Raport z monitoringu działań równościowych

Projekt Profesjonalizacja polityki równościowej na Dolnym Śląsku został wsparty finansowo przez Samorząd Województwa Dolnośląskiego oraz Fundację Grejpfrut.

RAPORT Z MONITORINGU

DZIAŁAŃ RÓWNOŚCIOWYCH

DOLNOŚLĄSKICH SAMORZĄDÓW


REDAKCJA

WIKTOR PIETRZAK

OPRACOWANIE I ZESPÓŁ BADAWCZY

MAŁGORZATA PŁONCZKIER, GRAŻYNA ROJEK, ŁUKASZ WOŁODZKO

FUNDACJA GREJPFRUT

WROCŁAW 2012

ISBN 978-83-934767-0-1


WSTĘP

Raport z monitoringu działań równościowych realizowanych przez dolnośląskie samorządy

powiatowe, gminne, organizacje pozarządowe oraz inne instytucje jest efektem wielomiesięcznej

pracy kontrolnej Fundacji Grejpfrut. Działanie na rzecz równości jednostek terytorialnych jest

szczególnie ważne, ponieważ samorządy lokalne mają realizować interes mieszkańców,

zabezpieczyć im dobrobyt i dostatek.

Monitoring został zrealizowany w ramach zadania publicznego Profesjonalizacji polityki

równościowej na Dolnym Śląsku. W ramach projektu zorganizowano również szkolenia

równościowe dla przyszłych liderów i liderek społeczności lokalnych na Dolnym śląsku, a także

opracowano publikację, gromadzącą narzędzia równościowe z różnych dziedzin życia: kultura,

edukacja czy konspekty warsztatowe. Zrealizowane działania mają być zaczynem do kolejnych prac

nad wykształceniem lokalnych i regionalnych kompetencji społecznych zabezpieczających zasadę

równości wszystkich mieszkańców i mieszkanek naszego województwa.

W imieniu swoim, jak i zespołu do działań strażniczych: Grażyny Rojek, Małgorzaty

Płonczkier i Łukasza Wołodzki, mam zaszczyt zaprosić Was do zapoznania się z wynikami pracy.

Raport składa się z trzech części realizowanych niezależnie. Efekty prac sygnalizują różne obszary

życia naszego województwa, które powinny zostać uznane za obszary interwencji polityki

równościowej. Osoby prowadzące monitoring odniosły się do aktualnych podstaw prawnych,

zestawiły stan ich realizacji i przyporządkowały wstępne rekomendacje – działania naprawcze.

Raport został także zaprezentowany Samorządowi Województwa Dolnośląskiego, dyskusję i uwagi

spisano. Zostaną one zamieszczone na stronie internetowej Fundacji. Czas rozpocząć zmiany.

W imieniu zespołu Fundacji Grejpfrut

Wiktor Pietrzak


GRAŻYNA ROJEK

GENEZA MONITORINGU POLITYKI RÓWNOŚCIOWEJ J.S.T. DOLNEGO ŚLASKA

Wolność i niekrzywdzenie są moją potrzebą - nie wdrukowaną w procesie socjalizacji -

świadomą, wewnętrzną potrzebą. Monitoruję od prawie dziesięciu lat moją Gminę w różnych

obszarach ( współpraca z organizacjami pozarządowymi, diety radnych, fundusz korkowy). Dbam o

wolność wypowiedzi i prawo do informacji. Propozycja monitorowania działań, jakimi jednostki

samorządu terytorialnego Dolnego Śląska przeciwdziałają dyskryminacji i wdrażają równe szanse,

stanowiła nowe i interesujące wyzwanie. Nikt w państwie prawa nie powinien doświadczać

krzywdzenia i niesprawiedliwości. Jestem wdzięczna Wiktorowi Pietrzakowi za zaproszenie do tego

projektu.

Grupa monitorująca to cztery osoby. Projekt prowadził Wiktor Pietrzak. Działania

realizowali Małgorzata Płonczkier, Grażyna Rojek i Łukasz Wołodzko.

Przyjęliśmy rozwiązanie niezależnego zbierania informacji i opracowywania raportu.

Liczyliśmy, że to pobudzi kreatywność, zwiększy ilość pomysłów na skuteczne monitorowanie i

rozmaitość rekomendacji. Każdy monitorował wszystkie starostwa Województwa Dolnośląskiego.

Podzieliliśmy obszary dyskryminacji określone ustawą o równym traktowaniu (patrz NAJBARDZIEJ

PRZYDATNE POZYCJE): Małgorzata Płonczkier monitorowała w Starostwach politykę równości w

obszarze płci, niepełnosprawności, orientacji seksualnej oraz 5 największych gmin Dolnego Śląska.

Łukasz Wołodzko monitorował w Starostwach politykę równości w obszarze ochrony danych

osobowych, pochodzenia etnicznego, narodowości, rasy i 5 średnich gmin Dolnego Śląska.

Mnie przypadło monitorowanie polityki równościowej Starostw w obszarze wieku,

światopoglądu, religii i wyznania oraz najmniejsze gminy we wszystkich obszarach. Najpierw

wybrałam gminy wiejskie; jednak po uzyskaniu pierwszych odpowiedzi ze Starostw zmieniłam

wybór na gminy miejsko-wiejskie. To był znakomity pomysł. Najlepszą odpowiedź, po prostu perłę,

dostałam od Urzędu Miejskiego w Strzegomiu: pełne i wyczerpujące temat wypowiedzi


oraz informację, że Gmina przystąpiła do projektu RÓWNOŚĆ STANDARDEM DOBREGO

SAMORZĄDU.

Moją słabą stroną w porównaniu z Małgorzatą i Łukaszem jest mniejsza umiejętność

stosowania technik informatycznych i tego już nie zmienię. Zdecydowanie brakowało mi również

oczytania, znajomości terminów i wiedzy na temat działań zapobiegających dyskryminacji i

wdrażających równe szanse. Tak powstała ściąga INFORMACJE RÓŻNE NA TEMAT

MONITOROWANEGO OBSZARU, ZAPOBIEGANIE DYSKRYMINACJI ZE WZGLĘDU NA

ŚWIATOPOGLĄD, RELIGIĘ, WYZNANIE, WIEK. WDRAŻANIE ZASADY RÓWNEGO TRAKTOWANIA

(załącznik nr 4). Dzieliłam się nią z urzędnikami proszącymi o doprecyzowanie terminów. Pod

koniec projektu nasze umiejętności definiowania zagadnień znacznie wzrosły (patrz części

wspólne).

W trakcie poszukiwania informacji najbardziej przydatne były dla mnie:

1. RÓWNE TRAKTOWANIE STANDARDEM DOBREGO RZĄDZENIA (Uniwersytet Jagielloński,

2012). Jest to dokument, który ma stanowić punkt wyjścia do dyskusji krajowej na temat

rozwiązywania problemów dyskryminacji. Stanowi dla mnie pewne i niezwykle przydatne

źródło wiedzy.

2. RÓWNOŚĆ STANDARDEM DOBREGO SAMORZĄDU. Projekt ma na celu wsparcie urzędów

administracji samorządowej w Polsce w realizacji konstytucyjnej i unijnej zasady równości

i polityki równego traktowania, w tym przeciwdziałania dyskryminacji ze względu na rasę,

pochodzenie etniczne, narodowość, religie, wyznanie i poglądy, wiek, orientację seksualną,

niepełnosprawność oraz płeć. Okres trwania projektu: luty 2011 – kwiecień 2014

www.rownoscwsamorzadzie.pl/. Prezentację polecam do przepracowania przez wszystkie

jednostki samorządu terytorialnego na najbliższym spotkaniu pracowników urzędów.

3. ANTYDYSKRYMINACJA. Pakiet edukacyjny powstał podczas projektu twinningowego

Wzmacnianie polityki antydyskryminacyjnej w Polsce, prowadzonego wspólnie przez

reprezentującego polskie władze Pełnomocnika Rządu do Spraw Równego Statusu Kobiet i

Mężczyzn oraz austriackiego partnera — Instytut Praw Człowieka im. Ludwiga Boltzmanna

(Ludwig Boltzmann Instituteof Human Rights) w ramach programu wzmocnienia


instytucjonalnego PHARE 2002. Polecam ten pakiet nauczycielom i trenerom realizującym

zagadnienia równościowe i Każdemu zainteresowanemu tematem w wybranych

fragmentach.

4. EUROPEJSKIE STANDARDY PRZYGOTOWANIA TEKSTU ŁATWEGO DO CZYTANIA I

ZROZUMIENIA. Informacja dla wszystkich. Szczerze polecam ten tekst. Poszukiwanie

łatwego i czytelnego sposobu przekazywania informacji, w powodzi współczesnych

wiadomości, jest niezbędne. Prezentację przygotowano dla osób z niepełnosprawnością,

ale zaręczam, że jest przydatna dla każdego. Powinna stać się szkolną lekturą

obowiązkową.

5. PODSTAWY PRAWNE - Umieściłam te dokumenty w folderze NAJBARDZIEJ PRZYDATNE

POZYCJE.

Opracowałam pytania (załącznik nr B 1.7) i wysłałam pierwszą partię zapytań o informację

publiczną. Nie oceniałam ich jakości specjalnie wysoko ze względu na tak nowy dla mnie temat.

Nie zawiodłam się na urzędnikach. Szybko dostałam odpowiedzi korygujące. Jeden z urzędników

nie zostawił na mnie suchej nitki. Emocje poszły w górę i tak zamiast współpracować w imię

wspólnych interesów i poszukiwania sposobów, jak najbardziej efektywnych sposobów

zaspokajania potrzeb społeczności lokalnych, przerzucamy się na intelektualne zabawy. Dla

uspokojenia się napisałam artykuł JEGO WYSKOŚĆ URZĘDNIK (załącznik nr B.3).

Niektórzy urzędnicy rzeczowo wyjaśniali popełnione przeze mnie błędy, np. „Starostwo

Powiatowe w Dzierżoniowie jest jednostką pomocniczą powołaną w celu wykonywania poleceń

Zarządu Powiatu i Przewodniczącego Zarządu oraz Uchwał Rady Powiatu, w związku z powyższym

nie jest kompetentne do podejmowania uchwał, zarządzeń czy strategii. Informuję jednocześnie,

że Powiat Dzierżoniowski nie podejmował uchwał w zakresie światopoglądu, religii, wyznania, czy

wieku. Więcej informacji na ten temat można uzyskać na stronie

http://bip.pow.dzierzoniow.pl/pl/bip/plany”. Obywatelka nie wiedziała dokładnie, dostała

wyjaśnienie, ale jednocześnie odpowiedź, bez zbędnej zabawy w „Kto jest mądrzejszy”. Urzędnicy

pewnie pamiętali jednocześnie, że informacji publicznej zobowiązany jest udzielić ten kto ją

http://bip.pow.dzierzoniow.pl/pl/bip/plany


posiada. Przypuszczam, że urzędy są w posiadaniu wszystkich (albo prawie wszystkich)

dokumentów wytwarzanych przez zarządy i rady powiatu.

Inna słuszna uwaga z Wołowa: ”Na wstępie należy zaznaczyć, że "Informację publiczną

stanowią wyłącznie dane obiektywne lub fakty, a nie kwestie ocenne czy postulatywne" NSA z

27.01.2012r. (I OSK 2130/11). W związku z tym poniższe odpowiedzi nie zawierają odniesienia do

pytań typu „dlaczego”.

Zmieniłam kwestionariusz. Zadałam dwa pytania ogólne, umożliwiające respondentom

pochwalenie się wszystkimi osiągnięciami. Szczegółowe pytania potraktowałam pomocniczo, przy

tak nowym zadaniu nie każdy urzędnik musi mieć pod ręką strategię przeciwdziałania

dyskryminacji i wdrażania równych szans. Obecnie pytania sformułowałabym bardziej w kierunku

badania czy JST podejmują zadania podobne jak finlandzkie miasto Vantaa, które jest w

europejskiej czołówce realizowania polityki równościowej (patrz załącznik A).

Kolejnym ciosem okazał się gwałtowny napływ informacji z różnych źródeł. Do tej pory

otrzymywałam informacje z jednej gminy. Niezbędne były teraz nowe sposoby systematyzowania

danych, cierpliwość w zmienianiu nazw maili i umieszczaniu w odpowiednich folderach. No i

jeszcze wiekowy komputer osobisty odmówił dalszej współpracy. Obywatelka i obywatel

decydujący się na monitorowanie działań władzy, narażeni są na wiele trudności i niedogodności.

Po drodze mieliśmy spotykać się w sądzie: Wniosek o udzielenie informacji publicznej do

Starostwa w Lubiniu złożyłam 24.07.2012 roku, 30.10.12r. złożyłam skargę na bezczynność

Starosty Lubińskiego do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. W dniu 15.11.2012 roku

otrzymałam wyczerpującą odpowiedź (załącznik nr). Dobrze, że nie będziemy marnotrawić

społecznych środków w sądzie.

Jednak razem z niektórymi urzędnikami poświęcamy się dla tworzenia coraz lepszej

przyszłości, oby coraz skuteczniej i harmonijniej! Obywatele znajdują czas na dociekanie, jak jest i

proponowanie, jak powinno być. Urzędnicy odpowiadają przychylnie na zapytania i wysłuchują

uważnie odpowiedzi. Po czym - mając większy wgląd w sprawę - podejmują decyzje. Tak być

powinno!


GRAŻYNA ROJEK

RAPORT NR 1: WIEK, ŚWIATOPOGLĄD, RELIGIA, WYZNANIE

PRZECIWDZIAŁANIE DYSKRYMINACJI I WDRAŻANIE RÓWNYCH SZANS

Wystąpiłam z wnioskiem o informację publiczną do wszystkich Starostw Powiatowych

Dolnego Śląska (26). Otrzymałam 21 odpowiedzi – 81%. Nie udzieliły odpowiedzi Starostwa Jawor,

Milicz, Polkowice, Trzebnica, Lubin ( złożyłam skargę na bezczynność).

Trudności z którymi spotkałam się w trakcie monitoringu;

* ZEWNĘTRZNE: nieżyczliwość urzędników, brak odpowiedzi, domaganie się danych osobowych,

domaganie się odpowiedzi na formularzach, odpowiedzi zbywające, brak/ niedostatek wiedzy

urzędników o polityce równościowej, rozmaitość sposobu zapisu plików (rozszerzeń), odsyłanie do

całych stron internetowych lub obszernych dokumentów (bez wskazania konkretnego

usytuowania informacji).

* WEWNĘTRZNE: stary i awaryjny komputer, brak doświadczenia w zbieraniu i katalogowaniu

informacji od tak wielu instytucji, początkowo nie żądałam potwierdzenia przeczytania informacji,

na wejściu słabe rozeznaje w tematyce równościowej (w teorii o wdrażaniu polityki równościowej

w JST).

Trzy Starostwa: Góra, Jelenia Góra i Wałbrzych na wszystkie pytania odpowiedziały w

sposób nie wyjaśniający niczego, nie niosący wartościowych informacji. Mam nadzieję, że działania

równościowe są tam prowadzone, jednak respondenci nie mieli woli zebrania i podania informacji.

Gdy obliczałam wyniki procentowe, nie brałam tych odpowiedzi pod uwagę, czyli przyjmowałam

18 Starostw jako 100 % uzyskanych odpowiedzi.


W żadnym Starostwie nie wykazano podejmowania działań systemowych przeciwdziałania

dyskryminacji czy wdrażania równych szans. Jedynie Powiat Lwówek Śląski wskazuje na zawarte w

Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych w Powiecie Lwóweckim działania na rzecz osób

starszych. Wspieranie zatrudnienia osób starszych i młodszych (wdrażanie równych szans),

zwłaszcza w programach PUP opisało jeszcze 7 Starostw: Głogów, Kamienna Góra, Oława, Środa

Śląska, Wołów, Ząbkowice Śląskie, Zgorzelec.

Starostwa nie pozyskują i nie otrzymują informacji o przejawach dyskryminacji na swoich

terenach. Byłby to istotny wskaźnik diagnozujący ten problem. Podobnie w żadnym ze Starostw

nie był kontrolowany sposób przeciwdziałania dyskryminacji czy wdrażania równych szans. Taką

informację podaje również NIK. Nikt nie zgłasza dyskryminacji, nikt nie zgłasza potrzeby

wyrównywania szans, nikt nie kontroluje. Dlaczego urzędnik miałby zajmować się tym

problemem?

Żadne Starostwo nie szkoliło swoich pracowników, nie przygotowywało Ich do realizowania

zadań w omawianym obszarze. Wskazywane jako DOBRĄ PRAKTYKĘ w Europie Miasto Vantaa

najpierw podniosło wiedzę i umiejętności urzędników i lokalnych polityków. Kolejne kroki w

przeciwdziałaniu dyskryminacji i wyrównywaniu szans prowadzono w oparciu o PLAN RÓWNOŚCI.

Tam: „Każdy urzędnik ma świadomość konieczności zwracania uwagi na możliwe nierówności”

(patrz prezentacja PROJEKT RÓWNOŚĆ STANDARDEM DOBREGO SAMORZĄDU).

U nas ujawniła się inna świadomość, z gatunku „Nie ma problemu.” W odpowiedzi ze

Zgorzelca przeczytałam: „Nie spotkaliśmy się z przejawami dyskryminacji.” oraz „ Nie, albowiem

nie spotkaliśmy się z przejawami dyskryminacji ze względu na wskazane kryteria.”

Czy przeprowadzono diagnozę na terenie Starostwa? Czy zbierano informacje? Na jakiej

podstawie można sformułować takie stwierdzenie? Na stronie 37 Raportu Uniwersytetu

Jagiellońskiego (patrz NAJBARDZIEJ PRZYDATNE POZYCJE) przeczytałam:

„Odsetek osób, które miały osobisty kontakt z osobą gorzej potraktowaną ze względu na określoną

cechę ( n=1715 ):

kolor skóry, pochodzenie narodowe lub etniczne 40%


niepełnosprawność 34%

wyznanie lub bezwyznaniowość 32%

wiek 50+ ( na rynku pracy ) 13%

orientacja seksualna lub tożsamość płciowa 11%”

Wśród badanych, dorosłych Polaków taki procent osób spotkał się w przejawami dyskryminacji;

ale zjawisko to nie występuje w Powiecie Zgorzeleckim?

Podobnie zaskakująca wypowiedź: „Starostwo Powiatowe w Ząbkowicach Śląskich nie

ogłaszało do tej pory konkursów na realizację zadań publicznych z zakresu światopoglądu, religii

wyznania i wieku ponieważ nie należy do zadań własnych powiatu określonych w art. 4 ustawy z

dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (Dz.U. 1998 Nr 91 poz. 578.).”

Mogę skomentować: Jednak Starostwo jest zobowiązane do realizacji zadań określonych w

ustawie o równym traktowaniu; „ art.2. ust.1. Ustawę stosuje się do osób fizycznych oraz osób

prawnych i jednostek organizacyjnych niebędących osobami prawnymi, którym ustawa przyznaje

zdolność prawną.” ?

JELENIA GÓRA również poradziła sobie ze mną: „Ponieważ w kulturze, sporcie, turystyce nie ma

oznak nierównego traktowania z ww. względów.” oraz „Ad. 6 Nie zgłaszano takiej potrzeby.” i

kilka razy: „odpowiedź jak w pkt 6.”.

Poszło łatwo z natrętną obywatelką !

Zanim przystąpiłam do analizy poszczególnych obszarów, zapoznałam się z następującą

informacją z Raportu Uniwersytetu Jagiellońskiego, strona 42: „Odsetek osób, które są zdania, że

w Polsce występuje problem gorszego traktowania ze względu na poszczególne cechy ( n=1715 )

choroba psychiczna 49%

orientacja seksualna 49%

niepełnosprawność fizyczna 43%

kolor skóry 41%

wiek 33%


pochodzenie etniczne 25%

wyznanie 24%

poglądy polityczne 24%

płeć 21%

życie w związku nieformalnym 18%

bycie samotnym rodzicem 17%

posiadanie małego dziecka 16%

posiadanie rodziny wielodzietnej 16%

bycie po rozwodzie 15%

Innym kolorem oznaczyłam interesujące mnie obszary. Zaskoczyła mnie wyższa pozycja poglądów

politycznych w stosunku do płci. W otrzymanych odpowiedziach nie znalazłam żadnej informacji

dotyczącej dyskryminowania ze względu na poglądy polityczne. Przypuszczam, że zwłaszcza w

starostwach powiatowych, pracownicy mogą być z powodu poglądów politycznych

dyskryminowani i pozbawiani równych szans. To ciekawe zagadnienie do kolejnych badań.

Wszystkie wypowiedzi Starostw pogrupowane tematycznie umieściłam w pliku

KATEGORYZACJA INFORMACJI OTRZYMANYCH OD STAROSTW POWIATOWYCH (załącznik nr B).

Umieściłam tam oryginalne zapisy, bez przetwarzania. Dzięki temu łatwo można sprawdzić, czy

moje oceny są trafne i zgadzają się z otrzymaną informacją oraz wglądem czytelniczki/czytelnika.

WIEK

Najlepiej opisanym obszarem wyrównywania szans był wiek, ale głównie w informacjach z

Powiatowych Urzędów Pracy. Przypuszczam, że projekty unijne wymuszają opisywanie tych

działań, dzięki temu mamy dobrze opracowaną informację. Osobom o mniejszych szansach

(przeważnie do 25 r.ż. i po 50 r.ż.) oferowano podnoszenie kompetencji, wspieranie zatrudnienia i

samozatrudnienia. Bardzo wysokie wyniki skuteczności osiągnęło w tych programach Starostwo

Oława. S.P. Kamienna Góra nie tylko opisało wyrównywanie szans w zatrudnieniu ze


względu na płeć, wiek, niepełnosprawność. Kamienna Góra podała również ciekawy aspekt

zapobiegania dyskryminacji w ofertach pracodawców. W mojej ocenie to jest niedoceniany sposób

zapobiegania dyskryminacji. Pracodawca może pytać kandydata o numerycznie wyliczone w

ustawie aspekty. To prawo obywatela jest często naruszane. Inną, atrakcyjną formą wspierania

seniorów jest Uniwersytet Trzeciego Wieku prowadzony przez S.P. Ząbkowice.

NAUKA RELIGII LUB ETYKI

Ważną ofertą wspierania szans jest umożliwienie nauczania religii przez inne kościoły niż

rzymsko-katolicki oraz prowadzenie lekcji etyki. Nauczanie innych religii zgłosiły S.P. Bolesławiec,

Głogów, Kamienna Góra, Kłodzko, Legnica, Lubań, Lwówek Śląski, Środa Śląska, Wołów, ( 55% ).

Wykazano, że etyka prowadzona jest w następujących Starostwach: Głogów ( najwięcej - 7

szkół ), Kamienna Góra, Środa Śląska, Wołów, Wrocław, Złotoryja ( 30% ).

Starostwa Dzierżoniów, Góra, Oława, Strzelin, Świdnica, Zgorzelec, Ząbkowice Śląskie (

38,8%) nie wykazały innych niż rzymsko-katolicka lekcji religii, ani etyki. Ząbkowice skomentowały

to zjawisko: „Ad.6a) W szkołach prowadzonych przez Powiat Ząbkowicki nie były realizowane

zajęcia alternatywne dla lekcji religii katolickiej ze względu na brak chętnych dla realizacji m. in.

lekcji etyki.” Nie mogę uwierzyć, że w całym Powiecie nie ma dziecka, które chciałoby zamiast na

lekcje religii rzymsko-katolickiej chodzić na lekcje etyki lub innej religii.

Urzędnicy stosują niekiedy strategię „ okienko obok” i tak S.P. Świdnica poinformowało:

„Ad. 6 punkt a i b) Tut. Starostwo nie posiada żądanych informacji. Z przedmiotowym zapytaniem

należy zwrócić się do jednostek organizacyjnych Powiatu Świdnickiego (szkół i placówek

oświatowych oraz Powiatowego Urzędu Pracy w Świdnicy).”

Mój komentarz: Powiat Świdnica prowadzi kilkanaście szkół. Każdy organ prowadzący jest w

posiadaniu dokumentu ARKUSZ ORGANIZACJI SZKOŁY/PLACÓWKI (zatwierdzany do końca kwietnia

poprzedniego roku szkolnego). Starostwo Powiatowe w Świdnicy ma Wydział Oświaty i

Wychowania. Gdyby Pan Sekretarz był uprzejmy wejść do biura obok – miałby wszystkie

informacje, o które prosiłam. Aby uzyskać informację o zajęciach z lekcji religii/etyki wystarczy


poprosić koleżankę lub kolegę o wspomniane dokumenty i policzyć prawdopodobnie do kilku lub

kilkunastu (szkół). Ja potrzebuję wybranych informacji i zgoda – jest to przetworzenie danych -

jednak wnioskowanie o tak duże dokumenty w trybie dostępu do informacji publicznej byłoby

marnotrawieniem społecznej energii. Ja i Pan Sekretarz możemy się porozumieć lub

bezproduktywnie spierać. Starostwo Powiatowe w Świdnicy może się spodziewać wniosku, w

trybie dostępu do informacji publicznej, o udostępnienie wszystkich arkuszy organizacyjnych

prowadzonych placówek oświatowych i wychowawczych bez przetwarzania informacji –

WSZYSTKIEGO!

Podsumowując: zgodnie z polityką równościową każde dziecko innego wyznania niż

rzymsko-katolickie, oraz agnostycy i ateiści powinni mieć dostęp do nauki swojej religii, na takich

samych zasadach jak dzieci wyznania rzymsko-katolickiego lub uczestnictwa w lekcjach etyki. Na

Dolnym Śląsku prawie 40% Starostw nie daje takiej możliwości. Zebranie dokładnych informacji na

temat braku równych szans w tym obszarze wymaga bardziej precyzyjnych badań.

WSPÓŁPRACA Z ORGANIZACJAMI

Z uzyskanego materiału trudno ocenić poziom i jakość współpracy w zakresie polityki

równościowej z organizacjami pozarządowymi. Na stronie 121 pakietu ANTYDYSKRYMINACJA

czytamy: „Organizacje pozarządowe są zawsze „bliżej” ludzi, także w sensie terytorialnym —

łatwiej bowiem dotrzeć do organizacji pozarządowej niż instytucji centralnej mieszczącej się

zwykle w stolicy kraju. Organizacje często prowadzą swoją działalność w społecznościach

narażonych na uprzedzenia innych. Dla wielu osób organizacje pozarządowe są bardziej dostępne

niż instytucje rządowe, np. dla uchodźców, którzy mieli złe doświadczenia z urzędnikami w kraju

pochodzenia. Ofiary dyskryminacji uważają często organizacje pozarządowe za bardziej godne

zaufania, niż instytucje rządowe, czy sądy, ponieważ reprezentują one postawę poparcia dla ich

problemów i często stoją całkowicie po stronie ofiar. Organizacje pozarządowe mają duże

doświadczenie w pracy z różnymi formami dyskryminacji. To właśnie one zajmowały się

lobbingiem na rzecz wprowadzenia przepisów antydyskryminacyjnych. Poza tym porady czy


pomoc świadczona przez takie organizacje jest najczęściej nieodpłatna, co sprawia, że więcej osób

ma do nich rzeczywisty dostęp.”

Starostwa uznają, że skoro organizacje nie zgłaszają takiej potrzeby, to nie ma problemu.

Często inaczej rozumieją zagadnienie i oświadczają, że wszyscy w konkursach mają takie same

szanse. Natomiast w tematyce konkursowej dla organizacji pozarządowych nigdzie nie pojawia się

propozycja realizowania działań dla wyrównywania szans czy przeciwdziałania dyskryminacji.

W otrzymanych odpowiedziach wymieniono wiele organizacji związanych z Kościołem

Rzymsko-Katolickim. W niektórych przypadkach otrzymują one duże wsparcie finansowe.

Nierówny podział budżetu wszystkich mieszkańców jest zaprzeczeniem idei równych szans.

Pojawiły się informacje o organizacjach mniejszości np. Dolnośląskie Stowarzyszenie

Mniejszości Romów w Kamiennej Górze oraz Stowarzyszenie Asystentów Edukacji Romskiej w

Polsce. Jelenia Góra podała informację o organizacjach pozarządowych (dobrze opisanych w

zakładce BIP, załącznik nr 2), np. Ogólnopolski Komitet Obrony przed Sektami i Przemocą w

Szklarskiej Porębie, Stowarzyszenie Społeczno – Kulturalne ,, FAKTOR” w Komarnie.

Podsumowując: Można by stworzyć bazę danych o organizacjach pozarządowych Dolnego Śląska,

które chcą współpracować z samorządami w realizowaniu polityki równościowej. Samorządy

powinny nauczyć się współpracować z nimi i tworzyć oferty realizacji zadań z zakresu

przeciwdziałania dyskryminacji i wyrównywania szans.

WSPIERANIE KOŚCIOŁÓW * ŚWIATOPOGLĄD

Zapobieganie dyskryminacji i wspieranie równych szans w obszarze światopoglądu łączę z

konstytutywnymi postawami wobec wiary, gnozy, ateizmu oraz poglądów politycznych. Te

elementy są wyróżnione w Raporcie Uniwersytetu Jagiellońskiego. Zebrany materiał nie pozwala

ocenić, na ile i jak skutecznie podejmuje się tutaj działania równościowe.

Nierówność możemy obserwować podążając za budżetem JST. Jeżeli w społeczności jest np.

5% wyznawców Kościoła Zielonoświątkowego,


10 % wyznawców Kościoła Prawosławnego

60 % wyznawców Kościoła Rzymsko-Katolickiego

25 % inne

to niepokoić może wydawanie dużych środków budżetowych jedynie na jedno wyznanie, tak jak

ma to prawdopodobnie miejsce w Ząbkowicach Śląskich i Świdnicy. Te zagadnienia powinny to być

przedmiotem kolejnych szczegółowych monitoringów. Tylko wtedy można będzie rzetelnie ocenić

te zjawiska.

Dobrym przykładem współpracy jest Powiat Głogów który podpisał porozumienia z

następującymi kościołami: Kościołem Zielonoświątkowym, Wspólnotą Kościołów Chrystusowych,

Polskim Autokefalicznym Kościołem Prawosławnym, Kościołem Greckokatolickim w Polsce,

Kościołem Baptystów. Dzięki takim porozumieniom powstaje możliwość diagnozowania potrzeb.

Inaczej jest gdy: „Odp.: Starostwo Powiatowe w Bolesławcu nie współpracowało z kościołami i

innymi związkami wyznaniowymi. Nie stosowano wspomagania finansowego ani materialnego.”

Gdy żadna ze stron nie zainicjuje współpracy, będzie utrzymywała się nierówność w podziale

budżetu i brak wiedzy o potrzebach.

WIEK, ŚWIATOPOGLĄD, RELIGIA, WYZNANIE. PRZECIWDZIAŁANIE DYSKRYMINACJI I WDRAŻANIE

RÓWNYCH SZANS W ODPOWIEDZIACH GMIN MIEJSKO-WIEJSKICH

W sierpniu 2012 wystąpiłam z wnioskami do pięciu gmin miejsko wiejskich: Oborniki,

Milicz, Żmigród, Strzegom, Syców. Ponieważ zorientowaliśmy się, że zapytania do gmin muszą

dotyczyć wszystkich obszarów, a od poprzednich gmin były jedynie dwie odpowiedzi, w listopadzie

2012 wystąpiłam z wnioskami do kolejnych pięciu gmin miejsko wiejskich: Chocianów, Ziębice,

Bardo, Wąsosz, Mirsk.

Ponieważ miałam kłopoty z komputerem nie jestem w stanie stwierdzić z całą pewnością, od kogo

nie otrzymałam odpowiedzi. Wiem, że otrzymałam ich niewiele. W Gminie Żmigród poradzono

sobie z wyrównywaniem szans w zakresie religii: nie odesłano mnie do szkół. Poinformowano, w


jakich szkołach uczniowie korzystają z lekcji religii prawosławnej, będą korzystać z nauki religii

Świadków Jehowy. Gmina nie ma zapisów w gminnej strategii. Dofinansowane są działania

Kościoła Rzymsko-Katolickiego na projekty społeczne i odnawianie zabytkowych obiektów.

Wzorcową odpowiedź przysłała gmina Strzegom. Odpowiedzi są wyczerpujące. Wskazane

są konkretne przykłady i dokumenty, a w nich określone strony. Są zapisy zapobiegające

dyskryminacji pracowników w Urzędzie Miejskim. Wyrównuje się szanse w dostępie do pracy osób

młodych i starszych. W BIP-ie jest aktualny wykaz organizacji pozarządowych z przydatnymi

danymi. Szkoda, że w szkołach nie prowadzi się lekcji etyki lub innych religii niż rzymsko-katolicka.

Planuje się wdrażanie polityki równościowej i przystąpiono do Projektu RÓWNOŚĆ STANDARDEM

DOBREGO SAMORZĄDU. Życzę powodzenia !

Podsumowując: małe gminy nie są wdrożone do odpowiadania na wnioski o informację publiczną i

należałoby podjąć działania zmieniające wiedzę i praktykę urzędników gminnych.


RÓWNYCH SZANS W INNYCH ODPOWIEDZIACH

Złożyłam zapytania do następujących instytucji:

Biuro Analiz Sejmowych,

Biuro Pełnomocnika Rządu do Spraw Równego Traktowania,

Kancelaria Prezesa Rady Ministrów,

Komenda Wojewódzka Policji we Wrocławiu,

Ministerstwo Edukacji Narodowej,

Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Najwyższa Izba Kontroli Delegatura we Wrocławiu,

Okręgowy Inspektor Pracy we Wrocławiu,

Okręgowy Urząd Pracy Wrocław,

Urząd Statystyczny we Wrocławiu; Dolnośląski Ośrodek Badań Regionalnych,

Wojewoda Dolnośląski.


Ministerstwo Pracy zażądało podania danych osobowych. Dolnośląski Ośrodek Badań

Regionalnych odesłał mnie do dokumentów ogólnych.

Znaczącą odpowiedź uzyskałam jedynie od Policji:

„w zakresie punktu IV, uprzejmie informuję, iż czyny dotyczące naruszenia zasady równego

traktowania ze względu na światopogląd, religię, wyznanie lub wiek muszą się łączyć z

wyczerpaniem znamion czynu zabronionego określonego w kodeksie karnym, by Policja

prowadziła postępowanie w takiej sprawie jak również odnotowała go statystycznie. Wymienione

przez Panią obszary mogą się łączyć z zaistnieniem przestępstw z art. 119, 194, 195§1 i 2 oraz z art.

257 kodeksu karnego.

Art. 119 k.k. § 1. Kto stosuje przemoc lub groźbę bezprawną wobec grupy osób lub poszczególnej

osoby z powodu jej przynależności narodowej, etnicznej, rasowej, politycznej, wyznaniowej lub z

powodu jej bezwyznaniowości, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.

Art. 194 k.k. Kto ogranicza człowieka w przysługujących mu prawach ze względu na jego

przynależność wyznaniową albo bezwyznaniowość, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności

albo pozbawienia wolności do lat 2.

Art. 195 § 1. k.k. Kto złośliwie przeszkadza publicznemu wykonywaniu aktu religijnego kościoła lub

innego związku wyznaniowego o uregulowanej sytuacji prawnej, podlega grzywnie, karze

ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.

§ 2. Tej samej karze podlega, kto złośliwie przeszkadza pogrzebowi, uroczystościom lub obrzędom

żałobnym.

Art. 257. k.k. Kto publicznie znieważa grupę ludności albo poszczególną osobę z powodu jej

przynależności narodowej, etnicznej, rasowej, wyznaniowej albo z powodu jej bezwyznaniowości

lub z takich powodów narusza nietykalność cielesną innej osoby, podlega karze pozbawienia

wolności do lat 3.


Z wyżej wymienionych art. na Dolnym Śląsku odnotowaliśmy następującą ilość

popełnionych czynów:

- z art. 119 k.k.: w roku 2009 - 4 czyny, w 2010 - 2 czyny, a w 2011-1 czyn.

- z art. 257 k.k.: w roku 2009 - 5 czynów, w 2010 - 8 czynów, a w 2011 roku -14 czynów.

W zakresie artykułu 195 § 1. k.k. oraz Art. 194 k.k na terenie województwa dolnośląskiego nie

odnotowano żadnych zgłoszeń wyczerpujących ustawowe znamiona przestępstwa.”

Po wielu porażkach w odpowiedziach jednostek samorządu terytorialnego przyjęłam tak

wyczerpującą odpowiedź z wdzięcznością. Nie próbowano zmusić mnie do zapoznania się z całym

kodeksem karnym, przywołano konkretny przepis. Jak się okazało – Policja jest jedyną instytucją

prowadzącą zbieranie informacji w określonych obszarach dyskryminacji. Jak wynika z danych,

przejawy dyskryminacji łączące się z przestępstwem wystąpiły w niewielu odnotowanych

przypadkach.

Z organizacji interesującą odpowiedź dostałam od Fundacji Autonomia, prowadzą Oni podobny

monitoring na terenie Krakowa. Warto pokusić się o wymianę informacji i doświadczeń.


TABELA 1. PRZECIWDZIAŁANIE DYSKRYMINACJI I WDRAŻANIE RÓWNYCH SZANS: ŚWIATOPOGLĄD, RELIGIA, WYZNANIE, WIEK. WYBRANE ODPOWIEDZI

OPRAC. G. ROJEK

l.p. POWIAT działania współpraca

stowarzyszenia

kościoły

szkoły bezrobotni;

młodzi

starsi

kontrole szkolenia

urzędników

polityka

społeczna

Przeciwdziałanie

informacje o

dyskryminacji

załączniki uwagi

1. Bolesławiec nie nie tak nie nie nie nie nie nie 2x religia

grekokatolicka i

Zielonoświątkowcy

2. Dzierżoniów nie tak tak nie nie nie nie nie nie Tylko katolickie

3. Głogów nie tak tak tak nie nie nie nie tak 7x etyka

6 x inne kościoły

4. Góra nie nie nie nie nie nie nie nie nie 1 parafia sala

5. Jawor - - - - - - - - - -

6. Jelenia Góra nie nie nie nie nie nie nie nie nie -


7. Kamienna

Góra

nie tak tak tak nie nie nie nie tak Stowarzyszenia

romskie, 2x inne

kościoły,

stow.

ponadwyznaniowe,

etyka w szkołach

8. Kłodzko nie nie tak nie nie nie nie nie nie PCPR, Kościół

Zielonoświątkowy

9. Legnica nie nie tak nie nie nie nie nie nie Religia

Greckokatolicka

10. Lubań nie tak tak nie nie nie nie nie nie Kościół

Zielonoświątkowy,

współpraca z innym

powiatem

11. Lubin - - - - - - - - - -

12. Lwówek Śląski nie tak tak tak nie nie tak nie nie Kościół

Zielonoświątkowy,

SRPS,


13. Milicz - - - - - - - - - -

14. Oleśnica nie nie nie nie nie nie nie nie tak

15. Oława nie tak nie tak nie nie nie nie tak Tylko katolickie.

PUP;dotacje,szkolenia

16. Polkowice - - - - - - - - - -

17. Strzelin nie tak nie nie nie nie nie nie tak Stowarzyszenie

romskie,

18. Środa Śląska nie nie tak tak nie nie nie nie nie Prawosławie, etyka

19. Świdnica nie tak nie nie nie nie nie nie tak 11 stowarzyszeń, duże

dof. dla kościoła kat.

20. Trzebnica - - - - - - - - - -

21. Wałbrzych nie nie nie nie nie nie nie nie nie -

22. Wołów nie nie tak tak nie nie nie nie nie 2 x etyka, kodeks etyki


i reg.pracy

23. Wrocław nie tak tak nie nie nie nie nie nie 2 x etyka, Tylko

katolickie

24. Ząbkowice

Śląskie

nie tak nie tak nie nie nie nie nie Uniwersytet trzeciego

wieku,

Kościół

Zielonoświątkowy

25. Zgorzelec nie nie nie tak nie nie nie nie tak Inf. PUP


TABELA 2. STAROSTWA POWIATOWE DOLNEGO ŚLĄSKA: POLITYKA RÓWNOŚCIOWA. OPRAC. G. ROJEK

LP. NAZWA STAROSTWA Zapisy w Strategii RPS „Nie ma problemu” Przydatność odpowiedzi

1-2-3

1. S.P. Bolesławiec 1

2. S.P. Dzierżoniów 2

3. S.P. Głogów 3

4. S.P. Góra --- - 1

5. S.P. Jawor - --- -

6. S.P. Jelenia Góra --- - 1

7. S.P. Kamienna Góra 3 +

8. S.P. Kłodzko 1 +


9. S.P. Legnica Nie zgłaszano -2

10. S.P. Lubań 1

11. S.P. Lubin - --- -

12. S.P. Lwówek Śląski wiek Nie zgłaszano 2

13. S.P. Milicz - --- -

14. S.P. Oleśnica Nie zgłaszano -2

15. S.P. Oława Nie było podstaw 2

16. S.P. Polkowice - --- -

17. S.P. Strzelin 1 +

18. S.P. Środa Śląska 2

19. S.P. Świdnica - 2


20. S.P. Trzebnica - --- -

21. S.P. Wałbrzych Brak konieczności - 1

22. S.P. Wołów - 2

23. S.P. Wrocław Nie wystąpiła potrzeba - 2

24. S.P. Ząbkowice Śl. Brak chętnych 2

25. S.P. Zgorzelec Nie spotkaliśmy się z przejawami dyskryminacji 1 +

26. S.P. Złotoryja 1

Zamierzaliśmy przeglądać wszystkie Powiatowe Strategie Rozwiązywania Problemów Społecznych lub szukać innych dokumentów strategicznych.

Jednak uzyskany w odpowiedziach wynik zniechęcił nas do tego działania. Miejmy nadzieję, że w kolejnych badaniach pojawią się plany realizacji polityki

równościowej.



RÓWNYCH SZANS. PODSUMOWANIE

Na wnioski o informację publiczną najgorzej (ilościowo) odpowiedziały gminy miejsko-

wiejskie. Niedużo lepiej prezentują się instytucje (brak wiedzy, żądanie danych osobowych,

żądanie wniosku na formularzu). Nie znalazłam w kraju instytucji/organu zajmującego się

zbieraniem danych, diagnozowaniem, monitorowaniem, kontrolowaniem tak ważnego obszaru

życia społecznego. Starostwa Powiatowe nie mają wprawdzie strategii, ani systemowych działań,

jednak w sumie, razem poruszyły większość zagadnień. Wskazywanie w odpowiedziach

konkretnych fragmentów i stron nie jest powszechne, ale już na szczęście stosowane. Wiele

Starostw wskazało na posiadanie zapisów przeciwdziałających dyskryminacji na terenie własnych

urzędów. Natomiast nie monitoruje się sposobu wdrażania polityki równościowej w jednostkach

organizacyjnych. Należy tę sytuację zmienić i zadbać o wdrażanie polityki równościowej w

jednostkach organizacyjnych samorządów.

Usłyszałam niedawno w TV opinię eksperta w dziedzinie ekonomii, że jedną z przyczyn

pierwszej fali kryzysu w Stanach Zjednoczonych, a następnie na świecie, była coraz mniejsza

transparentność funduszy bankowych i publicznych. Ochranianie różnych, tajemniczych operacji

finansowych powiększa szarą strefę życia publicznego. Być może dążenie do przejrzystości życia

publicznego okaże się jednym z ważniejszych zabezpieczeń przed kryzysami. Dostęp do informacji

publicznej jest podstawowym warunkiem tworzenia sprawnego i dostatniego społeczeństwa

obywatelskiego. Powinniśmy razem dbać o tę sferę naszego życia.

Utworzenie bazy danych o organizacjach pozarządowych zajmujących się polityką równościową

będzie działaniem żmudnym, jednak umożliwi, ułatwi rozwinięcie współpracy JST z organizacjami i

przyspieszy wdrażanie polityki równościowej na Dolnym Śląsku.


ŁUKASZ WOŁODZKO

RAPORT NR 2: POCHODZENIE ETNICZNE, NARODOWOŚĆ, RASA

ORAZ OCHRONA DANYCH OSOBOWYCH

Samorządy, które chcąc realizować politykę równościową na poziomie lokalnym, powinny

przejawiać aktywność w zakresie włączania specjalnych perspektyw i konkretnych potrzeb grup

narażonych na nierówne traktowanie między innymi ze względu na: pochodzenie etniczne,

narodowość, rasę, orientację seksualną, płeć, religię. Analizie poddano także ochronę danych

osobowych. W tej części raportu zbadano reagowanie i inicjatywy starostw powiatowych związane

z przeciwdziałaniem na dyskryminację ze względu na pochodzenie etniczne, narodowość, rasę.

PRZEJAWY DYSKRYMINACJI

Do przejawów dyskryminacji ze względu na pochodzenie etniczne, narodowość oraz rasę

można zaliczyć m.in.:

odmowę przyjęcia do pracy (zatrudnienia) osoby należącej do określonej mniejszości

narodowej lub etnicznej z powodu przynależności do danej mniejszości, mimo że posiada

ona równorzędne lub wyższe kwalifikacje w porównaniu z innymi kandydatami;

wypraszanie osób o innej narodowości, rasie, pochodzeniu etnicznym z klubów, pubów,

restauracji;

odmowę obsługi w sklepie;

wyśmiewanie i obrażanie osób o innej narodowości, rasie, pochodzeniu etnicznym;

osiedlanie osób należących do mniejszości narodowych lub etnicznych w określonych

miejscowościach lub w dzielnicach większych miast, oferowanie im gorszego standardu

zamieszkania;

bezczeszczenie miejsc kultu;

odmowa zameldowania w miejscu zamieszkania, co skutkuje niemożnością korzystania z


praw obywatelskich, takich jak publiczna służba zdrowia, prawa do mieszkania

komunalnego, udziału w życiu publicznym;

przypadki pobicia osób z powodu innego koloru skóry lub pochodzenia etnicznego;

sprowadzanie postrzegania innych narodowości tylko do ich folkloru i odmienności strojów

ludowych;

OCHRONA DANYCH OSOBOWYCH

Niezwykle ważnym elementem jest przestrzeganie ustawy o ochronie danych osobowych.

Dlaczego? Przede wszystkim ze względu na to, że jest ona kluczowym dokumentem regulującym

kwestię ochrony danych osobowych i określającym ochronę m.in.: informacji o pochodzeniu

etnicznym, narodowości, poglądach politycznych, orientacji seksualnej.

Można stwierdzić, że wszystkie dane, które identyfikują daną osobę i umożliwiają z nią

kontakt, będą danymi zwykłymi. Ustawa o ochronie danych osobowych wymienia także dane

sensytywne (wrażliwe), które szczegółowo opisuje art. 27 ust. 1 ustawy o ochronie danych

osobowych:

1. dane ujawniające pochodzenie rasowe lub etniczne,

2. poglądy polityczne,

3. przekonania religijne lub filozoficzne,

4. przynależność wyznaniową, partyjną,

5. dane ujawniające informacje o stanie zdrowia, kodzie genetycznym, orientacji seksualnej,

nałogach,

6. dane ujawniające informacje o skazaniach, orzeczeniach o ukaraniu i mandatach karnych

(informacja o karalności lub niekaralności).

Na tej podstawie można stwierdzić, że zmonitorowanie starostw powiatowych pod kątem

informacji dotyczących m.in. szkoleń organizowanych z ustawy o ochronie danych osobowych jest

kluczowym pytaniem w monitoringu przeciwdziałania dyskryminacji.


Jak zauważył Michał Serzycki, Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych w

wywiadzie opublikowanym na stronie www.giodo.gov.pl/1520052/id_art/2089/j/pl/: W sektorze

prywatnym jest mniej problemów niż w administracji publicznej. Jeżeli firma chce być wiarygodna,

stosuje dobre zabezpieczenia i zasady ochrony danych osobowych. Natomiast sektor publiczny, czyli

między innymi samorządy, są o pół kroku w tyle. Ustawa i zasady dotyczące ochrony danych

osobowych i prywatności są tutaj gorzej przestrzegane. Często niedouczeni urzędnicy wyrządzają

szkodę Ustawie o ochronie danych osobowych. Jeśli zgłasza się dociekliwy mieszkaniec, który

domaga się jakiejś informacji, a urzędnik nie wie, jak go obsłużyć, to często staje za parawanem

takiego stwierdzenia: przepraszam, nie możemy udzielić takiej informacji ze względu na ochronę

danych osobowych.

REALIZACJA PRAWA DO INFORMACJI PUBLICZNEJ

Spośród 26 starostw powiatowych, które stanowiły próbę badawczą, 7 nie odpowiedziało

02468

101214161820222426

odpowiedziało nawniosek

nie odpowiedziało

nie zrealizowałowniosku

na wnioski, a jedno zażądało złożenia wniosku w formie papierowej, co przekłada się zgodnie z

ustawą o dostępie do informacji publicznej, na bezczynność organu do którego został wystosowany

wniosek o udostępnienie informacji publicznej.

Spośród innych utrudnień udostępnienia informacji publicznej przez objęte badaniem

starostwa powiatowe można wymienić:

zasłanianie się prawem autorskim uregulowań dotyczących ochrony danych osobowych w

urzędzie,

Łączna próba badawcza:

Odpowiedziało na wniosek:

Nie odpowiedziało/ odmówiło odpowiedzi:

26 18 8

100% 69,2% 30,8%

http://www.giodo.gov.pl/1520052/id_art/2089/j/pl/


brak odpowiedzi na niektóre pytania,

odsyłanie wnioskującego do Biuletynu Informacji Publicznej bez wskazania konkretnego

odnośnika (hiperłącza lub zakładki w której żądana informacja się znajduje).

ZESTAWIENIE WYNIKÓW BADANIA

Analiza odpowiedzi podmiotów: Starostwa powiatowe (spośród tych, które udzieliły odpowiedzi)

Okres badany: 2009-2011

Poniżej zaprezentowano zestawienie (problemowe) odpowiedzi starostw powiatowych objętych

badaniem na wystosowane pytania. Analiza stanowi zbiór wszystkich otrzymanych odpowiedzi w

ramach wystosowanych do dolnośląskich starostw powiatowych wniosków o udzielenie informacji

publicznych. Wzór pytań stanowi załącznik do niniejszego raportu.

OCHRONA DANYCH OSOBOWYCH

Pytanie nr 1: Czy Starostwo Powiatowe organizowało dla swoich pracowników szkolenia dotyczące

ochrony danych osobowych?

tak

nie


Odpowiedzi wskazują, które z urzędów zorganizowały dla swoich pracowników i

pracowniczek szkolenia z zakresu ochrony danych osobowych w latach 2009-2011. Często w

odpowiedziach wskazywano, że pracownicy/pracowniczki przeszli szkolenia wcześniej oraz, że

podpisują zobowiązania o przestrzeganiu ochrony danych osobowych.

Bardzo ważne jest, aby mieć świadomość, że posiadanie danych osobowych nakłada szereg

różnych obowiązków. Są to m.in.:

obowiązek ochrony tych danych (zabezpieczenia ich przed dostępem do nich osób trzecich),

obowiązek informacyjny wobec osób, których dane posiadamy (informowania, że mamy te

dane i do jakich celów je wykorzystujemy),

obowiązek rejestracyjny (czyli zgłoszenia informacji o danych do rejestru prowadzonego

przez GIODO).

Tak Nie

39% 61%

Starostwo Powiatowe w: Bolesławcu,

Oławie, we Wrocławiu, Strzelinie,

Świdnicy, Wołowie, Trzebnicy.

Starostwo Powiatowe w: Dzierżoniowie,

Głogowie, Górze, Jaworze, Górze, w

Legnicy, Lubaniu, Oleśnicy, Kłodzku,

Środzie Śląskiej, Jeleniej Górze.


tak

nie

Pytanie nr 2: Czy pracowniczy Starostwa Powiatowego brali udział w organizowanych przez inne

podmioty szkoleniach dotyczących ochrony danych osobowych?

Odpowiedzi wskazują które z urzędów wydelegowały swoich pracowników i pracowniczki na

szkolenia z zakresu ochrony danych osobowych w latach 2009-2011.

Warto natomiast zauważyć, że w większości starostw powiatowych objętych badaniem (78%)

wskazano, że urzędnicy/urzędniczki brali udział w szkoleniach dotyczących ochrony danych

osobowych.

Tak Nie

78% 22%

Starostwo Powiatowe w Bolesławcu,

Dzierżoniowie, Górze, Kamiennej Górze,

Legnicy, Lubaniu, Oławie, we Wrocławiu, w

Strzelinie, Świdnicy, Wołowie Trzebnicy,

Kłodzku, Środzie Śląskiej.

Starostwo Powiatowe w Głogowie,

Jaworze, Oleśnicy, Jeleniej Górze.


Pytanie nr 3: Czy Starostwo Powiatowe organizowało lub współorganizowało dla mieszkańców

powiatu szkolenia dotyczące następujących tematów: ochrona danych osobowych, pochodzenia

etniczne, narodowość, rasa? Jeśli tak, proszę podać daty tych szkoleń oraz liczbę

uczestników/uczestniczek.

Żadne ze starostw powiatowych, które udzieliły odpowiedzi na zadany wniosek o udzielenie

informacji publicznych nie wskazały, aby organizowało lub współorganizowało dla mieszkańców

powiatu szkolenia dotyczące następujących tematów: ochrona danych osobowych, pochodzenia

etniczne, narodowość, rasa.

Tak Nie

0% 100%



Legnicy, Lubaniu, Oławie, we Wrocławiu,

w Strzelinie, Świdnicy, Wołowie,

Trzebnicy, Kłodzku, Środzie Śląskiej,

Głogowie, Jaworze, Oleśnicy, Jeleniej

Górze.

tak

nie


Pytanie nr 4: Czy w Starostwie Powiatowym odbywały się wewnętrzne oraz zewnętrzne kontrole

dotyczące przestrzegania procedury ochrony danych osobowych?

Najczęściej spośród wymienianych kontroli podawano kontrolę wewnętrzną prowadzoną

przez pracowników danego starostwa. Wśród odpowiedzi podano również kontrole Najwyższej Izby

Kontroli.

Tak Nie

22,2% 77,8%


Oławie, Kłodzku, Jeleniej Górze.

Starostwo Powiatowe w Dzierżoniowie,

Górze, Kamiennej Górze, Legnicy,

Lubaniu, we Wrocławiu, w Strzelinie,

Świdnicy, Wołowie, Trzebnicy, Środzie

Śląskiej, Głogowie, Jaworze, Oleśnicy.

tak

nie


Pytanie nr 6: Czy Starostwo Powiatowe posiada wypracowaną zewnętrzną procedurę ochrony

danych osobowych?

Tak Nie

55,6% 44,4%


Dzierżoniowie, Głogowie, Legnicy,

Lubaniu, Oławie, we Wrocławiu, w

Strzelinie, Trzebnicy, Jeleniej Górze.

Starostwo Powiatowe w Górze, Jaworze,

Kamiennej Górze, Oleśnicy, Świdnicy,

Wołowie, Kłodzku, Środzie Śląskiej.

Niektóre starostwa posiadają inne wewnętrzne regulacje dotyczące ochrony danych osobowych,

takie jak:

dokumentację ochrony danych osobowych,

politykę bezpieczeństwa ochrony danych osobowych.

tak

nie


OTWARTE KONKURSU OFERT O TEMATYCE RÓWNOŚCIOWEJ

Pytanie nr 5: Czy Starostwo Powiatowe ogłaszało konkursy na realizację zadań publicznych z

zakresu ochrony danych osobowych, pochodzenia etnicznego, narodowości oraz rasy? Jeśli tak,

proszę o załączenie ogłoszeń konkursowych i ich wyników.

Starostwa najczęściej odpowiadały, iż takie działania nie zostały zgłoszone, a przy tym

zapisane, w programach współpracy z organizacjami pozarządowymi. Jak informuje Starostwo

Powiatowe z Kamiennej Góry:

Podczas konsultowania programów współpracy z organizacjami pozarządowymi żadna z

ww. nie wskazała powyższych tematów jako priorytetowych.

i Oławy:

Starostwo Powiatowe ogłasza konkursy dla organizacji pozarządowych na podstawie

corocznie przyjmowanego programu współpracy Podmiotu Starostwo Powiatowe w Oławie z

organizacjami pozarządowymi oraz innymi podmiotami prowadzącymi działalność

Tak Nie

0% 100%




Strzelinie, Świdnicy, Wołowie, Trzebnicy,

Kłodzku, Środzie Śląskiej, Głogowie, Jaworze,

Oleśnicy, Jeleniej Górze.


pożytku publicznego, w którym określa priorytetowe zadania publiczne na dany rok. Program przed

jego przyjęciem przez Radę Powiatu jest konsultowany z organizacjami pozarządowymi. Zadania

na dany rok są ustalane poprzez miedzy innymi konsultacje i zgłaszane potrzeby w danym zakresie.

Mimo iż w wielu powiatach działają organizacje pozarządowe, które działają na rzecz

przeciwdziałania dyskryminacji (np. w oławskim, lubańskim, strzelińskim), nie przekłada się to na

zgłaszanie przez nie uwag i propozycji do powiatowych programów współpracy z organizacjami

pozarządowymi, który ma odzwierciedlenie w tematyce ogłaszanych przez urząd konkursów.

tak

nie


Pytanie nr 7: Czy starostwo realizowało działania lub inicjatywy, z zakresu ochrony danych

osobowych, pochodzenia etnicznego, narodowości oraz rasy?

Realizowało Nie realizowało

11,1% 83,3%

Starostwo Powiatowe w: Lubaniu, Strzelinie. Starostwo Powiatowe w: Bolesławcu, Dzierżoniowie,

Górze, Kamiennej Górze, Legnicy, Lubaniu, Oławie, we

Wrocławiu, w Strzelinie, Świdnicy, Wołowie, Trzebnicy,

Kłodzku, Środzie Śląskiej, Głogowie, Jaworze, Oleśnicy,

Jeleniej Górze.

Starostwo Powiatowe we Wrocławiu nie odpowiedziało na pytanie.

tak

nie


ORGANIZACJE DZIAŁAJĄCE NA RZECZ GRUP ETNICZNYCH, NARODOWOŚCIOWYCH

Pytanie nr 8: Czy na terenie powiatu są zarejestrowane stowarzyszenia, związki działające na rzecz

osób określonej grupy etnicznej, określonej narodowości?

Figurują Nie figurują

27,8% 72,2%

Starostwo Powiatowe w Kamiennej Górze,

Lubaniu, Oławie, Strzelinie, Kłodzku.


Dzierżoniowie, Głogowie, Górze, Jaworze,

Legnicy, Oleśnicy, we Wrocławiu, w

Świdnicy, Wołowie, Trzebnicy, Środzie

Śląskiej,

Spośród podanych organizacji najczęściej pojawiają się stowarzyszenia oraz fundacje działające na

rzecz społeczności romskiej.

tak

nie


Pytanie nr 9: Czy do Starostwa Powiatowego lub podległych podmiotów wpłynęły zgłoszenia o

dyskryminacji z zakresu ochrony danych osobowych, pochodzenia etnicznego, narodowości oraz

rasy?

W odpowiedzi na wniosek o udzielenie informacji publicznej od Biura Pełnomocniczki Rządu

ds. Równego traktowania udzielono informacji o tym, że w roku 2012 r. wpłynęła jedna skarga z

powiatu wołowskiego dotycząca dyskryminacji ze względu na pochodzenie etniczne/rasę. W roku

2011 z wymienionych przez Pana powiatów nie wpłynęła żadna skarga dotycząca dyskryminacji ze

względu na pochodzenie etniczne, rasę lub narodowość. W roku 2010 wpłynęła jedna skarga z

powiatu lubińskiego.

Natomiast do Biura Rzecznika Praw Obywatelskim w tym samym okresie wpłynęło 6 skarg –

3 z miasta Wrocławia, 1 z powiatu świdnickiego, 1 z powiatu legnickiego oraz 1 skarga z powiatu

wołowskiego.

Zarejestrowano Nie zarejestrowano

0% 100%






Oleśnicy, Jeleniej Górze.

tak

nie


Pytanie nr 10: Czy Starostwo Powiatowe wytworzyło własne rozporządzenia, zarządzenia, uchwały

lub inne dokumenty dotyczące przeciwdziałania dyskryminacji ze względu na pochodzenie

etniczne, narodowość, rasę?

Tak Nie

11,1% 77,8%

Starostwo Powiatowe w Świdnicy, Wołowie. Starostwo Powiatowe w: Bolesławcu,



Strzelinie, Trzebnicy, Środzie Śląskiej,

Głogowie, Jaworze, Oleśnicy, Jeleniej Górze.

Starostwo Powiatowe w Kłodzku nie odpowiedziało na to pytanie.

tak

nie


Pytanie nr 11: Czy Starostwo Powiatowe brało udział w innych wydarzeniach dotyczących

przeciwdziałania ze względu na pochodzenie etnicznie, narodowość, rasę? Jeśli tak, to proszę

odpowiedzieć w jakich.

Tak Nie

0% 100%






Oleśnicy,

Starostwo Powiatowe w Jeleniej Górze.

tak

nie


BADANIE WYBRANYCH GMIN Z DOLNEGO ŚLĄSKA

Próba badawcza: 5 gmin miejskich lub miejsko-wiejskich będących siedzibą starostw powiatowych

na Dolnym Śląsku: Urząd Miasta w Głogowie, Urząd Miasta i Gminy w Strzelinie, Urząd Miasta w

Dzierżoniowie, Urząd Miasta i Gminy w Polkowicach, Urząd Miasta w Oławie

Wzór pytań stanowi załącznik do niniejszego raportu.

Samorząd terytorialny będący najbliższym dla obywateli i obywatelek samorządem można

uznać za najważniejszy w obrębie administracji publicznej kompetencji do załatwiania pewnej

grupy spraw - odebranie ich scentralizowanej administracji rządowej i powierzenie ich do

samodzielnego rozwiązywania tej grupie społecznej, której te sprawy dotyczą. Samorządom na

mocy ustaw powierzono wykonywanie zadań z zakresu administracji lokalnej i regionalnej. (cytat

za: http://poradnik.ngo.pl/x/440975).

Na stronie www.prezydent.pl możemy natomiast wyczytać, że:

Samorząd terytorialny to wspólnota mieszkańców zamieszkująca określone terytorium,

natomiast władza samorządowa to najbliższy obywatelowi poziom władzy. Istnienie samorządu

terytorialnego zapewnia realizację zasady decentralizacji i pomocniczości, których nadrzędnym

celem jest przekazanie kompetencji w zakresie zarządzania i podejmowania decyzji organom

najbliższym obywatelowi. Podstawowa zasadą, na której opiera się działalności organów

samorządowych jest względna niezależności od władzy rządowej oraz ochrona interesu

społeczności lokalnej. O tym, co będzie dobre dla wspólnoty, najlepiej wiedzą osoby, które w niej

mieszkają i są z nią bezpośrednio związane. Na tym założeniu opiera się ustrój samorządu

terytorialnego w Polsce i nie tylko. Istotą samorządności jest pozostawienie samym obywatelom jak

najszerszego pola decyzyjności i możliwości wyboru oraz kompetencji decydowania o sprawach

związanych z ich codziennym życiem.

(por.

http://poradnik.ngo.pl/x/440975

http://www.prezydent.pl/


www.prezydent.pl/download/gfx/prezydent/pl/defaultopisy/2467/4/1/samorzad.pdf)

Badane obszary: Samorządy realizując politykę społeczną w gminie powinny uwzględniać

politykę równościową na poziomie lokalnym, np. poprzez włączanie specjalnych perspektyw i

konkretnych potrzeb grup narażonych na nierówne traktowanie między innymi ze względu na:

pochodzenie etniczne, narodowość, rasę, orientację seksualną, płeć, religię.

W tej części raportu zbadano reagowanie i samorządów związane z przeciwdziałaniem

dyskryminacji ze względu na pochodzenie, narodowość, rasę, uwzględniano także elementy

przestrzegania ochrony danych osobowych.

http://www.prezydent.pl/download/gfx/prezydent/pl/defaultopisy/2467/4/1/samorzad.pdf


Pyt.1 Czy urząd zbiera informacje nt. dyskryminacji na terenie swojej gminy?

Urzędy Gmin, tak samo jak Starostwa Powiatowe, nie zbierają żadnych informacji na temat

przejawów dyskryminacji ze względu na rasę, pochodzenie etniczne, narodowość na ich terenach.

Należy zauważyć, że nie jest to ich obowiązkiem, ale należy pamiętać o tym, że odpowiednio

prowadzona polityka równościowa powinna wychodzić naprzeciw rzeczywistym potrzebom

obywateli i obywatelek w taki sposób, aby każdy – niezależnie od wymienionych w ustawie o

ochronie danych osobowych danych sensytywnych – miał równe szanse w dostępie do określonej

usługi świadczonej przez samorząd. Należy także podkreślić, że jednym z celów polityki równości

powinno być także umacnianie zasady równego traktowania pracowników i pracowniczek urzędu,

za pomocą których urząd świadczy usługi na rzecz obywateli i obywatelek..

Tak Nie

0% 100%

Urząd: Miasta i Gminy : w Strzelinie,

Polkowicach,

Miasta w Głogowie, Dzierżoniowie, Oławie

tak

nie


Pyt. 2. Czy urząd organizował w latach 2009, 2010, 2011 szkolenia dla swoich pracowników/

pracowniczek oraz dla mieszkańców/mieszkanek miasta dotyczące przeciwdziałania dyskryminacji

ze względu na pochodzenie, rasę, wyznanie, ochronę danych osobowych?

Tak Nie

60% 40%

Urząd Miasta w Głogowie, Dzierżoniowie,

Urząd Miasta i Gminy w Polkowicach

Urząd Miasta i Gminy w Strzelinie,

Urząd Miasta w Oławie

Urząd Miasta w Głogowie wskazał, iż posiada wewnętrzne przepisy dotyczące zasad

równego traktowania, natomiast pozostałe (Dzierżoniów, Polkowice) wskazały, że przeprowadziły

lub zorganizowały dla swoich pracowników/pracowniczek szkolenia z zakresu ochrony danych

osobowych.

Urząd Miasta i Gminy w Strzelinie oraz Urząd Miasta w Oławie podały, że w badanym

okresie nie przeprowadzały szkoleń dla swoich pracowników i pracowniczek zarówno z ochrony

danych osobowych, jak i innych wskazanych w przesłanym wniosku.

tak

nie


Pyt. 3.Czy w urzędzie jest wewnętrzna procedura dotycząca ochrony danych osobowych?

Wewnętrzne procedury powinny określać standardy działań oraz obsługi obywateli i

obywatelek przez Urząd. Spośród 5, które stanowiły próbę badawczą monitoringu, tylko jeden –

Urząd Miasta w Głogowie – podał, że nie posiada wewnętrznych procedur dotyczących ochrony

danych osobowych.

Tak Nie

80% 20%


Polkowicach,

Urząd Miasta w Dzierżoniowie, Oławie

Urząd Miasta w Głogowie

tak

nie


Pyt. 4. Czy w otwartych konkursach ofert organizowanych dla organizacji pozarządowych,

organizacji sportowych urząd zwracał uwagę na to, czy oferty organizacji gwarantowały brak

dyskryminacji ze względu na pochodzenie, rasę, wyznanie, ochronę danych osobowych?

Tak Nie

20% 80%

Urząd Miasta i Gminy w Polkowicach Urząd Miasta i Gminy w Strzelinie,

Urząd Miasta w Dzierżoniowie, Głogowie, Oławie.

Niestety, aż 4 na 5 urzędów, stanowiących próbę badawczą, w otwartych konkursach ofert

nie zwracają uwagi na to, czy oferty organizacji gwarantowały brak dyskryminacji ze względu na

pochodzenie, rasę, wyznanie.

tak

nie


Pyt. 5. Czy na terenie gminy działają organizacje pozarządowe działające na rzecz przeciwdziałania

dyskryminacji ze względu na pochodzenie, rasę, wyznanie, ochronę danych osobowych?

Tak Nie

0% 100%


Urząd Miasta w Dzierżoniowie, Głogowie, Oławie.

Urząd Miasta w Polkowicach w odpowiedzi na wniosek podał, iż nie posiada takich danych.

Urząd Miasta w Oławie podał, że na terenie miasta Oława nie funkcjonuje żadna organizacja

pozarządowa działająca na rzecz przeciwdziałania dyskryminacji ze względu na pochodzenie, rasę,

wyznanie. W części raportów dotyczącej polityki równościowej starostw powiatowych – Starostwo

Powiatowe w Oławie wskazało, że na terenie powiatu funkcjonuje fundacja działająca na rzecz

społeczności romskiej.

Z kolei w wykazie organizacji pozarządowych, zamieszczonym na stronie www.um.olawa.pl można

znaleźć organizacje działające na rzecz społeczności łemkowskiej oraz romskiej.

tak

nie

http://www.um.olawa.pl/


Pyt. 6. Czy urząd organizował otwarte konkursy ofert związane z przeciwdziałaniem dyskryminacji

ze względu na pochodzenie, rasę, wyznanie?

Tak Nie

0% 100%

Urząd Miasta w Głogowie, Oławie, Dzierżoniowie,

Urząd Miasta i Gminy w Strzelinie, Polkowicach.

Urzędy nie organizowały otwartych konkursów ofert związanych z tematyką

przeciwdziałania dyskryminacji, ponieważ – tak samo jak w przypadku starostw powiatowych – do

programów współpracy samorządów z organizacjami pozarządowymi takich priorytetów nie

zgłosiły działające na terenie tych miast organizacje pozarządowe.

tak

nie


Pyt. 7. Czy w latach 2009,2010 i 2011 wpłynęły do urzędu oferty z tzw. art. 19a od organizacji

pozarządowych proponujących działania związane z przeciwdziałaniem dyskryminacji ze względu

na rasę, pochodzenie, wyznanie?

W odpowiedzi na wniosek o udzielenie informacji publicznej od Biura Pełnomocniczki Rządu

ds. Równego traktowania udzielono informacji o tym, że w roku 2012 r. wpłynęła jedna skarga z

powiatu wołowskiego dotycząca dyskryminacji ze względu na pochodzenie etniczne/rasę. W roku

2011 z wymienionych przez Pana powiatów nie wpłynęła żadna skarga dotycząca dyskryminacji ze

względu na pochodzenie etniczne, rasę lub narodowość. W roku 2010 wpłynęła jedna skarga z

powiatu lubińskiego.

Natomiast do Biura Rzecznika Praw Obywatelskim w tym samym okresie wpłynęło 6 skarg –

3 z miasta Wrocławia, 1 z powiatu świdnickiego, 1 z powiatu legnickiego oraz 1 skarga z powiatu

wołowskiego.

Tak Nie

0% 100%

Urząd Miasta w Głogowie, Dzierżoniowie, Oławie,

Urząd Miasta i Gminy w Strzelinie, Polkowicach.

tak

nie


REKOMENDACJE

1) Organizacje pozarządowe działające na rzecz grup etnicznych i mniejszości narodowych

oraz te, które prowadzą swoją statutową działalność związaną z przeciwdziałaniem

dyskryminacji ze względu na wszystkie cechy chronione (w tym: dane sensytywne zawarte

w ustawie o ochronie danych osobowych) powinny aktywnie uczestniczyć w konsultacjach

programów współpracy z organizacjami pozarządowymi (organizowanych samorządy

terytorialne). Współtworzenie programu współpracy może zapewnić finansowanie działań

równościowych, które są niezbędne w danej gminie, powiacie. Dzięki takiej postawie NGO

wzmocnią działania równościowe w naszym regionie. Ponadto wpisanie działań

równościowych (popartych szczegółową diagnozą lokalną) mogą przyczynić się do

ogłaszania otwartych konkursów ofert przez urzędy gmin, starostw powiatowych w zakresie

przeciwdziałania dyskryminacji.

2) Rekomenduje się organizacjom pozarządowym, działającym na rzecz pewnych grup

etnicznych, narodowościowych oraz tym, które prowadzą działalność związaną z

przeciwdziałaniem dyskryminacji, rozpoczęcie współpracy z samorządem terytorialnym w

zakresie wspólnej organizacji/współorganizacji wydarzeń oraz szkoleń dotyczących

następujących tematów:, pochodzenia etnicznego, narodowości, rasy. Pozwoli to uwrażliwić

mieszkańców danych miejscowości na kwestie związane z przeciwdziałaniem dyskryminacji.

3) Samorząd terytorialny, jako najbliższy do swoich mieszkańców, powinien brać aktywny

udział w wydarzeniach regionalnych i ogólnopolskich promujących tolerancję, równość

szans, wielokulturowość.

4) Za konieczne uznaje się przeszkolenie urzędników i urzędniczek w zakresie działań

antydyskryminacyjnych. Takie działanie podniesie jakość obsługi osób zainteresowanych, a

także wzmocni proces identyfikacji obszarów interwencji w społeczności lokalnej.

5) Godną pochwały praktyką starostw powiatowych są częste wewnętrzne kontrole

przestrzegania wśród pracowników i pracowniczek przepisów ustawy o ochronie danych

osobowych. Szkolenia oraz kontrole przyczyniają się do powiększania wiedzy personelu

urzędu, a tym samym zapobiegają łamaniu prawa.


MAŁGORZATA PŁONCZKIER

RAPORT NR 3: PŁEĆ, ORIENTACJA SEKSUALNA ORAZ NIEPEŁNOSPRAWNOŚĆ

WSTĘP

Badaniem zostało objętych 26 starostw powiatowych, z Dolnego Śląska oraz 4 największe

gminy miejskie: Jelenia Góra, Legnica, Wałbrzych, Wrocław. W badaniu skorzystano z dostępu do

informacji publicznej.

Wniosek o udostępnienie informacji w powyższym zakresie skierowano również do

Pełnomocnika Terenowego Rzecznika Praw Obywatelskich we Wrocławiu oraz Okręgowego

Inspektoratu Pracy we Wrocławiu.

Zakres badania obejmował działania związane z zapobieganiem i eliminowaniem

dyskryminacji ze względu na płeć, orientację seksualną oraz niepełnosprawność, prowadzone przez

starostwa. Przedmiotem zainteresowania były również zgłoszenia przejawów dyskryminacji na

Dolnym Śląsku wraz z ich skutkami.

W tej części raportu zbadano przeciwdziałanie dyskryminacji ze względu na płeć, orientację

seksualną oraz niepełnosprawność. Temat równości stanowi bowiem bardzo ważny aspekt życia

społecznego, a zapobieganie i niwelowanie skutków dyskryminacji, stanowi bardzo duże wyzwanie

dla wszystkich jednostek samorządowych.

Jak zauważyła Izabela Jaruga-Nowacka, była Pełnomocniczka Rządu ds. Równego Statusu

Kobiet i Mężczyzn w raporcie Przeciwdziałanie dyskryminacji w Polsce: Stopień realizacji praw osób

należących do różnych mniejszości żyjących w państwie jest istotną miarą jego demokracji.

Stworzenie warunków i gwarancji, które pozwoliłyby członkom mniejszości na pełną realizację

przysługujących im praw przy jednoczesnym równoprawnym funkcjonowaniu w społeczeństwie i

zachowaniu własnej tożsamości, ma dla współczesnych państw podstawowe znaczenie. Równe

traktowanie stanowi nie tylko fundament koncepcji praw człowieka, ale jest także kamieniem

węgielnym demokracji. Dzisiaj niepowtarzalność i indywidualizm każdego człowieka jest i powinien

być wartością rzeczywiście chronioną przez wszystkie współczesne państwa.


Standardy wypracowane w ramach demokratycznych systemów prawnych i politycznych

zorientowane są dzisiaj na jednostkę – na jej indywidualizm i niepowtarzalność.

[źródło: www.msw.gov.pl/download.php?s=1&id=5143 ]

Z prawnego punktu widzenia polityka równościowa wynika z zapisów w Konstytucji RP,

która wprowadza zasadę równości wobec prawa i zakaz dyskryminacji. Stanowi, że każdy/każda

wobec prawa równi/a, wszyscy mają prawo do jednakowego traktowania przez władze publiczne

oraz, że nikt nie może być dyskryminowany w życiu politycznym, społecznym lub gospodarczym z

jakiejkolwiek przyczyny. Niemniej ważny jest Kodeks Pracy z 1974 r. (Dz. U. z 2003, Nr 166, poz.

1608), który zakazuje jakiejkolwiek dyskryminacji bezpośredniej lub pośredniej - w zatrudnieniu, w

szczególności ze względu na płeć, wiek, niepełnosprawność, rasę, narodowość, przekonania,

zwłaszcza polityczne lub religijne, oraz przynależność związkową.

Ponadto do regulacji, które posłużyły mi za podstawę formułowania pytań związanych z

dyskryminowaniem poszczególnych grup społecznych, należy wymienić:

- Ustawę o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych,

- Ustawę o systemie oświaty,

- Ustawę o wdrożeniu niektórych przepisów Unii Europejskiej w zakresie równego traktowania,

- Zalecenie CM/Rec (2010) 5 Komitetu Ministrów dla Państw Członkowskich w zakresie środków

zwalczania dyskryminacji opartej na orientacji seksualnej lub tożsamości płciowej.

Wszystkie powyższe akty prawne, gwarantują pełny dostęp do dziedzin życia publicznego i

społecznego, regulują zakres dostępu do dóbr i usług, a także warunki zatrudniania osób bez

względu na płeć, orientację seksualną, niepełnosprawność oraz inne cechy chronione, o których

szerzej w pozostałych częściach raportu.

Wszelkie obwarowania prawne i instytucjonalne, wynikające z wymienionych dokumentów,

zostały zastosowane w trakcie formułowania pytań do niniejszej części raportu.

http://www.msw.gov.pl/download.php?s=1&id=5143


REALIZACJA PRAWA DO INFORMACJI

Łączna próba badawcza: Odpowiedziało na wniosek: Nie odpowiedziało na

wniosek/ odmówiło

odpowiedzi:

26 starostw powiatowych 19 starostwa powiatowe 7 starostwa powiatowe

100% 73,08% 26,92%

0

2

4

6

8

10

12

14

16

18

20

22

24

26

odpowiedziało na wniosek

nie odpowiedziało

nie zrealizowało wniosku

Spośród 26 starostw powiatowych, stanowiących próbę badawczą, 4 nie odpowiedziało na

wniosek, 3 zażądały wykazania szczególnego interesu publicznego, a 1 - podpisu elektronicznego. 5

odpowiedzi nadesłano po upływie 14 dni.

Spośród innych utrudnień udostępnienia informacji publicznej przez objęte badaniem

starostwa powiatowe można wymienić:

- samowolne ustalanie terminów odpowiedzi przez urzędników, niezgodne z tymi, które określa

Ustawa o dostępie do informacji publicznej z dnia 6 września 2001r.,

- brak odpowiedzi na niektóre pytania (niepełna realizacja wniosku),

- lakoniczne odpowiedzi, brak szerszych informacji, o które zawnioskowano,


- odsyłanie osoby wnioskującej do Biuletynu Informacji Publicznej bez wskazania konkretnego

odnośnika (hiperłącza lub zakładki w której żądana informacja się znajduje),

- odsyłanie osoby wnioskującej do ustaw, rozporządzeń, uchwał, itp. i jednoczesny brak odpowiedzi

na zadane pytanie.

ZESTAWIENIE WYNIKÓW

Analiza odpowiedzi starostw powiatowych na wystosowane wnioski. Badanie dotyczyło lat

2009-2011. Pytania wystosowane do pracowników starostw powiatowych stanowią aneks do

niniejszej części raportu. Poniżej zostały zamieszczone pytania i zestawienia odpowiedzi uzyskanych

w trakcie przeprowadzonego badania:

Pytanie nr 1:

Czy Starostwo Powiatowe ogłaszało konkursy na realizację zadań publicznych z zakresu

przeciwdziałania dyskryminacji ze względu na płeć, orientację seksualną oraz niepełnosprawność?

Jeśli tak, proszę o załączenie ogłoszeń konkursowych i ich wyników. Jeśli nie, dlaczego?

17%

83%

TAK

NIE

Tak Nie

16,7% 83,3%

Starostwa Powiatowe w:

Miliczu, Oleśnicy, Oławie,


Bolesławcu, Dzierżoniowie,

Głogowie, Górze, Jaworze,

Jeleniej Górze, Kamiennej

Górze, Lwówku Śląskim,

Polkowicach, Strzelinie, Środzie

Śląskiej, Świdnicy, Wałbrzychu,

Wołowie, Wrocławiu

brak odpowiedzi na pytanie: Starostwa Powiatowego w Lubaniu.


Pytanie nr 2:

Czy Starostwo Powiatowe, oceniając wnioski złożone przez NGO o dofinansowanie/wsparcie lub

powierzenie realizacji zadania publicznego, brało pod uwagę zasadę równości szans w zakresie płci,

orientacji seksualnej, niepełnosprawności? Jeśli tak, w jaki sposób? Jeśli nie, dlaczego?

32%

68%

TAK

NIE

Starostwa Powiatowe w Głogowie, Jaworze, Środzie Śląskiej, zaznaczyły, że NGO nie składały

wniosków związanych z obszarami wymienionymi w pytaniu - płeć, orientacja seksualna,

niepełnosprawność.

Odpowiadający na wniosek urzędnicy ze Starostw Powiatowych w Górze i Wałbrzychu

zawrócili uwagę na brak konieczności wprowadzania kryteriów tego rodzaju (uwzględniania zasady

równości szans w zakresie płci, orientacji seksualnej i niepełnosprawności).

Tak Nie

31,6% 68,4%


Bolesławcu, Kamiennej Górze,

Lubaniu, Lwówku Śląskim,

Oleśnicy , Świdnicy,


Dzierżoniowie, Głogowie,

Górze, Jaworze, Jeleniej Górze,

Miliczu, Oławie, Polkowicach,

Strzelinie, Środzie Śląskiej,

Wałbrzychu, Wołowie,

Wrocławiu


Pytanie nr 3:

Czy pracownicy Starostwa Powiatowego brali udział w szkoleniach antydyskryminacyjnych? Jeśli

tak, jakie stanowiska zajmują te osoby, ile osób (ze starostwa powiatowego) wzięło w nich udział,

jakiego rodzaju były to szkolenia? Jakie podmioty przeprowadziły te szkolenia (nazwa, tytuł

zadania)?

16%

84%

TAK

NIE

Prezentacja odpowiedzi:

Starostwo Powiatowe w Dzierżoniowie: 1 Pracownik Wydziału Organizacyjnego wziął

udział w kursie „Język migowy- poziom podstawowy”, przeprowadzonym przez Fundację Rozwoju

Demokracji Lokalnej, Centrum Dolnośląskie.

Starostwo Powiatowe w Lubaniu: 5 pracowników Wydziały ESR Starostwa Powiatowego

wzięło udział w szkoleniach realizowanych w ramach projektu „Uwierz w siebie- zostań

bizneswoman” POKL priorytet VI- Rynek Pracy. Prowadzący: Kierownik Projektu.

Starostwo Powiatowe we Wrocławiu: 1 pracownik socjalny Powiatowego Centrum Pomocy

Rodzinie we Wrocławiu wziął udział w seminarium pt. „ Zasada równości szans kobiet i mężczyzn

w ramach POKL” w związku z realizowanym projektem systemowym „Postaw na aktywność”.

Seminarium było organizowane przez Dolnośląski Ośrodek Polityki Społecznej.

Tak Nie

15,8% 84,2%


Dzierżoniowie, Lubaniu,

Wrocławiu


Bolesławcu, Głogowie, Górze,

Jaworze, Jeleniej Górze,

Kamiennej Górze, Lwówku

Śląskim, Miliczu, Oleśnicy,

Oławie, Polkowicach, Strzelinie,

Środzie Śląskiej, Świdnicy,

Wałbrzychu, Wołowie


Niestety, wciąż zbyt mała liczba urzędników bierze udział w szkoleniach i kursach

doszkalających. Z powyższych odpowiedzi można wywnioskować, że tematyka antydyskryminacji

rozumiana jest głównie w odniesieniu do osób niepełnosprawnych oraz równości szans płci.

Oczywiście, wymienione powyżej działania są dowodem na to, że świadomość konieczności

odbywania różnego rodzaju szkoleń wzrasta, wciąż jednak odsetek odbywających je urzędników

jest zbyt niski, by efekt działań z nich wynikających był znaczący dla ogółu społeczności lokalnej.

Pytanie nr 4:

Czy na terenie Powiatu działają organizacje pozarządowe, zajmujące się działaniami

antydyskryminacyjnymi w zakresie równości szans płci, orientacji seksualnej oraz

niepełnosprawności? Jeśli tak- proszę o wskazanie nazw tychże organizacji?

57,9%

42,1%

TAK

NIE


Starostwo Powiatowe w Dzierżoniowie:

- Klub Kobiet Aktywnych i Przedsiębiorczych,

- Klub Osób Niewidomych, Niepełnosprawnych Emerytów i Rencistów„Radość” w Niemczy,

- Stowarzyszenie „Aktywni bez granic”,

- Studenckie Stowarzyszenie na Rzecz Ochrony Zdrowia „Szansa”,

Tak Nie

57,9% 42,1%


Dzierżoniowie, Głogowie,

Jeleniej Górze, Kamiennej


Miliczu, Oławie, Świdnicy,

Wałbrzychu, Wołowie,

Wrocławiu


Bolesławcu, Górze,

Jaworze, Lubaniu, Oleśnicy,

Polkowicach, Strzelinie,

Środzie Śląskiej


- Stowarzyszenie Przyjaciół Dzierżoniowskiego Ekonomika,

- Stowarzyszenie „Nowa nadzieja”,

- Polskie Stowarzyszenie na Rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym Koło w Dzierżoniowie,

- Polski Związek Niewidomych Okręg Dolnośląski Koło Dzierżoniów,

- Stowarzyszenie na rzecz Rozwoju i Integracji „Uśmiech”

Starostwo Powiatowe w Głogowie:

- Cisi Pracownicy Krzyża, Dom Uzdrowienia Chorych,

- Głogowskie Stowarzyszenie „Brak Granic”,

- Głogowskie Stowarzyszenie Kobiet z Chorobą Nowotworową Piersi „Agata”,

- Głogowskie Stowarzyszenie „Otwarte Drzwi”,

- Polski Związek Emerytów Rencistów i Inwalidów,

- Polski Związek Niewidomych,

- Polskie Stowarzyszenie Na Rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym,

- Warsztaty Terapii Zajęciowej „ARKA”,

- Stowarzyszenie „SKYBOX”,

- Stowarzyszenie „Gorące Dłonie”,

- Stowarzyszenie „Planeta Wsparcie”,

- Stowarzyszenie Chorych na Stwardnienie Rozsiane,

- Stowarzyszenie dla Dzieci i Młodzieży „Szansa”,

- Stowarzyszenie na Rzecz Dzieci i Młodzieży z Porażeniem Mózgowym i Zespołem Downa „Dajmy

Dzieciom Nadzieję”,

- Stowarzyszenie na Rzecz Integracji i Usamodzielnienia „Domw Głogowie”,

- Stowarzyszenie „Odonis”,

- Stowarzyszenie Osób Niedosłyszących „TON”,

- Stowarzyszenie Osób Niepełnosprawnych Ruchowo „SONAR”,

- Stowarzyszenie „UMIEM”,

- Towarzysztwo Walki z Kalectwem


Starostwo Powiatowe w Jeleniej Górze:

- Stowarzyszenie Pomocy Dzieciom Niepełnosprawnym i Dzieciom z Rodzin Patologicznych w

Szklarskiej Porębie,

- Stowarzyszenie ,, Nasze zdrowie” w Piechowicach,

- Stowarzyszenie Społeczno – Kulturalne ,, FAKTOR” w Komarnie,

- Stowarzyszenie Rodziców Dzieci Niepełnosprawnych ,, Światełko”,

- Stowarzyszenie Integracyjne Osób Niepełnosprawnych Ruchowo ,,My też potrafimy”,

- Stowarzyszenie chór parafialny ,, HARFA” w Piechowicach,

- Koło Nr 3 Polskiego Związku Emerytów, Rencistów i Inwalidów w Kowarach,

- Koło Nr 5 Polskiego Związku Emerytów, Rencistów i Inwalidów w Szklarskiej Porębie,

- Koło Nr 7 Polskiego Związku Emerytów, Rencistów i Inwalidów w Miłkowie,

- Koło Nr 10 Polskiego Związku Emerytów, Rencistów i Inwalidów w Mysłakowicach,

- Koło Nr 9 Polskiego Związku Emerytów, Rencistów i Inwalidów w Piechowicach,

- Stowarzyszenie zwykłe pn. Stowarzyszenie ,, Cis” z siedzibą w Piechowicach,

- Karkonoska Fundacja Rozwoju Regionalnego z/s w Zachełmiu,

- Fundacja ,, Kryształowe Serce Jeleniej Góry” z/s w Piechowicach,

- Fundacja ,,WSPARCIE” w Kowarach,

- Stowarzyszenie Pomocy Dzieciom Niepełnosprawnym w Karpaczu

Starostwo Powiatowe w Kamiennej Górze:

- Stowarzyszenie na Rzecz Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną,

- Dolnośląskie Stowarzyszenie Mniejszości Romów w Kamiennej Górze,

- Stowarzyszenie Asystentów Edukacji Romskiej w Polsce,

- Polski Komitet Pomocy Społecznej


Starostwo Powiatowe we Lwówku Śląskim:

- Polski Komitet Pomocy Społecznej Zarząd Miejsko-Gminny w Gryfowie Śląskim,

- Polski Związek Niewidomych Okręg dolnośląski Koło we Lwówku Śląskim z siedzibą w Gryfowie

Śląskim

Starostwo Powiatowe w Miliczu:

- Milickie Stowarzyszenie Przyjaciół Dzieci i Osób Niepełnosprawnych,

- Stowarzyszenie Razem Bliżej,

- Stowarzyszenie Rodzin Zastępczych,

- Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie (jednostka powiatowa)

Starostwo Powiatowe w Oławie:

- Ośrodek Edukacji „Tinta”,

- Stowarzyszenie Pomocy Dzieciom „Tęcza”,

- Stowarzyszenie „Życie”,

- Stowarzyszenie na rzecz osób starszych, niepełnosprawnych, młodzieży i oczekujących wsparcia

„Pokolenia”,

- Stowarzyszenie Edukacyjno- Kulturalne „Inspiracja”

Starostwo Powiatowe w Świdnicy:

- Stowarzyszenie Rodziców i Społeczności Szkolnej „Bliżej Ciebie” przy Szkole Podstawowej Nr 7 i

Gimnazjum Nr 5 w Świdnicy,

- Stowarzyszenie Przyjaciół Dzieci Chorych „Serce” w Świdnicy,

- Polskie Stowarzyszenie na Rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym Koło w Świdnicy,

- Stowarzyszenie Sportowo - Rehabilitacyjne Młodzieży Niepełnosprawnej „AKTYWNI” w Świdnicy,

- Polski Związek Niewidomych Koło w Świdnicy,

- Świdnickie Stowarzyszenie „Amazonki”,

- Świdnickie Stowarzyszenie Osób Niepełnosprawnych,

- Towarzystwo Opieki nad Chorymi ze Stomią „Życie”,


- Stowarzyszenie Pomocy Osobom Głuchym i Niedosłyszącym „Krzyk Ciszy” w Świdnicy,

- Towarzystwo Przyjaciół Chorych Hospicjum ,

- Polskie Towarzystwo ADHD Oddział w Świdnicy,

- Stowarzyszenie na Rzecz Osób z Autyzmem, Zaburzeniami Rozwojowymi i ich rodzin „SENSUS”,

- Stowarzyszenie im. Julii Kujacz „JULA” Pomoc Dzieciom Chorym Na Białaczkę,

- Stowarzyszenie „BONA FIDE”,

- Stowarzyszenie „Wypożyczalnia – Centrum”, Stowarzyszenie Charytatywno-Opiekuńcze im. Bł.

Marii Teresy Gerhardinger przy Domu Pomocy Społecznej w Świebodzicach,

- Polski Związek Niewidomych Koło w Świebodzicach,

- Stowarzyszenie Pomocy na Rzecz Dzieci i Młodzieży Niepełnosprawnej „ŚWIEBODZICE”,

- Strzegomskie Stowarzyszenie na Rzecz Osób Niepełnosprawnych,

- Towarzystwo Przyjaciół Chorych „Hospicjum” w Żarowie,

- Fundacja na Rzecz Wspierania Rozwoju i Aktywności Osób Niepełnosprawnych

„Wskazać Drogę”

Starostwo Powiatowe w Wałbrzychu:

- Terenowy Komitet Ochrony Praw Dziecka z siedzibą w Wałbrzychu,

- Dolnośląskie Stowarzyszenie Osób Niepełnosprawnych z siedzibą w Wałbrzychu,

- Stowarzyszenie Wałbrzyskich Romów z siedzibą w Wałbrzychu,

- Stowarzyszenie „Okno na świat od najmłodszych lat” z siedzibą w Wałbrzychu,

- Towarzystwo Przyjaciół Dzieci Koło Pomocy Dzieciom i Młodzieży Niepełnosprawnej

z siedzibą w Wałbrzychu,

- Stowarzyszenie „Przyjaźń-Dom-Rodzina” z siedzibą w Wałbrzychu,

- Stowarzyszenie Wspierania Osób Niepełnosprawnych, Przewlekle Chorych i Wspierania Turystyki

„Rodzina i Turystyka” z siedzibą w Rybnicy Leśnej,

- Stowarzyszenie „Słoneczko Unisławia” z siedzibą w Unisławiu Śląskim,

- Stowarzyszenie Pomocy Dzieciom „Horyzont” z siedzibą w Wałbrzychu,

- Wałbrzyski Integracyjny Sejmik Osób Niepełnosprawnych z siedzibą w Wałbrzychu,

- Stowarzyszenie „BEZ BARIER” z siedzibą w Wałbrzychu,


- Stowarzyszenie „Radość Życia” z siedzibą w Wałbrzychu,

- Towarzystwo Przyjaciół Dzieci Odział Okręgowy z siedzibą w Wałbrzychu,

- Stowarzyszenie Pomocy Dzieciom SMYKI z siedzibą w Starych Bogaczowicach,

- Fundacja „Lubię Wałbrzych” z siedzibą w Wałbrzychu,

- Fundacja „Nie jesteś sam” z siedzibą w Wałbrzychu,

- Fundacja „Razem” z siedzibą w Wałbrzychu,

- Fundacja „Konik Polny – Fundacja Pomocy Osobom Niepełnosprawnym” z siedzibą

w Wałbrzychu,

- Fundacja „Pomocna dłoń” z siedzibą w Boguszowie-Gorcach,

- Fundacja Księżnej Disy z siedzibą w Mieroszowie,

- Fundacja Jesus Christ Security z siedzibą w Boguszowie-Gorcach,

- Fundacja Św. Elżbiety z siedzibą w Sokołowsku,

- Fundacja Rozwoju Ekonomi Społecznej z siedzibą w Wałbrzychu,

- Fundacja Pomocy Dzieciom i Młodzieży „SALVATOR” z siedzibą w Wałbrzychu,

- Fundacja „SPEKTRA” z siedzibą w Mieroszowie,

- Fundacja na rzecz osób niepełnosprawnych „Feniks” z siedzibą w Wałbrzychu,

- Fundacja „Carpe Diem” z siedzibą w Wałbrzychu,

- Fundacja Pomocy Dzieciom Niesłyszącym „Usłyszeć Świat” z siedzibą w Mieroszowie,

- Fundacja „Merkury” z siedzibą w Wałbrzychu,

- Fundacja ATENA z siedzibą w Szczawnie-Zdroju,

- Fundacja Pomocy Św. Antoniego „Bene Fatum” z siedzibą w Wałbrzychu,

- Fundacje „Zielone Wzgórze” z siedzibą w Wałbrzychu,

- Fundacja Ex Se Natus z siedzibą w Wałbrzychu

Starostwo Powiatowe w Wołowie:

- Stowarzyszenie Osób Niepełnosprawnych w Wołowie,

- Towarzystwo Przyjaciół Osób Niepełnosprawnych w Wołowie,

- Dolnobrzeskie Stowarzyszenie Przyjaciół Dzieci i Osób Niepełnosprawnych


Starostwo Powiatowe we Wrocławiu:

- Stowarzyszenie na rzecz osób wykluczonych i zagrożonych wykluczeniem społecznym „Podwale

siedem”,

- Stowarzyszenie Miłośników Nadolic Małych,

- Stowarzyszenie na rzecz społeczności lokalnej gminy Czernica „Rozwiń Skrzydła”,

- Stowarzyszenie Społeczno – Kulturalne „Koło Kobiet” w Pustkowie Żórawskim,

- Stowarzyszenie Centrum Rozwoju Społecznego „AMNE”,

- Stowarzyszenie Aktywne Szczepankowice,

- Aktywni – Stowarzyszenie Wsparcia i Rozwoju Regionalnego,

- Stowarzyszenie Nowa Wieś Kącka,

- Stowarzyszenie Sulistrowice,

- Stowarzyszenie Przyjaciół Gajkowa,

- Stowarzyszenie Inicjatyw Społecznych „FORTIS”,

- Stowarzyszenie SIM- AKS,

- Stowarzyszenie „Pomocna Dłoń”

Jak wynika z powyższych odpowiedzi, na terenach powiatów dolnośląskich,

zarejestrowanych jest wiele aktywnie działających organizacji pozarządowych. Niewątpliwie

posiadają one duży potencjał przeciwdziałania dyskryminacji oraz podejmowania inicjatyw

uchwałodawczych oraz innych zmian w prawie lokalnym, regionalnym czy krajowym. Warto zatem

zachęcić je do aktywniejszego uczestnictwa w kształtowaniu polityki równościowej na poziomie

lokalnym.


Pytanie nr 5:

Jakie organy/instytucje/wydziały/jednostki organizacyjne Powiatu działają w obszarze

antydyskryminacji ze względu na płeć, orientację seksualną oraz niepełnosprawność?

Starostwa Powiatowe w: Bolesławcu, Dzierżoniowie i Lubaniu, w odpowiedzi na wniosek,

zwróciły uwagę, że wszystkie organy, zgodnie z art. 32 Konstytucji RP, są zobowiązane do

przestrzegania prawa w tym zakresie. W wymienionych starostwach nie działają odrębne organy,

wydziały, jednostki, których celem ustrojowym jest przeciwdziałanie dyskryminacji ze względu na

płeć, niepełnosprawność oraz orientację seksualną.

Dodatkowo Starostwo Powiatowe w Dzierżoniowie zaznaczyło, że w zakresie obsługi

klientów niepełnosprawnych działają wszystkie wydziały, jednostki/ instytucje, funkcjonujące na

terenie powiatu.

W pozostałych powiatach funkcjonują następujące organy, instytucje, jednostki

organizacyjne, działające w obszarze przeciwdziałania dyskryminacji ze względu na płeć, orientację

seksualną oraz niepełnosprawność.


Starostwo Powiatowe w Głogowie:

1. Starostwo Powiatowe:

- Powiatowy Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności,

- Pełnomocnik ds. Osób Niepełnosprawnych,

- Powiatowa Społeczna Rada ds. Osób Niepełnosprawnych- PRON,

- Pełnomocnik ds. Organizacji Pozarządowych,

- Wydział Zdrowia i Polityki Społecznej,

2. Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie,

3. Dom Pomocy Społecznej,

4. Filia DPS- Dom Pomocy Społecznej dla Dzieci i Młodzieży Niepełnosprawnej Intelektualnie,

5. Powiatowy Środowiskowy Dom Samopomocy,


6. Ośrodek Interwencji Kryzysowej,

7. Zespół Szkół z Oddziałami Integracyjnymi,

8. SP nr 5- dla Uczniów upośledzonych umysłowo w stopniu umiarkowanym i znacznym,

9. SP nr 8- dla Uczniów upośledzonych umysłowo w stopniu lekkim,

10. Gimnazjum nr 7- dla Uczniów upośledzonych umysłowo w stopniu lekkim,

11. Gimnazjum nr 8- dla Uczniów upośledzonych umysłowo w stopniu umiarkowanym i

znacznym,

12. Zasadnicza Szkoła Zawodowa- dla Uczniów upośledzonych umysłowo w stopniu lekkim,

13. Szkoła Specjalna Przysposabiająca do Pracy- dla Uczniów upośledzonych umysłowo w

stopniu umiarkowanym i znacznym, ze sprzężeniami,

14. Ośrodek Rewalidacyjno- Wychowawczy,

15. Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej oraz ośrodki wsparci MOPS:

- Dom Dziennego Pobytu w Głogowie,

- Dom Dziennego Pobytu i Rehabilitacji dla Dzieci Specjalnej Troski w Głogowie,

- Dzienny Ośrodek Opiekuńczy w Głogowie

Starostwo Powiatowe w Kamiennej Górze:

- Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie,

- Powiatowe Centrum Edukacji,

- Dom Pomocy Społecznej w Szarocinie,

- Zespół Szkół Specjalnych,

- Powiatowy Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności

Starostwo Powiatowe we Lwówku Śląskim:

- Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Lwówku Śląskim,

- Powiatowy Zespół Orzekania o Niepełnosprawności w Lwówku Śląskim,

- Dom Pomocy Społecznej w Nielestnie,

- Dom Pomocy Społecznej w Mirsku



- Wydział Promocji i Oświaty,

- Wydział Organizacyjny

Starostwo Powiatowe w Oleśnicy:

- Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie

Starostwo Powiatowe w Oławie:

- Dom Dziecka,

- Dom Pomocy Społecznej,

- Zespół Placówek Resocjalizacyjno-Socjoterapeutycznych,

- Poradnie psychologiczno-pedagogiczne,


- Powiatowy Urząd Pracy,

- Zespół Opieki Zdrowotnej

Starostwo Powiatowe w Środzie Śląskiej:


- Wydział Edukacji Kultury, Edukacji i Spraw Społecznych Starostwa Powiatowego,

- Urząd Pracy

Starostwo Powiatowe w Wołowie:

- Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Wołowie,

- Powiatowy Ośrodek Wsparcia – Środowiskowy Dom Samopomocy w Wołowie,

- Powiatowy Ośrodek Wsparcia Dziennego „Nasz Dom”

Jak wskazują powyższe wyniki, w województwie dolnośląskim, największą liczbę organów/

wydziałów/ instytucji, działających w zakresie przeciwdziałania dyskryminacji ze względu na płeć,

orientację seksualną oraz niepełnosprawność, stanowią te związane z ostatnim wymienionym


obszarem (niepełnosprawnością). Przeważają Domy Pomocy Społecznej, Powiatowe Centra

Pomocy Rodzinie, Powiatowe Zespoły ds. Orzekania o Niepełnosprawności. Rzadziej Ośrodki

Rewalidacyjno-Wychowawcze, Pełnomocnicy ds. Osób Niepełnosprawnych czy Zespoły Placówek

Resocjalizacyjno-Socjoterapeutycznych.

Należy zaznaczyć, że konieczne jest poszerzenie zakresu obowiązków konkretnych

wydziałów w urzędach samorządowych, które będą prowadzić szeroko zakrojone działania

antydyskryminacyjne oraz udzielać pomocy osobom dyskryminowanym. Niemniej ważne są

kampanie informacyjne, które zwiększą świadomość społeczną, a co za tym idzie - poziom

tolerancji.

Pytanie nr 6:

Czy i w jaki sposób w strategiach, uchwałach, zarządzeniach i innych dokumentach określających

politykę społeczną prowadzoną przez Starostwo uwzględniono perspektywę przeciwdziałania

dyskryminacji ze względu na płeć, orientację seksualną i niepełnosprawność? Jakie działania

przewiedziano w ww. obszarach? Jeśli nie uwzględniono- dlaczego? Proszę o załączenie

odpowiednich dokumentów, potwierdzających te informacje.

44%56%

TAK

NIE

Tak Nie

43,8% 56,2%


Dzierżoniowie, Lwówku

Śląskim, Oleśnicy, Środzie

Śląskiej, Świdnicy, Wołowie,

Wrocławiu


Głogowie, Górze, Jeleniej

Górze, Kamiennej Górze,

Miliczu, Oławie,


Wałbrzychu

brak odpowiedzi na pytanie: Starostw Powiatowych w

Lubaniu, Bolesławcu, Jaworze.



Starostwo Powiatowe w Dzierżoniowie: perspektywę przeciwdziałania dyskryminacji ze

względu na niepełnosprawność zawarto w Programie Działań Samorządowych na Rzecz Osób

Niepełnosprawnych w powiecie dzierżoniowskim na lata 2007- 2013 oraz w Powiatowej strategii

rozwiązywania problemów społecznych na lata 2004- 2014.

Starostwo Powiatowe w Głogowie: we wskazanych latach brak dokumentów tego typu,

jednak w 2012r. w Zarządzeniu Starosty Głogowskiego nr 28/2012 w sprawie wprowadzenia do

stosowania Regulaminu pracy Starostwa Powiatowego w Głogowie, uwzględniono zapisy Kodeksu

Pracy dotyczące równego traktowania w zatrudnieniu.

Starostwo Powiatowe we Lwówku Śląskim: Uchwała Nr XXXI/83/08 Rady Powiatu w

Lwówku Śląskim z dnia 30 grudnia 2008 roku w sprawie przyjęcia „Strategii rozwiązywania

problemów społecznych w Powiecie Lwóweckim w latach 2008- 2015”, w której określono działania

na rzecz osób niepełnosprawnych.

Starostwo Powiatowe w Oleśnicy: Powiatowa Strategia Zintegrowanych Działań

Rozwiązywania Problemów Społecznych oraz Rozwiązywania Problemów Osób

Niepełnosprawnych, Program Aktywności Lokalnej- Równi i Sprawni.

Starostwo Powiatowe w Środzie Śląskiej: Uchwała dotycząca podziału środków z

Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych.

Starostwo Powiatowe w Świdnicy: Zarządzenie Nr 24/2009 Starosty Świdnickiego z dnia 24

marca 2009 r. zmieniające zarządzenie w sprawie ustalenia Regulaminu pracy Starostwa

Powiatowego w Świdnicy.

Starostwo Powiatowe w Wołowie: Kodeks Etyki, Regulamin Pracy.


Starostwo Powiatowe w Wrocławiu: Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w

Powiecie Wrocławskim w latach 2009-2015: jednym z 3 celów nadrzędnych Strategii jest

„Wspieranie procesu integracji społecznej osób niepełnosprawnych i ich rodzin oraz osób starszych

zamieszkujących w Powiecie Wrocławskim”.

W ramach programu „Aktywny Samorząd” skierowanego do osób niepełnosprawnych, a

realizowanego przez Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie we Wrocławiu ze środków PFRON,

będzie wspierany finansowo zakup: specjalistycznego sprzętu komputerowego (urządzeń

lektorskich i brajlowskich), elektrycznych wózków inwalidzkich, oprzyrządowania do samochodu, a

także pomagało w uzyskaniu prawa jazdy kat. B oraz dopłat za pobyt dziecka osoby

niepełnosprawnej w żłobku lub przedszkolu.

Ze środków Unii Europejskiej od kilku lat Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie we

Wrocławiu realizuje projekt pn. „Postaw na aktywność”, którego celem jest integracja społeczna

oraz aktywizacja społeczna i zawodowa osób niepełnosprawnych poprzez ich udział w turnusach

rehabilitacyjnych połączonych z treningami umiejętności zawodowych i społecznych.

Pytanie nr 7:

Czy i w jaki sposób Starostwo Powiatowe przeciwdziałało dyskryminacji ze względu na płeć,

orientację seksualną oraz niepełnosprawność osób zamieszkujących Państwa powiat? Jeśli nie we

wskazanych, to czy w poprzednich latach, proszę podać kiedy i w jaki sposób? Proszę o załączenie

dokumentów potwierdzających te informacje. Jeśli nie, dlaczego?


32%

68%

TAK

NIE


Starostwo Powiatowe w Dzierżoniowie: brak działań w obszarze antydyskryminacji ze

względu na płeć i orientację seksualną, w zakresie obsługi klientów niepełnosprawnych działają

natomiast wszystkie wydziały, jednostki/ instytucje.

Starostwo Powiatowe w Kamiennej Górze: W 2010 i 2011 roku Powiatowy Urząd Pracy w

Kamiennej Górze realizował projekt systemowy w ramach Priorytetu VI Rynek pracy otwarty dla

wszystkich, Działanie 6.1. Poprawa dostępu do zatrudnienia oraz wspieranie aktywności

zawodowej w regionie, Poddziałanie 6.1.3. Poprawa zdolności do zatrudnienia oraz podnoszenia

poziomu aktywności zawodowej osób bezrobotnych „Mój atut – kompetencje zawodowe”. Kwestia

równości szans w projekcie odnosiła się głównie do promowania równych szans kobiet i mężczyzn

oraz zwalczania przejawów dyskryminacji ze względu na płeć, wiek, niepełnosprawność.

Przewidywanym efektem był wzrost zatrudnienia oraz podwyższenie statusu zawodowego i

społecznego jego uczestników. Również w 2010 i 2011 roku Powiatowy Urząd Pracy w Kamiennej

Górze przeciwdziałał dyskryminacji przede wszystkim w obszarze zgłaszanych ofert pracy przez

pracodawców.

Tak Nie

31,6% 68,4%


Dzierżoniowie, Kamiennej

Górze, Lubaniu, Środzie

Śląskiej, Świdnicy,

Wrocławiu


Bolesławcu, Głogowie,

Górze, Jaworze, Jeleniej




Wałbrzychu, Wołowie


Na PUP spoczywa, określony w ustawie z dnia 20.04.2004 r. o promocji zatrudnienia i

instytucjach rynku pracy, obowiązek kontroli zgłaszanych ofert pracy pod kątem czy dana oferta nie

zawiera elementów dyskryminujących.

Starostwo Powiatowe w Środzie Śląskiej: Przyjęto Uchwałę dotyczącą podziału środków z

Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Było to jedyne działanie wskazane

w odpowiedzi na wniosek o udostępnienie informacji publicznej.

Starostwo Powiatowe w Świdnicy: Współorganizowało Dzień Godności Osoby z

Niepełnosprawnością Intelektualną, który jest związane z działającym od 25 lat kołem Polskiego

Stowarzyszenia Osób z Upośledzeniem Umysłowym. Uroczystości odbywają się w maju corocznie.

Organizacja wspiera niepełnosprawnych na różne sposoby. Warto nadmienić, że w Świdnicy i

okolicach działa kilka placówek rozwijających umiejętności i pomagających osobom

niepełnosprawnym: Środowiskowy Dom Samopomocy, Ośrodek Rehabilitacyjno-Wychowawczy czy

Warsztaty Terapii Zajęciowej.

Starostwo Powiatowe w Wrocławiu: Działania zgodne z podjętymi strategiami.


Pytanie nr 8:

Czy do Starostwa Powiatowego lub podległych podmiotów wpłynęły zgłoszenia o dyskryminacji ze

względu na płeć, orientację seksualną lub niepełnosprawność? Proszę podać informację o

wszystkich zgłoszeniach oraz działaniach podjętych w ramach reakcji na ww.

5%

95%

TAK

NIE

Pytanie nr 9:

Czy w Starostwie Powiatowym odbywały się wewnętrzne oraz zewnętrzne kontrole dotyczące

przestrzegania Ustawy o wdrożeniu niektórych przepisów UE w zakresie równego traktowania? Jeśli

tak, proszę podać daty kontroli, oraz nazwy podmiotów przeprowadzających.

0%

100%TAK

NIE

Tak Nie

5% 95%


Dzierżoniowie


Bolesławcu, Głogowie, Górze,

Jaworze, Jeleniej Górze, Kamiennej

Górze, Lubaniu, Lwówku Śląskim,


Polkowicach, Strzelinie, Środzie

Śląskiej, Świdnicy, Wałbrzychu,

Wołowie, Wrocławiu

Tak Nie

0% 100%

Starostwa Powiatowe w: Starostwa Powiatowe w:

Bolesławcu, Dzierżoniowie,

Głogowie, Górze, Jaworze, Jeleniej

Górze, Kamiennej Górze, Lubaniu,

Lwówku Śląskim, Miliczu, Oleśnicy ,

Oławie, Polkowicach, Strzelinie,

Środzie Śląskiej, Świdnicy,

Wałbrzychu, Wołowie, Wrocławiu


Pytanie nr 10:

Z jakimi podmiotami Starostwo Powiatowe współpracowało w zakresie realizacji działań na rzecz

równości płci, orientacji seksualnej, niepełnosprawności ? W szczególności:

a) Czy były prowadzone programy w tym zakresie w szkołach np. zajęcia na temat równości

szans płci, mniejszości seksualnych, zachowań nieheteronormatywnych oraz różnego

rodzaju niepełnosprawności? Jeśli tak, proszę podać jakie, (tytuły oraz założenia) i w

których szkołach?

6%

94%TAK

NIE


Starostwo Powiatowe w Dzierżoniowie: zwrócono uwagę, że w ramach zajęć z

wychowania do życia w rodzinie, wos-u oraz lekcji wychowawczych, poruszane są kwestie

dotyczące praw człowieka, miłości, seksualności, homoseksualizmu, osób chorych i

niepełnosprawnych w rodzinie. Ponadto, Starostwo Powiatowe współpracowało z Państwowym

Funduszem Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych w zakresie utworzenia stanowiska pracy.

Starostwo Powiatowe w Głogowie: w 2010r. zrealizowano projekt edukacyjny „ Kresy

2010- Świat Daleki i Bliski”, integrujący młodzież niepełnosprawną z Państwowej Wyższej Szkoły

Tak Nie

6% 94%

Starostwa Powiatowe w: Głogowie


Dzierżoniowie, Górze, Jaworze,

Jeleniej Górze, Kamiennej Górze,

Lubaniu, Lwówku Śląskim, Miliczu,

Oleśnicy, Oławie, Polkowicach,

Strzelinie, Środzie Śląskiej, Świdnicy,

Wałbrzychu, Wołowie, Wrocławiu

brak odpowiedzi na pytanie: Starostwa powiatowego w Bolesławcu.


Zawodowej w Głogowie.

W ramach projektu zorganizowano wyjazd na Ukrainę, tam przeprowadzono warsztaty i

zajęcia integracyjne. Ponadto, w ramach programu wychowawczego oraz lekcji etyki, podejmuje

się działania na rzecz równości w zakresie: światopoglądu, religii, wyznania, wieku, równości szans,

płci, mniejszości seksualnych, zachowań nieheteronormatywnych oraz niepełnosprawności.

Starostwo Powiatowe w Oławie: Nie prowadzono konkretnych programów, związanych z

przeciwdziałaniem dyskryminacji. Tematykę tę realizowano natomiast w ramach zajęć z

wychowania do życia w rodzinie, lekcji wychowawczych oraz pogadanek z psychologiem i

pedagogiem. Poruszane kwestie dotyczyły tolerancji, stereotypów, psychicznego zróżnicowania

płci. Na prośbę jednej z klas, zaproszono psychologa- terapeutę, który poprowadził wykład

połączony z prezentacją multimedialną, poruszającą tematykę zachowań i orientacji seksualnej.

Starostwo Powiatowe w Wrocławiu: Placówka Powiatu Wrocławskiego - Specjalny Ośrodek

Szkolno – Wychowawczy w Kątach Wrocławskich we współpracy ze Stowarzyszeniem „Pomocna

Dłoń” realizuje cyklicznie projekt pt.: „Pociąg przyjaźni”. W roku szkolnym 2011/2012 odbyła się już

IX edycja projektu. Celem projektu jest popularyzowanie właściwego traktowania osób

niepełnosprawnych intelektualnie i ruchowo. Poprzez zabawę i twórczość dzieci niepełnosprawne

integrują się ze środowiskiem lokalnym i nawiązują przyjaźnie z ich pełnosprawnymi rówieśnikami.

Podmioty, z którymi współpracowały starostwa powiatowe w zakresie realizacji działań na rzecz

równości płci, orientacji seksualnej, niepełnosprawności:


- MSPDION,

- Stowarzyszeniem Razem Bliżej,

- Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie


Starostwo Powiatowe w Świdnicy:

- Stowarzyszeniem Rodziców i Społeczności Szkolnej „Bliżej Ciebie” przy Szkole Podstawowej Nr 7 i

Gimnazjum Nr 5 w Świdnicy,

- Stowarzyszeniem Przyjaciół Dzieci Chorych „Serce”,

- Polskim Stowarzyszeniem na Rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym Koło w Świdnicy, -

Świdnickie Stowarzyszenie „Amazonki”,

- Świdnickim Stowarzyszeniem Osób Niepełnosprawnych,

- Towarzystwem Opieki nad Chorymi ze Stomią „Życie”,

- Stowarzyszeniem Pomocy Osobom Głuchym i Niedosłyszącym „Krzyk Ciszy” w Świdnicy,

- Towarzystwem Przyjaciół Chorych Hospicjum,

- Stowarzyszeniem na Rzecz Osób z Autyzmem, Zaburzeniami Rozwojowymi i ich rodzin „SENSUS”,

- Stowarzyszeniem „Wypożyczalnia – Centrum”,

- Stowarzyszenie Charytatywno-Opiekuńcze im. Bł. Marii Teresy Gerhardinger przy Domu Pomocy

Społecznej w Świebodzicach,

- Stowarzyszeniem Pomocy na Rzecz Dzieci i Młodzieży Niepełnosprawnej ŚWIEBODZICE,

- Towarzystwem Przyjaciół Chorych „Hospicjum” w Żarowie.

b) Czy ww. szkołach utworzono klasy/ oddziały integracyjne? Jeśli tak, ile i na jakim etapie

nauczania (szkoła podstawowa, gimnazjum, szkoła ponadpodstawowa)?

84%

16% NIE

TAK

Tak Nie

15,8% 84,2%

Starostwa Powiatowe w: Dzierżoniowie,

Głogowie, Miliczu,

Powiaty: Bolesławcu, Górze, Jaworze,

Jeleniej Górze, Kamiennej Górze,

Lubaniu,

Lwówku Śląskim, Oleśnicy, Oławie,

Polkowicach, Strzelinie, Środzie Śląskiej,

Świdnicy, Wałbrzychu, Wołowie,

Wrocławiu


Starostwo Powiatowe w Dzierżoniowie: gimnazjum

Starostwo Powiatowe w Głogowie: Liceum Ogólnokształcące z 2 oddziałami integracyjnymi,

Zasadnicza Szkoła Zawodowa z 3 oddziałami integracyjnymi.

Starostwo Powiatowe w Miliczu: Oddział integracyjny w przedszkolu

BADANIE WYBRANYCH GMIN MIEJSKICH Z DOLNEGO ŚLĄSKA

Próba badawcza: 4 największe gminy miejskie będące siedzibą starostw powiatowych na Dolnym

Śląsku: Urząd Miasta w Jeleniej Górze, Urząd Miasta w Wałbrzychu, Urząd Miasta w Legnicy, Urząd

Miasta we Wrocławiu.

Samorząd terytorialny jest formą administracji publicznej, w której mieszkańcy tworzą z

mocy prawa wspólnotę i względnie samodzielnie decydują o realizacji zadań administracyjnych,

wynikających z potrzeb tej wspólnoty na danym terytorium i dozwolonych samorządowi przez

ustawy, pod określonym ustawowo nadzorem administracji rządowej. Samorząd rozumiany jako

organizacja mieszkańców jest przymusową korporacją prawa publicznego mieszkańców danego

obszaru, mających wspólne interesy i potrzeby publiczne.

[cytat za: http://portalwiedzy.onet.pl/35840,,,,samorzad_terytorialny,haslo.html]

W związku z tak ważną rolą samorządu terytorialnego w tworzeniu przestrzeni społecznej,

bardzo istotna jest świadomość równościowa w kreowaniu wszelkiego rodzaju inicjatyw. W tej

części raportu zbadano działania prowadzone przez największe samorządy z Dolnego Śląska oraz

sposób reagowania na zgłoszenia dyskryminacji ze względu na płeć, orientację seksualną oraz

niepełnosprawność.

Ważny aspekt przeciwdziałania dyskryminacji stanowi świadomość jej występowania czyli

zachowania, które w odniesieniu do poszczególnych grup społecznych lub ich reprezentantów

mogą doprowadzać do eskalacji zjawiska.

Do przejawów dyskryminacji ze względu na płeć, orientację seksualna oraz

http://pl.wikipedia.org/wiki/Administracja

http://pl.wikipedia.org/wiki/Wsp%C3%B3lnota

http://pl.wikipedia.org/wiki/Terytorium_(podzia%C5%82_administracyjny)

http://pl.wikipedia.org/wiki/Samorz%C4%85d

http://pl.wikipedia.org/wiki/Korporacja

http://pl.wikipedia.org/wiki/Prawo_publiczne

http://portalwiedzy.onet.pl/35840,,,,samorzad_terytorialny,haslo.html


niepełnosprawność zalicza się między innymi:

- odmowa zatrudnienia kobiety ze względu na możliwość zajścia w ciążę w okresie zatrudnienia,

- przyznanie kobiecie niższego niż mężczyźnie wynagrodzenia za wykonywanie pracy tej samej

wartości,

- molestowanie seksualne w miejscu pracy przez przełożonego lub współpracowników,

- odmowa zatrudnienia osoby o orientacji homoseksualnej na określonym stanowisku pracy z

przyczyn orientacji seksualnej,

- odmowa przyznania wolnych dni ze względu na konieczność opieki nad chorym partnerem

homoseksualnym,

- odmowa zarejestrowania działalności gospodarczej osoby niepełnosprawnej psychicznie z

przyczyny ograniczonej sprawności tej osoby,

- odmowa zatrudnienia osoby poruszającej się na wózku inwalidzkim ze względu na jej ograniczoną

sprawność fizyczną, gdy pełna sprawność fizyczna nie jest wymagana do wykonywania pracy

Pytania wystosowane do pracowników Urzędów Miejskich stanowią aneks do niniejszej części

raportu.

REALIZACJA PRAWA DO INFORMACJI

Spośród 4 największych urzędów gmin

Dolnego Śląska, stanowiących próbę

badawczą wszystkie odpowiedziały na

przesłany wniosek, 1 przedłużył termin

odpowiedzi do dwóch miesięcy. Nie

wystąpiły inne problemy z uzyskaniem

wnioskowanych informacji.

Łączna próba

badawcza:

Odpowiedziało na

wniosek:

Nie odpowiedziało

na wniosek/

odmówiło

odpowiedzi:

4 gmin 4 gminy -

100% 100% 0%


ZESTAWIENIE WYNIKÓW

Analiza odpowiedzi urzędów gmin, które udzieliły odpowiedzi na wystosowane wnioski. Badanie

dotyczyło lat 2009-2011. Poniżej zostały zamieszczone pytania i zestawienia odpowiedzi uzyskanych

w trakcie przeprowadzonego badania:

Pytanie nr1: Czy urząd zbiera informacje nt. dyskryminacji na terenie swojej gminy? Jeśli tak, to w

jaki sposób?

0%

100%

TAK

NIE

Pytanie nr 2: Czy urząd organizował w latach 2009,2010,2011 szkolenia dla swoich

pracowników/pracowniczek oraz dla mieszkańców/mieszkanek miasta dotyczące przeciwdziałania

dyskryminacji ze względu na światopogląd, religię, wyznanie, wiek, pochodzenie, rasę, ochronę

danych osobowych, płeć, orientację seksualną, niepełnosprawność?

100%

0%

TAK

NIE

Tak Nie

Urząd Miasta w: Urząd Miasta w: Jeleniej

Górze, Legnicy, Wałbrzychu,

0% 100%

Gmina Miejska Wrocław nie udzieliła odpowiedzi do dnia

sporządzania raportu- czas udzielenia odpowiedzi na wniosek

został zgodnie z ustawą wydłużony.

Tak Nie

Urząd Miasta w: Jeleniej

Górze, Legnicy, Wałbrzychu,

Urząd Miasta w:

100% 0%


sporządzania raportu- czas udzielenia odpowiedzi na

wniosek został zgodnie z ustawą wydłużony.


Pytanie nr 3: Czy w otwartych konkursach ofert organizowanych dla organizacji pozarządowych,




33%

67%

TAK

NIE

Pytanie nr 4: Czy na terenie gminy działają organizacje pozarządowe działające na rzecz

przeciwdziałania dyskryminacji ze względu na światopogląd, religię, wyznanie, wiek, pochodzenie,

rasę, ochronę danych osobowych, płeć, orientację seksualną, niepełnosprawność? Jeśli tak, proszę

wymienić ich nazwy.

33%

67%

TAK

NIE

Tak Nie

Urząd Miasta w: Wałbrzychu, Urząd Miasta w: Jeleniej

Górze, Legnicy,

33,3% 66,7%


sporządzania raportu - czas udzielenia odpowiedzi na wniosek


Tak Nie


Górze,

Urząd Miasta w: Legnicy,

Wałbrzychu,

33,3% 66,7%

Gmina Miejska Wrocław nie udzieliła odpowiedzi do

dnia sporządzania raportu- czas udzielenia odpowiedzi

na wniosek został zgodnie z ustawą wydłużony.


Urząd Miasta Jelenia Góra:

- Towarzystwo Przyjaciół Dzieci Oddział Okręgowy w Jeleniej Górze,

- Związek Harcerstwa Polskiego Chorągiew Dolnośląska Hufiec Jelenia Góra,

- Fundacja Inicjatyw Społecznych „OMEGA”,

- Karkonoskie Towarzystwo Psychoprofilaktyczne „Refugium”,

- Stowarzyszenie „Pomost”,

Pytanie nr 5: Czy i w jaki sposób Urząd Gminy przeciwdziałał dyskryminacji ze względu na

światopogląd, religię, wyznanie, wiek, pochodzenie, rasę, płeć, orientację seksualną,

niepełnosprawność osób zamieszkujących Państwa Gminę? Jeśli nie we wskazanych, to czy w

poprzednich latach, proszę podać kiedy i w jaki sposób? Proszę o załączenie dokumentów

potwierdzających te informacje. Jeśli nie, dlaczego?

33%67%

TAK

NIE

Urząd Miasta w Wałbrzychu: organizowano wiele działań mających na celu przeciwdziałanie

dyskryminacji i wykluczeniu. Badano zapotrzebowanie na takowe, a następnie w oparciu o wyniki

badań, kreowano inicjatywy. Urząd Miasta Wałbrzych dostosowuje swoje działania do profilu

potencjalnych zainteresowanych, np. poprzez zatrudnianie tłumacza języka migowego.

(dokumenty w załączeniu).

Tak Nie

Urząd Miasta w:

Wałbrzychu,


Górze, Legnicy

33,3% 66,7%





Pytanie nr 6: Czy urząd organizował otwarte konkursy ofert związane z przeciwdziałaniem

dyskryminacji ze względu na światopogląd, religię, wyznanie, wiek, pochodzenie, rasę, płeć,

orientację seksualną, niepełnosprawność? Jeśli tak, proszę o skany odpowiednich dokumentów.

33%67%

TAK

NIE

Urząd Miasta w Wałbrzychu: skan dokumentu w załączeniu.

Pytanie nr 7: Czy do urzędu lub podległych podmiotów wpłynęły zgłoszenia o dyskryminacji ze

względu na płeć, orientację seksualną lub niepełnosprawność, światopogląd, religię, wyznanie,

wiek, pochodzenie, rasę? Proszę podać informację o wszystkich zgłoszeniach oraz działaniach

podjętych w ramach reakcji na ww.

Tak Nie

Urząd Miasta w:

Wałbrzychu,


Górze, Legnicy

33,3% 66,7%




Tak Nie


Górze, Legnicy, Wałbrzychu

0% 100%





0%

100%

TAK

NIE

Pytanie nr 8: Czy w latach 2009,2010 i 2011 wpłynęły do urzędu oferty z tzw. art. 19a od

organizacji pozarządowych proponujących działania związane z przeciwdziałaniem dyskryminacji ze

względu na światopogląd, religię, wyznanie, wiek, rasę, pochodzenie, płeć, orientację seksualną,

niepełnosprawność? Jeśli tak, to proszę o wskazanie które oferty otrzymały dofinansowanie oraz w

jakiej wysokości.

0%

100%

TAK

NIE

Tak Nie


Górze, Legnicy,

Wałbrzychu

0% 100%





Pytanie nr 9: Czy w urzędzie jest wewnętrzna procedura dotycząca ochrony danych osobowych?

Jeśli tak, proszę przesłać skan dokumentu.

100%

0%

TAK

NIE

Urząd Miasta w Jeleniej Górze, Legnicy, Wałbrzychu: skan dokumentu w załączeniu.

Pytanie nr 10: Czy w urzędzie odbywały się wewnętrzne oraz zewnętrzne kontrole dotyczące

przestrzegania Ustawy o wdrożeniu niektórych przepisów UE w zakresie równego traktowania? Jeśli

tak, proszę podać daty kontroli, oraz nazwy podmiotów przeprowadzających.

0%

100%

TAK

NIE

INFORMACJE Z BIURA PRZECZNIKA PRAW OBYWATELSKICH DOTYCZĄCE DYSKRYMINACJI

Rzecznik Praw Obywatelskich prowadzi działalność przede wszystkim na podstawie

wpływających do niego wniosków, będących jednym z konstytucyjnych środków ochrony wolności

lub praw naruszonych przez organy władzy publicznej. Ustawa upoważnia RPO do

Tak Nie

Urząd Miasta w: Jeleniej Górze,

Legnicy, Wałbrzychu

Urząd Miasta w:

100% 0%


sporządzania raportu- czas udzielenia odpowiedzi na wniosek


Tak Nie


Górze, Legnicy, Wałbrzychu

0% 100%





podejmowania czynności z urzędu. Takie sprawy są podejmowane także na podstawie wiadomości

pozyskiwanych z publikacji prasowych, radiowych i telewizyjnych. Podejmuje je również w związku

z otrzymywanymi informacjami o wypadkach nadzwyczajnych i w związku z wynikami

przeprowadzanych prewencyjnych wizytacji w zakładach karnych, szpitalach psychiatrycznych,

jednostkach wojskowych, itp.

Wykonując swoje konstytucyjne obowiązki Rzecznik bada, czy na skutek działania organów,

organizacji lub instytucji obowiązanych do przestrzegania i realizacji wolności, praw człowieka i

obywatela nie nastąpiło naruszenie prawa, a także zasad współżycia społecznego i sprawiedliwości

społecznej.

Rzecznik Praw Obywatelskich (dalej jako skrót: RPO) kieruje również do właściwych

organów wystąpienia problemowe wówczas, gdy rozpatrywane sprawy indywidualne wskazywały

na utrwalającą się po stronie organów i instytucji praktykę stosowania prawa w sposób, który

narusza prawa lub wolności innych osób, a także wówczas, gdy rozpoznawane przez Rzecznika

sprawy wskazywały, iż źródłem naruszeń praw jednostki nie jest wadliwe stosowanie prawa, lecz

wadliwość samego prawa.

Rzecznik może również zastosować środek o charakterze procesowym w postaci wniosku do

Trybunału Konstytucyjnego o stwierdzenie niezgodności aktów normatywnych z przepisami

wyższego rzędu lub Konstytucją lub przystąpić do postępowania przed Trybunałem wszczętego w

wyniku złożenia skargi konstytucyjnej.

RPO podejmuje działania, których celem jest zapewnienie jednolitości orzecznictwa

sądowego. W związku z ujawnionymi rozbieżnościami w orzecznictwie sądów powszechnych może

skierować pytania prawne do rozstrzygnięcia przez powiększone składy Sądu Najwyższego.

Rzecznik może również wnosić skargi kasacyjne od prawomocnych orzeczeń sądów niższych

instancji do Sądu Najwyższego, stawiając w nich zarzut naruszenia przepisów proceduralnych lub

przepisów prawa materialnego, którego bezpośrednim skutkiem było naruszenie praw jednostki.

Ponadto Rzecznik ma prawo wnosić: skargi kasacyjne do Naczelnego Sądu Administracyjnego,

skargi do wojewódzkich sądów administracyjnych, przystępować do postępowań przed sądami

powszechnymi i administracyjnymi (źródło: rpo.gov.pl/index.php?md=1387&s=1).

W związku z tak szerokim zakresem obowiązków oraz możliwości prowadzenia działań w

http://rpo.gov.pl/index.php?md=1387&s=1


obszarze antydyskryminacji, zadano RPO pytania ściśle odnoszące się do tych, prowadzonych na

Dolnym Śląsku. Przedmiot zainteresowania osoby wnioskującej stanowiła także ilość skarg

złożonych przez mieszkańców województwa do RPO w związku z dyskryminacją ze względu na płeć,

orientację seksualną oraz niepełnosprawność.

Pytania wystosowane do Pełnomocnika Terenowego Rzecznika Praw Obywatelskich we

Wrocławiu stanowią aneks do niniejszej części raportu. Poniżej zostały zamieszczone pytania i

zestawienia odpowiedzi uzyskanych w trakcie przeprowadzonego badania:

Pytanie nr 1: Czy i ile spraw dotyczących dyskryminacji ze względu na płeć, orientację seksualną,

niepełnosprawność na Dolnym Śląsku wpłynęło do Biura Rzecznika Praw Obywatelskich we

wskazanych latach? Jeśli tak, proszę wskazać których gmin dotyczyły, czy zostały złożone przez

związki zawodowe czy osoby indywidualne oraz jakie działania w związku z nimi podjął Rzecznik

Praw Obywatelskich? Proszę zeskanować skany decyzji Rzecznika Praw Obywatelskich z

zaczernieniem danych osobowych.

Odpowiedź: we wskazanych latach wpłynęło 381 spraw z województwa dolnośląskiego, związanych

z dyskryminacją ze względu na płeć, orientację seksualną oraz niepełnosprawność, w tym:

- dyskryminacji ze względu na płeć - 11 spraw,

- dyskryminacji ze względu na orientację seksualną - 212 spraw,

- dyskryminacji ze względu na niepełnosprawność - 22 sprawy

Sprawy te zostały podjęte na skutek skarg obywateli i organizacji pozarządowych, a także z

inicjatywy własnej Rzecznika. Niestety Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich nie prowadzi wyżej

opisanych statystyk z podziałem na gminy, w których zamieszkują skarżący.

Szczegółowy wykaz spraw wraz z informacją o rodzajach działań podjętych przez Rzecznika Praw

Obywatelskich stanowi załącznik do niniejszego raportu.

Pytanie nr 2: Których sfer życia codziennego dotyczyły najczęściej zgłoszenia związane z łamaniem

prawa antydyskryminacyjnego? Proszę o wskazanie dla poszczególnych lat i powiatów znajdujących

się na terenie Dolnego Śląska.


Odpowiedź: Rzecznik Praw Obywatelskich nie prowadzi w tym zakresie szczegółowych statystyk,

nie jest więc możliwe udzielenie takiej informacji z uwzględnieniem podziału na lata i poszczególne

powiaty. Można jednak w ogólny sposób wskazać, że skargi z obszaru dyskryminacji ze względu na

orientację seksualną dotyczą w przeważającej większości mowy nienawiści lub innych

kontrowersyjnych wypowiedzi osób publicznych i w dużej części są to skargi jednobrzmiące.

W obszarze dyskryminacji ze względu na płeć duża część skarg odnosi się do problemu

różnicowania cen usług oferowanych publicznie ze względu na płeć klienta (skarżącymi w takich

sprawach są głównie mężczyźni) oraz niekorzystnym wizerunkiem kobiet w mediach i reklamie.

Problematyka poruszana w skargach osób z niepełnosprawnościami dotyczy obszaru edukacji,

dostępności architektonicznej budynków i innych obiektów infrastruktury publicznej oraz

orzecznictwa w zakresie niepełnosprawności.

Pytanie nr 3: Jakie działania diagnostyczne, związane z dyskryminacją ze względu na płeć,

orientację seksualną, niepełnosprawność, podjął Rzecznik Praw Obywatelskich we wskazanych

latach? Proszę przesłać skany wniosków/ raportów z działań diagnostycznych ze wskazaniem

poszczególnych lat i powiatów znajdujących się na terenie Dolnego Śląska.

Odpowiedź: Informacje służące działaniom diagnostycznym Rzecznika Praw Obywatelskich, to

głównie skargi zgłaszane przez osoby, które doświadczyły dyskryminacji w jednym z trzech

wymienionych w pytaniu obszarów. RPO dokonuje także wnikliwej analizy obowiązujących aktów

prawnych, regulujących tę sferę życia społecznego oraz wizytuje wybrane placówki, np. lokale

wyborcze, w celu zbadania ich dostępności dla osób z niepełnosprawnościami.

Pytanie nr 4: Jakie działania na rzecz przeciwdziałania dyskryminacji ze względu na płeć, orientację

seksualną, niepełnosprawność przeprowadził, koordynował, wspierał bądź objął patronatem we

wskazanych latach Rzecznik Praw Obywatelskich?

Odpowiedź: RPO w ramach przeciwdziałania dyskryminacji prowadzi nie tylko działania

diagnostyczne; organizuje różnorodne konferencje tematyczne, zwracając uwagę na


ważne aspekty życia społecznego, sporządza i podaje do informacji publicznej raporty obrazujące

skalę poszczególnych zjawisk związanych z dyskryminacją oraz podejmuje patronaty nad

inicjatywami przeciwdziałania dyskryminacji. Towarzyszą temu również inne działania, np.:

W sferze przeciwdziałania dyskryminacji ze względu na płeć:

- zwiększenie dostępu kobiet do działalności w sferze publicznej: wprowadzenie w 2011r. nowych

regulacji Kodeksu wyborczego, w myśl których na liście kandydatów w wyborach do Sejmu,

liczba kandydatów – kobiet nie może być mniejsza niż 35% liczby wszystkich kandydatów na

liście i liczba kandydatów – mężczyzn nie może być mniejsza niż 35% liczby wszystkich

kandydatów na liście (tzw. system kwotowy),

- rozwiązywanie problemu różnicowania cen usług oferowanych publicznie w zależności od płci

klienta (np. bilety na mecze piłkarskie, bilety wstępu do klubów). Każda zgłoszona Rzecznikowi

sprawa jest wyjaśniana z punktu widzenia realizacji zasady równego traktowania.

W sferze przeciwdziałania dyskryminacji ze względu na orientację seksualną:

- Rzeczniczka skierowała wystąpienie do Ministra Sprawiedliwości w sprawie prawnej drogi zmiany

płci metrykalnej. W ocenie Rzeczniczki konieczne jest uchwalenie kompleksowego aktu prawnego

dotyczącego osób transseksualnych. Za najbardziej pożądane należałoby uznać stworzenie

regulacji umożliwiającej dokonanie zmiany płci metrykalnej na podstawie oświadczenia

transseksualisty popartego dwoma opiniami właściwych lekarzy, na wzór rozwiązań brytyjskich,

- podjęto kwestię wymiany dokumentów, możliwość refundacji kosztów przebytych zabiegów, jak

też wprowadzenie swoistego kontratypu uchylającego bezprawność dokonywanych zabiegów

chirurgicznych.

-w wystąpieniu do Ministra Pracy i Polityki Społecznej Rzeczniczka zwróciła uwagę na potrzebę

ochrony osób transseksualnych na rynku pracy. W tym celu niezbędne jest uchwalenie

stosownych regulacji prawnych nakazujących byłym pracodawcom wymianę świadectw pracy w

związku ze zmianą danych osobowych (imię, imiona oraz nazwisko) przez osoby, wobec których

zapadło orzeczenie sądowe w sprawie zmiany płci.

W sferze przeciwdziałania dyskryminacji ze względu na niepełnosprawność:


- Rzeczniczka kontynuowała działania związane z potrzebą ratyfikacji Konwencji ONZ o prawach

osób niepełnosprawnych. W wystąpieniu do Pełnomocnika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych

podkreśliła, iż chcąc zapewnić skuteczną i efektywną ochronę praw osób niepełnosprawnych

należy dążyć do pełnego dostosowania prawa krajowego do standardów określonych w

Konwencji oraz możliwie szybkiej jej ratyfikacji.

W tym celu niezbędna jest nowelizacja obowiązujących obecnie przepisów Kodeksu cywilnego

regulujących instytucję ubezwłasnowolnienia tak, aby zapewnić osobom niepełnosprawnym

intelektualnie efektywną ochronę przed dyskryminacją,

- w zakresie równego dostępu do edukacji uczniów niepełnosprawnych Rzeczniczka podjęła

sprawę zmiany zasad finansowania edukacji uczniów niepełnosprawnych, tak aby środki

przeznaczone na ten cel w subwencji oświatowej trafiały rzeczywiście do tej placówki, w której

kształci się niepełnosprawne dziecko,

- rok 2011 był szczególnie istotny z punktu widzenia realizacji praw wyborczych osób z

niepełnosprawnościami. Przed wyborami parlamentarnymi pracownicy Biura Rzecznika

przeprowadzili wizytacje 90. lokali wyborczych posiadających status lokalu dostosowanego do

potrzeb osób niepełnosprawnych na obszarze dwudziestu dwóch miejscowości. W wyniku

przeprowadzonej kontroli, uchybienia stwierdzono w 72 lokalach, co stanowiło 80% wszystkich

wizytowanych budynków.

Pytanie nr 5: Czy we wskazanych latach Rzecznik Praw Obywatelskich zlecił kontrolę urzędów,

instytucji, organów publicznych ze względu na domniemanie łamania prawa dyskryminacyjnego w

obszarze płci, orientacji, seksualnej, niepełnosprawności? Jeśli tak, jakich urzędów, instytucji,

organów publicznych dotyczyło to domniemanie, czy została przeprowadzona kontrola? Jeśli tak,

proszę wskazać, kto przeprowadził kontrolę i jakie były wnioski?

Odpowiedź: w 2011r. Rzecznika zleciła kontrolę 90 lokali wyborczych posiadających status lokalu

dostosowanego do potrzeb osób niepełnosprawnych na obszarze dwudziestu dwóch miejscowości.

W wyniku przeprowadzonej kontroli, uchybienia stwierdzono w 72 lokalach, co stanowiło 80%

wszystkich wizytowanych budynków. Wyniki kontroli Rzecznika Praw Obywatelskich w lokalach

komisji wyborczych dostosowanych do potrzeb wyborców niepełnosprawnych (w latach 2010-


2011), stanowią załącznik do niniejszego raportu.

Pytanie nr 6: Jakie zalecenia na temat problemów związanych z dyskryminacją wydał we

wskazanych latach Rzecznik Praw Obywatelskich?

Odpowiedź:

- wprowadzenie tzw. systemu kwotowego,

- uchwalenie kompleksowego aktu prawnego dotyczącego osób transseksualnych,

- zalecenie uchwalenia stosownych regulacji, związanych z prawem pracy, dotyczących zmian

danych osobowych osób transseksualnych po zmianie płci,

- dostosowania prawa krajowego do standardów określonych w Konwencji ONZ oraz możliwie

szybkiej jej ratyfikacji

INFORMACJE Z PAŃSTWOWEJ INSPEKCJI PRACY

Misją Państwowej Inspekcji Pracy jest skuteczne egzekwowanie przepisów prawa pracy, w

tym bezpieczeństwa i higieny pracy, poprzez efektywne i ukierunkowane kontrole oraz działania

prewencyjne, zmierzające do ograniczenia zagrożeń wypadkowych i poszanowania prawa pracy

(cytat za: http://www.pip.gov.pl/).

Państwowa Inspekcja Pracy pełni nadzór i kontrolę nad przestrzeganiem przepisów prawa

pracy. zgodnie z Ustawą o Działalności Państwowej Inspekcji Pracy do jej zadań należy również

między innymi: nadzór nad przestrzeganiem przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy,

przepisów dotyczących stosunku pracy, wynagrodzenia za pracę i innych świadczeń wynikających ze

stosunku pracy, czasu pracy, urlopów, uprawnień pracowników związanych z rodzicielstwem,

zatrudniania młodocianych i osób niepełnosprawnych (tekst Ustawy znajduje się na

http://www.pip.gov.pl/html/pl/doc/00000002.pdf).

PIP jest instytucją, do której często w pierwszej kolejności udają się osoby, które

http://www.pip.gov.pl/

http://www.pip.gov.pl/html/pl/doc/00000002.pdf


doświadczyły dyskryminacji z różnych względów, stąd bardzo ważne, by pracownicy konkretnych

inspektoratów byli właściwie przeszkoleni i posiadali zdolność umiejętnego reagowania na

zgłoszenia.

Pytania wystosowane do Okręgowego Inspektoratu Pracy we Wrocławiu stanowią aneks do

niniejszej części raportu.

Poniżej zostały zamieszczone pytania i zestawienia odpowiedzi uzyskanych w trakcie

przeprowadzonego badania:

Pytanie nr1: Czy do Państwowej Inspekcji Pracy ( dalej PIP) wpłynęły zgłoszenia dotyczące

dyskryminacji ze względu na płeć, orientacje seksualną, niepełnosprawność od mieszkańców

Dolnego Śląska? Jeśli tak, proszę wskazać których gmin dotyczyło oraz proszę przesłać skany

decyzji PIP z zaczernieniem danych osobowych.

Odpowiedź: Wpłynęły zgłoszenia dotyczące dyskryminacji ze względu na płeć i niepełnosprawność.

Nie odnotowano zgłoszeń dotyczących dyskryminacji ze względu na orientację seksualną.

Dotyczyło to gmin: Wrocław, Świebodzice, Kobierzyce i Jelcz- Laskowice.

Pytanie nr 2: Czy do Państwowej Inspekcji Pracy wpłynęły zgłoszenia dotyczące dyskryminacji osób

niepełnosprawnych w miejscu pracy? Jeśli tak, proszę wskazać których gmin dotyczyło oraz proszę

przesłać skany decyzji PIP z zaczernieniem danych osobowych.

Odpowiedź: Wpłynęło 1.zgłoszenie dotyczące dyskryminacji osoby niepełnosprawnej w miejscu

pracy. Zgłoszenie wpłynęło w 2010 r. ( gmina Wrocław ), i dotyczyło dyskryminacji przy

nawiązywaniu stosunku pracy. Nie wydano w tym zakresie środka prawnego ( wnioski w

wystąpieniu ).

Pytanie nr 3: Czy do Państwowej Inspekcji Pracy wpłynęły zgłoszenia dotyczące dyskryminacji ze

względu na płeć lub orientację seksualną? Jeśli tak, proszę wskazać których gmin dotyczyło oraz

proszę przesłać skany decyzji PIP z zaczernieniem danych osobowych.

Odpowiedź:

Wpłynęło 11 zgłoszeń, które dotyczyły dyskryminacji ze względu na płeć :

- 3 - 2009 r. ( gmina Wrocław ),


- 2 - 2010 r. ( gmina Kobierzyce),

- 6 - 2011 r. ( gminy: Wrocław, Świebodzice, Jelcz - Laskowice )

W tym zakresie wydano 2 środki prawne ( wnioski w 2. wystąpieniach )

Pytanie nr 4: Czy Państwowa Inspekcja Pracy kontrolowała Urzędy miast Dolnego Śląska pod

względem przeciwdziałania dyskryminacji ze względu na płeć, orientację seksualną,

niepełnosprawność? Jeśli tak, to proszę przesłać wnioski z kontroli.

Odpowiedź: W roku 2009 przeprowadzono 1. kontrolę w urzędzie Wrocławia. Kontrola dotyczyła

dyskryminacji ze względu na płeć, i dotyczyła dyskryminacji przy kształtowaniu wynagrodzenia za

pracę lub innych warunków zatrudnienia. Nie wydano w tym zakresie środka prawnego ( wnioski w

wystąpieniu ).

Pytanie nr 5: Czy Państwowa Inspekcja Pracy organizowała dla swoich pracowników szkolenia z

zakresu równego traktowania oraz przeciwdziałania dyskryminacji. Jeśli tak, proszę podać daty

szkoleń oraz liczbę uczestników/ uczestniczek. Jeśli nie- dlaczego?

Odpowiedź:

Przeprowadzono szkolenia z zakresu równego traktowania oraz przeciwdziałania dyskryminacji :

- 05-06.05.2009 r. - 4 osoby

- 01-02.03.2010 r. - 3 osoby

- 27-28.10.2011 r. - 2 osoby

Pytanie nr 6: Czy Państwowa Inspekcja Pracy organizowała dla swoich pracowników zajmujących

się przyjmowaniem telefonicznych zgłoszeń naruszeń związanych z prawem pracy ( w tym

dyskryminacją) szkolenia z zakresu równego traktowania oraz przeciwdziałania dyskryminacji. Jeśli

tak, proszę podać daty szkoleń oraz liczbę uczestników/ uczestniczek. Jeśli nie- dlaczego?

Odpowiedź: Zorganizowano dla pracowników zajmujących się przyjmowaniem telefonicznych

zgłoszeń dotyczących naruszeń związanych z prawem pracy ( w tym dyskryminacją ) szkolenia z

zakresu równego traktowania oraz przeciwdziałania dyskryminacji:

- 05-06.05.2009 r. - 4 osoby

Pytanie nr 7: Czy pracownicy Państwowej Inspekcji Pracy brali udział w szkoleniach dotyczących

przeciwdziałania dyskryminacji organizowanych przez inne podmioty. Jeśli tak, proszę


podać nazwy podmiotów organizujących ww. szkolenie oraz daty i liczbę uczestników/

uczestniczek.

Odpowiedź: Pracownicy brali udział w szkoleniu dotyczącym przeciwdziałania dyskryminacji

organizowanej przez Centrum Partnerstwa Społecznego DIALOG w Warszawie : 22.01.2009 r. - 2

osoby.

Pytanie nr 8: Czy PIP we wskazanych latach brał udział w opiniowaniu projektów aktów prawnych z

zakresu prawa pracy w obszarze związanym z działaniami antydyskryminacyjnymi? Jeśli tak- kiedy

oraz jakiego aktu prawnego dotyczyła wydana opinia? Proszę przesłać jej skany.

Odpowiedź: Okręgowy Inspektorat Pracy we Wrocławiu w latach 2009-2011 nie brał udziału w

opiniowaniu projektów aktów prawnych z zakresu prawa pracy w obszarze związanym z działaniami

antydyskryminacyjnymi.

Pytanie nr 9: Czy do PIP wpłynęły pisemne wnioski o udzielenie informacji związanych z prawem

antydyskryminacyjnym? Jeśli tak, proszę podać ogólną liczbę za dany rok z wyszczególnieniem

powiatów, w których wnioski zostały złożone. Proszę przesłać skany tych wniosków z zaczernieniem

danych osobowych.

Odpowiedź: Informacja zostanie udostępniona po dokonaniu szczegółowych ustaleń.

Pytanie nr 10: Ile powództw związanych z naruszeniem prawa antydyksryminacyjnego w sferze płci

, orientacji seksualnej oraz niepełnosprawności, za zgodą osoby zainteresowanej złożyła PIP we

wskazanych latach? Jeśli tak, proszę podać ogólną liczbę za dany rok z wyszczególnieniem

powiatów, których powództwa dotyczyły.

Odpowiedź: W latach 2009-2011 nie kierowano powództw związanych z naruszeniem prawa

antydyskryminacyjnego.

Pytanie nr 11: Jakie kampanie, projekty, działania, które miały na celu przeciwdziałanie

dyskryminacji, informowanie na temat jej form w miejscu pracy oraz praw przysługujących

dyskryminowanemu pracownikowi, zostały zorganizowane we wskazanych latach przez PIP na

terenie Dolnego Śląska? Proszę podać ich tytuły, założenia, powiaty, w których zostały

przeprowadzone oraz ewentualnie współorganizatorów.


Odpowiedź: W latach 2009-2011 w ramach akcji popularyzacji tematyki równościowej wśród

pracodawców i pracowników , przedstawiciel OIP we Wrocławiu zasiadał w Kapitule regionalnej

konkursu dla Pracodawców Wrażliwych Społecznie LODOŁAMACZE, organizowanego przez Polską

Organizację Pracodawców Osób Niepełnosprawnych.

OIP we Wrocławiu jest corocznym współorganizatorem konferencji pt. Niepełnosprawni-

pełnosprawni , organizowanej pod patronatem Jeleniogórskiego Forum Organizacji Osób

Niepełnosprawnych.

W roku 2011, w ramach tematu "Poznaj swoje prawa w pracy " poruszane były zagadnienia

z zakresu przeciwdziałaniu dyskryminacji.

W latach 2009-2010 w ramach działalności prewencyjnej ( spotkania , szkolenia, seminaria )

prowadzone były ogólne działania z zakresu prawa pracy, w tym zagadnienia z zakresu

dyskryminacji.


INFORMACJE Z PAŃSTWOWEGO FUNDUSZU REHABLILITACJI OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH

WE WROCŁAWIU

Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych jest funduszem celowym,

którego środki przeznaczane są na rehabilitację zawodową i społeczną osób niepełnosprawnych

oraz ich zatrudnianie.

Środki PFRON przeznaczane są między innymi na:

rekompensatę pracodawcom chronionego i otwartego rynku pracy podwyższonych

kosztów związanych z zatrudnianiem osób niepełnosprawnych (dofinansowanie do

wynagrodzeń),

refundację pracodawcom kosztów przystosowania, adaptacji i wyposażenia miejsc pracy

osób niepełnosprawnych,

dofinansowanie tworzenia i funkcjonowania warsztatów terapii zajęciowej oraz zakładów

aktywności zawodowej,

dofinansowanie: likwidacji barier architektonicznych w komunikowaniu się i technicznych,

zakupu sprzętu rehabilitacyjnego, przedmiotów ortopedycznych i środków pomocniczych oraz

turnusów rehabilitacyjnych,

finansowanie aktywnych instrumentów rynku pracy dla osób zarejestrowanych jako

bezrobotne lub poszukujące pracy (szkolenia, staże, itp.),

programy PFRON

(informacja pochodzi ze strony: http://www.pfron.org.pl/portal/pl/1/1/PFRON.html)

Dolny Śląsk zamieszkuje aż 435 tysięcy osób z niepełnosprawnościami, by szerzej

zobrazować skalę zjawiska, wystarczy wyobrazić sobie, że co 7 mieszkaniec województwa jest

osobą niepełnosprawną.

Zaledwie 16% z nich jest aktywnych zawodowo, podczas gdy np. w Szwajcarii pracuje aż

60% osób niepełnosprawnych. Z tych danych wynika, że aż 350 tys. niepełnosprawnych

Dolnoślązaków żyje z rent, zasiłków, i innych form pomocy. Podczas gdy wielu z nich chciałoby

normalnie pracować. Tym samym, poprzez stereotypy, marnuje się ogromny potencjał ludzki

(informacja pochodzi ze strony: http://www.niemabarier.dolnyslask.pl/).

http://www.pfron.org.pl/portal/pl/1/1/PFRON.html

http://www.niemabarier.dolnyslask.pl/


To wskazuje na wielkość potrzeby wspierania osób z niepełnosprawnościami poprzez

różnorodne działania, zwiększające świadomość, np. potencjalnych pracodawców. PFRON, jako

jedna z jednostek wyznaczonych do wpierania osób z niepełnosprawnościami, angażuje się w

inicjatywy, które mają za cel zmniejszenie poziomu marginalizacji.


Odpowiedzi Urzędu Miejskiego we Wrocławiu na wniosek o udostępnienie informacji publicznej,

dotyczący działań antydyskryminacyjnych w obszarze płci, orientacji seksualnej oraz

niepełnosprawności:

Pytanie nr1: Czy urząd zbiera informacje nt. dyskryminacji na terenie swojej gminy? Jeśli tak, to w

jaki sposób?

Odpowiedź:

Urząd Miejski Wrocławia nie gromadzi w sposób scentralizowany informacji nt. dyskryminacji na

terenie miasta. Jednakowoż opracowuje materiały dotyczące diagnozy problemów społecznych,

np. „Atlas problemów społecznych”, „Społeczne problemy z przestrzeni Wrocławia”.

Pytanie nr 2: Czy urząd organizował w latach 2009,2010,2011 szkolenia dla swoich

pracowników/pracowniczek oraz dla mieszkańców/mieszkanek miasta dotyczące przeciwdziałania



Odpowiedź:

Tak- z zakresu przeciwdziałania dyskryminacji i mobbingowi w miejscu pracy, dla nowych

pracowników:

- 2009r.: 2 grupy po 15-10 osób,

- 2010r.: 1 grupa 38 osobowa,

- 2011r.: 6 grup, łącznie 128 osób

Pytanie nr 3: Czy w otwartych konkursach ofert organizowanych dla organizacji pozarządowych,





Odpowiedź:

Tak.

Pytanie nr 4: Czy na terenie gminy działają organizacje pozarządowe działające na rzecz

przeciwdziałania dyskryminacji ze względu na światopogląd, religię, wyznanie, wiek, pochodzenie,

rasę, ochronę danych osobowych, płeć, orientację seksualną, niepełnosprawność? Jeśli tak, proszę

wymienić ich nazwy.

Odpowiedź:

- "FUNDACJA BEZPIECZNY BRZUSZEK"

- CENTRUM EUROPEJSKIE ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU

- DOLNOŚLĄSKIE FORUM INTEGRACYJNE

- FUNDACJA "INSTYTUT ROZWOJU SPOŁECZNEGO" (dyskryminacja na rynku pracy)

-FUNDACJA "MERKURY" Wałbrzych - organizacja zarejestrowała się w bazie Urzędu Miejskiego

Wrocławia

- FUNDACJA "POZYTYWNI W SIECI"

-Fundacja ADVENTIST DEVELOPMENT AND RELIEF AGENCY POLSKA siedziba Warszawa –

organizacja zarejestrowała się w bazie Urzędu Miejskiego Wrocławia

- Fundacja BONUM MAIUS EST

- FUNDACJA CENTRUM PRAW KOBIET

- Fundacja CHRZEŚCIJAŃSKA SŁUŻBA CHARYTATYWNA ODDZIAŁ DOLNOŚLĄSKI

- FUNDACJA DIAGRAMA- POMOC PSYCHOSPOŁECZNA

- FUNDACJA IN POSTERUM

- Fundacja INSTYTUT DOBRYCH PRAKTYK

- FUNDACJA NA RZECZ RÓWNOŚCI

- FUNDACJA OCHRONY ZDROWIA "ZIELOY KAPELUSZ"

- Fundacja OŚRODEK ANALIZ SPOŁECZNYCH I EDUKACJI KULTUROWEJ


- FUNDACJA POCIECHA

-FUNDACJA ROZWOJU KULTURY, SZTUKI I EDUKACJI "OTWÓRZ DRZWI" (dyskryminacja społeczna

jako jedna z dalszych sfer działalności)

- FUNDACJA TWÓRCZEGO ROZWOJU "STREFA INSPIRACJI"

- FUNDACJA W-SKERSI

- STOWARZYSZENIE "IN ARTE"

- Stowarzyszenie "INDUSTRIAL ART"

- Stowarzyszenie "KE-JOS-THE-AT-ER"

- STOWARZYSZENIE "MISJA DWORCOWA" IM. KS. JANA SCHNEIDERA

- STOWARZYSZENIE ALTERNATYWNYCH DZIAŁAŃ SPOŁECZNO – ARTYSTYCZNYCH

- STOWARZYSZENIE EDUKACJI SPOŁECZNEJ ,,IMPULS"

- STOWARZYSZENIE EDUNGO

-STOWARZYSZENIE IM. MARII NIEPOKALANEJ NA RZECZ POMOCY DZIEWCZĘTOM I KOBIETOM

(pomoc dziewczętom i kobietom zagrożonym i dotkniętym przemocą seksualną)

- "STOWARZYSZENIE NA RZECZ ANIMACJI I KULTURY ALTERNATYWNEJ"

- STOWARZYSZENIE NA RZECZ OSÓB WYKLUCZONYCH I ZAGROŻONYCH WYKLUCZENIEm

- SPOŁECZNYM "PODWALE SIEDEM"

- STOWARZYSZENIE POMOCY "AKSON"

- STOWARZYSZENIE POMOCY "LUDZIE LUDZIOM"

- STOWARZYSZENIE PROFILAKTYKI I EDUKACJI ZDROWOTNEJ "ZDROWIE"

- STOWARZYSZENIE Q ALTERNATYWIE

- Stowarzyszenie TOWARZYSTWO ROZWOJU INICJATYW SPOŁECZNYCH "UNISON"

- Stowarzyszenie TOWARZYSTWO ZDROWIA PUBLICZNEGO I EDUKACJI EUROVITA

- STOWARZYSZENIE VIRAL

-Stowarzyszenie WOJEWÓDZKI ODDZIAŁ TOWARZYSTWA ROZWOJU RODZINY WE WROCŁAWIU

- TOWARZYSTWO PRZYJACIÓŁ DZIECI ODDZIAŁ DOLNOŚLĄSKI (ochrona przed dyskryminacją

wobec dzieci)

- TOWARZYSTWO PRZYJACIÓŁ DZIECI ODDZIAŁ DOLNOŚLĄSKI (PRZY ZESPOLE SZKÓŁ NR 18)

(ochrona przed dyskryminacją wobec dzieci)


- TOWARZYSTWO PRZYJACIÓŁ DZIECI ODDZIAŁ DOLNOŚLĄSKI (SPECJALISTYCZNE KOŁO "TAK")

(ochrona przed dyskryminacją wobec dzieci)

- "TRANS-FUZJA"- FUNDACJA NA RZECZ WSPIERANIA OSÓB TRANSPŁCIOWYCH – Warszawa -

organizacja zarejestrowała się w bazie Urzędu Miejskiego Wrocławia

- WOJEWÓDZKIE ZRZESZENIE SPORTOWE NIEPEŁNOSPRAWNYCH "START"

Pytanie nr 5: Czy i w jaki sposób Urząd Gminy przeciwdziałał dyskryminacji ze względu na

światopogląd, religię, wyznanie, wiek, pochodzenie, rasę, płeć, orientację seksualną,

niepełnosprawność osób zamieszkujących Państwa Gminę? Jeśli nie we wskazanych, to czy w

poprzednich latach, proszę podać kiedy i w jaki sposób? Proszę o załączenie dokumentów

potwierdzających te informacje. Jeśli nie, dlaczego?

Odpowiedź:

Tak. Załącznik nr 8.

Pytanie nr 6: Czy urząd organizował otwarte konkursy ofert związane z przeciwdziałaniem

dyskryminacji ze względu na światopogląd, religię, wyznanie, wiek, pochodzenie, rasę, płeć,

orientację seksualną, niepełnosprawność? Jeśli tak, proszę o skany odpowiednich dokumentów.

Odpowiedź:

Tak. Załącznik nr 8.

Pytanie nr 7: Czy do urzędu lub podległych podmiotów wpłynęły zgłoszenia o dyskryminacji ze

względu na płeć, orientację seksualną lub niepełnosprawność, światopogląd, religię, wyznanie,

wiek, pochodzenie, rasę? Proszę podać informację o wszystkich zgłoszeniach oraz działaniach

podjętych w ramach reakcji na ww.

Odpowiedź:

Do Urzędu Miasta we Wrocławiu nie wpłynęły zgłoszenia o dyskryminacji ze względu na płeć,


orientację seksualną lub niepełnosprawność, światopogląd, religię, wyznanie, wiek, pochodzenie,

rasę.

Pytanie nr 8: Czy w latach 2009,2010 i 2011 wpłynęły do urzędu oferty z tzw. art. 19a od

organizacji pozarządowych proponujących działania związane z przeciwdziałaniem dyskryminacji

ze względu na światopogląd, religię, wyznanie, wiek, rasę, pochodzenie, płeć, orientację seksualną,

niepełnosprawność? Jeśli tak, to proszę o wskazanie które oferty otrzymały dofinansowanie oraz w

jakiej wysokości.

Odpowiedź:

Tak.

W 2010 roku podpisano 2 umowy dotyczące realizacji zadań finansowych ze środków PFRON, w

tym:

- przygotowanie integracyjnych warsztatów artystycznych w Galerii i Pracowni ArtBut oraz

wystawy prezentującej prace twórców niepełnosprawnych umysłowo w czasie uroczystych

obchodów Światowego Dnia Osób Niepełnosprawnych. Z oferty skorzystało 180 osób

niepełnosprawnych. Kwota dotacji: 6 500zł.

- rozwijanie zdolności, zainteresowań i kompetencji społecznych młodzieży niepełnosprawnej

celem podnoszenie poziomu jej samodzielności. Z oferty skorzystało 35 osób. Kwota dotacji:

8 000zł.

W 2011 roku: na podstawie w/w ustawy wpłynęło 12 wniosków organizacji pozarządowych w

sprawie zlecenia realizacji zadań publicznych z pominięciem otwartego konkursu ofert dotyczących

działalności na rzecz osób niepełnosprawnych.

Realizacja:

1) Środki PFRON; na podstawie złożonych ofert zawarto 7 umów w sprawie realizacji zadania:

„Organizacja i prowadzenie szkoleń, kursów, warsztatów, grup środowiskowych wsparcia

oraz zespołów aktywności społecznej dla osób niepełnosprawnych- aktywizujących

zawodowo i społecznie te osoby” oraz „Opracowanie lub wydawanie publikacji,


wydawnictw ciągłych oraz wydawnictw zwartych, stanowiących zamkniętą całość w tym na

nośnikach elektromagnetycznych i elektronicznych (…)”, na kwotę 59 270zł.

2) Środki z budżetu Gminy: zawarto 3 umowy w sprawie realizacji następujących zadań:

- „Zawody integracyjne- XXII Międzynarodowe Zawody Pływackie Memoriał Marka

Pertusewicza”. Udział wzięło 30 zawodników niepełnosprawnych,

- „Wakacyjny turnus rehabilitacyjny dla mieszkańców DPS Przyjazny Dom”. Z oferty

skorzystało 24 osoby niepełnosprawne,

- badania publiczne: „Cukrzyca nie musi wykluczać”, w ramach którego przeprowadzono

szkolenie dla 30 chorych na cukrzycę typu 1. Łączna kwota dofinansowania wyniosła

30 000zł.

Pytanie nr 9: Czy w urzędzie jest wewnętrzna procedura dotycząca ochrony danych osobowych?

Jeśli tak, proszę przesłać skan dokumentu.

Odpowiedź:

W Urzędzie Miejskim Wrocławia stosuje się procedurę ochrony danych osobowych określoną

zarządzeniem nr K/30/09 Prezydenta Wrocławia z dnia 1 września 2009r. w sprawie ochrony

danych osobowych w Urzędzie Miejskim Wrocławia (z późn. zm.)

Pytanie nr 10: Czy w urzędzie odbywały się wewnętrzne oraz zewnętrzne kontrole dotyczące

przestrzegania Ustawy o wdrożeniu niektórych przepisów UE w zakresie równego traktowania?

Jeśli tak, proszę podać daty kontroli, oraz nazwy podmiotów przeprowadzających.

Odpowiedź:

Nie są prowadzone wewnętrzne lub zewnętrzne kontrole przestrzegania Ustawy o wdrożeniu

niektórych przepisów UE w zakresie równego traktowania.


REKOMENDACJE

1) Warto, aby Starostwa Powiatowe oraz Urzędy Gmin, ogłaszały więcej konkursów na

realizację zadań publicznych z zakresu przeciwdziałania dyskryminacji, promowania

wielokulturowości oraz włączały się w inicjatywny ogólnopolskie. Niewątpliwie takowe

przyczyniłyby się do zwiększenia aktywności mieszkańców. Działania te, mogą stać się

również wizytówką miejscowości.

2) Należy zwrócić większą uwagę na zasadę równości szans płci przy ocenianiu wniosków o

powierzenie lub wsparcie realizacji zadania publicznego, składanych przez NGO. Wciąż

bowiem nie dostrzega się istoty brania tego kryterium pod uwagę.

3) W związku z zadaniami samorządów terytorialnych, których specyfika obejmuje przede

wszystkim szeroko rozumianą współpracę z mieszkańcami, zaleca się zwiększenie liczby

szkoleń przeznaczonych dla ich pracowników. Z odpowiedzi uzyskanych w ramach

niniejszego monitoringu wynika, że tylko w 3 z 19 Starostw Powiatowych, które

zrealizowały wystosowany wniosek, odbyły się szkolenia antydyskryminacyjne. Szczególną

uwagę należy zwrócić na Starostwo Powiatowe w Dzierżoniowie, które zadbało o

zatrudnienie tłumacza języka migowego i w ten sposób ułatwia Osobom Głuchym

możliwość obsługi. Odbywanie tego rodzaju szkoleń nie tylko zwiększy kwalifikacje

zatrudnionego personelu, lecz także korzystnie wpłynie na wizerunek całej instytucji.

4) Warto zachęcić organizacje pozarządowe, działające na terenie powiatu, do zwiększenia

działań równościowych w innych obszarach dyskryminacji. Dzięki czemu korzyść byłby

dostępne dla ogółu mieszkańców.

5) Rekomenduje się organizacjom pozarządowym działającymi na rzecz równości składanie

ofert o powierzenie, wsparcie lub dofinansowanie realizacji zadania publicznego z art. 19a

ustawy o pożytku publicznym i wolontariacie na działania promujące różnorodność oraz

przeciwdziałanie dyskryminacji. Z odpowiedzi uzyskanych w toku badania wynika, że żadna

organizacja pozarządowa we wskazanych latach, nie złożyła tego rodzaju oferty.


6) Zaleca się wyodrębnienie organów, wydziałów lub jednostek na terenie powiatu, które

działałyby w obszarze przeciwdziałania dyskryminacji. Mogłyby również współpracować z

organizacjami pozarządowymi, tworzyć programy przeciwdziałania dyskryminacji,

prowadzić szkolenia urzędników w tym zakresie, kreować inicjatywy antydyskryminacyjne

oraz kampanie informacyjne.

7) Należy zwrócić większą uwagę na dostosowanie infrastruktury do potrzeb osób z

niepełnosprawnościami. Dzięki czemu zwiększy się ich aktywny udział w życiu społecznym i

gospodarczym.


GRAŻYNA ROJEK

PROPOZYCJE WSPÓLNYCH REKOMENDACJI

Urzędnicy JST oraz obywatele monitorujący działania władzy, chcący aktywnie uczestniczyć

w życiu swoich społeczności przyjmują niekiedy wrogą wobec siebie postawę. Należy dążyć do

współpracy. Wszyscy jesteśmy odbiorcami jakości zarządzania naszymi społecznościami.

Współpraca urzędników i aktywnych obywateli przyniesie korzyści dla każdego. Polowanie na

słabe strony każdego jest dość powszechne w naszym życiu społecznym. Należy zmieniać taką

postawę i dążyć do porozumienia. Sposoby znoszenia barier w komunikacji pomiędzy „graczami

życia społecznego” należy wypracowywać.

Coraz większa liczba obywateli zajmuje się zdobywaniem, przechowywaniem i

przetwarzaniem danych. Każdy na swoje potrzeby odkrywa pewne zasady. Wdrażanie wiedzy oraz

umiejętności w tym zakresie ograniczyłoby straty (społecznego czasu, energii, pieniędzy) i znacznie

poprawiłoby osiągane wyniki w przetwarzaniu i wymianie informacji. Stosowana jest nauka

systemu kancelaryjnego jednak w odniesieniu do urzędników (nie zawsze stosowanego, o czym

przekonujemy się, gdy urzędnik odchodzi, a następca zaczyna od nowa gromadzenie danych,

ponieważ nie działa system). Chodzi nam o upowszechnienie tej wiedzy do każdego obywatela i

stworzenie prostych zasad – prezentacji. Podobnej jak prezentacja EUROPEJSKIE STANDARDY

PRZYGOTOWANIA TEKSTU ŁATWEGO DO CZYTANIA I ZROZUMIENIA.

Proponujemy przyspieszenie procesów demokratyzacji życia w Polsce poprzez

upowszechnianie wiedzy o konsultacjach społecznych. Takie działania powinny sprawiać, że

urzędnicy samorządowi będą rezygnować z poczucia władzy nad obywatelem na rzecz współpracy

z mieszkańcami dla skuteczniejszego rozwiązywania problemów lokalnych. Obywatele będą

rezygnować z postaw roszczeniowych i własnej bezczynności na rzecz aktywnego udziału w

rozwiązywaniu problemów społecznych, kreatywnego udziału w konsultacjach. Proces powinien

przebiegać w atmosferze współpracy i życzliwego wyjaśniania, a nie oskarżeń, obrony, krytycyzmu

i blokowania.


W odpowiedziach na zapytania o informację publiczną pojawiały się błędy, brak

odpowiedzi, odpowiedzi zbywające, domaganie się odpowiedzi na formularzach, domaganie się

danych osobowych pytających, rozmaitość sposobu zapisu plików (rozszerzeń), przysyłanie innych

form odpowiedzi od wskazanej przez pytających (inne rozszerzenie pliku, odpowiedź listowna)

odsyłanie do całych stron internetowych lub obszernych dokumentów (bez wskazania

konkretnego usytuowania informacji). Niektórzy urzędnicy zbierali informacje, skąd było

wygodnie, nie sięgając do innych wydziałów urzędu.

Na nasze pytania odpowiedziało 81 % starostw powiatowych; 69,2 % odpowiedzi było

przydatnych. Oceniamy, że przygotowanie urzędników Starostw Powiatowych do udzielania

informacji publicznej jest nieco lepsze, ale niewystarczające. Natomiast do realizowania polityki

równościowej jest niedostateczne. Korzystając z DOBREJ PRAKTYKI miasta Vantaa proponujemy

szkolenia dla urzędników i lokalnych polityków, diagnozowanie problemów występujących w

obszarach określonych przez ustawę tzw. równościową. Następnie tworzenie przez JST planów

realizacji polityki równościowej i zapisywanie ich w strategiach rozwiązywania problemów

społecznych (pierwszy wskaźnik). Drugim wskaźnikiem, że urzędnicy opanowali zagadnienia

równościowe jest uświadomienie sobie konieczności zwracania uwagi na możliwe nierówności.

Trzecim wskaźnikiem dobrego realizowania polityki równościowej może być obecność w każdym

dużym wydziale i w każdej jednostce organizacyjnej pracownika stale kształcącego się w tym

zakresie.

Niedostrzegane są w życiu społecznym zagrożenia dyskryminacji ze względu na poglądy

polityczne. Rozumiemy wolność wyznawania religii, natomiast nie dążymy do wyrównywania szans

pomiędzy dostępem do środków publicznych Kościoła Rzymsko-Katolickiego, a innymi Kościołami.

Uważamy, że alternatywnie w każdej szkole powinien być dostęp do lekcji etyki. Kolejnym krokiem

powinno być nauczanie religii wyznawanej przez każde dziecko ze środków publicznych lub ze

środków kościołów.


Proponujemy stworzyć bazę danych o organizacjach pozarządowych Dolnego Śląska, które

chcą współpracować z samorządami w realizowaniu polityki równościowej. Samorządy powinny

nauczyć się współpracować z organizacjami pozarządowymi i tworzyć oferty realizacji zadań z

zakresu przeciwdziałania dyskryminacji i wyrównywania szans.


SPIS TREŚCI

WSTĘP 3

GRAŻYNA ROJEK

Geneza monitoringu polityki równościowej J.S.T. Dolnego Śląska 4

GRAŻYNA ROJEK

Raport nr 1: W iek, światopogląd, religia, wyznanie 8

ŁUKASZ WOŁODZKO

Raport nr 2: Pochodzenie etniczne, narodowość, rasa oraz ochrona danych osobowych 27

MAŁGORZATA PŁONCZKIER

Raport nr 3: Płeć, orientacja seksualna oraz niepełnosprawność 53

GRAŻYNA ROJEK

Propozycje wspólnych rekomendacji 106


Załączniki wymienione w raporcie stanowią oddzielny folder zamieszczony na płycie.

FUNDACJA GREJPFRUT

WROCŁAW 2012

ISBN 978-83-934767-0-1

Raport z monitoringu działań równościowych

Documents

Transcript of Raport z monitoringu działań równościowych