Ślady języka obcego w języku ojczystym

4.04.20064.04.2006 Seminarium IESSeminarium IES 11

Ślady języka obcego Ślady języka obcego w języku ojczystymw języku ojczystym

Halina WidłaHalina Widła

Instytut Filologii Romańskiej Instytut Filologii Romańskiej Uniwersytetu ŚląskiegoUniwersytetu Śląskiego


Problemy istotne dla Problemy istotne dla

językoznawcjęzykoznawców:ów:

Jakie są rodzaje interferencji językowej ?Jakie są rodzaje interferencji językowej ?

W fizyce iW fizyce interferencja tonterferencja to zjawisko zjawisko nakładania się nakładania się fal.fal.W językoznawstwie iW językoznawstwie interferencja tonterferencja to zjawisko zjawisko nakładania się nakładania się kodów w kodów w zakresie słownictwa, morfologii, fonetyki, czy składni, a nawet dyskursu.zakresie słownictwa, morfologii, fonetyki, czy składni, a nawet dyskursu.

Kiedy i dlaczego zachodzi interferencja?Kiedy i dlaczego zachodzi interferencja?

Jakie korzyści można odnieść z wiedzy o interferencji?Jakie korzyści można odnieść z wiedzy o interferencji?


Problemy istotne dla dydaktyków:Problemy istotne dla dydaktyków:

1. 1. Ile błędów interferencyjnychIle błędów interferencyjnych popełniają średnio uczniowie na popełniają średnio uczniowie na poszczególnych etapach nauki ?poszczególnych etapach nauki ?

2. 2. Czy warto modyfikować istniejące podręcznikiCzy warto modyfikować istniejące podręczniki, a jeżeli tak, to , a jeżeli tak, to w jakim zakresie i na jakim etapie po to, by dostosować je do w jakim zakresie i na jakim etapie po to, by dostosować je do potrzeb osób wielojęzycznych ?potrzeb osób wielojęzycznych ?

3. 3. Jakich efektówJakich efektów możemy się spodziewać po tej ewentualnej możemy się spodziewać po tej ewentualnej modyfikacji?modyfikacji?


Rodzaje dwujęzycznościRodzaje dwujęzyczności

Wielość definicji dwujęzycznych i osoby dwujęzycznejWielość definicji dwujęzycznych i osoby dwujęzycznej

Definicje opisowe (1), normatywne (2), metodologiczne (3)Definicje opisowe (1), normatywne (2), metodologiczne (3)

1. Wymiar językowy, socjologiczny i psychologiczny1. Wymiar językowy, socjologiczny i psychologiczny2. Wymagania wobec osób , które można nazwać 2. Wymagania wobec osób , które można nazwać dwujęzycznymidwujęzycznymi3. Stopnie dwujęzyczności, stopnie lub różnice między 3. Stopnie dwujęzyczności, stopnie lub różnice między dwoma językami w sytuacji dwujęzyczności, wiek dwoma językami w sytuacji dwujęzyczności, wiek przyswojenia drugiego języka, metoda nauki, postawa przyswojenia drugiego języka, metoda nauki, postawa względem drugiego języka względem drugiego języka


Typy dwujęzycznościTypy dwujęzyczności

W zależności od relacji W zależności od relacji język – myślenie:język – myślenie:

DWUJĘZYCZNOŚĆ ZŁOŻONA:DWUJĘZYCZNOŚĆ ZŁOŻONA:

JEDNOSTKA L1 – ODPOWIEDNIK L2 =JEDNO POJĘCIE

DWUJĘZYCZNOŚĆ WSPÓŁRZĘDNA:DWUJĘZYCZNOŚĆ WSPÓŁRZĘDNA:

JEDNOSTKA L1 – ODPOWIEDNIK L2 = DWA POJĘCIA


BILINGUISME COORDONNÉ BILINGUISME COMPOSÉ

DWUJĘZYCZNOŚĆ WSPÓŁRZĘDNA DWUJĘZYCZNOŚĆ ZŁOŻONADWUJĘZYCZNOŚĆ WSPÓŁRZĘDNA DWUJĘZYCZNOŚĆ ZŁOŻONA

Niveau conceptuel: book livre book = livre

/ / [ ] Niveau lexical: /buk/ /livre/ /buk/ /livre/

Fig. 1. Bilinguismes coordonné et composé (Weinreich, 1953)



W zależności od osiągniętej w obu językach W zależności od osiągniętej w obu językach kompetencji:kompetencji:

DWUJĘZYCZNOŚĆ ZRÓWNOWAŻONA:DWUJĘZYCZNOŚĆ ZRÓWNOWAŻONA:

KOMPETENCJA W KOMPETENCJA W L1 – KOMPETENCJA W KOMPETENCJA W L2

DWUJĘZYCZNOŚĆ DOMINUJĄCA:DWUJĘZYCZNOŚĆ DOMINUJĄCA:

KOMPETENCJA W KOMPETENCJA W L1 > KOMPETENCJA W KOMPETENCJA W L2


Typy dwujęzycznościTypy dwujęzyczności W zależności od wieku przyswajania obu językówW zależności od wieku przyswajania obu języków::

WCZESNA DWUJĘZYCZNOŚĆ WCZESNA DWUJĘZYCZNOŚĆ JEDNOCZESNA / SUKCESYWNA:JEDNOCZESNA / SUKCESYWNA:

L2 nabywany w dzieciństwie i przyswojony przed 10/11 rokiem zycia (LA + LB = dwa języki ojczyste)

DWUJĘZYCZNOŚĆ WIEKU DORASTANIA:DWUJĘZYCZNOŚĆ WIEKU DORASTANIA:

L1 =język ojczysty, L2 przyswojony między 4-5 a 10/11 rokiem życia

DWUJĘZYCZNOŚĆ DOROSŁYCH:DWUJĘZYCZNOŚĆ DOROSŁYCH:L2 przyswojony między 10/11 a 16/17 rokiem zycia L2 przyswojony po 16/17 roku życia



W zależności od statusu obu języków:

DWUJĘZYCZNOŚĆ WZBOGACAJĄCA:

L1 I L2 SPOŁECZNIE WALORYZOWANE = harmonijny rozwój dwujęzyczności

DWUJĘZYCZNOŚĆ ZUBOŻAJĄCA:

L2 waloryzowany kosztem L1L2 waloryzowany i przyswojony kosztem L1



W zależności od W zależności od przynależności i tożsamości kulkurowej:przynależności i tożsamości kulkurowej:

DWUKULTUROWA DWUJĘZYCZNOŚĆ DWUKULTUROWA DWUJĘZYCZNOŚĆ podwójna przynależność kulturowa i dwukulturowa tożsamośćpodwójna przynależność kulturowa i dwukulturowa tożsamość

DWUJĘZYCZNOŚĆ MONOKULTUROWA DWUJĘZYCZNOŚĆ MONOKULTUROWA przynależność i tożsamość związana z L1przynależność i tożsamość związana z L1

DWUJĘZYCZNOŚĆ AKULTUROWA W L2 DWUJĘZYCZNOŚĆ AKULTUROWA W L2 przynależność kulturowa związana z L2, tożsamość poprzez L2przynależność kulturowa związana z L2, tożsamość poprzez L2

DWUJĘZYCZNOŚĆ ANOMICZNA DWUJĘZYCZNOŚĆ ANOMICZNA wahanie co do przynależność kulturowej, niezdefiniowana wahanie co do przynależność kulturowej, niezdefiniowana tożsamość kulturowatożsamość kulturowa


Życie w dwóch światach?Życie w dwóch światach?

Dwujęzyczność:Dwujęzyczność:

-Dwukulturowość? Dwukulturowość?

-Tożsamość?-Tożsamość?

-Separacja? Integracja? Asymilacja?Separacja? Integracja? Asymilacja?


Badania nad dwujęzycznościąBadania nad dwujęzycznościąCelem badań było zbadanie deformacji, jakim podlega język osobniczy na skutek długotrwałego kontaktu z językiem obcym na materiale języków polskiego i francuskiego. Wybrana metoda statystyczna umożliwiła kompleksową analizę zaobserwowanych faktów z wykorzystaniem pojęcia zmiany istotnej, ilościowej i jakościowej.

Badaniami objęto 6 grup probantów, dobranych według kryterium dobrej znajomości języka ojczystego (polska matura) oraz przyswojenia języka drugiego w ramach regularnych kursów.


Zbadano zmiany zachodzące na płaszczyznach: fonetycznej, morfologicznej, składniowej i leksykalnej.

Ewolucja trzech ostatnich różni się w języku mówionym i pisanym.

Czynnikiem wzmacniającym transfer retroaktywny jest tzw. bilingwizm izolowany. W przypadku języka mówionego zaobserwowane istotne zmiany są wprost proporcjonalne do czasu, jaki upłynął od momentu językowej separacji.


Podstawy teoretyczne na których się oparłam, zaczerpnęłam z neurofizjologii. Neurolingwiści od dawna zadawali sobie pytanie, czy przejawy naszej aktywności językowej pozostawiają konkretne ślady w mózgu, czy każdego typu działalność aktywizuje te same czy też różne jego ośrodki.

Istnieje kilka sprzecznych ze sobą teorii dotyczących udziału półkul mózgowych w przyswajaniu nowych wiadomości, a testy służące stawianiu poszczególnych hipotez opierają się głównie na obserwacji chorych i niesprawnych umysłowo.

Tak niepełnych danych nie dało się uznać za w pełni wiarygodne, zaś brak aparatury weryfikującej prawidłowość spostrzeżeń skazywała na spekulacje.


Dopiero zastosowanie metody rezonansu magnetycznego (IRM) w Stanach Zjednoczonych pozwoliło na pierwsze wiarygodne wnioski. W świetle tychże badań okazało się na przykład, że w wypadku osób dwujęzycznych, które przyswoiły język obcy we wczesnym dzieciństwie, bodziec językowy aktywizuje ośrodek Broka odpowiedzialny za dobór właściwych słów i struktur, oraz ośrodek Vernickego odpowiedzialny za semantykę.

W wypadku osób starszych w tych samych warunkach eksperymentalnych w ośrodku Broka aktywizowane są dwa miejsca odległe od siebie. Mamy więc do czynienia z namacalnym dowodem odrębności kodów kształtowanych u osob dojrzałej.

Można więc sobie postawić pytanie, czy pilotażowych badań nie przeprowadzić na grupie osób dwujęzycznych, które opanowały język w określonych warunkach. Teoretycznie rzecz biorąc, im dłużej osoba , która w wieku lat kilkunastu opanowała obcy język i charakteryzuje się wystarczającą, w tym wypadku na poziomie wykształcenia średniego , kulturą słowa, przebywa w warunkach tzw. izolowanego bilingwizmu, tzn. bez kontaktu z językiem ojczystym, tym głębsza powinna być jej zdolność i skłonność do tworzenia wszelkiego typu innowacji.


Wziąwszy pod uwagę wszystkie cechy opisanego zjawiska, zadałam sobie pytanie, czy istnieją określone grupy użytkowników języka, u których tego typu kreatywność językowa wyróżnia się czymś szczególnym na tle pozostałych i czy tego typu cecha mogłaby być jej wyróżnikiem.

Jeśli tak, to jakie kryteria uznać za wystarczające do jej sklasyfikowania oraz, czy otrzymane wymierne wyniki mogłyby posłużyć za podstawę do jej identyfikacji.

Wreszcie, czy dałoby się opracować metodę, która mogłaby być wykorzystana w podobnych badaniach nad charakterystycznymi elementami wchodzącymi w skład interesującego nas subjęzyka.


DOBÓR PROBANTÓWDOBÓR PROBANTÓWBadania przeprowadziłam porównując grupy spełniające powyższe kryteria i rekrutujące się spośród Polaków mieszkajacych w Polsce oraz polonii francuskiej.

1. Grupa na początku intensywnej nauki języka francuskiego PL

2. Grupa po 3 latach intensywnej nauki w Polsce PL

3. Grupa kontrolna PL

4. Grupa około 10 lat FR (13,2) -nieizolowana

5. Grupa od 10-20 lat FR (15, 4) - izolowana

6. Grupa powyżej 30 lat FR ( 32,2) - izolowana


PROBANCI PRZEBYWAJACY PROBANCI PRZEBYWAJACY WE FRANCJIWE FRANCJI

Badaniu poddałam 3 grupy 20 osobowe osób dwujęzycznych, które w Polsce opanowały język francuski i tutaj zdobyły średnie wykształcenie, przebywają odpowiednio około 10-ciu lat we Francji, między 10-20 lat oraz ponad 30 lat .

Przedmiotem analizy były pisemne i ustne fragmenty ich wspomnień, zachowany więc został wymóg jednolitości formy wypowiedzi.


SŁOWNICTWOSŁOWNICTWO

Należy pamiętać , że o ile zapożyczenia i skróty rozregulowyją język, to neologia morfologiczna odwrotnie, ma właściwości regulujące, porządkujące, zaś najlepszym przykładem dla języka polskiego byłyby tutaj prefiksacja i sufiksacja.

Najciekawszą zaobserwowaną innowacją językową były tzw. neologizmy sensu, zgodnie z terminologią zaproponowaną przez Alaina Rey. Klasyfikacja ta obejmuje cztery możliwe sytuacje :


Klasyfikacja Alaina Ray:Klasyfikacja Alaina Ray: Użytkownik języka tłumaczy słowo istniejące w drugim języku. Taka Użytkownik języka tłumaczy słowo istniejące w drugim języku. Taka kalka językowa charakteryzuje się dodaniem zapożyczonego sensu do kalka językowa charakteryzuje się dodaniem zapożyczonego sensu do sensu obiegowego. Ujmując rzecz w terminach przyjętych w sensu obiegowego. Ujmując rzecz w terminach przyjętych w strukturaliźmie, mielibyśmy tu starystrukturaliźmie, mielibyśmy tu stary signifiantsignifiant a nowya nowy signifié signifié inaczej inaczej mówiąc nowe pojęcie w starej szacie;mówiąc nowe pojęcie w starej szacie;

W sytuacji odwrotnej (nowy W sytuacji odwrotnej (nowy signifiantsignifiant a starya stary signifiésignifié ) neologizm ) neologizm odwołuje się do starego pojęcia przypisując mu całkiem nowy wykładnik odwołuje się do starego pojęcia przypisując mu całkiem nowy wykładnik językowy;językowy;

Użytkownik języka może oczywiście utworzyć nowe pojęcie i dopasować Użytkownik języka może oczywiście utworzyć nowe pojęcie i dopasować do niego nowy wykładnik językowy (nowy do niego nowy wykładnik językowy (nowy signifiantsignifiant i nowyi nowy signifiésignifié));;

Wreszcie, można mówić o neologiźmie, gdy odwołuje się on do pojęcia Wreszcie, można mówić o neologiźmie, gdy odwołuje się on do pojęcia już istniejącego i w starej szacie ale zapomnianego, wtedy użytkownik już istniejącego i w starej szacie ale zapomnianego, wtedy użytkownik języka niejako ożywia archaizm. języka niejako ożywia archaizm. (stary (stary signifiantsignifiant i staryi stary signifiésignifié))


PRZYKŁADY (I)PRZYKŁADY (I) On produkował maszyny On produkował maszyny rolnerolne.. [Il produisait un outillage [Il produisait un outillage agricoleagricole.].] Intonację mam trochę Intonację mam trochę specjalnąspecjalną , może akcent. , może akcent.[ J’ai une intonation un peu [ J’ai une intonation un peu

spécialespéciale, l’accent peut-être aussi. ], l’accent peut-être aussi. ] To, czy mowie szybko czy wolno zalezy od To, czy mowie szybko czy wolno zalezy od ewenementow.ewenementow.[ La vitesse à laquelle je [ La vitesse à laquelle je

parle dépend des parle dépend des événements].événements]. Korespondencja Korespondencja płatna z Tarnowa do Rzeszowa.płatna z Tarnowa do Rzeszowa. [La correspondance [La correspondance payante de payante de

TarnTarnóów à Rzeszw à Rzeszóów]w].. Z powodówZ powodów merytorycznych merytorycznych otrzymał wiele odznaczeń otrzymał wiele odznaczeń.. [ A raison de ses [ A raison de ses méritesmérites

il a reçu beaucoup de décorations]. il a reçu beaucoup de décorations]. Byłam takByłam tak zdemoralizowana zdemoralizowana, ze nie wiedziałam o co chodzi., ze nie wiedziałam o co chodzi.[ J’ai été si [ J’ai été si

démoraliséedémoralisée que je ne savais pas de quoi il s’agissait ]. que je ne savais pas de quoi il s’agissait ]. Napisz, proszę, kilka słów, ażeby mnie poinformować o zaikasowaniu Napisz, proszę, kilka słów, ażeby mnie poinformować o zaikasowaniu mandatu.mandatu.

[ Écris quelques mots, s’il te plaît, pour m’informer si tu avais touché le [ Écris quelques mots, s’il te plaît, pour m’informer si tu avais touché le mandatmandat]. ].


Miał mieć Miał mieć egzamin egzamin lekarski o 16lekarski o 163030. Ten. Ten egzamin egzamin, on płaci. Dla Polaka to jest dużo., on płaci. Dla Polaka to jest dużo. [ Il devait avoir un [ Il devait avoir un examenexamen médical à 16 médical à 163030. Cet examen, il le paye. Pour un . Cet examen, il le paye. Pour un polonais c’est beaucouppolonais c’est beaucoup]]..

Jestem zbyt chory , by pisać odręcznie, muszę to robić przez Jestem zbyt chory , by pisać odręcznie, muszę to robić przez ordynatoraordynatora.. [ Je suis [ Je suis trop malade pour écrire à la main, je dois le faire par l’ordinateur]. trop malade pour écrire à la main, je dois le faire par l’ordinateur].

Pani nie mówi językiem popularnym.Pani nie mówi językiem popularnym. [ Vous ne parlez pas une langue populaire.]. [ Vous ne parlez pas une langue populaire.]. Te ksążki proszę Te ksążki proszę konsultować konsultować na miejscu.na miejscu. [ Nous vous prions de consulter les livres [ Nous vous prions de consulter les livres

sur place ]. sur place ]. Nigdy nie wiem jak nazwać Nigdy nie wiem jak nazwać konduktorakonduktora pociągu. pociągu. [ Je ne sais jamais comment [ Je ne sais jamais comment

nommer un nommer un conducteurconducteur de train]. de train]. Byliśmy pod opieką Byliśmy pod opieką intelektualnąintelektualną Akademii medycznej w Amiens. Akademii medycznej w Amiens. [ Nous étions [ Nous étions

sous la tutelle sous la tutelle intellectuelleintellectuelle de l’Académie Médicale d’Amiens ] de l’Académie Médicale d’Amiens ] W intencji zmarłego będziemyW intencji zmarłego będziemy celebrować celebrować msze świętą. msze świętą. [ A l’intention du défunt, [ A l’intention du défunt,

nous allons nous allons célébrercélébrer la messe]. la messe].

celebrowaćcelebrować uroczystość uroczystość ( célébrer la fête)( célébrer la fête) *celebrować*celebrować mszę mszę ( célébrer la messe )( célébrer la messe )

odprawiaćodprawiać uroczystość ( accomplir la fête ) uroczystość ( accomplir la fête ) odprawiaćodprawiać mszę ( accomplir la messe) mszę ( accomplir la messe)


Nowy sNowy signifiantignifiant - - no nowy wy signifiésignifié

W Owerni jest masę zapór iW Owerni jest masę zapór i rybactwo rybactwo się tam rozwija bardzo się tam rozwija bardzo szybko. szybko. [Il y a beaucoup de barrages en Auvergne et [Il y a beaucoup de barrages en Auvergne et la pêchela pêche s’y développe très rapidement].s’y développe très rapidement].

Język się zmienił i nie tylko Język się zmienił i nie tylko ortografizmortografizm.. [La langue a changé [La langue a changé et non seulement l’orthographe ].et non seulement l’orthographe ].

Proszę mówić przezProszę mówić przez parlofon parlofon.. [Parlez par l’interphone, s’il [Parlez par l’interphone, s’il vous plaît ].vous plaît ].


NeNeologiologizzmmy y formformy o wspólnym znaczeniu y o wspólnym znaczeniu (POLSKI PRZEDROSTEK, FRANCUSKI RDZEŃ)(POLSKI PRZEDROSTEK, FRANCUSKI RDZEŃ)

Mąż bierze udział w Mąż bierze udział w szampionacieszampionacie w siatkówkę.. w siatkówkę..[ Mon mari prend part [ Mon mari prend part au au championnatchampionnat de volley-ball] de volley-ball]

Dlaczego nie nagrałaś się naDlaczego nie nagrałaś się na reponderze? reponderze? [ Pourquoi tu ne t’es pas enregistré[ Pourquoi tu ne t’es pas enregistré au au répondeurrépondeur ? ] ? ]

Nie chcę pani Nie chcę pani deranżowac.deranżowac. [ Je ne veux pas vous [ Je ne veux pas vous déranger,déranger, Madame.] Madame.] Szukam Szukam szambruszambru w czwartej w czwartej zonie.zonie. [Je cherche une [Je cherche une chambrechambre dans la quatrième dans la quatrième

zone ].zone ]. Podejmowałam tu każdą pracę. Zajmowałam się nawet Podejmowałam tu każdą pracę. Zajmowałam się nawet menażemmenażem i i repasażem. repasażem.[ Je [ Je

prenais n’importe quel travail. Je m’occupais même du prenais n’importe quel travail. Je m’occupais même du ménageménage et du et du repassage ].repassage ]. Zostałem tu Zostałem tu tytularyzowany.tytularyzowany. [ J’ai été [ J’ai été titularisétitularisé ici ]. ici ]. Najgorzej to chyba zNajgorzej to chyba z szenami ifi szenami ifi, nigdy sobie nie postawiłem pytania, czy po polsku , nigdy sobie nie postawiłem pytania, czy po polsku

nazywają się inaczej.nazywają się inaczej. [ Le pire , c’est avec[ Le pire , c’est avec les chaînes hi fi les chaînes hi fi, je ne me suis jamais , je ne me suis jamais posé la question si , en polonais, elles s’appelaient autrement].posé la question si , en polonais, elles s’appelaient autrement].

Ojciec Święty zbliżył się do chorego na Ojciec Święty zbliżył się do chorego na sidę.sidę. [Le pape s’est approché d’un malade [Le pape s’est approché d’un malade de de SIDASIDA ]. ].


NeNeologiologizzmmy y formformy o wspólnym znaczeniu y o wspólnym znaczeniu (POLSKI PRZYROSTEK, FRANCUSKI RDZEŃ)(POLSKI PRZYROSTEK, FRANCUSKI RDZEŃ)

Podaż ślimakow była ostatnio Podaż ślimakow była ostatnio zlimitowanazlimitowana...... [ L’offre des escargots a été [ L’offre des escargots a été dernièrement dernièrement limitéelimitée ]. ].

Chirac też byżChirac też byż uformowany uformowany przez ENA. przez ENA. [ Chirac aussi a été [ Chirac aussi a été formé formé par ENA ].par ENA ]. Zimitowal Zimitowal wszystko, co tamten pokazałwszystko, co tamten pokazał.. [Il a[Il a imité imité tout ce que l’autre avait tout ce que l’autre avait

montré].montré].

Różna konotacja w obu językach:Różna konotacja w obu językach:

Jestem takimJestem takim kobajem kobajem dla pani. dla pani. [ Je suis une sorte de [ Je suis une sorte de cobayecobaye pour vous ]. pour vous ].


NeNeologiologizzmmy y formformy o wspólnym znaczeniu y o wspólnym znaczeniu (POLSKI PRZEDROSTEK LUB PRZYROSTEK I RDZEŃ)(POLSKI PRZEDROSTEK LUB PRZYROSTEK I RDZEŃ)

Od parę lat wracam więcej do Polski , to Od parę lat wracam więcej do Polski , to wyświeżylam wyświeżylam trochę moje pierwotne trochę moje pierwotne znajomości.znajomości. [ Depuis quelques années je rentre plus souvent en Pologne, alors j’ai [ Depuis quelques années je rentre plus souvent en Pologne, alors j’ai renouvelérenouvelé un peu mes anciennes connaissances ]. un peu mes anciennes connaissances ].

Z latami ten francuski znowu ucieka i polski dominuje.Taki jest rozwój. Zawsze Z latami ten francuski znowu ucieka i polski dominuje.Taki jest rozwój. Zawsze powraca się dopowraca się do dziecięctwa dziecięctwa. Mówi się, że człowiek . Mówi się, że człowiek dziecięcejedziecięceje.. [ Avec des années le [ Avec des années le français de nouveau s’enfuit et le polonais domine. Tel est le développement . On français de nouveau s’enfuit et le polonais domine. Tel est le développement . On remonte toujours à l’enfance. On dit, que l’homme tombe en enfance.]remonte toujours à l’enfance. On dit, que l’homme tombe en enfance.]

MetaforyMetafory

On był zawsze wesoły On był zawsze wesoły jak ta ziębajak ta zięba [ Il était toujours gai comme un [ Il était toujours gai comme un pinson pinson ]] En polonais on est gai comme un En polonais on est gai comme un chardonneret.chardonneret.


MORFOLOGIAMORFOLOGIA

Deklinacja rzeczowników, zaimków, przymiotników i liczebników.

• Biernik zamiast dopełniacza (51,85% ),

• Biernik zamiast narzędnika (18,52% ),

• Celownik zamiast biernika ( 7,41% ),

• Miejscownik zamiast biernika (3,70 % ),

• Dopełniacz zamiast biernika (3,70 % ),

• Dopełniacz zamiast miejscownika (3,70 % ),

• Biernik zamiast celownika (1,85 % ).

• Inne przypadki - błędne generalizacje : (9,27 % ).


Przykłady: Przykłady: Mój syn nie chciał medycyny robić, bo nie chciał mięćMój syn nie chciał medycyny robić, bo nie chciał mięć życie życie, jakie ma ojciec., jakie ma ojciec.[ Mon [ Mon

fils ne voulait pas étudier la médecine pour ne pasfils ne voulait pas étudier la médecine pour ne pas avoir la vie avoir la vie comme celle de son comme celle de son père].père].

DlDlaatego szukamy tego szukamy takie miejscetakie miejsce, które by nam odpowiadało., które by nam odpowiadało.[ C’est pourquoi nous [ C’est pourquoi nous cherchons un endroitcherchons un endroit qui nous convienne] qui nous convienne]

Poszukuję Poszukuję osobęosobę kompetentną i dwujęzyczną. kompetentną i dwujęzyczną. [ Je [ Je cherche une personne cherche une personne compétente compétente et bilingue]. et bilingue].

Można znaleźć sformułowania, które ma się w głowie, ale Można znaleźć sformułowania, które ma się w głowie, ale które które się nigdy czarno na się nigdy czarno na białym nie postawiło przed sobą.białym nie postawiło przed sobą. [ On peut[ On peut trouver des formules trouver des formules qu’on a dans la qu’on a dans la tête mais que l’on ne s’est jamais fait mettre devant soi-même] tête mais que l’on ne s’est jamais fait mettre devant soi-même]

Język polski jest niewystarczający i nie może pokryć Język polski jest niewystarczający i nie może pokryć stosto tysięcy spraw , w których tysięcy spraw , w których ja od lat żyję.ja od lat żyję.[ La langue polonaise n’est pas suffisante et ne peut pas [ La langue polonaise n’est pas suffisante et ne peut pas recouvrir cent recouvrir cent millemille moments vécus depuis des années]. moments vécus depuis des années].

Używam Używam je je w sposób wyuczony, nie spontaniczny.w sposób wyuczony, nie spontaniczny. [ Je[ Je les utilise les utilise de façon étudiée, de façon étudiée, pas spontanée]. pas spontanée].


Później się mówiło po francusku i się zapomniało Później się mówiło po francusku i się zapomniało mój polskimój polski..[ Après on parlait [ Après on parlait français et on a français et on a oublié mon polonaisoublié mon polonais]]

Uczyłam się wszystkiego, Uczyłam się wszystkiego, co co można było się nauczyć w mieście.można było się nauczyć w mieście.[ J’ai [ J’ai appris toutappris tout ce ce qu’on pouvait apprendre en ville].qu’on pouvait apprendre en ville].

Robił rożne rzeczy, zamiast uczyć się Robił rożne rzeczy, zamiast uczyć się toto, co posiada jakiś walor., co posiada jakiś walor.[ Il faisait beaucoup [ Il faisait beaucoup de choses au lieu de choses au lieu d’apprendre ced’apprendre ce qui possède une valeur quelconque ]. qui possède une valeur quelconque ].

Przewoźnik może odmówić nadmierniePrzewoźnik może odmówić nadmiernie duże i ciężkie bagaże duże i ciężkie bagaże..[ Le transporteur peut [ Le transporteur peut refuser les bagagesrefuser les bagages de dimension et poids excessifs.]. de dimension et poids excessifs.].

Syn mój nie chciał medycyny robić, bo nie chciał Syn mój nie chciał medycyny robić, bo nie chciał mieć życiemieć życie, jakie ma ojciec., jakie ma ojciec.[ Mon [ Mon fils ne voulait pas étudier la médecine parce qu’il ne voulait pas fils ne voulait pas étudier la médecine parce qu’il ne voulait pas mener une viemener une vie comme celle de son père]. comme celle de son père].

Zdarza mi się zapomnieć Zdarza mi się zapomnieć jakieś słowojakieś słowo..[ Il m’arrive [ Il m’arrive d’oublier un mot ] d’oublier un mot ] . . My jesteśmy My jesteśmy katolicykatolicy..[ Nous sommes catholiques.] [ Nous sommes catholiques.] Mój mąż jest Mój mąż jest Francuz.Francuz. [ Mon mari est français ]. [ Mon mari est français ]. My jesteśmyMy jesteśmy biuro kanalizacji biuro kanalizacji.. [ Nous sommes bureau de canalisation]. [ Nous sommes bureau de canalisation]. Wszystko jest tutajWszystko jest tutaj zamknięte koło zamknięte koło.. [ Tout est un cercle vicieux ici. ].[ Tout est un cercle vicieux ici. ]. W Polsce kobieta to owszem, też jestW Polsce kobieta to owszem, też jest człowiek. człowiek. [ En Pologne, une femme est aussi [ En Pologne, une femme est aussi

un être humain ( littéralement : un homme )].un être humain ( littéralement : un homme )].


Rezerwacje open będą opłacane Rezerwacje open będą opłacane w mierzew mierze pozostałych miejsc. pozostałych miejsc. [ Les réservations [ Les réservations « open » seront réglées dans la mesure des places restantes].« open » seront réglées dans la mesure des places restantes].

Przyjmujemy dodatkowy bagażPrzyjmujemy dodatkowy bagaż w mierze w mierze miejsca w bagażniku. miejsca w bagażniku.[ Nous acceptons un [ Nous acceptons un bagage supplémentaire sous réserve de disponibilité dans la soute ].bagage supplémentaire sous réserve de disponibilité dans la soute ].

Zrobiliśmy wycieczkęZrobiliśmy wycieczkę w okolicach w okolicach Lascaux. Lascaux. [ Nous avons fait une excursion dans [ Nous avons fait une excursion dans les environs de Lascaux]. les environs de Lascaux].

Pierwszy mój wykład , to pamiętam , nagrałam Pierwszy mój wykład , to pamiętam , nagrałam go całego.go całego.[ [ Mon premier cours, je Mon premier cours, je me rappelle, je l’ai enregistré tout entier].me rappelle, je l’ai enregistré tout entier].

Po trzecimPo trzecim razu razu wstal jeden pan i przyszedl koło księdza na ambonie..... wstal jeden pan i przyszedl koło księdza na ambonie.....[ [ Après la Après la troisième fois, un monsieur s’est levé et il venu à côté du prêtre sur la chaire].troisième fois, un monsieur s’est levé et il venu à côté du prêtre sur la chaire].

Strajki to już nie są Strajki to już nie są toto, co kiedyś., co kiedyś.[ [ Les grèves, ce n’est plus comme autrefois].Les grèves, ce n’est plus comme autrefois]. Ale on nie skończył Ale on nie skończył studii.studii.[ [ Mais il n’a pas fini ses études].Mais il n’a pas fini ses études]. Nie żałuj Nie żałuj klusków.klusków.[ [ Ne refuse pas les pâtes].Ne refuse pas les pâtes].


NA (38,8 %), DLA (17,6%), PO (16,7 % ), OD (12,9) PRZEZ (11,8 % ). NA (38,8 %), DLA (17,6%), PO (16,7 % ), OD (12,9) PRZEZ (11,8 % ). Inne: Inne: 4,2 % 4,2 % przypadków.przypadków.

Od wczoraj jesteśmy Od wczoraj jesteśmy nana tym punkcie, bez żadnych pozytywnych rezultatów. tym punkcie, bez żadnych pozytywnych rezultatów. [ Depuis hier nous restons sur ce point, sans aucun résultat positif].[ Depuis hier nous restons sur ce point, sans aucun résultat positif].

Życzę Pani odwagi Życzę Pani odwagi nana odczyt Pani referatu. odczyt Pani referatu. [ Je vous souhaite du courage de [ Je vous souhaite du courage de présenter votre exposé.]présenter votre exposé.]

Nie zgadzamy się Nie zgadzamy się nana tym punkcie. tym punkcie.[ [ Nous ne sommes pas d’accord sur ce point]Nous ne sommes pas d’accord sur ce point] Sąsiedzi, z którymi byłem Sąsiedzi, z którymi byłem nana merostwie, skarżą się na niekulturalne zachowanie merostwie, skarżą się na niekulturalne zachowanie

naszych rodaków.naszych rodaków.[ Les voisins avec qui j’ai été à la mairie, se plaignent d’un [ Les voisins avec qui j’ai été à la mairie, se plaignent d’un comportement non civilisé de nos compatriotes].comportement non civilisé de nos compatriotes].

Pytała się lekarza, czy jest odpowiednik Pytała się lekarza, czy jest odpowiednik nana polski lek, żeby taniej płaciła polski lek, żeby taniej płaciła [ Elle [ Elle voulait savoir s’il existe un équivalent polonais du médicament qui la coûterait voulait savoir s’il existe un équivalent polonais du médicament qui la coûterait moins ] moins ]

Żaden pomyśl nie przyszedł mi Żaden pomyśl nie przyszedł mi nana głowę. głowę.[ Aucune idée ne m’est venue à la tête]. [ Aucune idée ne m’est venue à la tête]. Nasz sposób komunikowania się Nasz sposób komunikowania się dladla publiczności jest bardzo silnie związany z publiczności jest bardzo silnie związany z

uczestnictwem.uczestnictwem. [ Notre façon de communiquer avec le public est très fort lié avec la [ Notre façon de communiquer avec le public est très fort lié avec la participation].participation].


Jeden syn poszedłJeden syn poszedł po po śladach swojego ojca. śladach swojego ojca. [ Un fils a suivi les traces de son père ].[ Un fils a suivi les traces de son père ]. Nie ma w moim francuskim śladów Nie ma w moim francuskim śladów odod polskiego. polskiego. [ Il n’y a pas dans mon français [ Il n’y a pas dans mon français

de traces de polonais.]de traces de polonais.] Nie mam żadnego śladu polskiego Nie mam żadnego śladu polskiego popo francusku ale mam ślady polskiego francusku ale mam ślady polskiego popo

włosku.włosku. [ Je n’ai aucune trace du polonais en français mais j’ai des traces du [ Je n’ai aucune trace du polonais en français mais j’ai des traces du polonais en italien]polonais en italien]

Ostatnio źle działam prawą ręką i muszę to robić przez maszynę.Ostatnio źle działam prawą ręką i muszę to robić przez maszynę. [ Ces derniers [ Ces derniers temps j’agis mal de la main droite et je dois le faire à la machine].temps j’agis mal de la main droite et je dois le faire à la machine].

KONIUGACJAKONIUGACJA

On On odgadnąłodgadnął, co ona zrobi potem., co ona zrobi potem. [ Il a deviné ce qu’elle ferait après].[ Il a deviné ce qu’elle ferait après]. I on teżI on też zgadnął zgadnął, na czym ten dowcip polegał., na czym ten dowcip polegał. [ Il a déviné aussi en quoi cette [ Il a déviné aussi en quoi cette

blague consistait].blague consistait].

DEKLINACJA : Liczebniki 2-4DEKLINACJA : Liczebniki 2-4

Górnik taki wózek pchał i na dole pracowGórnik taki wózek pchał i na dole pracowaliali trzech górników. trzech górników.))[ Un mineur poussait [ Un mineur poussait un chariot et trois mineurs travaillaient au fond].un chariot et trois mineurs travaillaient au fond].


SKŁADNIASKŁADNIA Są sformułowania takie, które są łatwiejsze po francusku.Są sformułowania takie, które są łatwiejsze po francusku. [ [ Il y aIl y a des expressions plus faciles en français]. des expressions plus faciles en français]. Są ( istnieją) takie pojęcia, które łatwiej wyrazić po francusku.Są ( istnieją) takie pojęcia, które łatwiej wyrazić po francusku. [ Existent des notions qu’il est plus facile d’exprimer en français][ Existent des notions qu’il est plus facile d’exprimer en français]

Jest 12 milionów ludzi, którzy mieszkają w basenie paryskim.Jest 12 milionów ludzi, którzy mieszkają w basenie paryskim. [ [ Il y aIl y a 12 millions d’habitants dans le bassin parisien]. 12 millions d’habitants dans le bassin parisien]. W basenie paryskim mieszka 12 milionów ludzi.W basenie paryskim mieszka 12 milionów ludzi. [ Dans le bassin parisien habitent 12 millions de gens.][ Dans le bassin parisien habitent 12 millions de gens.]

Jest ekwiwalencja tylko na poziomie baccalauréat.Jest ekwiwalencja tylko na poziomie baccalauréat. [ [ Il y aIl y a une équivalence seulement au niveau du baccalauréat]. une équivalence seulement au niveau du baccalauréat]. Odpowiednik istnieje tylko na poziomie matury.Odpowiednik istnieje tylko na poziomie matury. [ L’équivalent existe uniquement au niveau du baccalauréat ][ L’équivalent existe uniquement au niveau du baccalauréat ]


Jest tendencja u Polaków do wracania do kraju. Tendencja nie tyle materialna ile Jest tendencja u Polaków do wracania do kraju. Tendencja nie tyle materialna ile moralna.moralna.

[ [ Il y aIl y a une tendance chez les polonais à rentrer au pays. Une tendance pas une tendance chez les polonais à rentrer au pays. Une tendance pas tellement matérialiste que morale ].tellement matérialiste que morale ].

Polacy myślą o powrocie do kraju , nie tyle z powodów finansowych, ile z potrzeby Polacy myślą o powrocie do kraju , nie tyle z powodów finansowych, ile z potrzeby ducha.ducha.

[ Les polonais pensent au retour au pays, non pour des raisons matérialistes mais [ Les polonais pensent au retour au pays, non pour des raisons matérialistes mais besoin moral (spirituelles). ]besoin moral (spirituelles). ]

I była kelnerka, wiec jej powiedział, żeby także sobie wlała.I była kelnerka, wiec jej powiedział, żeby także sobie wlała. [ Et[ Et il y avait il y avait une serveuse, alors il lui a dit qu’elle s’en verse aussi]. une serveuse, alors il lui a dit qu’elle s’en verse aussi]. Kelnerce powiedział, żeby też się poczęstowała ( żeby sobie również nalała).Kelnerce powiedział, żeby też się poczęstowała ( żeby sobie również nalała). [ A la serveuse il a dit qu’elle s’en serve (verse) aussi]. [ A la serveuse il a dit qu’elle s’en serve (verse) aussi].

Co mnie zdziwiło to to, że tutaj oni tego nie robią.Co mnie zdziwiło to to, że tutaj oni tego nie robią. [[ Ce qui Ce qui m’a surpris m’a surpris c’était cec’était ce qu’ils ne le font pas ici]. qu’ils ne le font pas ici]. Najbardziej zdziwiło mnie to, że tutaj tego nie robią.Najbardziej zdziwiło mnie to, że tutaj tego nie robią. [ Le plus m’a surpris qu’ici ils ne le font pas ]. [ Le plus m’a surpris qu’ici ils ne le font pas ].


Co nas najbardziej zaskoczyło, to wielka ilość domków jednorodzinnych w Co nas najbardziej zaskoczyło, to wielka ilość domków jednorodzinnych w Londynie.Londynie.

[ [ Ce quiCe qui nous a surpris le plus, nous a surpris le plus, c’est unc’est un grand nombre de pavillons individuels à grand nombre de pavillons individuels à Londres].Londres].

Najbardziej zaskoczyła nas duża ilość domów (domków) jednorodzinnych w Najbardziej zaskoczyła nas duża ilość domów (domków) jednorodzinnych w Londynie.Londynie.

[ Le plus nous a surpris un grand nombre de maisons ( petites maisons ) [ Le plus nous a surpris un grand nombre de maisons ( petites maisons ) individuelles à Londres ].individuelles à Londres ].

Ci , co będą układać konstytucję, trzeba, żeby ja układali mądrze.Ci , co będą układać konstytucję, trzeba, żeby ja układali mądrze. [ [ Ce quiCe qui vont écrire la Constitution, vont écrire la Constitution, il fautil faut qu’ils le fassent sagement]. qu’ils le fassent sagement]. Autorzy konstytucji powinni ją mądrze ułożyć (ułożyć mądrze ).Autorzy konstytucji powinni ją mądrze ułożyć (ułożyć mądrze ). [ Les auteurs de la Constitution doivent l’écrire sagement].[ Les auteurs de la Constitution doivent l’écrire sagement].

Ten egzamin, on płaci. Dla Polaka to jest dużo.Ten egzamin, on płaci. Dla Polaka to jest dużo. [[CetCet examen, examen, il ( le ) paye il ( le ) paye. Pour un Polonais c’est beaucoup]. Pour un Polonais c’est beaucoup].. On musi za to badanie zapłacić. Dla Polaka to dużo pieniĘdzy.On musi za to badanie zapłacić. Dla Polaka to dużo pieniĘdzy. [ Il doit payer cet examen. Pour un Polonais c’est beaucoup d’argent ].[ Il doit payer cet examen. Pour un Polonais c’est beaucoup d’argent ].


To jest naprawde wysilek rodzicow, zeby utrzymac ten jezyk.To jest naprawde wysilek rodzicow, zeby utrzymac ten jezyk. [ [ CestCest vraiment un effort des parents vraiment un effort des parents pour maintenir pour maintenir cette langue ]. cette langue ]. Rodzice bardzo się starają, żeby utrzymać język.Rodzice bardzo się starają, żeby utrzymać język. [ Les parents font beaucoup d’effort pour maintenir cette langue ][ Les parents font beaucoup d’effort pour maintenir cette langue ]

Złośliwość jest w tym, że jeśli się nie wszystko usunie, na nowo pojawia się.Złośliwość jest w tym, że jeśli się nie wszystko usunie, na nowo pojawia się. [ [ La malignité est queLa malignité est que si on n’enlève pas tout, (cela ) réapparaît]. si on n’enlève pas tout, (cela ) réapparaît]. Złośliwość polega ta tym, że nie usunięte fragmenty odrastają.Złośliwość polega ta tym, że nie usunięte fragmenty odrastają. [ La malignité consiste en cela que les non enlevés fragments repoussent].[ La malignité consiste en cela que les non enlevés fragments repoussent].

Pewna grupa osób posiada potrzebę jakiegoś nałogu.Pewna grupa osób posiada potrzebę jakiegoś nałogu. [ Un certain groupe de gens a besoin d’une mauvaise habitude].[ Un certain groupe de gens a besoin d’une mauvaise habitude]. Niektórzy ludzie czują potrzebę ulegania nałogom Niektórzy ludzie czują potrzebę ulegania nałogom .. [ Certaines gens éprouvent le besoin de subir une influence d’une mauvaise [ Certaines gens éprouvent le besoin de subir une influence d’une mauvaise

habitude (pl) ]habitude (pl) ]


Teraz jest właściwie problem utrzymać ten język polski.Teraz jest właściwie problem utrzymać ten język polski. [ Maintenant le[ Maintenant le problème est de maintenir problème est de maintenir cette langue polonaise.] cette langue polonaise.] Teraz problemem jest utrzymanie języka polskiegoTeraz problemem jest utrzymanie języka polskiego .. [ Maintenant le probleme est le maintien de cette langue polonaise].[ Maintenant le probleme est le maintien de cette langue polonaise].

Tłumaczyć kontrakty na mięso końskie , to mi się zbrzydło.Tłumaczyć kontrakty na mięso końskie , to mi się zbrzydło. [ [ Traduire Traduire des contrats de la viande de cheval ,des contrats de la viande de cheval , ça m’a dégoûté ça m’a dégoûté].]. Obrzydło mi tłumaczenie kontraktów dotyczących koniny .Obrzydło mi tłumaczenie kontraktów dotyczących koniny . [ M’a dégouté la traduction des contrats concernant la viande de cheval].[ M’a dégouté la traduction des contrats concernant la viande de cheval].

W tej chwili mają rację, żeby tak mówić i wracać.W tej chwili mają rację, żeby tak mówić i wracać. [ En ce moment ils[ En ce moment ils ont raison de ont raison de le dire et de rentrer]. le dire et de rentrer]. W tej chwili mają rację, tak mówiąc i wracającW tej chwili mają rację, tak mówiąc i wracając .. [ En se moment ils ont raison, en (le) disant et en rentrant ].[ En se moment ils ont raison, en (le) disant et en rentrant ].


Trzeba sprawdzić, w jaki sposób jest najlepiej dla chorego , żeby był zoperowany.Trzeba sprawdzić, w jaki sposób jest najlepiej dla chorego , żeby był zoperowany. [ Il faut [ Il faut vérifier, comment il est vérifier, comment il est pour le mieux au malade ,pour le mieux au malade ,pour pour qu’il soit opéré ].qu’il soit opéré ]. Trzeba sprawdzić, w jaki sposób najlepiej chorego zoperować.Trzeba sprawdzić, w jaki sposób najlepiej chorego zoperować. [ Il faut vérifier de quelle façon il est le mieux le malade ( acc. ) opérer.][ Il faut vérifier de quelle façon il est le mieux le malade ( acc. ) opérer.]

Dajesz jej datę, która odpowiada twoim możliwościom.Dajesz jej datę, która odpowiada twoim możliwościom. [ Tu lui [ Tu lui donnes la datedonnes la date qui te convient ]. qui te convient ]. Wyznaczasz jej datę, która ci odpowiada.Wyznaczasz jej datę, która ci odpowiada. [ Indiques lui la date ( acc. ) qui te convient].[ Indiques lui la date ( acc. ) qui te convient].

Ludzie bali się brać transport miejski, a przede wszystkim metro.Ludzie bali się brać transport miejski, a przede wszystkim metro. [ Les gens avaient peur de [ Les gens avaient peur de prendre le transportprendre le transport municipal, surtout municipal, surtout le métro .]le métro .] Ludzie bali się podróżować środkami komunikacji miejskiej, zwłaszcza metrem.Ludzie bali się podróżować środkami komunikacji miejskiej, zwłaszcza metrem. [ Les gens avaient peur de voyager les moyens de transport municipal (instr.) , [ Les gens avaient peur de voyager les moyens de transport municipal (instr.) ,

surtout le métro ( instr.) surtout le métro ( instr.) ].].


Najgorsza rzecz co istnieje, to jest rodzaj.Najgorsza rzecz co istnieje, to jest rodzaj. [ La pire chose qui existe, c’est le genre ].[ La pire chose qui existe, c’est le genre ]. Najgorszą rzeczą jest rodzaj.Najgorszą rzeczą jest rodzaj. [ La pire chose ( instr.) est le genre ].[ La pire chose ( instr.) est le genre ].

On mi się pyta, którego pochodzenia jestem.On mi się pyta, którego pochodzenia jestem. [ Il me demande [ Il me demande de quelle originede quelle origine je suis]. je suis]. On sięOn się mnie mnie pyta, skąd pochodzę. pyta, skąd pochodzę. [ Il me demande d’où je proviens].[ Il me demande d’où je proviens].

Później się mówiło po francusku i się zapomniało mój polski.Później się mówiło po francusku i się zapomniało mój polski. [ Après,[ Après, on parlait on parlait français et français et on a oubliéon a oublié mon polonais]. mon polonais]. Później mówiłam po francusku i zapomniałam polski.Później mówiłam po francusku i zapomniałam polski. [ Après je parlais français et j’ai oublié le polonais][ Après je parlais français et j’ai oublié le polonais]

Wielką przyjemność sprawia mi mówić po polsku, co jest dość rzadkie.Wielką przyjemność sprawia mi mówić po polsku, co jest dość rzadkie. [[ Ca me fait Ca me fait un grand un grand plaisirplaisir de parler polonais, de parler polonais, ce quice qui est assez rare ]. est assez rare ]. Mówienie po polsku, co rzadko mi się zdarza, sprawia mi wielką przyjemność.Mówienie po polsku, co rzadko mi się zdarza, sprawia mi wielką przyjemność. [ Parler ( subst.nom. ) polonais, ce qui rarement m’arrive, fait à moi un grand plaisir ].[ Parler ( subst.nom. ) polonais, ce qui rarement m’arrive, fait à moi un grand plaisir ].


„„Nadreprezentacja” zaimkówNadreprezentacja” zaimków Wakacje już daleko zaWakacje już daleko za nami nami i i każdy każdy wrócił do wrócił do swoichswoich obowiązków tak obowiązków tak

szybko zapomnianych w ciągu kilku tygodni wypoczynku. szybko zapomnianych w ciągu kilku tygodni wypoczynku. [ Après les vacances littéralement : les vacances après [ Après les vacances littéralement : les vacances après nousnous) ) chacunchacun est est

revenu àrevenu à ses ses obligations si vite oubliées au cours de quelques semaines de obligations si vite oubliées au cours de quelques semaines de repos ]repos ]

TeTe spółki nielegalne nie wydają ani grosza na podatki. Pasażer zmuszony spółki nielegalne nie wydają ani grosza na podatki. Pasażer zmuszony był nagle udać się do Polski w jednym zbył nagle udać się do Polski w jednym z tych tych mikrobusów. mikrobusów. TaTa podroż podroż wyleczyła go na zawsze zwyleczyła go na zawsze z tego tego typu usług. typu usług.

[[CesCes sociétés illégales ne dépensent pas un sou en impôts. Un voyageur a sociétés illégales ne dépensent pas un sou en impôts. Un voyageur a été obligé de se rendre subitement en Pologne dans un de été obligé de se rendre subitement en Pologne dans un de ces ces minibus. minibus. Ce Ce voyage l’a guéri de voyage l’a guéri de cece type de services une fois pour toutes ] type de services une fois pour toutes ]


Żałuję bardzo iż list nie doszedł ( nie wrócił doŻałuję bardzo iż list nie doszedł ( nie wrócił do mnie ) mnie ) , bo , bo ty ty się się niepokoiłaś o niepokoiłaś o mnie,mnie, a a ja ja str straaciłam czas na list i kwestionariusz, które nie ciłam czas na list i kwestionariusz, które nie dotarły do dotarły do Ciebie.Ciebie.

[Je regrette que la lettre ne soit pas parvenue ( elle n’est pas revenue à [Je regrette que la lettre ne soit pas parvenue ( elle n’est pas revenue à moi ) , parce que tu t’inquiétais pour moi, et j’ai perdu le temps à moi ) , parce que tu t’inquiétais pour moi, et j’ai perdu le temps à ( ( écrire :en polonais omis )écrire :en polonais omis ) la lettre et le questionnaire, qui ne t’étaient pas la lettre et le questionnaire, qui ne t’étaient pas parvenus]. parvenus].

Serdecznie dziękuję w imieniuSerdecznie dziękuję w imieniu nas nas wszystkich za ostatnie wiadomości. wszystkich za ostatnie wiadomości. Wynika z Wynika z nichnich, ze nie otrzymaliście jeszcze, ze nie otrzymaliście jeszcze moich moich , mimo ze wysłałam. , mimo ze wysłałam. Były teByły teżż trzy cienkie książeczki dla * do kolorowania i naklejania. trzy cienkie książeczki dla * do kolorowania i naklejania. Wysłałam Wysłałam toto jako list, niestety nie był jako list, niestety nie był onon polecony. polecony.

[ [ Merci beaucoup au nom de (Merci beaucoup au nom de (nous)nous) tous pour les dernières informations. Il tous pour les dernières informations. Il en résulte que vous n’avez pas encore reçu en résulte que vous n’avez pas encore reçu les miennesles miennes, bien que je (les) , bien que je (les) ait envoyées (le polonais ne connaît pas de subjonctif).ait envoyées (le polonais ne connaît pas de subjonctif). Il y avaient aussi 3 Il y avaient aussi 3 petits livres pour * à dessiner à coller. Je petits livres pour * à dessiner à coller. Je l’l’ai envoyé comme lettre, ai envoyé comme lettre, malheureusement malheureusement elleelle n’était pas recommandée. n’était pas recommandée.


Miejsce przymiotnikaMiejsce przymiotnika

Ja studiowałam trochę lingwistyki na Ja studiowałam trochę lingwistyki na Sorbonie Nowej.Sorbonie Nowej. [ J’ai étudié un peu de linguistique à la [ J’ai étudié un peu de linguistique à la Sorbonne Nouvelle ].Sorbonne Nouvelle ].

Syn prawdopodobnie założy takie tam swoje, żeby było Syn prawdopodobnie założy takie tam swoje, żeby było połączenie oficjalne.połączenie oficjalne. [ Mon fils va probablement ouvrir son quelque chose, pour qu’il y ait une [ Mon fils va probablement ouvrir son quelque chose, pour qu’il y ait une liaison liaison

officielleofficielle ]. ].

To co jej się podobało to to, że nie było To co jej się podobało to to, że nie było konwenansów narzuconych.konwenansów narzuconych. [ Ce qu’elle a aimé c’était cela qu’il n’yavait pas de[ Ce qu’elle a aimé c’était cela qu’il n’yavait pas de convenances imposées ]. convenances imposées ].

Jest wiele rzeczy, które zapobiegająJest wiele rzeczy, które zapobiegają kontaktom naturalnym. kontaktom naturalnym. [ Il y a beaucoup de choses qui empêchent des [ Il y a beaucoup de choses qui empêchent des contacts naturels].contacts naturels].


Żadne Żadne przedsiębiorstwo legalneprzedsiębiorstwo legalne nie zarejestrowało poważnych wypadków w nie zarejestrowało poważnych wypadków w ostatnich czasach.ostatnich czasach.

[ Aucune [ Aucune entreprise légaleentreprise légale n’a eu d’accident grave ce dernier temps.] n’a eu d’accident grave ce dernier temps.]

Większość z nich (...) zdała sobie sprawę z wielkiego niebezpieczeństwa, na które Większość z nich (...) zdała sobie sprawę z wielkiego niebezpieczeństwa, na które wystawieni SA pasażerowie korzystający z usług przedsiębiorstw nie wystawieni SA pasażerowie korzystający z usług przedsiębiorstw nie posiadających żadnej posiadających żadnej podstawy legalnej .podstawy legalnej .

[ La majorité d’eux s’est rendu compte d’un grand danger auquel sont exposé les [ La majorité d’eux s’est rendu compte d’un grand danger auquel sont exposé les passagers profitant des services des etreprises ne possédant aucune passagers profitant des services des etreprises ne possédant aucune base base ( en fr. ( en fr. permission)permission) légale légale ]. ].

Ile byłoby nieszczęść i Ile byłoby nieszczęść i trosk uniknionychtrosk uniknionych, gdyby polskie władze podchodziły do , gdyby polskie władze podchodziły do tego równie stanowczo ? tego równie stanowczo ?

[ Combien il serait de malheurs et [ Combien il serait de malheurs et problèmes évitésproblèmes évités, si les autorités polonaises , si les autorités polonaises traitaent cela aussi catégoriquement ? ]traitaent cela aussi catégoriquement ? ]

Autobusy do Polski odjeżdżają z Autobusy do Polski odjeżdżają z miejsc następującychmiejsc następujących:: [ Les autobus vers la Pologne partent des [ Les autobus vers la Pologne partent des lieux suivantslieux suivants: ]: ]


Zmiany na poziomie Zmiany na poziomie fonetycznymfonetycznym

Czy istnieja obiektywne, zewnętrzne okoliczności, które istotnie wpływaja Czy istnieja obiektywne, zewnętrzne okoliczności, które istotnie wpływaja na nasze szczęście? Jest ich podobno niewiele. Bogactwo, dobre na nasze szczęście? Jest ich podobno niewiele. Bogactwo, dobre wykształcenie, udana rodzina, tylko w niewielkim stopniu mogą poprawić wykształcenie, udana rodzina, tylko w niewielkim stopniu mogą poprawić nasze samopoczucie. Żeby być szczęśliwym – twierdzą naukowcy z nasze samopoczucie. Żeby być szczęśliwym – twierdzą naukowcy z amerykańskiego uniwersytetu Minnesota – trzeba się takim urodzić! Z amerykańskiego uniwersytetu Minnesota – trzeba się takim urodzić! Z najnowszych badań wynika, że szczęście w co najmniej 50 % jest efektem najnowszych badań wynika, że szczęście w co najmniej 50 % jest efektem wrodzonej predyspozycji.W poszczegolnych okresach życia zdarzaja się wrodzonej predyspozycji.W poszczegolnych okresach życia zdarzaja się nam oczywiści okresy większego lub mniejszego odchylenia od „normy”, nam oczywiści okresy większego lub mniejszego odchylenia od „normy”, ale gdy minie smutek czy radaść, zawsze wracamy do poziomu ale gdy minie smutek czy radaść, zawsze wracamy do poziomu szczęśliwości zapisanego w naszym DNA. Ponieważ szczęście jest szczęśliwości zapisanego w naszym DNA. Ponieważ szczęście jest zdeterminowane przez te same geny, które warunkują zachowanie zdeterminowane przez te same geny, które warunkują zachowanie czlowieka, wyróżniono trzy cechy, które często ida w parze z poczuciem czlowieka, wyróżniono trzy cechy, które często ida w parze z poczuciem trwalego zadowolenia z życia i na które zewnetrzne okoliczności mają trwalego zadowolenia z życia i na które zewnetrzne okoliczności mają stosunkowo maly wpływ. Sa to: wysokie mniemanie o sobie, optymizm i stosunkowo maly wpływ. Sa to: wysokie mniemanie o sobie, optymizm i ekstrawertyzm.ekstrawertyzm.


0%

20%

40%

60%

80%

100%

GRPL.1

GRPL.2

GRPL.3

GRFR1

GRFR2

GRFR3

NEOLOG.

ER.MOR.

ER.SYNT.

PR.PERS

T.IMP.

C.CIRC.

PH/MOTS

C.OBJ.

VOIX PAS

RAC.COM

Wykres 1. Zmiany wypowiedzi pisemnych . Histogram obrazujący procentowy udział omawianych zmian na tle innych deformacji języka osobniczego w porównywanych grupach badawczych.


Wykres 2. Wypowiedzi ustne. Ewolucja zmian w badanych grupach.

0

2

4

6

8

10

12

GRFR1

GRFR2

GRFR3

NEOLOG.

ER.MOR.

ER.SYNT.


Wykres 3. Zmiany wypowiedzi ustnnych . Histogram obrazujący procentowy udział omawianych zmian na tle innych deformacji języka osobniczego w porównywanych grupach badawczych.

0% 50% 100%

GR PL 1

GR PL 2

GR PL 3

GR FR 1

GR FR 2

GR FR 3 RAC.COM

VOIX PAS

C.OBJ.

PH/MOTS

C.CIRC.

T.IMP.

PR.PERS

ER.SYNT.

ER.MOR.

NEOLOG.


MECHANIZMY JĘZYKOWE, KTÓRE LEGŁY U PODSTAW MECHANIZMY JĘZYKOWE, KTÓRE LEGŁY U PODSTAW ANALIZOWANYCH BŁĘDOW. ROZKŁAD PROCENTOWY.ANALIZOWANYCH BŁĘDOW. ROZKŁAD PROCENTOWY.

GRUPA

HIPERPOPRAWNOŚĆ

WPŁYW FORMY SILNIEJSZEJ

ANALOGIE: SYNTAGMA WERBALNA

ANALOGIE: SYNTAGMA NOMINAL.

INNE KONTAMIN. GRAMAT.

KONTAMIN. MIĘDZY SYNTAG.

FR

1,47 % 3,68 % 5,88 % 16,18 % 8,09% 5,15 %

GRUPA

KALKA FRAZEOLO-GICZNA

SUBSTYTUT LEKSY- - KALNY

KONTAMIN.LEKSYKALNA

RAZEM

WPŁYW WYMOWY JĘZYKA DRUGIEGO

WPŁYW ORTOGRAFJĘZYKA DRUGIEGO

FR

17,65 % 20,58 % 21,32 % 100 % 11,4% 0,02%


Rodzaje trójjęzycznościRodzaje trójjęzyczności

1.1. Dwujęzycznych emigrantów, wynikającą z Dwujęzycznych emigrantów, wynikającą z wychowania wychowania emigrantaemigranta w dwujęzycznym kraju. w dwujęzycznym kraju.

2. Dwujęzycznych emigrantów, którzy stali się 2. Dwujęzycznych emigrantów, którzy stali się członkami członkami trójjęzycznej społecznościtrójjęzycznej społeczności..

3. 3. WyniesionaWyniesiona z domu. z domu.

4. 4. NabytaNabyta w szkole. w szkole.


Pierwszy etapPierwszy etap Drugi etapDrugi etap

Błędy Błędy

gramatycznegramatyczne 48%48% 54%54%

BłędyBłędy

leksykalneleksykalne 52%52% 46%46%

Tabela 1.Tabela 1. Procent wszystkich błędów popełnianych Procent wszystkich błędów popełnianych

przez uczniówprzez uczniów

Zmniejsza się liczba błędów leksykalnych, a liczba błędów Zmniejsza się liczba błędów leksykalnych, a liczba błędów gramatycznych wzrasta. To porównanie nie różnicuje typów błędów i gramatycznych wzrasta. To porównanie nie różnicuje typów błędów i zbyt ogólnie informuje o zachodzących zmianach.zbyt ogólnie informuje o zachodzących zmianach.


28%

1%

35%

36%1

2

3

4

DiagramDiagram 1. 1. Rozkład procentowy błędów gramatycznych Rozkład procentowy błędów gramatycznych

po I etapiepo I etapie

Repartycja w obrębie błędów gramatycznych Repartycja w obrębie błędów gramatycznych po pierwszych 100po pierwszych 100 godzinachgodzinach ukazuje miażdżącą przewagę interferencji wewnątrzjęzykowej. ukazuje miażdżącą przewagę interferencji wewnątrzjęzykowej. Ilość wpływów angielskich jest tu śladowa.Ilość wpływów angielskich jest tu śladowa.

11 - brak odpowiedzi - brak odpowiedzi 22 – błędy spowodowane zewnątrzjęzykową – błędy spowodowane zewnątrzjęzykową interferencją z języka angielskiego interferencją z języka angielskiego 33 – błędy spowodowane interferencją – błędy spowodowane interferencją wewnątrzjęzykowąwewnątrzjęzykową44 – inne – inne



DiagramDiagram 22.. Rozkład procentowy błędów gramatycznych Rozkład procentowy błędów gramatycznych

po II etapiepo II etapie

Repartycja w obrębie błędów gramatycznych Repartycja w obrębie błędów gramatycznych po 200 godzinachpo 200 godzinach ukazuje ukazuje znaczący wzrost wpływów angielskiego. Wciąż jednak w porównaniu z znaczący wzrost wpływów angielskiego. Wciąż jednak w porównaniu z innymi typami błędów jest ich niewiele.innymi typami błędów jest ich niewiele.

35%

4%39%

22%1

2

3

4


DiagramDiagram 33.. Zmiana liczby błędów gramatycznych na Zmiana liczby błędów gramatycznych na

dwóch etapachdwóch etapach


Kolorem niebieskim oznaczono procent błędów po pierwszym, a Kolorem niebieskim oznaczono procent błędów po pierwszym, a kolorem czerwonym po drugim etapie. Po roku nauczania liczba błędów kolorem czerwonym po drugim etapie. Po roku nauczania liczba błędów interferencyjnych interferencyjnych widocznie wzrastawidocznie wzrasta..

0 10 20 30 40 50

1

2

3

4


DiagramDiagram 44.. Repartycja błędów językowych po I etapieRepartycja błędów językowych po I etapie

11 - brak odpowiedzi - brak odpowiedzi 22 – błędy spowodowane zewnątrzjęzykową – błędy spowodowane zewnątrzjęzykową interferencją z języka angielskiego interferencją z języka angielskiego 33 – błędy spowodowane interferencją – błędy spowodowane interferencją wewnątrzjęzykowąwewnątrzjęzykową44 – błędy spowodowane interferencją z – błędy spowodowane interferencją z języka ojczystegojęzyka ojczystego5 5 – inne– inne

117% 2

7%

320%4

3%

553%

1

2

3

4

5


DiagramDiagram 55.. Repartycja błędów językowych po II etapieRepartycja błędów językowych po II etapie

11 - brak odpowiedzi - brak odpowiedzi 22 – błędy spowodowane zewnątrzjęzykową – błędy spowodowane zewnątrzjęzykową interferencją z języka angielskiego interferencją z języka angielskiego 33 – błędy spowodowane interferencją – błędy spowodowane interferencją wewnątrzjęzykowąwewnątrzjęzykową44 – błędy spowodowane interferencją z – błędy spowodowane interferencją z języka ojczystegojęzyka ojczystego5 5 – inne– inne

149%

24%

320%

44%

523% 1

2

3

4

5


Pierwszy etapPierwszy etap Drugi etapDrugi etap

Błędy Błędy

gramatycznegramatyczne 36%36% 43%43%

BłędyBłędy

leksykalneleksykalne 30%30% 28%28%

Tabela Tabela 22.. Rozkład procentowy interferencyjnych Rozkład procentowy interferencyjnych błędów gramatycznych i leksykalnych po obu etapachbłędów gramatycznych i leksykalnych po obu etapach


DiagramDiagram 66.. Zmiana liczby wszystkich błędów Zmiana liczby wszystkich błędów interferencyjnych po dwóch semestrachinterferencyjnych po dwóch semestrach

Ilość błędów wzrasta, jest jednak za wcześnie, by wyciągać jakiekolwiek Ilość błędów wzrasta, jest jednak za wcześnie, by wyciągać jakiekolwiek pochopne wnioski. Konieczne jest tu pochopne wnioski. Konieczne jest tu porównanie repartycjiporównanie repartycji w obrębie w obrębie poszczególnych typów błędów.poszczególnych typów błędów.

30%

35%

40%

45%

1 2

Błędy interferencyjne


1. Po pierwszych 100 godzinach nauki uczniowie mają najwięcej 1. Po pierwszych 100 godzinach nauki uczniowie mają najwięcej problemów z przyswojeniem nowego słownictwa. problemów z przyswojeniem nowego słownictwa. ”Fałszywi przyjaciele””Fałszywi przyjaciele”, , ale nie tylko, powodują, że ale nie tylko, powodują, że liczba błędów leksykalnych przewyższa liczbę liczba błędów leksykalnych przewyższa liczbę błędów gramatycznychbłędów gramatycznych. Struktury, które początkowo poznają, są jeszcze . Struktury, które początkowo poznają, są jeszcze zbyt proste, by zjawisko interferencji w znaczący sposób się ujawniło.zbyt proste, by zjawisko interferencji w znaczący sposób się ujawniło.

2. Na kolejnym etapie proporcje ulegają zmianie. 2. Na kolejnym etapie proporcje ulegają zmianie. Kłopoty ze słownictwem Kłopoty ze słownictwem mijają a pojawia się coraz więcej błędów gramatycznych.mijają a pojawia się coraz więcej błędów gramatycznych. Wszystko Wszystko wskazuje na to, że ta tendencja będzie się umacniać aż do momentu wskazuje na to, że ta tendencja będzie się umacniać aż do momentu dobrego opanowania struktur gramatycznych. Zwłaszcza, gdy drugi i dobrego opanowania struktur gramatycznych. Zwłaszcza, gdy drugi i trzeci język pochodzi z tej samej rodziny.trzeci język pochodzi z tej samej rodziny.

3. Zaskakuje 3. Zaskakuje duża liczba błędów będących skutkiem interferencji duża liczba błędów będących skutkiem interferencji wewnątrzjęzykowej:wewnątrzjęzykowej: analogii, hiperpoprawności. Świadczyć może o zbyt analogii, hiperpoprawności. Świadczyć może o zbyt małej ilości poznanych struktur lub słownictwa, co w naturalny sposób małej ilości poznanych struktur lub słownictwa, co w naturalny sposób sprzyja pochopnym uogólnieniom. Potwierdzają tę hipotezę liczne braki sprzyja pochopnym uogólnieniom. Potwierdzają tę hipotezę liczne braki odpowiedzi: część uczniów nie odpowiada, gdy nie ma pewności, część odpowiedzi: część uczniów nie odpowiada, gdy nie ma pewności, część wykazuje się tu sporą kreatywnością.wykazuje się tu sporą kreatywnością.


Wnioski (1) Wnioski (1) - Przedstawione tu badania pilotażowe świadczą o - Przedstawione tu badania pilotażowe świadczą o potrzebie zgłębienia potrzebie zgłębienia zjawiskazjawiska. .

- Trudność tych badań polega na ich - Trudność tych badań polega na ich każdorazowym dostosowaniu do każdorazowym dostosowaniu do analizowanej triady językówanalizowanej triady języków, z uwzględnieniem kolejności akwizycji., z uwzględnieniem kolejności akwizycji.

- Ze wstępnych obserwacji wynika, że - Ze wstępnych obserwacji wynika, że bardziej spektakularne błędy bardziej spektakularne błędy leksykalne da się usuwać stosunkowo szybkoleksykalne da się usuwać stosunkowo szybko..

- - Błędy gramatyczneBłędy gramatyczne będą pojawiać się częściej wraz ze wzrostem ilości będą pojawiać się częściej wraz ze wzrostem ilości materiału językowego i materiału językowego i okażą się prawdopodobnie trudniejsze do zwalczeniaokażą się prawdopodobnie trudniejsze do zwalczenia..

- Należy bardzo dokładnie zbadać, - Należy bardzo dokładnie zbadać, czy i na którym etapie nauczania języka czy i na którym etapie nauczania języka trzeciego wprowadzić do programu ćwiczenia uwrażliwiające na trzeciego wprowadzić do programu ćwiczenia uwrażliwiające na niebezpieczeństwo błędów interferencyjnychniebezpieczeństwo błędów interferencyjnych. Nie należy przy tym ani . Nie należy przy tym ani faworyzować ani lekceważyć żadnego typu interferencji. Nie można faworyzować ani lekceważyć żadnego typu interferencji. Nie można zapomnieć o ćwiczeniach fonetycznych, potrzebnych szczególnie w zapomnieć o ćwiczeniach fonetycznych, potrzebnych szczególnie w początkach nauki.początkach nauki.


Wnioski (2) Wnioski (2)

- Po zakończeniu badań na szerokiej populacji uczniów- Po zakończeniu badań na szerokiej populacji uczniów należy wprowadzić należy wprowadzić odpowiednie modyfikacje do programów dla osób opanowujących trzeci odpowiednie modyfikacje do programów dla osób opanowujących trzeci językjęzyk. Można np. pokusić się o rodzaj skryptu czy aneksu do podręczników, . Można np. pokusić się o rodzaj skryptu czy aneksu do podręczników, bo w obecnej sytuacji, kiedy większość kolegów korzysta z zagranicznej bo w obecnej sytuacji, kiedy większość kolegów korzysta z zagranicznej oferty, trudno marzyć o własnym konkurencyjnym podręczniku.oferty, trudno marzyć o własnym konkurencyjnym podręczniku. - Należy uwrażliwić na problem nauczycieli języków- Należy uwrażliwić na problem nauczycieli języków, ze świadomością, że , ze świadomością, że aby dostrzegli i prawidłowo zinterpretowali źródło błędu, sami muszą znać aby dostrzegli i prawidłowo zinterpretowali źródło błędu, sami muszą znać choć w podstawowym zakresie język swoich uczniów.choć w podstawowym zakresie język swoich uczniów. - Byłoby dobrze, gdyby dyrektorzy przydzielając zajęcia z języków obcych - Byłoby dobrze, gdyby dyrektorzy przydzielając zajęcia z języków obcych uwzględniliuwzględnili, oczywiście jeśli mają takie możliwości, , oczywiście jeśli mają takie możliwości, biografie językowe biografie językowe zarówno uczniów jak i nauczycielizarówno uczniów jak i nauczycieli..

Ślady języka obcego w języku ojczystym

Documents

Transcript of Ślady języka obcego w języku ojczystym