R 06-sprawiedliwość-1-2

41

Transcript of R 06-sprawiedliwość-1-2

Page 1: R 06-sprawiedliwość-1-2

cas_wymiarsprawiedl_1gkolor.psD:\ZLECENIA\C.A.SMITHA\okladka_wieziennictwo\cas_wymiarsprawiedl_1gkrzywe.cdr26 czerwca 2006 23:34:27

Color profile: Generic CMYK printer profileComposite Default screen

Page 2: R 06-sprawiedliwość-1-2

Raport o funkcjonowaniu wymiaru sprawiedliwo!ci w Polsce, Centrum im. Adama Smitha & Ius et Lex, Warszawa 2006, str. 1/40

RAPORT O FUNKCJONOWANIU

WYMIARU SPRAWIEDLIWO!CI W POLSCE

Raport pod kierunkiemJana A. Stefanowicza

Centrum im. Adama Smitha & Fundacja Ius et Lex

Warszawa 2006

Page 3: R 06-sprawiedliwość-1-2

Raport o funkcjonowaniu wymiaru sprawiedliwo!ci w Polsce, Centrum im. Adama Smitha & Ius et Lex, Warszawa 2006, str. 2/40

Copyright © 2006 by Centrum im. Adama Smitha i Fundacja Ius et Lex

Projekt graficzny ok"adkiMarek Chrostowski

ISBN 83-86885-88-2

Partnerzy

Centrum im. Adama Smitha jest pierwszym w Polsce i Europie !rodkowowschodniej, niezale#nym, nie zwi$zanym z #adn$ instytucj$ polityczn$ instytutem naukowo-badawczym, powo"anym w formie fundacji. Centrum za"o#one zosta"o 16 wrze%nia 1989 roku.

Misj$ Centrum jest badanie i dzia"anie na rzecz wolnego rynku zbudowanego na fundamencie wolno%ci i moralno%ci oraz wolnego i odpowiedzialnego spo"ecze&stwa.

22 czerwca 2006 roku Centrum im. Adama Smitha otrzyma"o tytu" Marki Wysokiej Reputacji w rankingu reputacji marek w Polsce „PremiumBrand”.

Centrum im. Adama Smitha, ! ul. Bednarska 16, 00-321 Warszawa " (22) 8284707 ! e-mail: [email protected]

Fundacja „Ius et lex” powsta"a w 2000 r. Celem fundacji jest:# wspomaganie i promowanie inicjatyw naukowych i o%wiatowych dotycz$cych polskiego prawa, # dzia"anie na rzecz realizacji za"o#e& pa&stwa prawa, # rozwój i europeizacja polskiego systemu prawa.12 marca 2004 r. fundacja „Ius et Lex” zosta"a wpisana na list' organizacji po#ytku publicznego.W zwi$zku z wyborem na stanowisko Rzecznika Praw Obywatelskich w lutym 2006 r. doktor Janusz Kochanowski zrezygnowa"

z funkcji prezesa. Na jego miejsce w kwietniu 2006 r. zosta" wybrany dotychczasowy cz"onek Rady Fundacji adwokat Jan A. Stefanowicz.

Ius et Lex, ! ul. Walecznych 34, 03-916 Warszawa, " & fax: (22) 6162553 ! e-mail: [email protected]

Page 4: R 06-sprawiedliwość-1-2

Raport o funkcjonowaniu wymiaru sprawiedliwo!ci w Polsce, Centrum im. Adama Smitha & Ius et Lex, Warszawa 2006, str. 3/40

Spis tre!ci

Wst"p - Justice delayed is Justice denied – Dr Janusz Kochanowski ................................................ 4Wprowadzenie do raportu – Jan A. Stefanowicz ................................................................................. 5

I. Sprawy w S#dach Powszechnych ................................................................................................. 71. Analiza ogólna ............................................................................................................................... 72. Sprawy karne ................................................................................................................................. 73. Sprawy o wykroczenia ................................................................................................................... 84. Mediacja w procesie karnym ......................................................................................................... 85. Sprawy cywilne ............................................................................................................................. 86. Sprawy ksi!g wieczystych ............................................................................................................. 97. Sprawy rodzinne i opieku"cze ....................................................................................................... 98. Sprawy z zakresu Prawa Pracy .................................................................................................... 109. Sprawy z zakresu Ubezpiecze" ................................................................................................... 1010. Sprawy gospodarcze .................................................................................................................... 1111. Nakazowe i upominawcze w sprawach gospodarczych .............................................................. 1112. Sprawy rejestrowe ....................................................................................................................... 12

II. SPRAWY W S$DACH ADMINISTRACYJNYCH ................................................................ 12

III. LICZBA S$DÓW, S%DZIÓW I SPRAW PRZYPADAJ$CYCH ......................................... 13

IV. WYMIAR KAR ........................................................................................................................... 13

V. WI%ZIENNICTWO .................................................................................................................... 14

VI. &CIGANIE /POLICJA ................................................................................................................ 15

VII. PRZEST%PCZO&' (WYBRANE PRZEST%PSTWA) .......................................................... 16

VIII. PRZEST%PSTWA SKARBOWE .............................................................................................. 18

IX. PRZEST%PCZO&' GOSPODARCZA ..................................................................................... 18

Raport zawiera nast"puj#ce tabele:I. Ewidencja spraw wed#ug dzia#ów prawa w s!dach powszechnych 2000/2004 ........................................ 19II. Ewidencja spraw wed#ug dzia#ów prawa w s!dach powszechnych 2003/2004 ....................................... 20III. Ewidencja spraw w s!dach powszechnych wed#ug dzia#ów prawa i instancyjno$ci ................................. 21IV. S!downictwo; zatrudnienie i wynagrodzenie w s!downictwie powszechnym w 2004 r. .......................... 24V. Liczba s!dów stan na 01.09.2005 r. ............................................................................................................ 25VI. Ewidencja spraw wed#ug dzia#ów prawa w s!dach powszechnych (wska%niki) ....................................... 26VII. Sprawy administracyjne NSA ..................................................................................................................... 26 VIII. Wojewódzkie s!dy administracyjne w 2004 r. ........................................................................................... 27IX. Wymiar i struktura kar ................................................................................................................................ 27X. Struktura kary grzywny .............................................................................................................................. 28XI. &redniookresowa obsada w s!dach w 2004 r. ............................................................................................ 29XII. Dochodzenie i $ledztwa wszcz'te i zako"czone i zawieszone, wynik post'powania w latach 2000 i 2004 30XIII. Wybrane przest'pstwa(1) ........................................................................................................................... 31XIV. Wybrane przest'pstwa(2) ........................................................................................................................... 33XV. 10 najcz'$ciej wyst'puj!cych przest'pstw(1) ............................................................................................ 35XVI. 10 najcz'$ciej wyst'puj!cych przest'pstw(2) skuteczno$( ........................................................................ 36XVII. Efektywno$( $cigania/wykrywania 2000 ................................................................................................... 37XVIII. Efektywno$( $cigania/wykrywania 2004 ................................................................................................... 38

Katarzyna Chrostowska
Page 5: R 06-sprawiedliwość-1-2

Raport o funkcjonowaniu wymiaru sprawiedliwo!ci w Polsce, Centrum im. Adama Smitha & Ius et Lex, Warszawa 2006, str. 4/40

Justice delayed is justice denied

Bez wymiaru sprawiedliwo$ci sama sprawiedliwo$( pozostaje, zarówno dla obywateli jak i dla organów w#adzy, zaledwie has#em. Historia zna zarówno przyk#ady dobrego prawa, niweczonego przez %le funkcjonuj!cy wymiar sprawiedliwo$ci, jak i prawa niegodziwego, którego szkodliwe oddzia#ywanie podlega#o korekturom za spraw! aktów stosowania prawa.

Pa"stwo prawne ujawnia si' z perspektywy obywatela w mniejszym stopniu poprzez jako$( regulacji prawnych, w wi'kszym za$, gdy obywatel zwraca si' ze skarg! do s!du administracyjnego, gdy domaga si' rozpatrzenia swej sprawy przez s!d, wreszcie gdy wraz z rodzin! czuje si' bezpieczny w miejscu swego zamieszkania, aktywno$ci zawodowej, gdy podró)uje i sp'dza czas wolny; gdy wie, )e policja dzia#a sprawnie, a winni narusze" prawa ponosz! zas#u)on! kar'.

„Raport o funkcjonowaniu wymiaru sprawiedliwo$ci w Polsce”, sporz!dzony przez Fundacj' Ius et Lex oraz Centrum im. Adama Smitha dostarcza ca#o$ciowych danych za lata 2000-2004. Jest to mo)liwe dzi'ki uj'ciu, które s#usznie z punktu widzenia analizy funkcjonowania wymiaru sprawiedliwo$ci w Rzeczypospolitej Polskiej, obejmuje zainteresowaniem badawczym nie tylko s!dy powszechne i administracyjne, ale tak)e dzia#alno$( policji oraz wi'ziennictwo.

Szczegó#owe dane dotycz!ce s!dowego wymiaru sprawiedliwo$ci potwierdzaj! wi'kszo$( obaw, wywo#ywanych przez fragmentaryczne relacje medialne. Najwi'kszym problemem polskiego s!downictwa jest z perspektywy obywatela jego niska wydajno$(. Wprawdzie wprowadzenie wojewódzkich s!dów administracyjnych w 2004 roku pozwoli#o zmniejszy( zaleg#o$ci w rozpoznawaniu spraw administracyjnych do poziomu z roku 2000, ale ilo$( spraw stale wzrasta. Podobnie jest w sprawach karnych, w których - co nale)y odnotowa( z )alem - nie wzrasta znacz!co korzystanie z przewidzianych prawem alternatywnych metod rozwi!zywania sporów, zw#aszcza poprzez si'ganie po mediacj' jako $rodek sprawiedliwo$ci naprawczej.

W pa"stwie prawnym - zgodnie z art. 45 Konstytucji RP - ka)dy ma prawo do sprawiedliwego i jawnego rozpatrzenia sprawy bez nieuzasadnionej zw#oki przez w#a$ciwy, niezale)ny, bezstronny i niezawis#y s!d. Warto zastanowi( si' w $wietle Raportu, czy przewlek#o$(, b'd!ca zmor! polskiego s!downictwa, tak cz'sto podkre$lan! przez Europejski Trybuna# Praw Cz#owieka w Strasburgu, nie niweczy tego prawa.

Pa"stwo kieruj!ce si' prawem to dla obywatela przede wszystkim pa"stwo bezpieczne, w którym przest'pstwo karane jest bezwzgl'dnie i szybko. Z Raportu wynika, )e w niechlubnym rankingu przest'pstw pierwsze trzy miejsca zajmuj! kradzie) z w#amaniem, kradzie) oraz oszustwo. Z punktu widzenia struktury kar orzekanych przez polskie s!dy, w Raporcie zwraca uwag' stosunkowo ma#y wzrost liczby kar bezwzgl'dnego pozbawienia wolno$ci, t.j. o 20% w 2003 r. w stosunku do roku 1990 i 2000, na tle du)ego wzrostu kar pozbawienia wolno$ci z warunkowym zawieszeniem, gdzie wzrost jest ponad czterokrotny.

Paradoksem, odnotowanym przez Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich jest potwierdzane przez Raport przeludnienie w wi'zieniach, utrzymuj!ce si' na poziomie 16-18% w stosunku do ogólnej pojemno$ci jednostek penitencjarnych.

Obywatele oczekuj! tak)e pa"stwa przyjaznego i uczciwego. Tymczasem w 2004 roku - jak wynika z Raportu - skierowanie wniosku do prokuratora o zatwierdzenie lub sporz!dzenie aktu oskar)enia w zwi!zku z przest'pstwem „p#atnej protekcji” (art. 230 kk), mia#o miejsce jedynie 76 razy, a jest to jedno z trzech przest'pstw o najwi'kszej dynamice wzrostu.

Rozpoznanie sytuacji jest zawsze pierwszym krokiem do podj'cia dzia#a" naprawczych. Z wdzi'czno$ci! przyjmuj!c analizy twórców Raportu, wypada mie( nadziej', )e jego recepcja prze#o)y si' na popraw' funkcjonowania polskiego wymiaru sprawiedliwo$ci.

Dr Janusz KochanowskiRzecznik Praw Obywatelskich

Page 6: R 06-sprawiedliwość-1-2

Raport o funkcjonowaniu wymiaru sprawiedliwo!ci w Polsce, Centrum im. Adama Smitha & Ius et Lex, Warszawa 2006, str. 5/40

Wprowadzenie do raportu

Raport jest owocem wielomiesi'cznej wspólnej pracy Centrum im. Adama Smitha i Fundacji Ius et Lex. Zgromadzono obszerny materia# badawczy, pierwszy raz w Polsce tak przekrojowo zakre$lono tematyk' badania. Uzyskano niezwykle szeroki obraz funkcjonowania wymiaru sprawiedliwo$ci.

Raport obejmuje funkcjonowanie wymiaru sprawiedliwo$ci na poziomie $cigania, oskar)ania i karania. Zawiera dane w zakresie spraw:– karnych, cywilnych,– o wykroczenia,– cywilnych w tym ksi!g wieczystych,– rodzinnych i opieku"czych,– z zakresu prawa pracy i ubezpiecze" spo#ecznych,– gospodarczych,– skarbowych.

Analiza obejmuje równie) funkcjonowanie s!downictwa administracyjnego. Ukazuje efekt wprowadzenia S!downictwa Administracyjnego na poziomie wojewódzkich s!dów administracyjnych. Na podstawie zebranych danych uda#o si' ustali(, )e wprowadzenie tych w#a$nie s!dów pozwoli#o na zmniejszenie zaleg#o$ci w s!downictwie administracyjnym.

Zaleg#o$ci s! jedn! z najwi'kszych bol!czek polskiego s!downictwa.Szybko$( post'powania s!dowego to wszak niezwykle wa)na kwestia zarówno w wymiarze s!downictwa

karnego jak i cywilnego. Szybko$( post'powania stanowi jeden z podstawowych postulatów $rodowiska gospodarczego. Stan „zawieszenia” sprawy w s!dzie to jak wskazuje praktyka )ycia gospodarczego stan najbardziej uci!)liwy dla obrotu gospodarczego.

Autorzy raportu zebrali dane które pozwoli#y m.in. na ukazanie tzw. wska%nika pozosta#o$ci w zakresie funkcjonowania polskiego wymiaru sprawiedliwo$ci.

Pozwoli#o to na szczegó#owe przedstawienie tych obszarów gdzie ten problem si' pog#'bia, ale równie) tych w których wieloletnie zaleg#o$ci zostaj! stopniowo usuwane. W#a$nie w wymiarze s!downictwa gospodarczego obserwowane jest usuwanie wieloletnich zaleg#o$ci.

Wa)nym przedmiotem analizy sta#a si' równie) instytucja mediacji wprowadzona do polskiego prawa karnego w 1997 roku.

Jak wynika z zebranego materia#u instytucja ta w praktyce si' nie przyj'#a i nadal nie jest stosowana w szerszym wymiarze. W 2004 roku skorzystano z niej tylko w 0,74% sprawach (z ogó#u wniesionych aktem oskar)enia).

Autorzy raportu wskazali równie) na brak danych co do liczby spraw, w których s!d lub prokurator wyst!pi# o zgod' na skierowanie sprawy do przeprowadzenia post'powania mediacyjnego, a pokrzywdzony lub oskar)ony nie wyrazili zgody (sprzeciwili si') oraz w ilu sytuacjach s!d lub prokurator nie skierowa# sprawy do mediacji pomimo wniosku pokrzywdzonego i oskar)onego.

W raporcie mo)na znale%( szczegó#owe dane na temat liczby s!dów, s'dziów w Polsce, zawarto równie) dane o liczbie spraw przypadaj!cych na poszczególne wydzia#y s!dów polskiego wymiaru sprawiedliwo$ci.

Raport zawiera równie) dane dotycz!ce ob#o)enie sprawami s'dziów na poziomie S!dów Rejonowych. Autorzy ustalili dane, które umo)liwi#y okre$lenie ilo$ci spraw przypadaj!cych na poszczególnych s'dziów z uwzgl'dnieniem podzia#u na wydzia#y.

Jak wynika z zebranych materia#ów najbardziej obci!)eni wp#ywem nowych spraw s! s'dziowie Wydzia#ów Gospodarczych, a tak)e wydzia#ów cywilnych.

Po raz pierwszy zebrano dane na temat obci!)enia sprawami pracowników policji. Przyjmuj!c zatrudnienie policjantów ogó#em, okaza#o si', )e na 1-go policjanta w 2004 r. przypada#y $rednio 13,8 sprawy, a w 2000 r. 11,9 sprawy.

Natomiast licz!c na jednego funkcjonariusza s#u)by kryminalnej prowadzone $ledztwa i dochodzenia przypada#o do prowadzenia w 2004 r. 45,3 spraw, a w 2000 r. 41,7 spraw.

Na szczególn! uwag' zas#uguje nowatorskie wybranie katalogu 70 przest'pstw z Polskiego Kodeksu Karnego i w oparciu o ten katalog ustalenie 10 najcz'$ciej pope#nianych przest'pstw w Polsce. W praktyce najbardziej dolegliwych przest'pstw.

Wystarczy wymieni(, )e 3 najcz'$ciej rejestrowane przest'pstwa to kradzie) z w#amaniem - art. 279 kk; kradzie) - art. 278 kk; oszustwo - art. 286 kk.

Page 7: R 06-sprawiedliwość-1-2

Raport o funkcjonowaniu wymiaru sprawiedliwo!ci w Polsce, Centrum im. Adama Smitha & Ius et Lex, Warszawa 2006, str. 6/40

Jak okaza#o si' wybrany katalog 70 przest'pstw (przest'pstwa przeciwko )yciu i zdrowiu, wolno$ci, obyczajno$ci, rodzinie, czci i nietykalno$ci, porz!dkowi publicznemu i mieniu) stanowi# w 2000 roku 72,41%, a w 2004 roku 61,55% ogó#u zarejestrowanych przez Policj' spraw.

Autorzy raportu przyjrzeli si' równie) szeroko rozumianej efektywno$ci Polskiego wymiaru sprawiedliwo$ci. Ustalono, )e najwy)sz! efektywno$( odnotowano w przypadku przest'pstw przeciwko funkcjonariuszom publicznym (g#ównie policja) tj.: – art. 222 § 1 - naruszenie nietykalno$ci funkcjonariusza - w 2000 r. 89% (na 1 458 post'powa"

1 300 zako"czonych efektywnie), a w 2004 r. 90% (na 1 745 post'powa" 1 536 zako"czonych efektywnie),

– art. 226 § 1 - zniewa)enie funkcjonariusza - w 2000 r. 88% (na 2 130 zako"czonych 1 878 efektywnie), a w 2004 r. 89% (na 3 620 post'powa" 3 202 zako"czonych efektywnie)

– art. 223 - czynna napa$( na funkcjonariusza 85% w 2000 r. (na 384 zako"czonych 325 efektywnie), a w 2004 r. na trzecim miejscu jest naruszenie nietykalno$ci art. 217 - 82% ( na 1 230 post'powa" zako"czonych 1 006 efektywnie).Najni)sz! efektywno$( odnotowano zanotowano w przypadku:

– kradzie)y z w#amaniem art. 279, - 9,4% w 2000 r. (na 387 256 post'powa" 35 954 zako"czonych efektywnie), a w 2004 r. 8,3% (na 291 203 post'powa" 24 118 zako"czonych efektywnie),

– zaboru pojazdu art. 289 - 9,5% w 2000 r. (na 18 356 post'powa" 1 746 zako"czonych efektywnie), a w 2004 r. 9,3% (na 10 891 post'powa" 1 016 zako"czonych efektywnie)

– kradzie)y - art. 278 - 14% w 2000 r. (na 213 783 post'powania 30 366 zako"czonych efektywnie), a w 2004 r. 15% (na 250 323 post'powa" 37 597 zako"czonych efektywnie).W raporcie zebrano szczegó#owe dane na temat orzekanych w Polsce kar:

– ograniczenia wolno$ci– grzywny samoistnej– grzywny wymierzonej obok kary pozbawienia wolno$ci– bezwzgl'dnego pozbawienia wolno$ci– pozbawienia wolno$ci z warunkowym zawieszeniem wykonania

Jak wynika z danych najcz'$ciej wymierzana jest w Polsce kara pozbawienia w wolno$ci z warunkowym zawieszeniem wykonania kary.

Raport zawiera równie) dane na temat struktury orzekanej kary grzywny w Polsce i ukazuje, )e najcz'$ciej zawiera si' ona w kwocie od 301 do 1000 z#.

Autorzy raportu zdo#ali równie) zgromadzi( dane na temat samej kary pozbawienia wolno$ci i praktyki wymiaru owej kary w Polsce.

Najcz'$ciej ów wymiar kary zawiera si' w okresie od 6 miesi'cy do 2 lat pozbawienia wolno$ci. Z uwagi na niezwykle wa)n! problematyk' korupcji raport szczegó#owo analizuje to zagadnienie.W przypadku przest'pstwa p#atnej protekcji - art. 230 kk skierowaniem wniosku do prokuratora o zatwierdzenie

lub sporz!dzenie aktu oskar)enia zako"czy#o si' w 2000 roku tylko 14 spraw, a w 2004 roku - 76 spraw. To nadal niezwykle ma#o. Jednak dynamika wzrostu w$ród wszystkich analizowanych w raporcie okaza#a si' najwi'ksza. Ponadto autorzy raportu zebrali dane na temat najwy)szej dynamiki wzrostu w zakresie zarejestrowanych (ujawnionych) w latach 2000-2004 przest'pstw. I tak znalaz#y si' tam nast'puj!ce kategorie:– rozpijanie (art. 208) - o 146,25% (z 240 w 2000 r. do 591 w 2004 r.)– zmuszanie $wiadka (art. 245) - o 130,38% (z 520 w 2000 r. do 678 w 2004 r.)a tak)e uj'te ca#o$ciowo:– korupcja, przekupstwo, p#atna protekcja (art. 228 § 1-6, 229 § 1-5, 230) - o 103,9% (z 644 w 2000 r. do 1 313 w 2004 r.)

Przedstawione powy)ej dane to tylko fragment przygotowanego Raportu. Wieloaspektowo$( nowego podej$cia i wielomiesi'czna wspólna praca Centrum Adama Smitha i Fundacji Ius et Lex pozwoli#a na opracowanie tych niezwykle ciekawych danych oraz przygotowanie tego Raportu.

Jan A. StefanowiczPrezes Fundacji Ius et Lex oraz

Przewodnicz!cy Komisji Prawa GospodarczegoCentrum im. Adama Smitha

Page 8: R 06-sprawiedliwość-1-2

Raport o funkcjonowaniu wymiaru sprawiedliwo!ci w Polsce, Centrum im. Adama Smitha & Ius et Lex, Warszawa 2006, str. 7/40

I. SPRAWY W S$DACH POWSZECHNYCH

1. ANALIZA OGÓLNA

1. W roku 2004 r. w s!dach powszechnych zarejestrowano 9 728 822 spraw i jest ten wp#yw wi'kszy o 2,2% spraw w stosunku do roku 2003, w którym zarejestrowano 9 521 339 spraw i o 32,4% w stosunku do roku 2000, w którym zarejestrowano wp#yw spraw w liczbie 7 414 518. Mo)emy zaobserwowa( regularny wzrost wp#ywu spraw do s!dów powszechnych.

2. Rozpatrzono w 2004 r. 10 116 016 spraw, czyli o 4,5% wi'cej ni) w roku poprzednim (9 679 823) i o 37,2% wi'cej ni) w roku 2000.

3. W roku 2000 do za#atwienia pozosta#o 1 824 153 spraw, w 2003r. 2 122 222 spraw, natomiast w 2004 r. 1 743 542. Mo)na zauwa)y(, )e z roku 2000 na 2003 zaleg#o$ci w za#atwieniu spraw wzros#y o 16,3%, natomiast zaleg#o$ci znacznie zmniejszy#y si' z roku 2003 na 2004 o 17,8%. Ogólny wska%nik pozosta#o$ci wynosi 2.2 miesi!ce.

2. SPRAWY KARNE

1. W 2004 r. do wszystkich s!dów wp#yn'#o #!cznie 2 126 324 spraw karnych, czyli o 4,9% wi'cej ni) w roku poprzednim 2003 i o 96,7% spraw ni) w roku 2000 r. Widoczna jest tendencja zwy)kowa w stosunku do lat poprzednich. W 2000 r. ewidencja nie obejmuje przejmowanych spraw z kolegiów d/s wykrocze".

Rozpatrzono w 2000 roku 1 048 616 spraw, 2 027 246 spraw w 2003 roku i 2 126 327 w roku 2004. Mo)na zaobserwowa( w 2004 zwi'kszenia rozpatrzonych spraw o 5,5% w stosunku do 2003 oraz wzrost rozpatrzonych spraw o 100,8 w stosunku roku 2000. Pozosta#o do rozpatrzenia w 2004 roku 433 152 spraw karnych, czyli o 12% (59 151) mniej ni) w roku poprzednim. Wska%nik pozosta#o$ci wynosi 2,4 miesi!ce.

2. W s!dach apelacyjnych w porównaniu z 2000 r. nast!pi# wzrost wp#ywu z 21 165 do 25 539 spraw w porównaniu do roku 2004 tj. o 20,7% , natomiast z roku 2003 na 2004 nast!pi# spadek o 5,9% wp#ywu spraw.

Za#atwiono w 2004 r. 25 862 spraw, czyli o 23,7% (1 216) wi'cej spraw ni) w roku 2000 r. , w stosunku do roku 2003 nast!pi# spadek ilo$ci za#atwionych spraw z 27 164 do 25 862 w roku 2004 o 4,8%.

Pozosta#o do za#atwienia w 2004 r. 1 997spraw, czyli o 16,8% mniej ni) w roku poprzednim. Porównuj!c do roku 2000 zaleg#o$( w roku 2004 zwi'kszy#a si' 10,1%.

3. Natomiast w roku 2004 do s!dów okr'gowych wp#yn'#o #!cznie 326 260, czyli o 5 439 spraw wi'cej ni) w 2003r i o 86 083 spraw wi'cej ni) w 2000r .

Rozpoznano 331 478 spraw, a wi'c o 12 577 spraw wi'cej ni) w 2003 r. i o 94 120 spraw wi'cej ni) w 2000 r. Pozosta#o w 2004 r. do rozpoznania 36 025 spraw, czyli o 12,8% ( 5 293) spraw mniej ni) w 2003 r. ,

a w porównaniu do 2000 r. o 5 593 (18,4%) spraw wi'cej. Do s!dów okr'gowych w pierwszej instancji w 2004 r. wp#yn'#o 9 439 spraw karnych, natomiast w roku

2000 wp#yn'#o 9 718 spraw, czyli w 2004 r. nast!pi# spadek o 2,4% (229), natomiast spraw w drugiej instancji w 2004 r. wp#yn'#o 316 821, czyli o 86 362 wi'cej ni) 2000 r. , co oznacza wzrost o 37,5%.

4. Do s!dów rejonowych #!cznie wp#yn'#o w 2004 r. 1 777 528 spraw, wi'cej ni) w 2003r. o 5,7% (95 258) spraw karnych i o 116,5% (954 728) wi'cej tych spraw ni) w roku 2000. Wida( wyra%nie tendencj' do zwi'kszenia si' wp#ywów spraw karnych do s!dów rejonowych.

Rozpoznano #!cznie 1 828 655 spraw karnych w 2004 r. czyli o 6% wi'cej ni) w roku poprzednim. Wzrost ilo$ci rozpoznanych spraw mo)na równie) zaobserwowa( w stosunku do roku 2000, gdzie rozpoznano 790 356 spraw, czyli o 131,4% mniej ni) w roku 2004. Uwidacznia si' tu tendencja zwy)kowa.

Spraw pozosta#ych do rozpatrzenia w roku 2000 by#o o 83,2% wi'cej ni) w roku 2004, ale ju) w roku 2003 liczba spraw pozosta#ych do za#atwienia zmniejszy#a si' z 448 591 spraw na 395130 w roku 2004, czyli o 11,9%.

Wska%nik pozosta#o$ci na koniec 2004 r. wyniós# 2,7 miesi'cy.

Page 9: R 06-sprawiedliwość-1-2

Raport o funkcjonowaniu wymiaru sprawiedliwo!ci w Polsce, Centrum im. Adama Smitha & Ius et Lex, Warszawa 2006, str. 8/40

3. SPRAWY O WYKROCZENIA

1. W 2004 r. do s!dów rejonowych wp#yn'#o 413 931 spraw o wykroczenia, natomiast w roku 2003 tych spraw wp#yn'#o 438 276, co stanowi o spadku wp#ywów o 5,6%. Spraw za#atwionych w sadach rejonowych zosta#o 447 004 w roku 2004, czyli o 47 302 mniej spraw ni) w roku 2003, co oznacza spadek o 9,6%. W roku 2000 nie by#o jeszcze rejestracji rozpoznawania wykrocze" przez s!dy powszechne. W 2004 r. pozosta#o do rozpoznania 90 849 spraw o wykroczenia, natomiast w 2003 r. pozosta#o$( wynosi#a 123 806 spraw, co stanowi o spadku zaleg#o$ci w roku 2004 o 26,6% (32 957).

4. MEDIACJA W PROCESIE KARNYM

Sprawiedliwo$( naprawcza jest realizowana przez instytucj' mediacji. Instytucj' mediacji do polskiego prawa karnego wprowadzono nowymi ko dyfikacjami karnymi z 1997 r., które zacz'#y obowi!zywa( z dniem 1 wrze$nia 1998 r. Pocz!tkowo mediacj' mo)na by#o prowadzi( tylko w toku post'powania przygotowawczego oraz w post'powaniu s!dowym - przy wst'pnej kontroli oskar)enia. Takie uregulowanie prawne powodowa#o, )e mediacj' mo)na by#o stosowa( w ograniczonym zakresie. Ustaw! z dnia 10 stycznia 2003 r. o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. Nr 17, poz. 155) mediacja zosta#a wprowadzona do cz'$ci ogólnej k.p.k., jako przepisy art. 23a. Zmiana ta skutkowa#a wprowa dzeniem mediacji na ka)dym etapie post'powania s!dowego.

W 1998 r. po raz pierwszy zastosowano mediacj' w 18 sprawach, a w 2004 r. w 3 967, a wi'c tylko w 0,74% spraw ogó#em wniesionych aktów oskar)enia. Oznacza to, )e w praktyce instytucja ta nie przyj'#a si', nie jest stosowana. Brak danych co do liczby spraw, w których s!d lub prokurator wyst!pi# o zgod' na skierowanie sprawy do przeprowadzenia post'powania mediacyjnego, a pokrzywdzony lub oskar)ony nie wyrazili zgody (sprzeciwili si') oraz w ilu sytuacjach s!d lub prokurator nie skierowa# sprawy do mediacji pomimo wniosku pokrzywdzonego i oskar)onego.

5. SPRAWY CYWILNE

1. Do wszystkich s!dów cywilnych w 2004 r. #!cznie wp#yn'#o 4 973 732 spraw cywilnych, czyli o 4,1% wi'cej ni) w roku 2003, gdzie wp#yw spraw wynosi# 4 777 412, oraz o 27,4% wi'cej spraw ni) w roku 2000. Mo)emy zaobserwowa( regularne zwi'kszenie si' wp#ywów spraw do s!dów cywilnych.

Rozpoznano #!cznie w 2004 r. 5 154 923 spraw. Nast!pi# wzrost spraw rozpoznanych o 5,5% w stosunku do roku 2003, gdzie liczba spraw rozpoznanych wynios#a 4 869 785. Wzrost jest równie) widoczny, je$li chodzi o rok 2000, wówczas ilo$( spraw rozpoznanych wynios#a 3 963 496. Ilo$( spraw rozpoznanych w 2004 r. w stosunku do roku 2000 wzros#a o 1 191 427 spraw, czyli o 30,1%.

Pozosta#e sprawy do rozpatrzenia to w 2000 roku 1 018 510 spraw, w 2004 ta zaleg#o$( spad#a do 847 940 spraw pozosta#ych do rozpoznania, co stanowi spadek zaleg#o$ci o 17,1%.

Wska%nik pozosta#o$ci spraw cywilnych na koniec 2004 r. wyniós# 2 miesi!ce.

2. W s!dach apelacyjnych w porównaniu z 2000 rokiem nast!pi# wzrost wp#ywów o 40,9% w roku 2004 oraz wzrost wp#ywów o 9,6% w 2003r. w sprawach cywilnych.

Na 22 729 wp#ywów spraw w 2000 r. 7 759 spraw stanowi#y apelacje za$ 8 632 za)alenia, natomiast w roku 2004 na 32 031 wp#ywów, 11 604 z nich stanowi#y apelacje, a 15 280 to za)alenia.

W 2004 r. rozpatrzono 31 986 spraw cywilnych, o 3 036 wi'cej ni) w roku 2003, co stanowi wzrost o 10,5%, równie) porównuj!c rok 2004 z 2000 mo)na zauwa)y( wzrost spraw rozpatrzonych o 41,02%.

Ilo$( spraw pozosta#ych do rozpatrzenia w 2004 r. wynios#a 5 476, czyli zaleg#o$( wzros#a w porównaniu z rokiem 2000, gdzie ta zaleg#o$( wynosi#a 4 022, czyli nast!pi# wzrost o 36,2%. Podobna tendencja zachowuje si' w roku 2003, gdzie nast'puje minimalny wzrost zaleg#o$ci w 2004 r. o jedyne 0,6%.

3. W s!dach okr'gowych wp#yn'#o w 2004 r. 327 837 spraw cywilnych, w tym w pierwszej instancji 214 406 spraw i 113 431 w drugiej instancji. Wp#yw ten w porównaniu do roku 2000 jest wi'kszy o 26,6% i o 19,4% (53 319) wi'kszy ni) w roku 2003.

W s!dach okr'gowych rozpatrzono 299 108 spraw, czyli o 11,8% (31 513) wi'cej ni) w roku 2003 i o 18,8% (47 428) ni) w roku 2000.

Page 10: R 06-sprawiedliwość-1-2

Raport o funkcjonowaniu wymiaru sprawiedliwo!ci w Polsce, Centrum im. Adama Smitha & Ius et Lex, Warszawa 2006, str. 9/40

Ilo$( sprawy pozosta#ych do za#atwienia w tych s!dach zwi'kszy#a si', gdy) zaleg#o$ci w 2004 r. wynios#a 129 642 spraw nie rozpatrzonych, a w 2003 liczba tych spraw wynosi#a 101 077, czyli nast!pi# wzrost zaleg#o$ci o 28,3%.

Wska%nik pozosta#o$ci na koniec 2004 r. to 4,7 miesi!ce.

4. W s!dach rejonowych wp#yw spraw w 2004 r. prezentuje si' nast'puj!co: ogó#em wp#yn'#o 4 613 864 spraw, w tym najwi'ksz! ilo$( spraw jakie mo)emy wyró)ni( to sprawy z zakresu ksi!g wieczystych (2 493 833), sprawy nakazowe i upominawcze (931 072). Wp#yw ten jest wi'kszy o 3,1% (140 202) ni) w roku 2003 i o 27,4% (992 639) ni) w roku 2000.

Spraw rozpatrzonych w 2004 r. zosta#o 4 823 829, czyli o 5,5% (250 589) wi'cej ni) w roku poprzednim i wi'cej ni) w roku 2000 o 30,8% (1 134 694).

Dodatkowym plusem jest znaczny spadek zaleg#o$ci s!du w 2004 r., gdy) ilo$( spraw pozosta#ych do rozpatrzenia znacznie spad#a, o 22,2% (203 176) w roku 2003, jak równie) w 2000 r., gdzie zaleg#o$( by#a wy)sza o 22,6% w stosunku do 2004 r. Oznacza to, )e efektywno$( tych s!dów znacznie wzros#a.

Wska%nik pozosta#o$ci na 2004 r. to 1,9 miesi!ce.

(szczegó!owe dane zawieraj" tabele I, II i III)

6. SPRAWY KSI$G WIECZYSTYCH

1. W roku 2004 do s!dów rejonowych wydzia#ów ksi!g wieczystych wp#yn'#o 2 493 833 spraw, natomiast w roku 2000 wp#yw wynosi# 2 107 207 spraw, co stanowi o wzro$cie wp#ywów o 18,3% (386 626).

W roku 2004 rozpoznano 2 533 420 spraw, o 330 242 spraw wi'cej ni) w 2000 r., co oznacza zwi'kszenie rozpoznania spraw o 15%.

Ilo$( spraw pozosta#ych do rozpoznania w 2004 r. wynios#a 324 032, natomiast w 2000 r. by#a równa liczbie 577 011 spraw, czyli nast!pi# spadek o 43,8%.

Wska%nik pozosta#o$ci na koniec 2004 r. w tych s!dach wynosi 1,6 miesi!ce.

2. Na podstawie danych mo)emy zauwa)y(, )e wi'kszo$( wp#ywów, je$li chodzi o sprawy cywilne stanowi! sprawy z zakresu ksi!g wieczystych.

Dynamika wp#ywów spraw z zakresu ksi!g wieczystych wynosi 118,3%.

(szczegó!owe dane zawiera tabela III)

7. SPRAWY RODZINNE I OPIEKU(CZE

1. Ogó#em do s!dów rodzinnych wp#yn'#o w 2004r 988 649 spraw, a w roku poprzednim 981 440 spraw, czyli nast!pi# wzrost o 0,7%. Porównuj!c rok 2004 do roku 2000 mo)na zaobserwowa( wzrost wp#ywów o 6,8% (63 180) w roku 2004.

W 2004 r. rozpoznano 1 009 427 spraw s!dach rodzinnych, czyli o 90 162 sprawy wi'cej ni) w roku 2000, a wi'c nast!pi# wzrost rozpoznania spraw o 9,8% i wi'cej o 2,8% ni) w roku 2003.

Pozosta#o$( w 2004 r. wynosi# 94 772 spraw pozosta#ych do rozpatrzenia, natomiast w 2000 r. ilo$( tych spraw by#a równa 113 098, czyli pozosta#o$( spraw do za#atwienia zmniejszy#a si' o 16,2% (18 326).

Wska%nik pozosta#o$ci na koniec 2004 r. w tych s!dach wynosi 1,2 miesi!ce.

2. W s!dach okr'gowych wp#ywy wynosi#y w 2004 r. 129 085 spraw, czyli o 65,1% (53 319) wi'cej ni) w roku 2000. Rozpatrzono w roku 2004 104 692 spraw rodzinnych, czyli wi'cej o 34,5% ni) w roku 2000, gdy) ilo$( rozpatrzonych spraw wynosi#a 77 855.

Pozosta#o$( w roku 2004 wynosi#a 71 920 spraw, a zwi'kszy#a si' o 71,02% w stosunku do roku 2000, gdzie liczba spraw nie za#atwionych wynosi#a 42 052.

Wska%nik pozosta#o$ci na koniec 2004 r. w tych s!dach wynosi 6,7 miesi!ce.

Page 11: R 06-sprawiedliwość-1-2

Raport o funkcjonowaniu wymiaru sprawiedliwo!ci w Polsce, Centrum im. Adama Smitha & Ius et Lex, Warszawa 2006, str. 10/40

3. W s!dach rejonowych nie odnotowano znacznego wzrostu wp#ywów, gdy) odnotowano je w wysoko$ci 988 649 wp#ywów w 2004 r., a w porównaniu do roku 2000 wzros#y one o jedyne 6,8%. Rozpatrzono z tego w 2004 roku, 1 009 427 spraw, wi'cej o 9,8% ni) w roku 2000. W odró)nieniu do s!dów okr'gowych w s!dach rejonowych znacznie spad#a pozosta#o$( na rok nast'pny, gdy) zmala#a o 16,2% na koniec 2004 r. w porównaniu do pozosta#o$ci na koniec 2000 r..

8. SPRAWY Z ZAKRESU PRAWA PRACY

1. Liczba wszystkich spraw z zakresu prawa pracy wniesionych do s!dów w 2004 r. wynosi 326 056, natomiast spraw wniesionych 2000 roku wynosi 252 371, co stanowi wzrost o 29,2%, natomiast liczba spraw wniesionych w 2003r. wynosi 401 122 , co stanowi o zmniejszeniu si' liczby spraw wniesionych na prze#omie tych lat o 18,7% (75 066).

Rozpatrzono w 2004 r. 357 436 spraw, czyli o 120 282 spraw wi'cej ni) w 2000 roku, co stanowi o wzro$cie o 50,7%, natomiast w roku 2003 rozpatrzono tych spraw 374 001, czyli o 4,4% wi'cej ni) w roku 2004, gdzie rozpatrzono ich tylko 357 436.

Pozosta#o na koniec do rozpatrzenia 2004 r. 98 661 spraw, czyli o 22% mniej ni) w roku poprzednim co oznacza, )e zaleg#o$( zmala#a.

2. Wp#yw spraw z zakresu prawa pracy do s!dów apelacyjnych wyniós# 2 015 w roku 2004 i niewiele mniej w roku 2003 tzn. 1 965. Za#atwiono w 2004 r. 1962 spraw, czyli o 2,1% mniej ni) w roku 2003. Pozosta#o do rozpatrzenia w 2004 r. 324 spraw tzn. 19,4% wi'cej do rozpatrzenia ni) rok wcze$niej, co oznacza, )e zaleg#o$( wzros#a.

3. W s!dach okr'gowych wp#yn'#o 41 671 w 2004 roku o 10 861 spraw wi'cej ni) w roku 2003, z czego rozpatrzono 38 341 spraw, wi'cej o 10 501(37,7%). Ilo$( spraw pozosta#ych do rozpatrzenia wzros#a z 10 465 w 2003 do wysoko$ci 13 774 w 2004 r., czyli nast!pi# wzrost zaleg#o$ci o 31,6%.

4. W s!dach rejonowych wp#ywy spraw z zakresu prawa pracy wynios#y w 2004 r. 282 370 spraw, natomiast w 2003 roku 368 347 spraw, co oznacza, )e wp#ywy zmala#y o 23% (85 977). Rozpoznano w 2004 r. 317 133 spraw, czyli o 27 024 mniej ni) w roku 2003, co $wiadczy o spadku spraw rozpatrzonych o 7,9%. Analogicznie pozosta#o$( równie) si' zmniejszy#a w 2004 r. o 27,4%. W roku 2003 wynosi#a 116 402, natomiast w roku 2004 84 563 spraw do rozpoznania.

Wska%nik pozosta#o$ci na koniec 2004 r. wyniós# 3,6 miesi!ce.

9. SPRAWY Z ZAKRESU UBEZPIECZE( SPO)ECZNYCH

1. W roku 2004 ogó#em wniesiono 296 810 spraw, rozpoznania ogó#em 307 807 spraw, a pozosta#o do rozpoznania ogó#em 153 726 spraw.

Z porównania z rokiem 2000 wynika tendencja spadkowa, zarówno co do wnoszenia spraw do tych s!dów, jak i co do powsta#ych zaleg#o$ci w rozpoznaniu. Wp#yw spraw do s!dów z zakresu ubezpiecze" spo#ecznych spad# o 18,7%, natomiast procent rozpoznanych spraw w stosunku do roku 2000 wzrós# o jedyne 0,01%. Spraw pozosta#ych do rozpoznania pozosta#o w roku 2004 o 27,5 mniej ni) w roku 2000.

2. Do s!dów apelacyjnych natomiast w roku 2004 wp#yn'#o 35 722 spraw, natomiast 2000 wp#yn'#o 22 475 spraw, czyli wp#ywy w 2004 r. zwi'kszy#y si' o 58,9%.

Rozpoznano w 2004 r. 33 774 spraw, czyli o 79,2% wi'cej ni) w roku 2000. Pozosta#o$( w roku 2004 wzros#a do 26 311 spraw w stosunku do 2000 r., czyli o 169,6%.

3. Do s!dów okr'gowych wp#yn'#o w 2004 roku 206 100 spraw, czyli mniej ni) w roku 2000 o 39,8%, gdy) wp#yw w 2000 roku wynosi# 342 527. W 2004 rozpoznano 211 056 spraw, tak)e mniej w porównaniu do roku 2000, gdzie rozpoznano 288 937, czyli ilo$( spraw rozpoznanych spad#a w 2004 r. o 27%, w zwi!zku z tym pozosta#o$( istotnie zmala#a o 51,3% i w roku 2004 wynosi#a 98 478.

Page 12: R 06-sprawiedliwość-1-2

Raport o funkcjonowaniu wymiaru sprawiedliwo!ci w Polsce, Centrum im. Adama Smitha & Ius et Lex, Warszawa 2006, str. 11/40

10. SPRAWY GOSPODARCZE

1. Ogó#em do s!dów z zakresu spraw gospodarczych wp#yn'#o w 2004 roku 1 017 248 spraw, natomiast w 2000 r. wp#yn'#o 887 713 spraw, czyli wi'cej o 12,7% (129 535). Porównuj!c wp#ywy 2004 r. do 2003 r, mo)na zauwa)y( nieznaczny spadek wp#ywów o 3% w 2004 r. (31 370).

Rozpoznanie spraw gospodarczych w 2004 r. wynosi#o 1 100 428, o 21 600 wi'cej ni) w roku 2003, co stanowi wzrost o 2%.

Do rozpoznania pozosta#o 115 291 spraw, co oznacza spadek zaleg#o$ci w stosunku do roku poprzedniego o 42,5%.

Pozosta#e sprawy do rozpatrzenia to w 2003 roku 200 680 spraw, w 2004 ta zaleg#o$( spad#a do 115 291 spraw pozosta#ych do rozpoznania, co stanowi spadek zaleg#o$ci o 42,5%.

Wska%nik pozosta#o$ci spraw cywilnych na koniec 2004 r. wyniós# 1,4 miesi!ce.

2. Do s!dów apelacyjnych w 2004 r. wp#yn'#o 12 603 spraw, czyli o 8,6% (997) spraw wi'cej ni) w roku 2003 oraz o 58,9% (13 247) wi'cej ni) w roku 2000. Apelacje w wp#ywie w 2004 r. stanowi#y 4 107 spraw, natomiast za)alenia 6 976 spraw oraz 1 719 kasacji.

Rozpatrzono w 2004 r. 12 314 spraw, natomiast w 2003 roku 11 707 tzn., )e nast!pi# wzrost o 5,2%, równie) w stosunku do 2000 r. nast!pi# wzrost o 82,7%.

Pozosta#o do rozpatrzenia w 2004 roku 2 231spraw, czyli o 13,7% wi'cej ni) w roku poprzednim.

3. Do s!dów okr'gowych wp#yn'#o w 2004 roku 83 821 spraw, czyli o 9 345 spraw mniej ni) w roku 2003, ale wi'cej o 20 841 ni) w roku 2000, gdzie wp#yw wynosi# 62 980 spraw. Sprawy które wp#yn'#y do s!dów okr'gowych w 2004 w pierwszej instancji wynosz! 59 859 spraw z czego najwi'ksz! liczb' stanowi#y sprawy nakazowe i upominawcze w wysoko$ci 37 728, natomiast w drugiej instancji wp#yn'#o 23 962 spraw.

Rozpatrzono w 2004 r. 90 203 spraw tj. o 4,1% (3843) mniej ni) w roku 2003, natomiast o 61,9% wi'cej ni) w roku 2000.

Pozosta#o$( do rozpatrzenia wynios#a w 2004 r. 19 458 spraw co oznacza, )e zaleg#o$ci zmala#y o 24,7%, gdy) w roku 2003 zaleg#o$( wynosi#a 25 836 spraw, a w roku 2000 zaleg#o$( wynosi#a 23 654 spraw, czyli by#a wy)sza ni) w 2004 o 33,3%. Dane te $wiadcz! o systematycznym spadku zaleg#o$ci z roku 2000 na rok 2004.

4. W s!dach rejonowych w 2004 r. wp#yw spraw wyniós# 920 266, czyli mniej o 2,4% w porównaniu z rokiem 2000, gdzie wp#yw wyniós# 943 306, natomiast w stosunku 2004 r. do w roku 2003 nast!pi# wzrost wp#ywów o 12,6%.

Za#atwiono w 2004 r. 997 440 spraw gospodarczych, o 161 057 spraw wi'cej ni) w roku 2000, co stanowi o wzro$cie o 19,2% spraw za#atwionych. Wzrost spraw za#atwionych nast!pi# równie) w stosunku do roku 2003 o 2,6%.

Ilo$( spraw pozosta#ych do rozpoznania w 2004 r. wynios#a 93 192, natomiast w 2000 r. by#a równa liczbie 139 796 spraw, czyli nast!pi# spadek o 33,3%. Spadek pozosta#o$ci równie) nast!pi# w 2004 r. w stosunku do 2000 r. o 46% (79 367)

Wska%nik pozosta#o$ci na koniec 2004 r. w tych s!dach wynosi 1,2 miesi!ce.

11. NAKAZOWE I UPOMINAWCZE W SPRAWACH GOSPODARCZYCH

1. W 2004 r. wp#yn'#o do s!dów rejonowych 307 542 spraw w post'powaniu nakazowym i upominawczym do sadów rejonowych, czyli o 16,6% (43 858) wi'cej ni) w roku w 2000, gdzie wp#ywy wynosi#y 263 684.

W 2004 r. rozpatrzono 364 968 spraw, czyli o 43,3% (110 251) wi'cej ni) w roku 2000. Pozosta#o$( wynosi#a w 2000r . 30 574 spraw, a w roku 2004 wzros#a do wysoko$ci 34 654 czyli o 13,3%

(4 080). W 2003 r. do s!dów rejonowych wp#yn'#o w post'powaniu nakazowym 360 073 spraw, czyli o 54 766 spraw

wi'cej ni) w roku 2004.

Page 13: R 06-sprawiedliwość-1-2

Raport o funkcjonowaniu wymiaru sprawiedliwo!ci w Polsce, Centrum im. Adama Smitha & Ius et Lex, Warszawa 2006, str. 12/40

Rozpoznano za$ 389 438 spraw; w stosunku do roku 2000 (254 717) nast!pi# wzrost o 134 721 spraw, pozosta#y na koniec 2003r. do za#atwienia 91 907 sprawy; w stosunku do 2000 (66 184) nast!pi# wzrost o 25 723 spraw.

2. Wska%nik czasu trwania spraw post'powania nakazowego w 2003 r. wyniós# 3,1 miesi!ca; nast!pi# spadek w porównaniu z rokiem poprzednim (3,5 miesi!ca), czyli o 0,4 miesi!ca, porównuj!c z rokiem 2000 (3 miesi!ce) nast!pi# wzrost o 0,1 miesi!ca.

Na koniec 2004 r. wska%nik pozosta#o$ci wyniós# 1,4 miesi!ce.

12. SPRAWY REJESTROWE

1. Ogó#em do spraw gospodarczych z zakresu wydzia#ów rejestrowych wp#yn'#o w 2004 roku wp#yn'#o 501 578 spraw, natomiast w 2000 r. 440 431, czyli o 61 147 spraw wi'cej, co stanowi o wzro$cie wp#ywów o 13,8% wi'cej. W tym w 200 4 r. by#o 176 708 spraw z zakresu rejestru zastawów i 324 870 spraw z zakresu krajowego rejestru s!dowego.

Rozpoznano w 2004 r. 517 347 spraw, czyli o 49 943 wi'cej ni) w roku 2000, co $wiadczy o wzro$cie rozpoznanych spraw o 10,7%.

Do rozpoznania pozosta#o w 2000 r. 30 574 spraw, natomiast w roku 2004 pozosta#o$( zmala#a, gdy) wynosi 18 414 spraw, co oznacza spadek zaleg#o$ci w stosunku do roku 2000 zmniejszy#a si' o 39,8%.

Z danych wynika, )e ponad po#ow' spraw s!dów gospodarczych stanowi! sprawy z zakresu rejestrów.

II. SPRAWY W S$DACH ADMINISTRACYJNYCH

1. W 2004 r. rozpocz'#y prac' wojewódzkie s!dy administracyjne. W pierwszym roku urz'dowania wp#yn'#o do nich ogó#em 56 048 spraw, przy czym zaleg#o$ci pozosta#e z lat ubieg#ych po NSA wynios#y 91184 spraw. W 2004 r. za#atwiono 80 214 spraw, a na rok 2005 pozosta#o 67 018 spraw; co oznacza, )e oczekiwanie na orzeczenie przekracza 10 miesi'cy $rednio.

2. W sprawach podatkowych i innych $wiadcze" publiczno-prawnych, do których maj! zastosowanie przepisy Ordynacji podatkowej, wp#yn'#o 16 094 spraw, przy pozosta#o$ci z 2003 r. 24 123 spraw. Tych spraw w 2004 r. rozpoznano 22 541 i pozosta#o na 2005 r. 17 676 spraw.

3. Wprowadzenie wojewódzkich s!dów administracyjnych pozwoli#o zmniejszy( zaleg#o$ci w rozpoznawaniu spraw administracyjnych do poziomu roku 2000, w którym zaleg#o$ci wynios#y 69 023 spraw. W 2003 r. pozosta#o ogó#em na rok 2004 92 640 spraw, przy wp#ywie ogó#em 69 011 spraw, w tym skarg na akty administracyjne i inne czynno$ci 65 983 spraw i rozpoznaniu odpowiednio 69 571 ogó#em spraw oraz 66 530 skarg; a w tym 27% (17 801) to skargi z zakresu podatków, bud)etowe, finansowania gmin i umarzania nale)no$ci. Z tych z#o)onych skarg uwzgl'dniono 39%, tj. zako"czono wyrokiem na korzy$( skar)!cych. Spraw celnych by#o w 2003 r. 9 854, a wi'c 14,9% ogó#u, z czego uwzgl'dniono 12,5%.

4. ska%nik uwzgl'dnienia skarg podatkowych za 2003 r. by# najwy)szy od 1990 r. Rozpoznanie na korzy$( skar)!cych 39% wniesionych skarg, przy ich wp#ywie 17 801 oznacza, )e sytuacja pogorszy#a si' w stosunku do roku 1995, gdy wp#yn'#o 11 532 skarg z zakresu zobowi!za" podatkowych i innych $wiadcze" (28,7% ogó#u wp#ywu spraw), przy uwzgl'dnieniu w tym roku 35,3% skarg, jak i do 2000 r., gdy na 19 838 wniesionych skarg uwzgl'dniono 28,1%.

(szczegó!owe dane zawieraj" tabele VII i VIII).

Page 14: R 06-sprawiedliwość-1-2

Raport o funkcjonowaniu wymiaru sprawiedliwo!ci w Polsce, Centrum im. Adama Smitha & Ius et Lex, Warszawa 2006, str. 13/40

III. LICZBA S$DÓW, S%DZIÓW I SPRAW PRZYPADAJ$CYCH

1. Liczba s!dów wg stanu na dzie" 01.09.2005 r.: – wydzia#y cywilne, I instancja - ogó#em 441 – wydzia#y karne, I instancja - ogó#em 432 – wydzia#y pracy, I instancja - ogó#em 186 – wydzia#y gospodarcze, I instancja - ogó#em 113 – wydzia#y rodzinne, I instancja - ogó#em 342 – wydzia#y ubezpiecze" spo#ecznych, I instancja - ogó#em 1062. Liczba spraw na wydzia#: – wydzia#y cywilne, I instancja - c.a. 11.455 – wydzia#y karne, I instancja - c.a. 4.692 – wydzia#y pracy, I instancja - c.a. 1.962 – wydzia#y gospodarcze, I instancja - c.a. 9.279 – wydzia#y rodzinne, I instancja - c.a. 3.144 – wydzia#y ubezpiecze" spo#ecznych, I instancja - c.a. 3.784

(szczegó!owe dane zawiera tabela V)

W sadach rejonowych, okr'gowych i apelacyjnych ogó#em pracowa#o w 2004 roku 8160 s'dziów, a w roku 2000 7 177 s'dziów. Tak wi'c nast!pi# wzrost zatrudnienia o 14% struktura zatrudnienia wygl!da#a nast'puj!co:

LICZBA S%DZIÓWS$D 2000 r. 2004 r.

Rejonowy 4 774 5 266Okr'gowy 2 072 2 440Apelacyjny 331 434

Bior!c od uwag' wzrost liczby spraw wp#ywaj!cy to przyrost liczby s'dziów jest ni)szy , co bior!c pod uwag' ogólnie lekki spadek zaleg#o$ci ,spraw pozosta#ych to wyst'puje niewielki wzrost wydajno$ci pracy s'dziów.

(szczegó!owe dane zawiera tabela IV )

IV. WYMIAR KAR

1) Struktura orzeczonych kar przedstawia#a si' dotychczas nast'puj!co:

1990 1995 2000 2003Kary ograniczenia wolno$ci ogó#em 5230 7306 15952 56189Grzywna wymierzona samoistnie 19487 49997 33699 93274Grzywna wymierzona obok kary pozbawienia wolno$ci 57147 94051 65655 89186Bezwzgl'dne pozbawienie wolno$ci 29140 32324 30687 36588Pozbawienie wolno$ci z warunkowym zawieszeniem kary 52030 105796 143497 233055

(szczegó!owe dane zawiera Tabela IX)

Z punktu widzenia struktury kar zwraca uwag' stosunkowo ma#y wzrost liczby kar bezwzgl'dnego pozbawienia wolno$ci, t.j. o 20% w 2003 r. w stosunku do roku 1990 i 2000, na tle du)ego wzrostu kar pozbawienia wolno$ci z warunkowym zawieszeniem, gdzie wzrost jest ponad czterokrotny. Natomiast dynamika grzywien jest zaburzona przez fakt, i) po roku 2000 dochodz! do kar wymierzanych przez s!dy, kary grzywny w sprawach wykrocze", wcze$niej orzekane, tak jak kary ograniczenia wolno$ci, przez kolegia do spraw wykrocze", a wi'c poza s!dami powszechnymi.

&rednia warto$( orzeczonej grzywny w 2000 roku wynosi#a 757 z# a w 203 roku 727 z#, a wi'c spad#a.

Page 15: R 06-sprawiedliwość-1-2

Raport o funkcjonowaniu wymiaru sprawiedliwo!ci w Polsce, Centrum im. Adama Smitha & Ius et Lex, Warszawa 2006, str. 14/40

2) Struktura wymiaru kary grzywny przedstawia si' nast'puj!co:

do 300 z* Od 301 do 1000 z* od 1000 z*grzywna samoistna 12587 65941 14746grzywna obok kary pozbawienia wolno$ci 20451 57405 11330

W strukturze kar grzywny zwraca uwag' przede wszystkim rozk#ad wysoko$ci kary, z którego wynika, )e w roku 2003 70,6% to kary grzywny samoistnej w wysoko$ci od 301 do 1000 z#, kary do 300 z# to 13,4%, a tylko 16% kar to kary powy)ej 1000 z#.

(szczegó!owe dane zawiera tabela X )

1) Struktura kar pozbawienia wolno$ci przedstawia si' nast'puj!co:

kary do 6 miesi'cy 34910kary od 6 miesi'cy do 2 lat 226696kary powy)ej 2 lat do 5 lat 6660kary powy)ej 5 lat i wi'cej 1487

(szczegó!owe dane zawiera tabela IX)

W strukturze kar pozbawienia wolno$ci rozk#ad wysoko$ci orzekanych kar wskazuje na znaczn! przewag' kar w wymiarze od 6 miesi'cy do 2 lat, których w 2003 r. orzeczono 84% w stosunku do pozosta#ych. Na ogó#em 22 6696 tych kar pozbawienia wolno$ci w wymiarze 6 miesi'cy to 47 020, powy)ej 6 miesi'cy ale poni)ej roku to 55 184 kar, rok pozbawienia wolno$ci to 66 542 kar i od roku do dwóch lat to 57.950 kar. Powy)ej dwóch lat ale mniej ni) 5 lat to 2,5% kar, w tym powy)ej 2 lat do 3 lat to 47 65 kar, a od 3 do 5 lat to 1 895 kar. Natomiast kary pozbawienia wolno$ci w wymiarze 5 lat i wi'cej do 15 lat #!cznie z 25 latami pozbawienia wolno$ci i do)ywociem to 0,6% ogó#u kar pozbawienia wolno$ci; w tym 92 kary 25 lat pozbawienia wolno$ci i 18 kar do)ywocia.

Tak wi'c wida(, )e kary powy)ej 2 lat pozbawienia wolno$ci to tylko 3% ogó#u orzeczonych kar pozbawienia wolno$ci w 2003 r.

(szczegó!owe dane zawiera tabela X)

V. WI%ZIENNICTWO

1. Porównanie stanu.W ko"cu sierpnia 2000 r. w jednostkach dysponuj!cych 63 492 miejscami przebywa#o 63 639 osadzonych.

Zaludnienie jednostek penitencjarnych przekracza#o o 0,2% ich pojemno$(.Jeszcze na koniec lutego 2001 r. w zak#adach karnych i aresztach $ledczych dysponuj!cych

66 472 miejscami zakwaterowania przebywa#o 73 757 tymczasowo aresztowanych, skazanych i ukaranych. Zatem w jednostkach penitencjarnych przebywa#o wi'cej osadzonych ni) ustalona ich pojemno$( w skali kraju, co stanowi#o wówczas jej przekroczenie o ok. 11%.

Generalnie przeludnienie w nast'pnych latach utrzymywa#o si' ju) na poziomie c.a.16-18% w stosunku do ogólnej pojemno$ci jednostek penitencjarnych.

W 2002 r. w zak#adach karnych i aresztach $ledczych dysponuj!cych 69 067 miejscami przebywa#o 81.050 tymczasowo aresztowanych, skazanych i ukaranych, co stanowi przekroczenie ich pojemno$ci w skali kraju o 17,3%.

W dniu 31 grudnia 2002 r. w zak#adach i aresztach dysponuj!cych 69 335 miejscami przebywa#o faktycznie 80 069 skazanych i aresztowanych.

2. Wed#ug stanu na 01.06.2005 r. w zak#adach karnych i aresztach $ledczych przebywa c.a. 82 tys. wi'%niów. W stosunku do 2000 r. nast!pi# wzrost liczby osadzonych o 19 461 tys.

Page 16: R 06-sprawiedliwość-1-2

Raport o funkcjonowaniu wymiaru sprawiedliwo!ci w Polsce, Centrum im. Adama Smitha & Ius et Lex, Warszawa 2006, str. 15/40

Pracuje 22 tys. wi'%niów (27%), a z tego odp#atnie 13 tys. wi'%niów. Z pracuj!cych 5,2 tys. skazanych pracuje na rzecz innych podmiotów ni) jednostki s#u)by wi'ziennej (23%) przedsi'biorstwach lub gospodarstwach pomocniczych resortu sprawiedliwo$ci.

Istnieje 41 przywi'ziennych zak#adów pracy z tego 26 to gospodarstwa pomocnicze i 15 przedsi'biorstwa pa"stwowe, dla których organem za#o)ycielskim jest Minister Sprawiedliwo$ci.

VI. &CIGANIE / POLICJA

1. Na podstawie statystyki policyjnej (system Temida) i informacji KG Policji mo)na wskaza(, )e Policja prowadzi#a w roku 2004 r. 1 296 356 spraw (dochodzenia, $ledztwa, czynno$ci procesowe), a w 2000 r. 1 169 185 spraw. Zako"czono odpowiednio w 2004 r. 1 379 911 spraw, a w 2000 r. 1 189 655 spraw. Mo)na wskaza(, )e wzros#a liczba spraw prowadzonych o 127 171, a zako"czonych o 190 256.

Szczegó!owe dane przedstawia tabela XII (1)

1. Zatrudnienie w Policji wynosi#o w zakresie s#u)b policyjnych (tzw. mundurowi) w 2004 r. 100 247, a w 2000 r. 100 254.Wed#ug danych KG Policji mo)na zidentyfikowa( struktur' zatrudnienia nast'puj!co:

ZATRUDNIONYCH2000 r. 2004 r.

S*U+BA KRYMINALNA 31 727 33 820S*U+BA PREWENCYJNA 58 308 58 073S*U+BA WSPOMAGAJ,CA 10 219 8 354

2. Przyjmuj!c zatrudnienie policjantów ogó#em, to na 1-go policjanta w 2004 r. przypada#y $rednio

13,8 sprawy, a w 2000 r. 11,9 sprawy. Zak#adaj!c jednak, )e przy prowadzonych sprawach zaj'ci byli funkcjonariusze s#u)by kryminalnej

(bez kierownictw) i prewencyjnej, to w 2004 r. przypad#y na 1-go policjanta przeci'tnie 15,6 sprawy, a w 2000 r. 13,7 sprawy.

Je)eli jednak by przyj!(, )e s#u)ba prewencyjna powinna zajmowa( si' zapobieganiem przest'pczo$ci, a nie prowadzeniem post'powa" i czynno$ci $ledczych, dochodzeniowych czy procesowych, to na jednego funkcjonariusza s#u)by kryminalnej przypad#o do prowadzenia w 2004 r. 45,3 spraw, a w 2000 r. 41,7 spraw.

3. W 2004 r. Policja skierowa#a do prokuratury 424 608 wnioski o zatwierdzenie lub sporz!dzenie aktu oskar)enia, a w 2000 r. 258 526 takie wnioski. Oznacza to wzrost o 64,24%.

Z powy)szego wynika, )e na jednego funkcjonariusza s#u)by kryminalnej przypada#y do prowadzenia $rednio w 2004 r. 13,9 sprawy prowadzone przez policj' zako"czone wnioskiem o sporz!dzenie lub zatwierdzenie aktu oskar)enia, a w 2000 r. 9,1 takie sprawy.

4. Obok zako"czenia post'powa" wnioskiem o sporz!dzenie aktu oskar)enia lub jego zatwierdzenie policja przekaza#a w 2004 r. 32 941 spraw do s!du rodzinnego 2 817 spraw do innych organów, a 54 805 spraw zawieszono. Odpowiednio w 2000 r. wynosi#o to 35 066 do s!du rodzinnego, 3 105 do innych organów, a 53 828 zawieszono.

5. W 2004 r. umorzono 919 410 post'powa", a w 2000 r. 892 807 post'powa". Z tego z powodu niewykrycia sprawców w 2004 r. by#o 655 353 post'powa", a w 2000 r. 673 603 post'powa".

Szczegó!owe dane przedstawia tabela XII (2)

Page 17: R 06-sprawiedliwość-1-2

Raport o funkcjonowaniu wymiaru sprawiedliwo!ci w Polsce, Centrum im. Adama Smitha & Ius et Lex, Warszawa 2006, str. 16/40

VII. PRZEST%PCZO&' (WYBRANE PRZEST%PSTWA)

1. Dokonuj!c wyboru przest'pstw pod k!tem ich powszechno$ci, uci!)liwo$ci dla ogó#u obywateli, bezpiecze"stwa w miejscu publicznym i w miejscu zamieszkania oraz ochrony ich mienia ustalono dla potrzeb badania 70 przest'pstw (przedstawiono je w TABELI XIII).

Przest'pstwa te mo)na ogólnie okre$li( jako przest'pstwa przeciwko )yciu i zdrowiu, wolno$ci, obyczajno$ci, rodzinie, czci i nietykalno$ci, porz!dkowi publicznemu i mieniu.

Te przest'pstwa stanowi! w 2004 r. 61,55% ogó#u zarejestrowanych przez Policj' spraw, a w 2000 r. stanowi#y 72,41% ogó#u tych spraw.

2. Prezentacj' tych 70 przest'pstw z pokazaniem struktury post'powa" i ich efektów oraz dynamiki w latach 2000 - 2004 - szczegó!owe dane zawieraj" tabele XIII, XIV

3. W ramach badania dokonano ustalenia swoistego rankingu 10 najpowszechniej wyst'puj!cych przest'pstw, s! to; kradzie) z w#amaniem (art. 279 KK), kradzie) (art. 278 KK), oszustwo (art. 286 § 1 i 3 KK), rozbój (art. 280 §1 i 2 KK), zn'cania si' (art. 207 KK), gro%ba karalna (art. 190 KK), przyw#aszczenia (art. 284 KK), uszkodzenia cia#a, rozstrój zdrowia (art. 157 KK), bójka i pobicie (158 KK), zabór pojazdów (art. 289 KK).

Przest'pstwa te stanowi! a) 57,45% ogó#u zarejestrowanych przest'pstw w 2004 r.W roku 2000 by#o to 68,22%. Stan efektywno$ci ich rozpatrywania wyniós# 19,8% w 2004 r. Tak wi'c wida( wyra%nie, )e na poziom przest'pczo$ci, szczególnie tej dotkliwej dla obywatela,

podstawowy, dominuj!cy wp#yw ma w#a$nie te 10 przest'pstw.

4. Ponadto dokonano wyboru 30 przest'pstw najcz'$ciej rejestrowanych i ustalono efektywno$( prowadzonych post'powa" w zakresie tych przest'pstw.

Przyj'to, )e efektywno$( to stosunek ogó#u zako"czonych post'powa" do post'powa" zako"czonych wnioskiem o sporz!dzenie aktu oskar)enia lub zatwierdzenia aktu oskar)enia, przekazaniem do s!du rodzinnego lub warunkowym umorzeniem. Kontrolnym niejako wska%nikiem jest skuteczno$( liczona jako stosunek umorze" z powodu niewykrycia sprawców do ogó#u spraw zako"czonych i zawieszonych z pomini'ciem spraw umorzonych wobec braku znamion przest'pstwa lub znikomej szkodliwo$ci.

5. Najwy)sz! efektywno$( odnotowano w przypadku przest'pstw przeciwko funkcjonariuszom publicznym (g#ównie policja). Nale)! do nich art. 222 § 1 - naruszenie nietykalno$ci funkcjonariusza - w 2000 r. 89% (na 1 458 post'powa" 1 300 zako"czonych efektywnie), a w 2004 r. 90% (na 1 745 post'powa" 1 536 zako"czonych efektywnie), art. 226 § 1 - zniewa)enie funkcjonariusza - w 2000 r. 88% (na 2 130 zako"czonych 1 878 efektywnie), a w 2004 r. 89% (na 3 620 post'powa" 3 202 zako"czonych efektywnie) i art. 223 - czynna napa$( na funkcjonariusza 85% w 2000 r. (na 384 zako"czonych 325 efektywnie), a w 2004 r. na trzecim miejscu jest naruszenie nietykalno$ci art. 217 - 82% ( na 1 230 post'powa" zako"czonych 1 006 efektywnie).

Najni)sz! efektywno$( odnotowano w przypadku ujawnionych przest'pstw kradzie)y z w#amaniem art. 279, - 9,4% w 2000 r. (na 387 256 post'powa" 35 954 zako"czonych efektywnie), a w 2004 r. 8,3% (na 291 203 post'powa" 24 118 zako"czonych efektywnie), zaboru pojazdu art. 289 - 9,5% w 2000 r. (na 18 356 post'powa" 1 746 zako"czonych efektywnie), a w 2004 r. 9,3% (na 10 891 post'powa" 1 016 zako"czonych efektywnie) i kradzie)y - art. 278 - 14% w 2000 r. (na 213 783 post'powania 30 366 zako"czonych efektywnie), a w 2004 r. 15% (na 250 323 post'powa" 37 597 zako"czonych efektywnie).

(Szczegó!owe dane zawieraj" tabele XVII i XVIII)

6. Z wybranych 70 przest'pstw (Tabela XIII, XIV) najwy)sz! dynamik! wzrostu w zakresie zarejestrowanych (ujawnionych) w latach 2000-2004 wykaza#y przest'pstwa:

– rozpijanie (art. 208) - o 146,25% (z 240 w 2000 r. do 591 w 2004 r.);

Page 18: R 06-sprawiedliwość-1-2

Raport o funkcjonowaniu wymiaru sprawiedliwo!ci w Polsce, Centrum im. Adama Smitha & Ius et Lex, Warszawa 2006, str. 17/40

– zmuszanie $wiadka (art. 245) - o 130,38% (z 520 w 2000 r. do 678 w 2004 r.); – korupcja, przekupstwo, p#atna protekcja (art. 228 § 1-6, 229 § 1-5, 230) - o 103,9% (z 644 w 2000 r.

do 1 313 w 2004 r.)

Pod wzgl'dem ilo$ciowym najwi'kszy wzrost w latach 2000-2004 w zarejestrowanych przez Policj' przest'pstw wyst!pi# w zakresie:

– kradzie) (art. 278 § 1-3) - 14,4% o 30 994 przest'pstw (z 213 993 do 244 987);– oszustwo (art. 286 § 1-3) - 23,81% o 10 924 przest'pstw (z 45 876 do 56 800);– przyw#aszczenie (art. 284 § 1-3) - 29,17% o 4 648 przest'pstw (z 15 929 do 20 577);– gro%ba karalna (art. 190) - 7,49% o 2 719 przest'pstw (z 36 343 do 39 067);– zn'canie si' (art. 207 § 1-3) - 6,37% o 2 246 przest'pstw (z 35 255 do 37 501).

Z tych wybranych 70 przest'pstw najwi'kszy spadek w latach 2000-2004 odnotowano w przest'pstwach:

– zabójstwo (art. 148 § 1-2) - 79,44% (z 1 158 w 2000 r. do 790 w 2004 r.);– wymuszenie rozbójnicze (art. 282) - 40,27% (z 3 738 w 2000 r. do 2 210 w 2004 r.);– bójka, pobicie z u)yciem niebezpiecznych przedmiotów (art. 159) - 25,38% (z 1 115 w 2000 r.

do 832 w 2004 r.);– kradzie) z w#amaniem (art. 279 § 1) - 25,14% (z 387 256 w 2000 r. do 289 891 w 2004 r.);– samouwolnienie si' (art. 242 § 1-4) - 22,46% (z 1 887 w 2000 r. do 1 463 w 2004 r.).

Pod wzgl'dem ilo$ciowym najwi'kszy spadek w zarejestrowanych przez Policj' przest'pstw nast!pi# w zakresie:

– zabór pojazdu (art. 289) - 31,7% o 3 873 czyli z 12 228 do 8 355;– kradzie) z w#amaniem (art. 279 § 1) - 25,14% o 97 365 czyli z 387 256 do 289 891;– rozbój (art. 280 § 1-2) - 7% o 2 539 czyli z 36 073 do 33 534;– inne uszkodzenie cia#a (art. 157 § 1-2) - 5,03% o 1 068 czyli z 21 230 do 20 162.

7. Z wybranych przest'pstw (70 patrz Tabele XIII, XIV) najwy)sz! dynamik! wzrostu w zakresie spraw zako"czonych aktami oskar)enia z zarejestrowanych (ujawnionych) w latach 2000-2004 przest'pstw wykaza#y przest'pstwa; kradzie)y programów komputerowych (103 w 2000 i 315 w 2004. - 206%) udzia# w zorganizowanej grupie lub zwi!zku przest'pczym b!d% zbrojnym (27 w 2000 r. i 71 w 2004 r. - 163%) korupcji, przekupstwa i p#atnej protekcji ( 488 w 2000 r. 938 w 2004 r. - 92,2%) rozpijania (101 w 2000 r., 256 w 2004 r. - 155%).

Pod wzgl'dem ilo$ciowym najwi'kszy wzrost aktów oskar)enia z zarejestrowanych przez policj' przest'pstw wyst!pi# w zakresie:

kradzie)y - w 2000 r. 24 010, w 2004 r. 30 105 czyli o 6 095 - 25%; oszustw - w 2000 r. 19 959, w 2004 r. 24 550 czyli o 4 591 - 23%; przyw#aszczenia - w 2000 r. 7 491, w 2004 r. 9 860 czyli o 2 379 - 32%. Natomiast najwi'kszy spadek liczby wniosków o akt oskar)enia lub jego zatwierdzenie odnotowano

w zakresie przest'pstw:– bójka, pobicie z u)yciem niebezpiecznych przedmiotów (art.159) - 31,94% z 742 w 2000 r.

do 505 w 2004 r.;– samouwolnienie si' (art. 242 § 1-4) - 23,47% z 1 291 w 2000 r. do 988 w 2004 r.;– kradzie) z w#amaniem (art. 279 § 1) - 27,59% z 25 777 w 2000 r. do 18 663 w 2004 r.;– uszkodzenie cia#a( pow. 7 dni) (art. 157 § 1) - 18% z 6 288 w 2000 r. do 5 156 w 2004 r.

8. W roku 2004 w stosunku do roku 2000 nast!pi# wzrost liczby zarejestrowanych (ujawnionych) przest'pstw o 127 171 tj. o 10,87%.

Jednak zako"czono o 83 555 post'powa" wi'cej ni) wszcz'to w stosunku do 2000 r. jest to wzrost o 190 256, a wi'c o 16%. Post'powa" zawieszonych by#o w 2004 r. praktycznie tyle co w 2000 r. (wzrost o 1,81%) co oznacza spadek w stosunku do zarejestrowanych. Wzrost o 91,77% odnotowano w zakresie post'powa" wszcz'tych ponownie (3 225). Wzrost liczby post'powa" zako"czonych prze#o)y# si'

Page 19: R 06-sprawiedliwość-1-2

Raport o funkcjonowaniu wymiaru sprawiedliwo!ci w Polsce, Centrum im. Adama Smitha & Ius et Lex, Warszawa 2006, str. 18/40

g#ównie na wzrost liczby wniosków do prokuratury o zatwierdzenie aktu oskar)enia lub sporz!dzenie aktu oskar)enia w 166 082 sprawach (wzrost o 64,24%).

9. W toku post'powa" ($ledztw, dochodze" prowadzonych przez policj' przedstawiono zarzuty podejrzanych:– w 2000 r. w 405 275 sprawach,– w 2004 r. w 578 059 sprawach.

Natomiast w toku tych post'powa" tymczasowo aresztowano;– w 2000 r. 28 201 podejrzanych,– w 2004 r. 28 456 podejrzanych.

VIII. PRZEST%PSTWA SKARBOWE

1. W 2003 r. wszcz'to ogó#em 8723 dochodzenia karne skarbowe. W tym samym czasie zako"czono 9091 spraw, przy czym w 1826 skierowano do s!du akty oskar)enia. Ujawnione zaleg#o$ci podatkowe wynosi#y 4,867 mld z#, co stanowi#o 0,6 proc. PKB. W 2004 r. skuteczno$( organów skarbowych w odzyskiwaniu zaleg#ych podatków spad#a o po#ow' („Rz” z 25 sierpnia 2005 r.). S#u)by skarbowe wszcz'#y 5334 dochodzenia karne skarbowe, wystawi#y 915 mandatów karnych kredytowych na 921,5 tys. z# i zdo#a#y odzyska( tylko 2,23 mld z# (0,27 proc. PKB), czyli a) o 46 proc. mniej ni) w roku poprzednim. Tymczasem od 2001 r. do bud)etu zawsze trafia#o z tego %ród#a co najmniej 4,5 mld z#.

2. Jako przyczyny tego stanu wskazuje si' spadek liczby pracowników (z 6 653 do 5 472 w 2004 r.) i inspektorów kontroli skarbowej (z 2 568 do 2 269) wynikaj!cy min. z reorganizacji polegaj!cej na przeniesieniu szczególnego nadzoru podatkowego do S#u)by Celnej oraz zmiany struktury administracji skarbowej.

IX. PRZEST%PCZO&' GOSPODARCZA

1. Zgodnie z wynikami bada", sonda)owych firmy Deloitte z 2004 r. we wspó#pracy z IBLF oraz Bankiem &wiatowym sytuacja jest z#a, a dane statystyczne policji nie oddaj! stanu przest'pczo$ci.

Wed#ug przedsi'biorców obowi!zuj!ce regulacje prawne s! niewystarczaj!ce dla rzeczywistego zapobiegania nadu)yciom (69 proc. badanych). Niemal wszyscy (94 proc.) wskazuj! na nieskuteczno$( wymiaru sprawiedliwo$ci w walce z nadu)yciami gospodarczymi. Najgro%niejsze wg przedsi'biorców to korupcja (86 proc.) przest'pczo$( zorganizowana (62 proc.) sprzeniewierzenie maj!tku firmy (39 proc.), fa#szowanie sprawozda" finansowych (32 proc.), pranie pieni'dzy (19 proc.), przest'pstwa komputerowe (8 proc.).

2. Wed#ug danych Zespo#u Prasowego Komendy G#ównej Policji w 2004 r. na liczb' 1 461 217 przest'pstw 152 148, a wi'c tylko 10,4 proc. zakwalifikowano jako gospodarcze. Straty z tytu#u tych przest'pstw policja podliczy#a na 3,3 mld z#.

Wed#ug statystyki policyjnej (system „Temida”) na pierwszym miejscu wyst'puj! oszustwa o charakterze gospodarczym (ok. 35 proc. udzia#u), nast'pne to fa#szerstwa gospodarcze (ok. 16 proc.), przest'pstwa przeciwko w#asno$ci intelektualnej i przemys#owej (ok. 10 proc.), przeciwko obrotowi gospodarczemu (ok. 8 proc.) i akcyzowe (ok. 1,5 proc.).

W grupie przest'pstw wymierzonych przeciwko obrotowi gospodarczemu podstawowe to: oszustwo kredytowe oraz nadu)ycie zaufania (niegospodarno$().

Page 20: R 06-sprawiedliwość-1-2

Raport o funkcjonowaniu wymiaru sprawiedliwo!ci w Polsce, Centrum im. Adama Smitha & Ius et Lex, Warszawa 2006, str. 19/40

TA

BE

LA

I E

WID

EN

CJA

SP

RA

W W

ED

)U

G D

ZIA

W P

RA

WA

W S

$D

AC

H P

OW

SZE

CH

NY

CH

w 2

000

i 200

4 ro

kuR

OD

ZA

JE S

PRA

W W

ED

*U

G

DZ

IA*

ÓW

PR

AW

A

I RO

DZ

AJÓ

W S

,D

ÓW

Wp#

ywZ

a#at

wie

nia

Pozo

sta#

o$(

2000

2004

2000

2004

2000

2004

w li

czba

ch b

ezw

zgl'

dnyc

hW

zros

t pr

ocen

tow

yw

licz

bach

bez

wzg

l'dn

ych

Wzr

ost

proc

ento

wy

w li

czba

ch b

ezw

zgl'

dnyc

hW

zros

t pr

ocen

tow

yO

)E

M7

414

518

9 72

8 82

232

,4%

7 37

5 86

710

116

016

37,2

%1

824

153

1 74

3 54

2-4

,4%

SPR

AW

Y K

AR

NE

a)1

081

142

2 12

6 32

796

,7%

1 04

8 61

62

185

995

100,

8%24

7 92

543

3 15

274

,7%

w s

!dac

h:–

apel

acyj

nych

21 1

6525

539

20,7

%20

902

25 8

6223

,7%

1 81

31

997

10,1

%–

okr'

gow

ych

240

177

326

260

10,5

%23

7 35

833

1 47

839

,7%

30 4

3236

025

18,4

%–

rejo

now

ych

819

800

1 77

4 52

811

6,5%

790

356

1 82

8 65

513

1,4%

215

680

395

130

83,2

%SP

RA

WY

CY

WIL

NE

b)3

902

821

4 97

3 73

227

,4%

3 96

3 49

65

154

923

30,1

%1

018

510

847

940

-16,

7%w

s!d

ach:

– ap

elac

yjny

ch22

729

32 0

3140

%22

681

31 9

8641

,02%

4 02

25

476

36,2

%–

okr

'gow

ych

258

867

327

837

26,6

%25

1 68

029

9 10

818

,8%

93 0

6712

9 64

239

,3%

– re

jono

wyc

h3

621

225

4 61

3 86

427

,4%

3 68

9 13

54

823

829

30,8

%92

1 42

171

2 82

2-2

2,6%

SPR

AW

Y R

OD

ZIN

NE

925

469

988

649

6,8%

919

265

1 00

9 42

79,

8%11

3 09

894

772

-16,

2%w

s!d

ach:

– ok

r'go

wyc

h c)

78 1

6312

9 08

565

,1%

77 8

5510

4 69

234

,5%

42 0

5271

920

71,0

2%–

rejo

now

ych

925

469

988

649

6,8%

919

265

1 00

9 42

79,

8%11

3 09

894

772

-16,

2%SP

RA

WY

Z Z

AK

RE

SU

PR

AW

A P

RA

CY

252

371

326

056

29,2

%23

7 15

435

7 43

650

,7%

67 8

2898

661

45,5

%

w s

!dac

h:–

apel

acyj

nych

1 88

12

015

7,1%

1 73

91

962

12,8

%39

132

4-1

7,1%

– ok

r'go

wyc

h26

936

41 6

7154

,7%

25 5

1038

341

51,5

%8

553

13 7

7461

,04%

– re

jono

wyc

h22

3 55

428

2 37

026

,3%

209

905

317

133

51,1

%58

884

84 5

6343

,6%

SPR

AW

Y Z

ZA

KR

ESU

UB

EZ

-P

IEC

ZE

( S

PO

)E

CZ

NY

CH

365

002

296

810

-18,

7%30

7 78

230

7 80

70,

01%

211

962

153

726

-27,

5%

w s

!dac

h: –

ape

lacy

jnyc

h22

475

35

722

58,9

%18

845

33 7

7479

,2%

9 75

926

311

169,

6%–

okr'

gow

ych

342

527

2061

00-3

9,8%

288

937

211

056

-27%

202

203

98 4

78-5

1,3%

– re

jono

wyc

hx

54 9

8810

0%x

62 9

7710

0%x

28 9

3710

0%SP

RA

WY

GO

SPO

DA

RC

ZE

887

713

1 01

7 24

814

,6%

899

554

1 10

0 42

822

,3%

164

830

115

291

-30,

1%w

s!d

ach:

– w

S!d

zie

Ant

ymon

opol

owym

355

544

53,2

%24

446

992

,2%

189

398

110,

6%

– ap

elac

yjny

ch6

777

12 6

0386

%6

740

12 3

1482

,7%

1 19

12

231

87,3

%–

okr'

gow

ych

62 9

8083

821

33,1

%55

732

90 2

0361

,9%

23 6

5419

458

-17,

7%–

rejo

now

ych

817

601

920

266

12,6

%83

6 83

899

7 44

019

,2%

139

796

93 1

92-3

3,3%

a) w

s!d

ach

rejo

now

ych

#!cz

nie

ze s

praw

ami w

ykro

czen

iow

ymi.

b) W

licz

bie

spra

w c

ywiln

ych

zaw

arte

s!

info

rmac

je o

spr

awac

h ro

dzin

nych

. c)

W s

!dac

h ok

r'go

wyc

h re

jest

row

ane

s! ty

lko

spra

wy

o ro

zwód

i se

para

cj'.

Page 21: R 06-sprawiedliwość-1-2

Raport o funkcjonowaniu wymiaru sprawiedliwo!ci w Polsce, Centrum im. Adama Smitha & Ius et Lex, Warszawa 2006, str. 20/40

TA

BE

LA

II

EW

IDE

NC

JA S

PR

AW

WE

D)

UG

DZ

IA)

ÓW

PR

AW

A W

S$

DA

CH

PO

WSZ

EC

HN

YC

H

w 2

003

i 200

4 ro

kuR

OD

ZA

JE S

PRA

W W

ED

*U

G

DZ

IA*

ÓW

PR

AW

A I

RO

DZ

AJÓ

W

S,D

ÓW

Wp#

ywZ

a#at

wie

nia

Pozo

sta#

o$(

2003

2004

2003

2004

2003

2004

w li

czba

ch b

ezw

zgl'

dnyc

hW

zros

t pr

ocen

tow

yw

licz

bach

bez

wzg

l'dn

ych

Wzr

ost

proc

ento

wy

w li

czba

ch b

ezw

zgl'

dnyc

hW

zros

t pr

ocen

tow

yO

)E

M9

521

339

9 72

8 82

22,

2%9

679

823

10 1

16 0

164,

5%2

122

222

1 74

3 54

2-1

7,8%

SPR

AW

Y K

AR

NE

a)2

027

246

2 12

6 32

74,

9%2

071

237

2 18

5 99

55,

5%49

2 30

343

3 15

2-1

2%w

s!d

ach:

– ap

elac

yjny

ch27

155

25 5

39-5

,9%

2716

425

862

-4,8

%2

394

1 99

7-1

6,8%

– ok

r'go

wyc

h32

0 82

132

6 26

01,

7%31

8 90

133

1 47

83,

9%41

318

36 0

25-1

2,8%

rejo

now

ych

1 67

9 27

01

774

528

5,7%

1 72

5 17

21

828

655

6%44

8 59

139

5 13

0-1

1,9%

SPR

AW

Y C

YW

ILN

E b

)4

777

412

4 97

3 73

24,

1%4

869

785

5 15

4 92

35,

9%1

022

582

847

940

-17,

1%w

s!d

ach:

– a

pela

cyjn

ych

29 2

3232

031

9,6%

28 9

5031

986

10,5

%5

507

5 47

6-0

,6%

– ok

r'go

wyc

h27

4 51

832

7 83

719

,4%

267

595

299

108

11,8

%10

1 07

712

9 64

228

,3%

– re

jono

wyc

h4

473

662

4 61

3 86

43,

1%4

573

240

4 82

3 82

95,

5%91

5 99

871

2 82

2-2

2,2%

SPR

AW

Y R

OD

ZIN

NE

981

440

988

649

0,7%

981

998

1 00

9 42

72,

8%11

4 79

794

772

-17,

4%w

s!d

ach:

– o

kr'g

owyc

h c)

94 0

1112

9 08

537

,3%

90 8

5710

4 69

215

,2%

50 2

0171

920

43,3

%–

rejo

now

ych

981

440

988

649

0,7%

981

998

1 00

9 42

72,

8%11

4 79

794

772

-17,

4%SP

RA

WY

Z Z

AK

RE

SU

PR

AW

A P

RA

CY

401

122

326

056

18,7

%37

4 00

135

7 43

6-4

,4%

127

143

98 6

61-2

2%

w s

!dac

h:–

apel

acyj

nych

1 96

52

015

2,5%

2 00

41

962

-2,1

%27

632

417

,4%

– ok

r'go

wyc

h30

810

41 6

7135

,3%

27 8

4038

341

37,7

%10

465

13 7

7431

,6%

– re

jono

wyc

h36

8 34

728

2 37

0-2

3%34

4 15

731

7 13

3-7

,9%

116

402

84 5

63-2

7,4%

SPR

AW

Y Z

ZA

KR

ESU

UB

EZ

-P

IEC

ZE

( S

PO

)E

CZ

NY

CH

285

501

296

810

3,9%

303

974

307

807

1,3%

164

717

153

726

-6,7

%

W s

!dac

h: –

ape

lacy

jnyc

h31

604

35 7

2213

,02%

29 2

6833

774

15,4

%24

423

26 3

117,

7%–

okr'

gow

ych

186

938

2061

0010

,3%

214

743

211

056

-1,7

%10

3 43

998

478

-4,8

%–

rejo

now

ych

66 9

5954

988

-17,

9%59

963

62 9

775,

02%

36 8

5528

937

-21,

5%SP

RA

WY

GO

SPO

DA

RC

ZE

1 04

8 61

81

017

248

-3%

1 07

8 82

81

100

428

2%20

0 68

0 11

5 29

1-4

2,5%

– w

S!d

zie

Och

rony

K

onku

renc

ji i K

onsu

men

tów

540

544

0,7%

459

469

2,1%

323

398

23,2

%

– w

S!d

zie

Wsp

ólno

tow

ych

Zna

ków

Tow

arow

ych

i Wzo

rów

Pr

zem

ys#o

wyc

h

x14

xx

2x

x12

X

– ap

elac

yjny

ch11

606

12

603

8,6

%11

707

12 3

145,

2%1

962

2 23

113

,7%

– ok

r'go

wyc

h93

166

83 8

21-1

9%94

046

90 2

03-4

,1%

25 8

3619

458

-24,

7%

– re

jono

wyc

h94

3 30

692

0 26

6-2

,4%

972

616

997

440

2,6%

172

559

93 1

92-4

6%

a) w

s!d

ach

rejo

now

ych

#!cz

nie

ze s

praw

ami w

ykro

czen

iow

ymi.

b) w

licz

bie

spra

w c

ywiln

ych

zaw

arte

s!

info

rmac

je o

spr

awac

h ro

dzin

nych

. c

) w s

!dac

h ok

r'go

wyc

h re

jest

row

ane

s! ty

lko

spra

wy

o ro

zwód

i se

para

cj'.

Page 22: R 06-sprawiedliwość-1-2

Raport o funkcjonowaniu wymiaru sprawiedliwo!ci w Polsce, Centrum im. Adama Smitha & Ius et Lex, Warszawa 2006, str. 21/40

TA

BE

LA

III

EW

IDE

NC

JA S

PR

AW

W S

$D

AC

H P

OW

SZE

CH

NY

CH

WE

D)

UG

DZ

IA)

ÓW

PR

AW

A I

IN

STA

NC

YJN

O&C

I w

200

0 i 2

004

roku

RO

DZ

AJE

SPR

AW

WE

D*

UG

K

SI,

G E

WID

EN

CY

JNY

CH

Wp#

ywZ

a#at

wie

nia

Pozo

sta#

o$(

2000

2004

2000

2004

2000

2004

w li

czba

ch b

ezw

zgl'

dnyc

h20

00=1

00w

licz

bach

bez

wzg

l'dn

ych

2000

=100

w li

czba

ch b

ezw

zgl'

dnyc

h20

00=1

00

OG

Ó)

EM

SP

RA

W W

S$

DA

CH

P

OW

SZE

CH

NY

CH

7 41

4 51

89

728

822

131,

27

375

867

10 1

16 0

1613

7,2

1 82

4 15

31

743

542

95,6

W S

$D

AC

H A

PE

LA

CY

JNY

CH

W

S$

DA

CH

AP

EL

AC

YJN

YC

H75

027

107

910

143,

870

907

105

898

149,

317

176

36 3

3921

1,6

Spra

wy

karn

e– r

azem

21 1

6525

539

120,

720

902

25 8

6212

3,7

1 81

31

997

110,

1II

inst

ancj

i– a

pela

cje

3 66

43

838

104,

73

560

3 98

811

243

230

871

,3w

tym

: o o

dszk

odow

anie

28

018

064

,326

917

765

,833

1648

,5–

za)a

leni

a 4

527

5 3

6011

84

532

5 35

111

8,1

130

173

133,

1og

ólne

3

652

2 89

579

,33

634

2 91

280

,115

518

211

7,4

nadz

ór s

!dow

y na

d po

st'p

owan

iem

pr

zygo

tow

awcz

ym

481

069

x47

1 06

9x

115

X

za)a

leni

a na

pos

tano

wie

nia

w p

ost'

pow

aniu

wyk

onaw

czym

7 44

410

521

141,

37

344

10 6

1614

4,6

518

835

161,

2

kasa

cje

1 64

81

731

105

1 67

61

824

108,

850

445

890

,9sp

raw

y w

tryb

ie a

rt.1

1a k

pk

182

3720

,310

939

35,8

731

1,4

Skar

gi n

a po

st'p

owan

ie s

!dow

e x

88x

x63

xx

25X

W S

$D

AC

H A

PE

LA

CY

JNY

CH

(c.d

.) S

praw

y cy

wiln

e– r

azem

22 7

2932

031

140,

922

681

31 9

8614

14

022

5 47

613

6,2

II in

stan

cji –

ape

lacj

e 8

458

11 6

0413

7,2

8 07

911

291

139,

82

423

3 72

215

3,6

– za

)ale

nia

9 84

215

280

155,

39

840

1528

015

5,3

502

627

124,

9og

ólne

32

637

711

5,6

334

374

112

1920

105,

3ka

sacj

e 4

103

4 33

210

5,6

4 42

84

710

106,

41

078

1000

92,8

Skar

gi n

a po

st'p

owan

ie s

!dow

ex

438

xx

331

xx

107

XSp

raw

y z

zakr

esu

praw

a pr

acy

– ra

zem

1 88

12

015

107,

11

739

1 96

211

2,8

391

324

82,9

II in

stan

cji–

ape

lacj

e 95

71

015

106,

185

096

511

3,5

244

208

85–

za)a

leni

a 43

756

412

9,1

422

561

132,

922

2195

,5–

ogól

ne

4344

102,

338

4511

8,4

57

140

kasa

cje

444

392

88,3

429

391

91,1

120

8873

Spra

wy

z za

kres

u ub

ezpi

ecze

nia

spo*

eczn

ego–

raz

em22

475

35 7

2215

8,9

18 8

4533

774

179,

29

759

26 3

1126

9,6

II in

stan

cji–

ape

lacj

e 16

598

27 3

9516

5,1

13 1

5225

474

193,

78

981

25 2

8128

1,5

– za

)ale

nia

1 96

12

880

146,

91

946

2 83

214

5,5

3712

934

8,6

Page 23: R 06-sprawiedliwość-1-2

Raport o funkcjonowaniu wymiaru sprawiedliwo!ci w Polsce, Centrum im. Adama Smitha & Ius et Lex, Warszawa 2006, str. 22/40

ogól

ne

4946

93,9

4847

97,9

74

57,1

kasa

cje

3 86

75

302

137

3 69

95

353

144,

773

486

611

8Sk

argi

na

post

'pow

anie

s!d

owe

x99

xx

68x

x31

XSp

raw

y go

spod

arcz

e– r

azem

6 77

712

603

186

6 74

012

314

182,

71

191

2 23

118

7,3

II in

stan

cji–

ape

lacj

e 2

486

4 10

716

5,2

2 40

03

694

153,

971

11

595

224,

3–

za)a

leni

a 3

084

6 97

622

6,2

3 07

66

988

227,

217

024

614

4,7

ogól

ne

723

328

723

328,

61

1X

kasa

cje

1 20

01

469

122,

41

257

1 58

912

6,4

309

381

123,

3Sk

argi

na

post

'pow

anie

s!d

owe

x28

xx

20x

x8

XW

S$

DA

CH

OK

R%

GO

WY

CH

W

S$

DA

CH

O

KR

%G

OW

YC

H–

OG

Ó)

EM

931

842

986

247

105,

885

9 46

197

0 65

711

2,9

358

098

297

787

83,2

Spra

wy

karn

e i o

w

ykro

czen

iow

e– r

azem

240

177

3262

6013

5,8

237

358

331

478

139,

730

432

36 0

2511

8,4

I ins

tanc

ji 9

718

9 43

997

,19

284

9 86

110

6,2

5 28

33

334

63,1

II in

stan

cji

230

459

3053

6613

2,5

220

074

3084

6514

0,2

25 1

4931

478

125,

2II

inst

ancj

i w s

praw

ach

o w

ykro

czen

ia

x11

455

xx

13 1

52x

x1

213

X S

praw

y cy

wiln

e– ra

zem

258

867

327

837

126,

625

1 68

029

9 10

811

8,8

93 0

6712

9 64

213

9,3

I ins

tanc

ji 17

7 60

721

4 40

612

0,7

170

760

188

736

110,

584

560

115

721

136,

9II

inst

ancj

i 81

260

113

431

139,

680

920

110

372

136,

48

507

13 9

2116

3,6

Spra

wy

z za

kres

u pr

awa

prac

y– r

azem

26 9

36 4

1 67

115

4,7

25 5

1038

341

150,

38

553

13

774

161

I ins

tanc

ji 10

224

13 1

9312

99

599

10

643

110,

955

456

105

110,

1II

inst

ancj

i 16

712

28 4

7817

0,4

15 9

1127

698

174,

13

008

7 66

925

5Sp

raw

y z

zakr

esu

ubez

piec

zeni

a sp

o*ec

zneg

o– r

azem

342

527

206

100

60,2

288

937

211

056

7320

2 20

398

478

48,7

I ins

tanc

ji 34

2 52

720

0 80

058

,628

8 93

720

5 88

971

,320

2 20

397

597

48,3

II in

stan

cji

x5

300

xx

5 16

7x

x88

1X

Spra

wy

gosp

odar

cze–

raz

em62

980

83 8

2113

3,1

55 7

3290

203

161,

923

654

19

458

82,3

I ins

tanc

ji 49

734

59 8

5912

0,4

42 7

7965

415

152,

922

133

17 3

1278

,2w

tym

:– p

roce

sow

e 34

597

22 1

0064

33 6

8222

940

6816

022

13 6

4785

,2–

niep

roce

sow

e 32

3093

,830

2686

,78

810

0–

naka

zow

e i u

pom

inaw

cze

15 0

9237

728

250

9 04

742

438

x6

045

3622

XII

inst

ancj

i13

246

23 9

6218

0,9

12 9

5324

788

191,

41

521

2 14

614

1,1

Spra

wy

w S

#dzi

e O

chro

ny K

onku

renc

ji

i Kon

sum

entó

w (S

#dzi

e A

ntym

onop

olow

ym)–

raz

em

355

544

153,

224

446

919

2,2

189

398

210,

6

Page 24: R 06-sprawiedliwość-1-2

Raport o funkcjonowaniu wymiaru sprawiedliwo!ci w Polsce, Centrum im. Adama Smitha & Ius et Lex, Warszawa 2006, str. 23/40

– W

S#d

zie

Wsp

ólno

tow

ych

znak

ów T

owar

owyc

h i w

zoró

w

Prz

emys

*ow

ych

x14

xx

2x

x 1

2X

W S

$D

AC

H R

EJO

NO

WY

CH

W

S$

DA

CH

R

EJO

NO

WY

CH

– O

)E

M6

407

649

8 63

4 66

513

4,8

6 44

5 49

99

039

461

140,

21

448

879

1 40

9 41

697

,3

Spra

wy

karn

e i o

w

ykro

czen

ia–

raze

m81

9 80

01

774

528

216,

579

0 35

61

828

655

231,

421

5 68

039

5 13

018

3,2

w ty

m :

spra

wy

o w

ykro

czen

ia

x41

3 93

1x

x44

7 00

4x

x90

849

X

med

iacj

e 57

23

351

585,

852

53

357

639,

498

533

543,

9 S

praw

y cy

wiln

e– r

azem

3 62

1 22

54

613

864

127,

43

689

135

4 82

3 82

913

0,8

921

421

712

822

77,4

w ty

m:

– ks

i!g

wie

czys

tych

2

107

207

2 49

3 83

311

8,3

2 20

3 17

82

533

420

115,

057

7 01

132

4 03

256

,2

Spra

wy

rodz

inne

– ra

zem

925

469

988

649

106,

891

9 26

51

009

427

109,

811

3 09

894

772

83,8

w ty

m:

proc

esow

e25

5 13

313

2 32

451

,925

4 58

315

1 80

259

,656

011

30 2

4754

,0

niep

roce

sow

e72

566

97 2

8513

4,1

71 8

0697

442

135,

712

073

15 0

2412

4,4

opie

ku"c

ze10

8 76

511

5 43

310

6,1

106

948

116

100

108,

620

112

22 7

0111

2,8

Spra

wy

z za

kres

u pr

awa

prac

y– r

azem

223

554

282

370

126,

320

9 90

531

7 13

315

1,1

58 8

8484

563

143,

6

Spra

wy

ubez

piec

zeni

a sp

o*ec

zneg

o– r

azem

x54

988

xx

62 9

77x

x28

937

X

Spra

wy

gosp

odar

cze–

raz

em81

7 60

192

0 26

611

2,6

836

838

997

440

119,

213

9 79

693

192

66,7

w ty

m:

- pro

ceso

we

93 0

24ra

zem

: 72

940

7696

944

raze

m:

78 7

35

8034

536

raze

m:

29 3

39

82,2

- pro

ceso

we

upro

szcz

one

2 95

61

823

1 13

3- n

iepr

oces

owe

899

688

76,5

816

956

11,7

647

479

74,0

- nak

azow

e i u

pom

inaw

cze

263

684

307

542

116,

625

4 71

736

4 96

814

,330

574

34 6

5411

,3re

jest

row

e– o

gó#e

m44

0 43

150

1 57

811

3,9

467

404

517

347

110,

730

574

18 4

1460

,2w

tym

:- r

ejes

tr z

asta

wów

322

481

176

708

54,8

349

549

180

811

51,7

19 5

284

588

23,5

- kra

jow

y re

jest

r s!d

owy

x32

4 87

0x

x33

6 53

6x

x13

826

X

Page 25: R 06-sprawiedliwość-1-2

Raport o funkcjonowaniu wymiaru sprawiedliwo!ci w Polsce, Centrum im. Adama Smitha & Ius et Lex, Warszawa 2006, str. 24/40

TABLICA IV, S$DOWNICTWO ZATRUDNIENIE,WYNAGRODZENIE W S$DOWNICTWIE POWSZECHNYM W 2004 R.

WYSZCZEGÓLNIENIE

ZATRUDNIENIE(stan w dniu 31 XII) (a)

PRZECI%TNE MIESI%CZNE WYNAGRODZENIA BRUTTO

W Z) (b)2000 2003 2004 2000 2003 2004

S#dy apelacyjne331 396 434 6 750 8 862 6 734c

S'dziowieUrz'dnicy 557 644 692 2 414 2 964c 3 086cInni pracownicy 133 149 145 1 411 1 466c 1 573cS!dy okr'gowe i s!dy rejonowe

2 072 2 350 2 440 5 561 7 333 XS'dziowie s!dów okr'gowychS'dziowie s!dów rejonowych 4 774 5 586 5 286 4 331 5 757 XAsesorzy i aplikanci 2 005 1 953 2 401 2 360 2 913 3 379Urz'dnicy 18 777 20 898 21 980 2 028 x XReferendarze s!dowi 350 777 975 3 071 4 288 4 513Inni pracownicy 3 645 3 587 3 569 1 222 x XKuratorzy s!dowi (zawodowi) 3 574 3 978 4 323 2 275 4 532 4 815Komornicy s!dowi 578 586 590 1 495 x XRodzinne o!rodki diagnostyczno-konsultacyjne (*#cznie z filiami – pracownicy

584 587 595 2 252 2 630 2 870

Zak*ady dla nieletnich - pracownicy 2 115 2 139 2 168 2 636 3 027 3 180Instytuty naukowo-badawcze - pracownicy

130 135 141 2 771 3 241 3 448

a – Pe#nozatrudnieni i niepe#nozatrudnieni w przeliczeniu na pe#nozatrudnionych,b – Z wyj!tkiem wynagrodze" s'dziów i prokuratorów podaje ze sk#adkami na obowi!zkowe ubezpieczenia

spo#eczne,c – Dane dotycz!ce s!dów apelacyjnych, okr'gowych i rejonowych,d – Bez prokuratorów.

Page 26: R 06-sprawiedliwość-1-2

Raport o funkcjonowaniu wymiaru sprawiedliwo!ci w Polsce, Centrum im. Adama Smitha & Ius et Lex, Warszawa 2006, str. 25/40

TABELA V LICZBA S$DÓW STAN NA 1.09.2005

S$D NAJWY+SZY 1NACZELNY S$D ADMINISTRACYJNY 1Wojewódzkie S!dy Administracyjne 14S$DY POWSZECHNE

11S$DY APELACYJNEW. Lustracyjny 1W. Cywilny 12W. Karny 11W. Pracy i Ubezpiecze" Spo#. 11W. Wizytacji i Doskonalenia Kadr 11S$DY OKR%GOWE 45W. Cywilny 84W. Karny 80W. Penitencjarny 36W. Pracy 94W. Gospodarczy 39S. Antymonopolowy 1W. OKiK 1W. Rodzinny i Spr. Nieletnich 13W. Ubezpiecze" Spo#. 19W. Pracy i Ubezpiecze" Spo#. 35W. Wspólnotowych Zn. Towarowych 1W. Wizytacyjny 20W. Wykonawczy 1W. Ds. Górniczych 1S$DY REJONOWE 311W. Cywilny 347W. Karny 348W. Rodzinny i Spr. Nieletnich 329W. Pracy 173W. Ksi!g Wieczystych 307W. Grodzki 328W. Gospodarczy 74W. Pracy i Ubezpiecze" Spo#. 52KRS 27W. Gosp. Ds. upad#o$ciowych 16W. Gosp. -Rejestr Zastawów 10W. Wykonawczy 32W. Egzekucyjny 3W. Zamiejscowy Ksi!g Wiecz. 42W. Zamiejscowy Grodzki 52

Page 27: R 06-sprawiedliwość-1-2

Raport o funkcjonowaniu wymiaru sprawiedliwo!ci w Polsce, Centrum im. Adama Smitha & Ius et Lex, Warszawa 2006, str. 26/40

TA

BE

LA

VI

EW

IDE

NC

JA S

PR

AW

WE

D)

UG

DZ

IA)

ÓW

PR

AW

A W

S$

DA

CH

PO

WSZ

EC

HN

YC

H (W

SKA

,N

IKI)

w 2

000,

200

3 i 2

004

roku

Wp#

ywZ

a#at

wie

nia

Pozo

sta#

o$(

RO

DZ

AJE

SPR

AW

W

ED

*U

G D

ZIA

W

PRA

WA

I R

OD

ZA

JÓW

S,

W

wsk

a%ni

k dy

nam

iki z

a ro

k po

prze

dni =

100

wsk

a%ni

k dy

nam

iki z

a ro

k po

prze

dni =

100

wsk

a%ni

k dy

nam

iki z

a ro

k po

prze

dni =

100

2000

2003

2004

2000

2003

2004

2000

2003

2004

OG

Ó)

EM

112,

110

9,5

102,

210

9,5

111,

210

4,5

103,

093

,182

,2SP

RA

WY

KA

RN

E a

)12

2,7

108,

910

4,9

120,

511

5,8

105,

511

5,0

91,5

88,0

w ty

m:

– sp

raw

y za

wyk

rocz

enia

x98

,594

,4x

121,

490

,4x

68,4

73,4

– m

edia

cje

153,

422

9,6

166,

215

7,7

200,

420

3,3

192,

231

2,2

533

SPR

AW

Y C

YW

ILN

E b

)11

0,5

113,

810

4,1

109,

911

4,7

105,

995

,692

,182

,9w

tym

:–

Ksi

!g W

iecz

ysty

ch99

,911

3,1

108,

499

,311

1,6

104,

887

,776

,490

,2

SPR

AW

Y R

OD

ZIN

NE

104,

410

3,9

100,

710

4,0

104,

010

2,8

105,

899

,182

,6SP

RA

WY

Z Z

AK

RE

SU

PR

AW

A P

RA

CY

121,

412

0,5

81,3

119,

811

5,0

95,6

128,

912

6,4

77,6

SPR

AW

Y Z

ZA

KR

ESU

U

BE

ZP

IEC

ZE

(

SPO

)E

CZ

NY

CH

139,

494

,510

4,0

129,

490

,210

1,3

137,

090

,093

,3

SPR

AW

Y

GO

SPO

DA

RC

ZE

105,

099

,197

,095

,410

1,4

102,

093

,687

,057

,5

w ty

m:

– R

ejes

trow

e ra

zem

91,9

108,

010

7,7

77,4

101,

811

1,0

53,7

102,

253

,9

– R

ejes

tr Z

asta

wów

112,

094

,493

,011

1,0

94,3

93,0

100,

966

,452

,9–

Kra

jow

y R

ejes

tr S

!dow

y86

,312

0,6

119,

570

,210

8,4

125,

642

,512

5,3

54,5

a) w

s!d

ach

rejo

now

ych

#!cz

nie

ze s

praw

ami w

ykro

czen

iow

ymi.

b) W

licz

bie

spra

w c

ywiln

ych

zaw

arte

s!

info

rmac

je o

spr

awac

h ro

dzin

nych

. c

) W s

!dac

h ok

r'go

wyc

h re

jest

row

ane

s! ty

lko

spra

wy

o ro

zwód

i se

para

cj'.

TA

BE

LA

.VII

SP

RA

WY

AD

MIN

IST

RA

CY

JNE

– N

SAW

P)

YW

ZA

LA

TW

IEN

IAP

OZ

OST

A)

O&'

2000

2003

2004

2000

2003

2004

2000

2003

2004

OG

Ó)

EM

65 0

54(6

2 26

0)*

69 0

11( 6

5 98

3)*

16 0

9451

532

*69

571

(66

530)

*22

541

69 0

2392

640

17 6

76

* - s

karg

i na

akty

adm

inis

trac

yjne

i in

ne c

zynn

o$ci

Page 28: R 06-sprawiedliwość-1-2

Raport o funkcjonowaniu wymiaru sprawiedliwo!ci w Polsce, Centrum im. Adama Smitha & Ius et Lex, Warszawa 2006, str. 27/40

TABELA VIII WOJEWÓDZKIE S$DY ADMINISTRACYJNE W 2004 R.POZOSTA*O&-

ROK POPRZ.WP*YW ZALATWIENA POZOSTA*O&-

ROK NAST.PNYOGÓ*EM 91 184 56 048 80 214 67 018W tym :Podatki i inne $wiadczenia pieni')ne, do których maj! zastosowanie przepisy Ordynacji podatkowej, oraz egzekucja tych $wiadcze" pieni')nych

24 123 16 094 22 541 17 676

TABELA IX WYMIAR I STRUKTURA KAR (1)1990 1995 2000 2003

Kary ograniczenia wolno$ci ogó#em

5230 7306 15952 56189

Grzywna wymierzona samoistnie

19487 49997 33699 93274

Grzywna wymierzona obok kary pozbawienia wolno$ci

57147 94051 65655 89186

Bezwzgl'dne pozbawienie wolno$ci

29140 32324 30687 36588

Pozbawienie wolno$ci z warunkowym zawieszeniem kary

52030 105796 143497 233055

STRUKTURA KAR (2) POZBAWIENIA WOLNO&CIkary do 6 miesi'cy 34910kary od 6 miesi'cy do 2 lat 226696kary powy)ej 2 lat do 5 lat 6660kary powy)ej 5 lat i wi'cej 1487

Page 29: R 06-sprawiedliwość-1-2

Raport o funkcjonowaniu wymiaru sprawiedliwo!ci w Polsce, Centrum im. Adama Smitha & Ius et Lex, Warszawa 2006, str. 28/40

TA

BE

LA

X S

TR

UK

TU

RA

KA

RY

GR

ZY

WN

YST

RU

KT

UR

A K

AR

Y G

RZ

YW

NY

Wys

zcze

góln

ieni

eO

gó*e

mW

ymia

r gr

zyw

nydo

50z

#51

-100

101-

200

201-

300

301-

500

501-

1000

1001

-200

0od

200

120

0033

699

1833

513

6130

5579

3615

027

4259

1708

2003

9327

410

362

728

9989

5825

585

4035

611

337

3409

Grz

ywna

obo

k ka

ry p

ozba

wie

nia

wol

no!c

i20

0065

654

3391

936

1869

2617

370

2651

470

0532

6920

0389

186

4813

1164

4312

649

2585

831

547

7534

3796

<=50

51-1

0010

1-20

020

1-30

030

1-50

050

1-10

0010

01-2

000

2001<=

2000

0,05

0,99

4,04

9,07

23,5

544

,59

12,6

45,

0720

030,

110,

673,

119,

6027

,43

43,2

712

,15

3,65

<=50

51-1

0010

1-20

020

1-30

030

1-50

050

1-10

0010

01-2

000

2001<=

Grz

ywna

obo

k ka

ry p

ozba

wie

nia

wol

no!c

i20

000,

051,

405,

5110

,55

26,4

640

,38

10,6

74,

9820

030,

051,

477,

2214

,18

28,9

935

,37

8,45

4,26

Page 30: R 06-sprawiedliwość-1-2

Raport o funkcjonowaniu wymiaru sprawiedliwo!ci w Polsce, Centrum im. Adama Smitha & Ius et Lex, Warszawa 2006, str. 29/40

TABELA XI &redniookresowa obsada w s#dach rejonowych w 2004 roku

Wyszczególnienie Liczba s"dziów - obsada faktyczna (w ci#gu okresu sprawozdawczego)Wydzia#y (w s!dach rejonowych):Karne i wykroczeniowe 1 527

Cywilne (z wy#!czeniem ksi!g wieczystych) 2 170

Ksi'gi wieczyste i zbiory dokumentów a) 910Rodzinne 833Pracy i ubezpiecze" spo#ecznych 469Gospodarcze 526

a) liczba s'dziów i referendarzy

&redniookresowa obsada w s#dach okr"gowych w 2004 roku

Wyszczególnienie Liczba s"dziów - obsada faktyczna (w ci#gu okresu sprawozdawczego)Wydzia#y (w s!dach okr'gowych):Karne 771Cywilne (i rodzinne) 804Pracy i ubezpiecze" spo#ecznych 347Gospodarcze 213

Page 31: R 06-sprawiedliwość-1-2

Raport o funkcjonowaniu wymiaru sprawiedliwo!ci w Polsce, Centrum im. Adama Smitha & Ius et Lex, Warszawa 2006, str. 30/40

TA

BE

LA

XII

DO

CH

OD

ZE

NIA

I &

LE

DZ

TW

A W

SZC

Z%

TE

ZA

KO

(C

ZO

NE

I Z

AW

IESZ

ON

E, W

YN

IK P

OST

%P

OW

AN

IA W

LA

TA

CH

200

0 I

2004

TA

BE

LA

1R

ejes

trac

jaP

odst

awa

reje

stra

cji

Pos

t"po

wan

ia w

szcz

"te

Pos

t"po

wan

ia z

ako-

czon

eW

szcz

"to

pier

wsz

y ra

zW

szcz

"te

pono

wni

eC

zynn

o!ci

pro

ceso

we

2000

2004

%20

0020

04%

2000

2004

%20

0020

04%

2000

2004

%1

169

185

1 29

6 35

610

,87

1 18

9 65

51

379

911

16,0

01

098

330

1 05

5 22

6-3

,92

3514

6739

91,7

732

652

33 1

761,

60W

zros

t 127

171

Wzr

ost 1

90 2

56Sp

adek

- 43

104

Wzr

ost 3

225

Wzr

ost 5

24

UW

AG

I:1.

Po

st'p

owan

ia p

rzyg

otow

awcz

e za

wie

szon

e ni

e s!

wlic

zone

do

spra

w z

ako"

czon

ych.

2.

Um

orzo

ne z

bra

ku d

owod

ów w

iny,

zni

kom

e sp

o#ec

zne

nieb

ezpi

ecze

"stw

o, b

rak

znam

ion

prze

st'p

stw

a, p

rzyc

zyny

wy#

!cza

j!ce

$ci

gani

e, a

mne

stia

, abo

licja

i i

nne,

bez

war

unko

weg

o um

orze

nia.

TA

BE

LA

2W

ynik

pos

t"po

wan

ia (z

ako-

czon

e)Sk

iero

wan

ie w

nios

ku d

o pr

okur

ator

a o

zatw

ierd

zeni

e lu

b sp

orz#

dzen

ie a

ktu

oska

r.en

ia

Akt

prz

ekaz

ano

do

inny

ch o

rgan

ów

post

"pow

ania

pr

zygo

tow

awcz

ego

Zaw

iesz

ono*

1U

mor

zeni

e z

pow

odu

nie

wyk

ryci

a sp

raw

cyU

mor

zone

z in

nych

pr

zycz

yn *

2P

rzek

azan

ie a

kt d

o s#

du r

odzi

nneg

oP

rzek

azan

ie a

kt d

o or

ganó

w in

nych

pa-

stw

2000

2004

%20

0020

04%

2000

2004

%20

0020

04%

2000

2004

%20

0020

04%

2000

2004

%25

8 52

642

4 60

864

,24

3105

2 81

7-9

,27

53 8

2854

805

1,81

673

603

655

353

2,7

217

346

260

520

19,9

35 0

6632

941

-6,0

615

113

5-1

0,59

Wzr

ost 1

66 0

82Sp

adek

-288

Wzr

ost 9

77Sp

adek

o 1

8 25

0W

zros

t 43

174

Spad

ek -2

125

Spad

ek -

16

Page 32: R 06-sprawiedliwość-1-2

Raport o funkcjonowaniu wymiaru sprawiedliwo!ci w Polsce, Centrum im. Adama Smitha & Ius et Lex, Warszawa 2006, str. 31/40

TABELA XIII (1)Wybrane przest"pstwa przeciwko .yciu i zdrowiu, wolno!ci, obyczajowo!ci, rodzinie, czci i nietykalno!ci, porz#dkowi

publicznemu i mieniu w latach 2000-2004Skierowanie wniosku

do prokuratora o zatwierdzenie lub sporz#dzenie aktu

oskar.enia

Zawieszono*1 Post"powania wszcz"te Post"powania zako-czone

2000 2004 % 2000 2004 % 2000 2004 % 2000 2004 %148 par. 1 724 602 - 16,85 48 32 - 33,33 944 688 - 27,11 966 820 - 15,11148 par. 2 183 167 - 8,74 19 18 - 5,26 214 102 - 52,33 261 219 - 16,09155 179 187 4,46 234 373 59,40 9 883 12 269 24,14 17 776 19 855 11,69156 par. 1 366 401 9,56 61 70 14,75 490 648 32,24 749 874 16,68156 par. 2 91 59 - 35,16 18 41 127,77 255 223 - 12,54 329 240 - 27,05156 par. 3 134 101 - 7,84 10 15 50 194 170 -12,37 255 235 - 7,84157 par. 1 6 288 5 156 - 18,00 541 460 - 14,97 19 758 18 981 - 3,93 17 831 18 933 6,18157 par. 2 989 118 13,04 33 48 45,45 1 472 1 181 -19,76 5 315 5 277 - 0,71157 par. 3 177 185 4,51 13 11 - 15,38 317 338 6,62 524 562 7,25158 par. 1 6 447 6 644 3,05 54 530 888,48 14 247 14 668 2,95 15 135 17 296 14158 par. 2 64 58 - 9,37 6 6 0 87 89 2,29 118 104 - 11,86158 par. 3 67 36 - 46,26 14 3 - 78,57 97 92 - 5,15 129 81 - 37,20159 742 505 - 31,94 51 47 - 7,84 1 115 832 - 25,38 1 344 1 065 - 20,75189 par. 1 151 145 - 3,97 23 30 30,43 491 416 - 15,27 585 547 - 6,49

189 par. 2 41 55 34,14 10 6 - 40 73 94 28,76 73 125 71,23190 14 070 13 076 - 7,06 1 513 1 413 - 6,60 36 343 39 067 7,49 35 570 41 446 16,51191 par. 1 895 855 - 4,46 104 112 7,69 2 954 2 774 - 6,09 3 197 3 354 4,91191 par. 2 614 599 - 2,44 58 61 5,17 1 104 1 172 6,15 1 371 1 576 14,95193 903 1 089 20,59 65 67 3,07 1 739 1 968 13,16 1 802 2 252 24,97197 par. 1 i 2

819 879 7,32 75 102 36 1 676 1 912 14,08 1 930 2 360 22,27

197 par. 3 216 125 - 42,12 23 17 - 26,08 323 214 - 33,74 382 262 - 31,41203 9 21 133,33 6 5 - 16,66 25 40 60 25 37 48204 par. 1 i 2

49 70 42,85 13 15 15,38 107 101 - 5,60 112 150 33,93

204 par. 3 7 11 57,14 3 4 33,33 13 13 0 11 18 63,63204 par. 4 5 2 - 60 4 3 - 25 3 9 200 7 8 14,28207 par. 1 21 214 20 333 - 4,15 1 040 964 - 7,30 35 106 37 247 6,09 34 837 38 926 11,73207 par. 2 i 3

136 168 23,52 5 13 160 149 260 74,49 209 300 43,54

208 101 256 153,46 5 5 0 240 591 146,25 258 761 194,96212 par. 1 i 2

48 49 2,08 5 12 140 71 114 60,56 106 149 40,56

216 par. 1 i 2

31 33 6,45 1 4 300 120 188 56,66 143 327 128,67

217 par. 1 93 101 8,60 2 6 200 709 601 - 15,23 915 1 230 34,42222 par. 1 1 248 1 484 18,91 65 72 10,76 1 458 1 745 19,68 1 449 1 705 17,66223 314 343 9,28 23 20 - 13,04 309 410 32,68 384 433 12,76226 par. 1 1 792 3 033 69,25 111 158 42,34 1 986 3 620 82,27 2 130 3 595 68,77226 par. 3 8 8 0 1 x x 10 16 60 10 15 50228 par. 1-4

88 213 142,04 16 35 118,75 166 440 165,06 326 603 84,96

228 par. 5 1 0 - 100 0 0 0 4 2 - 50 3 0 - 100228 par. 6 0 0 0 0 0 0 0 2 0 0 0 0229 par. 1 i 2

107 215 100,93 10 16 60 174 347 99,42 165 330 100

229 par. 3 i 4

278 433 55,75 15 7 - 53,33 264 412 56,06 317 485 52,99

Page 33: R 06-sprawiedliwość-1-2

Raport o funkcjonowaniu wymiaru sprawiedliwo!ci w Polsce, Centrum im. Adama Smitha & Ius et Lex, Warszawa 2006, str. 32/40

229 par. 5 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0230 14 76 442,85 6 8 33,33 36 110 205,55 28 129 360,71242 par. 1-4

1 291 988 - 23,47 738 462 - 37,39 1 887 1 463 - 22,46 1 714 1 375 - 19,77

243 13 12 - 7,69 2 4 100 8 15 87,05 20 16 - 20245 395 424 107,34 38 46 121,05 520 678 130,38 695 918 132,08257 5 10 100 3 0 - 100 25 18 - 28 24 23 - 4,16258 par. 1-3

27 71 162,96 6 22 266,66 14 19 35,71 34 88 158,82

261 6 4 - 33,33 0 2 0 37 25 - 32,43 36 24 - 33,33263 par. 1 i 2

1 351 1 707 26,35 488 589 20,69 1 864 1 973 5,84 2 294 2 947 28,46

263 par. 3 7 14 100 3 5 66,66 12 30 150 17 38 123,52263 par. 4 53 75 41,50 4 7 75 85 128 50,58 105 159 51,42278 par. 1 i 3

24 010 30 105 25,38 4 238 3 733 - 11,91 213 783

244 622 14,42 210 130 249 799 18,87

278 par. 2 103 315 205,82 38 125 228,94 210 365 73,80 180 524 191,11279 par. 1 25 777 18 663 - 27,59 3 708 2 233 - 39,77 387

256289 891 - 25,14 382 313 291 203 - 23,83

280 par. 1 6 841 7 056 3,14 788 637 - 19,16 30 720 29 108 - 5,24 31 180 31 936 2,42280 par. 2 1 308 1 114 - 14,83 171 119 - 30,40 5 353 4 426 - 17,31 5 218 4 667 - 10, 55281 424 758 78,77 49 65 32,65 1 140 1 653 45 1 148 1 833 59, 66282 1 172 960 - 18,08 164 116 - 29,26 3 738 2 210 - 40,27 3 597 2 897 - 19,46283 619 507 - 18,09 68 30 - 55,88 4 514 3 413 - 24,39 4 306 3 527 - 18,09284 par. 1-3

7 491 9 860 31,62 2 289 2 958 29,22 15 929 20 577 29,17 15 124 22 556 49,14

286 par. 1 i 3

19 959 24 550 23,00 11 252 12 509 11,17 45 653 56 880 24,41 37 341 56 288 53,41

286 par. 2 243 222 - 8,64 27 26 - 3,70 223 241 8,07 481 471 - 2,07289 par. 1 465 313 - 33,48 41 29 - 29,26 2 988 1 875 - 37,28 3 868 2 298 - 40,58289 par. 2 926 530 57,23 115 63 54,78 9 121 6 412 -29,70 14 351 8 512 59,31289 par. 3 42 40 - 4,76 4 1 - 75 119 68 - 42,85 146 81 - 44,52

UWAGI:3. Post'powania przygotowawcze zawieszone nie s! wliczone do spraw zako"czonych.4. Umorzone z braku dowodów winy, znikome spo#eczne niebezpiecze"stwo, brak znamion przest'pstwa,

przyczyny wy#!czaj!ce $ciganie, amnestia, abolicja i inne

Page 34: R 06-sprawiedliwość-1-2

Raport o funkcjonowaniu wymiaru sprawiedliwo!ci w Polsce, Centrum im. Adama Smitha & Ius et Lex, Warszawa 2006, str. 33/40

TABELA XIV (2) Wybrane przest"pstwa

przeciwko .yciu i zdrowiu, wolno!ci, obyczajowo!ci, rodzinie, czci i nietykalno!ci, porz#dkowi publicznemu i mieniu w latach 2000-2004

Przekazane innym organom post"powania

przygotowawczego

Umorzone z powodu nie wykrycia sprawcy,

______

Umorzone z innych przyczyn *2

Przekazane s#dom rodzinnym

2000 2004 % 2000 2004 % 2000 2004 % 2000 20004 %148 par. 1 0 1 0 224 206 -8.03 30 40 33,33 16 10 -37,5148 par. 2 1 0 -100 76 49 -35,52 9 5 -44,44 1 2 100155 2 3 50 17 567 19 662 11,92 39 88 125,64 8 2 -75156 par. 1 2 2 0 595 451 -24,20 11 21 90,91 20 20 0156 par. 2 1 0 -100 229 177 -22,70 6 9 50 8 4 -50156 par. 3 1 0 -100 120 131 9,16 5 3 -40 1 3 200157 par. 1 41 11 -73,17 10 204 12 416 21,68 447 597 33,56 1 297 1 348 3,93157 par. 2 177 9 -94,91 3 120 2 975 -4,65 397 468 17,88 1 029 1174 14,09157 par. 3 3 1 -66,66 328 353 7,62 28 33 17,86 16 23 43,75158 par. 1 2 16 700 6 937 8 562 23,42 182 300 64,83 1 710 2 074 21,28158 par. 2 0 0 0 49 39 -20,4 1 0 -100 5 7 40158 par. 3 0 0 0 59 44 -25,42 1 0 -100 5 0 -100159 1 0 -100 529 511 -3,4 9 10 11,11 72 49 -31,94189 par. 1 0 2 0 417 389 -6,71 5 7 40 17 11 -35,29189 par. 2 0 0 0 31 66 112,9 3 4 33,33 1 4 300190 107 11 -89,71 20 096 26 363 31,18 2 441 5 080 108,11 1 296 1 996 54,01191 par. 1 2 0 -100 2 145 2 276 6,11 50 98 96 155 223 43,87191 par. 2 1 0 -100 741 957 29,145 22 33 50 15 20 33,33193 3 0 -100 858 1 119 30,42 49 88 79,59 38 44 15,79197 par. 1 i 2

9 1 -88,88 1 026 1 412 37,62 57 86 50,88 76 68 -10,52

197 par. 3 0 0 0 143 128 -10,48 6 8 33,33 21 9 -57,14203 0 0 0 16 16 0 0 0 0 0 0 0204 par. 1 i 2

0 1 0 62 79 27,41 2 4 100 0 0 0

204 par. 3 0 0 0 4 6 50 0 0 0 0 0 0204 par. 4 0 0 0 2 6 200 0 0 0 0 0 0207 par. 1 15 3 -80 13 504 18 386 36,15 889 1 247 40,27 104 207 99,04207 par. 2 i 3

0 1 0 70 127 81,42 4 4 0 3 5 66,66

208 0 1 0 129 385 198,44 4 7 75 28 119 325212 par. 1 i 2

0 0 0 57 90 57,89 12 4 -66,66 1 10 900

216 par. 1 i 2

0 0 0 32 65 103,12 4 8 100 80 237 196,25

217 par. 1 6 1 -83,33 180 226 25,55 8 27 237,5 636 902 41,82222 par. 1 0 1 0 164 176 7,31 16 19 18,75 36 43 19,44223 0 0 0 59 81 37,28 3 3 0 11 9 -18,18226 par. 1 1 3 200 270 424 57,03 33 40 21,21 66 135 104,54226 par. 3 0 0 0 1 7 600 0 1 0 1 0 -100228 par. 1-4

0 3 0 238 387 62,60 8 3 -62,5 0 0 0

228 par. 5 0 0 0 2 0 -100 0 0 0 0 0 0228 par. 6 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0229 par. 1 i 2

0 0 0 54 114 111,11 6 14 133,33 4 1 -75

229 par. 3 i 4

0 0 0 36 48 33,33 7 8 14,28 3 3 0

229 par. 5 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

Page 35: R 06-sprawiedliwość-1-2

Raport o funkcjonowaniu wymiaru sprawiedliwo!ci w Polsce, Centrum im. Adama Smitha & Ius et Lex, Warszawa 2006, str. 34/40

230 0 1 0 14 52 271,42 1 6 500 0 0 0242 par. 1-4

1 0 -100 392 371 -5,35 55 59 7,27 30 16 -46,66

243 0 0 0 7 4 -42,85 1 0 -100 0 0 0245 1 0 0 275 451 164 5 21 420 24 43 179,17257 0 0 0 17 12 -29,41 0 0 0 0 1 0258 par. 1-3

0 1 0 7 16 128,57 2 3 50 0 0 0

261 0 0 0 26 18 -30,76 0 1 0 4 2 -50263 par. 1 i 2

2 3 50 893 1 196 33,93 84 125 48,81 48 39 -18,75

263 par. 3 1 0 -100 8 24 200 2 3 50 1 0 -100263 par. 4 0 0 0 52 84 61,53 4 13 225 0 0 0278 par. 1 i 3

106 81 -23,58 179 732 212 535 18,25 1 221 1 738 42,34 6 271 7 071 12,76

278 par. 2 0 1 0 65 166 155,38 6 17 183,33 12 42 250279 par. 1 110 16 -85,45 345 941 267 127 -22,78 570 688 20,70 10 479 5 394 -48,52280 par. 1 16 15 -6,25 21 984 22 677 3,15 94 159 69,15 2 334 2 184 -6,43280 par. 2 2 2 0 3 709 3 343 -9,86 13 27 107,69 195 207 6,15281 0 2 0 615 935 52,03 2 14 600 109 153 40,37282 1 0 -100 1 384 1 079 -22,03 26 22 -15,38 1 039 858 -17,42283 2 0 -100 3 135 2 786 -11,13 8 11 37,5 548 235 -57,12284 par. 1-3

21 8 61,90 7 438 12 414 66,89 364 768 110,99 172 282 63,95

286 par. 1 i 3

35 11 -68,57 17 206 31 954 85,71 511 1 095 114,28 133 289 117,29

286 par. 2 0 0 0 231 235 1,73 3 3 0 7 14 100289 par. 1 3 1 -66,66 3 287 1 923 -41,49 38 28 -26,31 113 61 -46,02289 par. 2 3 0 0 13 225 7 913 59,83 35 39 111,43 196 69 35,20289 par. 3 0 0 0 101 40 -60,39 3 1 -66,66 3 1 -66,66

UWAGI:5. Post'powania przygotowawcze zawieszone nie s! wliczone do spraw zako"czonych.6. Umorzone z braku dowodów winy, znikome spo#eczne niebezpiecze"stwo, brak znamion przest'pstwa,

przyczyny wy#!czaj!ce $ciganie, amnestia, abolicja i inne

Page 36: R 06-sprawiedliwość-1-2

Raport o funkcjonowaniu wymiaru sprawiedliwo!ci w Polsce, Centrum im. Adama Smitha & Ius et Lex, Warszawa 2006, str. 35/40

TA

BE

LA

XV

(1) 1

0 N

AJC

Z%

&CIE

J W

YST

%P

UJ$

CE

PR

ZE

ST%

PST

WA

RO

K 2

004

- 200

0

LP

.P

rzep

isP

ost"

pow

ania

w

szcz

"te

Pos

t"po

wan

ia

zako

-czo

neZ

awie

szon

o po

st"p

owan

ieW

nios

ek d

o pr

okur

ator

a o

zatw

ierd

zeni

e lu

b sp

orz#

dzen

ie a

ktu

oska

r.en

ia

Akt

a pr

zeka

zano

do

Um

orze

nie

war

unko

we

Prz

ekaz

anie

ak

t do

s#du

ro

dzin

nego

Fin

anso

wyc

h or

ganó

w p

ost.

przy

goto

waw

czeg

o

S#du

o

ukar

anie

za

wyk

rocz

enia

Inny

ch

orga

nów

w

RP

2004

12

34

56

78

910

127

928

9 89

129

2 20

32

241

18 6

630

88

75

448

227

824

4 98

725

0 32

34

276

30 4

200

6416

126

7 05

13

286

§ 1

i 356

800

57 2

8812

509

24 5

500

011

8528

94

280

§ 1

i 239

067

36 6

0375

68

170

03

142

2 39

15

207

37 5

0739

226

977

20 5

010

03

4721

26

190

33 5

3441

446

1 41

313

076

04

746

1 99

67

284

20 5

7722

556

2 95

99

860

03

574

282

815

720

500

24 7

7251

96

459

02

1972

2 54

59

158

14 8

4917

481

539

6 73

80

016

492

081

1028

98

355

10 8

9193

883

00

11

132

Raz

em76

6 06

779

2 78

926

282

139

320

084

100

509

22 4

27

2000

127

938

7 25

638

2 31

33

729

25 7

777

3766

2010

157

227

821

3 78

321

0 13

04

276

24 1

13

260

4482

6 17

13

286

§ 1

i 345

653

37 3

4111

252

19 9

594

328

4913

34

280

§ 1

i 237

373

37 7

6299

48

448

23

143

2 75

05

190

36 3

4335

570

1 51

314

070

30

104

301

296

620

735

255

36 0

461

045

21 3

506

09

2010

77

157

21 5

4723

670

587

7 45

41

021

928

2 34

28

284

15 9

2915

124

2 28

97

491

23

1631

172

915

814

431

15 3

8255

66

578

10

3921

1 71

810

289

12 2

2818

356

160

1 43

33

03

131

2R

azem

81

9 79

881

1 69

426

401

136

673

3110

654

228

525

158

Page 37: R 06-sprawiedliwość-1-2

Raport o funkcjonowaniu wymiaru sprawiedliwo!ci w Polsce, Centrum im. Adama Smitha & Ius et Lex, Warszawa 2006, str. 36/40

TA

BE

LA

XV

I (1

) 10

NA

JCZ

%&C

IEJ

WY

ST%

PU

J$C

E P

RZ

EST

%P

STW

A R

OK

200

4 - 2

000

UM

OR

ZE

NIA

- SK

UT

EC

ZN

O&'

Um

orze

nie

Skut

eczn

o!/

LP

Prz

epis

Z p

rzyc

zyn

wy*

#cza

-j#

cych

!c

igan

ie

Z b

raku

do

wod

ów

win

y

Z p

owod

u ni

ewyk

ryci

a sp

raw

ców

Zni

kom

a sp

o*ec

zna

szko

dliw

o!/

czyn

u

Bra

k zn

amio

n pr

zest

"pst

wa

Bra

k zn

amio

n pr

zest

"pst

wa

po

czyn

no!c

iach

w

tryb

ie a

rt.

308

Na

pod-

staw

ie

art.

324

(nie

pocz

y-ta

lno!

/)

Z z

asto

-so

wan

iem

am

nest

ii lu

b ab

olic

ji

Z u

wag

i na

niec

elow

o!/

orze

kani

a (a

rt. 1

1 §

1) s

kaza

ny

za in

ne

prze

st"p

stw

a

Prz

ekaz

anie

ak

t do

orga

nów

in

nych

pa

-stw

Akt

y os

kar.

enia

, um

orze

nia

war

unk.

, do

s#d

ów

rodz

inny

ch5+

6+7+

9+10

/3

Um

. wob

ec

niew

ykry

cia

spra

wcy

/ 14

/3+4

2004

1112

1314

1516

1718

1920

2122

231.

279

405

248

264

702

342

655

987

742

42

0,08

20,

916

2.27

81

297

281

195

625

156

12 2

302

708

107

14

70,

150

0,79

53.

286

§ 1,

371

219

913

197

180

17 2

5825

168

13

120,

435

0,29

44.

280

§ 1,

256

108

23 4

6321

1 76

956

139

01

50,

288

0,65

45.

207

641

9010

516

16 4

6946

326

91

40

0,52

90,

0002

6.19

04

870

862

343

120

17 6

691

004

221

22

00,

364

0,05

87.

284

531

881

479

148

9 67

739

620

01

20,

452

0,07

58.

157

913

271

832

154

10 4

362

230

741

33

0,36

60,

075

9.15

812

661

3 85

111

24

065

381

91

01

0,50

70,

227

10.

289

4514

9 32

08

317

163

70

10

0,09

30,

863

Raz

em9

596

1 20

251

5 82

21

449

92 5

459

144

888

923

32

2000

1.27

9 30

621

034

3 18

448

3 36

618

3469

82

50,

094

0,90

62.

278

839

186

165

050

191

11 0

302

226

836

510

0,14

40,

801

3.28

6 §

1, 3

290

667

936

148

8 46

519

362

16

80,

539

0,30

44.

280

§ 1,

234

5924

055

181

810

537

200

09

0,29

60,

654

5.19

02

260

712

496

107

14 2

5666

920

41

21

0,43

20,

073

6.20

731

774

2849

512

233

209

191

43

00,

612

0,00

17.

157

650

361

765

178

8 98

81

941

533

21

0,41

50,

076

8.28

427

339

843

765

892

260

145

52

0,50

80,

065

9.15

861

343

326

893

266

247

30

01

0,54

00,

224

10.

289

5413

15 8

8012

451

196

51

01

0,09

50,

872

Raz

em5

084

788

564

563

1 36

269

757

8 31

270

429

2538

Page 38: R 06-sprawiedliwość-1-2

Raport o funkcjonowaniu wymiaru sprawiedliwo!ci w Polsce, Centrum im. Adama Smitha & Ius et Lex, Warszawa 2006, str. 37/40

TABELA XVII EFEKTYWNO&' &CIGANIA/WYKRYWANIA - 2000

WYSZCZEGÓLNIENIEPost'powania wsz-

cz'tePost'powania zako"czone

Skierowanie wniosku do prokuratora

o zatwierdze-nie lub spo-

rz!dzenie aktu oskar)enia

Przekazanie akt do s!du rodzinnego

Umorzenia warunkowe

Efektyw-no$(

222 par. 1 1 458 1 449 1 248 36 16 0,89226 par. 1 1 986 2 130 1 792 66 20 0,88223 309 384 314 11 0 0,85217 par. 1 709 915 93 636 0 0,80242 par. 1-4 1 887 1 714 1 291 30 0 0,77148 par. 1 944 966 724 16 0 0,76197 par. 3 323 382 216 21 0 0,62282 3 738 3 597 1 172 1 039 0 0,61207 35255 35046 21350 107 20 0,61263 par. 1 i 2 1 864 2 294 1 351 48 5 0,61159 1 115 1 344 742 72 0 0,60245 520 695 395 24 1 0,60158 14431 15382 6578 1718 21 0,54286 par. 1 i 2 45653 37341 19959 133 49 0,53193 1 739 1 802 903 38 11 0,53156 par. 1 490 749 366 20 2 0,52284 15929 15124 7491 172 31 0,51281 1 140 1 148 424 109 1 0,46197 par. 1 i 2 1 676 1 930 819 76 0 0,46191 par. 2 1 104 1 371 614 15 3 0,46190 36343 35570 14070 1296 30 0,43157 21547 23670 7454 2342 28 0,41191 par. 1 2 954 3 197 895 155 6 0,33280 par. 1 i 2 37373 37762 8448 2750 3 0,29189 par. 1 491 585 151 17 1 0,28283 4 514 4 306 619 548 2 0,27278 213783 210130 24113 6171 82 0,14289 12228 18356 1433 312 1 0,09279 par. 1 387 256 382 313 25 777 10 157 20 0,09

Page 39: R 06-sprawiedliwość-1-2

Raport o funkcjonowaniu wymiaru sprawiedliwo!ci w Polsce, Centrum im. Adama Smitha & Ius et Lex, Warszawa 2006, str. 38/40

TABELA XVIIIEFEKTYWNO&' &CIGANIA/WYKRYWANIA - 2004

WYSZCZEGÓLNIENIE Post'powania wszcz'te

Post'powa-nia zako"-

czone

Skierowanie wnio-sku do prokuratora o zatwierdzenie lub sporz!dzenie aktu

oskar)enia

Przekazanie akt do s!du rodzinnego

Umorzenia warunkowe

Efektywno$(

222 par. 1 1 745 1 705 1 484 43 9 0,9226 par. 1 3 620 3 595 3 033 135 34 0,89217 par. 1 601 1 230 101 902 3 0,82148 par. 1 688 820 602 10 0 0,75242 par. 1-4 1 463 1 375 988 16 2 0,73282 2 210 2 897 960 858 0 0,63263 par. 1 i 2 1 973 2 947 1 707 39 2 0,59207 37 507 39 226 20 501 212 47 0,53159 832 1 065 505 49 0 0,52193 1 968 2 252 1 089 44 17 0,51245 678 918 424 43 0 0,508158 14 849 17 481 6 738 2081 49 0,507208 591 761 256 119 4 0,498281 1 653 1 833 758 153 0 0,497156 par. 1 648 874 401 20 0 0,48284 20 577 22 556 9 860 282 74 0,45286 par. 1 i 3 56 800 57 288 24 550 289 85 0,43197 par. 1 i 2 1 912 2 360 879 68 0 0,40191 par. 2 1 172 1 576 599 20 3 0,39157 20 500 24 772 6 459 2 545 72 0,37190 33 534 41 446 13 076 1996 46 0,36228 par. 1-4 440 603 213 0 0 0,35191 par. 1 2 774 3 354 855 223 9 0,32280 par. 1 i 2 39 067 36 603 8170 2 391 2 0,29189 par. 1 416 547 145 11 0 0,28283 3 413 3 527 507 235 1 0,21278 244 987 250 323 30 420 7 051 126 0,15289 8355 10891 883 132 1 0,09279 par. 2 289 891 291 203 18 663 5 448 7 0,08

Page 40: R 06-sprawiedliwość-1-2

Raport o funkcjonowaniu wymiaru sprawiedliwo!ci w Polsce, Centrum im. Adama Smitha & Ius et Lex, Warszawa 2006, str. 39/40

Page 41: R 06-sprawiedliwość-1-2

Raport o funkcjonowaniu wymiaru sprawiedliwo!ci w Polsce, Centrum im. Adama Smitha & Ius et Lex, Warszawa 2006, str. 40/40

Zasady Centrum im. Adama Smitha

$ /ród#em bogactwa narodów jest praca. Adam Smith$ Bóg, który da# nam )ycie, da# nam wolno$(. Tomasz Jefferson$ Wolno$( jest najta"sz!, najskuteczniejsz! i najlepsz! sztuk! rz!dzenia i gospodarowania.

Ferdynand Zweig$ Wolno$( jest ochron! przed kontrolowaniem nas przez innych. Wymaga wi'c

samokontroli, a przy tym poddania si' wp#ywom religijnym i duchowym: edukacji, wiedzy, pomy$lno$ci. Wolno$( staje si' w wi'kszym stopniu kwesti! moralno$ci ni) polityki. Lord Acton

$ Rz!d m!dry i oszcz'dny, który nie pozwoli ludziom krzywdzi( si' wzajemnie, który pozostawi im swobod' rozwoju gospodarczego i doskonalenia si', który nie odbierze pracuj!cym od ust. Chleba zapracowanego przez nich - oto definicja dobrego rz!du, którego nam potrzeba, by szcz'$cie by#o pe#ne. Tomasz Jefferson

$ W#adza która nie istnieje dla wolno$ci nie jest w#adz! tylko przemoc!.Lord Acton

$ +aden cz#owiek nie ma wi'c prawa nie tylko zabiera( cudzej pracy czy jej owoców, ale nawet dowolnie okre$la( jej warto$ci. Miros"aw Dzielski

$ Etyka stanowi jak najpowa)niejszy czynnik ekonomiczny, cz'sto rozstrzygaj!cy. Feliks Koneczny

$ Gospodarka jest fenomenem spo#ecznym, nie fizycznym. Gdyby politycyi ekonomi$ci przyj'li to do wiadomo$ci, musieliby porzuci( marzenia o mo)liwo$ci pozytywnego wp#ywu na zjawiska gospodarcze.Krzysztof Dzier#awski

$ Ekonomista z Chicago uczy si' jak funkcjonuje gospodarka, a nie jak ma by( sterowana. James M. Buchanan

$ Niczyje )ycie ani mienie nie mo)e by( bezpieczne, kiedy obraduje parlament. Alexis de Tocqueville

$ W Polsce w#adza wkracza w )ycie gospodarcze bezustannie i na ka)dym kroku. Polska ponosi dzi'ki temu straty, si'gaj!ce zawrotnych sum, z roku na rok, co dzie", co godzina. Bez przerwy p#ynie oko#o nas strumie" bogactwa. Adam Heydel

$ Nie ma dobrych podatków, s! tylko mniej z#e. Jan Baptysta Say$ Z jedynego systemu nie wydob'dziemy si' d#ugo: ze s#onecznego.

Stanis"aw Jerzy Lec