Cyberfolklor

Czy można poznać Śląsk nie wychodząc z domu? Czy

dostępne strony www przybliżają odbiorcom zwyczaje,

sztukę, język regionu? A może tylko wykorzystują śląskie

słownictwo, tworząc rzeczy powierzchownie związane ze

Śląskiem, a będące wytworami marketingu? Ile śląskości jest

w sieci? Te zajęcia to szereg pytań, na które własną

odpowiedź znajdzie młodzież. To będzie ich opinia,

wypracowanie której poprzedzi gruntowne przyjrzenie się

dostępnym online materiałom o regionie.

13 – 15 LAT 45 MINUT

CELE

Po zajęciach uczestnicy znają strony dotyczące śląskiego folkloru. Potrafią spojrzeć na

nie krytycznie i ocenić ich przydatność. Tożsamość regionalną, kulturę ludową, zwyczaje

i obrzędy postrzegają jako wartości, które należy pielęgnować i przekazywać kolejnym

pokoleniom.

METODY

asymilacji wiedzy: dyskusja

samodzielnego dochodzenia do wiedzy

Formy organizacyjne pracy: grupowa, zespołowa.

CO PRZYGOTOWAĆ WCZEŚNIEJ?

Podczas zajęć młodzież będzie pracować parami. Każda dwójka potrzebuje

komputer z dostępem do Internetu.

Prowadzący potrzebuje komputer z dostępem do Internetu, podłączony do

rzutnika bądź tablicy multimedialnej.

Kartki z pytaniami (załącznik).

Słownik języka polskiego.

Karteczki z adresami stron:

http://gryfnie.com/

https://szl.wikipedia.org/wiki/Wikipedyjo

http://www.klopsztanga.eu/

http://www.humorslaski.celniej.pl/

http://www.szmaterlok.pl/

http://qdizajn.pl/

https://www.facebook.com/rubensZbytomia

https://www.facebook.com/UczymySieGodac?fref=ts

http://www.muzeumslaskie.pl/

http://www.muzeum.gliwice.pl/

http://muzeumgpe-chorzow.pl/

http://www.silesiakultura.pl/

Dla każdej dwójki przygotowujemy jedną karteczkę. Jeśli grup jest więcej,

powtarzamy wybrane adresy – wtedy nad daną stroną będą pracować dwie grupy.

PRZEBIEG ZAJĘĆ

1. Tematem zajęć jest śląski folklor w Internecie. Zanim mu się przyjrzymy, musimy

najpierw upewnić się, że rozumiemy pojęcie „folklor”. W tym celu prosimy

dwóch uczniów o wyszukanie pojęcia: w słowniku oraz w Wikipedii. Pytamy:

2. Uczestnicy dobierają się w pary. Każda otrzymuje kartkę z pytaniami oraz losuje

karteczkę z adresem www. Zadanie polega na otwarciu wskazanej strony,

uważnemu przyjrzeniu się kategoriom i treściom, a następnie przygotowaniu się

do odpowiedzi na pytania. Poświęcamy na to około 10 minut.

3. Prosimy, by młodzież nadal pozostawiła otwarte strony www, nad którymi

pracuje, ale skupiła się teraz na dyskusji i słuchaniu innych. Prowadzący

moderuje rozmowę, zadając kolejne pytania. Osoby zabierają głos, odnosząc się

do własnych obserwacji. Odpowiadając na pierwsze pytanie, dana grupa

Czy znacie jakieś strony internetowe, które przybliżają śląski

folklor?

prezentuje pozostałym swoją stronę.

Pytania, które otrzymała młodzież:

4. Prowadzący może wyświetlać omawiane strony na ekranie. Wtedy wszyscy mogą

je oglądać i uzupełniać wypowiedzi innych.

5. Ostatnim pytaniem, które zadamy młodzieży, może być:

Pozwólmy młodzieży na wyrażenie własnej opinii, nie oceniajmy jej.

CO JESZCZE MOŻEMY ZROBIĆ?

Cyberfolklor w sieci można rozumieć jako obecność elementów folklorystycznych

w Internecie. Zupełnie inaczej piszą jednak o e-folklorze, czy właśnie

cyberfolklorze, autorzy tekstów w 33 numerze Kultury popularnej. Globalna sieć

jest w nich przedstawiona jako miejsce, gdzie już nie ustnie, ale za pomocą słowa

pisanego kultywowane są wszystkie elementy kultury ludowej. Można przeczytać

ciekawe rozprawy o emanacjach folkloru w sieci. Poniżej zamieszczono fragment

ze wstępu do wspomnianej publikacji:

Dziś wirtualna przestrzeń stała się przepastnym terytorium zarówno folklorystycznym,

jak i folkloryzacyjnym. E‑folklor, łączący różne środki wyrazu, dokonał recyklingu wielu

gatunków kulturowych, funkcjonujących jeszcze w kulturze ludowej. Plotki czy pogłoski

są przecież ważnymi „in‑ formacjami” popularnych portali internetowych,

przeglądanych, czytanych i komentowanych przez miliony użytkowników wirtualnej

sieci. Przesyłany drogą elektroniczną przekaz w ciągu chwili obiega świat. Digitalny

folklor, bezustannie kopiowany i przetwarzany, w ludyczny bądź sensacyjny sposób

zakorzenia się w naszej codzienności. Łańcuszki szczęścia wysyłane pocztą e‑malilową,

Co to za strona? Co oferuje, co prezentuje? W jaki sposób strona wykorzystuje/prezentuje kulturę Śląska? Jakie elementy śląskiej kultury wykorzystuje? Kto jest odbiorcą strony? Do kogo jest adresowana? Czy strona jest zrozumiała dla osób nieznających śląskiej gwary? Czy dzięki stronie można lepiej poznać śląskie obyczaje, obrzędy, gwarę, sztukę, przysłowia, legendy? Czy efektem odwiedzenia strony jest lepsza znajomość śląskich tradycji i kultury?

Co według was jest najciekawsze na stronie?

Czy folklor w sieci jest pozytywnym zjawiskiem?

per analogiam nawiązujące do ludowej tradycji listów z nieba, są tylko jednym z wielu

przykładów (często przywoływanym!) koegzystencji rozmaitych elementów kulturowych

ze współczesnej i minionych epok. E‑folklor to również nowe formy i gatunki będące

świadectwem jego dynamicznego rozwoju: chaty, blogi, fora, memy internetowe,

serwisy społecznościowe. Wszystkie z nich są częścią sieciowych wspólnot, z których

każda wytwarza opowieści o własnych „lokalnych” światach. Owe narracje

multiplikowane są w niezliczonych wariantach i odmianach.

Wojciech Burszta, Adam Pomieciński: E-folklor. Wstęp. W: „Kultura popularna”

2012, t. 3, nr 33, s. 4-5 [online]. [dostęp 22 maja 2015]. Dostępny w Internecie:

http://kulturapopularna-online.pl/abstracted.php?level=5&ICID=1024549

Cały numer jest dostępny na stronie:

http://kulturapopularna-online.pl/abstracted.php?level=4&id_issue=863206

O modzie na śląskość pisze Barbara Orzeł w artykule Śląsk skonsumowany. Tożsamość na popkulturowym placu zabaw (?). Jest on dostępny online. Warto się z nim zapoznać przed zajęciami. http://www.anthropos.us.edu.pl/texty/orzel.htm Grafika na pierwszej stronie pochodzi ze strony: https://pixabay.com/pl/laptop-ksi%C4%85%C5%BCki-informacje-online-819285/ Licencja: CC0 Public Domain