Smaki Warmii, Mazur oraz Powiśla na stołach Europy

SMAKIWARMII, MAZUR ORAZ POWIŚLA

NA STOŁACH EUROPY

SMAKIWARMII, MAZUR ORAZ POWIŚLA

NA STOŁACH EUROPY

SMAKI

SMAKI WARMII, MAZUR ORAZ POWIŚLANA STOŁACH EUROPY

Zjednoczona w różnorodności – motto Unii Europejskiej oznaczające jak ważnym atutem wspól-nej Europy jest mnogość kultur i tradycji. Częścią polskiej kultury, być może najistotniejszą, a na pewno najsmaczniejszą, jest jej kuchnia. Na kształtowanie się bogatego polskiego dziedzic-twa kulinarnego miały wpływ przemiany historyczne, zróżnicowanie regionalne kraju oraz kul-tury krajów sąsiednich.

EUROPEJSKA SIEĆ REGIONALNEGO DZIEDZICTWA KULINARNEGOProdukty kulinarne mają swoje miejsce w polityce regionalnej UE, są również bardzo waż-nym elementem promocji turystycznej zarówno poszczególnych krajów UE, jak i jej regionów. W celu zaoferowania konsumentom i turystom produktów żywnościowych najwyższej jako-ści, posiadających tożsamość regionalną, powstała Europejska Sieć Regionalnego Dziedzictwa Kulinarnego.

Koncepcja powołania Sieci została opracowana i wprowadzona w południowo-wschodniej Skanii w Szwecji i na duńskiej wyspie Bornholm w 1995 r. – jej podstawą był rozwój regional-nych produktów żywnościowych. Współpraca rozwijała się szybko i była na tyle atrakcyjna, że spotkała się z dużym zainteresowaniem innych regionów europejskich, posiadających jeden wspólny cel – promocję swojego regionu poprzez wykorzystanie dziedzictwa kulinarnego.

Europejska Sieć Regionalnego Dziedzictwa Kulinarnego ma wyjątkowy charakter, ponieważ skupia jednocześnie restauracje i hotele, sklepy farmerskie, jak również producentów rolnych i przetwórców żywności, głównie z terenów wiejskich, i tylko tych, którzy podkreślają swoje związki z regionem. Oznacza to, że członkowie powinni aktywnie działać na rzecz pozytywne-go rozwoju regionalnego i specjalizować się w produktach, które m.in. są uprawiane lub pro-dukowane w danym regionie, stanowią część kulturalnego dziedzictwa regionu, np. w restau-racjach należących do Sieci goście zawsze powinni być w stanie znaleźć potrawy o wyraźnym związku z regionem – surowce powinny być wytwarzane lokalnie, a potrawa może stanowić część kulturowego dziedzictwa regionu.

PODĄŻAJ ZA LOGO

Wspólne logo – drogowskaz wskazujący żywność regionalną, i wspólne działania informacyj-ne, takie jak oficjalna witryna internetowa: www.culinary-heritage.com sprawiają, że łatwiej jest odnaleźć restauracje i sklepy czy też gospodarstwa agroturystyczne oferujące lokalne i re-gionalne specjały. Dzięki przynależności do Sieci w całej Europie promowane jest regionalne dziedzictwo kulinarne każdego z regionów oraz poszczególni przedsiębiorcy.

DZIEDZICTWO KULINARNE WARMIA, MAZURY I POWIŚLEWojewództwo Warmińsko-Mazurskie w dniu 21 października 2005 r. uzyskało, jako pierwsze w kraju, status pełnoprawnego członka Sieci pod nazwą: „Dziedzictwo Kulinarne Warmia Mazury Powiśle”. Właścicielem licencji na chroniony znak: Dziedzictwo Kulinarne Warmia Mazury Powiśle jest Samorząd Województwa Warmińsko-Mazurskiego. a koordynacją funk-cjonowania Europejskiej Sieci Regionalnego Dziedzictwa Kulinarnego w województwie war-mińsko-mazurskim zajmuje się Departament Polityki Jakości w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Warmińsko-Mazurskiego.

Reprezentant regionalnego właściciela licencji:

Igor Marek HutnikiewiczDyrektor Departamentu Polityki JakościUrząd Marszałkowski Województwa Warmińsko-Mazurskiegoul. Głowackiego 17/22010-447 Olsztyntel. 89 521 98 50fax 89 521 98 59e-mail: [email protected]

Na stronie www.wrota.warmia.mazury.pl (zakładka Turystyka i Promocja Regionu) można znaleźć, regulamin Sieci, kartę zgłoszenia oraz wszelkie niezbędne informacje dotyczące przy-stąpienia do Sieci Regionalnego Dziedzictwa Kulinarnego.

SMAKI WARMII, MAZUR ORAZ POWIŚLA NA STOŁACH EUROPY2

KONKURSAby zachować i promować jedyne w swoim rodzaju, niepowtarzalne smaki produktów żywnościowych specyficznych dla Warmii, Mazur oraz Powiśla, Punkt Informacji Europejskiej Europe Direct – Olsztyn, Warmińsko-Mazurska Izba Rolnicza i Samorząd Województwa Warmińsko-Mazurskiego od 2006 r. organizują konkurs „Smaki Warmii, Mazur oraz Powiśla na stołach Europy”. Uczestnikami konkursu mogą być firmy gastronomiczne, restauracje, zajazdy, gospodarstwa agroturystyczne oraz osoby, których pasją jest po prostu dobra, regionalna kuchnia.

W dniu 8 grudnia 2012 r. w Olsztynie miał miejsce finał VII edycji konkursu, podczas której zaprezentowano 38 potraw oraz ponad 100 produktów. W finale konkursu zaprezentowano produkty i potrawy wyłonione podczas finałów subregionalnych w Elblągu, Ełku i w Szczytnie.

Jury, jak co roku, miało nie lada problem z wybraniem najlepszych specjałów! Wszystkie konkursowe dania i produkty smakowały wyśmienicie, zostały przygotowane z produktów pochodzenia lokalnego i tradycyjnie przyrządzone. Podczas finału regionalnego produkty i potrawy oceniała sześcioosobowa komisja pod przewod-nictwem Grzegorza Russaka, która wyłoniła niżej wymienionych laureatów konkursu:

Produkty regionalne pochodzenia zwierzęcegol produkty i przetwory mięsneI miejsce „Boczek wędzony po mazursku”, Gospodarstwo „Mazurskie Smaki”, MarcinkowoII miejsce „Filet z kaczki staropolski”, Restauracja „U Wokulskiego”, Ostróda III miejsce „Pasztet z dzika spod jałowca ”, Iwona Śmiarowska, Komorowo k. Białej Piskiej

l produkty i przetwory z rybI miejsce „Jesiotr wędzony”, Gospodarstwo Rybackie Sp. z o.o. EłkII miejsce „Sandacz w panierce”, Barbara Tuzimek, Tolkmicko

l produkty i przetwory mleczarskieI miejsce „Masło naturalne z Warmii, Mazur i Powiśla”, Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska,

OleckoI miejsce „Lody śmietankowo-miodowe” – Pracownia Cukiernicza Magdalena Kroczek, Łukta

l miodyI miejsce „Miód wielokwiatowy”, Miody Mazur, Paweł Murzyn, Piotr Kondraciuk, Gołdap II miejsce „Miód wrzosowy”, Gospodarstwo Pasieczne „Bartnik Mazurski”, Kętrzyn III miejsce „Miód ekologiczny mniszkowy” – Kazimierz Szymański Gospodarstwo Rolne Pasieka

„Miś”, Jesionowiec k. Wielbarka

Produkty regionalne pochodzenia roślinnego i produkty z grzybamil przetwory owocowe i warzywneII miejsce ex aequo „Rajskie jabłuszka w syropie”- Kamila Chrząszcz, Tolkmicko oraz

„Sok z płatków róży” – Zespół Szkół Licealnych i Zawodowych w Olecku

l produkty zbożowe i cukierniczeI miejsce „Chleb razowy tradycyjny” – Gminna Spółdzielnia „Samopomoc Chłopska”,

Piekarnia Dźwierzuty II miejsce „Marchewkowiec” – Kawiarnia „Moja”, Olsztyn III miejsce „Sernik” – Kawiarnia „U Smolejów”, Łukta


Regionalne napoje alkoholoweI miejsce „Porter Warmiński” – Browar Kormoran Sp. z o.o., Olsztyn II miejsce „Miód pitny dwójniak Nidzicki” – Almes Sp z o.o., Nidzica III miejsce „Nalewka domowa Orzechówka” – Halina Smyk, Pieniężno

Potrawyl przedsiębiorstwa i szkołyI miejsce „Pieczona pierś z kaczki z sosem śliwkowym, ziemniakami okraszonymi boczkiem

i modrą kapustą” – Zespół Szkół Gastronomiczno-Spożywczych w Olsztynie– Mateusz Siemaszko i Rafał Szyszka

II miejsce „Kaszanka prababki Zosi na pajdzie chleba, podana z konfiturą z czerwonej cebuli”– Natalia Antoniuk z Zespołu Szkół Gospodarczych w Elblągu

III miejsce „Mazurska zapiekanka z ryby” – Agata Kopyś, Marianna Łączyńska z Zespołu Szkółnr 2 im. J. Śniadeckiego w Szczytnie

l osoby fizyczne, gospodarstwa agroturystyczneI miejsce „Potrawa pana sędziego, czyli flaczki z lina z grzybami” – Barbara Pepłowska, Nerwik II miejsce „Chłodnik z Placówki w towarzystwie kraszonych ziemniaków” – Agroturystyka

„Placówka” Agata Rudnicka, Wężówka k. Wydmin III miejsce „Czernina „Królewska” – Wioska tematyczna „Królewiacy”, Królewo k. Morąga

Ponadto wręczono dwie nagrody specjalne, przyznane przez Warmińsko-Mazurską Izbę Rolniczą: pani Krystynie Hadała z Wargielit za nalewkę tarninową oraz paniom Iwonie Rozwadowskiej i Elżbiecie Zagórskiej z Koła Gospodyń Wiejskich w Mrocznie za gęś pieczoną z jabłkami.

Nagrodę specjalną przyznali też przedstawiciele Agencji Rynku Rolnego OT Olsztyn – zwyciężył sokz płatków róży przygotowany przez przedstawicieli Zespołu Szkół Licealnych i Zawodowych w Olecku.

Uwaga! W broszurze zostały ujęte przepisy niepełne, na podstawiektórych nie zawsze jest możliwe przygotowanie produktu lub potrawy


ZWYCIĘZCY FINAŁU REGIONALNEGO W OLSZTYNIE

Produkty regionalne pochodzenia zwierzęcego – produkty i przetwory mięsneI miejsceBOCZEK WĘDZONY PO MAZURSKU Gospodarstwo rolne „Mazurskie Smaki”, Marcinkowo 33, 11-700 Mrągowo

Wykonanie:Boczek wieprzowy (rasa: polska biała zwisłoucha) peklujemy przez 14 dni w temperaturze 7°C. Dodajemy przyprawy, czosnek, pieprz ziarnisty czarny, ziele angielskie, liść laurowy. Zalewamy roztworem peklosoli (peklowanie na mokro). Po 14 dniach wyjmujemy, płuczemy w zimnej wodzie, obsuszamy i wędzimy przez 6 godzin w wędzarni opalanej drewnem olszowym.


II miejsce FILET Z KACZKI STAROPOLSKI Restauracja „U Wokulskiego”, ul. Bolesława Prusa 2, 14-100 Ostróda

Składniki: pierś kacza ze skórą bez kości, sól peklowa, jałowiec, pieprz czarny, czosnek, majeranekWykonanie:Z peklosoli oraz pozostałych składników sporządza się mieszankę peklującą, którą nacina się piersi z kaczki i następnie układa ściśle w naczyniu kamionkowym lub emaliowanym. Czas peklowania wynosi od 10 do 21 dni. Po tym okresie sprawdza się stopień upeklowania oraz zapach. Następnie piersi myje się, aby usunąć nadmiar soli i przypraw z powierzchni. Następ-nie należy zawiesić na kiju i zostawić do ocieknięcia. Wędzi się dymem zimnym od 2 do 3 godzin dziennie przez 14 dni. Należy uważać, aby nie dać zbyt dużej ilości dymu.


III miejscePASZTET Z DZIKA SPOD JAŁOWCA Iwona Śmiarowska, Komorowo k. Białej Piskiej

Składniki:łopatka, boczek wędzony, wątróbka z dzika, cebula, czosnek, grzyby suszone, gałka muszkato-łowa, wódka jałowcówka, przyprawy do smakuWykonanie:Mięso poddusić na patelni z cebulą i czosnkiem, wątróbkę sparzyć gorącą wodą. Wszystkie składniki zmielić dwa razy, dodać przyprawy, na koniec wódkę i piec w temperaturze 150°C przez godzinę.


Produkty regionalne pochodzenia zwierzęcego – produkty i przetwory z rybI miejsce JESIOTR WĘDZONY Gospodarstwo Rybackie Sp. z o.o., ul. 11-ego Listopada 61, 19-300 Ełk

Jesiotr jest hodowany w Ełku. Wędzony w kawałkach lub w całości.


II miejsceSANDACZ W PANIERCE Barbara Tuzimek, ul. Młyńska 1/1, 82-340 Tolkmicko

Składniki: sandacz, sól, pieprz, bułka tarta, masło klarowane, mąka, panierka (koper, jaja, przyprawy, warzywa)


Produkty regionalne pochodzenia zwierzęcego – produkty i przetwory mleczarskieI miejsce MASŁO NATURALNE Z WARMII, MAZUR I POWIŚLAOkręgowa Spółdzielnia Mleczarska w Olecku, ul. Wojska Polskiego 10, 19-400 Olecko

I miejsceLODY ŚMIETANKOWO-MIODOWEPracownia Cukiernicza Magdalena Kroczek, ul. Mazurska 4, 14-105 Łukta

Lody śmietankowo-miodowe zostały wyprodukowane wyłącznie ze składników naturalnych, pochodzących z regionu Warmii i Mazur. Do ich przyrządzenia wykorzystano jedynie świeżą śmietankę 30%, świeże mleko pełne, żółtka jaj kurzych, cukier oraz miód. Receptura wyko-nania jest zgodna ze sposobem przyrządzania lodów znanym z kuchni staropolskiej i opiera się głównie na ręcznej pracy zaangażowanego w nią rzemieślnika. W składzie lodów nie ma żadnych zbędnych składników dodatkowych w postaci stabilizatorów, emulgatorów, barwni-ków lub zagęstników obecnych powszechnie w dostępnych na rynku lodach przemysłowych i rzemieślniczych.


Produkty regionalne pochodzenia zwierzęcego – miodyI miejsceMIÓD WIELOKWIATOWYMiody Mazur Paweł Murzyn i Piotr Kondraciuk, ul. Osiedle Młodych 6/13, 19-500 Gołdap

Etap 1 – kwitnienie roślin i zbiór nektaru przez pszczołyMiód produkowany jest przez pszczoły, pszczelarz zaś tylko go pozyskuje. Na przełomie maja i czerwca w lasach i na łąkach Mazur Garbatych kwitnie jedyna w swoim rodzaju kompozycja kwiatów. Do zgromadzenia nektaru, z którego powstaje 1 kg miodu, pszczoły muszą dokonać około 180 tysięcy lotów. Za każdym powrotem jedna pszczoła przynosi do ula przeciętnie 14-16 mg nektaru. Świeży nakrop po przyniesieniu do ula zostaje zmagazynowany.

Etap 2 – Dojrzewanie mioduPszczoły pobrany nektar poddają odpowiedniej obróbce, co nazywamy dojrzewaniem miodu. Na proces ten składają się trzy procesy: odparowywanie wody, dodawanie substancji własnej przez pszczoły oraz różne przemiany chemiczne, jak i pośrednia obecność dymu zawierającego zapach wrotyczu. Tak powstały miód zostaje zasklepiony w plastrach. Etap ten jest bardzo ważny. Miodu nie można wykręcić zbyt wcześnie, ponieważ w takim przypadku może szybko

sfermentować. Dojrzały miód w odróżnieniu od nakropu jest gęsty, a lany małym strumieniem do naczynia formuje się w stożek.

W okresie od 1 do 20 czerwca, gdy podczas kontrolnego przeglądu stanu uli pszczelarz stwierdzi dojrzałość

miodu, rozpoczyna jego pozyskiwanie.

Etap 3 – Pozyskiwanie mioduPrzed przystąpieniem do wirowania miodu pszczelarz dokładnie odkaża pomieszczenie dymem z wrotyczem. Jest to bylina o właści-wościach odkażających. Następnie wnosi do pomieszczenia niezaczerwione ramki z miodem, odsklepia je i za pomocą miodarki odwirowuje z nich miód. Świeży należy pozostawić na kilka dni w odstojni-ku, po czym zlać do słoików.


II miejsceMIÓD WRZOSOWY Gospodarstwo Pasieczne „Bartnik Mazurski”, Gnatowo 4, 11-400 Kętrzyn

Miód wrzosowy pozyskiwany w Puszczy Piskiej i na wrzosowiskach w Orzyszu, dzięki pasiekom wędrownym, wirowany jako ostatni pożytek pszczeli.

Posiada charakterystyczną konsystencję „galaretki”, w smaku lekko gorzkawy, posiada barwę bursztynową, bardzo doceniany przez

smakoszy i koneserów miodu. Jeden z najzdrowszych miodów występujących w Polsce. Mimo obfitego kwitnienia wrzoso-

wisk, nie zawsze występuje, ponieważ musi być specyficz-ny ciepły mikroklimat, ciężki do pozyskania ze względu na swoją konsystencję. Jego niepowtarzalny zapach przywodzi na myśl nagrzane jesiennym słońcem wrzosowiska, a smak prawdziwego miodu przywołuje wspomnienie z dzieciństwa.

III miejsceMIÓD EKOLOGICZNY MNISZKOWYKazimierz Szymański Gospodarstwo Rolne Pasieka „Miś”, Jesionowiec k. Wielbarka


Produkty regionalne pochodzenia roślinnego i prdukty z grzybami – przetwory owocowe i warzywne II miejsceRAJSKIE JABŁUSZKA W SYROPIEKamila Chrząszcz, ul. Portowa 51/1, 82-340 Tolkmicko

Składniki: 1 kg rajskich jabłuszek, 3 szklanki cukru, ½ szklanki wodyWykonanie:Zagotować wodę z cukrem, po rozpuszczeniu cukru zalać wrzątkiem jabłuszka. Drugiego dnia zlać syrop do garnka, zagotować i znów zalać jabłuszka. Tą czynność powtarzać przez 4 kolej-ne dni. Ostatniego dnia jabłuszka wkładamy do słoików, zalewamy wrzącym syropem i zakręcamy słoiki.


II miejsceSOK Z PŁATKÓW RÓŻYZespół Szkół Licealnych i Zawodowych w Olecku, ul. Gołdapska 29, 19-400 Olecko

Wykonanie:20-25 płatków róży zalewamy 1 l wrzącej wody. Przykrywamy pozostawiając do wystygnięcia. Wyciskamy płatki przez podwójnie złożoną gazę lub płócienną ściereczkę. Dodajemy od 1½ do 2 kg cukru, doprowadzamy do wrzenia, szumujemy. Dodajemy sok z ½ cytryny. Wlewamy do wyparzonych słoiczków, zakręcamy, stawiamy do góry dnem pozostawiając do wystygnięcia. Uwaga!Płatki zbieramy w dni bezdeszczowe, kiedy są dobrze rozwinięte i lekko odchodzą od kwia-tostanu. Płatki też można suszyć (uzbierane przez okres kwitnienia). Suszone dają bardziej intensywny kolor, nie tracą aromatu. Ilość cukru można też regulować od 1 do 2 kg, zależy jaką się chce uzyskać gęstość.


Produkty regionalne pochodzenia roślinnego i prdukty z grzybami – produkty zbożowe i cukierniczeI miejsceCHLEB RAZOWY TRADYCYJNYGminna Spółdzielnia „Samopomoc Chłopska” Piekarnia Dźwierzuty, ul. Kajki 2, 12-120 Dźwierzuty

Składniki:mąka pszenna żytnia razowa typ 2000, mąka pszenna typ 850, drożdże, sól


II miejsceMARCHEWKOWIECKawiarnia „Moja”, Alicja Derdoń, ul. Dąbrowszczaków 10, 10-539 Olsztyn

Ciasto przyrządzone z tartej marchwi, mąki, cukru, jaj twarogu, masła, śmietany 30% i orzechów.


III miejsceSERNIKKawiarnia „U Smolejów”, ul. Mazurska 4, 14-105 Łukta

Wykonanie:Sernik został wytworzony ze składników naturalnych z regionu Warmii i Mazur. Do wyrobu ciasta użyto: mąki krupczatki, masła ekstra, jaj wiejskich oraz śmietany 30%. Natomiast do wytworzenia masy serowej wykorzystano: twaróg półtłusty dwukrotnie mielony, jaja wiejskie, masło ekstra, cukier, miód lipowy, skórkę i sok z cytryny, mąkę ziemniaczaną oraz laskę wanilii. Całość upieczono w temperaturze 200°C przez 1 godzinę.


Regionalne napoje alkoholoweI miejsce PORTER WARMIŃSKIBrowar Kormoran Sp. z o.o., ul. Sikorskiego 2, 10-057 Olsztyn

Porter Bałtycki – do tej kategorii należy nasz porter – uważany jest za najciekawsze i naj-bardziej oryginalne osiągnięcie polskiego piwowarstwa. O charakterze tego piwa decydują słody ciemne, które produkowane są w naszym browarze. O wyjątkowym aksamitnym smaku stanowi bardzo długi okres leżakowania. Minimalny czas to pół roku.


II miejsceMIÓD PITNY DWÓJNIAK NIDZICKIAlmes Sp. z o.o., ul. Ratuszowa 2, 13-100 Nidzica

Proces produkcji miodów pitnych polega na przygotowaniu brzeczki miodowej (czyli wymie-szaniu miodu pszczelego z wodą, a następnie dodatku wcześniej przygotowanych drożdży). Tak przygotowany nastaw podlega fermentacji w odpowiednich warunkach. Proces ten trwa od 4-6 tygodni. Po tym czasie miód leżakuje w zbiornikach oraz beczkach dębowych w zależności od rodzaju od roku do kilku lub kilkunastu lat. Nasze miody pitne produko-wane są z produktów naturalnych, tj. miód pszczeli, zioła i przyprawy korzenne, są miodami nienasyconymi.


III miejsceNALEWKA DOMOWA „ORZECHÓWKA”Halina Smyk, ul. Parkowa 3/9, 14-520 Pieniężno

Składniki: ½ l wódeczki; 100 ml spirytusu; cynamon (na czubek łyżeczki); 5-6 goździków; 300 g zielonych orzechów włoskich; miód lub cukier – ilość regulujemy w zależności od smaku.Wykonanie: Czerwcowe orzechy włoskie umyć, pokroić, wrzucić do słoja, zalać wódką na 1 miesiąc. Po tym czasie przecedzić, odstawić alkohol w ciemne miejsce. Pozostałe orzechy zalać spirytusem , dodać miód lub cukier, przyprawy i odstawić na kolejny miesiąc. Po tym czasie zlać alkohol z orzechów i połączyć ze zlaną wcześniej wódką. Odstawić w ciemne miejsce przynajmniej na rok.



Potrawy – przedsiębiorstwa i szkołyI miejscePIECZONA PIERŚ Z KACZKI Z SOSEM ŚLIWKOWYM, ZIEMNIAKAMI OKRASZONYMI BOCZKIEM I MODRĄ KAPUSTĄMateusz Siemaszko i Rafał Szyszka z Zespołu Szkół Gastronomiczno-Spożywczych w Olsztynie, ul. Żołnierska 49, 10-560 Olsztyn,

Składniki:4 filety z kaczki, 150 ml domowego wina gronowego, sól, pieprz czarny mielony, tymianek, 1 kg ziemniaków, 100 g boczku wędzonego, 1 pęczek szczypiorku, liść laurowy, ziele angiel-skie, 600 g czerwonej kapusty, 50 ml octu winnego, 2 jabłka, cukier, cynamon, ok. 200 ml wywaru z kaczki, 100 g polskich śliwek suszonych, natka pietruszkiWykonanie:Oczyszczoną i umytą pierś z kaczki osuszyć, naciąć skórę, natrzeć przyprawami i zamaryno-wać w domowym winie gronowym. Odstawić do lodówki na dobę. Pierś z kaczki obsmażyć (kładąc skórą do dołu patelni) w ten sposób tłuszcz będzie się wytapiał), następnie upiec. Przeprowadzić obróbkę wstępną ziemniaków. Ugotować ziemniaki z dodatkiem liścia lauro-wego, ziela angielskiego i soli. Boczek pokroić w drobną kostkę i przesmażyć. Ziemniaki utłuc, dodać boczek i drobno posiekany szczypiorek, wymieszać. Przeprowadzić obróbkę wstępną kapusty, poszatkować, przesmażyć na tłuszczu wytopionym z kaczki i udusić, następnie dodać starte jabłko, poddusić, przyprawić octem winnym, cynamonem, solą i cukrem. Sporządzić sos: śliwki pokroić, namoczyć w bulionie wykonanym w sposób tradycyjny na bazie kaczki i warzyw, ugotować, następnie przetrzeć przez sito i doprawić. Potrawy wyporcjować, udeko-rować natką pietruszki.


II miejsceKASZANKA PRABABKI ZOSI NA PAJDZIE CHLEBA, PODANA Z KONFITURĄ Z CZERWONEJ CEBULI Natalia Antoniuk z Zespołu Szkół Gospodarczych w Elblągu, ul. Królewiecka 128, 82-300 Elbląg

Składniki:¼ głowizny, 1 duża nóżka, ½ kg podgardla, ½ kg płuc, ½ kg serc wieprzowych, farba (1½ l krwi), 1 kg kaszy gryczanej, sól, pieprz, majeranek, liść laurowy, ziele angielskieWykonanie: Ugotować podroby wieprzowe wraz z głowizną. Ugotować kaszę gryczaną w wodzie po ugo-towanych podrobach z dodatkiem majeranku. Niewielką ilość wywaru zostawić do ustalenia konsystencji kaszanki. Ugotować farbę (krew). Ugotowane podroby, głowiznę zemleć, dodać ugotowaną kaszę, krew, doprawić do smaku, dokładnie wymieszać. Masę wykorzystać można dwojako: napełniać luźno jelita, włożyć do pieca i upiec na rumiano lub sparzyć na wolnym ogniu do wypłynięcia lub zapiekać na wysmarowanej smalce blaszce w temp. 200°C, aż będzie z wierzchu chrupiąca i kroić upieczoną na porcje.

Swojski chleb na bazie ziemniakówSkładniki: 4 średnie ziemniaki, mleko, ok. 4 g drożdży, mąka żytnia, smalecWykonanie: Ziemniaki ugotować, zemleć w maszynce, dodać drożdże i rozrobić ciepłym mlekiem do uzyskania konsystencji jak na placki ziemniaczane. Pozostawić na noc w kamien-nym garnku do wyrośnięcia przysypane od góry mąką, aby nie wyschło. Przebić i wyrobić na drugi dzień z taką ilością mąki żytniej, aby ciasto było gęste i ciągnące. Uformować chleb, wyłożyć na blaszce i pozostawić do wyrośnięcia. Przez upieczeniem przesmarować górę chleba smalcem. Piec w temp. 190-200°C ok. 65 minut.

Konfitura z czerwonej cebuliSkładniki: 1 kg czerwonej cebuli, 2-3 łyżki konfitury mali-nowej lub miodu, 2-3 łyżki octu jabłkowego, pieprz, sól, masłoWykonanie: Cebule pokroić w piórka i dusić przez ok. 40 minut na klarowanym swojskim maśle. Dodać konfitury lub miód, ocet jabłkowy i du-sić, aż zgęstnieje i stanie się szklista, doprawić do smaku.

Podanie potrawy:Upieczony bochen pokroić w pajdy, smażyć na klarowanym swojskim maśle. Nakładać na pajdę upieczoną kaszankę oraz konfiturę z cebuli. Posypać natką pietruszki. Podawać z ogórkiem kiszonym i musztardą lub karme-lizowanymi jabłkami.

III miejsceMAZURSKA ZAPIEKANKA Z RYBY Agata Kopyś i Marianna Łączyńska z Zespołu Szkół nr 2 im. Jędrzeja Śniadeckiego, ul. Polska 18, 12-100 Szczytno

Składniki:1 szczupak, 1 mała cebula, 6 łyżek masła, 2 łyżki mąki, ½ szklanki śmietany 18%, sok z cytry-ny, 2 żółtka, sól, pieprz, ziemniaki, mieszanka ziół (oregano, rozmaryn, szałwia)Wykonanie:Oczyszczoną rybę skropić sokiem z cytryny, posolić, posypać ziołami, wyfiletować. Drobno pokrojoną cebulę zeszklić na maśle, dodać rybę i dusić na wolnym ogniu. Naczynie żarood-porne wysmarować masłem, wyłożyć rybę. Ugotowane ziemniaki w mundurkach obrać i ułożyć dookoła ryby. Posolić, popieprzyć. Sporządzić sos (żółtka, śmietana, mąka). Polać rybę i piec w piekarniku przez 30 minut. Podawać z zieloną sałatą.


Potrawy – osoby fizyczne, gospodarstwa agroturystyczneI miejsce POTRAWA PANA SĘDZIEGO CZYLI FLACZKI Z LINA Z GRZYBAMI Barbara Pepłowska, Nerwik 18, 11-030 Purda

Składniki: 1 kg filetów z lina bez skóry, 200 g grzybów leśnych, 2 cebule, 2 pietruszki, ½ selera, ½ kostki masła, ½ szklanki śmietany 36%, ½ szklanki wina białego wytrawnego, sól, pieprz, imbir, gałka muszkatołowa, majeranekWykonanie: Warzywa obrać, pokroić w paski, podsmażyć na maśle. Filety z lina pokroić w paski, podsmażyć na maśle. Rybę podlać winem, dodać warzywa i dusić do miękkości. Podsmażyć grzyby, dodać flaczków. Wlać śmietanę, chwilę jeszcze dusić. Dodać imbir, gałkę muszkatołową, majeranek. Podawać z żytnim chlebem. Ryby z jeziora Artąg, grzyby z lasu nerwickiego.


II miejsceCHŁODNIK Z „PLACÓWKI” W TOWARZYSTWIE KRASZONYCH ZIEMNIAKÓWAgroturystyka „Placówka” Agata Rudnicka Wężówka k. Wydmin

Wykonanie:Gotowane w rosole buraczki kroimy w kostkę, dodajemy ogórki, jajo na twardo, koperek, czosnek, całość zalewamy maślanką i kwaśną śmietaną, doprawiamy do smaku i odstawiamy na parę godzin. Podajemy w towarzystwie smażonych ziemniaków okraszonych domowym boczkiem wędzonym.


III miejsceCZERNINA „KRÓLEWSKA” Wioska tematyczna „Królewiacy”, Królewo 6, 14-300 Morąg

Wykonanie:Porcję kaczki gotować z pietruszką, marchwią, selerem, podpieczoną cebulą; dodać przyprawy: ziele angielskie, listek laurowy, sól, pieprz prawdziwy. Gotować na małym ogniu do miękkości mięsa. Pod koniec gotowania dodać kwaśne jabłko – szarą renetę z własnego ogrodu. Do krwi kaczej z octem i solą dodać 2 łyżki mąki, mieszać aż do uzyskania gładkiej konsystencji. Hartować gorącym rosołem, następnie połączyć i chwilkę gotować. Na koniec doprawić odrobiną cukru. Kluski: ziemniaki zetrzeć, odcedzić, dodać mąkę, 1 jajo, wyrobić do bardzo gęstej konsysten-cji. Do gotującej osolonej wody wrzucać kluski, po ugotowaniu przelać zimną wodą. Podawać razem z czerniną.


POZOSTAŁE PRODUKTY I POTRAWY PREZENTOWANE PODCZAS FINAŁÓW SUBREGIONALNYCH W ELBLĄGU, SZCZYTNIE I EŁKU/w broszurze zostały ujęte przepisy niepełne, na podstawie których nie zawsze jest możliwe przygotowanie produktu lub potrawy/

Produkty regionalne pochodzenia zwierzęcego – produkty i przetwory mięsne___________________________________________________________________PASZTET Z CUKINII I WĄTROBY JELENIATeresa Brodowska, Prawdowo 44, 11-730 Mikołajki

Składniki:4 szklanki cukinii startej na grubych oczkach i odciśniętej, 300 g wątroby z jelenia, 4 jaja, szklanka śmietanki, 200 g żółtego sera, 2 cebule, ½ kostki masła, 2 ząbki czosnku, sól, pieprz, gałka muszkatołowa, ziele angielskie, jałowiecWykonanie:Wątróbki, cebulę i czosnek przesmażyć na maśle – zmiksować z jednym jajem i 3 żółtkami oraz namoczonymi w śmietanie bułkami. Zmiksowane składniki wymieszać z odciśniętą cuki-nią, startym na grubych oczkach serem, przyprawić solą, pieprzem, gałką, zmielonym zielem i jałowcem. Połączyć z ubitą pianą z 3 białek. Piec przez około 60 minut.___________________________________________________________________PASZTET Z KACZKIKoło Gospodyń Wiejskich w Mrocznie, Mroczno 11, 13-324 Grodziczno

Składniki: 1 kg mięsa z kaczki (różnego), tłuszcz z jednej kaczki, 300 g wątróbki drobiowej, pęczek włosz-czyzny, 1 czerstwa bułka namoczona w mleku, sól, pieprz, majeranek, gałka muszkatołowa, liść laurowy, 3 jajka, 1 cebulaWykonanie: Mięso, tłuszcz kaczy, włoszczyznę, liść laurowy i ziarna pieprzu zalać wodą, gotować przez ok. 2 godziny. Pod koniec gotowania dodać trochę soli. Cebulę, wątróbkę posiekać, zalać ¼ go-rącego wywaru i gotować przez ok. 10 minut. Mięso, tłuszcz, cebulę, wątróbkę i bułkę zemleć dwukrotnie, dodać jajka, pieprz, sól, gałkę, majeranek i wymieszać. Masę wyłożyć do foremki i piec przez około 70 minut w temp. 200°C.___________________________________________________________________


STAROPOLSKA, MAZURSKA POLĘDWICA SUSZONACecylia Truchan, Monety 19, 19-420 Kowale Oleckie

Wykonanie:Polędwicę natrzeć solą z czosnkiem, majerankiem, pieprzem, ziarnami jałowca, liściem laurowym, zielem angielskim. Pozostawić w kamiennym garnku w chłodnej piwnicy na około 12 dni. Codziennie przekładać, aby solanka dotarła w mięso. Po upływie tego czasu mięso płuczemy wodą źródlaną, sznurujemy i wieszamy nad kominkiem. Suszymy około miesiąca.___________________________________________________________________BOCZEK PIECZONYDanuta Sobolewska, Wiśniowo Ełckie 45, 19-335 Prostki

Wykonanie:Surowy boczek kładziemy do solanki (wodę solimy do momentu, aż surowe jajo będzie pływać), odstawiamy na kilka dni; następnie wędzimy dymem, najlepiej olszyną. Uwędzony i ostudzony boczek przekładamy do brytfanki i pieczemy przez 15 minut w piekarniku nagrza-nym do 180°C, następnie zmniejszamy temperaturę do 150°C i pieczemy przez około 2 godziny.___________________________________________________________________MIĘSO W GALARECIEAnna Rakowska, Wiśniowo Ełckie 4/12, 19-335 Prostki

Składniki: ½ kg boczku, ½ kg łopatki, 3 łyżki soli, 1 łyżeczka pieprzu, 5 ząbków czosnkuWykonanie: Boczek i łopatkę kroimy w kawałki, dodajemy sól, pieprz i czosnek – odstawiamy na dwa dni. Następnie układamy w słoikach, wstawiamy do garnka i gotujemy na wolnym ogniu przez około 3 godziny. Spożywać na zimno do chlebka.___________________________________________________________________SKRZYDEŁKA OCTOWEIrena Andryszczyk, Wiśniowo Ełckie 5/1, 19-335 Prostki

Składniki: 2 kg skrzydełek, bulion, 4-5 jaj, bułka tarta, olejSkładniki zalewy:6 szklanek wody, 1 szklanka octu 10%, 3 łyżki soli, 4 łyżki keczupu, 5 łyżek cukru, 2 cebule, kilka ziaren pieprzu, ziele angielskie, gorczyca, liść laurowyWykonanie: Skrzydełka podzielić na trzy części (najmniejszą odrzucić), pozostałe gotować w bulionie przez około pół godziny. Odsączone i ostudzone panierować w bułce i jaju. Ułożyć w wysokim naczyniu i zalać zalewą (wrzątkiem). Po ostudzeniu pozostawić w lodówce na około 2 dni.___________________________________________________________________


PIJANY PASZTET Z WĄTRÓBEK DROBIOWYCH Agroturystyka „Placówka” Agata Rudnicka, Wężówka k /Wydmin

Wykonanie:Wątróbki drobiowe dusimy na klarowanym mazurskim maśle obficie podlewając je domową wytrawną nalewką z porzeczki, następnie rozcieramy na mus, doprawiamy, wkładamy do foremki wyściełanej cienko pokrojonym wędzonym boczkiem i odstawiamy w zimne miejsce. Podajemy w plastrach.___________________________________________________________________SMALEC SYLWII WG PRZEPISU BABCI ANI Stowarzyszenie Rozwoju Produktu Lokalnego „Wiatraki Mazur”, Orzechowo 28, 19-330 Stare Juchy

Składniki: ok. 1 kg słoniny, 100-200 g tłuszczu kaczego (rasy staropolska, ktrzyżówka lub francuska), 2 duże ząbki czosnku, pieprz świeżo zmielony, sól, zestaw ziół (majeranek i tymianek)Wykonanie:Słoninę wieprzową kroimy drobno lub mielimy w maszynce, tłuszcz z kaczki mrozimy i podob-nie rozdrabniamy. Wrzucamy do garnka i podlewamy odrobiną wody. Gotujemy do momen-tu, aż tłuszcz się roztopi i powstaną małe skwarki koloru ciemnożółtego. Zdejmujemy z gazu i czekamy chwilę, aby troszkę przestygł. Do masy dodajemy po kolei: przeciśnięty czosnek, zioła przetarte przez sito i przyprawy – dobrze mieszając. Podgrzewamy nie dopuszczając do wrzenia, by zioła dobrze zmacerowały się z tłuszczem. Odstawiamy i po około pół godzinie zle-wamy do gliniaka i mieszamy, aby przyprawy ułożyły się równomiernie w stygnącym tłuszczu.___________________________________________________________________GALARETA Z NÓŻEK WIEPRZOWYCHEmilia Piaścik, ul. Kilińskiego 11, 82-340 Tolkmicko

Składniki: 2-3 nogi wieprzowe, 1 golonka, por, seler, marchew, pietruszka, 1 główka czosnku, sól, pieprz, ziele angielskie, liść laurowy, natka pietruszkiWykonanie:Nogi, golonkę i włoszczyznę wkładamy do garnka, zalewamy wodą i gotujemy na wolnym ogniu tak długo, aż mięso będzie odchodziło od kości. Mięso kroimy w kostkę, wywar odce-dzamy. Do odcedzonego wywaru dodajemy pokrojone mięso, przyprawiamy do smaku solą i pieprzem, dodajemy ząbek czosnku i wlewamy do salaterek. Galaretę podajemy na zimno z dodatkiem octu.___________________________________________________________________SCHAB SUSZONY DOMOWODanuta Bondarenko, ul. Kilińskiego 34, 82-340 Tolkmicko

Składniki: 1 kg schabu, 2 łyżeczki cukru, 2 łyżeczki soli, 4 ząbki czosnku, 1 łyżeczka pieprzu czarnego, 2 łyżeczki kolendry, 2 łyżeczki majeranku


Wykonanie:Mięso umyć, osuszyć, natrzeć cukrem i odstawić na dobę. Umyć mięso ponownie, osuszyć, obsypać solą i odstawić na dobę. Umyć mięso ponownie, osuszyć, obsypać przyprawami odstawić na dobę do lodówki. Owinąć gazą i powiesić na 6 dni w przewiewnym miejscu.___________________________________________________________________MIĘSKO W SŁOIKUAgnieszka Karwecka, ul. Królewiecka 21a, 14-520 Pieniężno

Składniki: 1 kg karkówki, 1 kg boczku, 2 łyżki stołowe soli, 4 ząbki czosnku, liść laurowy, ziele angiel-skie, pieprz czarnyWykonanie:½ kg łopatki kroimy w drobną kostkę, pozostałe mięso i boczek mielimy na sitku o grubych oczkach. Do mięsa dodajemy sól i zmielone przyprawy łącznie z liściem laurowym. Wszystko dokładnie mieszamy i odstawiamy na dobę do chłodnego miejsca (lodówka). Następnego dnia jeszcze raz dokładnie mieszamy mięso dodając rozgnieciony czosnek. Dobrze wyrobione mięso ściśle upychamy do umytych i wyparzonych słoików – na wysokość trzech czwartych słoików. Słoiki szczelnie zakręcamy i wstawiamy do garnka zalewając zimną wodą na wyso-kość mięsa w słoikach. Gotujemy na bardzo małym ogniu pod przykryciem przez około 2 godziny. Woda nie powinna się gotować. Po dwóch godzinach wyłączamy grzanie i zosta-wiamy słoiki w wodzie do spokojnego wystygnięcia. Ostudzone wstawiamy do lodówki, naj-lepiej na noc do całkowitego schłodzenia. Następnego dnia powtarzamy proces pasteryzacji dokładnie tak samo. Po tym czasie mięso jest gotowe i możemy przechowywać je w lodówce do 6 miesięcy.___________________________________________________________________PASZTET PIECZONY „MIŁOMŁYŃSKI”Zakład Wędliniarski Flis-Pol Jarosław Flis, ul. Kwiatowa 7, 14-140 Miłomłyn

Pasztet wieprzowy pieczony w tradycyjnej wędzarni, opalanej drewnem olchowym.___________________________________________________________________POLĘDWICA WIEPRZOWA MARYNOWANA W PRZYPRAWACH NATURALNYCHZakład Masarski Zbigniew Rolka, ul. Wiązowa 1/2, 14-330 Małdyty

Polędwica peklowana na sucho, następnie marynowana w przyprawach naturalnych, wędzo-na drewnem wiśniowym. W początkowej fazie wędzona na ciepło, później na zimno. Czas wędzenia minimum 12 godzin.___________________________________________________________________PÓŁGĘSEKWPPHU Vitalis Tadeusz Kawa, Zastawno 37, 14-440 Młynary

Składniki: 1 gęsia pierś, 2 łyżki soli, ½ łyżeczki saletry, 1 łyżeczka cukruWykonanie: Gęsią pierś ostrożnie oddzielić od kości, by nie uszkodzić skóry. Zmieszać sól z cukrem i saletrą, następnie wetrzeć wszystko w mięso. Złożyć obie połowy piersi i zszyć na okrętkę


tak, żeby skóra z obu części się stykała. Włożyć do kamionkowego garnka i nakryć deseczką obciążoną kamieniem. Peklować przez 5 dni, codziennie wcierając w mięso wyciekającą zale-wę. Następnie mięso odsączyć i zaszyć w podwójną warstwę gazy. Wędzić przez 8 dni w niezbyt gorącym dymie, po czym półgęsek włożyć pomiędzy 2 deski, obciążyć i pozostawić tak jeszcze 1-2 dni___________________________________________________________________SZYNKA STAROMAZURSKA WIEPRZOWA SUROWA DOJRZEWAJĄCAZakład Przetwórstwa Mięsnego „Pabich” Dariusz Pabich, Lubajny 27, 14-100 Ostróda

Składniki: 100 kg mięśni z szynki wieprzowej z okrywą skórną i tłuszczową bez kościWykonanie: 1. Przygotowanie surowca: Szynki formuje się oraz usuwa luźne kawałki mięsa, skóry i tłuszczu. 2. Solenie i peklowanie: Skład mieszanki peklującej: 7 kg peklosoli, ½ kg cukru, 4/5 kg przy-

praw naturalnych (biały pieprz, kolendra, jałowiec). Szynki dokładnie nacina się przygoto-waną mieszanką peklujacą i układa ściśle w basenach. Czas peklowania około 3 tygodnie. Należy pamiętać, aby raz w tygodniu przewracać szynki. Po tym okresie peklowania sprawdzić zapach i stopień upeklowania, następnie szynki należy myć pod bieżącą wodą w celu usunięcia soli z powierzchni szynek. Szynki sznuruje się 2 razy w poprzek i wzdłuż co 4 cm. Szynki następnie zawiesza się na 24 godziny w celu osuszenia powierzchni.

3. Wędzenie i suszenie: Szynki wędzi się w ciepłym rzadkim dymie o temperaturze 24-40°C przez ok. 3 tygodnie do osiągnięcia 70% wydajności w próbce kontrolnej. Wygląd szynek: Barwa powierzchni od brązowej do ciemnobrązowej, barwa na przekroju: od równej do czerwonej. Smak i zapach: smak słony, z wyraźnie wyczuwalnym aromatem wędzenia, typowy dla wędlin.

___________________________________________________________________PASZTET DWORSKI Z MAZURSKIMI GRZYBAMIDwór Kaliszki, Kaliszki 17, 12-230 Biała Piska

Składniki na 20 porcji: 1 kg boczku wędzonego, 1 kg łopatki wieprzowej, 200 g wątróbki kurzej, 200 g słoniny, 100 g grzybów suszonych, 200 g cebuli, 5 g czosnku świeżego, 1 g gałki muszkatołowej, 1 g soli, 1 g pieprzu, 100 g koniaku, 200 g włoszczyzny, dodatki: zielony pieprz, żurawina.Wykonanie: 1 kg łopatki wieprzowej udusić z włoszczyzną, 1 kg boczku wędzonego zmielić dwa razy, 200 g wątróbki kurzej, udusić z cebulą (4 sztuki), czosnkiem granulowanym i razem zmielić, potem dodać suszone umyte grzyby, które trzeba pokroić w kostkę. Całość połączyć i doprawić gałką muszkatołową, pieprzem i solą do smaku oraz na koniec dobrze jest dodać 50 ml koniaku. Słoninę lekko podmrożoną skroić w plastry, wyłożyć nimi blaszkę. Wyłożyć masę i przykryć słoninką. Piec przez godzinę w temp. 150°C___________________________________________________________________


KIEŁBASA WARMIŃSKA Masarnia Warmińska, Gady 24A, 11-001 Dywity

Wykonanie: Kiełbasa warmińska zrobiona jest ze 100% mięsa wieprzowego na bazie szynki wieprzowej z dodatkiem autorskiej mieszanki ziołowej. W skład mieszanki ziołowej wchodzą przyprawy takie jak: pieprz, sól, czosnek oraz zioła między innymi tymianek, oregano. Kiełbasa wędzona jest na ciepło dymem olchowo-bukowym.

Produkty regionalne pochodzenia zwierzęcego – produkty i przetwory z ryb___________________________________________________________________KORKI ZE ŚWIEŻYCH ŚLEDZIJadwiga Tomiałojć, Gryźliny 44a/2, 11-034 Stawiguda

Składniki: płaty surowych śledzi Składniki zalewy:1 szklanka wody, ½ szklanki oleju, ½ szklanki octu, 1 łyżka soli, 2 łyżki cukru, 2 łyżeczki przecieru pomidorowego, sól, pieprz, musztarda, cebula, ziele angielskie, listek laurowyWykonanie: Płaty śledziowe posmarować musztardą – uprzednio posypać solą i pieprzem. Zwinąć w rulo-nik, spiąć wykałaczką. Zagotować zalewę – cebulę pokroić w plastry – przestudzić. Do rondla układać ciasno ruloniki śledzi, zalać zalewą, gotować na małym ogniu przez około 7 minut. Przełożyć do słoika – do spożycia dobre po 2 dniach.___________________________________________________________________PASZTET Z LESZCZA Jadwiga Konewko ze Stowarzyszenia Koło Giżowskich Bab, Giże 32, 19-411 Świętajno

Składniki: 1½-2 kg ryby (leszcza), 5 jaj, 1 duża cebula, 3 łyżki bułki tartej lub mała bułka namoczona w mleku, 4 łyżki mleka, 1 łyżka masła, 1 łyżka majeranku, ½ łyżeczki słodkiej papryki, szczyp-ta chili, sól i czarny pieprz do smakuWykonanie:Ryby opłukać, włożyć do garnka, zalać wodą, posolić i gotować przez 10 minut. Pokroić cebulę w kostkę i zeszklić na maśle. Następnie zmielić mięso ryby wraz z cebulą w maszynce do mięsa, dodać jaja, bułkę tartą lub namoczoną zwykłą bułkę, mleko, majeranek, paprykę, chili, sól i pieprz do smaku. Wszystko dokładnie wyrobić starannie rękami na pulchną masę. Podłużną blachę wysmarować tłuszczem, oprószyć bułką tartą lub wyłożyć folią aluminiową. Włożyć do niej masę rybną, wstawić do piekarnika nagrzanego do 180°C i piec przez około półtorej godziny. Po upieczeniu pasztet odstawić do wystudzenia.___________________________________________________________________


SZCZUPAK W OCCIEDanuta Sikora, Wiśniowo Ełckie 5/5, 19-335 Prostki

Składniki: szczupak, 2 szklanki wody, ½ szklanki octu, łyżeczka soli, pół łyżeczki pieprzu ziołowego, łyżeczka cukru, łyżeczka tarkowanej drobno marchewki, ½ cebuliWykonanie: Świeżego szczupaka sprawić, opłukać, oprószyć solą i pieprzem, obtoczyć w mące i usmażyć, Przełożyć do słoików, zalać gorącą zalewą octową. Przechowywać w chłodnym miejscu, najle-piej smakuje po kilku dniach.___________________________________________________________________SANDACZ W PANIERCEBarbara Tuzimek, ul. Młyńska 1/1, 82-340 Tolkmicko

Składniki: sandacz, sól, pieprz, bułka tarta, masło klarowane, mąka, panierka (koper, jaja, przyprawy, warzywa)___________________________________________________________________OKOŃ W ZALEWIE OCTOWO-OLEJOWEJBar Restauracyjny Karczma Jagienka Ryszard Sierpiński, Burdąg 4A, 12-122 Jedwabno

Składniki: okoń, 3½ szklanki wody, 1 szklanka octu 10%, 3 łyżki stołowe cukru, ziele angielskie, sól, pieprz, liść laurowy, 250 g cebuli. Wykonanie: Okonia oczyścić, usmażyć na maśle klarowanym. Następnie zalać zalewą, zawekować. Przepis na dwa słoje 0,90 l.___________________________________________________________________PASZTET RYBNY MAZURASiedlisko na Półwyspie Marianna Koss, Kazimierz Koss, Wierzba 1, 12-220 Ruciane Nida

Składniki: 1 kg ryb słodkowodnych, włoszczyzna, liść laurowy, ziele angielskie, pieprz, cytryna, cebula, jaja, sól, masło, olej, ziemniaki, bułka tartaWykonanie: Ryby sprawić, umyć, wyfiletować, ściągnąć skórę, natrzeć solą, pieprzem i skropić cytryną. Odstawić w chłodne miejsce na około 2 godziny. Włoszczyznę i ziemniaki obrać , pokroić i włożyć z przyprawami do garnka, zalać wodą i gotować przez około 40 min. Cebulę pokroić w kostkę, zeszklić na maśle. Część ryby ugotować w wywarze, a część usmażyć na maśle. Składniki wyjęte z wywaru, cebulę i ziemniaki wraz z przesmażoną rybą przepuścić przez maszynkę do mięsa, dodać jajo, bułkę namoczoną w mleku, przyprawy, masło. Wyrobić masę na pasztet, ułożyć w podłużnej blaszce do pieczenia, wierzch można posmarować białkiem, piec w temp. 200°C przez około godzinę. Można podawać z sosem chrzanowym lub żurawino-wo-śmietanowym.___________________________________________________________________


WĘDZONY PSTRĄG Z KABORNATradycyjna Wędzarnia Warmińska Jarosław Parol, Kaborno 45, 11-030 Purda

Pstrąg tęczowy hodowany jest w naszym gospodarstwie w niezmienionych warunkach od 1987 roku. Woda do hodowli jest pozyskiwana ze źródeł, co w połączeniu z niewielkim za-gęszczeniem ryb w stawach pozwala na produkcję ryby o wyjątkowych walorach smakowych. Pstrąg tęczowy odławiany na bieżąco, jest patroszony, a następnie solony ok. 100 g soli na 1 kg ryby, przetrzymywany w chłodnym i zacienionym miejscu przez okres około 12 godzin. Następnie płukany, wycinane są skrzela, a ryba jest starą warmińską metodą zawieszana na haczykach – dawniej robionych ze szprych rowerowych. Końcowym etapem przygotowania jest wędzenie – w piecu murowanym z czerwonej cegły związanej glinką szamotową – drew-nem drzew liściastych (olcha, buk, dąb) przez okres około 3 godzin (etap osuszania i wędzenie właściwe), aż do momentu uzyskania odpowiedniej konsystencji mięsa, jak również koloru ciemnego złota.

Produkty regionalne pochodzenia zwierzęcego – produkty i przetwory mleczarskie___________________________________________________________________SER SALAMISpółdzielnia Mleczarska w Lidzbarku Welskim, Jan Raczyński, ul. Chopina 4, 13-230 Lidzbark Welski

Do produkcji sera Salami potrzebne jest świeże pasteryzowane mleko, szczepionka kultur startowych kwaszących i podpuszczka. Proces produkcji sera Salami przebiega w wannach serowarskich. Mleko do produkcji sera Salami podgrzewane jest do temperatury zaprawiania szczepionką, ok. 32°C. Dodawana jest szczepionka, która w okresie dojrzewania sera nadaje mu odpowiednie cechy organoleptyczne. Po okresie 30 minut do mleka dodaje się podpuszcz-kę w celu otrzymania skrzepu. Ilość dodawanej podpuszczki jest tak regulowana, żeby po ok. 30 minutach otrzymać skrzep. Następnie skrzep jest krojony w celu otrzymania ziarna serowarskiego. Po tym etapie odczerpywana jest serwatka i dodawana woda technologiczna. Ziarno mieszając jest dogrzewane, a następnie dosuszane. Gotowe ziarno wylewane jest do form i prasowane w celu nadania kształtu sera. Po prasowaniu ser jest solony w solance (roz-twór soli), suszony, pakowany w folię termokurczliwą i transportowany do dojrzewalni, gdzie dojrzewa ok. 21 dni. Po tym okresie ser Salami jest znakowany i przeznaczony do sprzedaży.___________________________________________________________________SER GIŻOWSKI Dorota Szyłak ze Stowarzyszenia Koło Giżowskich Bab, Giże 32, 19-411 Świętajno

Składniki:15 l wiejskiego mleka, 1 g podpuszczki, 300 g soli, 1½ l wodyWykonanie:Mleko podgrzać do temperatury 38-40°C, dodać rozpuszczoną w 50 ml chłodnej wody pod-puszczkę i mieszać dokładnie przez 1 minutę. Garnek przykryć pokrywką na około 30 minut do momentu, aż utworzy się skrzep i całe mleko osiągnie konsystencję galaretki. Po 30 minu-tach pociąć skrzep nożem w garnku na małe kawałki i całość odstawić na kolejne 30 minut,


do czasu, aż serwatka się oddzieli. Sito wyłożyć pieluchą i przenieść maślankę z serem do sita. Ser odcieka przez około 20 godzin. Po upływie 20-24 godzin z soli i wody przygotować solan-kę, włożyć do niej ser i obracać co godzinę. Po 4-5 godzinach wyjąć ser, osuszyć na kratce.

Produkty regionalne pochodzenia zwierzęcego – produkty i przetwory – miody___________________________________________________________________MIODY Z DOLNYCH ŻUŁAW (rzepakowy, wielokwiatowy, gryczany)Zbigniew Irla, Janowo 17, 82-310 Elbląg

Produkty regionalne pochodzenia roślinnego i produkty z grzybami – przetwory owocowe i warzywne___________________________________________________________________W DUECIE – SOK I KONFITURA Z PIGWOWCADanuta Broch, Koło Gospodyń Wiejskich Gryźliny, Gryźliny 85a, 11-034 Stawiguda

Wykonanie:Dojrzałe owoce pigwowca dobrze umyć, wypestkować i pokroić w cienkie plasterki. Wsypać do słoja na przemian z cukrem. Zamknąć. Odczekać kilka dni, aż owoce puszczą sok, który roztopi cukier. Dobrze jest co jakiś czas podrzucać zawartość słoja – przyspieszy to reakcję. Zlewamy sok do buteleczek albo słoików i szczelnie zamykamy. Przechowujemy w chłodnym miejscu (najlepiej lodówce). Pozostałe plasterki pigwowca przełożyć do rondla, podlać wodą, dodać cukier i dusić do zeszklenia. Gorące przełożyć do słoiczków, zamknąć. Sok jest zamien-nikiem cytryny używanej do napojów, konfitura jest doskonałą bazą do ciast czy kremów.___________________________________________________________________KONFITURA Z ŻURAWINYLila Rodzenko, Nowe Kiejkuty 10, 12-100 Szczytno

Składniki:1 kg żurawiny, 1 kg cukruWykonanie: Owoce zemleć w maszynce do mielenia. Gotować przez 20 minut z cukrem. Słoiki zawekować.___________________________________________________________________TO I OWO Z DYNIJadwiga Tomiałojć, Gryźliny 44a/2, 11-034 Stawiguda

Składniki:kawałki dyni – czyli miąższ, woda, cukier, sok z cytryny, goździki, cynamon (laskę lub sypki).Wykonanie: Zagotować syrop z cukru i przypraw (bez cytryny), do gorącego syropu włożyć kawałki dyni. Ugotować – zmiksować – dodać sok z cytryny. Jeśli są 2 kg obranej dyni i dodamy ½ l wody, to po zmiksowaniu uzyskamy konsystencję gęstej śmietany. Przed spożyciem należy wymieszać. Jeśli


zmniejszymy ilość dyni i zwiększymy ilość wody, wówczas otrzymamy napój do picia. Po przyrzą-dzeniu najlepsze na drugi dzień. Można pasteryzować.___________________________________________________________________DŻEM DYNIOWO-MARCHEWKOWYKoło Gospodyń Wiejskich w Mrocznie, Mroczno 11, 13-324 Grodziczno

Składniki:2 kg dyni bez skóry i gniazd nasiennych, 2 kg jabłek bez skórki i gniazd nasiennych, 2-3 marchew-ki, 1 kg cukru, laska wanilii, 1 paczka żelatynyWykonanie: Dynię i jabłka obrać ze skórki, usunąć gniazda nasienne, pokroić na małe kawałki. Marchew obrać i zetrzeć na drobne wiórki. Włożyć do garnka, podlać niewielką ilością wody i gotować aż się rozpadną. Dodać cukier, wanilię oraz rozpuszczoną żelatynę. Przełożyć do słoików, pasteryzo-wać przez około 20 minut.___________________________________________________________________PASZTET LEŚNYKrystyna Greń z Koła Gospodyń Wiejskich w Kamionku Wielkim, 82-340 Tolkmicko

Składniki:opieńki, kajzerka, mleko, jajo, cebula, tłuszcz, sól, pieprz, lubczyk, ziemniak ugotowany, bułka tartaWykonanie:Opieńki oczyścić, obgotować i zmielić. Cebulę usmażyć i zmielić. Do masy dodać jajo, namoczoną kajzerkę, ziemniak, przyprawy i wyrobić. Do wysmarowanej tłuszczem i obsypanej bułką blaszki włożyć masę i piec w piekarniku przez 80 minut. Ilość składników zależy od potrzeby. ___________________________________________________________________MUSZTARDA AGRESTOWADanuta Bondarenko, ul. Kilińskiego 34, 82-340 Tolkmicko

Składniki:1 kg agrestu, ½ kg cebuli, 100 g imbiru, kurkuma, mielony kmin, sól, ocet jabłkowy, goździk, papryczki chili, kardamonWykonanie:Wszystkie składniki gotujemy do miękkości, przecieramy przez sito dodając przyprawy i smażymy na małym ogniu przez 40 minut aż zgęstnieje, gorący przecier wlewamy do słoików. Pasteryzujemy przez 10 minut. Musztarda jest dobra po 2 miesiącach, świetnie nadaje się do mięs i serów. ___________________________________________________________________BOROWIKI W CIEŚCIE DROŻDŻOWYMMaria Oleszkiewicz, ul. Przybytowska 3/17, 82-340 Tolkmicko

Składniki:1 kg mąki, 1½ kostki masła, 4 żółtka, 1 całe jajo, ½ szklanki śmietany, 50 g drożdży, ½ kg suszo-nych borowików, 2 duże cebule, pieprz i sól do smaku, ½ l mlekaWykonanie: Mąkę posiekać z masłem i margaryną, 4 żółtkami, drożdżami i ½ szklanki śmietany. Całość za-gnieść i odłożyć do lodówki na ½ godziny. Grzyby moczyć w mleku przez 8 godzin, po namoczeniu


dolać 4 łyżki stołowe wody i gotować na wolnym ogniu do miękkości. Odcedzić i wycisnąć, zmielić przez grube sito. Na patelni rozpuścić ½ kostki masła, podsmażyć cebulę i grzyby. Po usmażeniu wystudzić. Ciasto rozwałkować, pokroić na małe kwadraty i faszerować grzybami. Piec w tempera-turze 180°C przez 30 minut. ___________________________________________________________________GALARETKA PORZECZKOWAEmilia Piaścik, ul. Kilińskiego 11, 82-340 Tolkmicko

Składniki:2-3 kg owoców porzeczki, 1 kg cukru Wykonanie:Owoce porzeczki wsypać do garnka i podgrzać na wolnym ogniu do uzyskania soku. Całość przecedzić, dodać cukier i zagotować. Gorącą galaretkę wlać do słoików i odstawić do schłodzenia. Galaretkę podajemy do różnego rodzaju deserów, ciast i naleśników.___________________________________________________________________PAPRYKA NADZIEWANA KAPUSTĄAgnieszka Karwecka, ul. Królewiecka 21a, 14-520 Pieniężno

Składniki:3 kg małej papryki,1 duża kapustaSkładniki zalewy: 1 butelka octu jabłkowego, 2 butelki wody, 2½ szklanki cukru, 1 czubata łyżka soli, 1 średnia cebula pokrojona w krążki, 8 ziaren pieprzu i ziela angielskiego, 8 liści laurowych, 2 ząbki czosnku. Wszystkie składniki zalewy zagotować i ostudzić (oprócz czosnku).Wykonanie:Kapustę drobno poszatkować, zasolić i zostawić na jedną godzinę. Następnie wycisnąć sok z kapusty, dodać drobno pokrojony czosnek i wymieszać. Papryki umyć i delikatnie wycinać ogon-ki, usunąć gniazda nasienne przez ten otwór. Wypłukać i wysuszyć. Tak przygotowane papryki nadziewać kapustą, a górę zamykać kawałeczkiem papryki, aby podczas pasteryzacji nie uciekało nadzienie. Papryki układać w pękatych słoikach, zalać zalewą i pasteryzować przez 20 minut.___________________________________________________________________PAPRYKA W POMIDORACHBarbara Chrząszcz z Klubu Gosposia, ul. Portowa 51/1, 82-340 Tolkmicko

Składniki:3 kg papryki, przecier z pomidorów własnych, ½ szklanki oleju, ½ szklanki cukru, ¼ szklanki octu, 1 łyżka soli, pieprz, ziele angielskie, liść laurowy. Wykonanie:Paprykę oczyścić, pokroić w kawałki, podgotować przez 3-4 minuty, odcedzić. Zagotować składni-ki na sos, paprykę z sosem wkładać do słoiczków, pasteryzować.___________________________________________________________________


KRÓLOWA JESIENNEGO WARZYWNIKA DYNIA W PRZECIERZE ŻURAWINOWYMKrystyna Łuczyńska, ul. Kościuszki 20A, 13-306 Kurzętnik

Składniki:dynia, owoce żurawiny, miód wielokwiatowy, sok z cytryny, goździki, laska cynamonu, anyż gwiazdkowyWykonanie:Dynię obrać, pokroić w kostkę, umieścić na sicie i zanurzyć na kilka minut we wrzątku, odsączyć i wrzucić do garnka z niewielką ilością wody. Gotować niezbyt wolno i długo, dodać goździki, laskę cynamonu, anyż gwiazdkowy. Zagotować żurawinę, gorącą przetrzeć przez sito i wrzucić do garnka. Dodać miód i ciągle mieszając powoli doprowadzić do wrzenia. Gorącym przecierem zalać dynię, pasteryzować przez około 20 minut. ___________________________________________________________________RYDZE MARYNOWANEBarbara Hadała, Wargielity 10, 11-200 Bartoszyce

Wykonanie:Rydze obgotować. Przygotować zalewę octową z przyprawami (pieprz, sól, gorczyca, cebula, liść laurowy, ziele angielskie). Grzyby włożyć do zalewy, zagotować, przełożyć do słoików, pasteryzować przez 20 minut.___________________________________________________________________MAZURSKA KONFITURA DYNIOWO-ŚLIWKOWAZespół Szkół nr 6 im. Macieja Rataja w Ełku, ul. Kajki 4

Składniki:½ kg miąższu z dyni, ½ kg śliwek węgierek, kawałek kłącza imbiru, 1 kg cukruWykonanie: Dynię obrać, usunąć pestki, miąższ pokroić w kostkę. Śliwki wydrylować, połączyć z dynią. Dodać pozostałe składniki, doprowadzić do wrzenia. Gotować na małym ogniu przez 15 minut. Gorącą konfiturę nakładać do słoików. Zamknąć. Postawić do góry dnem.___________________________________________________________________CEBULAKI Alicja Paszkiewicz ze Stowarzyszenia Koło Giżowskich Bab, Giże 32, 19-411 Świętajno

Składniki:2 szklanki mąki, jajo, sól, łyżeczka cukru, 30 g drożdży, 3/4 szklanki mleka, 2 łyżki masła, 3-4 średniej wielkości cebule, 1 łyżka cukru, 1 łyżka kwaśnej śmietany, 2 łyżki startego sera twardego, sól, pieprz, tłuszcz do blaszkiWykonanie:Zrobić rozczyn, drożdże rozetrzeć z cukrem, dodać mąkę i tyle mleka, żeby była konsystencja gęstej śmietany, pozostawić do wyrośnięcia. Mąkę przesiać, dodać rozczyn, olej lub stopioną margarynę, jajo, resztę mleka, szczyptę soli. Wyrobić ciasto, podzielić na 12-16 równej wielkości kawałków. Z każdego kawałka uformować kulkę, lekko ją spłaszczyć. Placki ułożyć w dość dużej odległości od siebie na wysmarowanej tłuszczem blaszce. Przykryć ściereczką i pozostawić do wyrośnięcia.


Cebulę pokroić w krążki i podsmażyć krótko na tłuszczu, dodać odrobinę wody i poddusić. Po odparowaniu wody dodać łyżkę kwaśnej śmietany i zagotować, przyprawić solą i pieprzem. Placki spłaszczyć w środek włożyć cebulę, posypać startym serem. Piec w średnio gorącym piekar-niku do zrumienienia.___________________________________________________________________KROKIETY Z PIECZARKAMI Barbara Krejczman ze Stowarzyszenia Koło Giżowskich Bab, Giże 32, 19-411 Świętajno

Składniki na ciasto naleśnikowe:2 szklanki mleka, 1½ szklanki mąki pszennej, 1 jajo, szczypta soliSkładniki farszu:300 g pieczarek, 2 cebule, sól, pieprz do smaku (farsz musi być pikantny), 2 łyżki masła klarowanegoSkładniki panierki:2 jaja, ok. 1 szklanka bułki tartejWykonanie:Mleko wymieszać z jajkiem, dodać sól, intensywnie wymieszać, następnie mieszając dosypać mąki. Usmażyć naleśniki. Farsz: pieczarki oczyścić, pokroić w talarki, cebule w półksiężyce. Podsmażyć na maśle razem z cebulą, przyprawić solą i pieprzem. Gdy cebula się zeszkli i nabierze złotego koloru farsz jest gotowy. Na usmażone naleśniki nałożyć wcześniej przygotowany farsz – założyć boki z obu stron naleśnika i zwinąć w rulon. Panierować w bułce, jaju i ponownie w bułce. Smażyć na rozgrzanym tłuszczu na rumiano z każdej strony.___________________________________________________________________KAPUSTA HELUSIHelena Jamińska, Wiśniowo Ełckie 67, 19-335 Prostki

Wykonanie:Szatkujemy kapustę dodajemy tarkowaną marchew, wygniatamy z solą. Zostawiamy do ukiszenia w ciepłym miejscu, od czasu do czasu ugniatamy. Podajemy doprawioną olejem rzepakowym.

Produkty regionalne pochodzenia roślinnego i produkty z grzybami – produkty zbożowe i cukiernicze___________________________________________________________________CIASTO ORZECHOWO-MIODOWEBernadeta Kruszyńska, ul. Iławska 5, 14-204 Rudzienice

Składniki:kapusta, czosnek, sól, buraki czerwoneWykonanie:Małe główki kapusty gotujemy w całości do miękkości. Odciskamy, zalewamy zalewą zrobioną z wody, soli, czosnku i buraków.___________________________________________________________________


CIASTKA Z PŁATKÓW OWSIANYCHKoło Gospodyń Wiejskich w Mrocznie, Mroczno 11, 13-324 Grodziczno

Składniki:¾ kostki masła, 1 szklanka pokrojonych śliwek suszonych, 1 szklanka cukru białego, 2 jaja, 1 laska wanilii, 1¼ szklanki mąki, 1 łyżeczka sody oczyszczonej, ¾ łyżeczki cynamonu, ½ łyżeczki soli, 2 ¾ szklanki płatków owsianych błyskawicznych___________________________________________________________________SERNIK Z MAZURSKIEJ CHATYIlona Andrzejewska, ul. Przytorowa 4, 19-404 Wieliczki

Składniki ciasta: 2½ szklanki mąki, 2 żółtka, 1 jajo, ½ szklanki cukru pudru, 1½ łyżeczki proszku do pieczenia, ½ kostki masła, łyżka smalcuWykonanie: Zagnieść i wyłożyć blachę razem z bokami.Składniki: 1 kg twarogu, 2 jaja, 4 żółtka, 1½ szklanki cukru pudru, ½ szklanki oleju, mąka ziemniacza-na, ½ l mlekaWykonanie: Jaja ubić z cukrem. Dodać mąkę ziemniaczaną, olej, twaróg. Wymieszać wszystko dokładnie. Wlać mleko, wyłożyć masę na ciasto. Piec przez 1 godzinę i 15 minut w piekarniku nagrza-nym do 170°C. Ubić pianę z 4 białek i ½ szklanki cukru, wyłożyć na sernik i piec przez około 7 minut.___________________________________________________________________PIERNIK PO STAROPOLSKUCecylia Truchan, Monety 19, 19-420 Kowale Oleckie

Składniki:miód, cukier, masło, mąka pszenna, jaja, soda oczyszczona, mleko, sól, cynamon, goździki, imbir, kardamon, orzechy, skórka pomarańczowaWykonanie: Miód, cukier, masło podgrzewamy niemal do wrzenia. Masę studzimy. Do niej dodajemy mąkę, jaja, sodę oczyszczoną rozpuszczoną w mleku, sól, przyprawy. Ciasto wyrabiamy ręką. Bardzo starannie wyrobione ciasto w kształcie kuli wkładamy do kamiennego garnka. Przy-krywamy lnianą ściereczką i umieszczamy w chłodnym pomieszczeniu by powoli dojrzewało. Dojrzałe dzielimy na trzy części i pieczemy. Po 3 dniach placki przekładamy lekko rozgrzany-mi powidłami śliwkowymi.___________________________________________________________________CHLEB SWOJSKI Z ZIARNAMIEko-Piekarnia Sp. z o.o., ul. Składowa 3F, 11-510 Wydminy

Wykonanie:Chleb swojski jest produkowany metodą tradycyjną, poddawany wielogodzinnej fermentacji. Produkowany na naturalnym zakwasie bez dodatku drożdży. Produkowany w 100% z mąki


żytniej z dodatkiem siemienia lnianego, słonecznika i płatków owsianych. Dzięki swej recep-turze zachowuje długo świeżość.___________________________________________________________________CHLEB MONIKIMonika Żukowska, Wiśniowo Ełckie 1/9, 19-335 Prostki

Składniki:2 kg mąki żytniej, 100 g drożdży, 1 łyżka soli, 1 łyżeczka cukruSkładniki zakwasu: 1 szklanka mąki, 1 szklanka wody, szczypta soliWykonanie:Składniki zakwasu mieszamy i odstawiamy na trzy dni. Następnie dodajemy mąkę drożdże, sól, cukier. Wygniatamy intensywnie. Zostawiamy do wyrośnięcia. Rozkładamy na blachy, czekamy aż znowu wyrośnie, wstawiamy do nagrzanego do 180°C pieca i pieczemy przez około półtorej godziny.___________________________________________________________________CHRUŚCIKI Z PIWEMMarianna Doliwa, Wiśniowo Ełckie 2/7, 19-335 Prostki

Składniki:1 kg mąki tortowej, ½ szklanki żółtek, ½ szklanki piwa 5,5% alkoholuWykonanie:Składniki zagniatamy. Rozwałkowujemy i wykrajamy paski, formujemy chruściki. Najlepiej smażyć na smalcu. Podawać posypane cukrem pudrem.___________________________________________________________________CHLEB ZIOŁOWYDanuta Sikora, Wiśniowo Ełckie 5/5, 19-335 Prostki

Składniki:400 g drożdży, szklanka ciepłej wody, ½ kg mąki pszennej, 100 g zmielonej pszenicy, 2 łyżecz-ki soli, ½ łyżeczki cukru, masło, ziołaWykonanie:Wyrabiamy ciasto, odstawiamy na około pół godziny w ciepłe miejsce do wyrośnięcia. Następnie rozwałkowujemy i smarujemy przygotowanym masłem z ziołami (cebula, 4 ząbki czosnku, 5 łodyżek pietruszki, rozmarynu, majeranku). Kroimy w paski, zwijamy w harmonij-kę i układamy do tortownicy. Pieczemy przez 30 minut w piekarniku nasgrzanym do 180°C.___________________________________________________________________CHLEB ORKISZOWY WIOLI Stowarzyszenie Rozwoju Produktu Lokalnego „Wiatraki Mazur” Orzechowo k/ Starych Juch

Składniki:60-70% mąki orkiszowej 1850, 30-40% mąki żytniej sitkowej 1400, około 50 g / 1 kg wypieku siemienia lnianego (koniecznie polskie), wrząca woda do zaparzania mąki żytniej, około 150-200 ml / 1 kg wypieku zakwasu z poprzedniego wypieku, około 10 g / 1 kg wypieku drożdży piekarniczych rozczynionych w ciepłej wodzie


Wykonanie:Wieczorem zalać mąkę żytnią wrzącą wodą, po ostygnięciu dodać pracujący zakwas i odsta-wić na 8-12 godzin dojrzewania w cieple. Dodać mąkę orkiszową, sól, drożdże, siemię lniane. Wyrabiać przez około 10 minut do uzyskania jednorodnej i pulchnej masy (gdy ciasto odcho-dzi od rąk). Pozostawić na około godzinę. Nałożyć do form przetartych olejem rzepakowym. Pozostawić na 30-35 minut do wyrośnięcia. Włożyć do rozgrzanego do temperatury 180°C piec i piec przez godzinę. Wyjąć z foremki do wystudzenia.___________________________________________________________________ROGALIKI KSIĄŻĘCERenata Biernacka, Bielica 9, 14-407 Godkowo

Składniki ciasta: 2 jaja, kostka drożdży, 1 łyżeczka cukru, 0,4 l kwaśnej śmietany, ½ kostki smalcu, 1 kostka masła, mąka – ile wejdzieSkładniki nadzienia: 5 kg cukinii (2½ kg tarkowanej na grubych otworach, 2½ kg pokrojonej w kostkę), 4 galaret-ki pomarańczowe, 2 opakowania (po 200 g) kandyzowanej skórki pomarańczowej, 1 olejek pomarańczowy, 1 kg cukru, odrobina kurkumy, szczypta kwasku cytrynowego. Wykonanie: Drożdże, śmietanę, cukier i 1 łyżkę mąki ucieramy, następnie dodajemy pozostałe składniki i zagniatamy ciasto. Składniki na nadzienie wkładamy do garnka, podduszamy a następnie gotujemy. Z ciasta robimy trójkąty, nakładamy nadzienie, pieczemy.___________________________________________________________________BABKA Z LUKREMBarbara Tuzimek, ul. Młyńska 1/1, 82-340 Tolkmicko

Składniki:mąka, jaja, masło, olej, proszek do pieczenia, cukier, cukier waniliowy, budynie waniliowe, cukier puder, olejek waniliowy___________________________________________________________________PIERNIKI CAŁUSKIZbigniew Irla, Janowo 17, 82-310 Elbląg

Składniki:1 szklanka cukru, 1 szklanka miodu, 2 jaja, 1 łyżeczka mielonego cynamonu, 1 łyżeczka mie-lonych goździków, 1 łyżeczka świeżej sody, ½ kg mąki, wosk pszczeli do smarowania blachyWykonanie:Jaja utrzeć z cukrem, dodać przyprawy i miód (zimny i płynny). Dosypać mąkę i wyrobić cia-sto jak na miękkie bułki. Utoczyć z ciasta wałek grubości kciuka, podzielić na odcinki 1,5 cm. Nagrzane w piekarniku blachy posmarować woskiem. Z pokrojonego ciasta zrobić kuleczki i ułożyć na blasze. Piec w temperaturze 180°C przez 12 minut. Ciastka zdejmować z blachy na gorąco.___________________________________________________________________


CHLEB NA ZAKWASIEJan Szczęsny, Godkowo 2/2, 14-407 Godkowo

Składniki:800 g mąki żytniej – typ 700; 400 g mąki pszennej chlebowej – typ 700; 3 szklanki mąki ra-zowej żytniej; 6 płaskich łyżeczek soli; 3 pełne łyżeczki cukru; ½ szklanki ziaren słonecznika; 1/3 szklanki ziaren siemienia lnu; 1 łyżeczka nasion kminku; 5 szklanek wody; 0,3 l zakwasuWykonanie: Wszystkie produkty wymieszać i wyrobić ciasto. Odłożyć do słoika 3 duże łyżki ciasta na za-kwas do następnego wypieku. Słoik z ciastem/zakwasem można przechowywać w lodówce do 10 dni. Wyrobione ciasto przełożyć do 2 blach keksówek. Blachy przykryć płótnem, odstawić w ciepłe miejsce do wyrośnięcia ciasta. Wypiekać w piekarniku elektrycznym z termoobie-giem w temperaturze 200°C przez 60 minut.___________________________________________________________________DYNIOWY CHLEBEK MOJEJ MAMYKrystyna Łuczyńska, ul. Kościuszki 20A, 13-306 Kurzętnik

Składniki:kapusta, czosnek, sól, buraki czerwone___________________________________________________________________ROGALIKI TOPIONE W WODZIEKrystyna Hadała, Wargielity 10, 11-200 Bartoszyce

Składniki:1 kg mąki, ½ kg masła, 5 jaj, ½ l śmietany, 100 g drożdży. Nadzienie: ½ kg mielonych orze-chów włoskich, szklanka cukru, szklanka mleka___________________________________________________________________CHLEB ORKISZOWY Z ORZECHAMI WŁOSKIMIJanina Hadała, Wargielity 10, 11-200 Bartoszyce

Składniki:zakwas, mąka pszenna typ 750, mąka żytnia typ 720, mąka orkiszowa, orzechy włoskie, sól do smakuWykonanie: W równych częściach mieszamy mąki, dodajemy zakwas, sól i orzechy. Następnie zarabiamy ciasto, odstawiamy w blaszkach na 12 godzin do wyrośnięcia, pieczemy przez 1 godzinę i 15 minut w temperaturze 200°C.___________________________________________________________________TORT MAKOWYHalina Smyk, ul. Parkowa 3/9, 14-520 Pieniężno

Składniki ciasta:½ kg maku; 1½ szklanki cukru, 8 jaj, ¾ szklanki bułki tartej, 2 łyżeczki proszku do pieczeniaSkładniki masy:2 kostki masła, 4 jaja, 1 szklanka cukru, 2 łyżki stołowe kakao


Wykonanie: Mak sparzyć i zemleć, żółtka oddzielić od białek i ucierać je z cukrem na pulchną masę, dodając stopniowo mak. Na końcu dodać bułkę tartą wymieszaną z proszkiem. Delikatnie wymieszać z ubitą pianą. Piec przez ok. 40 minut w średnio nagrzanym piekarniku.Wykonanie masy: Jaja ubić z cukrem na parze, ostudzić. Masło utrzeć na puch i dodać ubite jaja i kakao. Ciasto przełożyć masą.___________________________________________________________________CHLEB WIEJSKIPiekarnia „Delicja”, ul. 1 Maja 3, 14-520 Pieniężno

Składniki:90 kg mąki żytniej typ 720, 10 kg mąki pszennej typ 750, woda, sól, drożdżeWykonanie:Chleb wiejski produkowany jest metodą wielofazowej fermentacji. Jest aromatyczny, pachnący i zachowuje świeżość przez długi okres czasu.___________________________________________________________________MAZURSKIE CIASTECZKA ADWENTOWESiedlisko na Półwyspie Marianna Koss, Kazimierz Koss, Wierzba 1, 12-220 Ruciane Nida

Składniki:300 g mąki, 300 g cukru pudru, 300 g masła, 6 jaj, 250 g migdałówWykonanie: Utrzeć masło z cukrem, dodawać żółtka, migdały, mąkę. Na końcu dodać pianę z białek. Masę ułożyć na blasze, wysmarowanej tłuszczem, posypać cukrem i migdałami, upiec na złoty kolor, pokroić w ukośne prostokąty.

Regionalne napoje alkoholowe___________________________________________________________________NALEWKA Z CZARNEJ PORZECZKIKoło Gospodyń Wiejskich w Mrocznie, Mroczno 11, 13-324 Grodziczno

Składniki:2,5 kg porzeczek, 1,5 kg cukru, 1 l spirytusu___________________________________________________________________SĄPŁACKA NALEWKA ZNAKOMITAZofia Kubicka, Sąpłaty 19, 12-100 Dźwierzuty

Wykonanie:Przygotować 5 litrowy słój i zaczynając od truskawek w czerwcu wkładać do słoja po ½ l owoców jagodowych, zalewać je alkoholem 40% (nie więcej niż ½ l) i dosypywać 1½ szklanki cukru. Alkohol wg uznania – bardzo dobry jest rum. Dosypujemy jagody czarne, agrest, czereśnie, wiśnie, śliwki itp. (nie dodajemy poziomek, bo mają za dużo goryczki). Na koniec dodajemy jesienne maliny. Po 2 tygodniach od zapełnienia słoja zlewamy nalew do butelek i przechowujemy w piwnicy, im dłużej stoi tym nalewka jest lepsza.___________________________________________________________________


NALEWKA Z CZARNEJ PORZECZKI „WYKWINTNA PORZECZKÓWKA”Marianna Nowikowska, ul. Jeziorna 24/4, 19-404 Wieliczki

Składniki: 1 kg czarnej porzeczki, 2-3 szklanki cukru, ¼ l spirytusu, ½ l wódkiWykonanie: Czarną porzeczkę zasypujemy cukrem, odstawiamy na 3 dni. Od czasu do czasu należy prze-mieszać. Po 3 dniach dodajemy spirytus / wódkę, odstawiamy na 3 tygodnie. Po 3 tygodniach zlewamy. Nalewka jest gotowa do spożycia.___________________________________________________________________NALEWKA „ARCYDZIĘGIELÓWKA”Jadwiga Mackiewicz, Kaliczki 15A, 12-230 Biała Piska

Składniki:korzeń arcydzięgla wykopany w maju i ususzony, łyżeczka startej skórki pomarańczowej, kilka ziaren kardamonu, ½ l wódkiWykonanie: Wszystkie składniki zalać wódką, szczelnie zamknąć i pozostawić na 10 dni. Następnie rozlać do butelek i pozostawić do dojrzewania na kilka miesięcy.___________________________________________________________________TRUNEK Z BITWY POD PROSTKAMIHelena Jamińska, Wiśniowo Ełckie 67, 19-335 Prostki

Składniki:100 g drożdży, 1 kg cukru, 4 l wodyWykonanie:Składniki mieszamy, odstawiamy na ok. 6 miesięcy, następnie gotujemy i destylujemy. Przele-wamy do butelek.___________________________________________________________________CIOCIOSAN BABUNIIrena Andryszczyk, Wiśniowo Ełckie 5/1, 19-335 Prostki

Składniki:5 l wody przegotowanej i ostudzonej, 1 kg ryżu, 2 kg cukru, 7 goździków, 70 g drożdży, 7 ziaren pieprzu, 70 g rodzynek, 11 ziaren ziela angielskiego, po 1 łyżeczce gałki muszkatołowej, tymianku i imbiru, 2 opakowania cukru waniliowego, 1 cytryna pokrojona w kostkę.Wykonanie:Wszystkie produkty wymieszać i odstawić w ciepłym miejscu na ok. 4 tygodnie. Po tym czasie przecedzamy przez gazę, dodajemy 2 szklanki cukru rozpuszczonego w roztworze i odstawiamy jeszcze na 2 tygodnie. Po tym czasie przelewamy w butelki.___________________________________________________________________


CYTRYNÓWKA Z MIODEM Urszula Hendzel ze Stowarzyszenia Koło Giżowskich Bab, Giże k/ Świętajna

Składniki:10 cytryn, 4-5 łyżek miodu, ½ l spirytusu 95%, 3 łyżki cukruWykonanie:Wycisnąć sok z cytryn, podgrzać go i rozpuścić w nim cukier i miód. Wlać do słoja, uzupełnić do ½ l wodą i dodać cienko skrojone skórki z 2 cytryn. Po ostygnięciu dolać spirytus i odsta-wić szczelnie zamknięte. Po tygodniu przefiltrować i zlać do butelek.___________________________________________________________________DĘBÓWKA MAZURSKA – WINA WILKA… ŻE MOCNA Paweł Wilk, Makosieje 20, 19-314 Kalinowa

Wykonanie:Dębówka produkowana jest z tzw. drugiego życia wytłoczyn z wina aroniowego ponownie poddanych fermentacji z dodatkiem cukru. Wino jest cienkie w smaku, ale po przerobie-niu na winiak za pomocą aparatury destylacyjnej z zastosowaniem deflegmatora o takich parametrach, by otrzymywany destylat nie przekraczał 60% zawartości alkoholu. Poddawany leżakowaniu w dębowej beczce wg przepisu na leżakowanie Burbona.___________________________________________________________________WINO WILKA – WINO DOMOWE Z OWOCÓW RÓŻYStowarzyszenie Rozwoju Produktu Lokalnego „Wiatraki Mazur” Orzechowo 28, 19-300 Stare Juchy

Składniki:dojrzałe owoce róży (dzikiej i pomarszczonej w podobnych proporcjach) – 1 część; woda o wysokich walorach smakowych (nie twarda i zażelaziona) – 3 części, cukier – 1½-2 części, „matka” z wcześniejszego winaWykonanie:Owoce oczyścić z kwiatostanu i szypułek, a następnie poddać obróbce termicznej. Zmiękczo-ne przepuścić przez maszynkę o dużych oczkach sita. Nasiona oddzielić w wodnym ciepłym roztworze. Do pulpy dodać matkę drożdżową poprzednich lat. Dodać 1 część cukru i wodę. Po kilku dniach przecedzić przetrzeć przez drobne sito, dodać resztę wody i cukier. Po kilku tygodniach spuścić wino znad osadu i jeśli jest taka potrzeba – dodać cukier. Odstawić w chłodniejsze miejsce do ___________________________________________________________________NALEWKA Z KWIATU BZUBarbara Chrząszcz z Klubu Gosposia, ul. Portowa 51/1, 82-340 Tolkmicko

Składniki:50 baldachów kwiatu bzu (musi być biały i dobrze rozwinięty). 700 g cukru, 1 l spirytusu. Wykonanie:Z cukru, 1 l wody zagotować syrop, odstawić do ostygnięcia. W słoju ułożyć baldachy, zalać syropem i przykryć płótnem. Pozostawić na 6 dni w nasłonecznionym miejscu. Sok przelać przez gazę, wymieszać ze spirytusem, odstawić. Nalewka jest najlepsza po 2-3 miesiącach.___________________________________________________________________


NALEWKA ARONIOWO-WIŚNIOWAKamila Chrząszcz, ul. Portowa 51/1, 82-340 Tolkmicko

Składniki:1 kg aronii, 1 kg cukru, 1½ l wody, sok z wiśni, ½ l spirytusuWykonanie:Aronię zamrozić w lodówce, włożyć do garnka, gotować z wodą przez 10 minut. Ostudzić, dodać spirytus i odstawić. Sok wiśniowy przygotowujemy wcześniej. Wiśnie zasypać cukrem, po puszczeniu soku przecedzić, dodać spirytus odstawić. Obydwie nalewki łączymy, najlepsze są po 3 latach.___________________________________________________________________WINKO RÓŻANE „ELIKSIR ZDROWIA”Danuta Bondarenko, ul. Kilińskiego 34, 82-340 Tolkmicko

Składniki:1 kg róży, 1 l wina wytrawnego, ½ kg cukru, 2 l wodyWykonanie:Z cukru ugotować lukier, dojrzałą różę obrać i umyć. Różę wsypać do słoja i zalać gorącym lu-krem, odstawić na 10 dni w ciepłym miejscu. Zlać do garnka, dolać wino i podgrzewać przez 15 minut na małym ogniu nie dopuszczając do wrzenia. Gorące wlać do butelek. Jest to winko zdrowotne.___________________________________________________________________NALEWKA WIŚNIOWABarbara Tuzimek, ul. Młyńska 1/1 82-340 Tolkmicko

Składniki:owoce wiśni, spirytus, cukier___________________________________________________________________NALEWKA SOSNOWA Jan Szczęsny, Godkowo 2/2, 14-407 Godkowo

Wykonanie:W dużym szklanym słoju ułożyć ciasno warstwami 3 l młodych pędów z sosny i 1 kg cukru. Czekamy 2 tygodnie, co pewien czas mieszamy, aż wytworzy się syrop, który zlewamy do czystego naczynia i odstawiamy do lodówki. Do słoika z pędami sosny wlewamy 1 l spirytusu 95%. Czekamy 1 tydzień, co pewien czas mieszamy zawartość słoja. Otrzymany nalew zlewa-my do kolejnego naczynia. Pędy sosny w słoju zalewamy 1 l przegotowanej i ostudzonej wody na 2-3 dni. Zlewamy wodę do trzeciego naczynia. Łączymy otrzymane produkty w proporcji: 1 szklanka 250 ml syropu, 1 szklanka 250 ml nalewu ze spirytusu, 1 szklanka 250 ml wody z trzeciego naczynia. Mieszaninę wymieszać, przefiltrować i przelać do butelek. Odstawić w ciemne miejsce na 6 miesięcy. W okresie zimy niezastąpiony lek na grypy i przeziębienia.___________________________________________________________________


WINO KWIATOWE Z MNISZKA LEKARSKIEGOKrzysztof Baniuszewicz, Królewo 64, 14-300 Morąg

Składniki:5 l kwiatów mniszka lekarskiego (tylko żółte płatki), 6 cytryn, 6 kg cukru, drożdże winne, 15 l wodyWykonanie:Do wina można wykorzystać tylko żółte, zdrowe i czyste płatki mniszka. Kwiaty i pokrojone w plastry cytryny (wcześniej umyte i sparzone) zalać wrzątkiem i odstawić na 3 dni. Zlać płyn, a resztę płatków i cytryn wycisnąć przez gazę. W baniaku fermentacyjnym dodać drożdże i cukier (3 kg), po około 10-14 dniach dodać resztę cukru. Po skończonej fermentacji zlać płyn znad osadu i odstawić do klarowania. Wino klarowne można butelkować i przecho-wywać około 2-3 lata. ___________________________________________________________________ROZGRZEWAJĄCY MIODZIK Z PROCENTAMIEmilia Piaścik, ul. Kilińskiego 11, 82-340 Tolkmicko

Składniki:spirytus 70% , miód pszczeli wielokwiatowy, 2 kg owoców brzoskwiniWykonanie:Owoce brzoskwini zalewamy spirytusem, odstawiamy na 4 tygodnie, następnie całość przecedzamy i do otrzymanego soku dodajemy miód. Ostawiamy na kolejne 3-4 tygodnie. Po upływie tego czasu ponownie całość przecedzamy i wlewamy do butelek. Butelki należy wstawić do chłodnej piwnicy, aby nalewka nabrała smaku i aromatu___________________________________________________________________NALEWKA MIĘTÓWKAKrystyna Greń z Koła Gospodyń Wiejskich w Kamionku Wielkim, Kamionek Wielki, 82-340 Tolkmicko

Składniki:1 l spirytusu, świeże liście mięty, 1 l wody, 1 kg cukruWykonanie:Liście mięty zalać spirytusem (tyle liści mięty, by wszystkie były przykryte alkoholem). Przez 10 dni codziennie zamieszać. Po 10 dniach zlać i połączyć z przegotowaną wodą z cukrem. Przelać do butelek i odstawić.___________________________________________________________________NALEWKA Z JEŻYNY LEŚNEJ Maria Oleszkiewicz, ul. Przybytowska 3/17, 82-340 Tolkmicko

Składniki:2 kg leśnych jeżyn, 1 kg cukru, ½ l spirytusuWykonanie: Jeżyny oczyścić (nie wolno płukać), zasypać warstwowo cukrem w dużym słoju. Postawić w nasłonecznionym miejscu na 7 dni. Po 7 dniach odcedzić jeżyny i dodać spirytus. Pozosta-wić w ciepłym miejscu na 2-3 tygodnie do sklarowania. Nalewka jest tym lepsza, im dłużej stoi.___________________________________________________________________


NALEWKA TARNINOWAKrystyna Hadała, Wargielity 10, 11-200 Bartoszyce

Składniki:1 kg owoców tarniny, ½ l spirytusu, ¼ l wody___________________________________________________________________NALEWKA DYNIOWASiedlisko na Półwyspie Marianna Koss, Kazimierz Koss, Wierzba 1, 12-220 Ruciane Nida

Składniki:1 kg dyni, 1 litr wódki, szklanka wody, szklanka cukruWykonanie:Około 1 kg dyni bardzo dojrzałej obrać ze skóry, wypestkować, pokroić na drobne kawałki, zalać wódką, aby całkowicie przykryć warzywo. Odstawić na 2 tygodnie w ciemne miejsce. Odcedzić, dodać syrop z cukru i wody, odstawić na 1 dzień, przefiltrować, nalać do butelek, przechowywać w zacienionym i chłodnym miejscu. Zamiast cukru można zastosować natural-ny miód pszczeli, a dla wzmocnienia smaku świeży imbir działający rozgrzewająco.

Potrawy – przedsiębiorstwa i szkoły___________________________________________________________________GOŁĄBKI Z CZERWONEJ KAPUSTY Natalia Szumska i Aleksandra Bednarczyk z Zespołu Szkół Zawodowych i Ogólnokształcących w Morągu, ul. Kujawska 1, 14-300 Morąg

Składniki: 1,2 kg czerwonej kapusty, 400 g mielonego mięsa wieprzowego, 2 cebule, 2 jaja, 1 niepełna szklanka świeżego soku jabłkowego, ½ szklanki rosołu, 1 pęczek natki pietruszki, 4 łyżki bułki tartej, 2 łyżki octu winnego, 2 łyżki masła, 2 łyżki cukru, 2 listki laurowe, 6 goździków, sól, pieprz, majeranekWykonanie:Kapustę blanszować kilka minut. Wyjąć, oderwać 8 największych liści. Resztę kapusty po-szatkować, cebulę pokroić w kostkę, z jabłek usunąć pestki, 1/3 pokroić w kostkę, resztę w cząstki. Mięso mielone zagnieść z bułką tartą, jajami, posiekaną natką pietruszki, 1/3

cebuli, kostkami jabłka, doprawić solą, pieprzem i majerankiem. Układać po 2 liście kapusty tak, aby zachodziły na siebie. Rozłożyć na nich farsz. Zwinąć, formując gołąbki. Podsmażyć na tłuszczu z resztą kapusty i cebuli, wlać rosół oraz sok jabłkowy. Dodać pozostałe jabłka, goździki, liść laurowy, doprawić solą, pieprzem, octem, cukrem. Dusić przez 45-60 minut.___________________________________________________________________PSTRĄG ZAPIEKANY Z WARZYWAMI I ZIOŁAMIMateusz Pinkus z Zespołu Szkół Gospodarczych w Elblągu, ul. Królewiecka 128, 82-300 Elbląg

Wykonanie:Warzywa poddajemy obróbce wstępnej, obgotowujemy wstępnie. Pstrąga patroszymy i solimy, pozbawiamy go oczu i opłukujemy pod wodą, pozbawiamy go kręgosłupa. Na pergaminie


układamy ziemniaki pokrojone na grube plastry, posypujemy solą, pieprzem i mieszanką ziół. Na ziemniaki układamy pstrąga, do którego wcześniej włożyliśmy kawałek masła i zioła. Wokół pstrąga układamy resztę warzyw, tzn. marchew, różyczki kalafiora, oliwki i na pstrąga wykładamy odrobinę kwaśnej śmietany. Pergamin składamy w sakiewkę i u góry zabezpiecza-my wykałaczką przed rozwinięciem. Pieczemy w temperaturze 250°C około 12 minut. Po upieczeniu wykładamy sakiewkę z pstrągiem na talerz i podajemy konsumentowi.___________________________________________________________________PIEROŻKI Z HREĆKĄZajazd „Pod Kłobukiem”, ul. Zamkowa 1, 14-330 Małdyty

Składniki ciasta: 1 kg mąki, 1 kostka masła, ciepła woda, sólWykonanie:Zagniatamy ciasto ze składników, odstawiamy przykryte, aby odpoczęło.Składniki farszu: 200 g wędzonego boczku, ½ kg kaszy gryczanej, 1 l wody, 600 g twarogu półtłustego, 1 pęczek mięty, sól, pieprzWykonanie: Boczek kroimy w kostkę, podsmażamy w rondelku, dodajemy kaszę i podlewamy wodą. Zagotowujemy, przykrywamy folią aluminiową i przykrywką, odstawiamy na 1 godzinę. Po wystygnięciu do kaszy dodajemy zmielony twaróg i poszatkowaną świeżą miętę, doprawiamy do smaku solą i pieprzem. Formujemy pierożki średniej wielkości. Okraska: Pachwina wędzona pokrojona w paseczki i podsmażona. Do dekoracji listki świeżej mięty.___________________________________________________________________PIECZEŃ WOŁOWA PO MAZURSKUWPPHU Vitalis Tadeusz Kawa, Zastawno 37, 14-440 Młynary

Składniki: 1½ kg wołowiny bez kości lub serce wołowe, ½ l maślanki, 2 łyżki masła, 2 łyżki łoju woło-wego, skórka z wędzonej słoniny, ziele angielskie, pieprz, liść laurowy, ½ l kwaśnej śmietany, jagody jałowcaWykonanie: Mięso umyć i włożyć na 3-4 dni do maślanki. Trzymać w chłodzie. Następnie obmyć, osuszyć i obsmażyć na przyrumienionym maśle lub margarynie wraz z łojem z wędzoną skórką od słoniny. Gdy mięso się zrumieni, zalać gorącą wodą, tak by je przykryła. Dodać ziarna ziela angielskiego, listek laurowy. Po ok. 2 godzinach zalać niewielką częścią śmietany i dusić do miękkości jeszcze przez pół godziny. Dodać resztę śmietany oraz 10 jałowcowych jagód, które nadadzą pieczeni smaku dziczyzny i pikantności. Jeszcze raz zagotować, sos zaciągnąć 2 łyżkami śmietany, przecedzić przez sito, przyprawić, pokroić na plastry, podawać z pyzami ziemniaczanymi i sałatą ze szczypiorkiem i natką pietruszki. ___________________________________________________________________KURKI Z KASZĄ GRYCZANĄ NA KRUCHYM CIEŚCIE W TOWARZYSTWIE KACZKIPiotr Chłopik, Jacek Marszalewski z Zespołu Szkół Zawodowych i Ogólnokształcących im. 9 Drezdeńskiej Brygady Artylerii w Morągu, ul. Kujawska 1, 14-300 Morąg


Składniki ciasta: 250 g mąki (pszennej tortowej), 150 g masła, 1 łyżeczka soli, 1 jajoSkładniki nadzienia: 200 g kaszy gryczanej, 400 g kurek, 1 cebula, 2 łyżki oliwy z oliwek, 300 g twarogu, 6 łyżek śmietany kremowej, 2 duże jaja, zioła, sól i grubo mielony czarny pieprz, ½ szklanki pestek słonecznika oraz pieczona kaczka i sos śmietanowo-ziołowyWykonanie:Ciasto kruche: Mąkę przesiać na stolnicę lub blat kuchenny usypując wzgórek. Zrobić w nim wgłębienie, dodać pokrojone w kosteczkę masło, sól oraz wbić jajo. Zagarniać palcami mąkę do środka, rozcierając ją palcami z masłem. Wlać 1 łyżkę wody i szybko łączyć składniki w kulę. Ciasto jeszcze przez chwilę powyrabiać, aż będzie gładkie (ciasta kruchego nie należy za długo wygniatać, wówczas będzie idealnie kruche i sypkie). Połówkę ciasta rozwałkować na podsypanej mąką stolnicy na placek o średnicy nieco większej niż średnica formy. Zawi-nąć ciasto na wałek i tak przenieść je do formy. Ciastem wyłożyć dno i boki formy. Spód po-dziurkować widelcem, wstawić do lodówki na czas nagrzania się piekarnika do 190°C. Formę nakryć kawałkami papieru do pieczenia lub najlepiej folii aluminiowej, tak aby zakrywałam również boki ciasta. Na wierzch wysypać suchą fasolę lub ryż rozprowadzając je równomiernie po całej powierzchni ciasta. Obciążenie to spowoduje, że jego spód nie będzie podnosił się podczas pieczenia. Wstawić do nagrzanego piekarnika i piec przez 15 minut. Następnie usu-nąć papier lub folię wraz z obciążeniem i piec przez kolejne 12-15 minut na lekko złoty kolor. Wyjąć z piekarnika i przestudzić.Kaszę gryczaną ugotować w osolonej wodzie, odcedzić. Kurki opłukać, osuszyć, większe grzyby pokroić. Cebulę obrać i pokroić w kosteczkę. Na patelni rozgrzać masło i zeszklić cebulę nie rumieniąc. Dodać kurki i smażyć przez około 8 minut, redukując cały powstały sok. Wymieszać kaszę gryczaną z kurkami, pokruszonym serem białym, śmietaną, jajami i ziołami. Wyrobić nadzienie, doprawiając sporą ilością świeżo zmielonego pieprzu i solą do smaku. Nadzienie wyłożyć na upieczony spód, wyrównać i docisnąć, posypać po wierzchu pestkami słonecznika. Piec przez 30 minut w piekarniku nagrzanym do 180°C (standardowe grzanie góra i dół). Po upieczeniu odczekać chwilkę, aż nadzienie lekko przystyganie i zwiąże się. Sos: Na maśle zeszklić cebulę, dodać śmietanę, zioła oraz sól i pieprz do smaku. Pieczenie kaczki: Porcje kaczki natrzeć solą, pieprzem i majerankiem. Odstawić na 1 godzinę do lodówki. Piec przez ok. 1 godzinę pod przykryciem, na 15 minut przed końcem zdjąć przy-krycie, aby ładnie się zarumieniała.___________________________________________________________________GĘŚ PIECZONA Z JABŁKAMI I ŻURAWINĄ SERWOWANA NA CZERWONEJ KAPUŚCIE Zespół Szkół nr 6 im. Macieja Rataja w Ełku, ul. Kajki 4

Gęś pieczona Składniki: gęś, 1½ kg jabłek (szara lub złota reneta), 200 g żurawiny, 3 ząbki czosnku, 2 łyżeczki maje-ranku, sok z cytryny, łyżka miodu, kieliszek jałowcówki lub ginu, sól, pieprzWykonanie: Gęś umyć, osuszyć i natrzeć mieszaniną miodu, soku z cytryny, jałowcówki, majeranku, czosnku, soli i pieprzu. Odstawić przyprawioną gęś w chłodne miejsce na czas od 2 do 24


godzin. Jabłka umyć, usunąć gniazda nasienne, przekroić na pół. Ułożyć mięso z jabłkami i żurawiną w rękawie do pieczenia i piec w nagrzanym do temperatury około 200°C. Czas pie-czenia wynosi tyle godzin, ile waży gęś. Na 30 minut przed końcem pieczenia przeciąć folię, aby gęś przyrumieniła się na złoty kolor, a skórka stała się chrupiąca. Podawać na czerwonej kapuście z konfiturą jabłkowo-żurawinową przyprawioną zielonym pieprzem. Konfitura jabłkowo-żurawinowa z zielonym pieprzem Składniki: 400 g jabłek, 400 g suszonej żurawiny, 50 g miodu naturalnego, 50 g masła, przyprawy: pieprz zielonyWykonanie: Przeprowadzić obróbkę wstępną jabłek i żurawiny, jabłka pokroić w kostkę. Masło i miód rozpuścić w rondelku. Dodawać kawałki jabłek i żurawiny i krótko poddusić. Na koniec przy-prawić zielonym pieprzem. Konfiturę podawać w blanszowanych połówkach jabłek.

Kapusta czerwona Składniki: 1 kg czerwonej kapusty, 30-50 g miodu, 100 ml domowego wina owocowego, 100 g suszonej żurawiny, sok z cytryny, sól, pieprz (czarny, zielony)Wykonanie: Kapustę oczyścić, opłukać i poszatkować. Sparzyć, blanszować przez kilka minut z dodatkiem soku z cytryny. Odcedzić i dusić z dodatkiem domowego wina owocowego i miodu. Pod koniec duszenia dodać żurawinę i przyprawy. Podawać na ciepło.___________________________________________________________________PIEROGI Z FARSZEM Z KACZKI NA SOSIE ŚMIETANOWO--OGÓRKOWYMDwór Kaliszki, Kaliszki 17, 12-320 Biała Piska

Składniki na 1 kg farszu: 2 kacze udka, 150 g razowego chleba, 1 cebula, 1 szklanka sosu do pieczonej kaczki, 150 g wątróbki drobiowejWykonanie:Udka kacze pieczemy w 140°C przez 45 minut, wątróbkę w tej samej temperaturze przez 10 minut. Mięso należy przyprawić do smaku (tymianek, majeranek, pieprz, sól, itp.). Upieczone mięso oddzielić od kości, zmielić lub wyłożyć do miksera wraz z wątróbką i chlebem razowym pokrojonym w kostkę (bez skórki), następnie dodać sosu pieczeniowego i doprawić do smaku. Zawijamy w klasyczne ciasto pierogowe i gotujemy. Składniki na sos: 1 łyżka kminu rzymskiego, natka pietruszki, ogórki kiszone, cebula, 10 ml śmietany 30%Wykonanie:Kroimy ogórki w cienkie paski Julien i cebule w piórka, na patelnię dajemy łyżkę masła, cebulkę przez chwilę przesmażamy, następnie dodajemy ogórki, chwilę smażąc całość. Na koniec dolewamy śmietanę, doprawiamy i posypujemy kminkiem. Ugotowane pierogi układamy na półmisku, polewamy sosem śmietanowo-ogórkowym.___________________________________________________________________


LIN A‘LA FLACZKIHotel Tajty Sp. z o.o., ul. Przemysłowa 17, 11-500 Wilkasy k. Giżycka

Składniki: lin 750 g, cebula 60 g, pietruszka 50 g, seler 50 g, pieczarki 50 g, śmietana 150 g, mąka pszen-na 40 g, masło 45 g, sól, pieprz, majeranek, gałka, imbir, wywar rybnyWykonanie: Warzywa, pietruszkę pieczarki poszatkować w paski. Udusić pojedynczo na maśle. Dodać wywar rybny, doprawić śmietaną. Paski lina poddusić w wywarze rybnym, zredukować, dodać po kolei jarzyny. Dusić przez 15 minut.___________________________________________________________________DZIK DUSZONY Z GRZYBAMIPolska Akademia Nauk Dom Pracy Twórczej, Wierzba 7, 12-220 Ruciane-Nida

Składniki: 1 kg mięsa drobnego z dzika klasy I (łopatka, szynka, karkówka, boczek), marynata do dzika, 1 kg świeżych grzybów, 1 szklanka wywaru z kości, 1 średnia cebula, 4 łyżki smalcu, 4 łyżki masła, ½ kg kwaśnej śmietany, sól i pieprz do smakuWykonanie: Mięso dokładnie umyć i osączyć z wody, włożyć do emaliowanego lub szklanego naczynia, zalać marynatą i odstawić do lodówki na trzy dni. Przewracać w marynacie dwa razy. Wyjąć z lodówki przynajmniej na godzinę przed pieczeniem, osączyć i pokroić na kawałki. Cebulę pokroić w półtalarki. Większe grzyby pokroić na kawałki. Na patelni silnie rozgrzać połowę masła i smalcu, obsmażyć mięso ze wszystkich stron. Na pozostałym na patelni tłuszczu podsmażyć na złoty kolor cebulkę i dodać bulion. Do brytfanny włożyć resztę masła i smalcu, przełożyć podsmażone mięso, dodać grzyby i zalać połową bulionu z cebulką. Dusić mięso z grzybami na małym ogniu, aż będzie całkowicie miękkie (około dwie godziny), podlewając pozostałym bulionem (i ewentualnie wodą od grzybów). Śmietanę zahartować sosem i powoli dodać do mięsa. Więcej nie gotować. Można podawać z podpiekaną kaszą gryczaną, kiszonym ogórkiem.___________________________________________________________________BLINY GRYCZANEZajazd Tusinek Grzegorz Winiarek, Kolonia 2, 12-114 Rozogi

Składniki: 200 g mąki pszennej, 200 g mąki gryczanej, 20 g drożdży, 2 jaja, cukier, ok. ¾ l mleka, 30 g masła, sól, 80 g smalcu wieprzowegoWykonanie:Mąkę pszenną i gryczaną przesiać. Do mąki pszennej dodać drożdże. Rozmieszane z cukrem i ¼ l mleka postawić w ciepłym miejscu. Gdy rozczyn wyrośnie, wsypać mąkę gryczaną, dodać tyle mleka, aby ciasto było gęste jak śmietana. Ubijać starannie łyżką, dodając żółtka, pianę i masło topione oraz sól. Postawić w ciepłym miejscu, aby wyrosło. Małą patelnię sma-rować smalcem wieprzowym, wlewać ciasto na ½ cm. Smażyć na obie strony. Usmażone bliny układać na półmisku ogrzewanym w piekarniku lub postawionym na garnku z gorącą wodą. Podawać: polane masłem lub śmietaną ze śledziem lub kawiorem.___________________________________________________________________


PIERŚ Z KACZKI W SOSIE MALINOWYM Z REJBACZKAMI ZIEMNIACZANYMI Restauracja „Mazuriana”, ul. Sienkiewicza 2, 12-100 Szczytno

Wykonanie:Zapeklowaną wcześniej pierś pieczemy przez około 15 minut. Następnie kroimy w plastry i obsmażamy na patelni. Przyprawiamy solą i pieprzem. Maliny kładziemy na patelnię, zalewa-my czerwonym winem i doprawiamy do smaku. Sos przecieramy przez sito. Podajemy z rejbaczkami kładzionymi i sałatką z buraczków i gruszki.Rejbaczki – tarte ziemniaki odciskamy i dodajemy do przeciśniętych przez praskę ziemniaków gotowanych. Mieszamy z jajami, ciepłym mlekiem i odrobiną krochmalu. Doprawiamy solą i pieprzem. Następnie masę „kładziemy” mokrą łyżką na gotującą się osoloną wodę. Wyjmuje-my po wypłynięciu kluseczek na powierzchnię.___________________________________________________________________BIGOS STAROPOLSKIBar Restauracyjny Karczma Jagienka Ryszard Sierpiński, Burdąg 4A, 12-122 Jedwabno

Składniki na 40 porcji: 5 kg domowej kapusty kiszonej, 3 kg mięsa (wieprzowego i wołowego), 500 g kości schabo-wych i kości schabowych wędzonych, ogon świński, 1½ kg cebuli, 750 g kiełbasy, pieprz, 50 g grzybów suszonych, 250 g powideł ze śliwek, 150 g mioduWykonanie: Kiełbasę pokroić, mięsa pokroić, obsmażyć. Kości po ugotowaniu oddzielić od mięsa, cebulę udusić. Razem wszystko ugotować na małym ogniu.___________________________________________________________________PIEROGI PIECZONE Z FARSZEM PO MYŚLIWSKUKamil Majewski z Zespołu Szkół Zawodowych, ul. Mrongowiusza 65, 11-700 Mrągowo

Składniki ciasta: 500 g mąki pszennej, 3 jaja, 50 g masła klarowanego, szklanka mleka, cukier, sól, 30 g drożdżySkładniki farszu: 300 g kiełbasy myśliwskiej tradycyjnej produkcji, 50 g suszonych grzybów, 150 g pieczarek, 2 duże cebule, mielony jałowiec, jajo, sól do smaku, kminekWykonanie: Utrzeć drożdże z łyżką letniego mleka, cukrem i łyżeczką mąki, zostawić w ciepłym miej-scu. Do miski przesiać mąkę, dodać 2 jaja i mleko, zagnieść ciasto, wymieszać z zaczynem drożdżowym (wyrabiać przez ok. 15 minut). Gdy ciasto będzie gładkie, dodać masło klaro-wane i wyrabiać jeszcze kilka minut – postawić do wyrośnięcia. Formować krążki, nadziewać farszem, dokładnie sklejać, układać w blaszce posmarowanej tłuszczem. Po wyrośnięciu posmarować roztrzepanym jajem i piec w temperaturze 180°C.___________________________________________________________________PIEROGI PIECZONE Z KASZĄ GRYCZANĄRafał Lis z Zespołu Szkół Zawodowych, ul. Mrongowiusza 65, 11-700 Mrągowo

Składniki ciasta:500 g mąki pszennej, 3 jaja, 50 g masła klarowanego, szklanka mleka, cukier, sól, 30 g drożdży


Składniki farszu:250 g kaszy gryczanej, 10 g tłuszczu, 200 g boczku wędzonego, 100 g cebuli, ser biały 150 g, sól, pieprzWykonanie: Utrzeć drożdże z łyżką letniego mleka, cukrem i łyżeczką mąki, zostawić w ciepłym miej-scu. Do miski przesiać mąkę, dodać 2 jaja i mleko, zagnieść ciasto, wymieszać z zaczynem drożdżowym (wyrabiać przez ok. 15 minut). Gdy ciasto będzie gładkie, dodać masło klaro-wane i wyrabiać jeszcze kilka minut – postawić do wyrośnięcia. Formować krążki, nadziewać farszem, dokładnie sklejać, układać w blaszce posmarowanej tłuszczem. Po wyrośnięciu posmarować roztrzepanym jajem i piec w temperaturze 180°C.___________________________________________________________________SANDACZ MARYNOWANY W LIŚCIACH SELERA PODANY NA CHRUŚCIE ZIEMNIACZANYMGospodarstwo Agroturystyczne „Janczary”, Barczewko 80, 11-010 Barczewo

Składniki: sandacz, ziemniaki, szałwia, kurki, burak, seler, masło klarowane, domowe wino gronowe, cytryna, limonka, rozmaryn, roszponka, miód, pieprz, sól, ocetWykonanie:Filet sandacza pokroić na dwa kawałki, zamarynować w soli, pieprzu i liściach selera. Chrust ziemniaczany: obrać ziemniaki, pokroić w cienkie paski. Ugotować buraki i pokroić w kostkę, przysmażyć na maśle, dodać sól, pieprz, rozmaryn, miód i odrobinę domowego wina gronowe-go. Pokrojone ziemniaki przysmażyć na maśle klarowanym aż do zarumienienia. Zamaryno-waną rybę włożyć do pieca nagrzanego do temperatury 70°C, piec przez 25 minut. Po upieczeniu skropić rybę cytrusami. ___________________________________________________________________SAKIEWKI Z DZICZYZNY FASZEROWANE DARAMI LASU Z SOSEM Z CZERWONEJ PORZECZKI PODANE Z ZIEMNIAKAMI W MUNDURKACHFirma Gastronomiczna „Krys-Stan” Krystyna Dziodko, Stanisław Dziodko, ul. Kolejowa 11A, 10-284 Olsztyn

Składniki zalewy: czerwone wytrawne wino, warzywa (marchew, pietruszka, seler, cebula), listek laurowy, jało-wiec, ziele angielskie, pieprz czarny.Wykonanie: Dziczyznę odżyłować i umyć, osuszyć w ręczniku papierowym i wygnieść dokładnie rękami, umieścić w naczyniu najlepiej glinianym i zalać przestudzoną marynatą. Marynować przez dwa, a nawet trzy dni, każdego dnia przekręcając mięso na drugą stronę. Po tym czasie wyjąć z bejcy, osuszyć, pokroić w plastry, natrzeć solą i pieprzem, dodać podsmażone na masełku „dary lasu”, uformować zgrabne sakiewki, podsmażyć na smalcu, przełożyć do brytfanny, podlać wywarem mięsnym przygotowanym z pozostałych elementów dziczyzny, dusić do miękkości. Wytworzony podczas pieczenia sos doprawić czerwoną porzeczką.___________________________________________________________________


ZUPA Z BRUKWISiedlisko na Półwyspie Marianna Koss, Kazimierz Koss, Wierzba 1, 12-220 Ruciane-Nida

Składniki: brukiew, olej, ziemniaki, wywar, pory, seler, marchew, schab, biały pieprz, kminek, sólWykonanie: Warzywa umyć, obrać, pokroić w kostkę zeszklić na maśle, dodać wodę, gotować przez około 40 minut. Dodać pokrojony drobno por i w kostkę pokrojony schab, gotować jeszcze przez 20 minut. Doprawić solą, pieprzem białym i kminkiem.___________________________________________________________________KARTACZE Z MIĘSEM W SOSIE GRZYBOWYM UDEKOROWANE NATKĄ PIETRUSZKIAleksandra Zdaniukiewicz, Bartosz Zwierzyński z I Liceum Ogólnokształcące im. Adama Mickiewicza, ul. Mickiewicza 6, 10-551 Olsztyn

Składniki: 2 kg obranych ziemniaków, 1 kg ziemniaków gotowanych w mundurkach, 650 g karkówki, 3 cebule, 200 g boczku surowego, 200 g boczku wędzonego, sól, majeranek, 2 garści suszo-nych prawdziwków, 2 łyżki masła, słodka śmietanka 30%, kwaśna śmietana 18%, cukier, mąka, pieprz, natka pietruszki, czosnekWykonanie: Ziemniaki zetrzyj na tarce, odciśnij przez ścierkę. Zebraną wodę odstaw i poczekaj, aż na dnie zbierze się krochmal, dodaj do masy. Dodaj przeciśnięte przez praskę gotowane ziemniaki. Dopraw solą i zamieszaj. Zmiel karkówkę, dodaj wcześniej podsmażoną cebulę, sól, czarny pieprz, majeranek i ½ ząbka czosnku. Otrzymałeś farsz do kartaczy. Z masy ziemniaczanej zacznij formować placuszki, na które nałożysz mięso i zwiniesz w kulkę. Kartacze wrzuć do posolonej wody, gotuj około pół godziny na wolnym ogniu. Wykonanie sosu: Do garnka z podgrzaną wodą wrzuć grzyby, lecz zachowaj wywar. Pokrój grzyby w kostkę, dodaj pokrojoną cebulę i podsmaż na maśle. Do drugiego garnka włóż masło, wsyp 2 łyżki mąki i podsmaż na rumiano. Cały czas mieszając, wlej wywar z grzybów. Zagotuj. Dodaj śmietanę, dopraw solą, pieprzem i szczyptą cukru. Polej sosem kartacze, udekoruj skwarkami boczku i natką pietruszki.

Potrawy – osoby fizyczne___________________________________________________________________KARKÓWKA DUSZONABernadeta Kruszyńska, ul. Iławska 5, 14-204 Rudzienice

Wykonanie: Świeżą karkówkę pokroić w plastry, posolić dodać pieprz, ziele angielskie, liść laurowy i czo-snek. Odstawić na noc w chłodne miejsce. Następnie dodać marchewkę, pietruszkę, 1 małą cebulę i szklankę wody i dusić do miękkości. Podawać jako danie obiadowe na ciepło.___________________________________________________________________


ZUPA JESIENNA Z BRUKWI ŻÓŁTEJ NA GĘSINIEBarbara Kosecka, Anna Klimek z Koła Gospodyń Wiejskich w Mrocznie, Mroczno 11, 13-324 Grodziczno

Składniki:½ kg mięsa gęsiego, ½ kg brukwi, ½ kg ziemniaków, 1 duża marchew, 1 pietruszka, 1 seler, 5 l wody, majeranek, sól, pieprzWykonanie:Do gotującej wody dodać mięso pokrojone w małe kawałki. Oczyścić brukiew, pozostałe warzywa pokroić w paski, sparzyć, dodać do mięsa. Ugotować do miękkości. Wyjąć miękkie mięso z wywaru, włożyć ziemniaki pokrojone w kostkę. Na końcu zupę zmiksować. Doprawić majerankiem, solą i pieprzem. Mięso zalać na talerzach zupą.___________________________________________________________________GĘŚ PIECZONA Z JABŁKAMIIwona Rozwadowska, Elżbieta Zagórska z Koła Gospodyń Wiejskich w Mrocznie, Mroczno 11, 13-324 Grodziczno

Składniki:1 gęś, 1 szklanka białego wytrawnego wina typu „RIESLING”, 4 jabłka, 3 ząbki czosnku, sól, pieprz, majeranekWykonanie:Oczyszczoną gęś natrzeć solą, pieprzem i majerankiem oraz przeciśniętym przez praskę czosn-kiem i pozostawić na kilka godzin. Następnie pokrojonymi w ćwiartki jabłkami wypełnić środek i spiąć wykałaczkami i zasznurować. Przełożyć do brytfanny, wstawić do nagrzanego do 200°C piekarnika. Po upływie 30 minut zlać wytopiony tłuszcz i podlać winem, przykryć przykrywką i piec jeszcze przez ok. 2,5 godziny.___________________________________________________________________BLINY ZIEMNIACZANE MAZURSKIE Elżbieta Panasiuk, ul. Jeziorna 24/15, 19-404 WieliczkiJolanta Czuper, ul. Tunelowa 9, 19-404 Wieliczki

Składniki: 4 kg ziemniaków, sól, 1 l śmietany 18%, 1 kg surowego boczku, liście kapustyWykonanie: 1 kg ziemniaków gotujemy w mundurkach, 3 kg ziemniaków tarkujemy. Łączymy ziemniaki gotowane z tarkowanymi (ziemniaki tarkowane odsączamy na sitku). Lekko solimy do smaku. Na blasze układamy dolne liście kapusty, zalewamy je ciastem ziemniaczanym o grubości 1 cm. Po upieczeniu ściągamy liście, placki kroimy na kawałki, zalewamy sosem.Wykonanie sosu: Boczek kroimy w kostkę, podsmażamy na patelni, dodajemy śmietanę.___________________________________________________________________


MAZURSKI GULASZ „NA DZIKO”Jadwiga Mackiewicz, Kaliczki 15A, 12-230 Biała Piska

Składniki: mięso z dzika (łopatka i golonka), olej, ogórek kwaszony, cebula, czosnek, pieprz naturalny, papryka ostra i słodka, pieprz turecki, sól do smaku, pomidoryWykonanie: Przygotować wywar z kości golonkowych i wrzucić do niego podsmażone, pokrojone w grubą kostkę mięso z dzika. Podgotować przez około pół godziny na małym ogniu. Dodać podsma-żoną na oleju cebulę, czosnek, pomidory bez skórki. Następnie całość doprawić przyprawami, dodatkowo tymiankiem, czombrem i majerankiem. Podawać na gorąco z pieczywem.___________________________________________________________________JESIENNY OBIADKoło Gospodyń Wiejskich „Wisienki” działające przy Stowarzyszeniu Przyjaciół Wiśniowa Ełckiego „Lepsze jutro”, Wiśniowo Ełckie 40, 19-335 Prostki

Zupa bigosowa: Gotujemy wywar mięsny z kości wieprzowych, wkładamy pokrojoną marchewkę, pieczarki, kukurydzę. Doprawiamy sokiem z pomidorów, solą i pieprzem.

Kotlety z niespodzianką:Farsz z kurek: Świeże kurki myjemy i gotujemy. Następnie mielimy i przesmażamy z cebulką. Doprawiamy do smaku solą i pieprzem.Kotlety ziemniaczane: 1 kg ugotowanych ziemniaków przeciskamy przez praskę, dodajemy 1 szklankę mąki i 2 jaja, formujemy kotlety, w środek wkładamy wcześniej przygotowany farsz z kurek. Podajemy polane sosem z kurek z surówką z kiszonej kapusty.___________________________________________________________________GOŁĄBKI BEZ ZAWIJANIA Halina Smyk, ul. Parkowa 3/9, 14-520 Pieniężno

Składniki: 1 kg mielonego mięsa mieszanego, 700 g białej kapusty, 1 szklanka kaszy manny, 2 jaja, 2 cebule, sól, pieprz do smaku, mąka do obtaczania, tłuszcz do smażeniaSkładniki sosu: bulion grzybowy, przyprawy do smakuWykonanie: Kapustę i cebulę pokroić w kostkę, warzywa zagnieść z mięsem, kaszą, jajami i przyprawami na jednolitą masę. Uformować gołąbki obtaczając w mące. Obsmażyć na tłuszczu. Do bulionu dodać przyprawy, włożyć gołąbki do sosu, gotować przez ½ godziny. ___________________________________________________________________POLĘDWICZKI WIEPRZOWEBarbara Chrząszcz z Klubu Gosposia, ul. Portowa 51/1 82-340 Tolkmicko

Składniki:1 kg polędwiczek, 10 plastrów boczku wędzonego, 1 kg pieczarek, 1 kg fasolki szparagowej, ½ l śmietany 36%, ½ kg cebuli, sól, pieprz do smaku, ½ kostki masła.


Wykonanie:Polędwiczki pokroić w dzwonka, owinąć boczkiem, posypać solą i pieprzem, obsmażyć, przełożyć do naczynia żaroodpornego, poddusić do miękkości. Pieczarki usmażyć z cebulą, fasolkę ugotować w lekko osolone wodzie, odcedzić, lekko odparować i podsmażyć na maśle. Polędwiczki zasypać pieczarkami i fasolką. Śmietanę roztrzepać z 1 łyżką mąki, zalać potrawę i zapiekać przez 30 minut.___________________________________________________________________PIEROGI Z ZIEMNIAKAMI I WĄTRÓBKĄ Monika Ptaszkiewicz, Ząbrowiec 51, 14-407 Godkowo

Składniki ciasta: mąka pszenna, woda, sól Składniki farszu: ziemniaki gotowane, wątroba wieprzowa, cebula, przyprawy, olejSkładniki maczajki: masło, śmietana, przyprawy, cebula, mąkaWykonanie:Ciasto wyrobić, rozwałkować w cienkie plastry, wyciąć krążki i nakładać przygotowany farsz. Wykonanie farszu: wątrobę usmażyć z cebulą z przyprawami, dodać ziemniaki, wszystkie składniki dokładnie utłuc, przyprawić. Ugotowane pierogi polać maczajką. ___________________________________________________________________FASZEROWANY KALAFIOR Krystyna Minota z Koła Gospodyń Wiejskich „Aksamitka”, Piasty Wielkie 21/6, 11-220 Górowo Iławeckie

Składniki: kalafior, mięso mielone, sól, pieprz, majeranek, majonezWykonanie:Blanszowany kalafior faszerujemy mięsem doprawionym przyprawami, smarujemy majone-zem, zapiekamy w naczyniu żaroodpornym.___________________________________________________________________ŁEMKOWSKIE PIEROGIAgnieszka Karwecka, ul. Królewiecka 21a, 14-520 Pieniężno

Składniki ciasta:250 g mąki pszennej, 250 g mąki żytniej, 1 szklanka ciepłej wody , 1 jajo, sólSkładniki farszu:250 g kapusty kiszonej, 250 g ziemniaków, 150 g sera białego tłustego, 150 g boczku surowe-go, 3 ząbki czosnku, liść laurowy, ziele angielskie, sól, pieprzWykonanie ciasta:Mąki i sól mieszamy, dodajemy szklankę ciepłej wody, siekamy nożem dodajemy jajko i do-kładnie wyrabiamy ciasto.Wykonanie farszu:Pokrojoną drobno kiszoną kapustę gotujemy do miękkości z dodatkiem liścia laurowego i ziela angielskiego. Ugotowaną kapustę odcedzamy i przesmażamy na patelni z bardzo drob-



no pokrojonym boczkiem.Gotujemy ziemniaki, odcedzamy i ugniatamy dodając biały tłusty ser oraz kapustę kiszoną. Na koniec dodajemy zmiażdżony czosnek oraz solimy i pieprzymy do smaku. Lepimy pierogi i gotujemy. Ugotowane pierogi smażymy na głębokim tłuszczu. Podajemy posypane pokrojo-nym szczypiorkiem.___________________________________________________________________ZUPA KLOPSOWAKrystyna Greń z Koła Gospodyń Wiejskich w Kamionku Wielkim, Kamionek Wielki, 82-340 Tolkmicko

Składniki: ryba zalewowa (różne gatunki), kajzerka, mleko, jajo, cebula, natka pietruszki, włoszczyzna, sól, pieprz czarny i ziołowy, lubczyk, liść laurowy, ziele angielskieWykonanie:Ryby oczyścić, wyfiletować i dwukrotnie zmielić. Kajzerkę namoczyć w mleku i zmielić. Cebulę drobno pokroić i usmażyć. Wymieszać, dodać jajo i przyprawy, formować małe klopsy i ugotować w wywarze warzywnym. Po ugotowaniu – wyjąć klopsy. Z włoszczyzny ugotować nowy wywar, pod koniec gotowania dodać kilka kawałków różnego gatunku ryb oraz głowy ryb. Doprawić do smaku i przecedzić. Do czystego rosołu włożyć ugotowane klopsy, podawać z ugotowanym, drobnym domowym makaronem.___________________________________________________________________KARKÓWKA ZAPIEKANA W POTRAWCEHalina Krajnik, Bajdy 11, 14-230 Zalewo

Składniki: 1½ kg karkówki, 1 paczka przyprawy do mięsa, sól, pieprz, czosnek, ½ kg grzybów, 5 ogórków korniszonów, 3 cebule, 1 przecier pomidorowyWykonanie:Podzielić karkówkę na porcje, przyprawić i odstawić. Dodać pozostałe składniki. Zapiekać przez 1,5 godziny.___________________________________________________________________CEPELINYElżbieta Sekuła, Bogdaniec 1/3, 82-340 Tolkmicko

Składniki: 3 kg ugotowanych ziemniaków, ½ kg mięsa mielonego doprawionego przyprawami, ½ kg mąki ziemniaczanej, 200 g boczku, 300 g cebuli, ½ szklanki olejuWykonanie:Ziemniaki ugotować w mundurkach, zmielić dodać mąki ziemniaczanej, wyrobić ciasto, nabrać dużą łyżką ciasta uformować okrągły placek, włożyć do środka mięso zlepić, w kształt cepelina, wrzucić do gotującej się wody, gotować 10-12 minut, po wyjęciu okrasić zasmażo-nym boczkiem z cebulką.

Warmińsko-Mazurska Izba Rolnicza jest samorządem rolniczym działającym na rzecz roz-wiązywania problemów rolnictwa i reprezentuje interesy zrzeszonych w nim podmiotów.Izba powstała i funkcjonuje na podstawie ustawy z dnia 14 grudnia 1995 r. o izbach rolniczych oraz Statutu z dnia 31 marca 2006 r.W-MIR reprezentowana jest przez 206 rolników, członków Rad Powiatowych działającychw 19 powiatach. Izba wspiera zrzeszenia rolników i organizacje rolnicze oraz współpracujeze związkami zawodowymi rolników, pomagając przy organizacji spotkań, konferencji lub wy-poczynku letniego i zimowego dzieci rolników. Wielokrotnie Izba organizowała i nadal or-ganizuje szkolenia skierowane do rolników i mieszkańców obszarów wiejskich. Na mocy po-rozumienia o realizacji wspólnych zamierzeń umożliwiających powiększenie indywidualnych gospodarstw rolnych Warmińsko-Mazurska Izba Rolnicza aktywnie uczestniczy, w zagospoda-rowaniu gruntów z Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa.Izba od wielu lat współpracuje ze szkołami rolniczymi województwa warmińsko-mazurskiego oraz z zagranicznymi organizacjami i instytucjami rolniczymi. Ponadto Izba współorganizuje krajowe konferencje, targi i wystawy związane z tematyką rolniczą oraz organizuje wyjazdy na rolnicze wystawy międzynarodowe. Ważnym elementem działalności Izby jest bezpłatna po-moc prawna, przy W-MIR swoje dyżury pełnią radcy prawni, którzy udzielają zainteresowanym porad i pomagają w rozwiązywaniu licznych problemów.Warmińsko-Mazurska Izba Rolnicza stara się przekazywać rolnikom informacje potrzebne do prowadzenia produkcji roślinnej i zwierzęcej oraz niezbędne do pełnego wykorzystania środ-ków finansowych dostępnych w ramach unijnych programów skierowanych do producentów rolnych i mieszkańców obszarów wiejskich. W tym celu Izba od początku funkcjonowania wydaje „Biuletyn” Warmińsko-Mazurskiej Izby Rolniczej oraz prowadzi portal informacyjny www.wmirol.org.pl.

Potrzebujeszinformacji i pomocy z zakresu rolnictwa?

Zapraszamy!

Warmińsko-Mazurska Izba Rolniczaul. Lubelska 43 A10-410 Olsztyn

tel/fax 89 534 05 67www.wmirol.org.pl, [email protected]

Biuro czynne od poniedziałku do piątkuw godz. 7.30-15.30

B r o s z u r a w s p ó ł f i n a n s o w a n a z e ś r o d k ó w U n i i E u r o p e j s k i e j w r a m a c h d o t a c j i d l a p u n k t ó w i n f o r m a c j i p u b l i c z n e j „ S i e ć P u n k t ó w I n f o r m a c j i E u r o p e j s k i e j E u r o p e D i r e c t ”

w l a t a c h 2 01 3 -2 017

Chcesz wiedzieć więcej o Unii Europejskiej?

Skontaktuj się z Punktem Informacji Europejskiej Europe Direct-Olsztyn!

ZAPRASZAMY

DO NASZEGO BIURA!!!

PUNKT INFORMACJI EUROPEJSKIEJ EUROPE DIRECT – OLSZT YN

ul. Lubelska 43a, 10-410 Olsz t yn te l . / fax 89 535 48 43

e-mail: europedirec t-olsz t yn@europedirec t-olsz t yn.pl

www.europedirec t-olsz t yn.pl

ZADZWOŃ, PRZ YJDŹ, W YŚLIJ MAIL A!!!

Opracowanie: Punkt Informacji Europejskiej Europe Direct-Olsztyn

Wykonanie: SOC; www.sonc.pl

Publikacja bezpłatna

Smaki Warmii, Mazur oraz Powiśla na stołach Europy

Documents

Transcript of Smaki Warmii, Mazur oraz Powiśla na stołach Europy