„Skala mapy”

Dzisiaj powtarzamy umiejętności związane z tematem-

Co oznacza słowo "skala"?

Słowo "skala" ma kilka znaczeń, np. często mówi się o skali zjawiska, skali zniszczeń, skali głosu, skali barw (chodzi tu o "wielkość", "rozmiar", "rozpiętość", "zakres").

W jakim znaczeniu będziemy używać dzisiaj słowa skala ?

Skala to liczba określająca, ile razy rzeczywiste rozmiary przedmiotu zostały zmienione na rysunku (pomniejszone lub powiększone).

Co to jest mapa?

Mapa to obraz powierzchni Ziemi

wykonany w pomniejszeniu – -czyli w

skali.

Co to jest skala mapy? Skala mapy to stosunek liczbowy

przedstawiający wielkość zmniejszenia odległości na mapie względem rzeczywistych odległości w terenie.

Skalę mapy zapisuje się w postaci ułamka, np. 1: 10 000 oznacza, że dowolna

odległość na mapie jest w terenie 10 000 razy większa.

?

Co to znaczy, że skala mapy jest duża albo mała?

Skala mapy jest tym większa im mniejszy mianownik skali i na odwrót: skala mapy mniejsza – mianownik większy.

1 : 5 000 1 : 50 000›Na przykład -

Ćwiczenie 1Podane skale uporządkuj, od największej do najmniejszej.

1:600

1:4000 1:100

1:301:1

Określenie "duża" lub "mała" skala związane jest też z rozmiarami obiektów na mapie. Jeżeli np. duże miasto oznaczone jest na mapie kropką, to ta mapa ma mniejszą skalę. Jeśli zaś to samo miasto na innej mapie zajmuje pewną powierzchnię, to wówczas mamy do czynienia z mapą w większej skali.

Pora przypomnieć sobie podstawowe jednostki długości.

Znajomość poniższych zależności jest bardzo ważna, ponieważ innymi jednostkami posługujemy się na kartce papieru (centymetry, milimetry), a innymi w terenie (metry, kilometry).

1km = 1 000 m

1m = 1 000 mm1km = 100 000 cm

1cm = 10 mm1m = 100 cm

Ćwiczenie 2Przelicz jednostki:

3 km = ………m7 m = ………cm8,7 km = …………cm

67 mm = …….cm

365 cm = …….m

2 500 m = …….km

3 000700

870 000

6,7

3, 65

2, 5

Uwaga!!!Ten rysunek będzie Was informował, że zadanie wykonujecie w grupach.

Ćwiczenie 3.Przeliczcie jednostki:

250 000 cm = ………….m250 000 cm = ………….km180 000 000 cm = ……………..m180 000 000 cm = ………….km

2 500

1 800 0002, 5

1 800

Jakie poznaliśmy sposoby zapisywania skali na mapach?

(czytamy - jeden do pięciuset tysięcy)skala liczbowa – zapisywana również w postaci ułamka zwykłego oznacza, że obraz terenu przedstawiony na mapie jest 500 000 razy mniejszy niż w rzeczywistości, czyli np. jeśli na mapie odległość między dwoma punktami wynosi 1 cm, to w rzeczywistości wynosi ona 500 000 cm = 5000 m = 5 km.

1 : 500 000

1 cm – 5 kmskala mianowana – rozumie się ją następująco: 1 cm na mapie odpowiada 5 km w terenie; taki zapis pozwala na szybkie przeliczanie odległości z mapy na odległości rzeczywiste.

podziałka liniowa – bardzo ułatwia określanie przybliżonych odległości na mapie./o tym dalej/

Jak korzystamy z podziałki liniowej i kroczka ?

6 • 2km=12km

Przelicz podane skale mianowane na skale liczbowe:

1cm - 7,5 km

1 : 25 000 000

Ćwiczenie 4

1cm - 250 km

1cm - 100 km 1 : 10 000 000

1 : 750 000

Oblicz rzeczywistą odległość między Lubinem i Gnieznem.

7cm . 2 250 000 = 15 750 000 cm15 750 000 cm = 157, 5 km

Odp.: Rzeczywista odległość między Lubinem, a Gnieznem wynosi 157, 5 km.

Ćwiczenie 5

Oblicz rzeczywistą odległość między Warszawą

a Sydney.Dokładność pomiaru przy użyciu linijki -1 cm.

17cm . 90 000 000 = 1530 000 000 cm1530 000 000 cm= 15 300 km

Ćwiczenie 6

Odp.: Rzeczywista odległość między Warszawą a Sydney wynosi 15 300 km.

Ćwiczenie 7.Korzystając z podziałki liniowej i

kroczkówoblicz rzeczywistą odległość jaką musipokonać pociąg jadący z Częstochowy przez Warszawę do Białegostoku.

16 • 25 km = 400 km

Odp.: Pociąg pokona odległość ok. 400 km.

Ćwiczenie 8. Warta to największy dopływ Odryo długości 808 km. Na mapie jej długośćwynosi 20,2 cm. Oblicz skalę mapy.

808 km = 808 000 m = 80 800 000 cm

80 800 000 cm : 20,2 cm = 4 000 000

Odp.: Skala tej mapy to 1: 4 000 000.

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1. Nie ma początku, ani końca.2. W matematyce oznaczamy

go wielką literą.3. W zapisie ułamka: licznik,

kreska ułamkowa i ………..4. Uproszczony rysunek terenu

lub przedmiotu, widzianych z góry.

5. Nauka o sporządzaniu i czytaniu map.

6. Podstawowa jednostka długości.

7. Jest nim Sosnowiec lub Warszawa

8. Rodzaj skali - ………….liniowa.

9. Możesz użyć go zamiast kroczka.

P R O S T A

P U N K T

M I A N O W N I K

P L A N

K A R T O G R A F I A

M E T R

M I A S T O

P O D Z I A Ł K A

C Y R K I E L

Ćwiczenie 9.

Nie wiem jak Wy, ale ja trochę się zmęczyłam, więc pójdę teraz na spacer.

Do widzenia !