1. R o l i n y d o n i c z k o w e

2. Rolina zielna pokojowa Wysoko: Z reguy od 50 do 70 cm. Pochw otaczajc kwiatostan, nazywany kolb. Pochwa ma ksztat sercowaty. Najczciej uprawia si odmiany o byszczcej, czerwonej pochwie, ale s te ciekawe odmiany w odcieniach koloru pomaraczowego, o biaej barwie z nalotem brudnoczerwonym lub tawym czy odmiany w kolorze rowym. Kolba kwiatostanowa moe by prosta lub lekko zwisajca i osiga dugo 6-10 cm. Osadzone s na niej kwiaty mskie i eskie z bardzo zredukowanym okwiatem. Licie anturium s podune, sercowate, o dugoci 30-40 cm, byszczce, ciemnozielone. Anturium moe kwitn przez cay rok, ale najobficiej w okresie od lutego do czerwca. Gatunki o atrakcyjnych kwiatostanach wymagaj wysokiej wilgotnoci powietrza i wysokiej temperatury. Roliny te naley ustawi w miejscu widnym, sabo wietrzonym i ciepym, ale nie bezporednio nasonecznionym. Anturium 3. Aloes Aloes pochodzi z tropikalnych regionw Afryki i Madagaskaru. Obejmuje okoo 250 gatunkw i naley do sukulentw. Najbardziej znane gatunki aloesu, ktre moemy spotka w sprzeday to: 1) Aloes pstry o wzniesionych liciach, biao nakrapianych, ktry jeeli bdzie mia odpowiednie warunki moe zakwitn 2) Aloes drzewiasty charakteryzujcy si grubymi, misistymi limi, zbkowanymi na brzegach. Kwitnie czerwonymi, rurkowatymi kwiatami na szczycie pdu kwiatowego. Jego pdy maj waciwoci lecznicze, wykorzystywane s do przyspieszenia gojenia ran i niszczenia bakterii. 3) Aloes zwyczajny (Aloe vera) rwnie o waciwociach leczniczych, majcy zwarty pokrj oraz grube, misiste, zbkowane na brzegach licie. Latem moemy podziwia, te i dzwonkowate kwiaty. Aloes wymaga stanowiska jasnego, sonecznego, w lecie ciepego 18-24 C, a zim chodniejszego 6-10 C. Aby rolina zakwita zim powinnimy na 4-5 tygodni przetrzyma go w temperaturze okoo 10 C. Znakomicie si czuje na parapecie okiennym. W okresie letnim moemy go wystawi na zewntrz. Podoe powinno by przepuszczalne, piaszczysto-gliniaste. Przesadzamy go w pierwszych latach, raz do roku a pniej nie rzadziej ni, co 2-3 lata. Wymaga on umiarkowanego podlewania (raz w tygodniu) tak, aby nie doszo do zalegania wody, co powoduje gnicie korzeni. Zim ograniczamy podlewanie, jednak nie moemy dopuci do wyschnicia podoa. 4. Azalia indyjska Krzew liciasty zimozielony. W sprzeday spotyka si najczciej egzemplarze z koron o rednicy 12-18 cm i odygach wysokoci 7-10 cm. Z czasem rolina moe si rozrosn. Azalia posiada pikne i delikatne kwiaty w intensywnych lub pastelowych kolorach, najczciej w rnych odcieniach ru, ososiowe, jasnofioletowe lub biae. Azalia powinna kwitn na wiosn, ale odpowiednio traktowana zakwita w miesicach zimowych i takie kwitnce okazy zwykle s dostpne w sprzeday. Azalie doniczkowe preferuj chodniejsz temperatur w mieszkaniu, na poziomie okoo 15- 18C. Nie naley stawia jej przy kaloryferze. Wymaga podoa kwanego o pH na poziomie okoo 4- 5. Konieczne jest staranie, aby podoe nigdy nie przescho, musi by wci lekko wilgotne. 5. Figowiec (Fikus) Lirolistny Fikus lirolistny jest uznawany za najpikniejsz odmian tej roliny. Licie, ktre ksztatem przypominaj skrzypce osigaj dugo 30 cm i szerokoci 25 cm. Fikus ten pochodzi z Afryki Wschodniej, od jakiego czasu znalaz zastosowanie jako rolina ozdobna preferujca due pomieszczenia. Fikus dobrze ronie w miejscach owietlonych, lubi ciep temperatur ok. 20 st. C. Zim nie powinno by chodniej ni 18 st. C. Preferuje wilgotne powietrze, zim, gdy w mieszkaniach jest sucho od ogrzewania, dobrze jest rolin zrasza. Fikusa w okresie modoci przesadzamy raz w roku, nastpnie w zalenoci od potrzeby. Rolin w warunkach domowych najlepiej rozmnaa przez sadzonki pobrane od grudnia do lutego. Po ciciu sadzonki (wierzchokowe powinny mie ok. 4 lici, pdowe 1 li) umieszczamy j w wodzie, by pozby si soku mlecznego. Aby zmniejszy parawanie, licie zawijamy w rulon, przewizujemy np. gumk i sadzimy do doniczek z torfem. Sadzonki wymagaj duej wilgotnoci powietrza i wysokiej temperatury (25 30 st. C). Fikus lirolistny jest wymagajc odmian, ronie do wolno. W okresie wzrostu raz na tydzie naley nawozi gleb. Podlewamy rednio obficie utrzymujc wilgo podoa. 6. Rolina zielna pokojowa. Najczciej osiga wysoko od 30 do 38 cm, cznie z kwiatostanem, rednica wynosi okoo 25 cm. Guzmnania tworzy okazae przykwiatki otaczajce drobne kwiatki. Przykwiatki uoone s w ksztacie gwiazdy i mog by w kolorze jasnopomaraczowym lub czerwonym. Dugo zachowuj barw. Waciwe kwiaty s niepozorne i szybko gin. Rolina nie ma zapachu. Licie guzmanii s ciemnozielone, o gadkich brzegach. Maj dugo okoo 45 cm i szeroko 5 cm. S rozetowato skupione na skrconym pdzie (tzw. gbiku), swymi nasadami tworz lejkowate zagbienie. Guzmania kwitnie od pocztku zimy do przedwionia, ale czasem kwiatostan moe wyrosn w innym okresie. Wymaga stanowiska ciepego przez cay rok (minimalnie 18C), w pcieniu. Guzmania Podoe powinno by stale wilgotne, jednake nie wolno dopuci do nadmiaru wody. Mona przesuszy ziemi 2- 3 dni, aby dotleni korzenie i dopiero wwczas umiarkowanie podla rolin. 7. Rosiczki mona spotka w naturalnym rodowisku od Japonii przez Chiny i Australi po Now Zelandi. Kilka gatunkw wystpuje rwnie w naturalnym rodowisku na terenie Europy. Rosiczka jest rolin owadoern. Licie ma mae, owalne, zazwyczaj tworzce rozet, z licznymi woskami gruczoowymi, pokrytymi lepk wydzielin. Licie s wabikiem i puapk na owady, krople lepkiej wydzieliny maj przyjemny zapach i s jednoczenie substancj trawic. Owad przyczepiony do lepkiej cieczy zaczyna by trawiony. Kwiaty osadzone na stosunkowo dugiej odydze, promieniste, najczciej koloru biaorowego. Rosiczka lubi stanowisko soneczne lub psoneczne, o duej wilgotnoci powietrza. Rolina bardzo dobrze ronie w szklanych sojach, butelkach i innych miejscach gdzie moliwe jest utrzymanie duej wilgotnoci. Temperatura uprawy to 18-22C w okresie letnim i 13-17 w zimie. Podlewa naley intensywne, ziemia powinna by stale wilgotna, ale rolina nie powinna sta w wodzie, gdy atwo ulega procesom gnilnym. Drosera nie wymaga nawoenia, moemy od czasu do czasu dostarczy jej ywego owada. Rosiczka, Drosera 8. Epifilum Gwna pora kwitnienia przypada na lato, ale jesieni i zim czsto epifilum kwitnie ponownie. Roliny powinny zimowa w temperaturze 8 - 10 stopni. Wiosn mona usun starsze czci roliny i zdeformowane pdy. Po przymrozkach moemy rolin wystawi na powietrze w ciepe i zaciszne miejsce (osaniajc przed bezporednim nasonecznieniem). Jeeli pozostaje w mieszkaniu, trzeba jej zapewni dopyw wieego powietrza. Po kwitnieniu z zasady wymagaj przesadzania, gdy charakteryzuj si bardzo szybkim wzrostem. W okresie od listopada do poowy lutego przechodz okres spoczynku, trzymamy je wtedy w widnym pomieszczeniu. Epifilum jest sukulentem. Tworzy dugie na 80-90 cm kanciaste, zwisajce pdy. Popularno zawdzicza przede wszystkim duym, wielolistkowym kwiatom, ktre czsto pachn. Kolor kwiatw moe by rowy, szkaratny, ososiowy, karminowy, liliowy lub biay. Czasem s dwubarwne. Z kwiatw mog si wyksztaci czerwone owoce. Cienkie i spaszczone czci pdw przypominaj licie o zbkowanych brzegach zakoczonych rzadkimi cierniami. 9. Pasiatka Pasiatka w naturalnych warunkach wystpuje na terenach Ameryki rodkowej i Poudniowej. Najbardziej znana jest pasiatka zwisa Zebrina. Posiada licie dekoracyjne, pasiaste, z wierzchu w srebrzystobiae paski, od spodu czerwone. Rolina do szybko rozrasta si, pdy osigaj do jednego metra dugoci. Lubi stanowiska jasne i soneczne, ale bez bezporedniego nasonecznienia. Temperatura nie powinna spada poniej 16C. Rolin podlewamy obficie, powinna mie stale wilgotn gleb, lubi te wilgotne powietrze. W zimie ograniczamy podlewanie. W okresie intensywnego wzrostu zalecane jest systematyczne nawoenie nawozami do rolin ozdobnych. Rozmnaa moemy przez sadzonki wierzchokowe, ktre pobrane na wiosn bardzo atwo ukorzeniaj si w wilgotnej ziemi lub wprost w naczyniu z wod. 10. Dracena przecitnie osiga wysoko 45-120 cm. Rolina na kocu posiada grzyw wskich i dugich lici. Licie te s ciemnozielone na wierzchu, a czerwone od spodu. W warunkach domowych tworzy niewielkie drzewko. Odmiana Bicolor ma licie zielone z tawym obrzeeniem, a odmiana Tricolor z paskami brzegowymi kremowo szkaratnymi. Draceny maja due wymagania wietlne, najlepiej im odpowiada stanowisko jasne, ale nie nasonecznione. Wicej wiata potrzebuj odmiany o barwnych liciach, gdy w miejscu sabo owietlonym kolory zanikaj. Latem odpowiednia jest temperatura pokojowa, natomiast zim powinna wynosi 1518 C. W okresie wzrostu, od marca do sierpnia, roliny naley podlewa umiarkowanie, w okresie spoczynku, jesieni i zim, oszczdniej. Draceny nie toleruj skrajnych warunkw wilgotnociowych. Zalewanie podoa lub nadmiar wody w podstawce moe powodowa gnicie misistych korzeni. Od marca do sierpnia draceny naley nawozi raz na dwa tygodnie roztworem nawozu wieloskadnikowego. Roliny korzystnie reaguj na zraszanie. Dracena obrzeona 11. Papirus, Cibora Najbardziej popularnym gatunkiem cibory w naszych mieszkaniach jest cibora zmienna, jest to bardzo atwa w uprawie rolina doniczkowa, doskonale przystosowujca si do panujcych warunkw. Moe rosn rwnie w akwarium, a w okresie letnim w oczku wodnym oraz cienistym miejscu w ogrodzie. Cibora skada si z szablastych lici osadzonych na wysokiej sztywnej odydze. Kwiatostany skadaj si z drobnych biao zielonkowatych kwiatw. Rolina wymaga jasnego, sonecznego miejsca, cho chronimy j przed bezporednim nasonecznieniem poudniowym. Potrzebuje duo wilgoci, dla zapewnienia jej wilgotnych warunkw doniczk trzymamy w podstawce z wod, ktr wraz z ubytkiem uzupeniamy. Trzymajc j w akwarium ustawiamy j w taki sposb, aby woda zatapiaa tylko bry korzeniow. Jeeli trzymamy j na zewntrz pamitajmy, e przed mrozami naley j przenie do pomieszczenia zabezpieczonego przed mrozem. Odpowiednia temperatura w warunkach domowych powinna by w granicach 18-22 C, a nawet moe wynosi 25C. W okresie spoczynku korzystniejsza jest nisza temperatura, ktra jednak nie powinna spada poniej 7-10C. Rozmnaanie cibory jest bardzo atwe, czynimy to poprzez wierzchoki pdw (piropuszy lici) z okoo 5 cm odyg, ktre umieszczamy w naczyniu z wod, piropuszem do dou. 12. Hipeastrum Rolina cebulowa (bulwiasta) zimujca w pomieszczeniach. Pd kwiatowy osiga wysoko od 30 do 50 cm. Hipeastrum ma due dzwonkowate kwiaty umieszczone na wierzchoku pdu kwiatowego. Pd jest nagi, pusty, osadzony z boku lici. Kwiaty s umieszczone po 2-6 na jednym pdzie. Maj rednic 20-25 cm. Barwy kwiatw s zrnicowane: najpopularniejsze s czerwone, ale mog by te biae, purpurowe, ososiowe, pomaraczowe lub rowe, czsto dwubarwne. Rolina jest wraliwa na mrz, w warunkach klimatu polskiego uprawia si j w szklarni lub w domu. Po obumarciu lici, cebul zostawiamy w doniczce i umieszczamy w ciemnym i chodnym miejscu. Po posadzeniu cebul podlewamy w maych ilociach, tak by podoe byo stale lekko wilgotne. Kiedy pojawi si pki kwiatowe i pierwsze licie, podlewamy bardziej obficie. W okresie wegetacji podoe powinno by umiarkowanie wilgotne. Nawozimy pynnym nawozem co 7-10 dni. 13. Opuncja Opuncja to rolina z rodziny kaktusowatych. Najbardziej znana jest opuncja figa indyjska, pospolicie uprawiana dla smacznych owocw. Opuncja figowa to do duy kaktus o owalnych, wyduonych, spaszczonych pdach, ktre s pokryte licznymi kolcami. Czsto mona kupi egzemplarze kwitnce lub takie, na ktrych s ju zawizane, dojrzewajce, jadalne owoce. Dostpne s te odmiany o niewielkiej liczbie kolcw oraz odmiany bezkolcowe. Podoe do uprawy opuncji powinno by lekkie i piaszczyste. Znakomicie nadaje si specjalistyczne podoe dla kaktusw. Opuncj podlewa si niewielkimi dawkami wody. Zbyt obfite lub zbyt czste podlewanie moe spowodowa zgnilizn korzeniow. Opuncj rozmnaa si przez ukorzenianie pojedynczych pdw lub przez nasiona wydobyte z dojrzaych i dobrze przesuszonych owocw. 14. Kalanchoe, ywordka ywordka zaliczana jest do sukulentw. Najczciej sprzedaje si egzemplarze niewielkie, o wysokoci okoo 9 cm, ale rolina moe osign nawet 30 - 50 cm. Posiada dekoracyjne kwiaty zebrane w baldachogronowe kwiatostany. Kwiaty mog by te, pomaraczowe, rowe lub czerwone w ronych odcieniach, bez zapachu. Licie kalanchoe s misiste, ciemnozielone, z mniej lub bardziej zbkowanym brzegiem. Rolina kwitnie ca zim, od listopada do marca. Kalanchoe nie jest wymagajcym kwiatem. Nie lubi zbyt czstego podlewania, woli lekko przesuszon gleb. Chocia woli mniej nasonecznione miejsca, bdzie rs na kadym parapecie. Gdy kwiat przekwitnie cakowicie, trzeba ci wszystkie jego odyki na okoo 3 - 4 cm nad ziemi. Po kilku tygodniach rolina zacznie wypuszcza nowe listki i wyrosn nowe odygi z piknymi kwiatami. 15. Motylnik doniczkowy Motylnik jest odmian storczyka pochodzc z Ameryki Poudniowej. Swoj nazw zawdzicza uroczym kwiatom wygldajcym, jak przysiadajce na odydze motyle. Maj pikn t barw z drobnymi bordowymi lub brzowymi elementami. Kwiatostany s obfite i wyduone. Licie rwnie maj wyduon posta i tradycyjny zielony kolor. Do uprawy motylnika potrzebujemy specjaln ziemi dla storczyka. Powinna cechowa j przepuszczalno i lekko kwasowy odczyn. Odpowiednim podoem bdzie ziemia torfowa zawierajca korzenie paproci. Prawidowy rozwj zapewnimy motylnikowi dostarczajc mu du ilo wiata. Jasne i rozproszone wiato sprawia, e wspaniale ronie. Okres kwitnienia wymaga intensywniejszego podlewania. Wod dostarczamy systematycznie, ale nie podlewamy roliny dopki podoe lekko nie przeschnie przed nastpnym podlaniem. Po okresie kwitnienia, gdy rolina stoi w chodniejszym miejscu podlewamy j bardzo umiarkowanie, a znowu zacznie kwitn. 16. Maranta Maranta jest rolin zieln pokojow. Maranty s niewysokie, dorastaj do 25 cm wysokoci i 45 cm wszerz. Uprawia si je ze wzgldu na efektowne licie. Kwiaty s biae, niepozorne, pojedyncze. Pokrj roliny niski i paski. Rolina nie wydziela adnego zapachu. Gatunki marant uprawiane jako roliny doniczkowe najlepiej rosn w miejscach pcienistych - dua ilo wiata sprawia, e ich licie blakn. Roliny te preferuj wilgotne i ciepe powietrze, jak rwnie wilgotne podoe. Dlatego te, maranty trzeba podlewa do obficie, a w okresie letnim dodatkowo zrasza wod. Podoe zasilamy pynnym nawozem wieloskadnikowym, w poowie zalecanej dawki, co 2 tygodnie. 17. Sabotek Sabotek to bardzo pikny, azjatycki storczyk. Ma due pojedyncze kwiaty, ktre pojawiaj si na dugich odygach. Jego licie s plamiste, o rnych odcieniach zielonego. Uprawa tego kwiatka jest do trudna. W obrbie tej odmiany wyrniamy wiele rnych pod wzgldem upodoba gatunkw. Wikszo z nich preferuje temperatur wysz, na poziomie okoo 22 stopni. Stanowisko powinno by jasne, jednak Sabotek nie lubi bezporedniego soca. Lekki pcie w tym wypadku jest duo lepszy, ni silne promienie soneczne. Najlepiej czuje si, kiedy wilgotno powietrza jest dua, powyej 50 - 60%. W tym celu mona regularnie zrasza wod rozproszon na drobne krople. Podlewamy, gdy podoe przeschnie. Nie dopuszczamy jednak do zbytniego wysuszenia podoa, a take do zastoju wody w pojemniku. Storczyk ten lubi wod przegotowan, odstan i mikk, o temperaturze rwnej temperaturze otoczenia. Raz w miesicu mona do wody dola troch nawozu. Jednak jego stenie nie moe by zbyt due. Co dwa lata przesadzamy do ziemi dobrze drenowanej, kwanej, torfowej. 18. Skrzydokwiat Rolina zielna pokojowa jest redniej wielkoci, dorasta do 23-45 cm. Skrzydokwiaty to bujnie rosnce, o gstym pokroju roliny. Licie s skrzaste i poyskliwe, wyrastajce na dugich ogonkach. Nerwy licia ukadaj si w charakterystyczny rybi szkielet. Drobne i niepozorne kwiaty, barwy biaawej lub tawozielonej, zebrane s w kolbowate kwiatostany na szczycie pdu i otulone u podstawy pochw kwiatostanow. To wanie te zmodyfikowane licie, przypominajce biay agiel lub skrzydo ptaka s najwiksz ozdob roliny i piknie kontrastuj z soczyst zieleni lici. Kwitnie od marca do wrzenia, zakwita czasem zim jeeli ma zapewnion du wilgotno powietrza. Rolina do prosta i atwa w uprawie. Wymaga stanowiska wilgotnego, pcienistego, osonitego od bezpo- redniego nasonecznienia. Optymalna temperatura powinna znajdowa si w przedziale 18C do 21C w okresie letnim i kilka stopni mniej w okresie spoczynku zimowego. Podlewanie intensywne w okresie letnim, rolina powinna mie stale wilgotn gleb, w zimie moemy czciowo ograniczy podlewanie. Skrzydokwiat lubi zraszanie. 19. Trzykrotka Trzykrotka jest jedn z najbardziej lubianych rolin doniczkowych. Jest bardzo atrakcyjna i stanowi znakomit dekoracj do mieszkania. Najchtniej uprawiane gatunki trzykrotki to trzykrotka biaa, o pocych pdach, czsto zielonych, podunojajowatych liciach i trzykrotnych biaych kwiatach. Uprawa jest bardzo atwa. Stanowisko dla zielonolistnych jest bez znaczenia, rosn dobrze i w jasnym i ciemniejszym pomieszczeniu. Optymalnym stanowiskiem dla tych gatunkw jest stanowisko raczej pcieniste. Odmiany pstre wol janiejsze i cieplejsze stanowiska. Przez okrgy rok mog rosn w normalnej temperaturze pokojowej. Podlewamy je mikk wod nawozimy regularnie (raz w tygodniu od marca do sierpnia, zim raz w miesicu). Odcite pdy mog posuy jako sadzonki niezalenie od pory roku, w jakiej skracalimy rolin, poniewa mona j rozmnaa przez cay rok. Sadzonki ukorzeniamy w wodzie bd w podou 20. Sitowie Sitowie pochodzi z obszarw tropikalnych. Pdy jasnozielone, przypominaj dba traw, pocztkowo wznosz si do gry, a w miar wzrostu dekoracyjnie zwisaj. Kpy sitowia skadaj si z dbe dochodzcych do 30 centymetrw dugoci. Kwiaty sitowia to niepozorne, biaawe koski na wierzchokach pdw. Rolina preferuje stanowiska pcieniste, bez bezporedniego nasonecznienia. Lubi du wilgotno powietrza. Dobrze reaguje na zraszanie. Sitowie podlewamy obficie, w podstawce powinna stale sta woda. W okresie intensywnego wzrostu zalecane jest nawoenie sabymi roztworami nawozw do rolin doniczkowych. Ziemia powinna by znormalizowana z dodatkiem piasku, sitowie przesadzamy corocznie do doniczek nieznacznie wikszych. Rozmnaanie nastpuje przez podzia dorosych okazw lub wysiew nasion. Rolina bywa atakowana przez mszyce. 21. Damian Staczyk Hubert Ciesielski Roliny doniczkowe