#ŚrodowiskoŻyciem

XVIII Samorządowe Forum Ekologiczne

„Powietrze na Warmii i Mazurach – zagrożenia –

ochrona – jakość”

Ryn, Diabla Góra, 18-19 maja 2017 r.

Rola Stacji

Kompleksowego Monitoringu Środowiska

„Puszcza Borecka” w Diablej Górze

w Państwowym Monitoringu Środowiska

Krzysztof Skotak

Anna Degórska

Zdzisław Prządka

Instytut Ochrony Środowiska –

Państwowy Instytut Badawczy

#ŚrodowiskoŻyciem

Stacja - gdzie jesteśmy D

iab

la G

óra

i Wars

zaw

a

#ŚrodowiskoŻyciem

Stacja - gdzie jesteśmy

#ŚrodowiskoŻyciem

Stacja

#ŚrodowiskoŻyciem

Stacja – historia powstania

Koncepcja utworzenia Stacji KMŚ Puszcza Borecka

lata 80.te ubiegłego wieku

założenia programowo-organizacyjne kompleksowej stacji tła zanieczyszczenia

środowiska lądowego Globalnego Systemu Monitoring Środowiska

kryterium wyboru lokalizacji stacji:

umiejscowienie w obszarach będących poza wpływami lokalnych źródeł emisji

obszar charakteryzujący się niskimi stężeniami zanieczyszczeń powietrza

metodyka bonitacji punktowej dla 32 cech przydatności do celów monitoringu tła

zanieczyszczenia środowiska

szczegółowe badania, których koordynatorem i głównym wykonawcą był Instytut

Kształtowania Środowiska (obecnie Instytut Ochrony Środowiska - Państwowy

Instytut Badawczy)

nazwa stacji "Diabla Góra", którą zmieniono w latach 90tych na "Puszcza Borecka„

Powstanie stacji oraz ustanowienie programu badań

IOŚ

11 jednostek naukowo-badawczych,

2 towarzystwa naukowe,

3 byłe Ośrodki Badania i Kontroli Środowiska

szereg specjalistów z różnych dziedzin nauki i techniki

#ŚrodowiskoŻyciem

Stacja – historia badań (depozycja)

#ŚrodowiskoŻyciem

Stacja – historia badań (zanieczyszczenia powietrza)

#ŚrodowiskoŻyciem

Badania – programy badawcze

Inne programy:

Hydrobiologia rzek (odpływ)

Wpływ zmian użytkowania terenu

Świadczenia ekosystemów

Modelowanie matematyczne

Badania:

Aparatura – kilkadziesiąt

Punkty pomiarowe - kilkadziesiąt

Parametry – ponad 350

Próbki – kilka tysięcy

Obszar badań – 13,3 km2

#ŚrodowiskoŻyciem

Wytyczne

EMEP

Wytyczne

ICP IM

Wytyczne

ICP Forests

Wytyczne

ICP Waters

Program PMŚ

Ustawa o IOŚ

Ustawa o IIP

Ustawa Poś RMŚ EoI

powietrze Wytyczne ZMŚP

Dyrektywa

CAFE

Dyrektywa

HM i WWAE

Dyrektywa

INSPIRE

Decyzja

97/101/WE Decyzja

2011/850/UE

Wytyczne

2011/850/UE

Wytyczne

GAW/WMO

Konwencja LRTAP

Program EMEP

Program ICP IM

Państwowy Monitoring Środowiska

Ekoinfonet ZMŚP

Stacja Kompleksowego Monitoringu Środowiska Puszcza Borecka

KE / EAŚ

AirBase

EoI

GAW/WMO

WDCGG

Poziom międzynarodowy

Poziom krajowy

Współpraca krajowa i międzynarodowa (sieci) oraz różne systemy jakości

Stacje tła regionalnego,

Stacja woj. Warm-Maz

#ŚrodowiskoŻyciem

Badania – programy badawcze (pomiarowe), aparatura i urządzenia

Specjalizacja Stacji – badania atmosfery

#ŚrodowiskoŻyciem

Monitoring tła zanieczyszczenia atmosfery

na Stacji "Puszcza Borecka"

dla potrzeb EMEP, GAW/WMO i Komisji Europejskiej

w latach 2016-2018

Praca na zlecenie Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska

w ramach umowy 5/2016/F z dnia 29.03.2016 r. i finansowana

ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i

Gospodarki Wodnej na podstawie umowy nr 362/2015/Wn-

50/MN-PO-CR/D

#ŚrodowiskoŻyciem

Podsystem monitoringu jakości powietrza PMŚ 2016-2020 (1)

Zadania związane z badaniem i oceną stanu zanieczyszczenia powietrza

zgodnie z ustawą Poś transponującą dyrektywy 2008/50/WE z dnia 21.05.2008

w sprawie jakości powietrza i czystszego powietrza dla Europy oraz dyrektywy

2004/107/WE z dnia 15.12.2004 w sprawie arsenu, kadmu, niklu, rtęci i wwa w

otaczającym powietrzu:

• badanie i ocena jakości powietrza w strefach,

• wspomaganie systemu rocznych ocen jakości powietrza metodami

modelowania matematycznego,

• pięcioletnia ocena jakości powietrza na potrzeby ustalenia odpowiedniego

sposobu wykonywania rocznych ocen jakości powietrza,

• monitoring tła miejskiego pod kątem wielopierścieniowych węglowodorów

aromatycznych,

• pomiary stanu zanieczyszczenia powietrza pyłem PM2,5 dla potrzeb

monitorowania procesu osiągania krajowego celu redukcji narażenia,

• monitoring składu pyłu zawieszonego PM10 i PM2,5, rtęci w stanie

gazowym oraz depozycji metali ciężkich i wielopierścieniowych

węglowodorów aromatycznych na stacjach monitoringu tła regionalnego,

• monitoring prekursorów ozonu,

• określenie reprezentatywności stanowisk pomiarowych funkcjonujących w

ramach Państwowego Monitoringu Środowiska

#ŚrodowiskoŻyciem

Podsystem monitoringu jakości powietrza PMŚ 2016-2020 (2)

Zadania związane z prognozowaniem zanieczyszczenia powietrza i analizami

epizodów stężeń zanieczyszczeń:

• długoterminowe prognozy stężeń pyłu zawieszonego PM10 i PM2,5 oraz

określenie tła zanieczyszczeń,

• krótkoterminowe prognozy zanieczyszczenia powietrza,

• analiza wybranych epizodów wysokich stężeń pyłu zawieszonego PM10

Programy badawcze dotyczące zjawisk globalnych i kontynentalnych realizowane

na poziomie krajowym przez GIOŚ w ramach zobowiązań wynikających z

podpisanych przez Polskę konwencji ekologicznych:

• monitoring tła zanieczyszczenia atmosfery na stacjach w Łebie,

Jarczewie, Puszczy Boreckiej i na Śnieżce wg programów EMEP,

GAW/WMO i COMBINE/HELCOM,

• monitoring chemizmu opadów atmosferycznych i ocena depozycji

zanieczyszczeń do podłoża,

• pomiary stanu warstwy ozonowej nad Polską oraz pomiary natężenia

promieniowania UV-B.

Zadanie związane z pozyskiwaniem informacji o źródłach i ładunkach substancji

odprowadzanych do powietrza dla potrzeb realizacji ocen i prognoz w ramach

monitoringu jakości powietrza

#ŚrodowiskoŻyciem

Stacja PMŚ, EMEP, KE/EAŚ

Stacje EMEP

Stacje tła

regionalnego

(pył i depozycja)

Stacje tła

regionalnego (Hg)

#ŚrodowiskoŻyciem

Program pomiarowy - zanieczyszczenie atmosfery

faza gazowa: SO2, NOx (NO, NO2), O3, CO2, Hg

aerozol, gaz+aerozol: SO42-, HNO3+NO3

-, NH3+NH4+

pył PM10 i zawartość w nim:

• wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych: benzo(a)pirenu,

benzo(a)antracenu, benzo(b)fluorantenu, benzo(j)fluorantenu,

benzo(k)fluorantenu, indeno(1,2,3-cd)pirenu i dibenzo(a,h)antracenu)

• metali ciężkich (As, Cd, Cr, Cu, Ni, Pb, Zn )

pył PM2,5 wraz z jego składem chemicznym:

• kationy: NH4+, Na+, Ca2+, K+, Mg2+

• aniony: SO42-, NO3

-, Cl-

• węgiel organiczny i elementarny

opad atmosferyczny:

• SO42-, NO3

-, NH4+, Cl-, Na+, Ca2+, Mg2+, K+, przewodność

elektrolityczna, pH

• metale ciężkie: As, Cd, Cr, Cu, Ni, Pb, Zn, Hg (stężenie i depozycja)

• wwa: benzo(a)piren, benzo(a)antracen, benzo(b)fluoranten,

benzo(j)fluoranten, benzo(k)fluoranten, indeno(1,2,3-cd)piren i

dibenzo(a,h)antracen (stężenie i depozycja)

Panoramio wp.pl

Dziękuję Państwu za uwagę Zapraszamy na Stację i do współpracy