojenne, które dziela sie na dwa okresy.Przez 12 lat pracował we Wrocławiu, specjalizu-jac sie w chorobach płuc i radiologii. W 1957 r.przeniósł sie˛ do Płonska, gdzie spe˛dził reszte swo-jego zycia zawodowego i wiek emerytalny. Pasja˛Jego z˙ycia był problem determinacji płci, czemuposwiecił wiele lat pracy. Pierwsze doniesieniewstepne opublikował w „Nowinach Lekarskich”

w 1937 r. Jednak rozprawe˛ doktorska pt. „Zagad-nienia determinacji płci u ludzi w s´wietle włas-nych badan´” obronił dopiero w 1965 r. Streszcze-nie tej pracy ukazało sie˛ w „Endokrynologii Pol-skiej” w 1970 r., ska˛d obszernie zostało omówionew „Medical World News” w 1972 r. Podobnewyniki uzyskał prof. Landrum Shettles na Uniwer-sytecie Colombia z Nowego Yorku, który uwaz˙a-ny jest na s´wiecie za twórce˛ planowania płci po-tomstwa.

Ojciec całe z˙ycie był entuzjasta pracy społecznej,obecnie niezbyt popularnej. Na emeryturze z całymzaangaz˙owaniem pos´wiecał swój czas organizujacwspólne zaje˛cia, spotkania, wigilie dla osób samo-tnych w ramach Pol. Kom. Pomocy Społecznej iZwiazku Emerytów, Rencistów i Inwalidów. Dokonca był człowiekiem czynu, pełnym optymizmu iwiary w człowieka. Zachował jasnos´c umysłu i wiel-kie serce, kochał ludzi i z˙ycie.

Studenci Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Warszawskiego ok 1932 r.


36 Listopad 2001

SPIS TRES´ CI

Documents

Transcript of SPIS TRES´ CI