Rynek pieniężny, kursy walutowe i ceny w długim okresie

1. Pieniądz i poziom cen w długim okresie;

2. Model monetarystyczny zmienne kursy walutowe stałe kursy walutowe;

3. Parytet siły nabywczej, parytet stopy procentowej i zmiany zasobów pieniądza; efekt Balassy – Samuelsona;

4. Efekt Fishera

5. Zakłócenia realne i kurs walutowy: uogólniony model kursu walutowego;

6. Zmiany wydajności pracy i realny kurs walutowy;

7. Parytet realnej stopy procentowej.

Ms / P = L (r,Y); P = Ms / L (r,Y).

różne założenia dotyczące cen: względnie

sztywne w krótkim okresie, elastyczne w

długim

Parytet siły nabywczej:

Pi = E P*i

P = E P* P, P* - ceny reprezentatywnego koszyka dóbr jeśli E = P/ P*, wówczas q = 1: ścisła zasada PPPq = E P*/ P q – const. względny parytet siły nabywczej: q / q = E E + * - q / q = 0 jeśli: E E = - *

lub = E E + *

Parytet siły nabywczej USA i Hong Kong

Źródło: IFS, CD-ROM, 2004

Kurs HKD/USD 1990 – 2005 = 7,79

In d e k s y c e n w U S A i H o n g K o n g u ( 1 9 9 1 = 1 0 0 )

1

1 , 3

1 , 6

1 9 9 1 1 9 9 2 1 9 9 3 1 9 9 4 1 9 9 5 1 9 9 6 1 9 9 7 1 9 9 8 1 9 9 9 2 0 0 0 2 0 0 1 2 0 0 2

U S A H o n g K o n g

Empiryczne badania parytetu siły nabywczej:

Bariery handlowe i dobra nie będące przedmiotem wymiany międzynarodowej;

Brak spełnienia warunku wolnej konkurencji;

Międzynarodowe różnice w miarach wskaźników cen;

Tzw. „efekt Balassy i Samuelsona”(odchylenia nominalnego kursu walutowego od PPP wynikają z różnic w poziomach produktywności w sektorach dóbr handlowych, gdzie są większe między krajami, i niehandlowych, gdzie są mniejsze) .

Efekt Balassy - Samuelsona

= (1-) H + NH ( - udział dóbr i usług niehandlowych w „koszyku” cenowym)

* = (1-* ) *H + * *NH

q / q = E E + * - ;

q / q = E E + [(1-*) *H + * *NH ] -[(1-) + NH ]

jeśli: (1- ) H = E E + (1-*) *H to: q / q = * *NH - NH

q / q = 0 jeśli *H / H = const. oraz *NH = NH

S – B ( *NH < NH) wobec tego: q / q < 0, czyli q

Model monetarystyczny:

Założenia: ceny elastyczne (pionowa krzywa

podaży); spełniony parytet siły nabywczej.

Md = P L(r,Y)

Ms = Md

Ms/ P = L(r,Y)

ponieważ: E P* = P, to: Ms/ E P* = L(r,Y)

Y)L(r, *P

M E

S

model w układzie kraj – zagranica:

M/ P = L(r,Y); M*/ P* = L*(r*,Y*);

m - = l m* - * = l* (małe litery oznaczają tempa wzrostu)

- * = (m – m*) – (l – l*)

ponieważ: (E – E-1) E-1 = - *, to:

(E – E-1 ) e-1 = (m – m*) – (l – l*) = (m – l) – (m* - l)

*L*M

LM

*LL

*MM

E

z m i a n y k u r s u w a l u t o w e g o s ą o k r e ś l o n e s t o s u n k i e m r e l a t y w n y c h s t ó p w z r o s t u p o d a ż y p i e n i ą d z a d o p o p y t u n a p i e n i ą d z w o b u k r a j a c h

Działanie modelu przy zmiennych kursach walutowych:

zmienne wpływ na E

wzrost (spadek) M + (-)

wzrost (spadek) M* - (+)

wzrost (spadek) Y - (+)

wzrost (spadek) r + (-)

wzrost (spadek) Y* + (-)

wzrost (spadek) r* - (+)

Zaskakujący wynik: wzrost r prowadzi do

deprecjacji waluty krajowej (odmiennie niż w

krótkim okresie biorąc spełnienie parytetu stopy

procentowej)

działanie modelu w warunkach stałych kursów walutowych:

MS/ P = L (r, Y)

P = E P*

Ms = F* + A;

Ms /E P* = L(r,Y)

F* + A = E P*L(r,Y)

F* = E P* L(r,Y) – A

System stałych kursów:

monetarystyczna interpretacja nierównowagi płatniczej: zmiany kredytu krajowego;

dostosowania przez zmianę struktury pieniądza: M = F*+ A: A F*, [wzrost M -> spadek r oraz wzrost cen -> odpływ kapitału -> deficyt BP (podstawowego) -> spadek rezerw], co implikuje: M = 0;

wniosek: kraj nie może prowadzić samodzielnej polityki pieniężnej (polityka pieniężna nieskuteczna);

sprzeczność triady: stałego kursu walutowego, swobody przepływów kapitału i swobody polityki pieniężnej;

interwencja sterylizowana nieskuteczna (deficyt BP -> spadek F* -> spadek M równoważony wzrostem A -> dalszy spadek F*

przenoszenie zmian cen: wzrost P* -> wzrost konkurencyjności krajowego eksportu i spadek importu -> nadwyżka BP -> wzrost F* -> wzrost M -> wzrost P;

skutki dewaluacji: poprawa konkurencyjności -> nadwyżka BP -> wzrost F* i M -> wzrost P -> powrót do sytuacji wyjściowej (realne wielkości niezmienione);

kryzysy bilansu płatniczego i ucieczka kapitału.

zmiany wielkości makroekonomicznych i stałe kursy:F* = E P* L(r,Y) – A

zmiana wpływ na F*

wzrost (spadek) A - (+)

wzrost (spadek) Y + (-)

wzrost (spadek) r - (+)

wzrost (spadek) P* + (-)

Parytet stopy procentowej i parytet siły

nabywczej w długim okresie:

r – r* = (E0 – E) E

oczekiwania wynikające z względnego

parytetu siły nabywczej:

ponieważ: (E – E-1) E-1 = - * to:

(E0 – E) E = 0 - *0 , a także:

r – r* = 0 - *0

Wzrost oczekiwanej krajowej inflacji spowoduje

taki sam wzrost krajowej stopy procentowej

Efekt Fishera:

rr = r - lub:

rr0 = r - 0

zmiany stopy m oddziałują na stopę

inflacji:

m -> -> wzrost r

Uogólniony model kursu walutowego w długim okresie:

Wpływ zmian pieniężnych i niepieniężnych:

q = E P*/ P

q /q-1= E/ E-1 - ( - *)

lub:

E/ E-1 = q /q-1+ ( - *)

Realny kurs walutowy a zmiany popytowe i podażowe

E - * q

Wzrost (spadek) M/M* () () 0

Wzrost (spadek) relatywnego popytu

() 0 ()

Wzrost (spadek) relatywnej podaży

?(?) () ()

E/ E-1 = q /q -1 + ( - *); P = Ms / L (r,Y).

Parytet realnej stopy procentowej:

parytet nominalny: r – r* = (E0 – E) E

(E0 – E) E = (q0 – q) q + ( 0 - *0)

czyli: r – r* = (q0 – q) q + ( 0 - *0)

Z równania Fishera wynika: rr0 = r - 0

rr0 – r*r

0 = (r - 0) – (r* - *0) = (r – r*) – (0 -*0)

rr0 – r*r

0 = (q0 – q) q + ( 0 - *0) - (0 - *0)

rr0 – r*r

0 = (q0 – q) q;

Jeśli zachowany jest PPP co oznacza stałość q,

wówczas: rr0 = r*r

0

Podsumowanie determinantów kursu walutowego

1. Zmiany relatywnej podaży pieniądza: wzrost prowadzi do nominalnej deprecjacji; kurs realny const.2. Zmiany relatywnego tempa wzrostu podaży pieniądza: nominalna deprecjacja; kurs realny const.3. Zmiany relatywnego popytu: zmiana kursu nominalnego; długookresowy poziom relatywnych cen niezmieniony; zmiana realnego kursu walutowego;4. Zmiany relatywnej podaży: wzrost prowadzi do realnej deprecjacji (wzrost kursu realnego); jednoczesny wzrost popytu na pieniądz: spadek długookresowego poziomu cen co działa na realną aprecjację (ostateczny efekt niejasny).

Podsumowanie:

Podejście monetarne pokazuje wpływ zmian pieniądza i stopy procentowej na kurs walutowy;

Teoria monetarna zakłada spełnienie parytetu siły nabywczej i wyjaśnia długookresowe kształtowanie się kursów walutowych. W długim okresie międzynarodowe różnice stóp procentowych wynikają z różnic stóp inflacji zgodnie z równaniem Fishera. Różnice w stopach wzrostu zasobów pieniądza powodują odpowiednio różne stopy inflacji. Teoria monetarna stwierdza, że wzrost krajowej stopy procentowej powoduje deprecjację waluty.

W długim okresie nominalny kurs walutowy może być wyjaśniony przez połączenie dwóch teorii: teorię długookresowego realnego kursu walutowego i teorię przedstawiającą wpływy czynników pieniężnych na poziom cen.

Z parytetu stóp procentowych wynika, że stopy różnią się o oczekiwane zmiany kursów walutowych;

Podejście monetarne dodało, że jeśli zachowany jest PPP (er const.) to oczekiwane zmiany kursu walutowego zależą od różnic w oczekiwanych stopach inflacji

Uogólniony model wychodząc z podejścia monetarnego dopuszcza zmiany realnego kursu walutowego, co pozwala uwzględnić zmiany niepieniężne; różnice w stopach procentowych obejmują obok różnic w oczekiwanych stopach inflacji także oczekiwane zmiany kursu realnego;

Kiedy zakłócenia mają charakter wyłącznie pieniężny, wówczas oczekiwane realne stopy procentowe są jednakowe w skali międzynarodowej.