„Rozważny człowiek ma więcej niż jedną cięciwę do swego łuku…”

japońskie

przysłowie

Rodzaje wykresów…

EURSKK=, Bid [Candle] Weekly03Apr05 - 27J un06

May05 J un J ul Aug Sep Oct Nov Dec J an06 Feb Mar Apr May J un

Pr

37

37.5

38

38.5

39

39.5

EURSKK=, Bid [O/H/L/C Bar] Weekly03Apr05 - 27J un06

May05 J un J ul Aug Sep Oct Nov Dec J an06 Feb Mar Apr May J un

Pr

37

37.5

38

38.5

39

39.5

EURSKK=, Close(Bid) [Line] Weekly27Mar05 - 20J un06

Apr05 May J un J ul Aug Sep Oct Nov Dec J an06 Feb Mar Apr May J un

Pr

37.5

38

38.5

39

SŁUPKOWY

KRESKOWY

ŚWIECOWY

TEZY PODSTAWOWE…

• RYNEK DYSKONTUJE WSZYSTKO Wszystkie czynniki, które mogą oddziaływać na rynkową cenę – fundamentalne, polityczne, psychologiczne lub inne, znajdują pełne odbicie w cenie towaru.

• CENY PODLEGAJĄ TRENDOM Trend wykazuje silniejszą tendencję do kontynuacji swego biegu w dotychczasowym kierunku aniżeli do jego zmiany.

• HISTORIA SIĘ POWTARZA Analiza techniczna zachowań rynku w znacznej mierze wiąże się z badaniem ludzkiej psychiki, która raczej nie zmienia się.

Jest uniwersalna…

INWESTYCJE NA PODSTAWIE WYKRESÓW SPRAWDZAJĄ SIĘ NA PŁYNNYCH, EFEKTYWNYCH RYNKACH. NA KTÓRYCH ISTOTNĄ ROLĘ ODGRYWA SPOŁECZNOŚĆ KRÓTKOTERMINOWYCH GRACZY.

PRZEDMIOT HANDLU NIE MA W ZASADZIE ZNACZENIA

Własny system…

• Wszyscy patrzymy na te same wykresy…

• Definiowanie rzeczywistości. Sztuka stawiania pytań?

Jaki trend? Charakter rynku… wstępne cele… Czy to jest moment aby zająć pozycje?

• NIE MA UNIWERSALNEGO MODELU Analiza wykresu powinna być systematycznie odświeżana…

sztuka poszukiwania zależności…

• Horyzont inwestycyjny – Sztuka łapania średnioterminowych trendów.

Liczy się timing EURUSD weekly chart

21Oct04 - 30J un06

Nov04 J an05 Mar May J ul Sep Nov J an06 Mar May

PrUSD

1.2

1.25

1.3

0.0

38.2

MACDUSD

StochUSD

EURUSD daily chart10J an06 - 13J un06

Feb06 Mar Apr May J un

PrUSD

1.18

1.2

1.22

1.24

1.26

1.28

0.0

38.2

50.0

61.8

100.0MACDUSD

0StochUSD

0

EURUSD hourly chart05May06 - 09J un06

08May06 14May 19May 25May 31May 06J un

PrUSD

1.27

1.275

1.28

1.285

1.29

MACDUSD

Idea linii trendu

W20c1 hourly...27Mar07 - 24Apr07

26Mar07 28Mar 29Mar 30Mar 03Apr 04Apr 05Apr 06Apr 10Apr 11Apr 12Apr 13Apr 17Apr 18Apr 19Apr 20Apr 24Apr

PrPLN

3420

3440

3460

3480

3500

3520

3540

3560

3580

3600

3620

Pr

3420

3440

3460

3480

3500

3520

3540

3560

3580

3600

Vol

0

5000

Stoch50

Idea linii trendu…

BUND FUTURES20J an02 - 27Nov06

J ul02 J an03 J ul J an04 J ul J an05 J ul J an06 J ul

Pr

106

108

110

112

114

116

118

120

122

RSI

20

40

60

Linie trendu określają specyfikę strategii gry…

są istotnymi poziomami technicznymi…

Horyzont inwestycyjny skrócił się. Długoterminowi gracze próbują „łapać” - krótkoterminowe trendy.

Kanał trendu…

USDPLN weekly12Dec96 - 24J ul07

J an97 J an98 J ul J an99 J ul J an00 J ul J an01 J ul J an02 J ul J an03 J ul J an04 J ul J an05 J ul J an06 J ul J an07 J ul

Pr/ USD

2.8

3

3.2

3.4

3.6

3.8

4

4.2

4.4

PLN= , Bid, Candle29Apr07 2.7810 2.7957 2.7653 2.7730 Stoch

/ USD

020

40

60

PLN= , Bid, %K Slow Stoch. 5,329Apr07 3.882

W20c1 hourly...19J un02 - 12J un07

May02 Sep J an03 May Sep J an04 May Sep J an05 May Sep J an06 May Sep J an07 May

PrPLN

1000

1200

1400

1600

1800

2000

2200

2400

2600

2800

3000

3200

3400

Pr

1200

1400

1600

1800

2000

2200

2400

2600

2800

3000

3200

Vol

0

0.1M

Stoch

0

50

Średnie kroczące

• Średnia krocząca podąża za trendem a nie przed nim. Nie zapowiada go, lecz jedynie odzwierciedla.

• Średnia jako linia trendu – próba zdefiniowania średnioterminowego trendu.

• Optymalizacja - dobieranie średnich do specyfiki rynku… do różnych tenorów wykresów, używam innych średnich…

• Metoda podwójnego przecięcia

Średnie ważona/prosta

10Y PLN Bond, Close(Link) [Line][WMA 200][MA 200] Daily27Sep00 - 18Nov06

J an01 May Sep J an02 May Sep J an03 May Sep J an04 May Sep J an05 May Sep J an06 May Sep

Pr

5

6

7

8

9

10

11

12

13

200-dniowa średnia ważona…

200-dniowa średnia prosta…

Średnie ważone są bardziej popularne, są precyzyjniejsze…

Średnie…

EURUSD daily chart29Aug04 - 26May07

Oct04 J an05 Apr J ul Oct J an06 Apr J ul Oct J an07 Apr

PrUSD

1.16

1.18

1.2

1.22

1.24

1.26

1.28

1.3

1.32

1.34

StochUSD

Średnie – idea linii trendu

EURUSD weekly chart16Nov00 - 06Dec06

J an01 May Sep J an02 May Sep J an03 May Sep J an04 May Sep J an05 May Sep J an06 May Sep

PrUSD

0.85

0.9

0.95

1

1.05

1.1

1.15

1.2

1.25

1.3

0.0

38.2

50.0

61.8

100.0

MACDUSD0

StochUSD

Wstęga Bollingera

• Oparta na idei średnich

• 2 odchylenia standardowe od średniej… najczęściej 20-dniowej…

W ten sposób 95% danych cenowych znajdzie się pomiędzy dwiema wstęgami.

• Miara zmienności rynku

• Miara wykupienia/wyprzedania rynku

• Strategia docelowego poziomu cenowego – przecięcie średniej powinno generować ruch do ograniczenia wstęgi…

Wstęga Bollingera

Metoda MACD

• Szybsza linia (linia MACD) – różnica pomiędzy dwoma wykładniczymi średnimi kroczącymi z cen zamknięcia.

• Wolniejsza linia (linia sygnału) – to zwykle 9-okresowa

średnia wykładnicza linii MACD.

• Najczęściej stosuje się 12, 26 i 9. Twórca MACD Gerard Appel zalecał używanie różnych parametrów dla sygnałów kupna i sprzedaży.

• Wskaźnik generujący sygnały kupna/sprzedaży, jak również obrazujący wykupienie rynku.

MACD

EUR 5x5 FWD, Close(Link) [Line][MACD 20, 50, 15] Daily06Mar04 - 28Oct06

Apr04 J ul Oct J an05 Apr J ul Oct J an06 Apr J ul Oct

Pr

3.8

4

4.2

4.4

4.6

4.8

5

5.2

5.4

MACD

-0.1

0

0.1

MACD

EUR 5x5 FWD, Close(Link) [Line][MACD 20, 50, 15] Daily02Nov03 - 15May07

J an04 May Sep J an05 May Sep J an06 May Sep J an07 May

Pr

3.8

4

4.2

4.4

4.6

4.8

5

5.2

MACD

-0.1

0

0.1

Fibonacci

• Idea złotego podziału…

• Podstawa w strategii inwestycyjnej…

• Powszechnie używane na rynku walutowym… do krótkoterminowej spekulacji jak i inwestycji długoterminowych…

• 38,2% - 50% - 61,804%

• Wskaźnik dynamiki trendu…

Zniesienia Fibo

10Y PLN-BUND Spread, Close(Link) [Line] Daily31Aug02 - 06Nov06

Oct02 J an03 Apr J ul Oct J an04 Apr J ul Oct J an05 Apr J ul Oct J an06 Apr J ul Oct

Pr

100

120

140

160

180

200

220

240

260

280

300

320

0.0

38.2

50.0

61.8

100.0

38,2% i 61,8% są zwykle mocniejsze niż 50%

Fibo - zniesienia

10Y PLN-BUND Spread, Close(Link) [Line] Daily11May00 - 24Nov06

J ul00 J an01 J ul J an02 J ul J an03 J ul J an04 J ul J an05 J ul J an06 J ul

Pr

100

150

200

250

300

350

400

450

500

550

600

650

700

750

800

0.0

38.250.061.8

100.0

0.0

38.2

50.0

61.8

100.0

Na polskim rynku Fibo sprawdza się o wiele lepiej na instrumentach w które inwestują

Inwestorzy zagraniczni...

Fibo - zniesienia5Y PLN Bond, Close(Link) [Line] Daily

01Feb04 - 28Apr07

Apr04 J ul Oct J an05 Apr J ul Oct J an06 Apr J ul Oct J an07 Apr

Pr

4.4

4.6

4.8

5

5.2

5.4

5.6

5.8

6

6.2

6.4

6.6

6.8

7

7.2

7.4

7.6

7.8

0.0

38.2

50.0

61.8

100.0

0.0

38.2

50.0

61.8

100.0

5Y PLN Bond, Close(Link) [Line] Daily21J an03 - 20May07

May03 Sep J an04 May Sep J an05 May Sep J an06 May Sep J an07 May

Pr

4.4

4.6

4.8

5

5.2

5.4

5.6

5.8

6

6.2

6.4

6.6

6.8

7

7.2

7.4

7.6

7.8

0.0

38.2

50.0

61.8

100.0

0.0

38.2

50.0

61.8

100.0

Magia fibo…

PLN koszyk (dzienny) (%) (45USD; 55EUR)04Nov98 - 23J un07

J an99 J ul J an00 J ul J an01 J ul J an02 J ul J an03 J ul J an04 J ul J an05 J ul J an06 J ul J an07

Pr

-4

-2

0

2

4

6

8

10

12

14

16

18

200.0

38.2

50.0

61.8

100.0RSI

0

50

Fibo - projekcja5Y PLN Bond, Close(Link) [Line] Daily

21J an03 - 21May07

May03 Sep J an04 May Sep J an05 May Sep J an06 May Sep J an07 May

Pr

4.4

4.6

4.8

5

5.2

5.4

5.6

5.8

6

6.2

6.4

6.6

6.8

7

7.2

7.4

7.6

7.8

0.0

38.2

50.0

61.8

100.0

0.0

0.5

0.618

1.0

1.618

0.0

38.250.061.8

100.0

ważny poziom oporu

Analiza międzyrynkowa…

• Poszukiwanie znaków, potwierdzeń naszych oczekiwań rynkowych…

• Rynek – zespół naczyń połączonych• Badanie korelacji• Contagion – efekt ospy• Rynki nadające ton

Jen wyznacznikiem sentymentu…

USD/J PY i DJ18May05 - 10May07

May05 J ul Sep Nov J an06 Mar May J ul Sep Nov J an07 Mar May

Pr/ USD

108

110

112

114

116

118

120

PrUSD

10200

10400

10600

10800

11000

11200

11400

11600

11800

12000

12200

12400

12600

12800

MACD/ USD

-2

Symulacja intraday…

W20c1 hourly...27Mar07 - 24Apr07

26Mar07 28Mar 29Mar 30Mar 03Apr 04Apr 05Apr 06Apr 10Apr 11Apr 12Apr 13Apr 17Apr 18Apr 19Apr 20Apr 24Apr

PrPLN

3420

3440

3460

3480

3500

3520

3540

3560

3580

3600

3620

Pr

3420

3440

3460

3480

3500

3520

3540

3560

3580

3600

Vol

0

5000

Stoch50

Przebijamy linię trendu…

W20c1 5 min...23Apr07 10:50 - 24Apr07 08:56

11:00 12:00 13:00 14:00 07:25 08:25

PrPLN

3600

3605

3610

3615

3620

3625

Pr

3612

3614

3616

3618

Vol

0

500

Stoch0

Stop loss

Mini panika…

W20c1 5 min...23Apr07 10:55 - 24Apr07 09:01

11:00 12:00 13:00 14:00 07:25 08:25

PrPLN

3590

3600

3610

3620

Pr

3610

3612

3614

3616

3618

38.2

50.0

Vol

0500

1000

Stoch0

Wzrost obrotów

W20c1 hourly...12Apr07 - 24Apr07

11Apr07 13Apr 16Apr 17Apr 18Apr 19Apr 20Apr 23Apr 24Apr

PrPLN

3520

3540

3560

3580

3600

3620

Pr

3540

3560

3580

36000.0

38.2

50.0

61.8

100.0

Vol

020004000

Stoch

Zasięg wypełniony…

W20c1 5min23Apr07 10:54 - 24Apr07 09:17

11:00 12:00 13:00 14:00 07:25 08:25

PrPLN

3580

3590

3600

3610

3620

38.2

50.0

61.8

Vol

0

1000

Stoch50

Wchodzą do gry krótkoterminowi gracze

W20c1 5min23Apr07 10:54 - 24Apr07 09:17

11:00 12:00 13:00 14:00 07:25 08:25

PrPLN

3580

3590

3600

3610

3620

38.2

50.0

61.8

Vol

0

1000

Stoch50

Szersza perspektywa…

W20c1 hourly...09Apr07 - 24Apr07

09Apr07 10Apr 11Apr 12Apr 13Apr 16Apr 17Apr 18Apr 19Apr 20Apr 23Apr 24Apr

PrPLN

3520

3540

3560

3580

3600

3620

Pr

3500

3520

3540

3560

3580

3600 0.0

38.2

50.0

61.8

100.0

0.0

38.2

50.0

Vol

0Stoch

50

Pranie i płukanie…

EURUSD chart23Oct04 - 21May05

Nov04 Dec J an05 Feb Mar Apr May

PrUSD

1.27

1.28

1.29

1.3

1.31

1.32

1.33

1.34

1.35

1.36

Doji

Czas na odbicie…

W20c1 5min23Apr07 11:18 - 24Apr07 09:41

12:00 13:00 14:00 07:25 08:25 09:25

PrPLN

3580

3590

3600

3610

3620

0.0

38.2

50.0

61.8

100.0

Vol

0500

1000

Stoch50

Obroty na kasowym zmniejszyły się,giełdy na zachodzie ustabilizowały około-0,5%...

A teraz o oscylatorach…

W20c1 5min23Apr07 11:19 - 24Apr07 09:41

12:00 13:00 14:00 07:25 08:25 09:25

PrPLN

3580

3590

3600

3610

3620

0.0

38.2

50.0

61.8

100.0

Vol

Stoch

204060

Niskie obroty

W20c1 5min23Apr07 11:15 - 24Apr07 10:05

12:00 13:00 14:00 07:25 08:25 09:25

PrPLN

3580

3590

3600

3610

3620

0.0

38.2

50.0

61.8

100.0

Vol

0

500

1000

Stoch

50

W20c1 5min23Apr07 12:07 - 24Apr07 11:37

13:00 14:00 07:25 08:25 09:25 10:25 11:25

PrPLN

3570

3580

3590

3600

3610

3620

0.0

38.2

50.0

61.8

100.0

Vol

0

500

1000

Stoch

50

Ci co widzieli kreskę

Nie widać „follow up”

W20c1 5min23Apr07 12:07 - 24Apr07 11:37

13:00 14:00 07:25 08:25 09:25 10:25 11:25

PrPLN

3570

3580

3590

3600

3610

3620

0.0

38.2

50.0

61.8

100.0

Vol

0

500

1000

Stoch

50

Rynek kasowy wciążspokojny…

W20c1 5min23Apr07 12:42 - 24Apr07 12:06

13:00 14:00 07:25 08:25 09:25 10:25 11:25

PrPLN

3580

3590

3600

3610

0.0

38.2

50.0

61.8

100.0

Vol

0500

1000

Stoch

20

40

60

W20c1 5min23Apr07 12:43 - 24Apr07 12:06

13:00 14:00 07:25 08:25 09:25 10:25 11:25

PrPLN

3580

3590

3600

3610

0.0

38.2

50.0

61.8

100.0

Vol

0500

1000

Stoch

20

40

60

W20c1 5min23Apr07 12:17 - 24Apr07 11:23

13:00 14:00 07:25 08:25 09:25 10:25

PrPLN

3580

3590

3600

3610

0.0

38.2

50.0

61.8

100.0

Vol

0500

1000

Stoch

20

40

60

Rosną obroty,Czas pomyśleć o dłuższej perspektywie…

W20c1 5min23Apr07 14:12 - 24Apr07 13:00

07:25 08:25 09:25 10:25 11:25 12:25

PrPLN

3580

3590

3600

3610

0.0

38.250.061.8

100.0Vol

0

1000

Stoch

20

40

60

PotwierdzenieTestu linii trendu nie będzie…Zapowiedź dalszych spadków