METODOLOGIA 'MULTISITE' W BADANIACH LOKALNOŚCI

dr Agata Stanisz: Zakład Studiów nad Kulturą Współczesną IEiAK UAM w Poznaniu

8 MKA: LOKALNOŚĆ - TEORIA I PRAKTYKA27-28 III 2014 Poznań

KONTEKST = PROJEKT

Tytuł projektu: Ruchome modernizacje. Wpływ autostrady A2 na lokalne krajobrazy kulturoweFinasowanie: NCN, program OpusInstytucja wykonawcza: Zakład Studiów nad Kulturą Współczesną/Pracownia Antropologii Audiowizualnej - Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej - Wydział Historyczny - UAM w PoznaniuKierownik projektu: dr hab. prof. UAM Waldemar KuligowskiGłówny wykonawca projektu: dr Agata Stanisz Obszar badawczy: HS - Nauki Humanistyczne, Społeczne i o Sztuce

Numer panelu dyscyplin: HS3 - Wiedza o przeszłości: historia, archeologia, etnologia, antropologia kulturowaPomocnicze określenia identyfikujące: HS3_11 - Etnografia i antropologia kulturowa (w tym: opis kultur tradycyjnych, antropologia magii, kultu i religii, zmiana kulturowa i procesy globalistyczne, antropologia zjawisk społeczno-kulturowych, etnicznych i tożsamościowych)Okres realizacji projektu: 2014-2016Liczba wykonawców projektu: około 50 + wolontariuszeSłowa kluczowe: modernizacja, antropologia autostrady, krajobrazy kulturowe, lokalność, mobilność, etnografia wielomiejscowa

http://ruchomemodernizacje.weebly.com/

----------------------------------cele projektu

• opis• analiza i interpretacja• diagnoza

proces modernizacji, związanej z budową autostrady A2, w kontekście Polski lokalnej

modernizacja poprzez autostradę

AUTOSTRADA• Przestrzenny kanał tranzytowy/komunikacyjny• Metafora rozwoju, mobilności, zmian oraz ich

tempa system i medium mobilności

MOBILNOŚĆ • Ruchliwość w obrębie struktury społecznej • Ruch fizyczny w przestrzeni • Komunikacja i technologia

----------------------------------założenia

1. Proces ‘polskiej modernizacji’ nie jest skończony 2. Transformacja nie jest procesem ostatecznie zakończonym/dokonanym3. Nie istnieje jedna, właściwa transformacja

dlaczego? ponieważ te dwa procesy to nie tylko wymiar instytucjonalny, ale także oddolny (lokalny) ======= są wypadkową tych poziomów

wobec tego.....................................................................................4. wieloaspektowość i nieciągłość modernizacji (potrzebny dostęp do różnych skali, warstw, perspektyw, miejsc)

Modernizacja poprzez autostradę to:

• modernizowanie w wymiarze infrastruktury dla mobilności

• trendy inwestycyjne związane z budową autostrady

• ‘dyskursy’ inwestycyjne i rozwojowe (zmienne, pod wpływem polityk, ekonomii, ideologii)

wpływ tych powyższych na lokalność

----------------------------------zjawiska[kompleks zjawisk wywołanych przez fakt budowy i oddania do użytku autostrady]

impuls do rozwoju ekonomicznego i społecznego regionów?

lokalna (ulokalniona) modernizacja = sprawczość i podmiotowość

Makro i mikroskala - małe miejscowści i wsie, które znajdują się

pod wpływem licznych, złożonych procesów modernizacynych,

inwestycyjnych etc.

zmiany jakościowe - jakie?

LOKALNOŚĆ: a• odcinek autostrady A2

Świecko-Nowy Tomyśl (trasa E30 z Cork w Irlandii do Omska w Rosji + kanał komunikacyjny Berlin-Warszawa)

• lipiec 2009 – grudzień 2011

• 106 kilometrów długości

(1) gminy, przez które przeprowadzono autostradę

(2) gminy leżące w strefie drogi nr 92 (odcinek pomiędzy Bolewicami a Boczowem – około 90 km długości)

LOKALNOŚĆ: b

• afektywny element współtworzący poczucie przynależności i identyfikacji (źródło poczucia bezpieczeństwa)?

• coś co wymiar funkcjonalny i symboliczny, na który składają się relacje między ludźmi a miejscami, obejmując zachowania, wartości, opinie?

======= lokalne krajobrazy kulturowe=======

LOKALNOŚĆ: c

MULTI-lokalność_MULTI-miejscowość

• Wielomiejscowość• Etnografia wielomiejscowa (multi-sited)• Translokalność• Mobilna antropologia

Marcus, G. E. Ethnography in/of the World System: The Emergence of Multi-Sited Ethnography. Annual Review of Anthropology 1995, vol. 24, no. 1, p. 95–117.

• Fragmenty 2 województw (wielkopolskie, lubuskie), 4 powiatów (nowotomyski, międzyrzecki, świebodziński i sulęciński), 7 gmin (Miedzichowo, Trzciel, Szczaniec, Świebodzin, Lubrza, Łagów oraz Torzym)

• 2 ‘specyficzne’ drogi[A2, 92] – przechodzą przez to, co lokalne [90 km, 22 miejscowości: Bolewice, Bolewicko, Miedzichowo, Sępolno, Stary Folwark, Trzciel, Jasieniec, Bieleń, Lutol Suchy, Brójce, Myszęcin, Wityń, Rzeczyca, Wilkowo, Mostki, Stok, Gronów, Poźrzadło, Torzym, Koryta, Pniów, Boczów]

Badania w wyselekcjonowanyc punktach, związanych w dwoma wyróżnionymi obszarami: (1) gminy, gdzie zbudowano odcinek autostrady A2; (2) gminy w strefie drogi nr 92

seria case studies, dostarczająca jakościowo zaawansowanego, „gęstego” i ulokalnionego materiału

6 etapów badań

• 3 terenowe (badanie źródeł pierwotnych i wtórnych, wielomiejscowe, mobilne badania terenowe, sezonowe pogłębione badania stacjonarne oraz realizacja reportaży radiowych)

• 3 analityczne, konceptualne i ewaluacyjne w swym charakterze

• Jak 90 km lokalności znajduje się w relacji z tym, co przepływa przez nią

• Wewnętrzne relacje pomiędzy poszczególnymi lokalnościami• Powiązania lokalnych strategii działań z szerszymi kontekstami (skale:

gminna, powiatowa, wojewódzka, ogólnopolska, europejska, globalna)• Obecności zewnętrzne: kontekst budowy autostrady, turyści,

zagraniczne inwestycje, zagraniczne małe i/lub nielegalne biznesy• Emigracje, transnacjonalizmy• 90 km loklanych przedsiębiorczości wobec wpływu A2 oraz innych

trendów modernizacyjnych, inwestycyjnych i rozwojowych

Relacje, połączenia, związki, wpływy, przepływy, sieci powiązań

TEREN: wielomiejscowe, mobilne badania pilotażowe

• 2 ekipy badawcze: 16 studentów IEiAK UAM, 2 doktorantów, kierownik i główna wykonawczyni projektu

• 1 termin: 8-21 wrzesień• Badania w ruchu w obrębie 90

km lokalności• Nabór: początek czerwca 2014

Lektury:• Amit V. (red.) (2000), Constructing the Field Ethnographic Fieldwork in the Contemporary World, London-New York :Routledge.• Blok A. (2010), Mapping the Super-Whale: Towards a Mobile Ethnography of Situated Globalities , „Mobilities”, t. 5, nr 4, s.

507-528.• Erikson C., Snead J., Darling A. (red.) (2009), Landscapes of movement: the anthropology of trails, paths, and roads ,

Philadelphia: University of Pennsylvania Press.• Escobar A. (2001), Culture sits in places: reflections on globalism and subaltern strategies of localization, „Political

Geography” , nr 20, s. 139–174.• Fortun K. (2009), Scaling and Visualizing Multi-sited Ethnography, w: M. falzon (red.), Multi-sited Ethnography: Theory, Praxis

and Locality in• Contemporary Research, London: Ashgate.• Hine Ch. (2007), Multi-Sited Ethnography as a Middle Range Methodology for Contemporary STS , „Science, Technology &

Human Values”, t. 32, nr 6, s. 652-671. • Kuligowski W., (rec.) (2012), Multi-Sited Ethnography. Problems and Possibilities in the Translocation of Research Methods,,

“Anthropos. International Review of Anthropology and Linguistics”, t. 107, nr 2, s. 603-604.• Marcus G. E. (1995), Ethnography in/of the World System: The Emergence of Multi-Sited Ethnography, „Annual Review of

Anthropology”, t. 24, s. 95-117.• Marcus G. E. (2005), Mulit-sited Ethnography: Five or Six Things I Know About It Now, w: Problems and Possibilities in Multi-

sited Ethnography Workshop, University of Sussex. (Unpublished). Online: http://eprints.ncrm.ac.uk/64/ (dostęp 24.03.2014)• Nadai E., Maeder Ch. (2005), Fuzzy Fields. Multi-Sited Ethnography in Sociological Research, „Qualitative Social Research”, t.

6, nr 3, s. 1-11. • Nieswand B. (2009), Ethnography between locality and sociality, MMG Working Paper, Halle/Saale: Max Planck Institute.• Nowicka M. (2006), Mobility, Space and Social Structuration in the Second Modernity and Beyond , "Mobilities", t. 1, nr 3, s.

411-435.• Stanisz A. (2012), Ruchome miejsca i etnografia translokalności, „Tematy z Szewskie”, nr 2, s. 7-18, on-line

http://www.tematyzszewskiej. pl/wp-content/uploads/2012/05/ stanisz.pdf (dostęp 10.01.2014)• Vergunst J. (2011), Technology and Technique in a Useful Ethnography of Movement, „Mobilities”, t. 6, nr 2, s. 203–219.