Jak szkolić w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy na odległość?

z Czego dotyczą cele szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy?

z Kto może przeprowadzać instruktaż ogólny bhp?

z Jak powinno wyglądać zakończenie instruktażu stanowiskowego bhp?

z Jakie formy może mieć szkolenie bhp?

z Kto podlega szkoleniu okresowemu w dziedzinie bhp?

z Jakie obowiązki mają organizatorzy szkolenia bhp?

z Co powinny zawierać szczegółowe programy szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy?

Szkolenie w dziedzinie BHP

Jak szkolić w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy na odległość?

Szkolenie w dziedzinie bhp: Jak szkolić w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy na odległość?

3

W niniejszym artykule znajdziecie wszelkie niezbędne informacje na temat szkolenia w dziedzinie bezpie czeństwa i higieny pracy. Dowie-cie się na przykład, jakie obowiązki mają organizatorzy takiego szko-lenia i kto może przeprowadzać instruktaż ogólny bhp. Podpowiemy Wam także, na co zwracać uwagę, rozwijając tematy ra mowych pro-gramów szkolenia bhp, aby spełniło ono swo je podstawowe cele.

CELE SZKOLENIA BHP

Dla każdego rodzaju szkolenia w dziedzinie bezpieczeń stwa i higieny pracy wy-

znaczone są określone cele. Gene ralnie biorąc, powinny one zapewnić uczest-nikom szkole nia:

z zaznajomienie się z czynnikami środowiska pracy mo gącymi powodować za-

grożenia bezpieczeństwa i zdro wia pracownika podczas pracy oraz niezbęd-

nymi, od powiednimi środkami i działaniami zapobiegawczymi, z poznanie przepisów i zasad bhp w stopniu niezbędnym do wykonywania

pracy na określonym stanowisku w za kładzie pracy oraz związanych z tym stanowiskiem obowiązków i odpowiedzialności w dziedzinie bhp,

z nabycie praktycznych umiejętności wykonywania pra cy na określonych sta-

nowiskach pracy w sposób bez pieczny dla siebie i innych osób, postępowania w sytu acjach awaryjnych oraz udzielania pomocy przedlekar skiej osobom, które uległy wypadkowi.

UWAGA! Szczegółowy zakres celów szkolenia bhp i sposoby ich realizacji uzależ-

nione są od rodzaju danego szkolenia oraz kategorii pracowników i osób, które zostaną nim objęte. Konkretnych kształtów nabierają one dopiero w ramowych programach szkolenia bhp i opracowanych na ich podstawie programach szczegółowych.

Indywidualizacja w zakresie szkolenia bhp

Każda grupa pracownicza, w tym pracodawcy, osoby kie rujące pracownikami, instruktorzy, pracownicy na stano wiskach robotniczych, uczniowie i studenci, jak również bezrobotni na stażu wymagają odrębnego podejścia w za kresie za-

sobu oraz sposobu przekazywanej wiedzy i tre ningu nabywanych umiejętności.

PRZYKŁAD Dla pracodawców i osób kierujących pracownikami (np. mistrzów, bryga­dzistów, kierowników działów oraz wydziałów, kierowników zmianowych) niezbędnym jest opanowanie wiedzy i umiejętności w szczególności w za kresie:

4

Szkolenie w dziedzinie bhp: Jak szkolić w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy na odległość? Jak szkolić w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy na odległość?

z poznania przepisów i zasad bhp w stopniu niezbędnym do wykonywa-

nia pracy na określonym stanowisku oraz związanych z tym stanowi-skiem obowiązków i odpowiedzialności w dziedzinie bhp,

z organizowania pracy i stanowisk pracy zgodnie z przepisami oraz zasa­ da mi bhp,

z egzekwowania przestrzegania przez pracowników zasad i przepisów bhp, z inicjowania i planowania działań zmierzających do poprawy warunków

bhp w irmie, z analizy i oceny zagrożeń występujących w środowisku pracy oraz oceny

ryzyka zawodowego związanego z tymi zagrożeniami, z szkolenia pracowników z przepisów i zasad bhp oraz kształtowania

wła ściwych zachowań w tym zakresie.

Dla pracowników zatrudnionych na stanowiskach robotniczych niezbędne jest opanowanie wiedzy i umiejętności w szczególności w zakresie:

z przepisów i zasad bhp w stopniu niezbędnym do wykonywania pracy na określonym stanowisku bądź przy określonym rodzaju pracy oraz zwią zanych z tym stanowiskiem czy określonym rodzajem pracy obo-

wiązków i odpowiedzialności w dziedzinie bhp, z nabycia praktycznych umiejętności wykonywania pracy w sposób bez­

pieczny dla siebie i innych osób oraz postępowania w sytuacjach awaryj­nych, a także umiejętności udzielania pomocy przedlekarskiej osobom, które uległy wypadkom,

z podstawowych wiadomości o zagrożeniach wypadkowych i zagrożeniach zdrowia występujących na danym stanowisku pracy i w jego bezpośred­nim otoczeniu,

z sposobu ochrony przed zagrożeniami wypadkowymi i zdrowia w warun­kach normalnej pracy oraz sytuacjach awaryjnych.

UWAGA! W odniesieniu do pracowników innych pracodawców wykonują cych prace na terenie irmy danego pracodawcy jest on zobowiązany powiadomić ich o zagrożeniach bezpieczeństwa i zdrowia, na które mogą zostać narażeni podczas pracy i uzyskać od nich pisemne potwierdzenie przyjęcia tych infor-macji do wiadomości.

Realizując cele szkolenia bhp, pracodawca powinien za pewnić każdemu pra-

cownikowi takie szkolenie odpo wiednie do rodzaju wykonywanej pracy i prze-

kazanie mu niezbędnych informacji oraz wszelkich instrukcji doty czących pracy wykonywanej na danym stanowisku pracy.

Jak szkolić w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy na odległość?

5

Szkolenie w dziedzinie bhp: Jak szkolić w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy na odległość?

SZKOLENIE BHP

Podstawa prawna

Obowiązek prowadzenia szkoleń z zakresu bezpieczeń stwa i higieny pracy jest określony w: 1) Kodeksie pracy, dalej: kp, 2) rozporządzeniu Ministra Gospodarki i Pracy z 27 lipca 2004 r. w sprawie szko­

lenia w dziedzinie bezpieczeń stwa i higieny pracy (Dz.U. nr 180, poz. 1860 z późn. zm.), dalej: rozporządzenie szkoleniowe.

Obowiązki pracodawcy

Pracodawca ma obowiązek chronić zdrowie i życie pra cowników przez zapew-

nienie im bezpiecznych i higie nicznych warunków pracy przy wykorzystaniu osiągnięć nauki oraz techniki (art. 207 § 2 kp).

Aby móc realizować ten obowiązek, pracodawca i osoba kierująca pracowni-kami mają prawny obowiązek znać, w zakresie niezbędnym do wykonywania ciążących na nich obowiązków, przepisy o ochronie pracy, w tym prze pisy oraz zasady bhp (art. 207 § 3 kp).

Ponadto, aby pracodawca mógł powyższy obowiązek zre alizować w praktyce, musi sam odbyć szkolenie bhp w odpowiednim zakresie i okresowo je powta-

rzać (art. 2373 § 21 kp).

Jednym z podstawowych obowiązków pracodawcy jest zapewnienie przeszko-

lenia pracownika w zakresie bhp przed dopuszczeniem go do pracy i prowadze-

nia okreso wych szkoleń w tym zakresie w swojej irmie (art. 2373 § 2 kp).

UWAGA! Szkolenie bhp pracownika przed dopuszczeniem go do pracy nie jest wy-

magane w przypadku podjęcia przez niego pracy na tym samym stano-

wisku pracy, które zajmował u danego pracodawcy bezpośrednio przed nawiązaniem kolejnej umowy o pracę.

Czas i koszt szkolenia bhp

Obowiązkowe szkolenie pracowników w zakresie bezpie czeństwa i higieny pra-

cy powinno odbywać się w czasie pracy oraz na koszt pracodawcy (art. 2373

§ 3 kp).

6

Szkolenie w dziedzinie bhp: Jak szkolić w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy na odległość? Jak szkolić w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy na odległość?

Zakaz dopuszczenia do pracy

Pracodawca i osoba kierująca pracownikami nie mogą do puścić pracownika do pracy, do której wykonywania nie posiada on wymaganych kwaliikacji lub po-

trzebnych umiejętności, a także dostatecznej znajomości przepisów oraz zasad bhp (art. 2373 § 1 kp).

Osoba dopuszczająca nieprzeszkolonego pracownika do pra cy bierze na siebie za to pełną odpowiedzialność, w tym kar ną za skutki, jakie mogą wyniknąć z faktu dopuszczenia do pracy pracownika bez wymaganego szkolenia (np. za wypa dek przy pracy tego pracownika, uszkodzenie maszyny).

RODZAJE SZKOLENIA BHP

Szkolenie w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy prowadzone jest jako: 1) szkoleniawstępne bhp, 2) szkolenia okresowe bhp.

Szkolenie wstępne bhp

Szkolenie wstępne bhp przeprowadzane jest w formie in struktażu wg progra-

mów opracowanych dla poszczegól nych grup stanowisk pracy – zawodów, o zbliżonych za grożeniach wypadkowych i chorobowych.

Rodzaje szkolenia wstępnego bhp

Szkolenie wstępne bhp obejmuje: 1) szkolenie wstępne ogólne w dziedzinie bhp, czyli in struktaż ogólny bhp, 2) szkolenie wstępne na stanowisku pracy w dziedzinie bhp, czyli instruk-

taż stanowiskowy bhp.

Instruktaż ogólny bhp

Instruktaż ogólny bhp ma za zadanie zapoznać uczestni ków szkolenia z podsta-

wowymi przepisami bhp zawarty mi w: z kp (art. 207–23715), z rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 26 września 1997 r. w spra­

wie ogólnych przepisów bezpie czeństwa i higieny pracy (Dz.U. z 2003 r. nr 169, poz. 1650 z późn. zm.),

z układach zbiorowych pracy oraz przepisami i zasadami bhp obowiązujący-

mi w danym zakładzie pracy (u danego pracodawcy), jak również zasa dami udzielania pomocy przedlekarskiej w razie wypad ku.

Jak szkolić w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy na odległość?

7

Szkolenie w dziedzinie bhp: Jak szkolić w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy na odległość?

Instruktażowi ogólnemu bhp poddawani są przed dopusz czeniem do wykony-

wania pracy wszyscy nowo zatrudnie ni pracownicy, studenci odbywający prak-

tyki studenckie i uczniowie szkół zawodowych odbywający praktyczną na ukę zawodu w zakładach pracy, a także bezrobotni odbywa jący w zakładzie staże oraz przygotowanie zawodowe.

UWAGA! Instruktaż ogólny bhp prowadzi pracownik służby bhp, osoba wykonują-

ca u pracodawcy zadania tej służby lub pracodawca, który sam wykonuje takie zadania, bądź pracownik wyznaczony przez pracodawcę posiadający zasób wiedzy i umiejętności zapewniające właściwą realizację programu instruktażu, mający aktualne zaświadczenie o ukończeniu wymaganego szkolenia bhp.

Instruktaż stanowiskowy bhp

Instruktaż stanowiskowy bhp ma za zadanie zapoznać uczestników szkolenia z: z czynnikami środowiska pracy występującymi na ich stanowiskach pracy i ryzy­

kiem zawodowym związa nym z wykonywaną pracą, z sposobami ochrony przed zagrożeniami, jakie wywołu ją te czynniki, z umiejętnościami w zakresie bezpiecznego wykonywa nia pracy na tych stano-

wiskach pracy.

Instruktaż stanowiskowy bhp przeprowadzany jest przed dopuszczeniem do wykonywania pracy na określonym stanowisku w odniesieniu do: 1) pracowników zatrudnionych na stanowiskach robotni czych i innych, na któ-

rych występuje narażenie na dzia łanie czynników szkodliwych dla zdrowia, uciążliwych bądź niebezpiecznych,

2) pracowników przenoszonych na stanowiska określone w pkt 1, 3) uczniów odbywających praktyczną naukę zawodu i stu dentów odbywają-

cych praktyki studenckie, 4) bezrobotnych odbywających w zakładzie pracy staż lub przygotowanie za-

wodowe.

UWAGA! Instruktaż stanowiskowy bhp przeprowadza osoba kierująca pracownika-

mi, wyznaczona przez pracodawcę lub sam pracodawca, o ile posiadają odpowiednie kwaliikacje i doświadczenie zawodowe, a także są przeszko-

leni w zakresie metod prowadzenia takiego instruktażu.

Pracownik zatrudniony na kilku stanowiskach pracy musi przejść instruk-taż stanowiskowy bhp obowiązu jący na każdym z tych stanowisk.

8

Szkolenie w dziedzinie bhp: Jak szkolić w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy na odległość? Jak szkolić w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy na odległość?

Jeżeli na stanowisku pracy, na którym występują czynniki szkodliwe, uciążliwe i niebezpieczne, dokonuje się zmian:

z procesów technologicznych, z organizacji stanowisk pracy, z organizacji pracy

lub wprowadza się: z do stosowania substancje o działaniu szkodliwym dla zdrowia bądź niebez-

piecznym, z nowe lub zmienione narzędzia, maszyny i urządzenia, pracownik zatrudniony

na tym stanowisku pracy przecho dzi instruktaż stanowiskowy bhp przygoto-

wujący do pra cy o tematyce bhp i w czasie odpowiednim do zakresu zmian.

Poniżej przedstawiamy Wam przykład przeprowadzenia instruktażu stanowi-skowego bhp dla konkretnej grupy pracowników – spawaczy.

PRZYKŁAD Instruktaż stanowiskowy bhp dla pracownika zatrudnionego na stanowisku spawacza należy przeprowadzić na podstawie szczegółowego programu dla spawaczy opartego o program ramowy instruktażu stanowiskowego bhp.

Trzeba tu zwrócić szczególną uwagę na wykonywanie pracy przez pracow­ ni ka objętego instruktażem bhp w sposób bezpieczny oraz higieniczny tak dla niego samego, jak i otoczenia.

Oznacza to, że spawacz powinien poznać przepisy odnoszące się do jego ro dzaju pracy. Tymi przepisami są między innymi:

z rozporządzenie Ministra Gospodarki z 27 kwietnia 2000 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy pracach spawalniczych (Dz.U. nr 40, poz. 470),

z rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z 23 grud­ nia 2003 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy produkcji i magazynowaniu gazów, napełnianiu zbiorników gazami oraz używa-

niu i magazynowaniu karbidu (Dz.U. z 2004 r. nr 7, poz. 59), z rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 14 marca 2000 r.

w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy ręcznych pracach trans­portowych (Dz.U. nr 26, poz. 313 z późn. zm.),

z rozporządzenie Ministra Gospodarki z 17 września 1999 r. w sprawie bez pieczeństwa i higieny pracy przy urządzeniach i instalacjach energe­ tycz nych (Dz.U. nr 80, poz. 912).

Spawacza należy także zapoznać z typowymi sytuacjami awaryjnymi i spo­sobami reagowania na nie, a także zasadami oraz praktycznymi sposoba­mi udzielania pomocy oiarom typowych urazów w wypadkach przy pracy występujących najczęściej w zawodzie spawacza. Instruowanego spawacza powinno się także zapoznać z oceną ryzyka zawodowego występującego na jego stanowisku pracy.

Jak szkolić w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy na odległość?

9

Szkolenie w dziedzinie bhp: Jak szkolić w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy na odległość?

Instruktaż stanowiskowy w dziedznie bezpieczeństwa i hi gieny pracy może być prowadzony zarówno dla jednego kandydata do pracy, jak również w grupach takich kan dydatów, jeżeli mają być zatrudnieni na takich samych stanowiskach pracy.

Natomiast czas trwania instruktażu stanowiskowego bhp powinien być uzależ-

niony od: z przygotowania zawodowego pracownika, z dotychczasowego stażu pracy, z rodzaju pracy i zagrożeń występujących na stanowisku pracy, na którym pra-

cownik ma być zatrudniony.

UWAGA! Czas trwania instruktażu stanowiskowego nie może być krótszy niż 8 godz.

Ramowy program instruktażu stanowiskowego bhp skła da się z 5 etapów, któ-

rymi są: 1) rozmowa wstępna instruktora z instruowanym pracow nikiem, z uwzględnie-

niem omówienia warunków pra cy, zagrożeń i sposobów ochrony przed nimi, 2) pokaz i objaśnienie przez instruktora całego procesu pracy, który ma być reali­

zowany przez pracownika, 3) próbne wykonanie procesu pracy przez pracownika przy korygowaniu przez

instruktora sposobów wyko nywania pracy, 4) samodzielna praca instruowanego pracownika pod nad zorem instruktora, 5) sprawdzenie i ocena przez instruktora sposobu wyko nywania pracy przez

pracownika.

Pamiętajcie, że szczegółowy program instruktażu stano wiskowego w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy dla poszczególnych stanowisk pracy musi przy-

gotować organizator danego szkolenia bhp.

Instruktaż stanowiskowy bhp powinien zostać zakończo ny sprawdzianem wia-

domości i umiejętności z zakresu wykonywania pracy zgodnie z przepisami oraz zasadami bhp.

Sprawdzian taki stanowi podstawę dopuszczenia pracow nika do wykonywania pracy na określonym stanowisku pracy.

Pracodawca, który wykonuje zadania służby bhp, przed ich podjęciem odby-

wa szkolenie w formie kursu lub seminarium wg programu opracowanego w oparciu o program ramowy, określony w części III Ramowy program szkole-nia pracodawców wykonujących zada nia służby bezpieczeństwa i higieny pracy

załącznika nr 1 Ramowe programy szkolenia do rozporządzenia szko leniowego.

10

Szkolenie w dziedzinie bhp: Jak szkolić w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy na odległość? Jak szkolić w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy na odległość?

UWAGA! Odbycie instruktaży ogólnego i stanowisko wego bhp powinno być po-

twierdzone przez pracownika na piśmie w karcie szkolenia wstępnego

w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy, którą należy przechowywać w aktach osobowych pracownika. Wzór tej karty zawiera załącznik nr 2 Wzór do rozporządzenia szkoleniowego.

Ze szkolenia tego jest zwolniony pracodawca, który speł nia wymagania kwalii-

kacyjne określone w rozporządze niu Rady Ministrów z 2 września 1997 r. w spra­ wie służby bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U. nr 109, poz. 704 z późn. zm.).

Szkolenie okresowe bhp

Po co szkolenie okresowe bhp i kto mu podlega?

Celem szkolenia okresowego bhp jest aktualizacja i ugrun towanie wiadomości oraz umiejętności pracowników w dziedzinie bhp, a także zaznajomienie ich z nowymi przepisami i rozwiązaniami techniczno­organizacyjnymi w tym zakresie.

Szkoleniu okresowemu bhp podlegają: 1) osoby będące pracodawcami i inne kierujące pracowni kami, w szczególności

kierownicy, mistrzowie oraz brygadziści, 2) pracownicy na stanowiskach robotniczych, 3) pracownicy inżynieryjno­techniczni, w tym projektan ci, konstruktorzy maszyn

i innych urządzeń technicz nych, technolodzy oraz organizatorzy produkcji, 4) pracownicy służby bhp i inne osoby wykonujące zada nia tej służby, 5) pracownicy administracyjno­biurowi i inni niewymie nieni w pkt 1–4, których

charakter pracy wiąże się z narażeniem na czynniki szkodliwe dla zdrowia, uciąż liwe lub niebezpieczne bądź odpowiedzialnością w za kresie bhp.

UWAGA! Szkolenie okresowe bhp przeprowadza się w oparciu o szczegółowe pro-

gramy takiego szkolenia będące rozwinięciem ramowych programów

takiego szkolenia. Szczegółowe programy opracowuje pracodawca lub

– w porozumieniu z nim i na jego zlecenie – organizator szkolenia.

Aktualne programy szkolenia bhp, na podstawie których przeprowadzono właściwe szkolenie, ma obowiązek przechowy wać pracodawca.

Jak szkolić w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy na odległość?

11

Szkolenie w dziedzinie bhp: Jak szkolić w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy na odległość?

CZĘSTOTLIWOŚĆ SZKOLENIA BHP

Częstotliwość wstępnego szkolenia bhp

Wstępne szkolenie bhp przeprowadzane jest u danego pra codawcy jednorazo-

wo. Każdy, kto przeszedł je u danego pracodawcy, nie musi go już powtarzać w okresie ciągłego zatrudnienia, z wyjątkiem opisanych wcześniej sytuacji, gdy instruktaż stanowiskowy jest niezbędny w związku z przeniesieniem na nowe stanowisko pracy lub zmianą warunków organizacyjno­technicznych na zajmo-

wanym dotychczas stanowisku pracy.

Częstotliwość i czas trwania okresowego szkolenia bhp

Częstotliwość i czas trwania okresowego szkolenia bhp ustala pracodawca po konsultacji z pracownikami lub ich przedstawicielami zgodnie z art. 23711a kp, biorąc pod uwagę rodzaj oraz warunki wykonywania prac na określo nych sta-

nowiskach pracy.

Szkolenie okresowe zatrudnionych na stanowiskach ro botniczych powinno być przeprowadzane w formie in struktażu nie rzadziej niż raz na 3 lata, a gdy są to stano wiska, na których występują prace szczególnie niebez pieczne – nie rza-

dziej niż raz na rok.

Szkolenie pozostałych osób objętych szkoleniem okresowym bhp powinno być przeprowadzone w formie kursu, seminarium lub samokształcenia kierowanego nie rzadziej niż raz na 5 lat, z wyjątkiem pracowników administracyj no­biuro­wych – dla nich nie rzadziej niż raz na 6 lat.

Pierwsze szkolenie okresowe bhp pracodawców i innych osób kierujących pra-

cownikami powinno zostać przepro wadzone w okresie 6 miesięcy od rozpo-

częcia pracy na stanowiskach.

Dla pozostałych osób podlegających szkoleniu okresowe mu należy je przepro-

wadzić w okresie 12 miesięcy od rozpoczęcia pracy.

Z pierwszego szkolenia okresowego bhp u nowego praco dawcy może być zwol-niona osoba, która przedłoży aktu alne zaświadczenie o odbyciu w tym okresie u innego pracodawcy wymaganego szkolenia okresowego lub od była w tym okresie szkolenie okresowe wymagane dla osoby zatrudnionej na stanowisku należącym do innej grupy stanowisk, jeżeli jego program uwzględnia zakres tematyczny wymagany programem szkolenia okresowe go obowiązującego na nowym stanowisku pracy.

Postanowienia co do częstotliwości szkolenia okresowego bhp powinny być za-

warte w regulaminie pracy obowiązu jącym u danego pracodawcy lub układzie zbiorowym pra cy, w szczególności układzie zakładowym.

12

Szkolenie w dziedzinie bhp: Jak szkolić w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy na odległość? Jak szkolić w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy na odległość?

UWAGA! Ramowe programy szkolenia bhp zawierają wskazania zróżnicowane w za­ leżności od kategorii szkolonych, dotyczące sposobów organizacji szkole-

nia, w tym dopuszczalnych jego form, metod prowadzenia zajęć i stoso-

wania odpowiednich środków dydaktycznych.

Formy szkolenia bhp

Szkolenie bhp może być prowadzone w formach: z instruktażu – forma szkolenia o czasie nie krótszym niż 2 godz. lekcyjne,

umożliwiającego uzyskanie, aktu alizowanie lub uzupełnianie wiedzy i umie-

jętności do tyczących wykonywania pracy oraz zachowania się w irmie zgod-

nie z przepisami i zasadami bhp, z kursu – forma szkolenia o czasie nie krótszym niż 15 godz. lekcyjnych, skła-

dającego się z zajęć teoretycz nych i praktycznych, umożliwiającego uzyskanie, aktu alizowanie lub uzupełnianie wiedzy oraz umiejętności w zakresie bhp,

z samokształcenia kierowanego – forma szkolenia umożliwiającego uzyska-

nie, aktualizowanie lub uzu pełnianie wiedzy i umiejętności w zakresie bhp, na pod stawie materiałów przekazanych przez organizatora, w szczególności przy zastosowaniu poczty lub Interne tu, przy jednoczesnym zapewnieniu kon­ sultacji z oso bami spełniającymi wymagania dla wykładowców,

z seminarium – forma szkolenia o czasie nie krótszym niż 5 godz. lekcyjnych, umożliwiającego uzyskanie, aktualizowanie lub uzupełnianie wiedzy i umie-

jętności w zakresie bhp.

UWAGA! Program samokształcenia kierowanego powinien przewidywać odpowiednią liczbę godzin w zależności od grupy pracowniczej, do jakiej należą jego uczest-nicy, na konsultacje dla nich, które powinny być prowadzone przez osoby o wysokich kwaliikacjach odpowiadających problematyce szkolenia.

Samokształcenie kierowane

Programy szkolenia bhp dopuszczają możliwość prowa dzenia szkolenia okreso-

wego bhp w formie samokształce nia kierowanego. Taka forma szkolenia bhp jestwyklu czona w stosunku do pracowników zatrudnionych na stanowiskach robotniczych.

Szkolenie bhp w formie samokształcenia kierowanego jest bardzo podobne do studiów zaocznych. Uczestnicy szkolenia otrzymują materiały szkoleniowe, w tym:

z program szkolenia,

Jak szkolić w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy na odległość?

13

Szkolenie w dziedzinie bhp: Jak szkolić w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy na odległość?

z przepisy prawne, z zestawy pytań kontrolnych, z tematy prac kontrolnych,

i opierając się na tych materiałach, prowadzą samokształ cenie w celu przyswo-

jenia sobie wiedzy w nich zawartej.

UWAGA! Samokształcenie kierowane dla wielu pracodawców i osób kierujących pracownikami (np. ze względu na trudności w oderwaniu od pracy w celu skierowania ich na kurs bhp lub seminarium) może się okazać przystępną, a często jedyną możliwą formą szkolenia, gdyż:

z odpowiednio zorganizowane powinno przynieść maksymalne efekty przy stosunkowo niewielkich nakładach inansowych,

z powoduje znacznie mniejsze zakłócenia w pracy w wyniku nieodrywa-

nia od niej zainteresowanych, z umożliwia lepsze łączenie szkolenia teoretycznego z praktycznym wy-

korzystaniem wiedzy i umiejętności nabywanych w czasie szkolenia, z umożliwia ukierunkowanie tematyki szkolenia na specyiczne zagadnie-

nia bhp charakterystyczne dla danego zakładu pracy.

Szkolenie bhp w formie samokształcenia kierowanego powinno zostać za-kończone egzaminem sprawdzają cym zakres wiedzy na nim nabytej.

Organizator szkolenia bhp w formie samokształcenia kie rowanego powinien za-

pewnić jego uczestnikom materia ły pomocnicze (np. skrypty, przepisy prawne, pytania kontrolne, ćwiczenia itp.), które mają na celu umożliwić im opanowanie wiedzy oraz umiejętności przewidzia nych w programie.

Organizatorzy szkolenia bhp

Działalność szkoleniową w dziedzinie bhp organizują oraz prowadzą pracodawcy lub na ich zlecenie jednostki organi zacyjne prowadzące działalność szkoleniową w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy.

Za jednostki takie uznaje się: z placówki kształcenia ustawicznego, placówki kształce nia praktycznego oraz

ośrodki dokształcania i doskona lenia zawodowego, z szkoły ponadgimnazjalne, z jednostki badawczo­rozwojowe, szkoły wyższe lub inne placówki naukowe, z stowarzyszenia, których celem statutowym jest działal ność związana z bhp, z osoby prawne lub izyczne prowadzące działalność oświatową na zasadach

określonych w ustawie z 2 lipca 2004 r. o swobodnie działalności gospodar-czej (Dz.U. z 2010 r. nr 220, poz. 1447 z późn. zm.),

jeżeli prowadzą działalność szkoleniową w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy.

14

Szkolenie w dziedzinie bhp: Jak szkolić w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy na odległość? Jak szkolić w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy na odległość?

UWAGA! Szkolenie bhp pracodawców, pracowników służby bhp (w tym osób wy-

konujących zadania tej służby) i instruktorów oraz wykładowców tematyki bhp zastrzeżone jest dla uprawnionych jednostek organizacyjnych.

Obowiązki organizatorów szkolenia bhp

Organizatorzy szkolenia bhp mają obowiązek zapewnić jego uczestnikom: 1) programy poszczególnych rodzajów szkoleń dla okre ślonych grup stanowisk

pracy, 2) programy szkoleń instruktorów w zakresie metod pro wadzenia instruktażu

(w przypadku prowadzenia takich szkoleń), 3) wykładowców i instruktorów posiadających zasób wie dzy, doświadczenie za-

wodowe oraz przygotowanie dy daktyczne (ukończenie kształcenia lub szko­ lenia przy gotowującego do prowadzenia procesu szkolenia w dziedzinie bhp

w sposób zapewniający wysoką efek tywność, z uwzględnieniem odpowied-

nich dla określo nych grup uczestników i rodzajów szkolenia form orga nizacyj­ nych, metod oraz środków dydaktycznych) za pewniające właściwą realizację programów szkolenia,

4) odpowiednie warunki lokalowe do prowadzenia dzia łalności szkoleniowej, 5) wyposażenie dydaktyczne niezbędne do właściwej re alizacji programów szko­

leń (np. ilmy, tablice, folie, środki do ćwiczenia udzielania pomocy przedlekar­skiej),

6) właściwy przebieg szkoleń i prowadzenia dokumentacji w postaci programów tych szkoleń, dzienników zajęć, protokołów z przebiegu egzaminów i rejestrów

wyda nych zaświadczeń, 7) warunki przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów oraz powoływanie

komisji egzaminacyjnych.

Wzór zaświadczenia o ukończeniu szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i hi-gieny pracy zawiera załącznik nr 3 Wzór do rozporządzenia szkoleniowego.

Szkolenie bhp na odległość

Kurs i kurs zawodowy mogą być prowadzone w trybie kształcenia na odległość. Kształcenie na odległość to usta wiczne kształcenie w formach pozaszkolnych, w którym przekazywanie treści kształcenia oraz sprawdzanie prze biegu i efek-

tów tego kształcenia odbywa się z zastosowa niem dostępnych technik komuni-kacyjnych, w szczegól ności poczty, poczty głosowej, poczty elektronicznej, tele­wizji lub Internetu, bez stałego oraz bezpośredniego kon taktu nauczającego i uczącego się.

Organizator kształcenia prowadzący kształcenie na odle głość określa: 1) miejsca prowadzenia kształcenia na odległość,

Jak szkolić w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy na odległość?

15

Szkolenie w dziedzinie bhp: Jak szkolić w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy na odległość?

2) warunki rekrutacji i rejestracji uczestników, 3) procedury sprawdzania przebiegu i efektów kształcenia uczestników, 4) sposób udostępniania uczestnikom materiałów dydak tycznych,5) zasady ustalania opłat ponoszonych przez uczestników.

W zależności od liczby osób, które zgłoszą chęć podjęcia kształcenia na odległość, organizator kształcenia może tworzyć terenowe punkty konsultacyjne.

Materiały dydaktyczne udostępniane uczestnikom kształ cenia na odległość po-

winny: z zawierać usystematyzowane treści kształcenia, z wyjaśniać kluczowe pojęcia dla danego zakresu kształ cenia, z wskazywać materiały źródłowe, z zawierać instrukcje i komentarze wspomagające kształ cenie na poszczegól-

nych jego etapach, z zawierać pytania i ćwiczenia pozwalające uczącemu się ocenić postępy w opa­

nowaniu wiedzy oraz umiejętno ści, z wskazywać odpowiednie techniki komunikacyjne i wspo magać posługiwanie

się nimi.

Osoba, która podejmuje kształcenie na odległość, otrzy muje od organizatora kształcenia szczegółowe informacje dotyczące: 1) konieczności spełnienia przez uczestnika kształcenia dodatkowych warun-

ków, jeżeli kształcenie wymagać będzie: a) specjalistycznego przygotowania wynikającego z celu i zakresu danego

kształcenia, b) poziomu wykształcenia innego niż określony w § 10 rozporządzenia Mini-

stra Edukacji i Nauki z 3 lutego 2006 r. w sprawie uzyskiwania i uzupełnia-

nia przez osoby dorosłe wiedzy ogólnej, umiejętności i kwa liikacji zawo-

dowych w formach pozaszkolnych (Dz.U. nr 31, poz. 216) ze względu na podbudowę konieczną do zrealizowania danego programu na uczania;

2) programu nauczania, który będzie realizowany w ra mach danej formy kształ-cenia;

3) warunków korzystania z technik komunikacyjnych; 4) terminów konsultacji indywidualnych i zbiorowych oraz sesji egzaminacyj-

nych; 5) terminów ćwiczeń praktycznych, w tym laboratoryj nych, jeżeli ich realizacja

wynika z programu naucza nia; 6) sposobu kontaktowania się z konsultantem, 7) terminów, warunków i form sprawdzania efektów kształcenia po zakończe-

niu określonego etapu lub całe go okresu kształcenia; 8) warunków udostępniania do wglądu ocenionych prac sprawdzających po-

stępy w nauce.

Kształceniem uczestników kursu na odległość kierują konsultanci. Organizator kształcenia prowadzi dla każde go uczestnika dokumentację przebiegu kształce-

nia na od ległość.

16

Szkolenie w dziedzinie bhp: Jak szkolić w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy na odległość? Jak szkolić w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy na odległość?

Kształcenie kończy się egzaminem kwaliikacyjnym skła dającym się z 2 etapów – teoretycznego i praktycznego – przeprowadzanym przez komisję egzamina-

cyjną.

RAMOWE PROGRAMY SZKOLENIA BHP

Ramowe programy szkolenia w dziedzinie bhp znajdzie cie w załączniku nr 1 Ramowe programy szkolenia do roz porządzenia szkoleniowego. Jest ich w su­mie 8, w tym 2 ramowe programy szkolenia wstępnego, 5 ramowych pro gra­mów szkolenia okresowego i 1 ramowy program szko lenia pracodawców wy-

konujących zadania służby bhp. Oto one: 1. Ramowy program instruktażu ogólnego – minimum 3 godz. zajęć. 2. Ramowy program instruktażu stanowiskowego – mi nimum 8 godz. zajęć

(dla pracowników administracyjno ­biurowych narażonych na działanie czyn-

ników uciążli wych – minimum 2 godz. zajęć). 3. Ramowy program szkolenia pracodawców wykonu jących zadania służby

bhp – minimum 64 godz. zajęć, w tym 6 godz. ćwiczeń. 4. Ramowy program szkolenia okresowego pracodaw ców i innych osób

kierujących pracownikami – mi nimum 16 godz. zajęć. 5. Ramowy program szkolenia okresowego pracowni ków zatrudnionych

na stanowiskach robotniczych – minimum 8 godz. zajęć. 6. Ramowy programy szkolenia okresowego pracow ników inżynieryjno -

-technicznych – minimum 16 godz. zajęć.7. Ramowy program szkolenia okresowego pracowni ków służby bezpie-

czeństwa i higieny pracy oraz osób wykonujących zadania tej służby – minimum 32 godz. zajęć, w tym 4 godz. ćwiczeń.

8. Ramowy program szkolenia okresowego pracowni ków administracyjno- -biurowych i innych, o których mowa w § 14 ust. 2 pkt 5 rozporządze-nia Ministra Gospodarki i Pracy z 27 lipca 2004 r. w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pra cy (Dz.U. nr 180, poz. 1860 z późn. zm.) – minimum 8 godz. zajęć.

UWAGA! Czas trwania poszczególnych rodzajów szkolenia bhp podany jest w go-

dzinach lekcyjnych, czyli po 45 min.

Co powinny zawierać szczegółowe programy szkolenia bhp?

Opracowanie szczegółowych programów szkolenia bhp lub przeprowadzenie uzgodnień z jednostką szkoleniową w tym zakresie pracodawca z reguły powierzy

Wam. Po winniście opracowywać je na bazie ramowych progra mów szkolenia bhp.

Jak szkolić w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy na odległość?

17

Szkolenie w dziedzinie bhp: Jak szkolić w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy na odległość?

UWAGA! Ramowe programy szkolenia bhp zawierają jedynie główne tematy takie-

go szkolenia. Natomiast szczegółowe programy szkolenia bhp powinny uwzględniać tematykę dotyczącą bezpieczeństwa i higieny pracy, która odpowiada rodzajom pracy lub działalności wykonywa nej przez uczestni-ków danego szkolenia, a także zagrożeniom mogącym wystąpić przy tych pracach w ich macierzystych zakładach pracy.

Rozwinięcie tematów ramowych programów szkolenia bhp

Rozwinięcie tematów ramowych programów szkolenia bhp oznacza m.in. przyto­ czenie wszystkich przepisów do tyczących zagadnień związanych z danym tematem.

PRZYKŁAD W zakresie pierwszego tematu ramowego programu szkolenia okreso­wego bhp pracowników zatrudnionych na stanowiskach robotniczych, zatytułowanego Regulacje prawne z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy, z uwzględnieniem przepisów związanych z wykonywaną pracą, powinniście wymienić wszystkie przepisy, z których wynikają obowiązki

w zakresie bhp oraz odpowiedzialność za naruszenie przepisów i zasad bhp, dotyczące określonej grupy szkoleniowej, dla której opracowywany jest szczegółowy program szkolenia.

W takim przypadku mogą to być regulacje dotyczące między innymi: z obowiązków osoby szkolonej, czyli pracodawcy (art. 207 § 2 kp), osoby

kierującej pracownikami (art. 212 kp) i pracownika (art. 211 kp), z informowania pracowników o ryzyku zawodowym związanym z wyko­

ny waną przez nich pracą i zasadach ochrony przed zagrożeniami (art. 226 pkt 2 kp),

z przeprowadzania na koszt pracodawcy badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (art. 227 § 1 pkt 2 kp),

z zapewniania na koszt pracodawcy wstępnych badań lekarskich, okreso wych i innych (rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z 30 maja 1996 r. w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, za-

kresu proilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orze­czeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy – Dz.U. nr 69, poz. 332 z późn. zm.),

z stwierdzenia objawów wskazujących na powstanie choroby zawodowej (art. 230 i 231 kp),

z zapewniania pracownikom zatrudnionym w warunkach szczególnie uciąż­ liwych nieodpłatnie odpowiednich posiłków i napojów (rozporzą dzenie Rady Ministrów z 28 maja 1996 r. w sprawie proilaktycznych po siłków i napojów – Dz.U. nr 60, poz. 279),

Jak szkolić w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy na odległość?

18

Szkolenie w dziedzinie bhp: Jak szkolić w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy na odległość?

z podejmowania działań eliminujących lub ograniczających zagrożenie wypadkowe oraz ustalania okoliczności i przyczyn wypadków, a także po dejmowania środków zapobiegawczych (rozporządzenie Rady Mini-strów z 1 lipca 2009 r. w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wy-

padków przy pracy – Dz.U. nr 105, poz. 870).

Warto zapamiętać

1. Szczegółowy zakres celów szkolenia bhp i sposoby ich realizacji uzależnione są od rodzaju danego szkolenia oraz kategorii pracowników i osób, które zo-

staną nim objęte. Konkretnych kształtów nabierają one dopiero w ramowych programach szkolenia bhp i opracowa nych na ich podstawie programach szczegółowych.

2. Pracodawca i osoba kierująca pracownikami nie mogą dopuścić pracownika do pracy, do której wykonywania nie posiada on wymaganych kwaliikacji lub potrzeb nych umiejętności, a także dostatecznej znajomości przepisów oraz zasad bhp.

3. Szkolenie bhp pracownika przed dopuszczeniem go do pracy nie jest wyma-

gane w przypadku podjęcia przez niego pracy na tym samym stanowisku pra-

cy, które zaj mował u danego pracodawcy bezpośrednio przed na wiązaniem kolejnej umowy o pracę.

4. Programy szkolenia bhp dopuszczają możliwość pro wadzenia szkolenia okre-

sowego bhp w formie samo kształcenia kierowanego. Taka forma szkolenia bhp jest wykluczona w stosunku do pracowników zatrudnio nych na stano-

wiskach robotniczych. 5. Ramowe programy szkolenia bhp zawierają jedynie główne tematy takie-

go szkolenia. Natomiast szczegóło we programy szkolenia bhp powinny uwzględniać te matykę dotyczącą bezpieczeństwa i higieny pracy, która od-

powiada rodzajom pracy lub działalności wykony wanej przez uczestników danego szkolenia, a także za grożeniom mogącym wystąpić przy tych pracach w ich macierzystych zakładach pracy.

6. Obowiązkowe szkolenie pracowników w zakresie bez pieczeństwa i higieny pracy powinno odbywać się w cza sie pracy oraz na koszt pracodawcy.

Szkolenie w dziedzinie bhp: Jak szkolić w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy na odległość?

Kontakt

Masz jakieś pytania? Pisz na adres e-mail:redakcja@experto24.pl

Informacje o produkcie:www.experto24.pl

Portal Experto24.pl jest własnością Wydawnictwa Wiedza i Praktyka sp. z o.o.,ul. Łotewska 9A, 03­918 Warszawa, Numer NI P: 526­19­92­256

Numer KRS: 0000098264 – Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy w Warszawie,XIII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego, wysokość kapitału zakładowego: 200 tys. zł.

Centrum Obsługi Klienta: tel.: 22 518 29 29, faks: 22 619 33 93, e­mail: cok@wip.pl

Wszelkie prawa zastrzeżone.

2HH0029 ISBN 978­83­269­1921­3

Szkolenie w dziedzinie bhp: Jak szkolić w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy na odległość?