Scholastyka

Termin „scholastyka” wywodzi się z łacińskiej schola, czyli „szkoła”. Była to zarówno koncepcja filozofii i metoda jej nauczania i uprawiania.

Za pierwszych scholastyków uważa się św. Augustyna i Boecjusza, choć właściwie dopiero św. Anzelm z Aosty (1033-1109), biskup Canterbury, był scholastykiem w pełnym tego słowa znaczeniu.

Trzy okresy w dziejach scholastyki: • Średniowieczny: V/VI wiek (św. Augustyn, Boecjusz) – XVI wiek. Wiek XIII –XIV złoty wiek scholastyki (św. Tomasz z Akwinu, Jan Duns Szkot, Wiliam Ockham).• Nowożytny: XVI wiek – pocz. XIX wieku (Thomas de Vio Cajetan, Francesco de Vittoria, Francisco Suarez).• Neoscholastyka: pocz. XIX wieku, znacząca papieża rola Leona XIII dla rozwoju scholastyki (głownie myśli tomistycznej), do Soboru Watykańskiego II (Vaticanum II), to jest do 1959-1965 roku, a właściwie po dziś dzień.

Istotna rola logiki sylogistycznej (przejętej od Arystotelesa i rozwiniętej w okresie od IX do XV wieku).

Przesłanka większa: Ludzie są śmiertelni.Przesłanka mniejsza: Sokrates jest człowiekiem.Wniosek: Sokrates jest śmiertelny.

Logika - narzędzie uzasadniania wiedzy, której źródłem jest doświadczenie.

Kwadrat logiczny

Metoda:Lectio – dokładna lektura jakiegoś dzieła o uznanym autorytecie, np. Arystotelesa z zakresu logiki, Euklidesa z zakresu geometrii, Awicenny lub Galena z zakresu medycyny. Rola magistra (mistrza): czuwanie nad interpretacją.Disputatio – swobodna dyskusja nad zagadnieniem (quaestio) wynikającym z przeczytanego tekstu przy zachowaniu rygorów logiki.

Ze szkół przyklasztornych scholastyka przeszła do nowych instytucji, czyli uniwersytetów.

Scholastyka obejmowała studiowanie: filozofii, prawa kanonicznego i cywilnego, medycyny i teologii.

Najważniejsze były fakultety filozofii i teologii, do których studiowania przygotowywały

studia w zakresie fakultetów sztuk wyzwolonych (artes liberales):

Trivium: gramatyka (łacina), dialektyka (logika) i retoryka.Quadrivium: geometria, arytmetyka, astronomia i muzyka.