Raport z badania opinii - Warszawa · 8 UTW Omega 197 77 39% ... 2 kwietnia Szkolenie badaczy...

Raport z badania opinii

słuchaczy warszawskich

uniwersytetów trzeciego wieku

Uczestnikami badania były uniwersytety korzystające w 2013 r. z dotacji m.st. Warszawy

Opracowanie:

Urząd m.st. Warszawy

Wydział Badań i Analiz Centrum Komunikacji Społecznej

we współpracy z Biurem Pomocy i Projektów Społecznych

Warszawa, maj 2013

Struktura raportu

I. Wprowadzenie

Informacja o projekcie badawczym

Metodologia badania

Zakres tematyczny badania

Wielkość próby

Opis doboru próby

Harmonogram badania

II. Prezentacja wyników badania

Charakterystyka respondentów

Częstotliwość korzystania z oferty UTW

Zajęcia, z których najczęściej korzystają słuchacze

Motywy zapisywania się na UTW

Czynniki decydujące o wyborze UTW

Ocena wybranych wymiarów funkcjonowania UTW

Dostępność UTW i rekomendacje

Ocena zajęć dydaktycznych (wykładów, seminariów, lektoratów, kursów komputerowych)

Diagnoza potrzeb słuchaczy

Zestawienie potrzeb słuchaczy z ofertą zajęć, z których obecnie korzystają

Zainteresowania kobiet i mężczyzn

Wysokość opłat

Zagadnienia, które cieszą się największym zainteresowaniem słuchaczy

Mocne strony uniwersytetów

Obszary, które wymagają poprawy

III. Podsumowanie

Informacja o projekcie badawczym

Badanie zrealizowano z inicjatywy Biura Pomocy i Projektów Społecznych we współpracy z Centrum Komunikacji Społecznej

miasta stołecznego Warszawy. Najważniejszym celem projektu było poznanie opinii osób starszych na temat jakości zajęć

organizowanych przez uniwersytety trzeciego wieku (UTW) oraz określenie, jakie zagadnienia i tematy cieszą się największym

zainteresowaniem słuchaczy. Istotne było uzyskanie odpowiedzi na pytanie, jakich zmian w programie i organizacji UTW oczekują

słuchacze. Badanie ukierunkowane było również na poznanie kluczowych problemów, z jakimi borykają się warszawskie UTW.

Najwięcej informacji na ten temat dostarczyły odpowiedzi na pytania otwarte. Swobodne wypowiedzi respondentów pozwoliły

poznać szeroki wachlarz zalet uniwersytetu, ale także określić obszary wymagające poprawy. Wśród wielu badanych zagadnień

uwzględniono m.in. motywy uczęszczania na zajęcia, czynniki decydujące o wyborze konkretnego uniwersytetu,

częstotliwość korzystania z oferty UTW oraz wysokość opłat obowiązujących na poszczególnych uczelniach.

Do udziału w badaniu zaproszono wszystkie uniwersytety trzeciego wieku, które w 2013 roku korzystały z dotacji m.st. Warszawy

(N=16).

Celem badania było pozyskanie informacji do opracowania nowych założeń konkursowych dotyczących prowadzenia

uniwersytetów trzeciego wieku w latach 2013-2016. Prezentowane dane stanowią materiał pomocniczy dla tworzonych przez Biuro

Pomocy i Projektów Społecznych kryteriów przyznawania dotacji dla organizacji pozarządowych na realizację zadań publicznych

związanych ze zwiększaniem aktywności społecznej warszawskich seniorów. Pomysłodawcy badania mają nadzieję,

że zgromadzone informacje pomogą nie tylko lepiej poznać potrzeby i oczekiwania słuchaczy, ale jednocześnie będą inspiracją dla

osób zaangażowanych w rozwój warszawskich UTW do wprowadzania wartościowych zmian.

Realizacja badania terenowego została poprzedzona konsultacjami z osobami reprezentującymi warszawskie środowisko UTW.

Uzyskane uwagi i sugestie pozwoliły na zmodyfikowanie pytań ankiety oraz uwzględnienie różnych potrzeb badawczych.

Dziękujemy za współpracę osobom, które uczestniczyły w konsultacjach narzędzia badawczego a także organizatorom

i zarządom UTW, dzięki przychylności których projekt mógł być zrealizowany.

Metodologia badania

Jednostka badania: warszawskie uniwersytety trzeciego wieku, które w 2013 r. korzystały z dofinansowania

ze środków Urzędu m.st. Warszawy (N=16)

Realizacja terenowa badania: od 3 do 23 kwietnia 2013 r.

Technika ilościowa: ankieta audytoryjna samodzielnie wypełniana przez respondenta w obecności

badacza

Ankiety były wypełniane przez słuchaczy zebranych jednocześnie w jednej sali.

Wybór tej techniki ułatwił dotarcie w stosunkowo krótkim czasie do dużej liczby osób.

Dobór jednostek (zajęć) do badania: warstwowo-losowy, w trakcie realizacji badania przeprowadzono 27 sesji audytoryjnych

Liczba wypełnionych ankiet: 1212 efektywnie wypełnionych ankiet

Realizacja badania: pracownicy Urzędu m.st. Warszawy przygotowani do prowadzenia ankiety

audytoryjnej

Braki danych: część osób nie odpowiedziała na wszystkie pytania ankiety, dlatego liczba obserwacji,

na podstawie których wyciągane są wnioski, może być mniejsza niż N=1212

Zakres tematyczny badania

W ramach badania poproszono respondentów o ocenę różnych wymiarów funkcjonowania UTW:

Kontakt sekretariatu, władz UTW ze słuchaczami.

Sposób informowania o organizowanych zajęciach, wydarzeniach, spotkaniach.

Warunki lokalowe, w których prowadzone są zajęcia.

Kolejny blok pytań dotyczył oceny sposobu prowadzenia zajęć:

Czy zajęcia są prowadzone dla słuchacza w łatwy do zrozumienia sposób?

Czy tematy zajęć są omawiane w wystarczająco szczegółowy sposób?

Czy zajęcia mają wystarczająco wysoki poziom merytoryczny?

Czy wykładowcy są przyjaźni, cierpliwi?

Istotne było poznanie powodów, dla których UTW cieszą się zainteresowaniem osób starszych, jak również zrozumienie,

jaka grupa seniorów korzysta z oferty tych instytucji.

Szukano odpowiedzi na następujące pytania: jakie czynniki decydują o wyborze konkretnego uniwersytetu, jakich zmian

w ofercie UTW oczekują badani, czy pozyskiwana w trakcie zajęć wiedza jest przydatna w codziennym życiu. W badaniu

uwzględniono również kwestie związane z wysokością opłat za zajęcia dodatkowe.

Ostatnia część ankiety dotyczyła cech społeczno-demograficznych respondentów, takich jak: płeć, wiek, wykształcenie, miejsce

zamieszkania, liczba osób w gospodarstwie domowym.

Wielkość próby

Liczba słuchaczy w poszczególnych warszawskich

UTW współpracujących z samorządem jest bardzo

różnorodna. Najmniejsza placówka liczy 70 słuchaczy,

a największa – 721.

Wśród badanych UTW dominują średniej wielkości

instytucje, tj. liczące od 151 do 500 słuchaczy. Do tej

grupy należy co drugi uniwersytet. Niemal co trzeci

UTW to organizacja mała, licząca nie więcej niż 150

słuchaczy. Odsetek dużych uczelni, zrzeszających

powyżej 500 słuchaczy nie przekracza 20%.

W sumie, w roku akademickim 2012/2013, z oferty

16 badanych UTW skorzystało ponad 4,5 tys.

seniorów. Przeciętna liczba słuchaczy to niemal 286

osób. Najmniejsze uniwersytety (liczące do 150 osób)

kształcą 12% ogółu słuchaczy, średnie (od 151 do 500

osób) oraz duże (pow. 500 osób) skupiają po 44%

seniorów.

Ankietę efektywnie wypełniło 1212 osób, tj. niemal

27% ogółu słuchaczy badanych UTW.

Ze względu na dużą liczebność próby (N=1212)

oraz losowy dobór zajęć do badania przyjmujemy,

że wnioski, jakie wyciągamy na tej podstawie,

mogą być uogólnione na wszystkie badane UTW.

Lp. Nazwa UTW

Liczba słuchaczy

( I semestr

2012/2013)

Liczba

wypełnionych

ankiet

Procent

zrealizowanej próby

1 UTW Perpetuum Mobile 70 17 24%

2 UTW Przymierza Rodzin 79 45 57%

3 UTW im. F. Chopina 120 52 43%

4 UTW AWF Bielany 136 58 43%

5 UTW Karan 137 51 37%

6 UTW w Wesołej 176 35 20%

7 UTW TDW Śródmieście 195 28 14%

8 UTW Omega 197 77 39%

9 UTW I Żoliborski 189 58 31%

10 UTW Wawer 262 62 24%

11 UTW im. S.

Wojciechowskiego 330 139 42%

12 UTW Grochowski 343 105 31%

13 UTW Woli i Bemowa 347 155 45%

14 UTW SGGW 624 76 12%

15 UTW SGH 645 137 21%

16 UTW im. Haliny Szwarc 721 117 16%

Ogółem 4571 1212 27%

Opis doboru próby

Lp. Warstwy Liczba Liczba słuchaczy

( I semestr 2012/2013)

1 Małe 5 do 150

2 Średnie 8 od 151 do 500

3 Duże 3 powyżej 500

Ogółem 16

Projekt próby zakładał objęcie badaniem wszystkich

warszawskich UTW (N=16), korzystających

z dofinansowania m.st. Warszawy w 2013 r., oraz

dotarcie do osób uczęszczających na różne zajęcia

dydaktyczne organizowane w ramach uniwersytetów.

Ze względu na zróżnicowaną liczbę słuchaczy badane UTW

podzielono na 3 warstwy. Pierwsza z nich skupiała

uniwersytety liczące do 150 słuchaczy, druga: od 151

do 500 słuchaczy, trzecia: powyżej 500 słuchaczy.

Przy konstrukcji próby przyjęto założenie, że w każdej

wybranej do badania placówce przeprowadzony zostanie

jeden wykład. Za wyborem tego właśnie założenia

przemawiał fakt, że wśród słuchaczy UTW jest

to najbardziej rozpowszechniona forma zajęć, która pozwala

objąć badaniem dużą liczbę osób. Pozostałe zajęcia,

tj. seminaria, lektoraty i zajęcia komputerowe, były

losowane w ramach utworzonych warstw. W sumie

zrealizowano 27 sesji audytoryjnych, w tym 16

w trakcie wykładów,

a pozostałych 11 - w trakcie zajęć dodatkowych.

W pierwszym etapie na każdym uniwersytecie losowano

jeden wykład, a następnie w obrębie każdej warstwy

losowano zajęcia dodatkowe.

Lp. Warstwy Wykłady Seminaria

Lektorat

(język

angielski)

Lektorat

(inny język)

Zajęcia

komputerowe

1 Małe 5 1 1 1 1

2 Średnie 8 1 1 1 1*

3 Duże 3 1 1 1 1

Ogółem 16 3 3 3 2

*W sumie zaplanowano 28 sesji audytoryjnych, z czego zrealizowano 27.

Nie przeprowadzono jednej sesji badawczej (w trakcie zajęć komputerowych).

Harmonogram badania

Konsultacje merytoryczne ankiety:

Maria Bielak, Teresa Bojanowicz, Maria Lehman, Krystyna

Lewkowicz, Ewa Misiewicz, Irena Moskal, Elżbieta Rubinstein,

Laura Żochowska

2013 Główne etapy badania

6-25 marca

Analiza danych dotyczących harmonogramu zajęć

poszczególnych UTW, struktury populacji oraz opracowanie

doboru próby

13-20 marca Konsultacje ankiety z warszawskim środowiskiem UTW

27-29 marca

Przeprowadzenie pilotażowej ankiety w 3 UTW

(UTW w Wesołej, UTW I Żoliborski, UTW im. Haliny Szwarc

Bielany)

2 kwietnia Szkolenie badaczy terenowych

3-23 kwietnia Realizacja terenowa badania

24-30 kwietnia Przygotowanie zbioru oraz weryfikacja danych

1-24 maja Opracowanie raportu zbiorczego

Przygotowanie badania

Realizacja terenowa

Opracowanie wyników

Charakterystyka respondentów: płeć i wiek

W ramach realizowanego badania 1212 osób efektywnie wypełniło ankietę. Wśród respondentów było 1015 kobiet oraz

127 mężczyzn. Pozostałe osoby (n=70) nie udzieliły odpowiedzi na pytanie dotyczące płci.

Porównując listy słuchaczy zapisanych na I semestr 2012/2013 ze strukturą danych ankietowych można powiedzieć, że próba

badawcza dobrze odzwierciedla proporcje płci występujące wśród słuchaczy: różnice w rozkładach nie przekraczają 1 pkt proc.

Wśród badanych dominowały osoby między 60. a 79. rokiem życia. W sumie stanowiły one ponad 4/5 ogółu respondentów.

Co dwudziesta osoba nie przekroczyła 59. roku życia, a co dziesiąta reprezentowała przedział wieku od 80 do 89 lat. Osoby

poniżej 50. oraz powyżej 89. roku życia stanowiły mniej niż 1% ogółu badanych.

Warto zwrócić uwagę na fakt, że wśród słuchaczy badanych UTW występuje bardzo duża rozpiętość wieku: maksymalna różnica

wieku, jeśli weźmiemy pod uwagę cztery najliczniejsze kategorie, wynosi 39 lat.

Zainteresowanie osób starszych korzystaniem z oferty UTW znacznie zwiększa się po przejściu na emeryturę w wieku 60 lat.

Dla ponad 2/5 badanych ten etap życia jest odpowiednim momentem na wstąpienie w szeregi słuchaczy UTW. Wyraźnie niższy

jest udział osób, które korzystają z wcześniejszych świadczeń emerytalnych. Znaczny spadek liczby słuchaczy widoczny jest

w dwóch najstarszych grupach wieku.

89

11

0

20

40

60

80

100

Kobieta Mężczyzna

Płeć*

*n=1142, nie uwzględniono braków danych.

Dane w %

0,65,2

45,9

38,0

10,0

0,3,0

10,0

20,0

30,0

40,0

50,0

poniżej 50lat

50-59 lat 60-69 lat 70-79 lat 80-89 lat 90 i więcejlat

Wiek*


Maks. rozpiętość wieku = 39 lat.

Charakterystyka respondentów: okresy największego

zainteresowania ofertą UTW wśród kobiet i mężczyzn

Największa aktywność kobiet na UTW występuje między

60. a 79. rokiem życia. W tym przedziale wieku ponad 4/5

ogółu badanych kobiet zapisuje się na uniwersytet.

W przypadku mężczyzn okres dużego zainteresowania

ofertą UTW jest dłuższy - utrzymuje się do 89 roku życia.

Mężczyźni zapisują się na UTW w starszym wieku: mniej

niż co trzeci z nich (31,5%) podejmuję taką decyzję

między 60. a 69. rokiem życia, podczas gdy w przypadku

kobiet ten odsetek jest znacznie wyższy - wynosi 48%.

Powyższe dane wynikają niewątpliwie z obowiązującego

progu emerytalnego, który w przypadku mężczyzn wynosi

65 lat.

0,7%

6,0%

48,0%

37,4%

8,5%

0,1%

3,1%

31,5%

43,3%

19,7%

2,4%

0,0%

10,0%

20,0%

30,0%

40,0%

50,0%

60,0%

poniżej 50

lat

do 59 lat 60-69 lat 70-79 lat 80-89 lat 90 i więcej

lat

Korzystanie z oferty UTW wg różnych grup wieku i płci*

kobiety (n=1004) mężczyźni (n=127)

*nie uwzględniono braków danych.

Charakterystyka respondentów: wykształcenie, miejsce

zamieszkania, liczba UTW, z których korzystają słuchacze

Większość badanych słuchaczy ma wykształcenie wyższe

(56,5%) lub średnie (41,9%). Nieliczni respondenci (1,7%)

deklarują wykształcenie zawodowe lub podstawowe.

Słuchaczami UTW są przede wszystkim mieszkańcy

Warszawy. Co dwudziesta osoba (6%) dojeżdża na zajęcia

z dalszych okolic, np. z Brwinowa, Piastowa, Otwocka.

Przeważająca grupa badanych (91%) korzysta z oferty zajęć

tylko jednego UTW. Mniej niż co dziesiąta osoba (8%)

uczestniczy w zajęciach organizowanych w ramach dwóch

uniwersytetów, a tylko 1% respondentów bierze udział

w spotkaniach organizowanych przez więcej niż dwa UTW.

94

6

0

20

40

60

80

100

Warszawa Poza Warszawą

Miejsce zamieszkania*


Dane w %

91

81

0

20

40

60

80

100

Z jednego Z dwóch Z trzech i więcej

Z oferty ilu UTW znajdujących się na terenie Warszawy Pan(i) korzystał(a) w ciągu ostatnich 6 miesięcy?*


0,4 1,3

41,9

56,5

,0

10,0

20,0

30,0

40,0

50,0

60,0

Podstawowe Zawodowe Średnie Wyższe

Wykształcenie*


**Ankietę rzadziej wypełniały osoby z wykształceniem podstawowym i zawodowym

– faktycznie jest ich 11%, w zrealizowanej próbie 1,7%. Dane z rejestrów UTW

obejmujące semestr I 2012/2013.

Dane w %

Charakterystyka respondentów: sytuacja materialna,

liczba osób w gospodarstwie domowym

Z deklaracji respondentów wynika, że zdecydowana większość

słuchaczy UTW (99%) utrzymuje się z emerytury lub renty.

Nieliczna grupa osób (5%) czerpie dodatkowe dochody z pracy

zarobkowej, przy czym najczęściej chodzi o prace dorywcze,

takie jak: udzielanie korepetycji, opieka nad dzieckiem, nauka

gry na instrumencie. Wśród kategorii „inne” respondenci

wymieniają dochody męża, wynajem mieszkania, pokoju.

Wśród słuchaczy przeważają mieszkańcy jedno-

i dwuosobowych gospodarstw domowych: co druga osoba

mieszka sama, a 40% w gospodarstwach liczących dwie

osoby. Pozostali respondenci (10%) zamieszkują

gospodarstwa liczące trzy i więcej osób.

98,9%

0,2%

1,5%

2,8%

0,3%

1,5%

Emerytura /renta

Stała praca wpełnym wymiarze

godzin

Stała praca wniepełnym

wymiarze godzin

Praca dorywcza

Działalnośćgospodarcza

Inne

Jakie są Pana(i) źródła utrzymania?*

*n=1147, nie uwzględniono braków danych. Dane nie sumują się do 100%, ponieważ respondenci mogli wskazać więcej niż jedną odpowiedź.

50

40

7

2

1

Jedna

Dwie

Trzy

Cztery

Pięć i więcej

Liczba osób w gospodarstwie domowym*


Dane w %

Charakterystyka respondentów: korzystanie z oferty UTW

w zależności od miejsca zamieszkania

Wśród osób biorących udział w badaniu przeważali mieszkańcy

Mokotowa, Pragi Południe, Bemowa, a także Bielan, Ursynowa,

Ochoty, Ursusa i Woli. Szacuje się, że mieszkańcy tych ośmiu dzielnic

stanowili 3/4 ogółu badanych.

Najmniej liczny był udział osób zamieszkujących dzielnice,

w których nie ma uniwersytetów trzeciego wieku współfinansowanych

ze środków m.st. Warszawy, tj. Wilanowa, Rembertowa, Targówka,

Włoch oraz Pragi Północ.

Można zatem powiedzieć, że dostępność UTW w poszczególnych

dzielnicach m.st. Warszawy jest bardzo zróżnicowana. Najłatwiejszy

dostęp do zajęć organizowanych w ramach UTW mają mieszkańcy

Mokotowa oraz Pragi Południe, najtrudniejszy - Wilanowa

i Rembertowa.

Z dalszych analiz wynika, że czynnikiem, który w pierwszej kolejności

decyduje o wyborze konkretnej placówki jest dogodna lokalizacja.

Oznacza to, że seniorom mieszkającym w dzielnicach, w których nie

ma UTW, trudniej jest korzystać z oferty edukacyjnej. Dla części osób

wyprawa do sąsiedniej dzielnicy jest przeszkodą nie do pokonania.

Obecnie dla mieszkańców pięciu dzielnic jedną z istotnych barier

w dostępie do oferty UTW jest brak placówki w pobliżu miejsca

zamieszkania.

O dostępności UTW decyduje także jego wielkość. Największą liczbą

miejsc dysponuje Mokotów (721), a najmniejszą – Białołęka (70).

Zatem większe trudności z aktywizacją seniorów poprzez udział

w zajęciach organizowanych w ramach UTW mają te dzielnice,

w których brakuje UTW lub w których liczba miejsc na uniwersytecie

jest niewielka.

1

2

13

14

18

23

28

43

44

48

67

73

74

80

90

97

107

113

Wilanów**

Rembertów**

Targówek**

Włochy**

Białołęka

Praga Północ**

Wesoła

Śródmieście

Wawer

Żoliborz

Wola

Ursus

Ochota

Ursynów

Bielany

Bemowo

Praga Południe

Mokotów

Miejsce zamieszkania respondenta*

(liczba wskazań)

*n=935, nie uwzględniono braków danych oraz osób mieszkających poza Warszawą (n=70).

** oznaczono dzielnice, w których nie ma UTW współfinansowanych ze środków

m.st. Warszawy.

Około 3/4

ogółu

badanych to

mieszkańcy

8 dzielnic

m.st.

Warszawy

Częstotliwość korzystania z oferty UTW

Wśród słuchaczy UTW rozpowsze-

chnione jest częste korzystanie

z zajęć organizowanych w ramach

uniwersytetu. Najliczniejszą grupę (65%)

stanowią osoby korzystające z oferty

UTW kilka razy w tygodniu.

Pozostali słuchacze (29%) najczęściej

przychodzą na zajęcia raz w tygodniu,

a tylko 4% robi to sporadycznie.

Grupę przeważającą (67%) stanowią tzw.

heavy users, czyli osoby często

korzystające z oferty UTW.

Osoby rzadziej korzystające z zajęć, tzw.

light users, należą do mniejszości (33%). 2

65

29

3 1

0

10

20

30

40

50

60

70

codziennie kilka razy wtygodniu

raz w tygodniu rzadziej niż raz wtygodniu

raz w miesiącu lubrzadziej

Jak często w ciągu ostatnich 6 miesięcy uczestniczył(a) Pan(i)

w zajęciach organizowanych na Pana(i) uniwersytecie?*


Dane w %

Prezentowany powyżej rozkład odpowiedzi sugeruje, że badani dysponują wolnym czasem: nieco ponad dwie trzecie z nich (67%) to osoby

przynajmniej kilka razy w tygodniu uczęszczające na zajęcia UTW. Intensywne korzystanie z oferty UTW niewątpliwie oznacza, że instytucje

te dysponują szerokim wachlarzem zajęć, z których mogą korzystać słuchacze.

Co więcej, analiza sytuacji zawodowej respondentów pokazuje, że tylko 5% słuchaczy podejmuje pracę zarobkową, przy czym zazwyczaj jest to praca

dorywcza, wykonywana w niepełnym wymiarze godzin. Przeważająca większość (95%) to osoby, które nie są obciążone dodatkowymi obowiązkami

zawodowymi. Prawdopodobnie w przypadku tej grupy osób jednym z ważnych czynników przesądzających o wyborze UTW jest chęć

zagospodarowania wolnego czasu.

67%

Heavy users

(osoby często

korzystające

z oferty UTW)

33%

Light users

(osoby rzadziej

korzystające

z oferty UTW)

Częstotliwość korzystania z oferty UTW w zależności

od cech społeczno-demograficznych

Z deklaracji respondentów wynika, że kobiety częściej niż mężczyźni

należą do grona osób intensywnie korzystających z oferty UTW.

Zmienną różnicującą częstotliwość korzystania z zajęć jest także

miejsce zamieszkania. Osoby dojeżdżające na zajęcia spoza

Warszawy rzadziej deklarują częste korzystanie z oferty UTW.

Wśród osób często odwiedzających uniwersytety przeważają

respondenci z wyższym wykształceniem ( 60% badanych).

Podsumowując: wśród osób intensywnie korzystających z oferty

UTW częściej można spotkać kobiety, osoby z wyższym

wykształceniem oraz mieszkańców Warszawy.

6859

3241

0

20

40

60

80

kobiety (n=1009) mężczyźni (n=126)

Częstotliwość korzystania z zajęć organizowanych

w ramach UTW w zależności od płci*

heavy users light users

Dane w %

5768

4332

0

20

40

60

80

poza Warszawą (n=70) Warszawa (n=1070)

Częstotliwość korzystania z zajęć organizowanych

w ramach UTW w zależności od miejsca zamieszkania*

heavy users light users

*w analizach nie uwzględniono braków danych.

60

39

10

10

20

30

40

50

60

70

wyższe średnie zawodowe, podstawowe

Segment osób często korzystających z oferty UTW

(heavy users) w zależności od wykształcenia*

*n=759, z analiz wyłączono braki danych.


*N=1212

Dane nie sumują się do 100%, ponieważ respondenci mogli wskazać kilka kategorii.


Słuchacze uniwersytetów trzeciego wieku najczęściej korzystają z wykładów i seminariów - w minionym półroczu w tego typu

zajęciach uczestniczyło 93% badanych. Popularność takiej formy zajęć niewątpliwie wynika z faktu, iż są one bezpłatne. Co więcej,

nie wymagają one od słuchaczy tak dużego zaangażowania, jak w przypadku warsztatów czy kursów komputerowych.

Zainteresowaniem osób starszych cieszą się także wydarzenia kulturalne: wyjścia do kina, teatru, na koncerty itp.

Ponad połowa słuchaczy (56%) zadeklarowała, że brała udział w tego typu przedsięwzięciach.

Trzecią pozycję zajmują zajęcia rekreacyjno-usprawniające, rehabilitacyjne. Z tej formy aktywności skorzystało 49% badanych.

Kolejne miejsce w rankingu najbardziej rozpowszechnionych zajęć organizowanych przez UTW zajmują imprezy integracyjne.

Uczestniczyło w nich 38% badanych.

Zdobywanie praktycznych umiejętności zajmuje dalsze pozycje. Wśród zajęć, które wymagają większego zaangażowania

najpopularniejsze były zajęcia komputerowe, lektoraty oraz warsztaty. Co piąta osoba (21%) brała udział w tego typu

przedsięwzięciach.

Mniej niż co dziesiąta osoba (8%) była członkiem jakiegoś zespołu, np. chóru, kółka brydżowego, klubu dyskusyjnego.

Co dwudziesty słuchacz (5%) uczestniczył w wyjazdach, wycieczkach, zwiedzaniu miasta lub jego okolic.

Wśród dodatkowych wskazań (3%) znalazły się następujące kategorie: dietetyka, zdrowy styl życia, doskonalenie pamięci, gry

logiczne, gry planszowe.


4%

7%

7%

14%

22%

24%

36%

37%

42%

52%

59%

84%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90%

Potrzeba bycia dobrze postrzeganą(ym) przez rodzinę, znajomych

Chęć pomagania innym osobom

Przekonał mnie ktoś z rodziny, znajomych

Lęk przed starością, samotnością

Możliwość korzystania z tańszych zajęć, np. nauka języków, komputer, kino

Chęć zagospodarowania wolnego czasu

Potrzeba oderwania się od codziennych czynności, obowiązków

Potrzeba bycia aktywnym, zaangażowanym w ciekawe projekty

Chęć zadbania o zdrowie, utrzymanie sprawności fizycznej

Chęć poznania innych osób, chęć bycia wśród ludzi

Chęć rozwijania swoich zainteresowań, umięjętności

Chęć zdobywania, poszerzania wiedzy, dbania o sprawność intelektualną

Co przede wszystkim skłoniło Pana(ią) do udziału w zajęciach organizowanych na tym uniwersytecie trzeciego wieku?*




Dla zdecydowanej większości badanych osób (84%) UTW to przede wszystkim organizacje umożliwiające zdobywanie wiedzy

i utrzymywanie sprawności intelektualnej. Jest to czynnik, który w największym stopniu zachęca osoby starsze do bycia członkiem

UTW.

Niemal 3/5 badanych wybrało UTW ze względu na możliwość rozwoju zainteresowań i umiejętności.

Magnesem przyciągającym słuchaczy do tych instytucji jest możliwość poznania innych osób i chęć przebywania wśród ludzi.

Na funkcję integracyjną UTW zwróciła uwagę ponad połowa badanych (52%).

O wyborze UTW decydują także względy zdrowotne. W opinii 42% respondentów dbanie o zdrowy styl życia oraz sprawność fizyczną

to jeden z ważnych powodów uczęszczania na uniwersytet.

Część osób (37%) zainteresowała się UTW ze względu na chęć utrzymania aktywnego trybu życia oraz zaangażowania

się w ciekawe projekty.

Dla 36% badanych udział w zajęciach to dobry sposób na oderwanie się od codziennej rutyny.

Co czwarta osoba (24%) skorzystała z oferty UTW chcąc zagospodarować wolny czas.

Część osób (22%) zadeklarowała, że istotna była możliwość skorzystania z tańszej oferty zajęć, np. komputerowych, językowych.

W opinii badanych istotne było również to, że UTW ułatwiają uczestnictwo w kulturze poprzez zakup tańszych biletów do teatru, kina,

na koncerty itd.

Dla 14% badanych wybór UTW był spowodowany chęcią uchronienia się przez samotnością, starością.

7% respondentów zadeklarowało, że wybrało UTW za namową rodziny, znajomych.

Również 7% badanych motywuje wybór UTW chęcią pomagania innym osobom.

Najmniej istotnym przy podejmowaniu decyzji o zapisaniu się na uniwersytet był aspekt wizerunkowy, czyli chęć bycia dobrze

postrzeganym przez rodzinę, znajomych. Na to kryterium zwróciła uwagę mniej niż co dwudziesta osoba (4%).

Czynniki decydujące o wyborze UTW

W pierwszej kolejności o wyborze konkretnej placówki decyduje jej lokalizacja.

Następnie ważna jest ciepła, życzliwa atmosfera między słuchaczami, władzami UTW.

Trzecim czynnikiem decydującym o wyborze UTW jest miła i fachowa kadra.

1%

1%

19%

24%

25%

29%

29%

31%

32%

47%

57%

77%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90%

Brak opłat

Sentyment, macierzysta uczelnia

Dobrze znany, renomowany UTW

Obecność znajomych

Dobrze zarządzany UTW

Przystępne opłaty, np. składki, dodatkowe opłaty za zajęcia

Bogata, zgodna z moimi zainteresowaniami oferta zajęć

Wysoka jakość nauczania

Dogodne godziny organizowanych zajęć

Miła i fachowa kadra osób prowadzących zajęcia

Przyjazna atmosfera, dobre kontakty między słuchaczami, władzami UTW

Dobra lokalizacja (jest blisko mojego domu, jest dobry dojazd)

Co w Pana(i) przypadku przede wszystkim zadecydowało o wyborze tego Uniwersytetu?*




Większość osób (ponad 3/4) dobrze ocenia kontakt sekretariatu, władz, organizatorów UTW ze słuchaczami oraz sposób informowania

o organizowanych zajęciach, wydarzeniach, a także warunki lokalowe, w których prowadzone są zajęcia. Przeciętne oceny tych trzech

wymiarów funkcjonowania uniwersytetów są udziałem co czwartej osoby. Najmniej liczna jest grupa słuchaczy, którzy źle oceniają

omawiane aspekty działalności UTW.

76

79

79

22

20

19

1

1

2

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%

Warunki lokalowe, w których prowadzone są zajęcia (n=1146)

Sposób informowania o organizowanych zajęciach, wydarzeniach,spotkaniach (n=1140)

Kontakt sekretariatu, władz, organizatorów UTW ze słuchaczami (n=1127)

Jak Pan(i) ocenia poniższe aspekty funkcjonowania tego uniwersytetu?*

dobrze średnio źle

*Z analiz wyłączono braki danych.

Dane w %


z uwzględnieniem liczby słuchaczy

72%

82%

77%79%

66%68%70%72%74%76%78%80%82%84%

Mały (n=211) Średni (n=610) Duży (n=306) Ogółem

(n=1127)

Kontakt sekretariatu, władz, organizatorów

UTW ze słuchaczami *

*analiza wskazań pozytywnych.

68%

84%76% 79%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

Mały (n=214) Średni (n=621) Duży (n=305) Ogółem

(n=1140)

Sposób informowania o organizowanych zajęciach,

wydarzeniach, spotkaniach*

*analiza wskazań pozytywnych.

Odsetek pozytywnych odpowiedzi dotyczących oceny różnych

wymiarów funkcjonowania UTW jest zróżnicowany ze względu

na wielkość placówki. Najmniej pozytywnych wskazań odnotowano

w małych UTW, tj. liczących do 150 słuchaczy.

Zaletą średnich UTW (liczących od 151 do 500 słuchaczy) jest dobry

kontakt sekretariatu, władz, organizatorów ze słuchaczami oraz

sposób informowania o organizowanych zajęciach, wydarzeniach,

spotkaniach.

Dobre warunki lokalowe to atut przede wszystkim dużych

uniwersytetów (liczących pow. 500 słuchaczy).


48

49

1 2

Czy zajęcia organizowane na tym uniwersytecie

odpowiadają Pana(i) zainteresowaniom?*

zdecydowanie tak

raczej tak

raczej nie

zdecydowanie nie

trudno powiedzieć*n=1201,

nie uwzględniono braków danych.

33

51

710

Czy w codziennym życiu wykorzystuje Pan(i) wiedzę

i umiejętności zdobyte w trakcie zajęć organizowanych na tym UTW?*

zdecydowanie tak

raczej tak

raczej nie

zdecydowanie nie


nie uwzględniono

braków danych.

Dane w % Zdecydowana większość osób (97%) ocenia, że zajęcia

organizowane na uniwersytecie odpowiadają jej zainteresowaniom.

Warto podkreślić, że zainteresowania osób starszych są bardzo

zróżnicowane. Jeden z respondentów docenia fakt, że razem

z rówieśnikami może rozwijać swoje pasje: „w określone dni mogę

z innymi osobami pograć w brydża, szachy.”

Nieliczni respondenci (3%) albo nie podzielają powyższych opinii,

albo też nie mają zdania na ten temat.

Najwięcej osób – 84% twierdzi, że w życiu codziennym wykorzystuje

wiedzę i umiejętności zdobyte w trakcie zajęć, w tym 33%

„zdecydowanie tak”, 51% „raczej tak”.

Przeciwne opinie są udziałem 8% badanych, a co dziesiąta osoba

nie potrafi jednoznacznie ocenić tej sytuacji.

Dostępność UTW i rekomendacje

69

22

6 3

Czy uważa Pan(i), że zapisanie się na Pana(i) uniwersytet jest:?*

bardzo łatwe, tzn. bezwiększych trudności

można się zapisać

czasem łatwe, czasemtrudne, tzn. zależy od

sytuacji

bardzo trudne, tzn. trzeba

długo czekać na wolne

miejsce


nie uwzględniono

braków danych.

75

22

1 2

Czy polecił(a)by Pan(i) swoim znajomym, osobom w Pana(i) wieku udział w zajęciach organizowanych

na tym uniwersytecie?*

zdecydowanie tak

raczej tak

raczej nie

zdecydowanie nie


nie uwzględniono

braków danych.

Dane w % Ponad dwie trzecie osób (69%) uważa, że zapisanie się na UTW jest

łatwe, a 22% twierdzi, że zależy to od konkretnej sytuacji.

Jedynie sześciu na stu badanych (6%) przyznaje, że czas

oczekiwania na miejsce jest długi.

Niewielka grupa osób (3%) nie potrafi jednoznacznie ocenić tej

sytuacji.

Ważnym wskaźnikiem jakości zajęć organizowanych w ramach

UTW jest odpowiedź na pytanie, czy słuchacz poleciłby swoim

znajomym, osobom w podobnym wieku, skorzystanie z oferty

uniwersytetu. 3/4 osób odpowiada, że zdecydowanie tak, a 22%

- raczej tak.

Tak dobre oceny potwierdzają, że badane uniwersytety pełnią

w życiu seniorów ważne funkcje. Udział w nich nie tylko pomaga

zachować sprawność intelektualną i fizyczną, ale także podnosi

jakość życia, chroni przed samotnością, izolacją. Odzwierciedleniem

tej sytuacji są następujące wypowiedzi:

Najbardziej na uniwersytecie podoba mi się: „kontakt z ludźmi,

spotkania, poznałam wspaniałych ludzi, wyszłam z domu!”

Cenię sobie: „(…) przebywanie w gronie większej liczby osób.”

Wg mnie ważne jest to, że: „po wykładzie spotykamy się

z koleżankami, oceniamy wykład, rozmawiamy o różnych sprawach

codziennych, zdrowotnych, kulturalnych itp.”

Ocena zajęć dydaktycznych (wykładów, seminariów,

lektoratów, kursów komputerowych)

58

43

45

73

35

45

43

25

6

11

11

2

1

2

1

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%

Czy zajęcia są prowadzone dla Pana(i) w łatwy do zrozumienia sposób?(n=1144)

Czy, według Pana(i), tematy zajęć są omawiane w wystarczającoszczegółowy sposób? (n=1119)

Czy zajęcia mają dla Pana(i) wystarczająco wysoki poziommerytoryczny? (n=1132)

Czy, według Pana(i), wykładowcy są przyjaźni, cierpliwi? (n=1142)

Jak Pan(i) ocenia poniższe aspekty funkcjonowania Pana(i) uniwersytetu?*

zdecydowanie tak raczej tak ani nie, ani tak raczej nie zdecydowanie nie

W badanych UTW przeważają bardzo dobre oceny wykładowców. Niemal wszyscy (98%) chwalą osoby prowadzące zajęcia za przyjazne nastawienie

do osób starszych oraz cierpliwość, przy czym przy ocenie tej kategorii poziom zdecydowanie dobrych ocen wynosi aż 73%.

93% badanych uważa, że zajęcia są prowadzone w łatwy do zrozumienia sposób. Jednak przy ocenie tej kategorii odsetek zdecydowanie dobrych ocen

jest znacznie niższy i wynosi 58%.

Poziom merytoryczny zajęć oraz wystarczająco szczegółowy sposób ich prowadzenia otrzymują ex aequo tyle samo dobrych ocen, tj. 88%, ale warto

podkreślić, że poziom zdecydowanie dobrych ocen w tych dwóch ostatnich przypadkach jest udziałem mniej niż połowy respondentów.

*Z analiz wyłączono braki danych.

Dane w %


*N=1212



Największym zainteresowaniem badanych cieszą się wykłady i seminaria. Z tej formy zajęć chce korzystać 89% słuchaczy.

Drugie miejsce zajmują wydarzenia kulturalne, w tym przypadku 73% badanych chciałoby uczestniczyć

w następnym semestrze.

Wśród potrzeb słuchaczy wysokie miejsce zajmują także zajęcia rekreacyjno-usprawniające. Ponad połowa respondentów

(58%) uważa, że na uniwersytecie powinien być organizowany taki rodzaj zajęć.

Co trzecia osoba widzi potrzebę organizowania imprez okolicznościowych.

Dalsze pozycje zajmują zajęcia, które wymagają od słuchaczy większego zaangażowania i pozwalają nabywać konkretne

umiejętności, tj. kursy komputerowe, lektoraty, warsztaty oraz zajęcia tematyczne. Zainteresowanie udziałem w tego typu

przedsięwzięciach waha się od 28% do 21%.

Najmniejszy odsetek wskazań uzyskały zespoły zainteresowań, tj. chór, brydż, wycieczki krajoznawcze, zwiedzanie Warszawy.

Na ostatniej pozycji znajdują się zajęcia doskonalące pamięć.

Zestawienie potrzeb słuchaczy z ofertą zajęć, z których

obecnie korzystają

Cennych informacji nt. zapotrzebowania na

różnego typu zajęcia dostarcza zestawienie

oferty, z której obecnie korzystają słuchacze,

z ich deklarowanymi potrzebami

i oczekiwaniami dotyczącymi organizacji zajęć

w semestrze następnym. Hierarchia zajęć

pozostaje niezmieniona, co niewątpliwie

świadczy o tym, że potrzeby osób starszych

są dobrze rozpoznane przez UTW. W obu

przypadkach prym wiodą wykłady.

Na drugim miejscu znajdują się wydarzenia

kulturalne, a na trzecim zajęcia rekreacyjno-

usprawniające.

Natomiast w istotny sposób zmienia się

zapotrzebowanie na poszczególne zajęcia.

Słuchaczom w pierwszej kolejności brakuje

wydarzeń o charakterze kulturalnym.

W tego typu inicjatywach chciałoby

uczestniczyć 73% badanych, a nie jak

dotychczas 56%. Dużym zainteresowaniem

cieszą się także zajęcia pozwalające utrzymać

sprawność fizyczną. Podjęciem tego typu

aktywności zainteresowanych jest 58%

słuchaczy (wzrost o 9 pkt proc.). Badani apelują

również o organizację większej liczby kursów

komputerowych (wzrost o 7 pkt proc.) oraz

lektoratów (wzrost o 3 pkt proc.).

Podsumowując: dobór zajęć jest zgodny

z oczekiwaniami słuchaczy, choć wyraźnie

widać, że na niektóre zajęcia występuje

większy popyt.

N=1212

*Dane nie sumują się do 100%, ponieważ

respondenci mogli wskazać kilka kategorii.

Zainteresowania kobiet i mężczyzn

Hierarchia najważniejszych zainteresowań mężczyzn i kobiet wygląda podobnie. Największym uznaniem obu grup cieszą się wykłady i seminaria,

w dalszej kolejności imprezy kulturalne, a następnie zajęcia rekreacyjno-usprawniające. Jednak popyt na poszczególne zajęcia jest zróżnicowany.

Wśród kobiet zapotrzebowanie na wydarzenia kulturalne jest o 14 pkt proc. wyższe niż u mężczyzn. Mężczyźni mniej chętnie także uczestniczą

w zajęciach ruchowych, typu gimnastyka, basen (różnica wynosi 20 pkt proc.), a także w warsztatach, grupach zajęciowych, takich jak malarstwo,

psychologia (różnica wynosi 9 pkt proc.) oraz w wykładach, seminariach (różnica wynosi 7 pkt proc.). Mężczyźni częściej za to niż kobiety wybierają

kursy komputerowe oraz zespoły zainteresowań, np. brydż.

N=1212

*Dane nie sumują się do 100%, ponieważ respondenci mogli wskazać kilka kategorii.

Wysokość opłat

Ponad 3/5 badanych jest zdania, że opłaty za korzystanie z uniwersytetu nie są wygórowane, tj. odpowiadają możliwością finansowym

słuchaczy. Mniej niż co dziesiąta osoba (9%) uważa, że są one bardzo lub raczej niskie. Przeciwne opinie wypowiada 23%

respondentów, w tym 21% ocenia je jako raczej wysokie, a 2% jako bardzo wysokie. Prezentowany rozkład odpowiedzi sugeruje, że dla

23% badanych obowiązujące opłaty mogą być przeszkodą w korzystaniu z pełnego wachlarza płatnych zajęć dodatkowych.

36

65

21

2 3

0

10

20

30

40

50

60

70

opłaty są dla mniebardzo niskie

opłaty są dla mnieraczej niskie

opłaty są dla mnie wsam raz

opłaty są dla mnieraczej wysokie

opłaty są dla mniebardzo wysokie

trudno powiedzieć

Jak ocenia Pan(i) wysokość opłat za zajęcia organizowane w ramach tego UTW?* Proszę wziąć pod uwagę wszystkie koszty związane z uczestnictwem w zajęciach

UTW, np. składki członkowskie, dodatkowe opłaty za zajęcia.

*n=1117, nie uwzględniono braków danych oraz jednego UTW, w którym nie ma opłat.

Dane w %

Na zróżnicowane możliwości

finansowe słuchaczy zwraca uwagę

następująca wypowiedź: [na UTW

brakuje:] „dofinansowania kółek

zainteresowań, bo nie stać mnie,

np. na malarstwo, witraż bo tego się

nie dofinansowuje, tylko lektoraty,

wycieczki. Jedni korzystają kilka

razy inni wcale.”

Zagadnienia, które cieszą się największym

zainteresowaniem słuchaczy

Wśród badanych słuchaczy UTW, którzy wyrazili swoje

zdanie na temat zagadnień, jakie powinny być

przedmiotem wykładów w następnym semestrze (n=932),

największym zainteresowaniem cieszą się dziedziny

historyczne, polityczne, społeczne oraz ekonomiczno-

gospodarcze. Są to tematy, którymi interesuje się niemal

połowa respondentów (48%). Powyższy wynik

niewątpliwie świadczy o tym, że słuchacze uniwersytetów

chcą na bieżąco śledzić wydarzenia społeczno-polityczne,

stąd w kręgu ich zainteresowań przeważają tematy

związane m.in.

z współczesną historią Polski i polityką.

Kolejne dwie kategorie, wymieniane ex aequo przez

respondentów to: medycyna, zdrowie, uroda oraz sztuka,

kultura, muzyka, architektura i literatura. Opisywanych

zagadnień dotyczą zainteresowania nieco ponad dwóch

piątych słuchaczy (42%). Można zatem przypuszczać,

że badane osoby charakteryzuje dbałość o zdrowie, chęć

utrzymania dobrej kondycji fizycznej, a także koncentracja

na dziedzinach humanistycznych. Dany rozkład

odpowiedzi wynika z faktu, że przeważającą grupę

słuchaczy UTW stanowią kobiety, dla których kwestie

związane ze zdrowiem, urodą, a także sztuką i kulturą

wydają się bardziej interesujące niż tematy techniczne.

Czołowe miejsce zajmują także podróże, turystyka,

geografia, wycieczki i krajoznawstwo. Na te dziedziny

wskazuje 28% badanych.


3%

1%

4%

5%

5%

5%

6%

16%

17%

45%

57%

Trudno powiedzieć

Zajęcia komputerowe

Możliwość rozwijania swoich zainteresowań, pasji,

poszerzania wiedzy

Warunki lokalowe, dobra lokalizacja

Wszystko jest interesujące

Lektoraty

Zajęcia rekreacyjno-usprawniające

Wyjścia poza UTW (wycieczki, spotkania, wyjścia

do teatru, kina, wspólne wyjazdy, imprezy itp.)

Dobra organizacja i miła współpraca z

organizatorami, zarządem UTW

Przyjazna atmosfera, kontakt z innymi ludźmi

Bogata oferta, ciekawy sposób prowadzenia zajęć i

ich wysoki poziom merytoryczny

Co najbardziej podoba się Panu(i) na tym uniwersytecie?*

*n=942


Wśród różnorodnych atutów uniwersytetów na pierwszym

miejscu wymieniana jest bogata oferta zajęć, ciekawy

sposób ich prowadzenia oraz wysoki poziom

merytoryczny. W grupie osób, które odpowiedziały na

pytanie dotyczące zalet UTW (n=942) na te aspekty

zwraca uwagę 57% respondentów.

Drugą kluczową zaletą UTW jest przyjazna atmosfera

i możliwość przebywania wśród innych osób. Ta kategoria

wymieniana jest przez 45% seniorów. Jedna z osób tak

oto opisuje doświadczenia udziału w zajęciach: [na

uniwersytecie panuje:] „miła, przyjazna atmosfera, dająca

poczucie ciepła, zabezpieczenia, zniwelowania

samotności.”

Trzecią pozycję zajmuje dobra organizacja i miła

współpraca z organizatorami, zarządami UTW. Jest to

zaleta wskazywana przez 17% badanych, a jej

odzwierciedleniem jest następująca wypowiedź: „mam

duży podziw i szacunek dla Zarządu UTW, który jako

wolontariat działa znakomicie, każdy senior może się

w UTW odnaleźć.”

Podobnie liczna grupa osób (16%) docenia organizowane

przez UTW wyjścia poza uniwersytet (wycieczki,

spotkania, wyjścia do teatru, kina, wspólne wyjazdy,

imprezy itp.). W opinii badanych, są to inicjatywy, które

pomagają lepiej się poznać, w ciekawy, aktywny sposób

spędzić wolny czas, a także zaspokoić kulturalne

aspiracje słuchaczy.


26%

23%

16%

13%

13%

6%

5%

2%

2%

2%

1%

2%

Jest dobrze, nie ma potrzeby wprowadzaniazmian

Ciekawie prowadzonych wykładów, seminariów,dyskusji, dobrych wykładowców

Wyjść poza uniwersytet (zwiedzania, turystyki,

wycieczek, wyjść do teatru, kina itp.)

Lepszej organizacji i komunikacji

Dobrych warunków lokalowych, w tym lepszego

wyposażenia sal itp.

Zajęć rekreacyjnych, sportowych,rehabilitacyjnych

Lepszej integracji i dobrej atmosfery

Lektoratów

Zajęć komputerowych i dobrych komputerów

Dofinansowania zajęć, wycieczek itp.

Samopomocy i wolontariatu

Inne

Czego Panu(i) brakuje na tym uniwersytecie?*

*n=687Dane nie sumują się do 100%, ponieważ respondenci mogli wskazać kilka kategorii.

Wśród ogółu badanych na pytanie dotyczące słabych

stron UTW odpowiedziało 57% respondentów. W tej

grupie (n=687) co czwarta osoba (26%) jest zadowolona

z istniejących rozwiązań.

Pozostałe osoby najczęściej wymieniają potrzebę

wzbogacenia i urozmaicenia dotychczasowego

programu, a także zadbania o dobór dobrej kadry

wykładowców. Postulat ten podziela 23% badanych.

Jeden z respondentów skarży się na ignorowanie

słuchaczy przez wykładowców: „(…) odwołują spotkania

lub nie pojawiają się (np. dziennikarze, lekarze).”

Kolejna grupa (16%) apeluje o częstsze organizowanie

wycieczek, wyjść do teatru, kina itp.

W opinii 13% osób organizacja i wewnętrzna

komunikacja UTW wymaga poprawy. Tak samo liczna

grupa osób uważa, że warunki lokalowe i wyposażenie

sal nie spełnia oczekiwań słuchaczy. Pomieszczenia

bywają przepełnione, źle nagłośnione, uniwersytety nie

mają stałej siedziby, brakuje szatni, kawiarni, toalet.

Zastrzeżenia osób starszych dotyczą także stanu

czystości pomieszczeń. O problemach organizacyjnych

świadczą następujące wypowiedzi:

-„coraz więcej słuchaczy, a sala mała, brak miejsca”,

-„więcej zajęć w małych grupach, lepsza komunikacja

(informacja o zmianach - nie tylko na zajęciach),

- „powinna być lepsza informacja, np.: odwołane zajęcia

powinny być przekazane SMS-em”,

-„zajęcia nie mogą się pokrywać, bo nie mam wtedy

możliwości uczestnictwa we wszystkich ulubionych

zajęciach.”

Podsumowanie 1/6

Charakterystyka respondentów

Badane uniwersytety trzeciego wieku to placówki, z których korzystają przede wszystkim kobiety. Ich udział wśród ogółu

respondentów wynosi 89%. Widoczna jest także przewaga osób lepiej wykształconych: dominują osoby z wykształceniem

wyższym lub średnim. Wśród słuchaczy UTW występuje bardzo duże zróżnicowanie wieku. Maksymalna rozpiętość wieku

wśród czterech najliczniejszych kategorii wieku wynosi 39 lat. Największy jest udział osób między 60. a 79. rokiem życia

(ponad 4/5 ogółu badanych). Słuchaczami UTW są przede wszystkim osoby zamieszkujące Warszawę - 94% badanych.

Zdecydowana większość osób korzysta z oferty jednego uniwersytetu (91%), a mniej niż co dziesiąta osoba (8%) jest

członkiem dwóch uczelni. Korzystanie z trzech więcej placówek należy do rzadkości (1%). Podstawowym źródłem utrzymania

słuchaczy jest emerytura lub renta. Tylko co dwudziesta osoba (5%) podejmuje działalność zarobkową, przy czym zazwyczaj

jest to praca dorywcza lub wykonywana w niepełnym wymiarze godzin. Co druga osoba biorąca udział w badaniu prowadzi

jednoosobowe gospodarstwo domowe. Wśród słuchaczy UTW przeważającą grupę (ponad 3/5) stanowią osoby często

korzystające z zajęć, tj. kilka razy w tygodniu.

Rodzaje zajęć, w których uczestniczą słuchacze

Najbardziej rozpowszechnioną formą korzystania z zajęć są wykłady i seminaria. Uczestniczy w nich 93% badanych.

Słuchacze uniwersytetów cenią sobie także uczestnictwo w życiu kulturalnym, np. wyjścia do kina, teatru, na koncerty. W tego

typu wydarzeniach bierze udział ponad połowa badanych (56%). Niemal co drugi słuchacz (49%) uczestniczy w zajęciach

rekreacyjno-usprawniających, rehabilitacyjnych. Czwartą pozycję wśród najczęściej wybieranych przez słuchaczy zajęć

zajmują imprezy integracyjne. Wskazuje na nie 38% respondentów. Dopiero kolejne miejsca zarezerwowane są na zajęcia

związane ze zdobywaniem konkretnych umiejętności praktycznych, np. komputerowych, językowych, artystycznych itp. W tego

typu inicjatywach uczestniczy co piąta osoba. Ostatnie pozycje zajmują zespoły zainteresowań (8%) oraz turystyka, wycieczki

krajoznawcze, zwiedzanie.

Podsumowanie 2/6

Struktura zajęć, w których najczęściej uczestniczą słuchacze UTW wyraźnie wskazuje na to, że w badanych UTW akcent

położony jest na organizowanie wykładów, zdobywanie wiedzy, utrzymanie sprawności intelektualnej. Poza funkcją edukacyjną

zajęcia te tworzą ważną dla słuchaczy przestrzeń społeczną. Umożliwiają kontakt z innymi osobami, przebywanie w przyjaznej

atmosferze, chronią osoby starsze przed samotnością, depresją. Biorąc pod uwagę to, że co druga badana osoba mieszka

sama, wszystkie powyższe cele są bardzo ważne. Na drugim miejscu istotne jest uczestnictwo w życiu kulturalnym. Można

przyjąć, że słuchaczy UTW cechują ponadprzeciętne aspiracje kulturalne. Trzecią pozycję w rankingu najbardziej popularnych

zajęć zajmują zagadnienia zdrowotne, tj. dbałość o kondycję fizyczną, utrzymanie dobrego stanu zdrowia. Uniwersytety pełnią

ważne funkcje integracyjne, a jednym ze sposobów tworzenia więzi miedzy członkami UTW jest organizacja spotkań

okolicznościowych. Zestawienie tych czterech głównych celów, które związane są z działalnością UTW, pokazuje,

że są to organizacje nastawione przede wszystkimi na rozwój funkcji edukacyjno-kulturalnych, a także zdrowotno-społecznych.

Na dalszym planie znajduje się zdobywanie praktycznych umiejętności, tj. nauka języków, obsługi komputera.

Główne powody zapisywania się na UTW

Czynnikiem, który w największym stopniu motywuje osoby starsze do zapisania się na UTW jest chęć zdobywania,

poszerzania wiedzy, dbania o sprawność intelektualną. Na ten walor uniwersytetu zwraca uwagę 84% badanych. Niemal

3/5 respondentów (59%) decyduje się na bycie słuchaczem UTW, ponieważ pragnie rozwijać swoje zainteresowania

i umiejętności. Nieco ponad połowa osób (52%) ceni sobie możliwość zawierania nowych znajomości i utrzymywania

kontaktów towarzyskich. W dalszej kolejności decydują względy zdrowotne, tj. chęć zadbania o zdrowie, utrzymania

sprawności fizycznej. Na tę kategorię wskazuje 42% respondentów. Nieco mniej osób wymienia potrzebę bycia aktywnym,

zaangażowanym w ciekawe projekty (37%) oraz chęć oderwania się od codziennych czynności (36%).

Najważniejsze czynniki decydujące o wyborze uniwersytetu

W pierwszej kolejności o wyborze konkretnego uniwersytetu decyduje jego lokalizacja. Następnie ważna jest przyjazna

atmosfera między słuchaczami, władzami UTW. Trzecim czynnikiem, branym przez słuchaczy pod uwagę, jest miła i fachowa

kadra osób prowadzących zajęcia.

Podsumowanie 3/6


Większość osób (ponad 3/4) dobrze ocenia kontakt sekretariatu, władz, organizatorów UTW ze słuchaczami oraz sposób

informowania o organizowanych zajęciach, wydarzeniach, a także warunki lokalowe, w których prowadzone są zajęcia.

W badanych UTW przeważają także dobre oceny wykładowców. Oznacza to, że większość słuchaczy (98%) chwali osoby

prowadzące zajęcia za przyjazne nastawienie do osób starszych oraz cierpliwość. Przy ocenie tej kategorii poziom

zdecydowanie dobrych ocen wynosi aż 73%. W dalszej kolejności bardzo liczna grupa (93%) uważa, że zajęcia

są prowadzone w łatwy do zrozumienia sposób. W tym wypadku odsetek zdecydowanie dobrych ocen jest niższy: wynosi

58%. Poziom merytoryczny zajęć oraz wystarczająco szczegółowy sposób ich prowadzenia otrzymują ex aequo tyle samo

pozytywnych ocen, tj. 88%, choć warto zauważyć, że poziom zdecydowanie dobrych ocen w obydwu przypadkach jest

udziałem mniej niż połowy respondentów.

Zdecydowana większość osób (97%) jest zdania, że zajęcia organizowane na uniwersytecie odpowiadają

ich zainteresowaniom. Liczna grupa (84%) twierdzi także, że w życiu codziennym wykorzystuje wiedzę i umiejętności zdobyte

w trakcie zajęć (33% „zdecydowanie tak”, 51% „raczej tak”). Ponad 2/3 osób uważa, że zapisanie się na UTW jest łatwe.


Największym zainteresowaniem badanych osób cieszą się wykłady i seminaria. Z tej formy zajęć chce korzystać 89%

słuchaczy UTW. Drugie miejsce zajmują wydarzenia kulturalne, 73% badanych deklaruje chęć uczestniczenia w tego rodzaju

przedsięwzięciach w następnym semestrze. Wśród potrzeb słuchaczy wysokie miejsce zajmują także zajęcia rekreacyjno-

usprawniające. Ponad połowa respondentów (58%) uważa, że zajęcia ruchowe powinny być organizowane na uniwersytecie.

Co trzecia osoba widzi potrzebę organizowania imprez okolicznościowych. W dalszej kolejności wymieniane są kursy

komputerowe (28%), lektoraty (24%) oraz warsztaty i zajęcia tematyczne (21%). Mniej niż co dziesiąta osoba wymienia

zespoły zainteresowań (8%), turystykę (6%) oraz doskonalenie pamięci (1%).

Zestawienie dotychczasowej oferty zajęć z oczekiwaniami słuchaczy wyraźnie pokazuje, że obowiązujący zestaw zajęć na

UTW jest zgodny z hierarchią potrzeb badanych. Jedyna różnica polega na tym, że na niektóre zajęcia jest zdecydowanie

większy popyt. Szczególnie dużym zainteresowaniem osób starszych cieszą się imprezy kulturalne, zajęcia rekreacyjno-

usprawniające, a także kursy komputerowe i lektoraty. Według badanych, oferta tych zajęć na UTW powinna być rozszerzona.

Podsumowanie 4/6

Ocena obowiązujących opłat

Większość osób (74%) uważa, że poziom opłat obowiązujących na UTW odpowiada możliwościom finansowym słuchaczy.

Z tą opinią nie zgadza się 23% badanych, którzy obowiązujące stawki oceniają jako raczej wysokie lub bardzo wysokie.

Pozostałe osoby (3%) nie potrafią jednoznacznie ocenić tej sytuacji.

Zagadnienia, które cieszą się największym zainteresowaniem słuchaczy

Na pytanie dotyczące zagadnień, które powinny być omawiane na wykładach w kolejnym semestrze odpowiedziało 77% ogółu

badanych. W tej grupie (n=932) prawie co druga osoba (48%) zadeklarowała zainteresowanie tematami historycznymi,

w szczególności współczesną historią Polski i polityką. Opisywana kategoria odpowiedzi obejmuje również tematy społeczne

oraz ekonomiczno-gospodarcze. Na drugim miejscu respondenci wskazywali ex aequo zagadnienia poświęcone medycynie,

zdrowiu, urodzie oraz dziedziny związane z historią, sztuką, literaturą, malarstwem i muzyką. Wymienione kwestie znajdują się

w kręgu zainteresowania 42% badanych. Można zatem powiedzieć, że osoby starsze preferują, poza znajomością bieżących

wydarzeń społeczno-politycznych, tematy związane z utrzymaniem dobrego stanu zdrowia oraz dziedziny typowo

humanistyczne. W kręgu zainteresowań seniorów znajdują się także tematy psychologiczne, samorozwój oraz relacje

z bliskimi. Ta kategoria spraw jest wymieniana przez 15% badanych. Co dziesiąta osoba (10%) pragnie zgłębić zagadnienia

religijne, filozoficzne i etyczne, a 9% badanych wskazuje na potrzebę omówienia zagadnień związanych z bezpieczeństwem

i obowiązującym systemem prawnym. Antropologia i kulturoznawstwo, ale także zagadnienia dotyczące bezpośrednio osób

starszych, interesują co dwudziestą osobę.

Podsumowanie 5/6


Zdecydowanie ponad połowa osób biorących udział w badaniu (57%) wyraziła zadowolenie z oferty programowej

uniwersytetów trzeciego wieku. Wydaje się, że zarządy organizacji dobrze znają potrzeby swoich członków i starają się jak

najlepiej dopasować zajęcia do ich potrzeb. Uniwersytety to również miejsca spotkań towarzyskich, w których słuchaczki

i słuchacze zwracają uwagę na przyjazną atmosferę, możliwość przebywania wśród innych osób, ochronę przez samotnością,

depresją. Na funkcje towarzysko-terapeutyczne wskazuje 45% słuchaczy. Odzwierciedleniem tej sytuacji jest następująca

wypowiedź: [Na uniwersytecie najbardziej podoba mi się:] „serdeczna atmosfera, sympatyczni ludzie, z którymi można dzielić

problemy związane z wiekiem i samotnością.” Dla respondentów ważne jest także to, że: „przebywam w miłym, przyjaznym

otoczeniu ludzi życzliwych i kulturalnych.” Uniwersytety trzeciego wieku, poza rozwijaniem zainteresowań, pełnią ważne

funkcje integracyjne i społeczne. Są miejscem, w którym można poznać podobnych sobie ludzi i razem z innymi rozwijać swoje

zainteresowania, dbać o sprawność psychiczną i fizyczną. W opinii 17% badanych niewątpliwą zaletą uniwersytetów jest dobra

organizacja pracy oraz miła współpraca z zarządem placówki. Jedna z osób napisała, że podoba się jej: „organizacja UTW,

gdzie głównym celem jest słuchacz.” Warto jednak zwrócić uwagę, że wśród najważniejszych braków UTW respondenci

na czwartym miejscu wymieniają właśnie organizację i wewnętrzną komunikację na uniwersytecie. Oznacza to, że badani nie

są jednomyślni w ocenie tych instytucji. Co więcej, najmniej pozytywnych wskazań dotyczących oceny kontaktu sekretariatu,

władz, organizatorów UTW ze słuchaczami odnotowano wśród małych organizacji (liczących do 150 słuchaczy).

Podsumowanie 6/6


Wśród ogółu badanych na pytanie dotyczące słabych stron UTW odpowiedziało 57% respondentów. W tej grupie (n=687)

co czwarta osoba (26%) zadeklarowała, że jest zadowolona z dotychczasowej oferty i nie widzi potrzeby wprowadzania

żadnych zmian. Osoby dostrzegające braki najczęściej wymieniały potrzebę wzbogacenia i urozmaicenia dotychczasowego

programu (23%). W tej grupie część słuchaczy zasygnalizowała swoje niezadowolenie z wykładowców i prowadzonych przez

nich zajęć uznając, że niektórzy z nich dobierani są w sposób przypadkowy, a tematyka zajęć powtarza się zbyt często.

Wysokie oczekiwania słuchaczy dotyczące odpowiedniego poziomu merytorycznego zajęć niewątpliwie łączą się z wyższym

wykształceniem ponad połowy badanych osób. Zdaniem 16% słuchaczek i słuchaczy kolejną bolączką UTW jest brak

wystarczającej liczby wycieczek i wydarzeń kulturalnych organizowanych poza uniwersytetem. Szczególnym powodzeniem

słuchaczy cieszą się zajęcia odbywające się na Zamku Królewskim, w Muzeum Narodowym oraz Centrum Nauki Kopernik.

Jednocześnie 2% respondentów stwierdziło, że opłaty za wycieczki i zajęcia są zbyt wysokie i powinny otrzymać większe

dofinansowanie. Kolejnym ważnym zasygnalizowanym problemem jest słaba organizacja uniwersytetów i źle oceniany kontakt

z zarządami. 13% badanych widzi potrzebę usprawnienia komunikacji, np. poprzez poprawę funkcjonowania stron

internetowych, na których powinny pojawiać się aktualne informacje z życia uniwersytetu. Również 13% słuchaczy wyraziło

swoje niezadowolenie z warunków lokalowych (sale niedostosowane do prowadzenia zajęć) oraz sygnalizowało potrzebę

posiadania stałej siedziby UTW. Wśród odpowiedzi znalazły się sugestie dotyczące szeroko rozumianej infrastruktury, tj. brak

szatni, kawiarni, toalet. Na dalszych pozycjach znalazły się propozycje wprowadzenia większej liczby zajęć sportowych,

rekreacyjnych i rehabilitacji (6%), lektoratów (2%) oraz zajęć komputerowych (2%). Część osób apeluje także o zwiększenie

integracji słuchaczy oraz poprawę atmosfery panującej na uniwersytecie (5%). Niewielka grupa osób (2%) uważa,

że słuchacze UTW powinni bardziej sobie pomagać i angażować się społecznie.

Raport z badania opinii - Warszawa · 8 UTW Omega 197 77 39% ... 2 kwietnia Szkolenie badaczy...

Documents

Transcript of Raport z badania opinii - Warszawa · 8 UTW Omega 197 77 39% ... 2 kwietnia Szkolenie badaczy...