Sektor bankowy wobec nowych wyzwań w finansowaniu JST

Sektor bankowy wobec nowych wyzwań w finansowaniu JST

Jarosław Sułkowski

Dyrektor Regionalny Oddział Korporacyjny w KrakowiePKO Bank Polski

5 www.wroclaw.pl

6

Utrzymany wzrost dochodów JST pomimo spowolnienia gospodarczego

Dochody i wydatki JST w 3Q ogółem (w mld zł) i zmiana 3Q/2Q w (%)

Dochody z CIT i PIT (mld zł)

Wzrost dochodów JST w III kw. 2012 r. w porównaniu z poprzednim kwartałem br., pomimo spadku tempa wzrostu dochodów podatkowych.

8,2

7,7

7,01,5

1,5

1,4

0 2 4 6 8 10

3Q 12

3Q 11

3Q 10

PIT CIT

0

10

20

30

40

50

3Q 10 3Q 11 3Q 12

0%

5%

10%

15%

dochody

wydatki

zmiana dochody 3Q/2Q r/ r (prawa skala)

zmiana wydatki 3Q/2Q (prawa skala)

110%

106%93%

7

Lepszy wynik budżetowy po III kw. 2012 r.

Nadwyżka budżetów po 3 kwartałach 2012 r. daje realne podstawy do zmniejszenia planowanego deficytu sektora JST

Wynik planowany i wykonany (w mld zł) Wynik budżetowy wg kategorii JST (w mld zł)

-28,7

-13,5

7,13,20,9

-21,2

-40

-30

-20

-10

0

10

3Q 10 3Q 11 3Q 12

wynik wykonany wynik planowany

-2

0

2

4

6

gminy miasta naprawachpowiatu

powiaty województwa

3Q 113Q 12

8

Brak zagrożenia przekroczenia ustawowo dozwolonej granicy 60% dla łącznego wskaźnika zobowiązań w dochodach

Wysoki średni wskaźnik zadłużenia miast na prawach powiatu, może wskazywać na problemy niektórych z nich z uzyskaniem dodatkowych źródeł finansowania inwestycji

Wskaźnik zadłużenia JST (udział zobowiązań w dochodach) ogółem

Wskaźnik zadłużenia JST (udział zobowiązań w dochodach) wg kategorii JST

24,0%33,1% 35,1%

granica

ustawowa

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

3Q 10 3Q 11 3Q 12

udział zobowiązań w planowanych dochodach60% dochodów

30,8%

45,1%

25,0%31,7%

granica ustawowa

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

gminy miasta naprawachpowiatu

powiatyziemskie

województwa

3Q 11 3Q 12 60% dochodów

9

W III kw. 2012r. wyraźne wyhamowanie wzrostowego trendu zobowiązań JST

Wyhamowanie dotychczas dynamicznego tempa wzrostu zobowiązań – zadłużenie wzrosło w III kw. 2012 r. o ok. 0,4 mld zł wobec 3,3 mld w III kw. 2011 r.

Zobowiązania JST ogółem (w mld zł) Zobowiązania JST w III kw. 2012r. (w mld zł)

45,5

64,859,4

31%

9%

39%

0

20

40

60

80

3Q 10 3Q 11 3Q 12 0%

10%

20%

30%

40%

zobowiązania zmiana r/r (prawa skala)

4,3

3,3

0,3

0

2

4

6

3Q 10 3Q 11 3Q 12

10

Spadek nakładów inwestycyjnych w III kw. 2012 r.

Wyraźny spadek tempa wzrostu wydatków inwestycyjnych w III kw. 2012 r.

Wydatki ogółem JST (w mld zł) Wydatki inwestycyjne

12,0 11,18,5

63%

82%

38%

0

5

10

15

20

3Q 10 3Q 11 3Q 120%

30%

60%

90%

wydatki inwestycyjnezmiana 3Q/2Q (prawa skala)

42,344,043,4

1%

11%

6%

0

10

20

30

40

50

3Q 10 3Q 11 3Q 12

0%

4%

8%

12%

wydatki zmiana 3Q/2Q (prawa skala)

11

Spadek inwestycji publicznych w 2013 r.

zgodnie z wieloletnimi prognozami finansowymi dziesięć największych miast w Polsce zamierza wydać w przyszłym roku na inwestycje 8,3 mld zł - to o 1,5 mld zł mniej, niż wynika z planu na 2012 r.

samorządy głównie kończą inwestycje już rozpoczęte, priorytet mają inwestycje z zapewnionym finansowaniem

12

Samorządy i banki wobec nowych wyzwań

LIMITY: rozporządzenie MF z 23.12.2010 r. w sprawie szczegółowego sposobu klasyfikacji tytułów dłużnych zaliczanych do państwowego długu publicznego, w tym do długu Skarbu Państwa (nowa definicja „kredytów i pożyczek”) ustawa o finansach publicznych (indywidualny wskaźnik zadłużenia od 2014r.) nowe wytyczne Ministerstwa Finansów (ograniczenie deficytu budżetowego jednostek samorządu terytorialnego w stosunku do dochodów)

wzrost poziomu zadłużenia samorządów do granicy limitów określonych w przepisach prawa

brak możliwości zaciągania kolejnych zobowiązań obciążających bezpośrednio budżet samorządu

brak możliwości udzielenia poręczenia lub gwarancji podmiotowi zależnemu od samorządu

uzupełnienie oferty banków i instytucji finansowych

zmiana podejścia do struktury zabezpieczania transakcji realizowanych przez podmioty powiązane z samorządami

poszukiwanie instrumentów i struktur finansowania nie wywierających bezpośredniego wpływu na wskaźniki długu i obsługi zadłużenia samorządu

„delegowanie” zadań do podmiotów zależnych

13

„kredyty i pożyczki, przy czym do tej kategorii zalicza się również:

1. umowy o partnerstwie publiczno-prywatnym, które mają wpływ na poziom długu publicznego,

2. papiery wartościowe, których zbywalność jest ograniczona,

3. umowy sprzedaży, w których cena jest płatna w ratach,

4. umowy leasingu zawarte z producentem lub finansującym, w których ryzyko i korzyści z tytułu własności są przeniesione na korzystającego z rzeczy,

5. a także umowy nienazwane o terminie zapłaty dłuższym niż rok, związane z finansowaniem usług, dostaw, robot budowlanych, które wywołują skutki ekonomiczne podobne do umowy pożyczki lub kredytu, z uwzględnieniem podziału na:a) krótkoterminowe — o pierwotnym terminie zapłaty nie dłuższym niż rok lub podlegające spłacie na żądanie,b) długoterminowe — o pierwotnym terminie zapłaty dłuższym niż rok.”

LIMITYrozporządzenie MF z 23.12.2010 r. w sprawie szczegółowego sposobu klasyfikacji tytułów dłużnych zaliczanych do państwowego długu publicznego, w tym do długu Skarbu Państwa

14

• zadłużenie po wyłączeniach /dochodów - max. 60%• obsługa zadłużenia po wyłączeniach/dochodów - max. 15%

problemy:• zwiększenie kwoty zadłużenia i obsługi zadłużenia z tytułu umów podpisanych

przed 01.01.2011r. w świetle nowej definicji „kredytów i pożyczek” z rozporządzenia Ministra Finansów z 23.12.2010r.

• ograniczone możliwości restrukturyzacji zadłużenia (limit 15%)

• wzrost ryzyka kredytowego finansowania samorządów dla banków

NOWE WYTYCZNE MINISTERSTWA FINANSÓW

ograniczenie deficytu budżetowego jednostek samorządu terytorialnego w stosunku do dochodów – 4 proc. w roku 2012, 3 proc. w roku 2013 do 1 proc. w roku 2015

problemy:• nałożenie dodatkowego limitu na finanse samorządów• ograniczenie elastyczności zarządzania budżetem rocznym i wieloletnim

samorządów

LIMITY ustawa o finansach publicznych do 2013r.

15

Czy każda umowa ppp kwalifikowana jest do długu?

DECYZJA EUROSTAT 28/2004

podstawowe ryzyka związane z przedsięwzięciami PPP: • ryzyko budowy (opóźnienie w zakończeniu robót, wzrost

kosztów),• dostępności (niedostarczenie zakontraktowanej ilości

usług, wzrost kosztów, jakość usług) • popytu (pojawienie się konkurencji, zmiana cen, pojawienie

się nowych trendów rynkowych) podział ryzyk w zależności od którego przedsięwzięcie wpływa lub nie na poziom długu

jeżeli partner prywatny ponosi ryzyko związane z budową oraz jedno z dwóch – ryzyko dostępności albo popytu, wówczas przedsięwzięcie nie będzie skutkowało powiększeniem długu

16

Samorządy i Banki wobec nowych wyzwań

Wzrost ryzyka kredytowego finansowania samorządów przez banki

SamorządySamorządy pozyskanie finansowania

zaplanowanych inwestycji vs. uregulowania dot. kwalifikacji różnych form finansowania do kredytów i pożyczek oraz ograniczonego budżetu funduszy unijnych

strategia zarządzania długiem w krótkiej i długiej perspektywie czasu w nowym i niestabilnym otoczeniu prawnym, w tym restrukturyzacja zadłużenia

aktywne zarządzanie finansami samorządu z wykorzystaniem dostępnych produktów oferowanych przez banki, firmy leasingowe i faktoringowe

poszukiwanie nowych źródeł dochodów

kontynuacja działalności kredytowej wobec samorządów w niestabilnym otoczeniu prawnym i przy dużej niepewności w odniesieniu do rzeczywistego stanu finansów jednostki

struktury finansowania inwestycji

kompleksowa współpraca z samorządami

zapewnienie źródła zewnętrznego kapitału dla realizacji projektów infrastrukturalnych w dobie stagnacji gospodarczej i w obliczu problemów branży budowlanej

BankiBanki

17

Współpraca sektora finansowego z samorządami

zarządzanie płynnością bieżącą (analiza przepływów finansowych między samorządem i podmiotami zależnym, wykup wierzytelności wykonawców wobec podmiotu zależnego od JST)

uwolnienie środków zamrożonych w aktywach trwałych (leasing zwrotny nieruchomości)

wykorzystanie potencjału spółek zależnych od samorządów (powierzenie realizacji inwestycji wraz z pozyskaniem finansowania spółkom zależnym samorządów)

zarządzanie grupą kapitałową samorządu i podmiotów zależnych(wsparcie korporacyjne i finansowe podmiotów zależnych przez samorząd na podstawie umów, w tym zabezpieczenie spłaty kredytu w oparciu o umowę wsparcia zwartą pomiędzy samorządem, spółką komunalną oraz bankiem)

finansowanie krótko- i długoterminowe z wykorzystaniem dostępnych instrumentów inżynierii finansowej (kredyt, wykup wierzytelności, w tym z wydłużonym okresem spłaty, emisja obligacji, leasing zwrotny, partnerstwo publiczno – prywatne i inne modele project finance, fundusze inwestycyjne)

18

rachunki bankowe, w tym rachunek rozliczeń warunkowych, rachunek skonsolidowany

cash pooling wirtualny – konsolidacja ujemnych i dodatnich sald w ramach wielu rachunków

bankowość elektroniczna – iPKO Biznes

System Wirtualnych Rachunków Kontrahenckich (identyfikacja płatności masowych):

– pełna integracja z systemem księgowym (indywidualne raporty),

– rozbudowana identyfikacja w oparciu o 16-znakowy identyfikator,

– księgowanie na wielu rachunkach rzeczywistych (infokod),

– dostęp do środków bezpośrednio po zaksięgowaniu wpłaty,

– raporty dostępne po każdej sesji przychodzącej

wpłaty zamknięte księgowane on-line - księgowanie bezpośrednio na rachunku Klienta niezwłocznie po zarejestrowaniu wrzutu koperty w systemie. Księgowania realizowane są przez 24 h na dobę, 7 dni w tygodniu.

PKO masowe wypłaty - umożliwia rezygnację z własnej sieci punktów kasowych, wypłata świadczenia na rzecz beneficjentów (którzy nie muszą posiadać rachunków bankowego) może być dokonana w dowolnym oddziale PKO Banku Polskiego w kraju.

gwarancje bankowe

instrumenty zabezpieczające ryzyko bankowe

Oferta PKO BP dla Sektora Publicznego

Obsługa transakcyjno - depozytowa

19

FINANSOWANIE INWESTYCJI PUBLICZNYCHFINANSOWANIE BUDŻETOWE vs. Pozabudżetowe

ZALETY WADY

łatwość pozyskania finansowania

brak kosztów dodatkowych struktur organizacyjnych

ograniczenie zabezpieczenia do weksla in blanco

brak bezpośredniego obciążenia ustawowych wskaźników długu i obsługi zadłużenia jst

zarządzanie projektowe przedsięwzięciem

bezpośrednie obciążenie ustawowych wskaźników długu i obsługi zadłużenia

dyscyplina finansów publicznych

ograniczenia w przygotowaniu montażu finansowego projektu

mniejsza wiarygodność kredytowa niż JST

droższe finansowanie większe wymagania w odniesieniu do zabezpieczeń

koszty stałe wydzielonej struktury organizacyjnej

FINANSOWANIE BUDŻETOWE

FINANSOWANIE BUDŻETOWE

FINANSOWANIE POZABUDŻETOWE

(spółki komunalne,

SPV)

FINANSOWANIE POZABUDŻETOWE

(spółki komunalne,

SPV)

20

PKO BP wobec projektów sektora samorządowego

SPÓŁKI ZALEŻNE OD SAMORZĄDÓW

Instytut PPP adres ul. Noakowskiego 24, 00-668 Warszawa www.IPPP.pl e-mail [email protected] telefon +48 22 435 95 02

21

Instytut Partnerstwa Publiczno-Prywatnego

www.IPPP.pl

Sport i rekreacja – najbardziej pożądane, ale czy realne?

Solec-Zdrój*– kompleks basenów mineralnych; pierwszy polski „hybrydowy” projekty typu PPP z wykorzystaniem dotacji UE; planowane oddanie do użytku w styczniu 2013 roku; długość umowy: 27 lat; wartość: 16 mln PLN

Gliwice* – zarządzanie krytą pływalnią „Neptun”, długość koncesji na usługi: 2 lata (koniec w 2013 roku); wartość: 12,5 mln PLN

3. Projekty PPP – polskie doświadczenia (1/7)

– Kraków – hala Stulecia KS Cracovia wraz z Centrum Sportu (Osób) Niepełnosprawnych; projekt zakwalifikowany do konkursu „3P” PARP; wartość: 45-50 mln PLN

– Elbląg – zagospodarowanie największego w Europie basenu otwartego i budowa parku wodnego; plan ponownego ogłoszenia postępowania; wartość: 60-130 mln PLN

*umowy zawarte

http://www.ippp.pl/


22


www.IPPP.pl

• Domy komunalne – duże zapotrzebowanie wśród polskich miast– Kraków – budowa ok. 350. lokali komunalnych wraz z

powierzchnią usługową w 2. lokalizacjach ; rozpoczęty etap dialogu konkurencyjnego; wartość: 92 mln PLN

– Toruń – budowa 4-kondygnacyjnego budynku na lokale komunalne; projekt zakwalifikowany do konkursu „3P” PARP; wartość: ok. 20 mln PLN

– Warszawa – budowa ok. 400. lokali komunalnych wraz z powierzchnią komercyjną w 4-5 różnych lokalizacjach; zakończenie fazy doradztwa w 2012 roku; ogłoszenie w połowie 2013 roku; wartość: ok. 100 mln PLN

– Oława – budynek wielorodzinny z 34. lokalami socjalnymi; w końcu października upłynął termin składania wniosków o udział w postępowaniu; długość umowy: 12 lat


http://www.ippp.pl/


23


www.IPPP.pl

• Parkingi – najprężniej rozwijająca się gałąź polskiego rynku PPP– Wrocław* – budowa 3-kondygnacyjnego parkingu podziemnego pod

Placem Nowy Targ; oddanie obiektu do użytkowania w połowie 2013 roku; długość umowy: 40 lat; wartość: 38,7 mln PLN (kredyt udzielony przez Europejski Banku Odbudowy i Rozwoju)

– Wrocław* – budowa parkingu podziemnego przy Hali Stulecia na ok. 800 miejsc; rozpoczyna się faza inwestycyjna; długość umowy: 30 lat; wartość 43,3 mln PLN

– Bielsko-Biała – budowa 2-4 parkingów nadziemnych; trwają negocjacje; wartość: 72-126 mln PLN

– Warszawa – budowa do 6. parkingów miejskich; składanie wniosków o udział w postępowaniu do 28.11.2012; wartość: nawet 250 mln PLN

– Gdańsk – budowa parkingów w rejonie zabytkowego Głównego Miasta; planowane ogłoszenie w grudniu 2012 roku; wartość: nawet 180 mln PLN


*umowy zawarte

http://www.ippp.pl/


24


www.IPPP.pl

• Ochrona zdrowia – niełatwe choć niezwykle ważne pole dla PPP– Jaworzno* - stacja dializ z poradnią nefrologiczną Szpitala

Wielospecjalistycznego w Jaworznie; długość umowy: 15 lat; wartość: 4 mln PLN

– Kobylnica* – przebudowa domu opieki społecznej; umowa zawarta w październiku 2010 roku; długość umowy: 25 lat; wartość: 4,3 mln PLN

– Żywiec – budowa szpitala powiatowego; umowa zawarta we wrześniu 2011 roku; brak wymaganego zamknięcia finansowego w terminie; wartość: 240 mln PLN

– Poznań – budowa nowego szpitala Kobiety i Dziecka na ok. 450 łóżek; etap analiz przedrealizacyjnych; wartość: nawet 500 mln PLN

– Warszawa – modernizacja i rozbudowa Szpitala Bielańskiego; wybór doradców planowany przed końcem 2012 roku


*umowy zawarte

http://www.ippp.pl/


25


www.IPPP.pl

• Energetyka – nieskończone potrzeby i możliwości– Radzionków* – termomodernizacja 5. budynków oświatowych; wynagrodzenie

partnera prywatnego finansowane z oszczędności (potwierdzonych w praktyce); długość umowy: 10 lat; wartość: 9 mln PLN

– Piecki* – kotłownia na biomasę; długość umowy: 30 lat; wartość: 4 mln PLN

– Kraśnik – budowa i eksploatacja farmy fotowoltaicznej o mocy 1 MW; postępowanie ogłoszone w lipcu 2012 roku– Warszawa – modernizacja oświetlenia ulicznego (30 000 lamp); planowany wybór doradców w 2012 roku; wartość: 160 mln PLN

– Książki – produkcja gazu ziemnego i zarządzanie siecią gazową; etap analiz przedrealizacyjnych;

– Warszawa – termomodernizacja Wydziału Inżynierii Lądowej Politechniki Warszawskiej; projekt zakwalifikowany do konkursu „3P” PARP; wartość: poniżej 50 mln PLN


*umowy zawarte

http://www.ippp.pl/


26


www.IPPP.pl

• Gospodarka odpadami – wyścig z czasem– Kraków* - obsługa i administrowanie zbiorczym punktem

gromadzenia odpadów; długość umowy: 10 lat; wartość: 6,5 mln PLN

– Poznań – System Gospodarki Odpadami Miasta Poznania; projekt budowy spalarni odpadów znajduje się na etapie składania ofert, wartość: ok. 1mld PLN

– Łódź - budowa instalacji termicznego przekształcania odpadów komunalnych; doradcy wybrani w październiku 2012 roku; wartość: ok. 800-900 mln PLN

– Gdańsk – budowa spalarni odpadów; faza analiz przedrealizacyjnych i zamiar ogłoszenia przetargu na doradców; wartość: ok. 850 mln PLN

– Gminy Daleszyce i Kunów (woj. świętokrzyskie) – budowa instalacji do poboru biogazu z oczyszczalni ścieków / składowiska odpadów komunalnych i produkcja energii; faza analiz przedrealizacyjnych


*umowy zawarte

http://www.ippp.pl/


27


www.IPPP.pl

• Edukacja – projekty „za dostępność”– Niepołomice – kompleks szkolno-przedszkolny dla ponad 430 dzieci; trwa

dialog konkurencyjny; długość umowy: min. 15 lat; wartość: 30-40 mln PLN

– Zawoja – budowa szkoły podstawowej z infrastrukturą towarzysząca; trwa dialog konkurencyjny; długość umowy: do 30. lat; wartość: ok. 20 mln PLN• Centra przesiadkowe –

połączenie potrzeb publicznych i komercji– Sopot* - modernizacja i rozbudowa

głównego dworca kolejowego; długość umowy: 10 lat; wartość: 100 mln PLN

– Poznań – „Brama Zachodnia”: centrum komunikacyjno-komercyjne;

realizacja po roku 2014; wartość: nawet 300 mln PLN

– Łomża – Miejskie Centrum Handlowo-Komunikacyjne; składanie wniosków do grudnia 2012; wartość: 60 mln PLN

źródło: Miast Poznań


*umowy zawarte

http://www.ippp.pl/

28

Zbieranie doświadczeń…

Źródło :Prezentacja, Ewa Fudali-Bondel Kierownik Biura Rozwoju (…) Dąbrowa Górnicza, Racibórz, IV 2012

29

Zbieranie doświadczeń…

Źródło : I. Herbst, A. Jadach-Sepioło, PARP, 2012

Powód wyboru ścieżki : brak środków własnych.Start projektu : 2008.26.02.2011 – uruchomienie kotła.Przedmiot : kocioł na OZE o mocy 1 MW.Okres koncesji : 30 lat.Koszt : 2,5-3,0 mln złBudżet gminy Piecki : 24,6 mln zł

30

Instrumenty finansowania projektów PPP

31

Partnerstwo Publiczno - Prywatne

Rola Banku w projektach PPP

dostarczenie kapitału zewnętrznego na realizację projektu – ok. 50%-80% kosztów projektu ppp finansowane jest ze środków instytucji finansowych

finansowanie inwestycji realizowanych w formule PPP – długość okresu kredytowania nawet do 20 lat

szybsza selekcja projektów oraz rekomendacje co do wyboru sposobu realizacji i finansowania

mniejsze ryzyko porażki – rozwiązanie umowy PPP wskutek braku pozyskania finansowania

zdefiniowanie już na wstępie możliwego poziomu zaangażowania (również finansowego) partnera publicznego w projekt

skrócenie czasu potrzebnego partnerowi prywatnemu na pozyskanie finansowania

możliwość skorzystania z doświadczenia Banku wynikającego ze współpracy z innymi podmiotami realizującymi projekty PPP

możliwość uregulowania w umowie PPP kluczowych kwestii dotyczących finansowania projektu

32

Udział Banku w projektach PPP

• Kluczem do sukcesu każdego projektu (w szczególności realizowanego w PPP) jest udział banku/banków już na etapie wstępnego pomysłuBank może dokonać wstępnej oceny projektu (pomysłu na projekt) w oparciu o doświadczenia innych tego typu projektów, a także uwzględniając aktualną i prognozowaną sytuację podmiotu publicznego. Bank może również ocenić realność pozyskania wiarygodnego partnera prywatnego dla projektu.

• Udział Banku już na wczesnym etapie postępowania pozwala poznać wymagania potencjalnej instytucji finansującej projekt

• Bank może pomóc w określeniu optymalnej struktury projektu (realizacji i eksploatacji)

• Bank może zaproponować możliwe (w jego ocenie) warianty realizacji i finansowania danego projektu.

• Bank znając oczekiwania i ograniczenia strony publicznej może wskazywać na bardziej optymalne sposoby realizacji i eksploatacji projektu niż tylko PPP.

• Bank pełni rolę kredytodawcy, pożyczając kapitał na określonych zasadach

• Najczęściej udział Banku w finansowaniu projektu PPP jest największy – ok. 60-90%

Doradztwo bankowe- wiedza wynikająca z realizacji innych projektów

33

Wartość dodana współpracy z Bankiem przy projektach PPP

• Szybsza selekcja projektów oraz rekomendacje co do wyboru sposobu realizacji i finansowania

• Zdefiniowanie już na wstępie możliwego poziomu zaangażowania (również finansowego) partnera publicznego w projekt

• Skrócenie czasu potrzebnego partnerowi prywatnemu na pozyskanie finansowania

• Mniejsze ryzyko porażki – rozwiązanie umowy PPP wskutek braku pozyskania finansowania

• Zmniejszenie kosztu finansowania

• Większa wiarygodność projektu dla partnerów prywatnych

• Możliwość skorzystania z doświadczenia banku wynikającego ze współpracy z innymi podmiotami realizującymi projekty PPP

• Możliwość uregulowania w umowie PPP kluczowych kwestii dotyczących finansowania projektu

34

A najczęściej sytuacja wygląda tak…..

• Bank jest angażowany na końcu procesu często po podpisaniu umowy PPP Zarówno partner publiczny jak i prywatny oczekują od banku zaakceptowania rozwiązań przyjętych w umowie PPP i szybkiej decyzji o finansowaniu projektu….

• Bank jest angażowany przez stronę prywatną – podmiot publiczny nie uznaje banku za partnera do rozmów, gdyż za zdobycie finansowania jest odpowiedzialny partner prywatnyJeśli ma być to partnerstwo pomiędzy sektorem publicznym i prywatnym to obie strony powinny wspierać siebie w kolejnych fazach przedsięwzięcia, co powinna odzwierciedlać umowa PPP

• Z bankiem nie należy rozmawiać, gdyż może to rodzić podejrzenia o stronniczośćW przypadku gdy partner prywatny ostatecznie będzie odpowiedzialny za pozyskanie finansowania to on będzie dokonywał wyboru, strona publiczna poprzez współpracę z bankiem może ułatwić to zadanie nie narażając się na żadne zarzuty

A może : Przemysł czasu wolnego

Energetyka

35

Czynniki warunkujące „bankowalność” projektu PPP

CO WPŁYWA NA ‘BANKOWALNOŚ

Ć’ PROJEKTU?

Wiarygodni partnerzy prywatni

Stabilne i czytelne przepływy finansowe projektu

Aspekty ochrony środowiska

Wsparcie władz samorządowych Wola polityczna

Stabilne ramy prawne

Zapisy umowne dotyczące

rozwiązania umowy PPP

Rezerwa na obsługę

zadłużenia

Prawidłowa ocena wykonalności technicznej

projektu

Optymalna alokacja ryzyk

Realne zapotrzebowani

e na projekt

36

LEASING ZWROTNY

UMOWA LEASINGU ZWROTNEGO

UMOWA SPÓŁKI

PRZEPŁYW ŚRODKÓW PIENIĘŻNYCHW OKRESIE t0

PRZEPŁYW ŚRODKÓW PIENIĘŻNYCH W OKRESACH t1-tn

uwolnienie środków pieniężnych zamrożonych w aktywach trwałych

zapewnienie płynności finansowej innym projektom realizowanym przez JST

ograniczony obowiązek stosowania czasochłonnych i kosztownych procedur zamówień publicznych w przypadku leasingu nieruchomości

dobro inwestycyjne będące przedmiotem umowy leasingu zwrotnego może być w trakcie trwania umowy użytkowane przez jednostkę

ZALETY

37

Przykład Modelu Finansowania –

Projekt Budowy i Eksploatacji Odcinka Publicznej Nieodpłatnej Drogi w PPP

Partner PublicznyPartner Publiczny

Partner PrywatnyPartner Prywatny

umowa PPPopłaty za dostępność

umowy kredytu

Cesja wierzytelności z umowy PPP

Wykonawca/OperatorWykonawca/Operator

umowa wykonawcza/operatorska

38

zobowiązanie partnera prywatnego na podstawie umowy partnerstwa publiczno – prywatnego do budowy, eksploatacji i utrzymania drogi,

Partner prywatny – często spółka celowa powołana do realizacji zadania,

Partner publiczny od dnia rozpoczęcia budowy do dnia oddania drogi do użytku nie ponosi żadnych wydatków,

wydatki w okresie eksploatacji w całości pokrywane z opłat za dostępność, płatnych przez partnera publicznego,

wynagrodzenie skalkulowane przez partnera prywatnego tak aby pokrywało koszty budowy i eksploatacji drogi ( w tym koszty utrzymania i remontów), koszty ubezpieczenia drogi, koszty finansowe kredytów zaciągniętych na realizację przedsięwzięcia, koszty administracyjne partnera prywatnego związane z realizacją przedsięwzięcia oraz zysk partnera prywatnego z realizacji przedsięwzięcia,

wysokość opłaty za dostępność uzależniona od zachowania przez partnera prywatnego wymaganego przez partnera publicznego standardu utrzymania drogi,

Często w przypadku modelu ze spółkami celowymi - umowa wsparcia pomiędzy bankiem, spółką matką a spółką celową zawierająca zobowiązanie partnera prywatnego do dokapitalizowania spółki w przypadku przekroczenia budżetu projektu lub powstania niedoboru środków na spłatę kredytu lub odsetek

Projekt Budowy i Eksploatacji Odcinka Publicznej Nieodpłatnej Drogi w PPP

39

Przykład Modelu Finansowania

Projekt Parkingowy - Koncesja

Partner Publiczny – Spółka Miejska

Koncesjodawca

Partner Publiczny – Spółka Miejska

Koncesjodawca

Partner Prywatny/Koncesjonariusz

Partner Prywatny/Koncesjonariusz

umowa koncesji

opłaty wyrównawcze do

przychodu bazowego

umowy kredytu

cesja z umowy wsparcia

WykonawcaWykonawca

umowa operatorsk

a

umowa na wykonawstwo

umowa wsparcia

OperatorOperator

Partner Publiczny - MiastoPartner Publiczny - Miasto

cesja z umowy koncesji

40

zobowiązanie partnera prywatnego na podstawie umowy koncesji do opracowania koncepcji architektonicznej i dokumentacji budowlanej, wybudowania i prowadzenia parkingu,

Partner prywatny odpowiada za wybudowanie i prowadzenie parkingu (poprzez współpracę z profesjonalnym wykonawcą i operatorem),

Partner publiczny od dnia rozpoczęcia budowy do dnia oddania parkingu do użytku nie ponosi żadnych wydatków,

wynagrodzenie Koncesjonariusza stanowią przychody ze sprzedaży biletów, abonamentów, reklam i ewentualne wyrównanie przez podmiot publiczny do poziomu przychodu bazowego,

w przypadku przychodów mniejszych od przychodów bazowych uzgodnionych pomiędzy stronami, partner publiczny dopłaci do poziomu bazowego przychodów,

w przypadku przychodów większych od przychodów bazowych uzgodnionych pomiędzy stronami, partner prywatny i partner publiczny podzielą się nadwyżką,

umowa wsparcia pomiędzy partnerem publicznym- spółką miejską, a właścicielem partnera publicznego-Miastem zawierająca zobowiązanie Miasta do dokapitalizowania spółki w celu wywiązania się z umowy koncesji

Projekt Parkingowy - Koncesja

41

Przykład modelu finansowania

Wykup wierzytelności z wydłużonym terminem spłaty + umowa wsparcia

Jednostka Samorządu Terytorialnego


Spółka KomunalnaSpółka Komunalna

Trójstronna umowa wsparcia

umowa na wykonawstwo

WykonawcaWykonawcaumowa wykupu wierzytelności

Cesja wierzytelności (15 lat)

42

FINANSOWANIE DŁUGOTERMINOWE – WYKUP WIERZYTELNOŚCI

WYKUP WIERZYTELNOŚCIWYKUP WIERZYTELNOŚCI

FAKTUROWANIE PRACFAKTUROWANIE PRAC

OKRES REALIZACJI INWESTYCJIOKRES REALIZACJI INWESTYCJI

SPŁATA WIERZYTELNOŚCI WYKUPIONEJ PRZEZ BANKSPŁATA WIERZYTELNOŚCI WYKUPIONEJ PRZEZ BANK

ZALETY

możliwość pozyskania finansowania długoterminowego

wyłonienie wykonawcy inwestycji i instytucji finansującej w jednym postępowaniu przetargowym

koszty prowizji z tytułu „uruchomienia” finansowania może ponosić cedent

PODSTAWOWE PARAMETRY

okres finansowania = okres realizacji inwestycji + wydłużony okres spłaty

możliwe rozpoczęcie spłaty po zakończeniu realizacji projektu

umowa dwustronna lub trójstronna oprocentowanie oparte o stawkę WIBOR i

marżę banku analiza oparta o profil ryzyka dłużnika transakcja zabezpieczona przez dłużnika

43

KREDYT POD KONTRAKT

bieżące zobowiązania kredytobiorcy wynikające z realizacji kontraktu

WYKORZYSTANIE KREDYTU WYKORZYSTANIE KREDYTU

FAKTUROWANIE PRAC W RAMACH KONTRAKTUFAKTUROWANIE PRAC W RAMACH KONTRAKTU

PŁATNOŚCI Z TYTUŁU KONTRAKTUPŁATNOŚCI Z TYTUŁU KONTRAKTU

OKRES REALIZACJI KONTRAKTUOKRES REALIZACJI KONTRAKTU

SPŁATASPŁATA max. 36 mies.

źródłem spłaty są płatności dokonywane na rzecz kredytobiorcy przez odbiorcę kontraktu.

DOSTĘPNOŚĆ - mniejsze wymogi Banku odnośnie zabezpieczenia oraz wymogi dokumentacyjne wobec Klienta

ELASTYCZNOŚĆ w przypadku kredytu odnawialnego możliwość wykorzystywania limitu w dowolnych terminach i kwotach oraz spłata zadłużenia, powodująca odnowienie udzielonego limitu.

ZALETY

wydłużony okres kredytowania - do 36 miesięcy w przypadku kredytu odnawialnego

spłata w terminach i kwotach dostosowanych do płatności z tytułu kontraktu lub odnawianie limitu

Istotne elementy kontraktu: jeden odbiorca, określone terminy płatności (charakter cykliczny) i termin realizacji, warunki odstąpienia od kontraktu przez odbiorcę

oprocentowanie oparte o stawkę WIBOR i marżę banku

odbiorca kontraktu oceniony przez Bank lub zabezpiecza płatność z tytułu kontraktu

PODSTAWOWE PARAMETRY

44


Spółka zależna od samorządu

Spółka zależna od samorządu

umowa spółki

umowy kredytu

umowa wsparcia

Umowy Wsparcia, Oświadczenia Patronackie

strony umowy przedmiot wsparcia zakres wsparcia a obsługa zadłużenia skuteczność dochodzenia roszczeń ujęcie zobowiązania w księgach wystawcy

dopłaty do kapitału podwyższenie kapitału pożyczka

ELEM

EN

TY

FO

RM

UŁA

rezerwy obowiązkowe banków

budżety i wskaźniki zadłużenia samorządów

Jarosław SułkowskiDyrektor Regionalny Oddział Korporacyjny w Krakowie

PKO Bank Polski Os. Centrum E 13, 31-934 Krakówtel. +48 12 688 61 00www.pkobp.pl

Sektor bankowy wobec nowych wyzwań w finansowaniu JST

Documents

Transcript of Sektor bankowy wobec nowych wyzwań w finansowaniu JST