planetawiedzy

ŚRODA 5.10.2016

www.planetawiedzy.pl

PLANETA WIEDZYGAZETA OLSZTYŃSKA DZIENNIK ELBLĄSKI

1p

AKCJA PROMOCYJNA

REKLAMA

330516OTBR -A

Morze Bałtyckie, Rysy, Koloseum czy BigBen – to tylko niektóre miejsca, do któ-rych Tola, Maks i kosmiczny Wszystkojad

– bohaterowie tegorocznej edycji programu Śnia-danie Daje Moc zabiorą uczniów klas 0-3 szkółpodstawowych. Tym razem organizator programuPartnerstwo dla Zdrowia przygotował dla dzieci i dorosłych niezwykłe zajęcia – „Misje śniada-niowe”, pełne gier, zabaw i eksperymentów.Tola i Maks to dwójka małych galaktycznych agen-tów tropiących Wszystkojady podróżujące przezprzestrzeń kosmiczną w poszukiwaniu pożywienia.Na Ziemi udaje im się schwytać stworka, którypodjada, co popadnie. Podejmują trudną próbęnauczenia go 12 zasad zdrowego odżywiania,zanim pożre planetę i im ucieknie.„Misje śniadaniowe” to edukacja z elementami gryi rywalizacji między klasami i szkołami, oparta naopracowanych przez metodyka fabularnych sce-nariuszach lekcji. To także konkurs, w którym na

najlepsze szkoły czekają nagrody! Finał „Misjiśniadaniowych” odbędzie się podczas corocznegodnia programu Śniadanie Daje Moc – 8 listopada. Warto sprawdzić, czy szkoła dziecka przyłączyła siędo programu! Udział jest bezpłatny.

Więcej informacji na www.sniadaniedajemoc.pl

53316otbs-a -T

MISJA ŚNIADANIEDAJE MOC TRWA!

Drugie śniadanienie musi być nudne!Rok szkolny trwa już ponad miesiąc, jesień rozpoczęłasię na dobre. Jest to okres, który obfituje w pysznewarzywa, takie jak bakłażan, cukinia czy dynia.Wykorzystajmy je do przygotowania drugiegośniadania, które nie musi być tylko nudną kanapką.Mamy dla was ciekawe przepisy.Składniki:

chleb pełnoziarnisty, masło, szpinak lub kiełki, serekśmietankowy, grillowane warzywa (bakłażan, cukinia,dynia), suszone pomidory, ewentualnie można dodaćplastry pieczonego buraka

Wykonanie: Bakłażana i cukinię kroimy w plastry i skrapiamyoliwą. Dynię kroimy w paski. Wszystkie warzywa grillujemy, aż zmiękną i się zrumienią. Po wystudze-niu grillowane warzywa i pomidory kroimy namniejsze części. Na chlebie posmarowanymmasłem i serkiem śmietan-kowym układamy warzywaoraz pomidory (dla chęt-nych także plastry bu-raka), całość przykry-wamy świeżymi liśćmiszpinaku lub kiełkami. I gotowe!

Musli z suszonymi owocamiSkładniki: płatki kukurydziane, płatki owsiane, pestki dyni/sło-necznika/siemię lniane, suszone owoce (morele, brzoskwinie, śliwki, jabłka, banany lub inne), bakalie(rodzynki, orzechy), mleko lub jogurt naturalny/jogurttypu greckiego

Wykonanie:Płatki kukurydziane, płatki owsiane, suszone owoce, bakalie i pestki mieszamy razem. Przed zjedzeniem całość zalewamy mlekiem lub jogurtem naturalnym(może być też jogurt typu greckiego). Smacznego!Musli najlepiej zrobić samemu. Nie kupujmy gotowegow sklepach, bo tam, oprócz niepotrzebnych konserwan-tów, znajdziemy również ogromne ilości cukru.

Składniki:placki tortilli z mąki pełnoziarnistej(mogą być też cienkie naleśniki), filet z piersi kurczaka/indyka, świeże warzywa (papryka, sałata, pomidor, ogórek, cukinia lub bakłażan), czerwona fasola, kukurydza, sól, pieprz

Wykonanie: Kurczaka lub indyka kroimy w kostkę lub paski i smażymyna patelni grillowej bez dodatku tłuszczu, doprawiamyniewielką ilością soli i pieprzu. Na plackach tortilli ukła-damy liście sałaty, dodajemy pokrojonego w kostkę po-midora, ogórka, paprykę pokrojoną w paski i grillowanącukinię lub bakłażana, pokrojone także w kostkę. Mo-żemy dodać również ugotowaną czerwoną fasolę i kuku-rydzę. Całość zawijamy. Przed podaniem farsz polewamysosem czosnkowym lub pomidorowym. Smacznego!

Smaczny zawijas

Jesienna kanapka z suszonymi pomidorami

Sosy zróbmy sami np. z jogurtutypu greckiego lub naturalnego,dodając przyprawy i zmielonewarzywa. Te kupione w sklepie zawierają liczne konserwanty. mos

GAZETA OLSZTYŃSKA DZIENNIK ELBLĄSKI

2p PLANETA WIEDZYwww.planetawiedzy.pl ŚRODA 5.10.2016

Kontakt: „Gazeta Olsztyńska” ul. Tracka 5, 10-634 Olsztynreklama: tel. 89/539 74 54 redakcja: tel. 89/539 75 78

Baba Jaga, Smok Wa-welski, Bazyliszek czy popularna Bukaz Muminków to po-

stacie z bajek, na myśl o któ-rych pojawia się lekki niepo-kój. Były to czarne charakte-ry, ale jako dzieci czuliśmy donich również pewną sympa-tię. Paradoksalnie one właśnienauczyły nas wielu ważnychwartości przydatnych w życiu.

Strach jestnaturalny!Strach jest na-

turalną reakcjąna zagrożenia i pomaga naj-młodszym wyrobić w sobiepsychiczną odporność. Przy-dane to będzie szczególnie w sytuacji, gdy dziecko zo-stanie skarcone przez nau-czyciela lub pokłóci się z ko-legą. Wówczas będzie wie-działo, jak konfrontować się zlękiem. Dodatkowo nega-tywne postacie z bajek spra-wiają, że maluchy będą po-trafiły rozróżnić dobro od zła,a nawet uczą, jak radzić sobiew trudnych sytuacjach orazjak przezwyciężać lęki. Ist-nieją też strachy związane z etapami życia malucha: lęk przed rozstaniem pojawia

się, gdy mama lub inna blis-ka osoba znika na chwilę z jego świata; lęk przed śmier-

cią, któ-ry nachodziwraz z roz-w o j e mś w i a d o -mości i lękprzed nieznany-mi siłami, poja-wiający się w wie-ku przedszkol-

nym. Bajki, które ukazują po-dobne obawy, pomogą dziec-ku stawić czoła stresującymsytuacjom.

Baśnie straszą i ucząDziecko, które słucha strasz-

nej historii lub ogląda bajkę zczarnymi charakterami wraz

z mamą lubtatą, może

stawić czoła lękowi i rozwią-zać stresującą sytuację wy-stępującą w historii. Dziękibliskości kochanej osoby Wilkz „Czerwonego Kapturka”,Bazyliszek czy Smok Wawel-ski nie są już takie straszne.Szczególnie ważne są baśnie.Nie tylko uczą uniwersalnychwartości, ale pomagają za-panować nad lękami. Wszyst-ko za sprawą tzw. zamkniętejkonstrukcji, w której naj-pierw następuje zagrożenie,

napięcie, na-stępnie

rozwiązanie kon-fliktu i szczęśliwezakończenie. W tegotypu tekstach dobrozawsze zwycięża, cowskazuje dzieckuścieżkę postępowa-nia. Istotną rolę od-grywają również ta-kie przymioty jakchęć niesienia po-mocy słabszym,szlachetność, po-święcenie czy przy-jaźń. Wymyślono jewłaśnie po to, abyradzić sobie ze stra-chem w dzieciń-stwie.

Smok i czarownicawspomagają rozwójemocjonalnyPamiętajmy jednak o tym,

aby powieści były dostoso-wane do wieku dziecka. Nie-odpowiednio dobraną histo-rię pociecha może nie-prawidłowozrozu-mieć,

co spotę-guje jej

strach. Wy-bierajmy te

bajki, których dziecko chcesłuchać. O tym, czy poziomksiążki jest dostosowany dowieku dziecka świadczyć bę-

dzie jego zachowa-nie. Jeśli jednak

podczas słu-chania baj-

ki zaczniepłakać i niebędzie chcia-ło poznać jejkońca, nienaciskajmy.W t e d ywarto po-r o z m a -

wiać o jego uczuciach i wy-jaśnić te kwestie, których nierozumie. Jeżeli maluch do-maga się ponownego prze-czytania historii, jest to syg-nał, że baśń jest dobrana odpowiednio. W ten sposóbdziecko może wspomóc i wzbogacić swój rozwój emo-cjonalny. Dodatkowo bajkirozwijają wyobraźnię. Ma-luch treści w nich zawarteprzekłada na swój język i rozumie je na własny sposób.Dzięki temu może poradzićsobie z przerażającymi wy-darzeniami bez poważnychkonsekwencji na jego psychi-ce czy emocjach. Po takiejlekcji straszna czarownica w szafie i potwór pod łóż-kiem nie będą już takie

przerażające. mos

Czytaj straszne historiedzieciom!Dzieci lubią się bać. Każdy z nas na pewno pamięta próbyprzekonania mamy lub taty, aby przedsnem przeczytała nam straszną bajkę.Rodzice zwykle nie zgadzali się na tenpomysł z obawy o nasze złe sny lub nawetbrak snu. Okazuje się, że niesłusznie. Psycholodzyzalecają czytanie bajek, w których występująnegatywne, a wręcz przerażające postacie.

Reklama:Bożena Stępkowskatel. 519-833-026b.stepkowska@gazetaolsztynska.pl

planetawiedzy

Redakcja:Monika Smoliktel. 83 539 75 76m.smolik@gazetaolsztynska.plnowy wymiar edukacji

PLANETA WIEDZYGAZETA OLSZTYŃSKA DZIENNIK ELBLĄSKI

3pwww.planetawiedzy.plŚRODA 5.10.2016

REKLAMA

Co skłania ludzi do podjęcia nauki języka angielskiego?Ważna jest motywacja. Ję-

zyka nauczy się osoba, którajest zmotywowana, ma jasnosprecyzowane cele i potrzeby.Są dwa typy uczniów: na-prawczy — coś się wydarzyło i musi się nauczyć języka.Szybciej jednak postępy zro-bi uczeń profilaktyczny niżnaprawczy, ponieważ chce, a nie musi się nauczyć. Wie, żeznajomość języka przyda się wprzyszłości. Niektórzy mó-wią, że motywują ich podró-że bądź praca, natomiast inni,że w obecnych czasach wstydnie znać angielskiego. To jestnajlepsza motywacja — robięcoś dla siebie, dla swojej sa-tysfakcji i samozadowolenia.

Czy sukcesy uczniów przekładają się na ich motywację?Z motywacją jest jak z ape-

tytem — on rośnie w miarę je-dzenia, a motywacja w miarępostępu.

Trafiają do nas uczniowie,

których zapał wzrasta w mo-mencie przełamania barieryjęzykowej. Zaczynają się ko-munikować, co podnosi ichpoczucie komfortu, a co za tymidzie, również motywację, któ-ra jest komponentem sukcesu.

Dlaczego emeryci, studenciuczą się języka?Teraz coraz częściej spotyka

się rodziny mieszane, np. zięćjest Amerykaninem. Prowa-

dzimy również grupę senior,która w ten sposób aktywniespędza wolny czas, utrzymu-jąc dobrą kondycję umysłową.Najstarszy uczeń ma 89 lat.Studenci myślą głównie o podniesieniu kwalifikacji.Kończąc studia, odbędąpierwsze, poważne rozmowykwalifikacyjne — znajomośćjęzyka angielskiego może zde-cydować o ich konkurencyj-ności na rynku pracy.

Ważna jest motywacja Podnoszenie własnych umiejętności jest ważne. O tym, co motywuje ludzi do podjęcia nauki języka angielskiego,wyjaśnia Marcin Rutkowski, dyrektor szkoły Speak Up.

„W szkole Speak Up uczę się od roku i jest to najlepsza decyzja, jaką podjęłam. Dla mnie naj-większym plusem jest elastyczność, bo pracuję, a zajęcia są w różnych dniach i godzinach. Sama decyduję, kiedy i ile chcę się uczyć”.

Agata, 27 l.

„Naukę języka angielskiego rozpoczęłam z po-trzeby serca. Znajomość języka obcego wzbo-gaca człowieka w najróżniejsze treści. Poszerzahoryzonty myślowe, dodaje pewności siebie,ułatwia relacje między ludźmi, wzbogaca życietowarzyskie”.

Irena, 63 l.

347616otbr-a

Zainteresowaniem Po-laków cieszą się corazbardziej nieoczywistekursy językowe. Na

pierwszym miejscu jest an-gielski. Według ekspertówciągle będzie on w czołówceze względu na potrzeby ryn-ku pracy i nauki, ale trendypowoli się zmieniają.

Hiszpański handelWydawać by się mogło, że

na drugiej pozycji jest równiepopularny niemiecki. Nic bar-dziej mylnego. W 2016 r. w czołówce się pozmieniało i tuż za angielskim jest... hisz-pański. W tym wypadku cho-dzi głównie o handel. Posłu-gując się nim, mamy szansę napodjęcie współpracy nie tylko

z firmami z Hiszpanii, ale teżz Meksyku i większości kra-jów Ameryki Południowej.

Włoski – językmiłości?W czołówce znalazł się

wspomniany język niemiec-ki. Popularność swą za-wdzięcza dzięki nauczaniugo w szkołach. Nasi rodacyrównie chętnie uczą się fran-cuskiego, czyli języka miłości.Czy aby na pewno? Z naj-nowszych badań przepro-wadzonych przez stronęHappn wynika, że Europej-czycy za najbardziej roman-tyczny uważają nie francuski,a włoski. Francuski jest nadrugim miejscu, a tuż za nimuplasował się irlandzki. Co

ciekawe, w top 10 znalazłsię niemiecki.

Język Thora i Odyna w czołówcePolacy coraz częściej sta-

wiają na nietypowe kursy ję-zykowe. Stąd w rankingachszkół językowych wysokapozycja norweskiego, nie-co mniej popularny jestszwedzki i duński. Ję-zyki te królują głów-nie w województwiewarmińsko-mazur-skim, pomorskim i za-chodniopomorskim,gdzie ze Skandynawią „są-siadujemy” przez Bałtyk.Wszystko dlatego, że Skan-dynawowie potrzebują wy-kształconych specjalistów do

pracy i wcale nie na zmy-wak, ale na prestiżowe sta-nowiska. Kto wie, być możeniedługo większość z nas bę-dzie wiedziała, że w odpo-wiedzi na pytanie „Hva heterdu?” należy się przed-stawić.

Made in ChinaSkoro mo-

wa o kierun-kach nie-standardo-wych, corazczęściej po-bieramy

naukę języków azjatyckich.Nie od dziś wiadomo, żechiński zdominowałrynek. Świadczyo tym rów-nież popu-

larność sinologii. Podobniejest z japońskim i koreań-

skim. Polaków nieprzeraża ich trudna

gramatyka, pisow-nia czy wymowa.Ważna jest znajo-mość nietypowe-go języka, którydaje możliwośćpracy w między-

narodowych kor-poracjach. mos

Jakich językówuczą się Polacy?My name is..., Ich heisse... – te wyrażenia rozpoznaje niemalkażdy uczeń. Okazuje się jednak, że Polacy chętnie wybierająnie tylko język niemiecki, angielski czy francuski. W ostatnichlatach prym wiodą zupełnie inne językowe kierunki.

GAZETA OLSZTYŃSKA DZIENNIK ELBLĄSKI

4p PLANETA WIEDZYwww.planetawiedzy.pl ŚRODA 5.10.2016

REKLAMA

Dystrybutor w Polsce: GNP Magnusson Aparatura Medyczna Sp. z o.o.al. Obrońców Tobruku 1/1, 10-092 Olsztyntel. +48 89 651 06 80e-mail: biuro@resound-polska.pl

Grupa GN ReSound, Apple, logo Apple, iPhone, iPad i IPod touch są znakami towarowymi firmy Apple Inc., zarejestrowanymi w USA i innych krajach. M40

2703

-PL-

21.0

9-Re

v.A

25516OTBA -A

Umiejętność komu-nikacji jest jednąz najważniejszychpotrzeb psychicz-

nych każdego człowieka. Nie-stety, nie każdy rodzi się z taką możliwością. Jedną z przeszkód na drodze naukimówienia jest słaby słuchlub całkowity jego brak. Dla-tego rodzice dzieci z wadamisłuchu jak najszybciej po-winni rozpocząć terapię.

Nauka mowy to klucz do komunikacjiDzieci niesłyszące są w sta-

nie w umiejętny sposób ko-munikować się i zdobywaćwiedzę. Trzeba je tylko tegonauczyć.

— Specyfika pracy z osoba-mi niedosłyszącymi różni sięznacząco od pracy z osobamize sprawnym słuchem z po-wodu braku lub ograniczonejmożliwości naśladownictwaprawidłowo brzmiącej gło-

ski czy wyrazu — mówi Lu-cyna Kowalska, logopeda. —Jest to terapia trudniejsza,gdyż dziecko nie ma słuchufonemowego, trudno uświa-domić mu różnicę międzygłoskami „k” i „t” bez patrze-nia na twarz rozmówcy. Czasopanowania prawidłowej wy-mowy zazwyczaj bywa dłuż-szy niż u osób słyszących.Jednak nie należy koncen-trować się na tempie, lecz nawłaściwym doborze ćwiczeńi metod — wyjaśnia.

Skuteczne metody naukiJednym z tych sposobów

jest metoda oralno-słuchowa,w której wykorzystuje sięresztki słuchu, wspomaga-nie wzrokowe i formy gra-ficzne. Sprawdza się ona u uczniów, którzy mają wadęsłuchu, ale są w stanie usły-szeć dźwięki za pomocą apa-ratów słuchowych. Najważ-niejszą rzeczą jest włączanie

Nauka w świecie bez dźwięków

bodźców słuchowych orazmożliwości odczytywaniasłów z ust.

U dzieci z poważ-niejszymi wada-mi słuchu sto-suje metodęoralno-migo-wą. Prioryte-tem jest peł-ne opanowa-nie językawraz z po-j ę c i a m itrudniej-s z y m i ,których

nie da się pokazać na obraz-kach. Dla ułatwienia nauki i komunikacji dzieci uczą sięjęzyka migowego.

Jednym z najskutecz-niejszych sposobów jest

metoda praktycznegodziałania. Jest onaczęsto stosowana ze

W Polsce popularne są szkoły zintegrowane. Chodzą do niej zarówno dzieci w pełni sprawne, jak i niepełnosprawne. Wśród nich są uczniowie słabosłyszący i niesłyszący. Ich nauka i komunikacja wygląda nieco inaczej.

względu na wysoką skute-czność. Język w tym wypad-ku jest środkiem komunika-cji, a nie celem terapii. Dziec-ko może ciągle rozszerzaćswój zasób słownictwa, czytaćsamodzielnie teksty ze zro-zumieniem, rozwijać wypo-wiedzi ustne i pisemne orazprowadzić dialogi.

Dziecko niesłyszące a szkołaDzieci, które uczęszczają

do szkoły zintegrowanej mu-szą liczyć się z tym, że nie każ-dy uczeń będzie wiedział jak

się wobec nich zachować.Dlatego pedagog powinienwyjaśnić im, na czym polegawada słuchu i jakie niesie zesobą problemy. W trakcielekcji nauczyciel musi za-pewnić odpowiednie warun-ki do nauki. Nie powi-nien chodzić po klasiei mówić do tablicy,najlepiej jeśli uczeńbędzie widziałtwarz mówiącego.Dzięki temu po-czuje się pewniej w szkole.

mos