POŁĄCZENIA KOŚCI

• połączenia ścisłe

• połączenia wolne/ruchome (stawy)

POŁĄCZENIA ŚCISŁE

• więzozrosty

• chrząstkozrosty

• kościozrosty

sutura plana

sutura squamosa

sutura serrata

gomphosis

WIĘZOZROSTY

• więzozrost włóknisty

• więzozrost sprężysty

• szew

– szew gładki/prosty

– szew łuskowy

– szew piłowaty

• wklinowanie

POŁĄCZENIA WOLNE

Połączenia wolne (stawy) są najbardziej

ruchomym połączeniem kości. We

wszystkich stawach możemy rozróżnić

nastepujące składniki główne:

– wolne pokryte chrząstką (z reguły szklistą)

powierzchnie stawowe

– torebkę stawową, która otacza cały staw

– jamę stawową

torebka stawowa

BUDOWA STAWU

błona włóknista

błona maziowa

jama stawowa

chrząstka stawowa

TYPY STAWÓW

łąkotka stawowa

krążek stawowy

staw maziówkowy staw łąkotkowy

STAWY

Stawy możemy podzielić na:• stawy proste w budowie biorą udział tylko

dwie kości

• stawy złożone złożone z więcej niż dwóch

kości

RUCHY W STAWACH

• ślizganie - jedna powierzchnia

stawowa dotyka stale tą samą

częścią nowych części drugiej

powierzchni (np. stawy nadgarstka)

• toczenie - nowe części jednej

powierzchni stawowej dotykają

nowych części drugiej powierzchni

(np. staw kolanowy)

• obracanie - dwie powierzchnie

stawowe o kształcie wycinków kuli

przylegają do siebie w jednym

punkcie i w tym miejscu jedna kość

obraca się na drugiej (np. staw

ramieniowo-promieniowy).

RUCHY W STAWACH

UKSZTAŁTOWANIE POWIERZCHNI STAWOWYCH

Stawy jednoosiowe, w których ruch może się odbywać tylko

w jednej osi

– staw zawiasowy

– staw obrotowy

– staw śrubowy

Stawy dwuosiowe

– staw elipsoidalny

– staw siodełkowy

Stawy trójosiowe (wieloosiowe)

– staw kulisty wolny

– staw kulisty panewkowy

– staw nieregularny

– staw płaski

UKSZTAŁTOWANIE POWIERZCHNI STAWOWYCH

• staw zawiasowy

– jedna powierzchnia stawowa jest wykształcona w formie bloczka, druga jest jego negatyw (wcięcie). Oś ruchu jest ustawiona poprzecznie do długiej osi kości. W stawie zawiasowym występują zawsze więzadła poboczne, które ustalają staw i zabezpieczają przed bocznymi przesunięciami. Ruchy w tym stawie to zginanie i prostowanie (np. stawy międzypaliczkowe)

UKSZTAŁTOWANIE POWIERZCHNI STAWOWYCH

• staw obrotowy

– jedna powierzchnia stawowa w kształcie walca

obraca się w stosunku do drugiej. Oś ruchu w tym

stawie biegnie wzdłuż długiej osi kości.

Wykonywane ruchy to rotacja (ruch obrotowy) w

obie strony (np. staw promieniowo-łokciowy bliższy)

UKSZTAŁTOWANIE POWIERZCHNI STAWOWYCH

• staw śrubowy

– ruch obrotowy dookoła i podłużnej jest połączony z

równoczesnym przesuwaniem wzdłuż tej samej osi

(ruch wkręcania śruby). Taki ruch występuje w

stawach zęba kręgowego obrotowego skręt głowy z

równoczesnym uniesieniem).

UKSZTAŁTOWANIE POWIERZCHNI STAWOWYCH

• staw elipsoidalnyczyli kłykciowy (articulatio condylaris) - na przekroju jedna powierzchnia

ma kształt eliptyczny, wypukły w stosunku do swojej osi długiej i krótkiej, a

druga powierzchnia jest wklęsła. Wykonywane ruchy to: zginanie i

prostowanie, odwodzenie i przywodzenie oraz ruch wypadkowy -

obwodzenie (np. staw promieniowo-nadgarstkowy)

UKSZTAŁTOWANIE POWIERZCHNI STAWOWYCH

• staw siodełkowyobie powierzchnie stawowe są wklęsłe, w kształcie siodełek. Taki układ

występuje tylko w stawie śródręczno-nadgarstkowym kciuka. Wykonywane

ruchy to: przywodzenie i odwodzenie, przeciwstawianie i odprowadzanie

oraz ruch wypadkowy - obwodzenie.

UKSZTAŁTOWANIE POWIERZCHNI STAWOWYCH

• staw kulisty panewkowy– Podobnie jak w stawie kulistym wolnym jedna powierzchnia

stawowa jest wykształcona w formie wycinka kuli, druga jest

jej negatywem, czyli panewką.

W stawie kulistym panewkowym (staw biodrowy) głęboka

panewka obejmuje głowę aż poza jej równik powodując

ograniczenie zakresu ruchów.

Wykonywane ruchy to:

zginanie i prostowanie,

odwodzenie i przywodzenie,

skręt na zewnątrz i do

wewnątrz oraz ruch

wypadkowy - obwodzenie

UKSZTAŁTOWANIE POWIERZCHNI STAWOWYCH

• staw kulisty wolnyW przypadku obu stawów kulistych

jedna powierzchnia stawowa jest

wykształcona w formie wycinka kuli,

druga jest jej negatywem, czyli

panewką. W stawie kulistym wolnym

(staw ramienny) głowa jest o wiele

większa od panewki, co decyduje o

bardzo dużej ruchomości.

Wykonywane ruchy to: zginanie i

prostowanie, odwodzenie i

przywodzenie, skręt na zewnątrz i do

wewnątrz oraz ruch wypadkowy -

obwodzenie

UKSZTAŁTOWANIE POWIERZCHNI STAWOWYCH

• staw płaski– powierzchnie stawowe są

prawie płaskie, równe lub guzkowate, przeważnie tej samej wielkości. Ruchomość jest tu bardzo ograniczona, jednak ma duże znaczenie, ponieważ powoduje lepsze dopasowanie kości do podłoża lub uchwyconego przedmiotu (np. stawy kości nadgarstka czy stępu). Rozluźnienie aparatu więzadłowego i torebki stawowej minimalnie zwiększa zakres ruchów

UKSZTAŁTOWANIE POWIERZCHNI STAWOWYCH

• staw nieregularnypowierzchnie stawowe nie dają się porównać z innymi, wyraźnie

określonymi.

W stawach tego typu często występują dodatkowe krążki śródstawowe, jak

np.

w stawach obojczykowo-mostkowym lub obojczykowo-barkowym.